015-016 aar Su Yapıları II Dolgu arajlarda Sızma Analizi Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi Müendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Müendisliği ölümü Yozgat Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 1 015-016 aar Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü
015-016 aar Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 3 015-016 aar Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 4
015-016 aar Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 5 015-016 aar Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 6
015-016 aar Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 7 015-016 aar Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 8
015-016 aar Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 9 015-016 aar Teton Dam Failure 1 - View nortwest toward rigt abutment probabl between 10:30 and 11 AM. Te leak is te dark brown streak on te dam face near te gra bedrock in te left alf of te poto. Te speck above te leak near te top of te dam is a D-9 bulldozer tat is eading down to te leak to pus dirt into it futil. Poto b Mrs. Eunice Olson, 5 June 1976. Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 10
015-016 aar Teton Dam Failure - View nortwest toward rigt abutment. Te leak is te mudd brown streak on te dam face near te gra bedrock. Note position of leak relative to abutment bedrock for comparison in subsequent pictures. Poto b Mrs. Eunice Olson, 5 June 1976. Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 11 015-016 aar Teton Dam Failure 3 - View nortwest toward rigt abutment. Mudd water issues out of te ole about two-tirds up te face of te dam and begins to pond at te toe. Poto b Mrs. Eunice Olson, 5 June 1976. Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 1
015-016 aar Teton Dam Failure 4 - View nortwest toward rigt abutment. Te ole in te dam face enlarges upward. Compare wit poto #. Poto b Mrs. Eunice Olson, 5 June 1976. Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 13 015-016 aar Teton Dam Failure 5 - View nortwest toward rigt abutment. Te ole in te dam face enlarges upward, erosion as cut into te bedrock of te abutment, anoter brown collapse ole forms above te main leak, and mudd brown water begins to flood works at te toe of te dam. Poto b Mrs. Eunice Olson, 5 June 1976. Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 14
015-016 aar Teton Dam Failure 6 - View nortwest toward rigt abutment. Te leak ole as enlarged greatl, and erosion of te bedrock abutment intensifies. Poto b Mrs. Eunice Olson, 5 June 1976. Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 15 015-016 aar Teton Dam Failure 7 - View nortwest toward rigt abutment. Te ole in te dam face continues to enlarge upward near te crest of te dam, te rus of water increases markedl, and erosion cuts deep into bedrock of te abutment. Poto b Mrs. Eunice Olson, 5 June 1976. Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 16
015-016 aar Teton Dam Failure 8 - View nortwest toward rigt abutment. Te ole in te dam face begins to cut across te crest of te dam, te rus of water increases even more, and te works at te toe are flooded. Poto b Mrs. Eunice Olson, 5 June 1976.. Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 17 015-016 aar Teton Dam Failure 9 - View nortwest toward rigt abutment. Te dam is breaced at 11:57 AM, te rus of mudd brown water is violent. Note ow te breac widens in subsequent potos. Poto b Mrs. Eunice Olson, 5 June 1976 Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 18
015-016 aar Teton Dam Failure 10 - View nortwest toward rigt abutment. Water spills uncecked troug te breac. Poto b Mrs. Eunice Olson, 5 June 1976. Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 19 015-016 aar Teton Dam Failure 11 - View nortwest toward rigt abutment. Te breac widens. Poto b Mrs. Eunice Olson, 5 June 1976. Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 0
015-016 aar Teton Dam Failure 1 - View nortwest toward rigt abutment. Te flow of water increases as te breac widens. Poto b Mrs. Eunice Olson, 5 June 1976. Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 1 015-016 aar Teton Dam Failure 13 - View nortwest toward te center of te breac from a position farter back tan for potos 1-1. Te flow is completel uncecked. All works at te toe of te dam are completel flooded. Poto b Mrs. Eunice Olson, 5 June 1976. Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü
015-016 aar Teton Dam Failure 14 - View nortwest toward te breac. Te continues to widen and te rus of water increases. Poto b Mrs. Eunice Olson, 5 June 1976. Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 3 015-016 aar Teton Dam Failure - View NNW of Teton dam site near te position were Mrs. Olson took er potos. Poto taken August 001. All tat remains of te original dam is te pramid-saped ill. Te failure occurred on te left (nortwest) side of te ill, te cut on te rigt side was made b engineers to stud te internal caracter of te rock material tat made up te dam. Poto b A. G. Slvester, 001. Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 4
015-016 aar Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 5 015-016 aar Sızma Analizi Freatik attın belirlenmesi Sızma miktarının esabı Freatik Hat A Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 6
015-016 aar A Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 7 015-016 aar Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 8
015-016 aar Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 9 015-016 aar Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 30
015-016 aar Dolgu arajlarda Sızma Analizi Freatik Hattın Hesabı Ve Çizimi arajdaki su üksekliği belirlenir () araj memba üzü ile su üzeinin kesim noktası ( o ) olarak tanımlanır. Memba şevinin tabandaki ilk noktasından ukarı doğru bir dik çıkılır, ve bu çizgi ile o arasındaki mesafe (S) olarak tanımlanır. Su üzünde o noktasından sola doğru 0.30 S kadar mesafede noktası tanımlanır. noktası ile A noktası (mansap şevinin tabandaki ilk uç noktası) bir çizgi ile birleştirilir. u çizgi R olarak tanımlanır. A ata mesafesi d ile, -A düşe mesafesi ile adlandırılınca R d formülü ile esaplanır. Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 31 015-016 aar Dolgu arajlarda Sızma Analizi Mansap taban uç noktası (A) dan ukarı doğru doğrusu çizilir ve bu çizgi üzerinde aşağıdaki formülle esaplanan o ın eri işaretlenir. o R d Mansap taban uç noktası (A) dan sağa doğru ata olarak x doğrusu çizilir ve bu çizgi üzerinde aşağıdaki formülle esaplanan a o ın eri işaretlenir. a o Mansap taban uç noktası (A) dan mansap şevi üzerindeki C noktası o aşağıdaki formülle esaplanarak işaretlenir. ölece C=l +l mesafesi bulunmuş olur. o l l 1 Cos Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 3
015-016 aar Dolgu arajlarda Sızma Analizi C o noktasını bulmak için, mansaptaki açısına bağlı olarak tablodan e değeri okunur. 30 40 50 60 70 80 90 100 110 10 130 140 150 180 e 0.37 0.36 0.34 0.3 0.30 0.8 0.6 0.3 0.1 0.18 0.15 0.1 0.09 0.00 l l l e formülünde (e) ve (l +l) belli olduğu için formülden (l) esaplanır ve buna göre C o ın eri işaretlenir. o x formülünde o daaöncebelirlenmişti. için kefi o değerler vererek bunlara karşılık x değerleri formülden esaplanır. Hesaplanan x ve değerleri karşılıklı olarak şekil üzerine işaretlenip birleştirilirse freatik at elde edilmiş olur. Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 33 015-016 aar S S x 0.30 o R d d Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 34
015-016 aar S S x 0.30 o R d o A -x d a o = o / Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 35 015-016 aar S Teorik Freatik Hat S x 0.30 o R d C l + l o A -x d a o = o / Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 36
015-016 aar S Teorik Freatik Hat S x 0.30 o R d C l l + l C o l o A -x d a o = o / Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 37 015-016 aar S Pratik Freatik Hat Teorik Freatik Hat S x 0.30 o R d C l l + l C o l o A -x d a o = o / Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 38
015-016 aar S Pratik Freatik Hat Teorik Freatik Hat S x 0.30 o R d C l l + l l C o o A -x d a o = o / Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 39 015-016 aar S S x 0.30 R d o A -x d Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 40
S 015-016 aar S x 0.30 R d o o A -x d l + l Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 41 015-016 aar S Teorik Freatik Hat S x 0.30 R d o Pratik Freatik Hat o A C = C o -x d l + l Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 4
015-016 aar Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 43 015-016 aar S S x 0.30 R d o o -x d Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 44
015-016 aar S Teorik Freatik Hat S x 0.30 R d o C o C o -x d Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 45 S 015-016 aar Teorik Freatik Hat S x 0.30 R d o Pratik Freatik Hat C o C o -x d Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 46
015-016 aar Gövdede Sızma Debisi d q kia k q ko dx 30 < < 180 => => < 30 => q ksin ksin ( d d cot q : irim bodaki sızma debisi (m³/s/m) k : Permeabilite katsaısı I : Hidrolik eğim (memba ve mansap su sevieleri arasındaki farkın geçirimsiz çekirdek tabanına oranı) A : temelden geçirimsiz tabakaa kadar olan mesafe Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 47 015-016 aar Gövdede Sızma Debisi Akım Ağları biliniorsa: q k m n m n Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 48
015-016 aar Temelde Sızma Debisi q kia I A Geçirimsiz Tabaka Toplam Sızma = Gövde + Temel Toplam Sızma 0.5 m³/gün/m Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 49 015-016 aar Örnek Şekilde verilen omojen toprak dolgu barajda k=10-5 mm/s olduğuna göre gövdedeki sızmaı bulunuz. = 15 m Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 50
015-016 aar Örnek = 15 m 1 3 4 1 5 3 4 5 6 7 8 9 10 11 m = 5 n = 11 k = 10-5 mm/s = 15 m 5 m 10 5 7 q k. 15.00 1.3610 m³ / s/ m n 1000 11 7 q (1.3610 ) 86400 0.01 m³ / gün/ m Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 51 015-016 aar Örnek Şekilde verilen omojen toprak dolgu barajda k=110-5 cm/s olduğuna göre freatik attı ve sızma debisini belirleiniz. m 6 m 1.5 1 m 0 m 3 1 1 1.5 1 3 10 m 30 m Geçirimsiz Tabaka Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 5
015-016 aar Çözüm = 0 m (max. Su üksekliği) = 13 m (baraj taban genişliği) S = 3 = 0 3 = 60 m nin eri: S 0.30 = 60 0.30 = 18 m Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 53 015-016 aar Çözüm tg 1 1.5 0.6667 => = 33.69 => = 180-33.69 = 146.31 R ² d² 0² 45² 49.4 m Rd 49.4 45.00 4.4 m o o 4.4 ao.1 Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 54
015-016 aar Çözüm A noktasından itibaren mansap şevi üzerindeki C noktasının taini: l l o.31 m 1 Cos(146.31) A noktası ile C noktası arasındaki C o itibaren l kadar): noktasının taini (C den l e ( l l) 0.10.31 0.31 m = 146.31 için => e = 0.10 (Tablodan) Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 55 015-016 aar Pratik Freatik Hattın elirlenmesi x o 0 0 5 10 15 0 5 30 35 40 45 x -.1 0.83 9.67 4.41 45.05 71.58 104.01 14.34 186.56 36.68 Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 56
015-016 aar 60 + 6 + 6 + 30 + 30 = 13 m S = 03= 60 m 3 = 6 m 6 m 1.5 = 30 m 103 = 30 m m 600.30= 18 m o 1.5 (+) 1 m = 0 R 3 1 o A C o a o C 1 1.5 A o 1 3 x (-) 10 m 30 m 60-18 = 4 m d = 87-4 = 45 m 101.5 = 15 m 103 = 30 m 13 45 = 87 m 45 m Geçirimsiz Tabaka Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 57 015-016 aar Sızma Debisi Gövdede : 30 < < 180 olduğundan 5 110 7 qgövde ko 4.4 4.4 10 m³ / s/ m 100 7 qgövde (4.4 10 ) 86400 0.036 m³ / gün/ m Temelde : 5 110 0 7 qtemel kia 30 4.54 10 m³ / s/ m 100 13 7 qtemel (4.54 10 ) 86400 0.039 m³ / gün/ m Toplam Sızma = q temel + q gövde = 0.039 + 0.036 = 0.075 0.50 m³/gün/m Yrd. Doç. Dr. uran ÜNAL ozok Üniversitesi naat Müendislii ölümü 58