İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 MAKRO EKONOMİ BİLİMİNE GİRİŞ 11 1.1. Makro Ekonomi Biliminde Yöntem 12 1.2. Kavramsal Çerçeve 13 1.3. Makro Ekonomi Bilimi Literatürü 16 1.3. 1. Klasik Makro Ekonomi Bilimi 17 1.3.2. Keynesyen Makro Ekonomi Bilimi 22 1.4. Makro Ekonomi Biliminde Ekonomik Sistemler 26 1.4.1. Pür Kapitalizm 27 1.4.2. Güdümlü Ekonomi 27 1.4.3. Karma Ekonomi 27 1.5. Makro Ekonomi Biliminin Temel Sorunları 28 1.6. Makro Ekonomi Biliminde Uygulanan Politikalar 32 Yararlanılan Kaynaklar 44 Bölüm 2 TOPLAM GELİR VE TOPLAM HARCAMA MODELİ 47 2.1. Tüketim Harcamaları ve Tüketim Fonksiyonu 48 2.2. Tasarruf ve Tasarruf Fonksiyonu 52 2.3. Yatırım ve Yatırım Fonksiyonu 55 2.4. Toplam Harcama Denklemi ve Denge Gelir Düzeyinin Belirlenmesi 56 2.4.1. Toplam Harcama ve Toplam Harcama Denklemi 56 2.4.2. Denge Gelir Düzeyinin Belirlenmesi 58 2.4.3. Denge Gelir Düzeyinin Değişmesi: Çarpan Analizi 61 2.4.4. Tasarruf Paradoksu 67 2.5. Kamu Sektörü ve Toplam Harcamalar 68 2.5.1. Kamu Harcamaları ve Toplam Harcama Denklemi 68 2.5.2. Denge Gelir Düzeyinin Belirlenmesi 71 2.5.3. Denge Gelir Düzeyinin Değişmesi ve Çarpan Mekanizmaları 73 2.6. Deflasyonist Açık, Enflasyonist Açık ve Maliye Politikası 76 2.7. Açık Ekonomide Toplam Harcama ve Denge Gelir Düzeyi 79 2.7.1. İhracat Fonksiyonu 80 2.7.2. İthalat Fonksiyonu 81 2.7.3. Net İhracat Fonksiyonu 82 2.7.4. Açık Ekonomide Denge Gelir Düzeyinin Belirlenmesi 82 I
2.7.5. Denge Gelir Düzeyinin Değişmesi : Dış Ticaret Çarpanı 87 Yararlanılan Kaynaklar 91 Bölüm 3 IS - LM Modeli 93 3.1. Mal Piyasasında Denge ve IS Eğrisi 95 3.1.1. IS Eğrisinin Toplam Harcamalar Yöntemiyle Elde Edilmesi 97 3.1.2. IS Eğrisinin Toplam Sızıntılar ve Enjeksiyonlar Yöntemi ile Elde Edilmesi 99 3.1.3. IS Eğrisinin Eğimi ve Kayması 100 3.2. Para Piyasasında Denge ve LM Eğrisi 103 3.2.1. LM Eğrisinin Elde Edilmesi 106 3.2.2. LM Eğrisinin Eğimi ve Kayması 109 3.3. Para ve Mal Piyasalarında Eşanlı Denge ve Dengesizlikler 110 3.4. IS-LM Modelinde Para ve Maliye Politikalarının Etkinliği 113 3.4.1. IS-LM Modelinde Para Politikası 113 3.4.2. IS-LM Modelinde Maliye Politikası 120 3.4.3. Para ve Maliye Politikalarının Birlikte Kullanılması 126 Yararlanılan Kaynaklar 130 Bölüm 4 TOPLAM TALEP ve TOPLAM ARZ MODELİ 131 4.1. Toplam Talep (AD) Eğrisinin IS-LM Modelden Türetilmesi 132 4.2. AD Eğrisinin Eğimi, AD Eğrisindeki Değişim ve Kaymalar 134 4.2.1. AD Eğrisinin Eğimi 134 4.2.2. AD Eğrisindeki Kaymalar 137 4.3. Makro Modeller ve AS Eğrisinin Türetilmesi 139 4.3.1. Klasik Modelde Toplam Arz Eğrisi 140 4.3.2. Keynesyen Modelde Toplam Arz 154 4.3.3. Paracı Model 160 4.3.4. Yeni Klasik Model 165 4.3.5. Yeni Keynesyen Model 170 4.4. AS Eğrisinin Eğimi ve AS Eğrisindeki Değişim ve Kaymalar 173 4.4.1 AS Eğrisinin Eğimi 173 4.4.2 AS Eğrisindeki Kaymalar 174 4.5. Para ve Maliye Politikalarının Etkinliği 175 4.5.1. Klasik Model 175 4.5.2. Keynesyen Model 178 II
4.5.3. Paracı Model (Monetarism) 182 4.5.4. Yeni Klasik Model 185 4.5.5. Yeni Keynesyen Model 189 Yararlanılan Kaynaklar 195 Bölüm 5 TÜKETİM TEORİLERİ 197 5.1. Mutlak Gelir Hipotezi 198 5.2. Nispi Gelir Hipotezi 200 5.3. Ömür Boyu Gelir Hipotezi 202 5.4. Sürekli Gelir Hipotezi 205 5.5. Rassal Yürüyüş Hipotezi 208 5.6. Tüketimin Tasarruf ve Faizle Olan İlişkisi 209 Yararlanılan Kaynaklar 213 Bölüm 6 YATIRIM TEORİLERİ 215 6.1. Klasik ve Neoklasik Yatırım Teorileri 218 6.1.1. Sermaye Talebi ve Optimum Sermaye Stoku 219 6.1.2. Sabit Sermaye Yatırımları: Hızlandıran Modeli 221 6.1.3. Sabit Sermaye Yatırımları: Tobin q Teorisi 222 6.2. Keynesyen Yatırım Teorisi 224 6.3. Etkin Piyasa Hipotezi 227 6.4. Markowitz Portföy Teorisi 229 6.4.1. Yatırımlarla İlgili Riskler ve Toplam Riskin Kaynakları 230 6.4.2. Portföy Çeşitlendirmesi ve Portföy Seçimi 232 6.5. Yatırımın Yaşam Döngüsü Teorisi 234 6.6. Konut Yatırımları 235 6.7. Stok Yatırımları 237 Yararlanılan Kaynaklar 242 Bölüm 7 PARA TALEBİ VE PARA ARZI 243 7.1. Para Talebi Teorileri 246 7.1.1. Klasik Para Talebi Teorisi 246 7.1.2. Keynes in Likidite Tercihi Teorisi 250 7.1.3. Friedman ın Yeni Miktar Teorisi 261 7.2. Merkez Bankası ve Dışsal Para Arzı 264 7.2.1. Merkez Bankası Bilançosu 266 7.2.2. Para Arzı Tanımları 270 7.2.3. Parasal Taban ve Parasal Taban Çoğaltanı 273 7.2.4. Merkez Bankası Para Politikası Araçları 277 7.3. Ticari Bankacılık ve İçsel Para Arzı 285 7.3.1. Ticari Bankacılık Bilançosu 286 7.3.2. Kaydi Para ve Kaydi Para Çoğaltanı 290 III
7.3.3. Türkiye de Ticari Bankacılık Sistemi ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) 296 Yararlanılan Kaynaklar 305 Bölüm 8 İŞSİZLİK, ENFLASYON, BÜTÇE AÇIKLARI VE KAMU BORÇLARI 307 8.1. İşsizlik 309 8.1.1. Mikroekonomi Teorisinde İşsizlik 309 8.1.2. Makroekonomi Teorisinde İşsizlik 311 8.1.3. İşsizlik: Terminoloji 313 8.2. Enflasyon 319 8.2.1. Şiddetine Göre Enflasyon Türleri 322 8.2.2. Enflasyonun Nedenleri 323 8.2.3. Enflasyonun Maliyetleri 327 8.2.4. İşsizlik ve Enflasyonun Dinamik Analizi: Dinamik Toplam Arz ve Dinamik Toplam Talep Eğrileri 329 8.2.5. Enflasyonu Düşürmede Seçenekler 337 8.3. Bütçe Açıkları ve Kamu Borçları 338 8.3.1. Bütçe Açığının Tanımı ve Bütçe Açığı Kavramları 338 8.3.2. Bütçe Açığının Finansmanı 341 8.3.3. Kamu Borçları 342 8.3.4. Borç Yükü 343 8.3.5. Bütçe Açığının Finansmanında Bir Tartışma: Hoş Olmayan Monetarist Aritmetik 345 8.3.6. İkiz Açık Hipotezi 345 8.3.7. Ricardocu Denkliği Hipotezi 347 8.4. Phillips Eğrisi Hipotezi ve Beklentilerin Dâhil Edildiği Phillips Eğrisi 348 8.4.1. Kısa Dönem Phillips Eğrisi 350 8.4.2. Beklentilerin Dâhil Edildiği Phillips Eğrisi 351 Yararlanılan Kaynaklar 356 Bölüm 9 EKONOMİK BÜYÜME 359 9.1. Ekonomik Büyüme 360 9.1.1. Harrod-Domar Büyüme Modeli 361 9.1.2. Solow Büyüme Modeli 362 9.1.3. İçsel Büyüme Modeli 372 9.1.4. Ekonomik Büyümeyi Tayin Eden Temel Faktörler Ortam 374 Yararlanılan Kaynaklar 382 Bölüm 10 ULUSLAR ARASI MAKRO EKONOMİ 385 10.1. Uluslararası Makroekonominin Temel Kavramları 386 IV
10.1.1. Ödemeler Bilânçosu 386 10.1.2. Döviz ve Döviz Kuru 388 10.1.3. Döviz Piyasası ve Döviz Kuru Sistemleri 391 10.2. Uluslararası Makroekonominin Teorik Temelleri 395 10.2.1. Sermaye ve Malların Uluslararası Akımları 395 10.2.2. Mundell-Fleming Açık Ekonomi Modeli 397 10.2.3. Devalüasyon, Marshall-Lerner Koşulu ve J-Eğrisi Etkisi 401 Yararlanılan Kaynaklar 406 Bölüm 11 ULUSAL VE ULUSLARARASI MAKRO EKONOMİK KRİZLER VE İZLENEN POLİTİKALAR 407 11.1. Ekonomik İstikrar ve İstikrar Politikaları 409 11.2. Ekonomik İstikrar Politikası Tanımı, Amaçları ve Araçları 410 11.2.1. Para Politikası 410 11.2.2. Maliye Politikası 411 11.2.3. Döviz Kuru Politikası 412 11.3. Farklı Kuramsal Yaklaşımlarla İstikrar Politikalar 414 11.3.1. Klasik Yaklaşım 414 11.3.2. Keynesci Yaklaşım 415 11.3.3. Monetarist Yaklaşım 416 11.3.4. Yapısalcı Yaklaşım 416 11.4. Ortodoks ve Heterodoks Politikalar 417 11.4.1. Ortodoks Politikalar 417 11.4.2. Heterodoks Politikalar 419 11.5. İMF İstikrar Programları 423 11.6. İstikrar Programları, Krizler ve Gelişmekte Olan Ülkeler 428 Yararlanılan Kaynaklar 436 V
VI