MAKRO İKTİSAT PARA-BANKA KREDİ

Transkript

1 E C O N O M I C U S MAKRO İKTİSAT VE PARA-BANKA KREDİ Konu Anlatımlı Örnekler Yorumlar Uyarılar Pratik Bilgiler Özgün Sorular ve Açıklamaları Çıkmış Sorular ve Açıklamaları 2015 KPSS ve kurum sınavları için özgün soru ve konu anlatımından oluşan TEK KİTAP Müfettişlik Uzmanlık Denetmenlik Banka Sınavları Kontrolörlük Kaymakamlık Hakimlik DİLEK ERDOĞAN KURUMLU

2 Dilek ERDOĞAN KURUMLU KPSS MAKRO İKTİSAT ve PARA-BANKA-KREDİ ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir. Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. Bu kitapta yer alan geçmiş yıllarda ÖSYM'nin yapmış olduğu sınavlardaki ÇIKMIŞ SORULAR'ın her hakkı ÖSYM'ye aittir. Hangi amaçla olursa olsun, tamamının veya bir kısmının kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması, yayımlanması ÖSYM'nin yazılı izni olmadan yapılamaz. Pegem Akademi Yayıncılık telif ücreti ödeyerek bu izni almıştır. 4. Baskı: Ağustos 2014, Ankara Yayın-Proje Yönetmeni: Ayşegül Eroğlu Dizgi-Grafik Tasarım: Gülnur Öcalan Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı Baskı: Ayrıntı Basım Yayın ve Matbaacılık Ltd. Şti. İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 770. Sokak No: 105/A Yenimahalle/ANKARA ( ) Yayıncı Sertifika No: Matbaa Sertifika No: İletişim Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi: Yayınevi Belgeç: Dağıtım: Dağıtım Belgeç: Hazırlık Kursları: İnternet: E-ileti: pegem@pegem.net

3 SUNU Değerli adaylar; Toplumda en değerli beşeri sermayemiz olan sizler, yıllarca girdiğiniz sınavlardan sonra yeni bir sınavla daha karşı karşıyasınız. Devlet kurumlarına atanmak, özellikle uzman ve müfettiş olabilmek için önce KPSS barajını geçmeli ve o sınavlara KPSS Alan Bilgisi'nden alacağınız puanlarla başvuru hakkı elde etmelisiniz. Zor bir süreçle karşı karşıyasınız fakat bu sürecin sonunda elde edeceğiniz mevkileri düşünürseniz bu güçlüklere çok daha rahat katlanabilirsiniz. Bu çok önemli olan süreçte, Alan Bilgisi'nde biliyoruz ki hepinizin en büyük korkularından biri "iktisat". Analizleri, formülleri, yorumları... İktisatda her gün yeni birşey keşfeder; engin bir denizde istediğiniz kadar açılabilirsiniz! Fakat bizim amacımız bu denizde sizi kaybetmek değil güvenli bir yolla sonuca ulaştırmaktır. Bu amaçla hazırlanan kitabımızda size en pratik ve en kolay test yöntemleriyle iktisadı öğretmek ve her şeyden önemlisi korkulan değil sevilen bir iktisat dersi sunmak hedeflenmiştir. Ayrıca sadece KPSS soruları değil, kurumların müfettişlik ve uzmanlık sınav soruları da dikkate alınarak KPSS sonrası da kütüphanenizde bulunması gereken bir kitaba dönüştürülmüştür. KPSS Alan İktisat'ta soru dağılımı; Mikro İktisat 9 Makro İktisat 8 Para - Banka-Kredi 3 Uluslararası iktisat 4 Büyüme ve Kalkınma 3 Türkiye Ekonomisi 2 İktisadi Doktrinler Tarihi 1 Toplam 30 soru gelmiştir. 2014'de ÖSYM 3 soru hariç diğer soruları yayınlamamıştır. Kitaplarımızın sonunda ilan edilen 3 soru ve sizlerden gelen sorulardan hareketle türetilen KPSS 2014 iktisat benzer sorularımız ve çözümleri yer almaktadır. Yayında emeği geçen herkese sonsuz teşekkür eder, tüm sınavlarınızda başarılar dileriz. Dilek ERDOĞAN KURUMLU

4 İÇİNDEKİLER 1. BÖLÜM Makro İktisada Giriş KLASİK VE KEYNESYEN YAKLAŞIM...3 Makro Ekonominin Performans Göstergeleri...4 Makro Ekonomik Amaç ve Araçlar...5 MAKRO İKTİSATTA TEMEL KAVRAMLAR...5 Fiyat Endeksleri...5 Nominal ve Reel GSYİH...6 MİLLİ GELİR HESAPLAMALARI...7 GSMH ve GSYİH...7 GSYİH Hesaplama Yöntemleri...7 Potansiyel GSMH...8 Önemli Özdeşlikler...10 Makro Ekonomik Kuramların Karşılaştırılması...11 TEST-1 KURUM SORULARI...12 TEST-1 KURUM SORULARI ÇÖZÜMLERİ...16 TEST TEST-2 ÇÖZÜMLERİ BÖLÜM Basit Keynesyen Model ve Milli Geliri Belirleyen Faktörler TÜKETİM HARCAMALARI VE TÜKETİM FONKSİYONU...29 Tüketim Fonksiyonu...29 Tüketim ve Gelir Arasındaki İlişki...30 Tüketim Teorileri...31 TASARRUF VE TASARRUF FONKSİYONU...33 Tasarruf Fonksiyonu...33 Marjinal ve Ortalama Tasarruf Eğilimi...34 Marjinal ve Ortalama Tüketim Eğilimi...34 YATIRIM VE YATIRIM FONKSİYONLARI...37 Yatırım Fonksiyonu...37 Sermayenin Marjinal Verimliliği...38 Tobin'in q Teorisi...39 Kredi Tayınlaması...40 KAMU HARCAMALARI...42 NET İHRACAT...42 TEST-1 KURUM SORULARI...45 TEST-1 KURUM SORULARI ÇÖZÜMLERİ...49 TEST TEST-2 ÇÖZÜMLERİ...56

5 PEGEM AKADEMİ vi 3. BÖLÜM Denge Milli Gelir Düzeyinin Belirlenmesi ve Çarpan Analizi KEYNESYEN TOPLAM HARCAMALAR YAKLAŞIMI TASARRUF-YATIRIM EŞİTLİĞİ YÖNTEMİ Sızıntılar Enjeksiyonlar DENGE MİLLİ GELİR DÜZEYİNİN DEĞİŞMESİ VE ÇARPAN ANALİZİ Çarpan Analizi Deflasyonist ve Enflasyonist Açık Otomatik Stabilizatörler Hızlandıran Prensibi Ricardo-Barro Hipotezi Çarpan Sürecinde Aşamalar TEST-1 KURUM SORULARI TEST-1 KURUM SORULARI ÇÖZÜMLERİ TEST TEST-2 ÇÖZÜMLERİ BÖLÜM Paranın Makro Ekonomideki Rolü PARA Para Çeşitleri ve Benzerleri Paranın Evrimi Paranın İşlevleri ve Özellikleri KAYDİ PARA PARA ARZI Para Arzı Tanımları PARA TALEBİ Klasik Para Talebi Keynesci Para Talebi Modern Miktar Kuramı PARA PİYASASINDA DENGE Para Talebinin Faiz Esnekliği Para Talebinin Faiz Esnekliğinde Düşünceler TEST-1 KURUM SORULARI TEST-1 KURUM SORULARI ÇÖZÜMLERİ TEST TEST-2 ÇÖZÜMLERİ

6 vii PEGEM AKADEMİ 5. BÖLÜM IS-LM Analizi MAL PİYASASINDA DENGE (IS EĞRİSİ) IS Eğrisi IS Eğrisinde Kaymalar IS Eğrisinin Denklemi ve Eğimi PARA PİYASASINDA DENGE (LM EĞRİSİ) LM Eğrisi LM Eğrisinde Kaymalar LM Eğrisinin Eğimi MAL VE PARA PİYASALARININ BİRLİKTE DENGESİ Dengesizlikler ve Dengesizliklerin Giderilmesi IS-LM Modelinde Dört Uç Durum PARA VE MALİYE POLİTİKALARININ ETKİNLİĞİ Keynesyen Bölge Ara Bölge Klasik Bölge TEST-1 KURUM SORULARI TEST-1 KURUM SORULARI ÇÖZÜMLERİ TEST-2 KURUM SORULARI VE DİĞERLERİ TEST-2 KURUM SORULARI VE DİĞERLERİNİN ÇÖZÜMLERİ BÖLÜM Toplam Talep-Toplam Arz Analizi TOPLAM TALEP EĞRİSİ (AD) Toplam Talep Eğrisinin Negatif Eğimli Olma Nedenleri Toplam Talep Eğrisinin Eğimi Toplam Talep Eğrisinin Kayması Talep Yönetimi Politikaları Olarak Maliye ve Para Politikaları TOPLAM ARZ EĞRİSİ (AS) Keynesyen Toplam Arz Modeli Klasik Toplam Arz Modeli Monetarist Toplam Arz Eğrisi Pozitif Eğimli Toplam Arz Eğrisi Yeni Klasik Toplam Arz Modeli Neo Keynesyen Toplam Arz Modeli Reel Konjonktür Toplam Arz Modeli PARA VE MALİYE POLİTİKALARI Keynesyen Bölge Ara Bölge Klasik Bölge TEST-1 KURUM SORULARI TEST-1 KURUM SORULARI ÇÖZÜMLERİ TEST TEST-2 ÇÖZÜMLERİ

7 PEGEM AKADEMİ viii 7. BÖLÜM Açık Ekonomi (IS-LM-BP Analizi) ÖDEMELER BİLANÇOSU DÖVİZ KURU VE DÖVİZ KURU SİSTEMLERİ Sabit Döviz Kuru Sistemi Esnek Döviz Kuru Sistemi MARSHALL-LERNER KOŞULU VE J EĞRİSİ ÖDEMELER BİLANÇOSU DENGESİ BP Eğrisinin Kayması ve Eğimi Açık Ekonomide IS ve LM Eğrisi MUNDELL-FLEMİNG MODELİNDE POLİTİKALARIN ETKİNLİĞİ Tam Sermaye Hareketliliğinde Para Politikaları Tam Sermaye Hareketliliğinde Maliye Politikaları Tam Sermaye Hareketsizliğinde Maliye Politikaları Tam Sermaye Hareketsizliğinde Para Politikaları Kısmî Sermaye Hareketliliğinde Maliye Politikaları Kısmî Sermaye Hareketliliğinde Para Politikaları Sonuç TEST-1 KURUM SORULARI TEST-1 KURUM SORULARI ÇÖZÜMLERİ TEST TEST-2 ÇÖZÜMLERİ BÖLÜM Enflasyon ve İşsizlik ENFLASYON Enflasyon Türleri ve Maliyetleri Para ve Enflasyon İlişkisi Senyoraj ve Enflasyon Vergisi Para İkamesi Enflasyon ve Vergi Laffer Eğrisi İŞSİZLİKLE İLGİLİ BAZI GÖSTERGELER VE TAM İSTİHDAM İşsizlik Oranı İşsizlik Türleri Doğal İşsizlik Oranı Beveridge Eğrisi ENFLASYON VE İŞSİZLİK ARASINDAKİ İLİŞKİ Philips Eğrisi Histerezis Hipotezi Okun Yasası PHILIPS EĞRİSİ ANALİZİNE İKTİSAT OKULLARININ BAKIŞI YAŞAMDAN TEST-1 KURUM SORULARI TEST-1 KURUM SORULARI ÇÖZÜMLERİ TEST TEST-2 ÇÖZÜMLERİ...222