T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI YATIRIM TEŞVİK BÜLTENİ -ARALIK 2012 VERİLERİ- TEŞVİK UYGULAMA VE YABANCI SERMAYE GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
İÇİNDEKİLER Sayfa no 1. 2012 Yılı Aralık Ayı Gelişmeleri 1 1.1 Aralık Ayı Teşvik lerinin Genel Karakteristikleri 1 1.2. Aralık Ayı Teşvik lerinin lere Göre Dağılım 1 1.3. Aralık Ayı Teşvik lerinin Mahiyetlerine Göre Dağılımı 2 1.4. Aralık Ayı Teşvik lerinin Sektörlere Göre Dağılımı 2 1.5. Aralık Ayı Teşvik lerinin Türlerine Göre Dağılımı 2 2. 2012 Yılı Ocak-Aralık Dönemi Gelişmeleri 3 2.1 Ocak-Aralık Dönemi Teşvik lerinin Genel Karakteristikleri 3 2.2. Ocak-Aralık Dönemi Teşvik lerinin lere Göre Dağılımı 3 2.3. Ocak-Aralık Dönemi Teşvik lerinin Mahiyetlerine Göre Dağılımı 4 2.4. Ocak-Aralık Dönemi Teşvik lerinin Sektörlere Göre Dağılımı 4 2.5. Ocak-Aralık Dönemi Teşvik lerinin Türlerine Göre Dağılımı 4 3. 2012/3305 Sayılı Karar Dönemindeki Birikimli Gelişmeler (20.06.2012 31.12.2012) 5 3.1. Teşvik lerinin Karşılaştırması 5 3.2. Teşvik lerinin sel Bazda Karşılaştırması 5 3.3. Teşvik lerinin Mahiyetlerine Göre Dönemsel Karşılaştırması 6 3.4. Teşvik lerinin Türlerine Göre Dönemsel Karşılaştırması 6 3.5. Teşvik lerinin Sektörlere Göre Dağılımı 6 4. 2012/3305 Sayılı Karar Dönemindeki Gelişmelerin Geçmiş Yıllar ile Karşılaştırması 7 4.1 20 Haziran-Aralık Dönemi Teşvik lerinin Genel Karakteristikleri 7 4.2. 20 Haziran-Aralık Dönemi Teşvik lerinin lere Göre Dağılımı 7 4.3. 20 Haziran-Aralık Dönemi Teşvik lerinin Mahiyetlerine Göre Dağılımı 7 4.4. 20 Haziran-Aralık Dönemi Teşvik lerinin Sektörlere Göre Dağılımı 8 4.5. 20 Haziran-Aralık Dönemi Teşvik lerinin Türlerine Göre Dağılımı 8 i
YATIRIM TEŞVİK BELGESİ BÜLTENİ -ARALIK 2012 VERİLERİ- 1. 2012 Yılı Aralık Ayı Gelişmeleri 1.1. Aralık Ayı Teşvik lerinin Genel Karakteristikleri 2012 yılı Aralık ayında, öngörülen sabit yatırım tutarı toplam 12,078 milyar TL olan 436 adet Teşvik si düzenlenmiştir. Düzenlenen belgelerde toplam 16.652 kişilik istihdam öngörülmektedir. Öngörülen Tutarı Öngörülen Yabancı Yerli Yabancı Yerli Yabancı Yerli 2010 52 575 627 2.295 12.258 14.553 5.874 34.051 39.925 2011 23 461 484 2.136 5.581 7.718 853 13.482 14.335 2012 22 414 436 475 11.602 12.078 632 16.020 16.652 Aralık ayında düzenlenen 436 adet Teşvik sinin 414 adedi yerli firmalar, 22 adedi yabancı sermayeli firmalar tarafından alınmıştır. Yerli firmalara düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 11,602 milyar TL olurken, yabancı sermayeli firmalara düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 475 milyon TL dir. 1.2. Aralık Ayı Teşvik lerinin lere Göre Dağılımı 2012 yılı Aralık ayında verilen teşvik belgelerinin 159 adedi de, 61 adedi de, 69 adedi I de, 53 adedi de, 42 adedi de, 52 adedi dedir. Öngörülen Tutarı I I 2010 198 117 93 84 79 56 627 9.836 1.559 1.585 516 816 241 14.553 2011 166 115 65 68 44 26 484 3.727 2.176 537 798 382 98 7.718 2012 159 61 69 53 42 52 436 7.981 793 1.270 389 500 1.145 12.078 Öngörülen toplam sabit yatırım tutarının ise 7,981 milyar TL si de, 793 milyon TL si de, 1,27 milyar TL si I de, 389 milyon TL si de, 500 milyon TL si de ve 1,145 milyar TL si ise dedir. Aralık Ayı Teşvik lerinin Yüzde Dağılımı I % % Öngörülen Tutarı 2010 %31 %19 %15 %13 %13 %9 %100 %67 %11 %11 %3 %6 %2 %100 2011 %34 %24 %14 %14 %9 %5 %100 %48 %28 %7 %11 %5 %1 %100 2012 %36 %14 %16 %12 %10 %12 %100 %66 %7 %11 %3 %4 %9 %100 I 1
1.3. Aralık Ayı Teşvik lerinin Mahiyetlerine Göre Dağılımı 2012 yılı Aralık ayında düzenlenen 436 adet belgenin 256 adedi komple yeni yatırım, 131 adedi tevsi, 49 adedi de diğer mahiyetlerdeki yatırımlardan oluşmaktadır. Aralık ayında yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 12,078 milyar TL lik sabit yatırım tutarının 10,398 milyar TL si komple yeni yatırım, 1,229 milyar TL si tevsi ve 451 milyon TL si de diğer mahiyetlerdeki yatırımlardan oluşmaktadır. Komple Yeni Tevsi Diğer* 2010 421 6.445 135 6.138 71 1.970 627 14.553 2011 330 5.207 107 2.172 47 339 484 7.718 2012 256 10.398 131 1.229 49 451 436 12.078 * Modernizasyon, Yenileme, Entegrasyon ve Tamamlama yatırımları 1.4. Aralık Ayı Teşvik lerinin Sektörlere Göre Dağılımı Aralık ayında verilen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 12,078 milyar TL lik sabit yatırım tutarının 1,456 milyar TL si Enerji sektöründe, 1,477 milyar TL si Hizmetler sektöründe, 179 milyon TL si Madencilik sektöründe, 8,966 milyar TL si ise İmalat sektöründedir. Enerji Hizmetler İmalat Madencilik 2010 14 477 313 174 8.213 19.929 410 5.160 18.979 29 702 704 2011 31 2.557 818 159 3.057 6.623 262 2.000 6.315 32 104 579 2012 15 1.456 253 138 1.477 7.872 250 8.966 7.837 33 179 690 1.5. Aralık Ayı Teşvik lerinin Türlerine Göre Dağılımı Aralık ayında düzenlenen 436 adet yatırım teşvik belgesinin 251 adedi sel, 182 adedi Genel, 2 adedi Büyük Ölçekli ve 1 adedi ise Stratejik mahiyete sahiptir. teşvik belgelerinde öngörülen toplam 12,078 milyar TL lik sabit yatırım tutarının 2,456 milyar TL si sel, 2,77 milyar TL si Genel, 252 milyon TL si Büyük Ölçekli ve 6,6 milyar TL si ise Stratejik mahiyetteki yatırımlara aittir. BÖLGESEL BÜYÜK ÖLÇEKLİ GENEL STRATEJİK YATIRIMLAR (milyon TL) 2010 392 10.271 24.932 5 2.513 2.516 230 1.769 12.477 0 0 0 2011 203 1.981 8.415 0 0 0 281 5.737 5.920 0 0 0 2012 251 2.456 12.135 2 252 233 182 2.770 3.484 1 6.600 800 2
2. 2012 Yılı Ocak-Aralık Dönemi Gelişmeleri 2.1 Ocak-Aralık Dönemi Teşvik lerinin Genel Karakteristikleri 2012 yılı Ocak-Aralık döneminde, öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 57,771 milyar TL olan toplam 4.365 adet Teşvik si düzenlenmiştir. Düzenlenen belgelerde 149.498 kişilik istihdam öngörülmektedir. Tutarı Öngörülen Yabancı Yerli Yabancı Yerli Yabancı Yerli 2010 215 4.128 4.343 7.723 56.940 64.663 17.005 138.384 155.389 2011 221 4.281 4.502 9.581 46.827 56.408 10.067 118.737 128.804 2012 236 4.129 4.365 6.793 50.977 57.771 15.265 134.233 149.498 Ocak-Aralık döneminde düzenlenen 4.365 adet Teşvik sinin 4.129 adedi yerli firmalar, 236 adedi yabancı sermayeli firmalar tarafından alınmıştır. Yerli firmalar için düzenlenen belgelerde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 50,977 milyar TL olurken, yabancı sermayeli firmalar için düzenlenen belgelerde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 6,793 milyar TL dir. 2.2. Ocak-Aralık Dönemi Teşvik lerinin lere Göre Dağılımı 2012 yılı Ocak-Aralık döneminde verilen teşvik belgelerinin 1.585 adedi de, 756 adedi de, 708 adedi I de, 511 adedi de, 347 adedi de, 458 adedi ise dedir. Öngörülen Tutarı I I 2010 1.208 783 705 617 527 503 4.343 21.631 23.846 6.046 5.873 5.356 1.911 64.663 2011 1.478 909 682 597 450 386 4.502 24.833 10.503 7.044 6.775 4.364 2.890 56.408 2012 1.585 756 708 511 347 458 4.365 25.972 9.362 7.633 6.198 4.265 4.342 57.771 Teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarının ise 25,972 milyar TL si de, 9,362 milyar TL si de, 7,633 milyar TL si I de, 6,198 milyar TL si de, 4,265 milyar TL si de ve 4,342 milyar TL si ise dedir. Ocak-Aralık Dönemi Teşvik lerinin Yüzde Dağılımı % % Öngörülen Tutarı I Total I Total 10 %28 %18 %16 %14 %12 %12 %100 %34 %37 %9 %9 %8 %3 %100 11 %33 %20 %15 %13 %10 %9 %100 %44 %19 %12 %12 %8 %5 %100 12 %36 %17 %16 %12 %8 %11 %100 %45 %16 %13 %11 %7 %8 %100 3
2.3. Ocak-Aralık Dönemi Teşvik lerinin Mahiyetlerine Göre Dağılımı 2012 yılı Ocak-Aralık döneminde düzenlenen 4.365 adet belgenin 2.721 adedi komple yeni yatırım, 1.195 adedi tevsi, 449 adedi de diğer mahiyetlerdeki yatırımlardan oluşmaktadır. Ocak-Aralık döneminde yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 57,771 milyar TL lik toplam sabit yatırım tutarının 42,174 milyar TL si komple yeni yatırım, 11,588 milyar TL si tevsi ve 4,009 milyar TL si ise diğer mahiyetlerdeki yatırımlardan oluşmaktadır. Komple Yeni Tevsi Diğer* 2010 2.928 45.506 945 13.309 470 5.848 4.343 64.663 2011 3.013 39.513 1.052 12.372 437 4.523 4.502 56.408 2012 2.721 42.174 1.195 11.588 449 4.009 4.365 57.771 * Modernizasyon, Yenileme, Entegrasyon ve Tamamlama yatırımları 2.4. Ocak-Aralık Dönemi Teşvik lerinin Sektörlere Göre Dağılımı Ocak-Aralık döneminde verilen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 57,771 milyar TL lik toplam sabit yatırım tutarının 12,564 milyar TL si Enerji sektöründe, 15,224 milyar TL si Hizmetler sektöründe, 2,211 milyar TL si Madencilik sektöründe ve 27,772 milyar TL si ise İmalat sektöründedir. Enerji Hizmetler İmalat Madencilik 2010 162 9.350 3.003 1.082 16.094 54.568 2.837 37.206 91.981 262 2.013 5.837 2011 212 15.571 4.620 1.254 14.958 42.243 2.746 24.415 75.992 290 1.464 5.949 2012 198 12.564 3.503 1.157 15.224 57.832 2.723 27.772 80.039 287 2.211 8.124 2.5. Ocak-Aralık Dönemi Teşvik lerinin Türlerine Göre Dağılımı Ocak-Aralık döneminde düzenlenen 4.365 adet yatırım teşvik belgesinin 2.081 adedi sel, 19 adedi Büyük Ölçekli, 2.264 adedi Genel ve 1 adedi ise Stratejik mahiyete sahiptir. teşvik belgelerinde öngörülen toplam 57,771 milyar TL lik sabit yatırım tutarının 21,705 milyar TL si sel, 3,657 milyar TL si Büyük Ölçekli, 25,808 milyar TL si Genel ve 6,6 milyar TL si Stratejik mahiyetteki yatırımlara aittir. BÖLGESEL BÜYÜK ÖLÇEKLİ GENEL STRATEJİK YATIRIMLAR (milyon TL) 2010 2.043 24.917 93.958 20 20.194 6.323 2.280 19.552 55.108 0 0 0 2011 1.584 14.393 61.441 8 6.458 2.882 2.910 35.558 64.481 0 0 0 2012 2.081 21.705 95.536 19 3.657 5.925 2.264 25.808 47.237 1 6.600 800 4
3. 2012/3305 Sayılı Karar Dönemindeki Birikimli Gelişmeler (20.06.2012 - Aralık 2012) 3.1. Teşvik lerinin Karşılaştırması 20 Haziran 2012 tarihinden Aralık 2012 sonuna kadar 2.526 adet Teşvik si düzenlenmiştir. Düzenlenen Teşvik lerinin 2.372 adedi yerli firmalar, 154 adedi de yabancı sermayeli firmalar tarafından alınmıştır. Bu dönemde yerli firmalara düzenlenen belgelerde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 32,877 milyar TL olurken, yabancı sermayeli firmalara düzenlenen belgelerde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı ise 4,731 milyar TL dir. Yabancı Sermaye Yerli Sermaye 154 2.372 2.526 2012 4.731 32.877 37.608 12.367 85.636 98.003 TOPLAM 17.252 120.885 138.137 3.2. Teşvik lerinin sel Bazda Karşılaştırması Bu dönemde düzenlenen Teşvik si adedinde %37, %16, I %17, %11, %8 ve %11 pay almıştır. Öngörülen sabit yatırım tutarı dikkate alındığında ise nin payının %48, nin payının %13, I nin payının %14, nin payının %10, nin payının %7 ve nin payının %8 olduğu görülmektedir. I 923 401 430 283 209 280 2.526 2012 18.133 4.747 5.285 3.688 2.538 3.216 37.608 40.720 12.154 11.958 10.198 7.209 15.764 98.003 TOPLAM 59.776 17.302 17.673 14.169 9.956 19.260 138.137 20 Haziran-Aralık Dönemi Teşvik lerinin Yüzde Dağılımı I % %37 %16 %17 %11 %8 %11 %100 2012 % %48 %13 %14 %10 %7 %8 %100 % %42 %12 %12 %11 %7 %16 %100 5
3.3. Teşvik lerinin Mahiyetlerine Göre Dönemsel Karşılaştırması 20 Haziran 2012 tarihinden Aralık 2012 sonuna kadar düzenlenen 2.526 adet teşvik belgesinin 1.503 adedi Komple Yeni, 759 adedi Tevsi ve 264 adedi Modernizasyon, Entegrasyon vb. diğer mahiyetteki yatırımlara aittir. Bu dönemde öngörülen 37,608 milyar TL lik toplam sabit yatırım tutarının 26,913 milyar TL si Komple Yeni, 8,024 milyar TL si ise Tevsi `dır. Komple Yeni Tevsi Diğer 1.503 759 264 2.526 2012 26.913 8.024 2.671 37.608 73.305 21.009 3.689 98.003 TOPLAM 101.721 29.792 6.624 138.137 3.4. Teşvik lerinin Türlerine Göre Dönemsel Karşılaştırması 20 Haziran 2012 tarihinden Aralık 2012 sonuna kadar düzenlenen 2.526 adet yatırım teşvik belgesinin 1.426 adedi sel, 17 adedi Büyük Ölçekli, 1.082 adedi Genel ve 1 adedi ise Stratejik mahiyete sahiptir. teşvik belgelerinde öngörülen toplam 37,608 milyar TL lik sabit yatırım tutarının 15,274 milyar TL si sel, 3,416 milyar TL si Büyük Ölçekli, 12,318 milyar TL si Genel iken 6,6 milyar TL si Stratejik mahiyetteki yatırımlara aittir. sel Büyük Ölçekli Genel Stratejik lar 1.426 17 1.082 1 2012 15.274 3.416 12.318 6.600 69.464 5.750 21.989 800 TOPLAM 86.164 9.183 35.389 7.401 3.5. Teşvik lerinin Sektörlere Göre Dağılımı 20 Haziran 2012 tarihinden Aralık 2012 sonuna kadar düzenlenen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 37,608 milyar TL lik toplam sabit yatırım tutarının 1,461 milyar TL si Madencilik, 20,873 milyar TL si İmalat, 6,325 milyar TL si Enerji ve 8,948 milyar TL si Hizmetler sektörlerindedir. SEKTÖRLER Madencilik 176 1.461 5.919 İmalat 1.557 20.873 50.700 Enerji 105 6.325 1.775 Hizmetler 688 8.948 39.609 TOPLAM 2.526 37.608 98.003 6
4. 2012/3305 Sayılı Karar Dönemindeki Gelişmelerin Geçmiş Yıllar ile Karşılaştırması 4.1. 20 Haziran-Aralık Dönemi Teşvik lerinin Genel Karakteristikleri 2011 yılı 20 Haziran-Aralık döneminde 2.158 adet belge düzenlenmiş olup, öngörülen yatırım 27,5 milyar TL istihdam ise 61.197 kişidir. 20 Haziran-Aralık 2012 döneminde ise belge adedinde ulaşılan 2.526 lık seviye %17 lik bir artışı ifade etmektedir. Benzer şekilde öngörülen sabit yatırım tutarı bazında %37 lik, istihdam da ise %60 lık bir artış sağlanmıştır. Tutarı Öngörülen Yabancı Yerli Yabancı Yerli Yabancı Yerli 2011 113 2.045 2.158 4.404 23.093 27.498 4.024 57.173 61.197 2012 154 2.372 2.526 4.731 32.877 37.608 12.367 85.636 98.003 4.2. 20 Haziran-Aralık Dönemi Teşvik lerinin lere Göre Dağılımı I Öngörülen Tutarı I 2011 732 463 319 272 224 148 2.158 11.934 5.564 3.540 3.465 1.853 1.142 27.498 2012 923 401 430 283 209 280 2.526 18.133 4.747 5.285 3.688 2.538 3.216 37.608 6. de, 2012 yılı 20 Haziran-Aralık döneminde öngörülen istihdamın 15.764 olduğu 3,2 milyar TL tutarında 280 adet belge düzenlenmiştir. 2011 yılı 20 Haziran-Aralık döneminde ise öngörülen istihdamın 3.749 olduğu 1,1 milyar TL tutarında 148 adet belge düzenlenmiştir. Bu iki dönem kıyaslandığında; 2012 yılı 20 Haziran-Aralık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre belge adedinin yaklaşık 2 katına, sabit yatırım tutarının yaklaşık 3 katına ve istihdamın 4 katına çıktığı görülmektedir. 20 Haziran-Aralık Dönemi Teşvik lerinin Yüzde Dağılımı I % % Öngörülen Tutarı Total 11 %34 %21 %15 %13 %10 %7 %100 %43 %20 %13 %13 %7 %4 %100 12 %37 %16 %17 %11 %8 %11 %100 %48 %13 %14 %10 %7 %8 %100 I Total 4.3. 20 Haziran-Aralık Dönemi Teşvik lerinin Mahiyetlerine Göre Dağılımı Komple Yeni Tevsi Diğer* 2011 1.431 19.899 516 4.642 211 2.957 2.158 27.498 2012 1.503 26.913 759 8.024 264 2.671 2.526 37.608 * Modernizasyon, Yenileme, Entegrasyon ve Tamamlama yatırımları 7
4.4. 20 Haziran-Aralık Dönemi Teşvik lerinin Sektörlere Göre Dağılımı Enerji Hizmetler İmalat Madencilik 2011 114 7.476 2.011 657 9.177 22.394 1.258 10.298 34.560 129 546 2.232 2012 105 6.325 1.775 688 8.948 39.609 1557 20.873 50.700 176 1.461 5.919 Öncelikli yatırım konuları arasında yer alan madencilik sektöründe 2012 yılı 20 Haziran-Aralık döneminde; 2011 yılının aynı döneminde 129 olan belge adedi %36 lık artışla 176 adede, öngörülen sabit yatırım tutarı yaklaşık 3 kat artarak 546 milyon TL den 1,5 milyar TL ye, istihdam ise yine yaklaşık 3 kat artarak 2.232 kişiden 5.919 kişiye ulaşmıştır. İmalat sektöründe ise 2012 yılı 20 Haziran-Aralık döneminde; 2011 yılının aynı döneminde 10,3 milyar TL olan sabit yatırım tutarı 2 kat artarak 20,9 milyar TL ye, istihdam ise 34.560 kişiden %47 lik artışla 50.700 kişiye ulaşmıştır. 4.5. 20 Haziran-Aralık Dönemi Teşvik lerinin Türlerine Göre Dağılımı 20 Haziran-Aralık 2011 döneminde sel mahiyete sahip 7,7 milyar TL tutarında 783 adet ve Büyük Ölçekli mahiyete sahip 895 milyon TL tutarında 2 adet belge düzenlenmiştir. 2012 yılı 20 Haziran-Aralık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre sel yatırımlarda belge adedinin yaklaşık 2 katına (1.426 adet) ve sabit yatırım tutarının 2 katına (15,3 milyar TL) çıktığı gözlemlenirken Büyük Ölçekli yatırımlarda belge adedinin yaklaşık 9 katına (17 adet) ve sabit yatırım tutarının da yaklaşık 4 katına (3,4 milyar TL) çıktığı gözlemlenmektedir. BÖLGESEL BÜYÜK ÖLÇEKLİ GENEL STRATEJİK YATIRIMLAR (milyon TL) 2011 783 7.746 32.217 2 895 971 1.373 18.857 28.009 0 0 0 2012 1.426 15.274 69.464 17 3.416 5.750 1.082 12.318 21.989 1 6.600 800 (*) Bu bültende sunulan tüm değerler güncel verilerden derlenmiştir. 8