İŞVERENLER İÇİN ÜCRET HAKKANİYETİ BUNA DEĞER! ÜCRET HAKKANİYETİ KOMİSYONU
Ücret Hakkaniyeti Yasası nedir? Ücret Hakkaniyeti Yasası (Pay Equity Act) (Yasa) işverenlerin ücret uygulamalarında olabilecek cinsiyet ayrımcılığını tespit edip ortadan düzeltmelerini ve kadınlara ait iş sınıflarında çalışanların ücretlerini en azından beceri, çaba, sorumluluk ve çalışma koşulları bakımından mukayese edilebilir değerde olan erkeklere ait iş sınıflarında çalışanlarla en azından eşdeğer olacak şekilde ayarlamalarını şart koşmaktadır. Bu Yasa neden gereklidir? Ontario da kadın çalışanlar, tam zamanlı yıllık ücret bakımından erkek çalışanlardan ortalama %28 daha az ücret almaktadır [2006 Kanada İstatistik Kurumu (Statistics Canada)]. Ücretler arasındaki bu farklılık, iş yerinde cinsiyet ayrımcılığı dâhil olmak üzere birçok faktörden etkilenmektedir. Yasa nın amacı kadınlara ait iş sınıflarında çalışanların ücret veya maaşlarındaki cinsiyet ayrımcılığını düzeltmektir. Yasa ya uymam gerekir mi? Ontario da faaliyet gösteren, 10 veya daha fazla çalışanı olan bir özel sektör veya kamu sektörü işvereniyseniz ücret hakkaniyeti sağlayan ücret uygulamalarınız olmalıdır. Mevsimlik çalışanlar dâhil olmak üzere tam ve yarı zamanlı çalışanlar da yasa kapsamındadır. Ancak, tatillerde çalışan öğrenciler yasa kapsamında değildir. Yasa, Ontario da federal hükümet için veya bankalar, havayolları, postaneler, televizyon ve radyo istasyonları gibi federal hükümetin düzenlediği sektörlerde çalışanları kapsamaz. Ücret hakkaniyeti, eşit iş için eşit ücret ile aynı şey midir? Hayır. Eşit iş için eşit ücret, eğer bir erkekle bir kadın aynı işi yapıyorsa aynı ücreti almaları gerektiği anlamına gelmektedir (bu, İstihdam Standartları Yasası nda (Employment Standards Act) öngörülmektedir). Ücret hakkaniyeti, genellikle kadınların yaptığı işleri, genellikle erkeklerin yaptığı farklı işlerle mukayese etmektedir.
Farklı işler nasıl mukayese edilebilir? Bir örnek verelim. Bir iş yerindeki sekreterlik iş sınıfı, kapıcılık, bekçilik ya da temizlikçilik gibi bir iş sınıfından farklı tür ve düzeylerde fiziksel çaba gerektirebilir ve çok farklı çalışma koşulları olabilir. Ayrıca bu iki iş sınıfı için farklı tür ve düzeylerde sorumluluk, zihinsel çaba ve beceriler de söz konusu olabilir. Ancak bu dört faktör, her iki iş sınıfına da cinsiyet farkı gözetmeyen ve tutarlı bir şekilde uygulanırsa sekreterlik işi sınıfının değeri kapıcılık, bekçilik ya da temizlikçilik gibi bir iş sınıfıyla aynı veya ondan daha yüksek olabilir. Bu durumda yasa, sekreterlik iş sınıfına en az kapıcılık, bekçilik ya da temizlikçilik gibi bir iş sınıfıyla aynı miktarda ücret ödenmesini şart koşmaktadır. Kadınların işleri nasıl ederinden az değerlendiriliyor? Çalışanlara ücret ödenirken genellikle kadınların yaptığı işlerin belli yönleri çoğu zaman göz önünde bulundurulmamaktadır. Örneğin, işverenlerin ücret uygulamaları bazen: Bir kelime işlem operatörünün (kadınlara ait iş sınıfı) sahip olması gereken el becerilerine önem vermez; ancak bir makine teknisyeninin (erkeklere ait iş sınıfı) el becerilerini göz önünde bulundurur ve ona göre ücret öder. Bir kasiyerin bakkaliye malzemelerini sürekli kaldırmasını (kadınlara ait iş sınıfı) gerektirdiği fiziksel çabaya değer vermez; ancak bir stok görevlisinin ürün kaldırmasını (erkeklere ait iş sınıfı) gerektirdiği fiziksel çabayı değerlendirir. Kreş çalışanlarının (kadınlara ait iş sınıfı) çocuk bakım sorumluluğunu göz önüne almaz; ancak bir muhasebecinin mali kayıtları tutmayı üstlenme (erkeklere ait iş sınıfı) sorumluluğunu değerlendirir. Nasıl ücret hakkaniyeti uygulayabilirim? İşler sınıflara ayrılır. İş sınıfları benzer istihdam uygulamalarına, benzer görev ve sorumluluklara ve aynı ücret çizelgesine sahip işlerden oluşur. Bu iş sınıfları kadınlara ait, erkeklere ait veya cinsiyet farkı olmayanlar olarak belirlenir. Daha sonra kadınlara ve erkeklere ait iş sınıflarıyla ilgili iş bilgileri toplanır. Tüm iş sınıfları yasanın gerektirdiği beceri, çaba, sorumluluk ve çalışma koşullarından oluşan dört faktör
kullanılarak değerlendirilir. Tüm iş sınıfları değerlendirildikten sonra, kadınlara ait iş sınıfları erkeklere ait iş sınıflarıyla mukayese edilir ve değerler mukayese edilebilir olduğunda, kadınlara ait iş sınıfı ücreti, mukayese edilebilir erkeklere ait işi sınıfının ücretine en azından eşit olmalıdır; eğer daha düşükse işverenin kadınlara ait iş sınıfının ücretini ayarlaması gereklidir. Ne zaman ücret hakkaniyeti uygulaması yapmalıyım? Faaliyet göstermeye 1 Ocak 1988 tarihinden sonra başlamış, 10 çalışanı olan bir özel sektör işvereni veya 1 Temmuz 1993 tarihinden sonra faaliyete başlamış bir kamu sektörü işvereninin kadınlara ait iş sınıfları için şirket kuruluşundan itibaren ücret hakkaniyeti sağlayan uygulamaları olmalı ve bu uygulamayı düzenli olarak sürdürmelidir. Yasa, 1 Ocak 1988 tarihinden önce faaliyet göstermeye başlamış özel sektör işverenleri ve 1 Temmuz 1993 ten önce faaliyete başlamış olan kamu sektörü işverenleri için ücret uygulamalarını uygun hale getirmeleri ve ödemekle borçlu bulundukları tutarlara ilişkin gerekli ayarlamaları zamana yaymaları için belirli bir süre tanımıştır. Her iki durumda da, Yasa ya uygunluk sağlandığında, kadınlara ait iş sınıfları için ücret hakkaniyeti sürekli olmalıdır. İşverenseniz ücret hakkaniyeti sizin yükümlülüğünüzdür. Toplu sözleşme yetkilisiyseniz siz ve işveren, uygulandığı takdirde, Yasa yı ihlal edecek maaş uygulamaları konusunda anlaşma pazarlığı yapamazsınız. Komisyon a kimler başvurabilir? İşveren Bir çalışan veya bir grup çalışan veya çalışan(lar) adına hareket eden bir yetkili Bir çalışanı veya bir grup çalışanı temsil eden Toplu Sözleşme Yetkilisi
Yasa nın veya Ücret Hakkaniyeti Dairesi (Pay Equity Office) veya Ücret Hakkaniyeti Davaları Mahkemesi (Pay Equity Hearings Tribunal) tarafından yayınlanan bir Karar ın ihlali söz konusu olduğnda, istediği herhangi bir zaman şikâyette bulunabilir. Not: İş yerinden ayrılan çalışanlar istedikleri zaman şikâyette bulunma haklarını kaybetmez. Erkeklere ait iş veya cinsiyet farkı olmayan iş sınıflarında çalışanların Yasa gereğince herhangi bir yasal çözüm yolu bulunmamaktadır. Komisyon a başvuruda bulunulduğunda bu durumdan haberdar olacak mıyım? Çalışanlar gizli olarak şikâyette bulunabilir. Çalışanlar, kendisini temsil edecek bir yetkili atayarak isimsiz başvuruda bulunabilir. Komisyon, soruşturmayı başlattığında İşveren e bilgi verilir. Not: Bir çalışan başvuruda bulunmadan da Komisyon işverenin ücret uygulamaları konusunda soruşturma başlatabilir. İşverenlerin herhangi bir şekilde şikâyette bulunan veya ücret hakkaniyeti hakkını arayan çalışanları cezalandırması yasaktır. İşverenlerin Yasa ya uymaması halinde uygulanacak cezalar nelerdir? Ücret hakkaniyeti şikâyeti soruşturmasına müdahale eden veya Ücret Hakkaniyeti Yasası gereğince haklarını kullanan birine karşı ayrımcılık yapan ya da yıldırma yoluna giden işverenler veya toplu sözleşme yetkilileri için maddi cezalar söz konusudur. Ücret Hakkaniyeti neden buna değer? Ücret hakkaniyeti daha objektif ücret uygulamalarının benimsenmesine yardımcı olabilir. Bu süreç, kurum içinde işlerin daha iyi anlaşılmasını ve verimliliği iyileştirmek için güçlü yönlerin, zayıf yönlerin ve fırsatların tespit edilmesini sağlayabilir. Sürecin uygulanması, bir farklılık, çeşitlilik stratejisinin izlenmesindeki ilk adımı temsil edebilir ve çalışan istihdamına engel oluşturan diğer ayrımcılık şekillerinin fark edilmesini sağlayabilir.
Çalışanlar ve sendikalar sürecin birer parçası olursa çalışanlar genel kurumsal yapıyı ve hedefleri daha iyi anlayabilir. Ayrıntılı bilgi veya yardım için nereye başvurabilirim? Ücret Hakkaniyeti Komisyonu size yardım etmek için var. Sorularınıza e-posta yoluyla: pecinfo.pecinfo@ontario.ca adresinden veya 416-387-1896 numaralı veya ücretsiz 1-800-387-8813 numaralı telefondan yanıt verebiliriz. Teleks: 416-212-3991 veya 1-855-253-8333 Ayrıca ücretsiz web semineri eğitimi de veriyoruz. pecseminars.pecseminars@ontario.ca adresinden kaydolabilirsiniz. Web sitemiz ücret hakkaniyetiyle ilgili ayrıntılı bilgi içermektedir. Lütfen www.payequity.gov.on.ca adresini ziyaret edin.