STRATEJİK BİRLEŞMELERİN OLUŞUMUNU ENGELLEYEN FAKTÖRLER VE BAŞARISIZLIK NEDENLERİ İ. EFE SANCAK ENGİN ŞAHİN MURAT ŞAHİNKAYA
İçerik Stratejik Birleşmeler İttifaklarda Başarının Ölçülmesi Müzakere Sürecinde İttifakın Oluşmasını Engelleyen Nedenler İttifak Sürecinde Başarısızlık Nedenleri Örnek Olay
Stratejik Birleşmeler İşbirliği yapan işletmelerin, gerek kimliklerini ve gerekse mülkiyet yapılarını değişmeden, sadece belirli bazı alanlarda sahip oldukları varlık ve yeteneklerini birleştirerek veya belirli bir işi gerçekleştirmek için ortaklaşa başka bir işletme oluşturarak temel veya rekabetçi stratejilerini gerçekleştirmeye çalışmalarıdır. * * Hayri Ülgen & S. Kadri Mirze İşletmelerde Stratejik Yönetim,
Stratejik Birleşmeler Stratejik konumlandırma Riskleri sınırlandırma Kaynak arttırma Maliyet düşürme Rekabet ve pazar geliştirme AR&GE konularında etkin olma Hukuki engelleri aşma
Başarısızlık Oranı Stratejik birleşmelerin %60 ı başarısız olmaktadır. * (Bu oran sektörden sektöre değişiklik gösterebilir) Her sona eren ittifak başarısız değildir.** * Kalmbach & Roussel, Dispelling the Mhyts of Alliances, 1999 ** Reuera & Zollob, Termination Outcomes of Research Alliances, 2004
İttifaklarda Başarının Ölçülmesi Finansal ölçütler İttifakın sürmesi ve/veya öngörülen ittifak süresine olan uygunluk Ortakların hedeflerinin gerçekleşmesi Çatışmaların olmaması
Başarısızlık Strajik Birleşmelerde Başarısızlık Müzakere Süreci ve Öncesi İttifak Süreci
Başarısızlık Strajik Birleşmelerde Başarısızlık Müzakere Süreci ve Öncesi İttifak Süreci
Müzakere Sürecinde İttifakın Oluşmasını Engelleyen Nedenler Hukuki ve politik nedenler Finansal nedenler Söz konusu ortaklığın faaliyet göstereceği sektörün ve pazarın o andaki durumu
Müzakere Sürecinde İttifakın Oluşmasını Engelleyen Nedenler Müzakere sürecinin çok uzun tutulması sonucu kurulacak ortaklığın anlamını yitirmesi Tarafların amaç ve hedeflerinin uyuşmaması Taraflar arasında müzakere sürecinde güvenin sağlanamaması
Başarısızlık Strajik Birleşmelerde Başarısızlık Müzakere Süreci ve Öncesi İttifak Süreci
İttifak Sürecinde Başarısızlık Nedenleri Detaylı müzakere yapılmayışı Birleşmeye girecek işletmelerin kendisini, rekabet etmekte olduğu endüstrinin durumunu ve o endüstrideki kendi konumunu, pazarın durumunu iyi analiz edemeyişi İttifaka katılacak işletmelerin birbirleri hakkında yeterli bilgiye sahip olmayışı Ortak amaçların ve hedeflerin açıkça ortaya konulmaması
İttifak Sürecinde Başarısızlık Nedenleri Yanlış ortak seçimi İşbirliği ve güven eksikliği Yanlış strateji seçimi(stratejik uyumsuzluk) Ortak amacın belirlenememesi
İttifak Sürecinde Başarısızlık Nedenleri Yetersiz planlama Bilgi akışının sağlanamaması İşbirliği ilişkilerini yönetecek organizasyonel yetenek ve kaynakların olmayışı İttifaka nitelikli-doğru insanların atanmaması
İttifak Sürecinde Başarısızlık Nedenleri Üst yönetimin yeterli katılımının sağlanamaması Görev, yetki ve sorumlulukların belirlenememesi Ortaklar arasındaki çatışmaların zamanla artması (Ortaklar arasındaki uyumsuzluk) Kontrolün sağlanamaması
İttifak Sürecinde Başarısızlık Nedenleri Kültür farklılığı Ortaklardan birinin, diğer ortaklara göre verdiğinden daha fazlasını alması İttifak yoluyla ortaklardan biri elde edeceği bilgi ve teknolojileri avantaj sağlamak için ortaklarına karşı kullanması(ittifak yapılan işletmenin ileride veya başka bir pazarda rakip olması)
İttifak Sürecinde Başarısızlık Nedenleri Karar alma sürecinin uzun olması Belirsizlik ve risklerin artması Değişen şartlara adaptasyondaki başarısızlık (Teknoloji, ekonomi, pazar...)
İttifak Sürecinde Başarısızlık Nedenleri Ulusal kültürlerdeki, kurumlardaki ve hukuki düzenlemelerdeki farklılıkların hesaba katılmaması ya da yeni düzenlemelerin ortaya çıkması Ortakların süreç içerisinde değişen hedef ve stratejileri Ortaklardan birinin stratejik hedefinin gerçekleşmesi
İttifak Sürecinde Başarısızlık Nedenleri Esnek olmayan sözleşmeler Deal Killers Ara Bozucular Amaca uygun olmayan yapısal oluşum şekli
İstatistiksel Veriler Stratejik ittifak yapan 138 işletme üzerinde yapılan bir araştırmaya göre ittifaklardaki başarısızlıkların nedenleri şöyle sıralanmıştır. * * Mockler
İstatistiksel Veriler Başarısızlığın Nedenleri Çevredeki zorlayıcı değişimler Kültürel farklılıkların olması Zayıf liderlik Liderlerin belirsizliği Pazara olduğundan fazla değer biçmek Zayıf entegrasyon süreci Cevaplayanların Yüzdeleri 56 44 43 43 35 34
İstatistiksel Veriler 6 yıl süren bir başka araştırmada ise 500 CEO nun(chief Executive Officer- İcra Kurulu Başkanı nın da dahil olmak üzere) verdikleri cevaplara göre ittifakların başarısızlığının nedenleri şöyle sıralanmıştır.* * Benjamin Gomes-Cessares, Aliance Failure Factors, 2002
İstatistiksel Veriler Yanlış ortak seçimi Aşırı iyimser beklentiler Tanımlanmamış roller Zayıf iş planları İsteksiz sorumluluk İttifak tecrübesinin olmayışı Gevşek(sıkı olmayan) anlaşmalar Zayıf ilişkiler(iletişim) ve kültürel uyumsuzluk * Benjamin Gomes-Cessares, Aliance Failure Factors, 2002
Örnek Olay VOLVO RENAULT STRATEJİK ORTAKLIĞININ BAŞARISIZLIK NEDENLERİ
Neden Birleştiler? 2+2=5 Ortak ürün geliştirme, satınalma, kalite ve üretim ile sinerji oluşturarak ölçek ekonomisi yaratma Dünya çapında üretici olma istekleri Üretici firma sayılarındaki azalma Birbirlerini tamamlayıcı özellikleri
Farklılıkları ve Tamamlayıcı Özellikleri Ülke, bölge, orijin Dil Şirket sahipleri Ölçek/pozisyon Değerleri Yönetim yapısı Pazar yerleşimleri
İttifak Sözleşmesindeki Anahtar Maddeler Karşılıklı hisse alımı ve ceza uygulaması Eşitlik Komitelerle yönetim Marka bütünlüğü, üretime odaklılık
İttifakın Durumu 1991-1993 İttifakın başarısı konusunda farklı algılamalar P-4 projesi Ağır vasıta üretimi
İttifaktan Birleşme ye Dönüşüm Planı ve Çöküş Nihai hedef ve ortam şartları Birleşme duyurusu Rekabet avantajı Operasyonel verimlilik Finansal güç kazanımı Soğuk İsveç te kızgın tepkiler Çöküş
Başarısızlık Nedenleri: Farklı Çizgilerde Yürümek İttifaklarda ortak yol ve sürtüşme Ortak çizgiye gelemeyenler Volvo CEO sunun çizgisi İş geliştirme İlişkileri geliştirme Diğer çizgide yaşananlar Farkındalık
Başarısızlık Nedenleri: Bağlayıcı Taahhütler Taahhüt ve bağlayıcılığının etkileri Status quo bias Yeni taahhütlere girme eğilimi Volvo-Renault ittifakında taahhütler
Başarısızlık Nedenleri: İttifak Sözleşmesinin Değişimi Değişen şartlar ve ittifak Revizyon zamanı İttifak ruhu Revizyon çabalarının Vikingler e etkisi Eşit ortaklıktan küçük ortağa Güç pazarlığında asimetri
Başarısızlık Nedenleri: Liderlik Yanlış alınan kararlar ve hesaplar Volvo CEO su İttifaklarda liderlik Vizyon yaratma ve uyumun tahsisi Etkili lider Değişim İttifak CEO larının yapmadıkları
Başarısızlık Nedenleri: Kültürel Farklılıklar Kurum ve ülke seviyesinde farklılıklar İsveçli yöneticiler ve diğer milletler Volvo başkanı bir Francophile! Volvo ve Renault yöneticilerinin düşünmedikleri
Başarısızlık Nedenleri: Zaman Zamana olan ihtiyaç İlişkilerin gelişimi Kültürel farklılıkların daha iyi anlaşılması Güven ve bağlılığın inşası Birleşme kararının zamanı
Bitti... Teşekkür Ederiz...