ÖZEL HASTANELERDE ÇALIŞAN HEKİMLERİN DÜZENLEDİĞİ SERBEST MESLEK MAKBUZLARI YA DA FATURALARDAKİ KDV ORANI %8 Mİ %18 Mİ OLMALI? 5510 sayılı Kanuna eklenen Ek Madde 10 ile özel sağlık kurumlarında çalışan hekimlerin fatura/smb düzenleyebilmesinin uygunluğu, usul ve esasları tekrar gündeme taşındı. Bu konuda sektörde farklı uygulamalar olduğunu biliyoruz. Oysa son düzenlemedeki Ek 10. Maddenin son paragrafı hariç kanunun 3. Maddesinin 11. Fıkrasında yer alan tanımda; 11) Hizmet akdi:.sayılı Borçlar Kanununda tanımlanan hizmet akdini ve iş mevzuatında tanımlanan iş sözleşmesini veya hizmet akdini, Ve sigortalılığı düzenleyen 4. Maddesi de Bu Kanunun kısa ve uzun vadeli sigorta kolları uygulaması bakımından; a) Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar, demektedir. Buna göre hekimle yapılan tüm sözleşmeler içeriği ne olursa olsun 4 A kapsamında yani sigortalı sayılmıştı. Ama Ek Madde 10 nun son paragrafı ile yapılan düzenleme tanımlardaki mana ile çelişkili olarak doğmuş oldu. Bunu ayrıca değerlendireceğiz. Hekimlerin düzenledikleri mali belgelerin KDV oranı konuyu irdelememizin nedeni YMM Özlem Kırkaya nın Muhasebe TR sitesinde yayınlanan makalesidir. Yıllardır sektörde yer alan biri olarak doğru uygulamayı bulmak için Vergi Denetim Kurulu'nda görev yapmış olan Eski Vergi Müfettişi, halen YMM olarak görev yapan Özlem Kırkaya ile bu konu üzerine değerlendirme yaptık. Bu çalışmadaki amacımız özellikle ve öncelikle yatırımcıların sonradan göreceği zararları en aza indirmektir. 1 / 5
Bu çalışmalarda düzenlenen belgelerin KDV oranını, belgelerin herhangi bir denetlemede hangi hükümde kabul edileceğini (gerçek belge vs), son yapılan 5510 sayılı Kanuni düzenleme ile hekimlerin nasıl çalışabileceğini ve çözüm önerilerini sizlerle sıra ile paylaşacağız. İlk değerlendirmemiz KDV oranı ile ilgili olup paylaşımımız ile ilgili öneri ve görüşleriniz bizim için değerlidir. Değerlendirme 1: Belgelerdeki KDV oranı tereddütüne SON! Yeminli Mali Müşavir Özlem Kırkaya'nın 22.06.2015 tarihinde www.muhasebetr.com adlı internet sitesinde yayımlanan yazısında da belirtildiği üzere özel hastanelerde hem bordro karşılığı ücretli olarak hem de hastaneye fatura/smm düzenleyerek çalışan hekimlerin düzenlediği belgelerdeki KDV oranının % 18 olması gerekmektedir. Bu konu ile ilgili yazısına istinaden Özlem Hanım'a yönelttiğim sorular aşağıdaki gibidir : SORU 1: Sağlık hizmetlerinde KDV oranı % 8 olarak uygulanmaktadır. Siz bu şekilde çalışan hekimler için bu oranın % 18 olması gerektiğini söylüyorsunuz. Neden? CEVAP 1 : Bu da doğru bilinen yanlışlardan birisidir. Bildiğiniz üzere vergi ile ilgili uygulamalar vergi kanunlarında düzenlenmiştir. Bir işlemin KDV oranını tespit etmek için bu konudaki düzenlemelere bakmak gerekir. Sağlık hizmetleri de 2007/13033 sayılı KDV Oranlarına İlişkin Genel Kararname'nin II sayılı Listenin B-21. bölümünde belirtilmiştir ve buradaki şartları sağlayan sağlık hizmetlerinde KDV oranının % 8 olacağı ifade edilmiştir. Bu maddedeki şartları sağlamayanlar için uygulanacak KDV oranı ise % 18 'dir. SORU 2: Bahsettiğiniz Bakanlar Kurulu Kararnamesinde bu nasıl tanımlanmıştır? 2 / 5
CEVAP 2: Söz konusu kararnamede 3 temel şart vardır ve bu 3 şartın aynı anda bulunması zorunludur. SORU 3 : Bahsettiğiniz bu 3 temel şart nedir? CEVAP 3 : Bu şartları ilki verilen hizmetin koruyucu hekimlik, teşhis, tedavi ve rehabilitasyon hizmeti olması, ikincisi insan ve hayvan sağlığına yönelik olması ve son ve en önemli şart, ki bu özel hastanelere fatura/smb düzenleyen hekimleri ilgilendiren, bu hizmetin ilgili Bakanlıklar yada kanunlarla izin verilen gerçek ve tüzel kişiler tarafından yerine getirilmesidir. Bu şartları yerine getiren hekimlerin düzenledikleri belgelerde sağlık hizmeti KDV si % 8 uygulanır. SORU 4: Hastanelere belge düzenleyen hekimlerin fatura/smm düzenleyebilmek için mükellefiyeti nasıl tesis ettiriyorlar? CEVAP 3: Hekimlerin bir kısmının kurmuş oldukları şirketlerin adresleri ile ikametgâh adreslerinin aynı olduğunu biliyorum. Herhangi bir mükellefin, doktor ya da şirket, Vergi Dairesi'nde mükellefiyet tesis ettirebilmesi için öncelikle bir işyeri edinmesi zorunludur. Ancak bunun da istisnası mevcuttur. Bu istisna 2002/3 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu İç Genelgesinde açıklanmıştır. Söz konusu İç Genelgede "faaliyet konusu ayrı bir işyeri açılmasını gerektirmeyecek nitelikte, örneğin danışmanlık, komisyonculuk v.b. ise ikametgâh adresinin işyeri olarak kabulü mümkündür" açıklaması vardır. Vergi daireleri de bu hekimleri böyle kabul ettiklerinden dolayı mükellefiyetlerini başlatmaktadırlar. Dolayısıyla hekimlerde bireysel olarak ya da şirket kurarak ikametgâhlarının bir kısmını faaliyet icrasına tahsis edilmiş olarak göstererek mükellefiyetlerini tesis ettirmektedirler. Ancak hekimler gösterdikleri adreste değil çalıştıkları hastanede hasta kabul ve tedavisini gerçekleştirmektedirler. Vergi dairesinde açılmış bulunan mükellefiyet ise onlara belge (fatura/smm) bastırma hakkını vermektedir. Bastırmış oldukları bu belgeleri de hastane adına düzenleyerek hizmetlerinin karşılığını almaktadırlar. Gözden kaçmaması gereken husus; 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu sağlık hizmetleriyle ilgili temel esasları düzenler. Bu kanuna göre Sağlık Bakanlığı; sağlık ve yardımcı sağlık personelinin yurt düzeyinde dengeli dağılımını sağlamak üzere istihdam planlaması yapar ve sağlık hizmeti sunumu ile ilgili tüm iş ve işlemler Sağlık Bakanlığınca denetlenir. Bu 3 / 5
kanundan da anladığımız üzere hekim bile olsa Sağlık Bakanlığı'nın belirlediği şartlarda ve şekilde izin alarak ülkemizde sağlık hizmeti sunulabilir. İlgili sağlık mevzuatlarına göre de; Özel Hastaneler, Yönetmeliğin 4/ı maddesinde tanımlanan r uhsatnameyi ve 4/j maddesinde tanımlanan faaliyet izin belgesini alarak sağlık hizmeti sunmaya başlayabilir. İlgili Yönetmeliğin birçok yerinde, bina, hizmet ve personel standartları ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkındaki Yönetmelikte düzenlenen tıp merkezleri ise adı geçen Yönetmeliğin 4/f maddesinde tanımlanan ruhsatnameyi ve 4/ç maddesinde tanımlanan faaliyet izin belgesini, poliklinikler 4/f maddesindeki ruhsatnameyi, muayenehaneler ise il sağlık müdürlüğünden uygunluk belgesi alarak sağlık hizmeti sunmaya başlayabilir. Bu düzenlemelerden de anlaşılacağı üzere sağlık hizmetinin %8 KDV'ye tabi olabilmesi için bu hizmetin yönetmeliklerde tanımlanan ruhsatname ve/veya faaliyet izin belgesi veya uygunluk belgesi olan kişi veya kurumlarca verilmesi gerekmektedir. Sonuç olarak; 18.01.2014 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan 6514 sayılı Kanunun 46. Maddesinde yapılan değişiklik ile 3359 sayılı Kanuna Ek Madde 11 eklenmiştir. Ve Olağanüstü durumlarda mesleğini icraya yetkili kişilerce acil sağlık hizmeti ulaşana ve sağlık hizmeti devamlılık arz edene kadar verilecek olan sağlık hizmeti hariç, ruhsatsız olarak sağlık hizmeti sunan veya yetkisiz kişilerce sağlık hizmeti verdirenler, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. denilmiştir. Bu kanun ile sağlık hizmeti sunumu izne/ruhsata/faaliyet izin belgesine bağlanmıştır. 4 / 5
Hekimler ya da bunların kurmuş oldukları şirketler; Sağlık Bakanlığı ndan sağlık hizmeti sunumu ile ilgili olarak faaliyet izin belgesi almadan sundukları sağlık hizmeti için mali mevzuatlar gereği söz konusu Kararnamedeki 3. şartı yerine getiremediklerinden dolayı da KDV oranını % 8 olarak uygulayamazlar. Muayenehanesi olmadan yukarıda bahsedilen durumdaki hekimlerin sunduğu sağlık hizmeti değil danışmanlık hizmeti olarak kabul edilir ve KDV % 18 uygulanabilir. KDV nin % 18 olması ile tevkifatlı olarak uygulanması farklı konular olduğundan tevkifatlı KDV uygulaması için ayrı bir değerlendirme yorumu yaparız. Bu paylaşım bizlerin değerlendirmesi, kanaati olup gelecekte geriye doğru yatırımcıların zarar görmesini engellemek amacıyla yapılmıştır. Konumuza kaynak YMM Özlem Kırkaya nın makalesi Muhasebe TR sitesindedir. http://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/ozlemkirkaya/001/ Bunun haricinde bizim göremediğimiz, öngöremediğimiz durumlar olabilir, öneri ve görüşleriniz bizim için değerlidir. Saygılarımızla iyi çalışmalar dileriz Dr. Feza Şen Bursa Sağlık Kuruluşları Derneği 0 532 277 88 27 Mail: fezasen@megamed.org www.fezasen.com 5 / 5