AYLIK BÜLTENLER SERİSİ 4 YARDIMSEVERLİK / HELPFULNESS Aralık, 2005 Özel Üsküdar SEV İlköğretim Okulu Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Servisi
Değerli velilerimiz, bu ay Değerler projemizin ikinci değeri olan Yardımseverlik değerine geçiyoruz. Anne babaların yardımseverlik konusunda yapabileceklerine ilişkin bir bülten hazırladık, keyifle okumanız ve uygulamanız dileğiyle... Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Servisi DEĞERLERE DAİR BİLDİK BİR İKİ SÖZ... Ama o bana yardım etmedi ki. Bana ne, yardım etmeyeceğim işte. Sen bana ne kadar yardım ettiysen ben de sana o kadar yardım ederim. Kardeşim herşeye burnunu sokmasa olmaz mı? Yardım edeceğim diyor ama herşeyi mahvediyor. Benim yardıma ihityacım yok. Kendi işimi kendim yapacağım. Benim işime kimse karışmasın!.. Evlatları için; seven sevilen, gülen, mutlu, etrafıyla uyumlu olan alabilen ve verebilen çocuklara sahip olmak için her türlü fedakarlığı yapan ebeveynlere kötü gelecek sözler bunlar. Ama malesef çoğu zaman çocuklarımız tarafından ara ara kullanılan ve kullanılmış olan veya kullanılacak olan sözler... Çoğu yaşayan değerlerle azı da eğitim öğretimle ilgili... Biz bu bültenlerle değerlerimizi yaşatma ve çocuklarımızı bu değerlerle donatma çabalarınıza destek vermek istiyoruz. Sorumlulukla ilgili ilk bültenden sonra ikinci olarak seçtğimiz değerimiz; yardımseverlik... Lütfen siz de birazdan okuyacaklarınızı dostalarınızla ve sevdiklerinizle paylaşın. Dünyamız paylaştıkça daha da güzel olacak... YARDIMSEVERLİK Kendi güç ve imkanlarını başkalarının iyiliği için kullanmak... Bir kimsenin sıkıntısını gidermek, o kişiye karşılaştığı güçlüklerde yardımcı olmak, yükünü paylaşmak... Güç duruma düşenin güçlüğünü istekle, içten hiçbir sıkıntı hissetmeksizin gidermek... Yardımseverlik iyi değerlerin ve maddi imkanların paylaştıkça çoğalacağına inanan erdemli insanların ortaya koyabileceği bir davranış biçimidir. Yardım söz konusu olduğunda, başkasının yapmasını beklemek yerine yardım etmeyi kendine görev edinip girişimde bulunmak cesaretini gösterenlerin büyüklüğüdür yardımseverlik. Maddi destek gerektiğinde eli sıkılık yerine cömertliği tecih edenlerin yürek güzelliğidir. Hayırsever olma durumu, hayırseverlik, iyilikseverlik.
El eli yıkar el de döner yüzü yıkar. Atasözü Bir mum diğerini tutuşturmakla ışığından bir şey kaybetmez. Mevlana Hayat hem vermek hem de almaktır. Mohawk Kabilesi Atasözü Kardeşinin salını karşıya geçirmesine yardım et, göreceksin ki sen de karşıdasın. Hint Atasözü ANNE BABALARA KISA KISA... Çocuk ve Gençlerde Yardımlaşma Davranışını Görmek İçin Birkaç Öneri Yardıma ihtiyacınız olduğu anda ondan yardım isteyin. Ona yardım edin ki yardım görmenin güzelliğini yaşasın. Her hayır ınızın mantıklı sebebini çocuğunuza anlatın sizi örnek alacağını unutmayın. Küçük yardımlar için teşvik edin. Yardımlaşma ile ilgili davranış örnekleri, hikayeler anlatın. Bir yardımlaşma / dayanışma derneğinin çalışmalarını takip edin. Sosyal yardımlaşma kavramını vurgulayın. Kendi seçimi olan yardım davranışlarına ket vurmayın. Çevresine karşı farkındalık geliştirmek için onunla konuşun ve dinleyin. Yapılması gerekenlerle ilgili ona fikir danışın. Çocuğunuz verdiğiniz görevi yerine getirdiğinde onu takdir edin. Çocuğunuza onu sevdiğinizi ve onun sizin için çok önemli olduğunu hissettirin, unutmayın ki bilinçli sevgi ve sevecenlik, çocuklarda şımarıklığa yol açmaz.
Maddi ödüller yerine daha çok manevi ödüller vermeyi tercih edin. Bu bağlamda evde şu işleri yapabilir: Yemek yapılırken, sofra düzenlenirken yardım etmek Alışveriş poşetinin ucundan tutmak Temizlik yapılırken toz almak Bulaşıkların durulanmasına yardım etmek Evdeki evcil hayvanların bakımını üstlenmek Bakım işlerinde ebeveyne yardım etmek Kendi odasını toplamak Yatağını toplamak Kirlileri sepete koymak Sofra kurulmasına yardımcı olmak Çamaşırları katlamaya yardımcı olmak Kullanmak için aldığı eşyayı yerine koymak SORUNU ÖNLEMEK İÇİN NELER YAPILABİLİR? 1. Çocuğunuza Örnek Olun: Yardıma muhtaç olan birine olan duyarlılığınıza tanık olan çocuğunuzun bu konuda duyarsız kalmayacağını unutmayın. 2. Çocuğunuzdan Yardım İsteyin: Aileler çocuklarının okula karşı olan sorumluluklarını düşünerek onlardan yardım istemeyebilir. Oysa çocuğunuzdan yardım istemeniz, çocuğunuzun insanların dayanışma içinde işlerini kısa sürede ve daha kolay yaptıklarını ve çeşitli problemlerin çözümünü kolayca bulduklarını görmesini sağlayabilir. 3. Çevrenizdeki Yardıma Muhtaç İnsanlara Duyarlı Olun: Paylaşımın insanların hayatının bir parçası olduğunu hissetmelerini sağlayın. 4. Çevreye Duyarlılığında Bir Çeşit Toplumsal Yardım Olduğunu Gösterin: Okulun sürekli temizleniyor ve temizlik görevlilerin bu işi zaten yapıyor olması çevresini temiz tutmaya engel değildir. Çünkü toplumsal düzen dayanışma ile kazanılır. NE YAPMALI? Manevi yardımların önemini vurgulayın: Değerlerin değeri manevi olmasındadır. Yardım kurumlarını ve gönüllü yardım kuruluşlarını ziyaret edin: İnsanlar görmedikleri gerçeklerin farkında olmazlar. Yardımın miktarının önemli olmadığını görmesini sağlayın: Sizler için küçük görünen şeyin gerçek değeri karşımızdakiler için büyük olabilir. Yaptığınız hiçbir yardımı anlatmasanız bile küçümsemeyin.
NE YAPMAMALI? 1. Çocuğunuzun yaptığı yardımları engellemeyin: Bazen küçük bir ilgisizlik bile istenen olumlu davranışın sönmesine neden olabilir. 2. Yardım istediğinde reddetmeyin: Çok önemli bir işiniz varsa mutlaka daha uygun bir zaman ertelemeye çalışın. 3. Eşler arası desteği küçümsemeyin. Kadın ve erkek, ev içi ve ev dışı sorumluluklar noktasında birbirine yardımcı olmalıdır. Bu olmazsa çocuğunuz da yardımlaşmanın önemini göremez. Yardımsever bir çocuğunun olmasını kim istemez ki? Bilmeden yaptığımız yanlışlarla, bilerek yapacağımız doğruların yer değiştirme zamanı diyorsanız... Yola Çıkıyoruz Gün içinde mutlaka yapılması gereken bir iş planı yapın. ( Örneğin, bayram için şehir dışına ziyaret ). Bu plana aile bireylerinin tamamının katkılarını, uygun zaman dilimlerine ayırarak yerleştirin ( baba biletleri, ağabey bavul ve şekerlemeleri alacak, abla mevsime göre kardeşinin giyeceklerini seçecek, anne bavulu yerleştirecek, kurabiye yapacak, küçük kardeş ayakkabıları boyayacak vs. ) Yapılan yardımlaşmaya ara ara vurgu yapın. Komşuluk Komşuluk kavramı, ilişkiler hakkında çocuklarınızla konuşun Onlara komşuluk değeriyle ilgili hikayeler anlatıp dikkatlerini çekin. Kuş Evi Evinizde, bahçenizde, balkonunuzda ( biraz kirlenmesini göze alırsanız!.. ) yapacağınız küçük kuş evleriyle kuşların barınmaları için bir yer yapabilirsiniz. Bu çocuğunuza aynı zamanda hayvan sevgisini de katabilir. Bayram düğün gibi özel günlerde komşuları ziyaret etmeye yönlendirin, teşvik edin. Yardımlaşma kurumlarına ziyaretler düzenleyin.
Kuşların beslenmeleri için ekmek kırıntısı ve su birikintisi yetecektir. Çok emir verin emirlerinizin yerine gelmesi için onu zorlayın. Bu davranışınız onu herkese karşı duyarsız yapacaktır. İşlerini asla kolaylaştırmayın. Ona veya birbaşkasına asla yardım etmeyin. Sürekli taleplerini hayır la karşılayın, hatta onu da başkalarına hayır demeye teşvik edin. Onu kimseye muhtaç olmamak gerekir gerçeği ile yaşayacak kadar bencil/cimri yapın. edin. Yardımseverliğin zaaflık olduğu konusunda onu ikna BİR ÖYKÜ CENNET ve CEHENNEM YARDIMLAŞMAYI SEVMEYEN BİR ÇOCUK YETİŞTİRMEK İSTEYENLERE ÖĞÜTLER Bencil bir çocuk olması için onu zorlayın. Kendişnden başkasını düşünerek seçim yapmasına imkan tanımayın. Birisine yardım ettiğini görürseniz ona kızın. Çocuğunuzu erken yaşta parayla tanıştırın. En büyük dostunun para olduğu konusunda onu ikna edin. Genç delikanlı yaşı çok genç olmasına rağmen, ölümden sonrasını, cennet ve cehennemi çok merak ediyormuş. Bu şiddetli merakın sonucu mudur bilinmez, bir gün rüyasında ak sakallı bir bilge görmüş.. Şimdi, demiş bilge, hayatın boyunca görmek istediğin yerleri göstereceğim sana. Genç, ilk gittikleri yerin neresi olduğunu bilge söyleyince anlamaış ancak. Gördükleri karşısında hayretler içinde kalmış. Cehennem denilen yer kocaman bir odaymış ve odanın ortasında
büyük bir masa, masanın üstünde de nefis kokular saçan iştah kabartıcı yemekler varmış. Masanın etrafında ise cehennem insanları oturuyormuş. Odanın duvarında da Yemekler, sadece kaşıkların ucundan tutarak yenilebilir şeklinde bir levha asılıymış. Bu nefis kokular saçan yemeklerin sunulduğu bir yer nasıl cehennem olabilir ki? diye bilgeye tam soracakken, başka birşey dikkatini çekmiş. Cehennemdeki insanlar, önlerinde duran onca nefis yemeğe rağmen mutsuz ve kederli bir halde sessizce oturuyorlarmış. Daha ilginci ise, hepsi ellerinde kollarından daha uzun kaşıklar tutuyorlar ve bu kaşık- ları kullanarak yemek yiyeme- dikleri için açlıktan muzdarip haldeler-miş. Yaşlı bilge, onun soru sorma-sına fırsat vermeden Şimdi de sana Cennet i göstereceğim demiş ve onu bir öncekiyle tıpatıp aynı bir odaya götürmü.. Odada yine aynı enfes yemeklerle dolu bir masa, etrafında ellerinde aynı uzunlukta kaşıklar tutan insanlar oturuyormuş. Duvarda aynı kural yazılıymış. Kısacası, görünürde herşey aynıymış. Tek bir farkla: Cennet teki insanlar, bir taraftan ellerindeki uzun kaşıklarla karşılarında oturanlara yemekleri ikram ederken, bir taraftan da şen şakrak sohbet ediyorlarmış. Ve yüzlerinde hem doymanın, hem de mutluluğun ifadesi okunuyormuş. Görüyorsun ki, Cehennem deki benciller sadece kendilerini doyurmaya çalıştıkları için hem aç hem mutsuz. Cennettekiler ise cömertlikleri ve ikram duyguları sayesinde hem midelerini, hem de ruhlarını doyurabiliyorlar. Aradaki tek fark bu... Bilge, onu rüyasında yolcularken kulağına şunları fısıldamış: