GRUP SÜREÇLERİ
??? Bir insan topluluğu ne zaman bir grup haline gelir? Verilen görevleri bir dinleyici önünde mi yoksa yalnızken mi daha iyi yaparız? Gruplar bireylerden daha çok mu ya da daha iyi mi çalışır? Grup dayanışmasından psikolojik olarak ne sorumludur ve dayanışmanın etkileri nelerdir? Grup normları nasıl ve niçin gelişir?
GRUP? Farklı gruplar Çok üyeli Az üyeli Örnek Ulus, cinsiyet Komite, aile Göreli olarak kısa ömürlü Binlerce yıl ömrü olanlar Arkadaş grubu, jüri Bir etnik grup, bir din Bir alanda yoğunlaşmış Dağılmış Bir yat mürettebatı, seçilmiş bir komite Amatör radyocular, akademisyenler
GRUP? Farklı gruplar Yüksek düzeyde yapılandırılmış ve örgütlü Daha informel örgütlü Çok spesifik amaçları olanlar Daha genel amaçlı göreli olarak otokratik göreli olarak demokratik Örnek ordu, bir uçuş mürettebatı bir klüp taraftarları, bir toplumsal eylem grubu bir dernek, bir çevresel protesto grubu bir kabile grubu, bir ergen çetesi ordu, polis teşkilatı üniversitedeki bir bölüm, bir komün
Grup tanımında başlıca yedi vurgu: (Johnson and Johnson, 1987) Bir diğeriyle etkileşimde bulunan, birbirine karşılıklı olarak bağımlı olan, bir hedefe ulaşmak için biraraya gelmiş, bazı ihtiyaçlarını birliktelik yoluyla doyurmaya çalışan, etkileşimleri bir dizi rol ve norm ile yapılandırılmış birbirini etkileyen bireyler topluluğudur. Kendisini bir gruba ait olarak algılayan iki veya daha fazla kişi barındıran bir sosyal birim
GRUP? Grup, yüzyüze etkileşimde bulunan, herbiri kendi grup üyeliğinin farkında, herbiri gruba ait olan diğerinin farkında ve herbiri karşılıklı hedeflere ulaşmak için birbirlerine olumlu karşılıklı bağımlılıklarının farkında olan iki veya daha fazla bireydir.
Bir bireyin performansında diğer insanlar varken yalnız olduğu duruma kıyasla ne gibi değişmeler olur?
GRUBUN BİREYSEL PERFORMANS ÜZERİNDEKİ ETKİSİ Triplett (1898)?bisikletçiler Floyd Allport (1920) sosyal kolaylaştırma
Grup her zaman kolaylaştırıcı mı? Araştırmalar aynı zamanda sosyal bulunmanın zıt bir etki yaratabildiğini de göstermiştir: sosyal ket vurma
Niçin ve hangi durumda? Dürtü kuramı Zajonc (1965) Eğer doğruysa Sosyal kolaylaştırma Diğerlerinin varlığı Uyarılma Başat tepkilerin performansında artış Eğer doğru değilse Sosyal ket vurma Zajonc'un sosyal kolaylaştırma ile ilgili dürtü kuramı
GRUBUN BİREYSEL PERFORMANS ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİ BELİRLEYEN FAKTÖRLER Değerlendirilme endişesi Grup normları Karşılıklı bağımlılığın baskısı
Bu, Herkes, Birisi, Herhangi biri ve Hiçkimse isimli dört kişinin öyküsüdür. Yapılacak önemli bir iş vardı ve Herkes bunu Herhangi birinin yapacağından emindi. Herhangi biri yapabilirdi ama Hiçkimse yapmadı. Birisi kızdı çünkü, Hiçkimse yapmamıştı. Herkes Herhangi birinin yapabileceğini düşündü ama Hiçkimse Herkesin yapmadığını farketmedi. Herhangi birinin yapabileceğini hiçkimse yapmayınca Herkes Birisini suçladı.
SOSYAL İŞTEN KAÇMA ( KAYTARMA ) Ringelmann etkisi: Grupça yapılan işlerde kişi başına harcanan güç, grup büyüklüğüne bağlı olarak düşer.? Sorumluluğun dağılması? "Asalaklar"
Niçin kaytarma? 3 açıklama: 1. Sonuç eşitliği: "Nasıl olsa onlar da kaytaracak!" 2. Değerlendirilme endişesinin olmaması: "arada kaynama" 3. Standardı karşılama durumu yoksa
GRUPLARIN TEMEL ÖZELLİKLERİ
Grup bağlılığı Gruplara arasında, bağlamlara ve zamana göre farklılaşsa da grup olmanın özü. Festinger ve ark., 1950 Grubun ve üyelerinin çekiciliği ve grubun bireyin amaçlarına cevap verme derecesinden kaynaklanan bir güçler alanının birey üzerinde etkisi vardır.
Güçler alanı Çekicilik: grubun grup üyelerinin Hedeflerin aracılığı sosyal etkileşimin kendisi karşılıklı bağımlılık gerektiren bireysel hedefler Bağlılık Üyeliği sürdürme Grup standartlarına bağlanma Festinger ve ark.'nın (1959) grup bağlılığı kuramı
Grup sosyalleşmesi 3 temel süreç 1. Değerlendirme 2. Taahhüt (commitment) 3. Rol geçişi a) Üye olmayan b) Yarı üye c) Tam üye
Rol Müstakbel üye Yeni üye Tam üye Marjinal üye Eski üye Sosyal süreç İnceleme Sosyalizasyon Sürdürme Ysosyalizasyon Anma Grup ve birey stratejileri Gönüllü kaydı Sondaj İntibak Asimilasyon Rol müzakeresi İntibak asimilasyon Gelenek Hatırlama Giriş Kabul Ayrılma Çıkış Zaman Grup sosyalleşmesi
Normlar Bir grup üyesi için uygun hal ve hareketin ne olduğu hakkındaki ortak inançlardır. betimleyici (...dır) buyurucu (... -meli,...-malı) normlar Bir grup içinde ortak davranışlar stereotipler Diğer gruplar hakkındaki ortak genellemeleri
Normlar, yasalara dönüşebilir. günlük hayatı düzenler. etkileri ve gücü tahmin edilenden fazladır. Normların birey için referans çerçevesi olma işlevi vardır. Normların grup için hedefe ulaşmak için bireyleri koordine etme işlevi vardır. Norm değişimi zordur ama imkansız değil.
GRUP YAPISI Rol Statü İletişim ağları
Roller Normlardan farklıdır. Her grubun normları başka olabilir ama roller açısından çoğu grup benzerdir. Her zaman açıkça tanımlanmış olmayabilir (formel ya da informel olabilir).
Roller Bir grupta roller neden ortaya çıkar? 1. Gruptaki işbölümünü gösterir 2. Grup içindeki sosyal beklentileri ve üyelerin birbirleriyle nasıl ilişkide bulunacakları hakkında fikir verir. 3. Üyelerin grup içindeki benlik tanımı ve yerini oluşturur. Genellikle role değil yapana atıf yapılır. Rollerin gücü ====== Zimbardo, 1971
Konum (Status) Tüm roller eşit değil! Yüksek statü LİDER Yüksek statülü rollerin iki özelliği 1. Prestij 2. Grup tarafından benimsenen fikirler ve etkinlikler başlatma eğilimi Her zaman aynı lider (mi?!)
LİDERLİK Kişilik özellikleri yaklaşımı Durumsal yaklaşım Davranışsal yaklaşım: Liderlik davranış stilleri Otokratik Demokratik Laissez-faire
İletişim Ağları Kim kiminle iletişimde bulunacak? Resmi - resmi olmayan ağlar (formel-informel)
GRUPLARDA KARAR ALMA Bireysel karar alma grupta karar alma Kollektif kararlar her zaman başarılı mı? HAYIR Şu nedenlerle, Grubun doğruluğuna tartışılmaz inanç Grup baskısı (sapmanın bedeli var!) Oto-sansür Çoğunluk etkisi Çatışmadan kaçınma Görüş birliği (consensus) arama Beklenen çözümü seçme
Kararın sonuçları: değişme ya da değişmeme 2 farklı süreç: Standartlaşma: Orta yol bulma veya ortalama almaya çalışılır. Çatışma önleniyor. Kutba kayma: Sürpriz kararlar alınabilir. Çatışmaya izin veriliyor.
Ne zaman, hangi süreç? Grubun yapısı ve dinamikleri belirler. Grup formel Otorite belli Çoğunluk hakim Bireysel ilgililik düzeyi düşük Çatışma az Bireysel ilgililik düzeyi yüksek Tartışma çatışma