JULIAN BARNES Ça dafl ngiliz edebiyat n n önde gelen adlar ndan olan Julian Barnes, 1946 da Leicester da do du. Oxford Üniversitesi, Magdalen College da okudu. The Oxford English Dictionary de sözlükbilimci; daha sonralar ise, The New Statesman ve The Sunday Times ta gazeteci olarak çal flt. Kitap elefltirileri ve takma adla polisiye romanlar kaleme ald. 1982 den 1986 ya de in The Observer da televizyon elefltirmenli i yapt. lk roman Metroland (1980; Metroland) 1981 de Somerset Maugham Ödülü nü kazand ve bunu 1982 de yay mlanan Before She Met Me (Benimle Tan flmadan Önce, Çev.: Serdar Rifat K rko lu, Ayr nt Yay nlar, 2002) adl roman izledi. As l üne kavuflmas n sa layan yap t ise, 1984 te yay mlanan roman Flaubert s Parrot (Flaubert in Papa an, Çev.: Serdar Rifat K rko lu, Ayr nt Yay nlar, 2001) oldu; bu yap t yla Geoffrey Faber Memorial Ödülü nü kazand ve ayr ca Fransa da Medicis Ödülü nü kazanan ilk ngiliz olarak daha büyük okur kitlelerine ulaflt. 1986 da Staring at the Sun ve 1989 da ise, edebiyat alan ndaki yenilikçili inin ve genifl hayal gücünün somut bir kan t olan ve birçok elefltirmence çarp c ve çizgid fl bir yap t olarak de erlendirilen A History Of The World In 10 1/2 (10 1/2 Bölümde Dünya Tarihi, Çev.: Serdar Rifat K rko lu, Ayr nt Yay nlar, 1999) yay mland. Bunlar 1992 de yay mlanan Talking It Over (Seni Sevmiyorum, Çev.: Serdar Rifat K rko lu, Ayr nt Yay nlar, 2000) ve 1993 tarihli, politik hiciv roman The Porcupine (Oklukirpi) izledi. 1995 te, The New Yorker dergisi için yazd ve ngiliz kültür ve siyaset yaflam üzerine kaleme ald makalelerden oluflan Letters from London gün fl na ç kt. 1996 y l n n Ocak ay nda, 50. yaflgününün arifesinde, daha önce çeflitli dergilerde yay mlanm fl hikâyelerinin de bulundu u ilk hikâye kitab Manfl Ötesi (Çev.: Serdar Rifat K rko lu, Ayr nt Yay nlar, 1999) okurla bulufltu. Ve 1998 Eylülü nde, England, England ( ngiltere ngiltere ye Karfl, Çev.: Serdar Rifat K rko lu, Ayr nt Yay nlar, 2003) kitapç raflar nda boy gösterdi. Son roman Love, etc. (Aflk vesaire, Çev.: Serdar Rifat K rko lu, Ayr nt Yay nlar, 2002) ise Temmuz 2000 de yay mland. Julian Barnes, ilk bak flta biraz farkl gibi gözüken, ama daha dikkatle incelenince tümü de ortak bir yazarl k özelli inin harc yla kar lm fl yap tlar vermifl olan bir yazard r. Onun yazarl k üslubu, hemen hemen bütün yap tlar nda, fazlas yla kendine özgü bir kimlikle, hem matrak hem de trajik ve insani olana alabildi ine aç k ve salt negatif olanla yetinmeyen çok yönlü bir ironi unsuruyla belirginleflir. Böylelikle; burjuva-bohem yaflam de erlerindeki karfl tl n irdelendi i bir gençlik ve oluflum roman olan Metroland den, onun daha çok mercekli ve fanteziye daha yak n bir izdüflümü say labilecek Seni Sevmiyorum adl de iflik aflk roman na; politik bir hiciv novellas olan Oklukirpi den, saplant l bir k skançl k öyküsünün anlat ld Benimle Tan flmadan Önce adl romana; dinsel efsanelerdeki ikirciklilik, Tarih in ve Aflk n insan yaflam ndaki yeri, Sanat n anlam ve önemi ve bunlarla iç içe ve koflut olarak öykülenen deniz kazalar, terörizm ve nükleer felaket gibi güncel dünya sorunlar n n ifllendi i alegorik bir roman olan 10 1/2 Bölümde Dünya Tarihi nden, yaflam-sanat etkileflimi ve otantik yaflam sorunsal n n ifllendi i deneme roman Flaubert in Papa an na kadar Barnes n bütün yap tlar bu çok yönlü ironi faktörünün izlerini tafl rlar. Yap tlar yirmi beflin üzerinde dünya diline çevrilmifl olan Julian Barnes, ayr ca, E.M. Forster Ödülü (1986), Amerikan Sanat ve Edebiyat Akademisi Ödülü (1988), Hamburg FVS Vakf Shakespeare Ödülü gibi birçok ödüle daha sahiptir. Ayr nt Yay nlar, Julian Barnes n tüm yap tlar n yay n program na alm flt r.
Ayr nt : 365 Edebiyat dizisi: 120 Benimle Tan flmadan Önce Julian Barnes ngilizceden çeviren Serdar Rifat K rko lu Yay ma haz rlayan Can Kurultay Kitab n özgün ad Before She Met Me Picador/1986 bas m ndan çevrilmifltir. Julian Barnes & Akcal Ajans Bu kitab n Türkçe yay m haklar Ayr nt Yay nlar na aittir. Kapak illüstrasyonu Sevinç Altan Kapak düzeni Arslan Kahraman Düzelti Sait K z l rmak Bask ve cilt Mart Matbaac l k Sanatlar Ltd. fiti. (0 212) 321 23 33 (pbx) Birinci bas m Mitos Yay nlar 1997 Ayr nt Yay nlar nda birinci bas m 2002 Bask adedi 2000 ISBN 975-539-237-8 AYRINTI YAYINLARI Hobyar Mah. Cemal Nadir Sok. No: 3 Ca alo lu - stanbul Tel.: (0 212) 512 15 00 Faks: (0 212) 512 15 11 www.ayrintiyayinlari.com.tr & info@ayrintiyayinlari.com.tr
Julian Barnes Benimle Tan flmadan Önce
E D E B Y A T D Z S GÜLÜNES AfiKLAR/Milan Kundera Ë KALEC N N PENALTI ANINDAK END fies /Peter Handke Ë YÜZBAfiI VE KADINLAR TABURU/Mario Vargas Llosa Ë B Z/Yevgeni Zamyatin Ë KES K B R BAfi/Iris Murdoch Ë YE- N TANRILAR/Alberto Vasquez-Figueroa Ë NFAZA ÇA RI/Vladimir Nabokov Ë EVET AMA, B R LOKOMOT F BUNU YAPAB L R M BAKALIM?/Woody Allen Ë ÇALI HOROZU/Michel Tournier Ë BANYO/Jean-Philippe Toussaint Ë BALKON/Jean Genet Ë GÜNEfi MPARATORLU U/J.G. Ballard Ë BEYAZ ZENC LER/Ingvar Ambjörnsen Ë S YAH MADONNA/Doris Lessing Ë KAPANDA ÜÇ KAPLAN/G. Cabrera Infante Ë ZAMANIN KIYI- SINDAK KADIN/Marge Piercy Ë ANARfi N N KISA YAZI/Hans Magnus Enzensberger Ë FOTO RAF MAK NE- S /Jean-Philippe Toussaint Ë GÜLÜN GÜNLÜ Ü/Ursula K. LeGuin Ë HOTEL DU LAC/Anita Brookner Ë AZ Z- LER ve ÂL MLER/Terry Eagleton Ë VEDA YEME /Michel Tournier Ë ORLANDO/Virginia Woolf Ë UTANÇ B T- T /Anja Meulenbelt Ë YAKIN GELECE N M TOSLARI/J. G. Ballard Ë KARANLI IN SOL EL /Ursula K. LeGuinË A /Iris Murdoch Ë WATT/Samuel Beckett Ë EKOTOPYA/Ernest Callenbach Ë GECEY ANLAT BA- NA/Djuna Barnes Ë NSAN POSTUNA BÜRÜNMÜfi KÖPEK/Ingvar Ambjörnsen Ë CUMA/Michel Tournier Ë AFROD T N BAfiKALDIRISI/Lawrence Durrell Ë GÜNDEL K MUTLULU A ALIfiMA/Anja Meulenbelt Ë MUR- PHY/Samuel Beckett Ë MASAL MASAL Ç NDE/Khimaira/John Barth Ë ZEN VE MOTOS KLET BAKIM SANA- TI/Robert M. Pirsig Ë PARFÜMÜN DANSI/Tom Robbins Ë SINIRSIZ RÜYALAR D YARI/J. G. Ballard Ë FRAN- SIZ TE MEN N KADINI/John Fowles Ë BEYAZ OTEL/D.M. Thomas Ë MYRA/Gore Vidal Ë DALGALAR/Virginia Woolf Ë ATLANT K ÖTES /Witold Gombrowicz Ë HAYRANLIK/Anja Meulenbelt Ë FERDYDURKE/Witold Gombrowicz Ë MELEKLER ZAMANI/Iris Murdoch Ë PAULINA 1880/Pierre Jean Jouve Ë EfiEKARISI FABR - KASI/Iain Banks Ë ROCK LANET /Iain Banks Ë KAYIP ZAMAN/Anja Meulenbelt Ë SEN Ç ME GÖM- DÜM/Andrew Jolly Ë BAfiTAN ÇIKARICININ GÜNLÜ Ü/Sören Kierkegaard Ë KONFIDENZ/Ariel Dorfman Ë ALTIN DAMLA/Michel Tournier Ë B R GAR P VAKA: MATMAZEL P./Brian O Doherty Ë NIETZSCHE A LADI- INDA/Irvin D. Yalom Ë KIZILA AÇLAR KRALI/Michel Tournier Ë A LEDE B R ÖLÜM/James Agee Ë KUT- SAL BÖLGE/Carlos Fuentes Ë KALPS Z AMANDA/Jurek Becker Ë 62-Maket Seti/Julio Cortázar Ë ÇARPIfi- MA/J.G. Ballard Ë ÜÇLEME-Molloy-Malone Ölüyor-Adland r lamayan/samuel Beckett Ë DUR B R MOLA VER!/Tom Robbins Ë HIRSIZIN GÜNLÜ Ü/Jean Genet Ë KÜÇÜK DE fi MLER/Marge Piercy Ë LILA/Robert M. Pirsig Ë ERG NL K YAfiI/Michel Leiris Ë AfiKSIZ L fik LER/Samuel Beckett Ë ES RGEYEN GÖKYÜZÜ/Paul Bowles Ë YALANCI JAKOB/Jurek Becker Ë D VAN/Irvin D. Yalom Ë PORNOGRAF /Witold Gombrowicz Ë MERCIER LE CAMIER/Samuel Beckett Ë B R ERKE E NASIL TECAVÜZ ED L R?/Märta Tikkanen Ë /BENDE- N Z VE MARCO POLO/Paul Griffiths Ë DO MAMIfi KR STOF/Carlos Fuentes Ë RÜYA SAK NLER /Iris Murdoch Ë H Ç Ç N MET NLER ve Uzun Öyküler/Samuel Beckett Ë DUYGU YOLCULU U/Laurence Sterne Ë BETTY BLUE/Philippe Djian Ë A AÇKAKAN/Tom Robbins Ë ANARfi ST/Tristan Hawkins Ë BAKAKA /Witold Gombrowicz Ë PORTNOY UN FERYADI/Philip Roth Ë 101/2 BÖLÜMDE DÜNYA TAR H /Julian Barnes Ë SU- N TENEFFÜS/Ricardo Piglia Ë MANfi ÖTES /Julian Barnes Ë ADA/Aldous HuxleyË GÜLÜN MUC ZES /Jean Genet Ë MÖSYÖ/Jean-Philippe Toussaint Ë Ç ÇEKLER N MERYEM ANASI/Jean Genet Ë BAfiUCU O LA- NI/Alison Fell Ë YARATIK/John Fowles Ë SEN SEVM YORUM/Julian Barnes Ë ZENC LER/Jean Genet Ë TÜNEL/Ernesto Sábato Ë KARA PRENS/Iris Murdoch Ë KARNINDAN KONUfiANIN ÖYKÜSÜ/Pauline Melville Ë TANRI NIN A ZINDAN EVREN N H KÂYES /Franco Ferrucci Ë HAYATIN VE AfiKIN YASALARI/Connie Palmen Ë KAHRAMANLAR VE MEZARLAR/Ernesto Sábato Ë KAYNAK VE ÇALI/Michel Tournier Ë CENNETE B R KOfiU/J.G. Ballard Ë D fi ADAM/Joanna Russ Ë FLAUBERT N PAPA ANI/Julian Barnes Ë ALDAT- MA/Philip Roth Ë KOKA N GECELER /J.G. Ballard Ë ACABA NASIL?/Samuel BeckettË MANTISSA/John Fowles Ë KOLEKS YONCU/John Fowles Ë BENJAMIN: DAR GEÇ TTEK AYDIN/Jay Parini Ë METEOR- LAR/Michel Tournier Ë ARKADAfiLIK/Connie Palmen Ë AfiK VESA RE/Julian Barnes Ë S R US TAN GELEN KURBA A/Tom Robbins Ë BAYAN GULLIVER CÜCELER ÜLKES NDE/Alison Fell Ë GELECEKTEN ANI- LAR/William Morris ËBEN MLE TANIfiMADAN ÖNCE/Julian Barnes H A Z I R L A N A N K T A P L A R YOLDA/Jack Kerouac Ë NG LTERE NG LTERE YE KARfiI/Julian Barnes Ë CEHENNEM MELE /Ernesto Sábato
çindekiler I Üç tak m elbise ve bir keman 11 II Suçüstü 28
III fiafl ay 41 IV Sansepolcro, Poggibonsi 55 V Jetonu geç düflenler ve dört gözler 68 VI Bay y kama-ya lama 84 VII Gübre y n n n üstünde 102 VIII Feminian kumtafllar 116 IX Bazen bir puro... 138 X Stanley Spencer sendromu 152 XI At ve timsah 167
Pat e
nsano lu, do an n temelde ona üç beyin ba fllamas gibisinden zor bir durumda bulur kendini; bu beyinler, yap lar ndaki büyük farklara karfl n, birlikte çal flmak ve birbirleriyle iletiflim kurmak zorundad rlar. Bu beyinlerin en eskisi, esas olarak, sürüngensi beyindir. kincisi, daha afla memelilerden miras kalm flt r ve üçüncüsü de... insan özellikle insan yapan, en geliflmifl memelilerin miras d r. Bir beyin içindeki bu beyinlerden alegorik olarak söz edecek olursak, psikiyatr n hastas n kanepeye uzanmaya davet etti inde, ondan ayn zamanda bir atla timsah yan yana yat rmas n da istedi ini tasavvur edebiliriz. Paul D. MacLean, Sinir ve Ak l Hastal klar Dergisi, Cilt CXXXV, No 4, Ekim 1962 Il vaut mieux encore être marié qu' être mort. * Molière, Les Fourberies de Scapin * * (Fr.) Ölü olmaktansa evli olmak daha da iyidir. Molière, Scapin in Dolaplar.
I Üç tak m elbise ve bir keman Graham Hendrick, kar s n n zina yap fl n ilk seyrediflinde hiç ald - r fl etmedi. Hatta k k r k k r gülmekte oldu unu fark etti. Perdeleme amac yla elini k z n n gözlerine do ru uzatmak akl na bile gelmedi. Elbette, Barbara vard bunun arkas nda. Barbara, ilk kar s ; zina yapmakta olan ikinci kar s Ann e cephe alan Barbara. Gerçi, tabiat yla, o zamanlar bunu bir zina olarak görmüyordu. Bu yüzden pas devant * yan t uygun bir yan t de ildi. Ve zaten, Graham n cicim aylar diye adland rd zamanlard hâlâ. Cicim aylar 22 Nisan 1977 de, Jack Lupton n onu paraflütçü bir k zla tan flt rd Repton Gardens da bafllam flt. Partide üçüncü içkisini içiyordu. Ne var ki gevflemesine hiç faydas olmam flt alkolün. * (Fr.): Önünde olmaz. (ç.n.) 11
Jack k z tan flt r r tan flt rmaz, beyninde bir fleyler k v lc mland ve otomatik olarak onun ad n beyninden sildi. Partilerde böyle oluyordu. Birkaç y l önce, deney olsun diye, tan flt r ld kiflilerin adlar n el s k fl rlarken yinelemeyi denemiflti. Merhaba Rachel, diyordu ve, Merhaba Lionel, yi akflamlar Marion. Ama böyle yap nca erkekler sizin eflcinsel oldu unuzu filan san yor, size sak narak bak - yorlard ; kad nlarsa, sizin bir Bostonlu ya da belki de, bir Pozitif Düflünür olup olmad n z soruyorlard nazikçe. Graham bu tekni i b - rakm fl ve kendi beyninden utanma duygusuna geri dönmüfltü. O l k nisan gecesi Graham, Jack in kitap raflar na yaslanm fl, sigara içip gevezelik edenlerin pat rt s ndan uzakta, ad n hâlâ bilmedi i, ve sar saçlar n özenle biçimlendirmifl çok renkli çizgili ve anlad kadar yla ipek bir gömlek giymifl kad na kibarca bak p durmufltu. lginç bir yaflam olmal. Evet, öyle. Çok... yolculuk ediyor olmal s n z. Evet, ediyorum. Gösteriler yap yorsunuz, san r m. Kad n n, ayak bile ine ba l bir kutudan k z l dumanlar yükselirken havada taklalar att n hayal ediyordu Graham. fiey, gerçekte o öteki bölüm. (Hangi bölümdü o?) Tehlikeli olmal, gerçi. Nas l uça a binmek mi demek istiyorsunuz? fiafl rt c, diye düflündü Ann, erkekler uçaklardan ne kadar da çok korkuyorlard. Uçaklar ona hiç rahats zl k vermiyordu. Hay r, uçmak de il, ötekisi. Atlama. Ann soru sorarcas na bafl n yana e di. Atlama. Graham barda n bir raf n üzerine koydu ve kollar - n yukar afla kanat gibi ç rpt. Ann bafl n daha da yana e di. Graham ceketinin orta dü mesini kavrad ve afla do ru keskin, askerce bir hareketle çekti. fiey, dedi sonunda, ben sizin bir paraflütçü oldu unuzu san yordum. Ann in yüzünün alt k sm n bir gülümseme kaplad, sonra, gözleri kuflkucu bir ac ma ifadesinden e lenme ifadesine do ru yavafl yavafl de iflti. Jack sizin bir paraflütçü oldu unuzu söyledi, diye yineledi Graham; yinelemesi ve sözlerini bir otorite- 12
ye maletmesi sanki do ru olmas n daha olas k l yordu. Tabii, durum tam tersiydi; Jack in pis flakalar ndan biriydi bu da. Bu durumda, diye yan tlad Ann, siz de tarihçi de ilsiniz ve Londra Üniversitesi nde ders vermiyorsunuz. Aman Tanr m, daha neler! dedi Graham. Akademisyene mi benziyorum ben? Neye benzediklerini bilmiyorum. Baflkalar na benzemiyorlar m? Hay r benzemezler, dedi Graham, baya sertçe. Gözlük takarlar, kahverengi tüvit ceketler giyerler, s rtlar nda kamburlar vard r, cimri ve k skançt rlar ve hepsi de Old Spice kullan r. Ann ona bakt. Gözlü ü ve fitilli kadifeden, kahverengi bir ceketi vard. Ben beyin cerrah y m, dedi Graham. fiey, asl nda tam de il. Kendimi yavafl yavafl gelifltiriyorum. nsan n önce vücudun öteki parçalar üzerinde pratik yapmas gerek: Apaç k ortada bu. fiu anda omuzlar ve boyunlar üzerinde çal fl yorum. lginç olmal, dedi Ann, ona ne dereceye kadar inanmak gerekti inden emin olamadan. Güç olmal, diye ekledi. Güç. Graham, gözlü ünü önce yana do ru hareket ettirip sonra yeniden eski yerine getirerek burnunun üstünde yer de ifltirdi. Uzun boyluydu; uzunca köfleli bir yüzü ve sanki birisi üzerine t kal bir biberlikten biber serpmiflçesine flurada burada k rlaflm fl teller bulunan, koyu kahverengi saçlar vard. Ayn zamanda tehlikeli. Herhalde öyledir. Tevekkeli de il, saçlar böyleydi. En tehlikeli yan da, diye aç klad Graham, uçmak. Ann gülümsedi; Graham gülümsedi. Ann sadece hofl de ildi; ayn zamanda cana yak n biriydi. Ben sat n alma görevlisiyim, dedi Ann, giysiler sat n al yorum. Ben akademisyenim, dedi Graham. Londra Üniversitesi nde tarih dersleri veriyorum. Ben büyücüyüm, dedi Jack Lupton, sohbetlerini iflitebilece i bir uzakl kta ortal kta dolan rken; flimdi de elindeki flifleyi bardaklar na flarap koyacakm fl gibi ortas ndan tutmufltu. Ben Yaflam Üniversitesi nde büyü ö retiyorum. fiarap m, yoksa flarap m? 13
Çek araban Jack, dedi Graham kararl bir tav rla. Ve Jack yanlar ndan uzaklaflt. Geriye bak nca, o günlerde yaflam n n nas l karaya oturmufl oldu unu flimdi apaç k görebiliyordu Graham. Tabii, bu kaç n lmaz aç kl k her zaman geçmifle bakman n aldat c bir ifllevi olmad sürece. O zamanlar otuz sekiz yafl ndayd : on befl y ld r evliydi; on y ld r ayn iflteydi; esnek ödemeli bir konut kredisi borcunu yar lam flt. Yaflam n da yar lad n düflünüyordu; ve yokufl afla inifli art k hissedebiliyordu. Barbara elbette durumu böyle görmezdi. Ve elbette Graham ona durumu böyle ifade de edemezdi. Belki de s k nt, bir ölçüde bundan kaynaklan yordu. O zamanlar Barbara dan hâlâ hofllan yordu; gerçi en az ndan befl y ld r ona gerçekten âfl k de ildi, iliflkilerinden ötürü gurur, hatta ilgi gibi bir fley hissetmemiflti. K zlar Alice i severdi; gerçi biraz flafl rarak da görüyordu ki, k z onda hiçbir zaman çok derin duygular uyand rmam flt. K z okulda baflar l oldu unda memnunluk duyuyordu, ama bu memnunlu un, gerçekte baflar s z olmamas ndan ötürü duydu u iç rahatl ndan ay rt edilebilir olup olmad ndan kuflkusu vard : nsan bunu nas l bilebilirdi? flinden de negatif bir anlamda hofllan yordu; her y l biraz daha az hofllan yordu ya neyse, çünkü ders verdi i ö renciler daha toy, daha fütursuzca tembel, ama her zamankinden daha nazik bir flekilde eriflilmez oluyorlard. Evlili inin on befl y l boyunca, Barbara ya hiç sadakatsizlik etmemiflti: Çünkü bunu yanl fl buluyordu, ama zaten gerçekte hiçbir zaman bafltan ç kmam flt (tahrikçi k z ö renciler karfl s nda bacak bacak üzerine att klar nda, onlara daha zor deneme konular vererek tepki gösteriyordu; k zlar da onun so uk nevalenin teki oldu unu yay yorlard etrafa). Ayn flekilde, iflini de ifltirmeyi de hiç düflünmemiflti, zaten baflka bir yerde kolayl kla bir ifl bulabilece inden kuflkuluydu. Bir hayli okuyor, bahçeyle u rafl yor, bulmaca çözüyordu; mal n mülkünü koruyordu. Otuz sekizinde, insana flimdiden az buçuk emekli olmak gibi bir duygu veriyordu bu. Ama Ann le tan flt nda Repton Gardens taki o ilk an de il, daha sonra, kendisini onu yeme e ç karmaya ikna ettikten sonra yirmi y l öncesinin kendisiyle uzun süre önce kopmufl olan bir iletiflim hatt n n adeta birdenbire eski haline döndü ünü hissetmeye 14
bafllad. Ç lg nl k ve idealizmden uzak olmad n bir kez daha hissetti. Sanki bedeninin de yeniden varolmaya bafllad n hissediyordu. Bununla sadece seksten ciddi biçimde zevk almay kastetmiyordu (gerçi elbette bunu da kastediyordu), ama kendini, bir kutunun içine yerlefltirilmifl salt bir beyin olarak görmeyi terk etti ini düflünüyordu. En az ndan on y ld r bedenini gitgide daha az kullan r oldu unu fark etmiflti; bir zamanlar adeta ta derisinin s n rlar na kadar uzanan tüm haz ve heyecanlar n yerleflim yeri, kafas - n n ortas ndaki küçük bir noktaya do ru gerilemiflti. De er verdi i her fley kulaklar n n aras nda olup bitiyordu. Elbette bedenine özen gösteriyordu, ama arabas na gösterdi i türden dilsiz, edilgin bir ilgiydi bu. Her iki nesnenin de de iflik aral klarla yak t n almas ve y kanmas gerekiyordu; her ikisi de arada s rada aks yor, ama genellikle onar labiliyordu. 893-8013: O telefonu etme cesaretini nas l bulmufltu? Nas l buldu unu biliyordu: Kendini aldatarak. Bir sabah, elinde edece i telefon konuflmalar listesiyle yaz masas na oturmufl ve onun numaras n listenin ortas na kat vermiflti. Ders programlar n n saatleri konusunda h rç n pazarl klar n ve entelektüel dergi editörlerinin teslimiyetçi bir havadaki ilgi ifadelerinin tam ortas ndayken, kendini, onun zihninde ç nlayan ses tonuyla yüz yüze bulmufltu. Herhangi bir kimseyi (yani, herhangi bir kad n ) y llard r ö le yeme ine (fley, profesyonel amaç tafl mayan bir ö le yeme ine) ç karmam flt. Hiçbir zaman... ifliyle ilgili gözükmemiflti bu ona. Ancak bütün yapmas gereken, kendini tan tmak, an msay p an msamad n kontrol etmek ve önerisini kabul etmesi için ona o soruyu sormakt. Ann kabul etti; üstelik, önerdi i ilk güne evet dedi. Hofluna gitmiflti bu Graham n; ö le yeme i s ras nda alyans n ç karmama özgüvenini vermiflti ona. Bir an için olsun ç karmay akl ndan geçirmiflti. Ve her fley olabildi ince pürüzsüz geliflmiflti. O ya da Ann, Niye flunu yapm yoruz... diyor; o ya da kendisi, Evet, ya da Hay r, yan t n veriyor ve karar al n yordu. Barbara ile evlili inde sürekli olarak söz konusu olan gerçek nedenler konusundaki o spekülasyonlar n hiçbiri yoktu. Gerçekte onu demek istemedin, de il mi Graham? X dedi inde gerçekte y demek istiyordun, de il mi Graham? Seninle yaflamak, iki s ra at bulunan birine karfl satranç oynamak gibi bir fley Graham. Evliliklerinin yedinci y l nda bir ak- 15
flam, neredeyse gerilimsiz bir yemekten sonra, Alice yatmaya gidip de kendini o zamanlar mümkün oldu u kadar huzurlu ve mutlu hissetti inde, pek de abartmadan flöyle demiflti Barbara ya, Kendimi pek mutlu hissediyorum. Ve Barbara, akflam yeme inden kalan son k r nt lar toplarken, yukar da tuttu u slak pembe kauçuk eldivenlerle, bir cerrah kadar dengeli, kendi çevresinde dönmüfl ve, Sen neyi gizlemeye u rafl - yorsun? diye yan t vermiflti. Bunun öncesinde ve sonras nda da benzer konuflmalar olmufltu, ama zihninde yer eden bu konuflmayd. Belki de, gerçekten hiçbir fleyi gizlemeye u raflm yor olmas ndand o s rada. Ve sonradan, onu sevdi ini ya da mutlu oldu unu ya da her fleyin iyi gitti ini söylemeden önce duraklad n fark ediyor ve soruyu ilkin kafas nda tart yordu: E er cesaret edip de hissettiklerimi ona söylersem, Barbara n n, kaç nmaya ya da önemini azaltmaya u raflt m düflünebilece i herhangi bir fley var m? Ve e er bir fley yoksa, cesaret edip söylüyordu. Ama her fleyin do all n da al p götürüyordu bu asl nda. Do all k, dolays zl k, insan n vücuduyla iletiflim hatlar n n onar lmas : Ann onu sadece haz ile de il (bunu ço u kifli yapabilirdi) ayn zamanda hazz n çetrefil yaklafl mlar, labirentimsi zevkiyle de tan flt rm fl; hatta onun için hazz n an lar n canland rmay bile baflarm flt. Bu tan flt rman n biçimi hiç de iflmiyordu: Önce, Ann in baz fleyleri nas l yapt n (nas l yemek yedi ini, seviflti ini, konufltu unu, hatta sadece ayakta durdu unu ya da yürüdü ünü) görmekle bafll yordu tan ma hamlesi; sonra, o özel hazz n karfl s nda kendini rahat hissedene kadar taklide dayal bir ayak uydurma dönemi geliyordu; son olarak da, huzursuz edici bir k rg nl kla keskinleflen bir minnettarl k durumu ortaya ç k yordu (bafllarda bunun nas l olabildi ini anlayam yordu, ama oluyordu). Baz fleyleri ö retti- i için Ann e minnettar olsa da, ve baz fleyleri daha önce keflfetmifl olmas n onaylasa da (Ann keflfetmemifl olsa kendisi nas l ö renebilirdi ki?), zaman zaman can s k l yordu, içine çöküp kalan baz sinir bozukluklar yafl yordu. Ne de olsa, ondan yedi yafl daha büyüktü. Sözgelimi yatakta, Ann in kendinden emin rahatl, ço u kez ona, kendi ihtiyatl, tutuk beceriksizli ini (elefltirerek, adeta dal- 16