MS WORD 2003 GiriĢ Bu ünitede bir masaüstü yayıncılık programı olan Microsoft Word 2003 anlatılacaktır. Genel kullanım amaçları ve kelime işlemci olarak kullanım alanları sunulacaktır. Word programıyla, basit bir düz yazıdan detaylı bir dergiye kadar her türlü metni hazırlaya bilirsiniz. Aşağıda Word programının çalışma sayfası görülmektedir. (Şekil 1) Bu şekilde görülen simgeleri ve menüleri ilerleyen bölümlerde öğreneceksiniz. ġekil 1 MS Word ÇalıĢma Sayfası
Word Penceresi Ġçerisindeki Temel Öğeler: Aşağıda genel olarak çalışma alanı içerisinde bulunan öğeleri görmekteyiz. (Şekil 2) Başlık Çubuğu Menüler Tab düğmesi Yatay cetvel Araç çubukları İmleç Kaydırma çubuğu Düşey cetvel Çalışma alanı Durum çubuğu ġekil 2 Word Penceresi Ġçerisindeki Temel Öğeler Yeni Bir Belge OluĢturmak: Word programında genel olarak bir işlemi yapmak için birden fazla yöntem bulunmaktadır. 1. Yöntem: Bir belge oluştururken Dosya menüsünden Yeni bölümünü tıklanarak belge oluşturulur. (Şekil 3) ġekil 3 Dosya Menüsünden Yeni belge OluĢturma 2. Yöntem: Araç çubuklarını kullanarak yeni belge oluşturulabilir. Araç çubukları işlemlerimizi daha kolay ve çabuklaştırmak için kullanmalıyız.
Standart araç çubuğunu kullanarak aşağıdaki şekilde daire içerisine alınan simgeyi tıklayıp belgemizi oluşturabiliriz. (Şekil 4) ġekil 4 Standart Araç Çubuğuyla Belge OluĢturma 3. Yöntem: Ctrl+N kısa yol tuşlarını kullanarak yeni belgeyi pratik bir şekilde oluşturabilirsiniz. Belgeyi Kaydetme: 1. Yöntem: Bir belge kaydederken Dosya menüsünden Kaydet bölümü tıklanarak belge kaydedilir. (Şekil 5) ġekil 5 Menüden Dosya Kaydetme ĠĢlemi 2. Yöntem: Standart araç çubuğunu kullanarak aşağıdaki şekilde daire içerisine alınan simgeyi tıklayıp belge kaydedilebilir. (Şekil 6) ġekil 6 Araç Çubuğundan Kaydetme ĠĢlemi 3. Yöntem: Ctrl+S kısa yol tuşlarını kullanarak yeni belgeyi pratik bir şekilde oluşturabilirsiniz. Yukarıda gösterdiğimiz üç yönteminden herhangi birisini kullandığımızda aşağıda verilen ekran görüntüsünü elde edersiniz. (Şekil 7) Bu açılan pencereden kaydedilecek belgenin yeri, adı, türü gibi özelliklerini belirledikten sonra kayıt işlemi gerçekleşir.
ġekil 7 Dosya Kaydetme Penceresi Şekil 7 de kayıt yeri belirlenip dosya adı kısmına istenilen ad yazıldıktan sonra kaydet butonuna basılara kayıt işlemi gerçekleştirilir. KaydedilmiĢ Bir Belgeden Farklı Ġsimde Belge OluĢturma: Dosya menüsünde bulunan Farklı Kaydet seçeneğini kullanarak Şekil 7 elde edilir. Dosya adı değiştirildikten sonra kaydet butonu tıklandığında aynı dosyadan farklı isimde bir dosya daha oluşturulmuş olur. KaydedilmiĢ Dosyaları Açma: 1. Yöntem: Dosya menüsünden Aç bölümü tıklanarak kaydedilmiş belgenin yeri belirlenip seçilerek dosya açılır. (Şekil 8) ġekil 8 Kaydedilen Belgeyi Açma 2. Yöntem: Standart araç çubuğunu kullanarak aşağıdaki şekilde daire içerisine alınan simgeyi tıklayıp belge açma penceresi görünür. (Şekil 9)
ġekil 9 Araç Çubuğundan Belgeyi Açma 3. Yöntem: Ctrl+O kısa yol tuşlarını kullanarak belge açma penceresi pratik bir şekilde görünür. Yukarıda gösterdiğimiz üç yönteminden herhangi birisini kullandığımızda aşağıda verilen ekran görüntüsünü elde edersiniz. (Şekil 10) Bu açılan pencereden önceden kaydettiğiniz belgenin yerini bulup şetçikten sonra Aç butonuna basarak belgeyi açıp belge üzerinde ekleme ve silme işlemlerimizi gerçekleştirebiliriz. ġekil 10 Kaydedilen Belgeyi Açma Penceresi
OluĢturulan Belgeleri Web Formatında Kaydetme: Oluşturduğunuz sayfaları web ortamında yayınlamak istenirse Dosya menüsünden Web Sayfası Olarak Kaydet (Şekil 11) seçeneği tıklanır. Kaydetme ekranına benzer bir pencere açılır. (Şekil 12) Bu pencerede dosya ismi ve yeri belirlendikten sonra kaydedilir. ġekil 11 Web Sayfası Olarak Kaydetme ġekil 12 Web Sayfası Olarak Kaydetme
Belgenin Sayfa Yapısını Ayarlama: edilir. Dosya menüsünde Sayfa Yapısı tıklanır.(şekil 13) Ve Şekil 14 elde ġekil 13 Sayfa Yapısı ġekil 14 Sayfa Yapısı Düzenleme Penceresi
Şekil 14 de Kenar Boşlukları, Kâğıt ve Düzen diye üç ayrı bölüm bulunmaktadır. Kenar Boşlukları bölümünde sayfa kenar boşlukları ayarlanabilir, kâğıdın yatay veya dikey konuma çevrilebilir. Kâğıt bölümünden baskı yapılacak kâğıdın tipi belirlenir. Düzen bölümünden ise üst ve alt bilgi uzaklıkları, satır numarası ve sayfaya kenarlık ekleme gibi işlemler gerçekleştirilir. Baskı Önizleme: Oluşturulan belge yazıcıdan çıktı alınmadan önce belgeyi dıştan tamamını görmemizi sağlayarak her hangi bir kayma veya hatalı bir bölüm olup olmadı kontrol etmemizi sağlar. ġekil 15 Dosya Menüsünden Baskı Önizleme ġekil 16 Standart Araç Çubuğundan Baskı Önizleme Şekil 15 veya Şekil 16 da ki seçeneklerden biriyle baskı önizleme moduna geçilir. Bu ekrandan çıkmak için kapat butonu tıklanarak çalışma sayfasına geçilir. Belgeyi Yazdırma: 1. Yöntem: Dosya menüsünden yazdır. (Şekil17)
ġekil 17 Dosya Menüsünden Belgeyi Yazdırma 2. Yöntem: Standart araç çubuğunu kullanarak aşağıdaki şekilde daire içerisine alınan simgeyi tıklayıp belge yazdırma ekranı gelir. (Şekil 18) ġekil 18 Standart Araç Çubuğundan Yazdırma 3. Yöntem: Ctrl+P kısa yol tuşlarını kullanarak belge yazdırma penceresi pratik bir şekilde görünür. Bu yöntemlerin her hangi biriyle aşağıdaki yazdırma penceresi elde edilir. (Şekil 19) 1. Bilgisayara bağlı olan yazıcılar arasında seçim yapmak için kullanılır 2. Yazdırılmak istenen belgenin tamamını veya bir kısmını yazdırmak için kullanılır. 3. Yazdırılan belgeden istenilen sayıda kopya oluşturmak için kullanılır. 4. Belgenin tek veya çift sayfalarını ayrı ayrı çıkarmak için kullanılır. 5. Aynı sayfaya birden fazla sayfa yazdırmak için kullanılır.
1 2 3 4 5 ġekil 19 Yazdırma Penceresi Şekil 19 da numaralandırılmış bölümlerin sırasıyla işlevleri: Belgeyi E-mail ile Gönderme ve Faks Çekme: ġekil 20 Gönder Menüsü
Gönder bölümünden posta alıcısı bölümünden e-mail veya faks bölümünden belgenizi faks çekebilirsiniz. Belgeyi Kapatma: Açık olan bir belgeyi Word programını kapatmadan çıkmak için Dosya menüsünden Kapat seçeneği tıklanır. ġekil 21 ÇalıĢılan Belgeyi Kapatma Word Programından Çıkma: Dosya menüsünden Çıkış seçeneği veya pencere kapama özelliğini kullanarak programdan çıkış yapılabilir. Yazım Ġçin Bilinmesi Gereken TuĢlar: Enter: Paragraf başı yapmak için kullanılır. (a) ġekil 22 Satır BaĢı Yapma (b) İmleç istenilen yere konulduktan sonra enter tuşuna basarak satır başı yapılır. (Şekil 22)
Shift: Klavyedeki tuşların üst satırında bulunan işaretleri yazdırır. (+,%,& gibi ikincil karakterleri) Bir parmağınız Shift tuşuna basarken diğer parmağınızla hangi karakter veya işareti yazdırmak istiyorsanız ona basılır. Bu tuş basılı konumda; küçük harfte iken büyük harf yazdırmak için kullanılır. Büyük harfte iken küçük yazdırmak için kullanılır. ESC-Escape (Ġptal): Ekranda çıkan pencereleri kapatmak (yok etmek) için kullanılır. Backspace: İmlecin solundaki harfleri siler. İmleç satır başında ise bu tuşa basarak satırı bir üst satıra kaydırma işlemini de gerçekleştirir. Şekil 22b konumunda imleç yanıp sönerken Backspace tuşuna basıldığında Şekil 22a halini almasını sağlar. Ara Çubuğu (Space Bar): İki kelime arasına boşluk bırakır. Caps Lock: Caps Lock (Klavyenin sağ üst tarafındaki ışık yanıyorsa) büyük harf yazar. Tekrar basıldığında (ışık yanmıyorsa) küçük harf yazar. Delete (Silmek): İmlecin sağındaki harfleri siler. Home: İmlecin bulunduğu satırın başına gelmesini sağlar. End: İmlecin bulunduğu satırın sonuna gitmesini sağlar. Seçme ĠĢlevi: Word programında düz metin, resim, şekil veya grafik olsun seçme işlemi gerçekleştirilmeden bu objeler üzerinde değişiklik yapılamaz. Seçim yapıldıktan sonra font, büyüklük, renk gibi özellikler değiştirilebilir. Resim, Ģekil, grafik, WortArt gibi metin olmayan simgeleri fareyi üzerine götürüp sol tuşla bir kez tıklamamız yeterli olacaktır. Bir diğer yöntem bu simgelerin üst veya alt kısmından farenin sol tuşu basılı konumda sürükleyerek de seçim yapabiliriz. Bu işlem sonunda seçim işlemini tamamlamış oluruz. Metinlerin seçmeninde de birden farklı yöntem bulunmaktadır: 1. Yöntem: Seçilecek kelime, cümle veya paragrafın başından ya da sonundan farenin sol tuşu basılı konumda sürükleyerek karartma işlemi yapılır. Karartılan bölge seçilmiş olur. (Şekil 23)
ġekil 23 Fare Ġle Seçme ĠĢlevi 2. Yöntem: Klavyede bulunan Shift tuşunu ve yön tuşlarını beraber kullanarak seçim işlemi gerçekleştirilir. Seçilmesi istenilen bölgenin başına imleç getirilir ve Shift tuşu basılı konumdayken istenilen yön tarafına yön tuşlarına bas çek yapılarak istenilen yerler seçilir. 3. Yöntem: Tüm belgeyi aynı anda seçilebilir. Bu işlem için Düzen menüsünden Tümünü Seç bölümü tıklanır. Veya kısa yol tuşu olan Ctrl+A tuş takımı tıklanarak tüm belge seçilmiş olur. Tüm belge üzerinde değişiklik yapmak için kullanabildiğimiz gibi seçim yapıldıktan sonra dosya içerisindeki tüm bilgileri silme işlemi de yapılabilir. Delete tuşuna veya Düzen menüsünden temizle seçeneğiyle belge içeri silinebilir. Kes Kopyala YapıĢtır ĠĢlevi: 1. Yöntem: Standart araç çubuğunu kullanarak bu işlevi gerçekleştirebiliriz.(şekil 24) Kes Kopyala Yapıştır ġekil 24 Araç Çubuğundan Kes-Kopyala-YapıĢtır ĠĢlevi Seçim işlemi yapıldıktan sonra; Kesme işlemi için kes simgesi tıklanır. Seçili bölge silinir. İstenilen yere imleç getirildikten sonra yapıştır simgesi tıklanır. İmlecin olduğu yere seçilen metin yapıştırılmış olur.(şekil 24)
ġekil 25 Kes - YapıĢtır ĠĢlevi Kopyala işlevinde ise kes yerine kopyala simgesi tıklanıp imleç istenilen yere getirildikten sonra yapıştır simgesine tıklanarak işlem tamamlanır. (Şekil 24) ġekil 26 Kopyala - YapıĢtır 2. Yöntem: Düzen menüsünde bulunan kes kopyala yapıştır bölümlerini 1. yöntemde anlatılan sıra ile araç çubuğunda bulunan simgelerle değil düzen menüsünden tıklayarak işleminizi gerçekleştirebilirsiniz. 3. Yöntem: Kısa yol tuşları kullanılarak yapılabilir. Seçme işleminden sonra kopyalama işlevi için Ctrl + C tuş takımı kullanıldıktan sonra imleç yapıştırma işleminin yapılacağı satıra fare sürüklenip o satırda çift tıklanır. Ve Ctrl + V tuş takımı kullanılarak yapıştırma işlemi tamamlanır. Kesme işlevinin kısa yol tuşu ise Ctrl + X tuş takımı kullanılır. Yapılan ĠĢlemleri Geri Alma ve Yenileme ĠĢlevi: Kullanıcılar için cankurtaran gibi yetişen bir özellik. Yanlışlıkla yapılan bir işlem sonucu belgenizdekiler silindiyse Crtl + Z kısa yol tuşu ile bir önceki bilgilerinize dönebilirsiniz. Veya düzen menüsünden Geri Al seçeneğiyle veya araç çubuğundan da bu işlemi yapabilirsiniz. Yenilemek için ise Düzen menüsünden Yinele Yazılanı seçeneğiyle, Ctrl + Y veya araç çubuğundan gerçekleştirilebilir. (Şekil 27) Yinele Geri Al Yazılanı Bul ve DeğiĢtir: ġekil 27 Geri Al - Yenile Yazılanı ĠĢlevi Word belgeniz içerisinde bir kelimeyi aratmak, metin içerisinde yinelenmiş yanlışlarınız varsa bunları otomatik olarak kısa sürede düzeltme
olanağı ve istenilen bir bölüme veya sayfaya ulaştırma imkânı sağlar. Düzen menüsünden girilebildiği gibi kısa yol tuşlarıyla da ulaşılabilmektedir. (Şekil Sayfa Görünümleri: ġekil 28 Bul, DeğiĢtir ve Git Çalışma sayfasının görünümü değiştirmek için görünüm menüsünden seçim yapılmalıdır. Metinlerimizi oluştururken Sayfa Düzeni modu seçili olmalıdır. Araç Çubuklarının Görüntülenmesi: ġekil 29 Sayfa Görünümleri Araç çubukları işlemlerimizi daha kısa sürede gerçekleştirmemiz için kullandığımız araçlar. İstenilen bir araç çubuğunu eklemek ve çıkarmak için Görünüm menüsünden Araç Çubukları bölümünden yapabiliriz. ġekil 30 Araç Çubukları Ekli olan araç çubuklarının baş kısmında çentik işaretleri bulunmaktadır. Çentik olmasına rağmen ekranda göremiyorsanız araç çubukları yan yana gelmiştir. Araç çubuklarının baş kısmına bakılırsa kesikli
dikey bir çizgi vardır. Üzerine gelindiğinde 4 yönlü bir ok görünür sol tuş basılıyken sürükleyip görünmesi sağlanabilir. Araç Çubuklarını görünüm menüsünden ekleye bildiğimiz gibi menü araç çubuğunun hizasında boşlukta sağ tuşa basıldığında aynı işlev yapılabilir. Sayfaya Alt ve Üst BaĢlıklar Ekleme: Sayfa altında veya üstünde her sayfada yinelenen yazı veya resimler oluşturmak istenirse görünüm menüsünde Üstbilgi ve Altbilgi bölümünden işlem gerçekleştirilir. ġekil 31 Üstbilgi ve Altbilgi Üst veya Alt değiştirme Çıkış ġekil 32 Altbilgi ve Üstbilgi Ekleme Penceresi Kaç sayfalık bir metin olduğunu ekler. Sayfa numarası eklenir. Bulunulan sayfanın numarasını ekler. Sayfa numaralarını formatı değiştirilebilir. Saati ekler.
Sayfayı YakınlaĢtırma: Görünüm menüsünden yakınlaştır seçeneğini tıklayarak yaklaştırma işlevi gerçekleştirilir. Veya standart araç çubuğundan ilgili bölümünden aynı işlev gerçekleştirilir. Kesme ĠĢlevi: ġekil 33 YakınlaĢtırma ĠĢlevi İmleci bir sonraki sayfalar geçirmek için kullanılan bir işlevdir. Ekle menüsünden Kesme bölümü tıklandığında yandaki pencere elde edilir. ġekil 34 Kesme ĠĢlevi
Belgeye Sayfa Numarası Ekleme: Ekle menüsünden Sayfa Numaraları bölümünden eklenir. ġekil 35 Sayfa Numarası Ekleme Konum kısmından numaranın altta veya üstte görünmesi ayarlamak için kullanılan bölümdür. Hizalama kısmından numaranın sağda, solda veya ortada görünmesini sağlar. Biçim kısmından verilen numaranın türü belirlenir. Simge Ekleme: Klavyede olmayan karakterleri eklemek için Ekle menüsünden Simge bölümü tıklanır. Aranılan simge bulunup seçildikten sonra ekle butonu tıklanır. ġekil 36 Simge Ekleme
Belgeye Resim Ekleme: ġekil 37 Resim Ekleme Aracı ġekil 38 Çizim Araç Çubuğu Şekil 37 deki Küçük resim bölümü Word un kendi içerisinde bulunan hazır resimleri kullanmak için kullanılır. Dosyadan bölümü ise bilgisayarımıza internet, cd, digital fotoğraf makinelerinden kaydettiğimiz resimleri eklemek için kullanırız. Otomatik şekil ise hazır şekiller (ok, çizgi, yıldız gibi temel şekiller) eklemek için kullanılır. WordArt şekilli göze çarpan metinler yazmak için kullanılır. Bir firmanın yönetim kadrosunu hiyerarşi içerisinde çizmek istenildiğinde Kuruluş Şeması ile bu işlem yapılır. Ekle menüsünde bulunan diyagram bölümünden şemalar çizilebilir. Çerçeveli yazı yazmak için Ekle menüsünden metin kutusu seçilir. Ekle menüsünden bu işlemler yapılabildiği gibi çizim araç çubuğundan da yapılabilir. (Şekil 38)
ġekil 39 Çizim Araç Çubuğu Çizim Araç Çubuğu Üzerindeki Öğeler: Düz çizgi çizer. Ok çizer. Dörtgen ve daire çizer. Metin Kutusu WordArt Diyagram Küçük resim ve dosyadan resim ekleme Şekillerin dolgu rengi, Çizgi rengi, Yazı rengi Çizgi stili, Kesik çizgi stili, Ok stili Gölgelendirme stili, 3-B stili
BĠÇĠMLENDĠRME Word de yazı, şekil, paragraf, kenarlıklar vs. biçimlendirme işlemleri Biçim menüsünden yapılır (Şekil 39). Biçim menüsünde yer alan seçenekleri inceleyelim ve özellikle sık kullanılanları örneklerle açıklayalım. ġekil 39 Biçim menüsü Yazı Tipi : Biçim menüsünün ilk seçeneği olan belki de en sık kullanılan seçeneğidir. Bu seçenekte yazıya ait tüm biçimlendirmeleri, örneğin yazı rengi, kalınlığı, büyüklüğü, tipi vb. Yazı tipi : Şekil 40 da görüldüğü gibi yazı tipi seçeneğinde üç adet sekme vardır. Bunlar yazı tipi, karakter aralığı, metin efektleridir. İlk sekme olan yazı tipinde yazının tipi, kalın ve/veya italikliği (hafif sağa yatık), boyutu (punto), rengi, alt çizgi ile bunun rengi ve efektler yer alır. Bu seçenekte yer alan özelliklerin bir çoğunu (eğer aktifse) biçim araç çubuğundan da yapabiliriz, her iki yolda geçerlidir. Ancak tabii ki menü içerisinde daha çok seçenek vardır. Örneğin efektler araç çubuğunda görünmez. Yazı tipi seçeneğinde yaptığımız tüm değişiklik ve seçeneklerin yazımızı nasıl değiştirdiğini görebildiğimiz bir önizleme kısmı (çoğu menüde olduğu gibi) yine menünün alt tarafından görebiliriz. Bu kısımda dilediğimiz ayarı yapıp tamam dedikten sonra imlecin olduğu yerden itibaren yazmaya başladığımızda yazımızın aynen bizim ayarladığımız gibi yazıldığını görürüz. Eğer başka bir tipte yazı yazmak istersek
yeniden biçim menüsünden yazı tipi seçeneğini açabilir veya biçim araç çubuğundan değişiklik yapabiliriz. Ancak sayfalar dolusu bir yazı yazıyorsak büyük bir ihtimalle birçok farklı tip ve renkte yazı olacağından bu yöntem pek de uygun olmayabilir. Bunun yerine, yazının tamamı tek tip yazıldıktan sonra istenilen yazılar seçilerek yine biçimleri değiştirilebilir. ġekil 40 Yazı tipi sekmesi Karakter aralığı : Bu sekmede yazılan karakterlerin arasındaki boşluğun ayarı (örneğin iki harf arası), ölçeği, yazının yatay konumu belirlenebilir. Metin efektleri : Bu son sekmede ise yazılarımıza ilgi çekici canlandırma efektleri uygulayabiliriz. Paragraf : Bu seçenek ile paragraflara ait ayarlamalar yapılır. Şekil 41 den görüldüğü üzere bu seçenekte Girinti ve Aralıklar ile Satır veya Sayfa Sonu adında iki sekme bulunur.
Girinti ve Aralıklar : Bu sekmede paragrafın hizalanma yeri, sol veya sağdan verilecek girintiler, paragrafta yer alacak satırlar arası mesafenin ayarlanması mümkündür. Satır veya Sayfa Sonu : Bu sekmede ise sayfa sonuna gelinmiş bir paragrafın nasıl yerleştirileceği word e bildirilir. ġekil 41 Paragraf seçeneği Madde ĠĢaretleri ve Numaralandırma : Maddeler halinde yazılar yazmak için kullanılan sayı veya karakterler (yada ikisi birlikte) bu seçenek yardımıyla kullanılır. İstenirse en son kullanılan numaralandırma veya madde işaretine biçim araç çubuğundan da kolayca ulaşılabilir (Şekil 42). Ancak başka bir simge kullanılacaksa mutlaka biçim menüsü içerisinden madde işaretleri ve numaralandırma seçeneğini seçmek gereklidir. Bu seçenek şekil 43 de görülmektedir.
ġekil 42 Biçim araç çubuğunda numaralandırma veya madde iģareti Kenarlıklar ve Gölgelendirme : Sayfamızda istenilen bir veya birden fazla satırın etrafına kenarlıklar çizmek, sayfamızın dış kenarlarına bir sayfa kenarlığı çizmek veya istenilen bir yazının arkasına bir gölge rengi vermek için bu seçenek kullanılır. Şekil 6 da görüldüğü gibi bu seçenek içerisinde üç ayrı sekme bulunur. Şimdi bunları inceleyelim. ġekil 43 Madde iģaretleri ve numaralandırma Kenarlıklar : Bu sekmede (Şekil 44) öncelikle sol taraftan çizilecek olan kenarlık için bir ayar yapılır. Sonra bu kenarlığın çizgi stili, rengi, genişliği (kalınlığı) belirtilir. Yapılan ayarlamalar sağ tarafta yer alan önizlemede görülebilir. Dikkat edilirse burada da sol tarafta alt ve üst kenarı, alt tarafta da sol ve sağ kenarları temsil eden düğmeler (butonlar) bulunmaktadır. Eğer bu düğmelere tek tek tıklanırsa istenilen kenar iptal edilebilir veya tersi durumda aktif hale getirilebilir. Bu durumda kenarlık ayarı özel duruma geçer. Burada dikkat edilecek bir noktada, bu seçeneği açmadan önce imleç (cursor) nerede ise bu satır veya o paragrafın tümü kenarlık içerisine alınır. Bunun hangisinin yapılacağı ise önizlemenin altında yer alan Uygulanacak yer
ġekil 44 Kenarlıklar ve gölgelendirme seçeneğidir. Eğer birden fazla paragraf veya satır kenarlık içerisine alınmak istenirse bu seçeneğe girmeden önce bunlar seçildikten sonra kenarlık verme işlemi yapılmalıdır. Sayfa kenarlığı : Bu sekme kenarlıklar ile görünüşte çok benzer. Sadece kenarlık çizgi genişliği seçeneğinin alt tarafına resim adında açılabilir bir kutu daha gelir ve uygulanacak yer kısmında ise paragraf veya metin değil, sayfa kenarlığının belgede hangi bölümlere uygulanacağı seçenekleri gelir (Şekil 45). Ayrıca bu seçenekte sayfanın bir parçasına değil sayfa kenarı olarak adlandırılan kenar boşluklarının üzerine en dış bir kenarlık çizilir. Bunun için sayfada herhangi bir yazının seçilmesine gerek yoktur. Gölgelendirme : Bu sekmede ise seçilen bir alanın arka alanı (zemini) istenilen bir renge ayarlanabilir (Şekil 46). Hatta sadece düz bir renk değil, desenli bir zeminde seçilebilir.
ġekil 45 Sayfa kenarlığı ġekil 46 Gölgelendirme
ARAÇLAR MENÜSÜ Bu menü içerisinde genellikle word ü özelleştirmek (değiştirmek) için kullanılan seçenekler yer alır (Şekil 47). Bunlardan en sık kullanılanları açıklayalım. ġekil 47 Araçlar menüsü Yazım ve Dilbilgisi : Bu seçenek ile belgemiz kullanılan dilin, yazım ve dilbilgisi kurallarına göre inceleme yapar. Bunun sonucunda yanlış olan kelimeleri tek tek göstererek, düzeltilmesini sağlar. Hatta belgenizde yazı yazarken bazı kelimelerin altının kırmızı tırtıklı çizgi ile çizilmesinin nedeni bu kelimenin dilbilgisi kurallarına aykırı olduğudur. Bu seçenek istenirse yine Araçlar menüsü içerisindeki Seçenekler kısmından kapatılabilir. Ayrıca word kırmızı alt çizgili kelimenin üzerinde farenin sağ tuşu tıklandığında bu kelimenin olası doğru olanını sizin için belirler ve isterseniz bunlardan birini seçebilirsiniz. Sözcük sayımı : Bu seçenekte ise belgemizi yine taranır ve bunun sonucunda istatistiksel bazı sonuçlar verilir (Şekil 48). Belgedeki kelime, boşluk, paragraf, sayfa ve satır sayısı verilir.
ġekil 48 : Sözcük sayımı ÖzelleĢtir : Bu seçenek oldukça fazla kullanılır (Şekil 49). Buradan word ü tamamen kendinize göre değiştirebilirsiniz. Araç çubuklarını düzenleyebilir, hatta yeni araç çubuğu oluşturabilirsiniz. Menü ve araç çubuklarının yerleşim düzenini, ekrana ait (görünüm olarak) bazı seçenekleri buradan ayarlayabilirsiniz. ġekil 49 ÖzelleĢtir seçeneği
Ayrıca bu seçenek ile word de kullanılan tüm komutlara ulaşabilir, bunu araç çubuğuna sürükleyip bırakarak burada kalmasını sağlayabilirsiniz. Böylece daha rahat komutlara erişerek zaman kazanırsınız. Örneğin, sıklıkla belgenizde denklemler yazıyorsunuz. Bu durumda Denklem Ekle komutunu çok sık kullanmanız gerekir. Bu komut araç çubuğunda yoktur. Bunu açmak için Ekle menüsünden Nesne içerisinden Microsoft Denklem 3.0 seçeneği ile veya Araçlar menüsünden Özelleştir, burada da komutlar sekmesinden bunu açabilirsiniz. Bu noktada komutu sürükleyerek araç çubuğuna bıraktığınızda, burada bir simge ile (ikon) temsil edildiğini görürsünüz (Şekil 50). ġekil 50 Araç çubuğuna komut ekleme Seçenekler : Bu kısımda yine çok kullanılan bir seçenektir. Burada word deki birçok işlem, görünüm, durum veya olay için ayrı ayrı sekmeler halinde seçenekler yer alır (Şekil 51). Bu sekmeler içerisinde yer alan alt seçenekler yardımı ile word ün kullanımını tamamen kendinize özgü değiştirebilirsiniz.
ġekil 51 Araçlar / Seçenekler menüsü
TABLOLAR Word de tablo çizimi ve yapılandırılması için ayrı bir TABLO menüsü yer alır (Şekil 52). Buradan tablo ekleyebilir, silebilir, değiştirebilir veya düzenleyebilirsiniz. Ayrıca araç çubuğu olarak da tablolar ve kenarlıklar araç çubuğunu da kullanabilirsiniz. Word de tablo çizimi için genelde iki yol kullanılır. Bunlardan birincisi, tablo menüsünün ilk seçeneği olan tablo çiz i kullanarak kendiniz aynen bir kalem ile nasıl kağıt üzerinde tablo çiziyorsanız, aynı işlemi word deki sayfa üzerinde de yapabilirsiniz. Diğer yol ise, yine tablo menüsünde yer alan ekle seçeneğinin bir alt seçeneği olan tablo yu seçtiğinizde word sizin için tabloyu kendisi çizer. ġekil 52 Tablo menüsü Şimdi tablo menüsündeki seçenekleri inceleyelim. Tablo çiz : Bu seçenek seçildiğinde yukarıda da belirtildiği gibi temsili bir kalem vasıtası ile tabloyu siz çizersiniz. Bu seçenek seçildiğinde otomatik olarak tablolar ve kenarlıklar araç çubuğu ekrana gelir. (Eğer gelmez ise mutlaka önceden açılmış demektir, ekranın genelde üst tarafında yer alan araç çubuklarını dikkatli incelerseniz görebilirsiniz). Kalem seçili iken önce tablonuz için en dış kenarlığı çizersiniz, her zaman olduğu gibi çizim için yine farenin sol
tuşuna elinizi basılı tutarak çapraz bir şekilde sürüklerseniz, çizilen dış kenarlığı da görür kendi istediğiniz bir ölçüde elinizi bıraktığınız anda kenarlığın çizilmiş olduğunu görürsünüz. Büyük bir ihtimalle çizilen çizgi ince bir kalınlıkta ve siyah renkte bir düz çizgidir, isterseniz bunları sonradan değiştirebilirsiniz. Bunun bir yolu tablolar ve kenarlıklar araç çubuğunda (Şekil 53) bulunan seçeneklerdir. Daha sonra sol kenardan sağa doğru, yukarıdan aşağıya doğru (veya bunların tersi yönde) kalem sayesinde çizgiler çizilerek tablonun kendisi tamamlanır. Çizilen satır ve sütunların kesiştiği her noktada oluşan kutucuklara ise hücre adı verilir. ġekil 53 Tablolar ve kenarlıklar araç çubuğu Ekle : Bu seçenek alt seçenekler içermekle beraber, genelde tablo veya tablo satır veya sütunu ekleme işlemlerinde kullanılır. Yine yukarıda belirtildiği üzere tablo çizmenin bir diğer yolu bu seçenek içerisinde yer alan tablo seçeneğidir. Eğer burası tıklanırsa ekrana kaç satır, sütuna sahip bir tablo çizilmek istendiği sorulur (Şekil 54). Burada gerekli değerleri girerek istenilen tablo word e çizdirilir. Yine istenirse bu tablo çizilmeden önce otomatik biçim de verilebilir. Otomatik biçim adında anlaşılacağı gibi değişik biçimlendirmelerin yer aldığı hazır tablo stilleri olarak düşünülebilir. Aynı seçenek araç çubuğunda da vardır. Unutulmaması gereken ister bu yoldan, isterseniz bir önceki seçenek ile tablo çizin, her ikisini de sonradan dilediğiniz gibi değiştirebilir, biçimlendirebilirsiniz. ġekil 54 Tablo / Ekle / Tablo seçeneği
Ekle menüsünün altında yer alan diğer seçenekler de var olan bir tablo için satır veya sütun ekleme işlemi yapılır. Bu seçenekler aktif değilse, bunun anlamı imleç tablo içerisinde değil demektir. Bunun şu önemi vardır: imleç nerde ise bu konuma göre yönlendirme yapılır. Sola sütun, sağa sütun, alta satır, üste satır derken imlecin sağı solu, aşağı yukarısı kastedilmektedir. Sil : belirtilen bir tablo veya imlecin bulunduğu satır veya sütun silinmek istenirse bu seçenek kullanılır. Seç : Tabloyu, istenilen satır veya sütunu seçmek için bu seçenek kullanılabilir. Ayrıca bu işlemi isterseniz yine fare ile de yapabilirsiniz. Hücreleri birleģtir : Bu seçenek birden fazla yan yana veya alt alta olan birbirine komşu hücreleri birleştirerek tek bir hücre haline getirir. Bu seçenek birçok seçenekte olduğu gibi araç çubuğunda ve farenin sağ tuşuna tıklandığında açılan menüde yer alır. Tabii öncelikle birleştirilecek olan hücreleri seçmemiz gerektiğini unutmamalıyız. Hücreleri böl : Bu seçenekte hücreleri birleştirin aksine bir hücreyi birden fazla hücreleri bölmek için kullanılır. Bu seçenek tıklandığında imlecin bulunduğu veya seçilen hücrelerin kaç satır ve sütuna bölüneceği sorulur. Bu sayılar girildiğinde hücre istenilen kadar hücreye bölünmüş olur. Tablo böl : Bazen de var olan tablonuzu ikiye bölerek ikinci bir tablo hatta üçüncü bir tablo olarak yer almasını isteyebilirsiniz. Bunun için tablonun bir kısmını silip tekrardan aynı veya benzer bir tabloyu çizmek yerine, tablonuzu istenilen noktadan ikiye bölebilirsiniz. Tabii yine imlecin olduğu noktadan tablonuz ikiye bölünür, iki ayrı tablo elde edilir. Otomatik tablo biçimi : Yukarıda da değinildiği gibi, otomatik tablo biçimi; tablolar için kullanılan hazır düzenlerdir. Bu seçenek ile karşımıza gelen önizlemesini gördüğümüz bir biçimi seçtiğimizde otomatik olarak tablomuz bu biçimi alır. Seçilen biçime göre, kenarlıklar, renkler, yazı stilleri, gölge yani hücre içi renkler değişebilir. Otomatik sığdır : Bu seçenek sayesinde tablonun ebatları istenilen kıstaslara göre ayarlanır. Örneğin tabloyu siz çizdiyseniz büyük bir ihtimalle satır yüksekliği veya sütun genişliği tümü için aynı değildir. Bu durumda bu seçeneğin bir alt seçeneği olan satırları düzgün dağıt veya sütunları düzgü dağıt diyerek bu sorunu çözebilirsiniz. Bu seçenekler araç çubuğunda da yer alır. DönüĢtür : Bu kısımda var olan bir tablonun tüm kenarlıkları silinerek sadece metinler (yazılar) bırakılabilir. Ya da tam tersine, aralarında düzgün boşluklar (sekmeler) bulunan bir yazı tabloya dönüştürülebilir. Sırala : Bu seçenek araç çubuğunda da yer alır ve görevi tablo içerisindeki verileri artan veya azalan bir şekilde sıralamaktır. Eğer veriler sayı ise küçükten büyüğe veya büyükten küçüğe, yazı ise A dan Z ye veya Z den A ya doğru alfabetik olarak sıralanır.
Formül : Bu seçenekte ise eğer tabloda bir formül kullanılarak hesaplanan bir değer yer alıyorsa bu formül belitilebilir. Ancak bu konu ileride Excel konusunda detaylı olarak işlenecektir. Kılavuz çizgilerini gizle : Word de herhangi bir tablo çizip, kenarlıklardan birini silgi ile (araç çubuğunda kalemin yanında) sildiğinizde bazen soluk bir çizginin kaldığını görürsünüz. Bu kılavuz çizgileridir ve Excel de bunu çokça göreceksiniz. Eğer bu çizgiyi görmek istemiyorsanız, bu seçeneği kullanarak kaldırabilirsiniz. Tablo özellikleri : Bu seçenek birçok önemli alt seçenekleri içerir (Şekil 55). Buradan, tablonun hizalamasını, yazı ile birlikte tablonun nasıl bir metin kaydırma yapacağını, satırın yüksekliğini veya sütunun genişliğinin ne olacağını, hücre içindeki yazının nasıl bir konumda olacağını ayarlayabilirsiniz. Bu seçeneği tablonun üzerinde farenin sağ tuşuna bastığınızda açılan menüden veya araç çubuğundan da açabilirsiniz. ġekil 55 Tablo özellikleri seçeneği
PENCERE MENÜSÜ Bu menüde belge pencereleri ile ilgili bazı seçenekler yer alır. Bunları inceleyelim. Yeni pencere : Var olan belge penceresinin aynısını ikinci bir pencere olarak açar. İlk belgenin adı dosyaadı:1 yeni açılan pencere ise dosyaadı:2 olur. Tümünü yerleģtir : Bu seçenek ile birden fazla açık olan belge varsa bunları olabildiğince hepsini veya birkaçını aynı ekranda gösterir. Yan yana karģılaģtırılacak : Yine açık olan iki belge varsa, bu seçenek tıklandığında word, her iki belgeyi dikey eksende yan yana gösterir. Sizde bu sayede aynı anda her iki belgeyi görerek karşılaştırma yapabilirsiniz. Böl : Bu kısımda ise belge istenilen bir noktadan yatay olarak ikiye bölünmüş olarak gösterilebilir. YARDIM SEÇENEĞĠ Word de çok gelişmiş bir yardım seçeneği mevcuttur. Yardım menüsünden Microsoft Office Word Yardımı tıklandığında veya klavyeden F1 tuşuna basıldığında, sağ tarafta yardım görev bölmesi görünür. Arama kısmına dilediğiniz bir konu için en az bir kelime yazıp ara dediğinizde, word bu kelime ile alakalı olabilecek konu başlıklarını listeler. Sizde aradığınız konuya ilişkin balığı tıklayarak sorununuzu çözmeye çalışırsınız. Hatta bu da yetmezse, internete bağlı iseniz Microsoft Office Online sayesinde internet üzerinden de yardım alabilirsiniz.
Enformatik UYGULAMALAR UYGULAMA 1 Bilgisayar dersi uygulaması Üst bilgi Bir Ġki Üç METİN KUTUSU Ġçi renkli Sayfa numarası 1 NOT : Dosyayı kendi adınız ile Masaüstüne kaydediniz.
BİLGİSAYAR UYGULAMA 2 OTOMOTİV Fizyoloji Anatomi Farmakoloji Kırmızı, Arial yazıtipi, italik NOT : Dosyayı kendi adınız ile Masaüstüne kaydediniz.