K-İlaç Seçimi ( Yrd.Doç.Dr. İlker KELLE) K-İlaçlar: Sürekli olarak reçete etmek üzere seçilen ve iyi tanıdığımız ilaçlardır. Belirli endikasyonlarda öncelikli seçimlerimizdir. Hekimlerin çoğu rutin olarak sadece 40-60 ilaç kullanmaktadır. En sık karşılaşılan hastalıklara yönelik; Kurum içi, Ulusal, Uluslararası standart tedavi kılavuzları bulunmaktadır. K-İlaç listenizin oluşumu süreci Klinikteki hocalar Ulusal ve Yerel tedavi şemaları İlaç listeleri kopya edilir Hastalarınızın iyiliği ve tedavisi sürecindeki tüm sorumluluklar SİZE aittir. Uzmanların düşüncelerine ve tedavi kılavuzlarına başvurun, ancak her zaman KENDİ ADINIZA düşünün. Bu süreçte; Farmakolojik kavramlar ve verileri kullanın K-İlaç için kontrendikasyonları Ciddi yan etkileri Alternatifleri belirleyin Amaç ve Kapsam: K-İlaç seçiminin basamaklarının belli bir hastalık grubu için uygulanması ve pratikte kullanımını sağlamak Öğrenim Hedefleri: Hipertansiyon tedavisi için adım adım K-ilaç seçme deneyimine aktif olarak katılacak ve Hipertansiyon tedavisinde kullanılan etkili ilaç moleküllerinin, etkililik, güvenlilik, uygunluk ve maliyet açısından karşılaştırabileceksiniz K-Tedavi Seçiminde İzlenecek Basamaklar: K-İlaç grubundaki ilaç molekülleri için karşılaştırma tablosu hazırlanması Tedavi amaçları doğrultusunda belirlenen ilaç gruplarından molekül tercihlerinin yapılması (Hangi molekül etkin, güvenli, uygun ve uygun maliyetli) K-İlaç listesinde jenerik ad tercihi yapılması Seçilen ilaçların etkinlik, güvenlik, uygunluk ve maliyet açısından tanımlanması İlaç-dışı tedavilerin tartışılması Doldurulacak Formlar:
Jenerik İlaçlar İçin Rasyonel Tedavi Optimizasyon Analizi Karşılaştırma Tablosu Molekül Özellikleri Analiz Tablosu K-İlaç Formu
Asla unutulmamalı En son çıkan ve en pahalı olan ilaç her zaman en iyi, en güvenilir, en iyi maliyet-etkinlik oranına sahip olmayabilir. Meslektaşlarınızın, İlaç mümessillerinin, Eczacıların güdümüne girmemek için, seçimlerinizi etkililik, güvenlilik, uygunluk ve maliyet değişkenleri bakımından değerlendirmeniz ve listenizi güncelleştirmeniz gerekmektedir. K-İlaç seçim prensipleri 1- Hastalığın tanımlanması Genel bir durum-ht, ASKH, İYE- için ilk akla gelecek ilaç seçilir. Bunun için hastalığın patofizyolojisi iyi bilinmeli ve buna göre hastanın problemi tanımlanmalıdır. 2- İlaç ile neyin başarılmak istendiğinin tanımlanması Ör: Diyastolik kan basıncını düşürmek, anksiyeteyi gidermek gibi 3- Etkili ilaç gruplarının listesi yapılması On binlerce farklı ilaca karşılık yaklaşık 70 farmakolojik grup bulunur Etkili ilaç gruplarının belirlenmesinde iki kaynak; Kılavuzlar yerel, ulusal, uluslararası
Farmakoloji referans kitapları SONUÇ: Pek çok durum için etkili yalnızca 2-4 ilaç grubu olduğu ortaya çıkar. 4-Kriterlere göre etkili bir ilaç grubunun seçilmesi Grupların karşılaştırılmasında: Etkililik, Güvenlilik, Uygunluk, Maliyet bilgilerine ihtiyaç duyulur. Temel ilaçlar seçim kriterleri DSÖ- -Öncelik etkililiği ve güvenliliği kanıtlanmış ilaçlara verilmelidir. -Hakkında yeterli bir bilimsel veri bulunan ilaçlar seçilmelidir. -İlaç uygun kalite standartlarında olmalıdır-saklama, stabilite, biyoyararlanım- Firmalar ne yapıyor? Roche, Novartis; biyo-teknoloji ve high-tech ilaçlar peşinde Konvansiyonel ilaç araştırmaları; Çin Hindistan Merck, Schering, Pfizer; Eldeki ilaçlar için yeni hastalıklar..(seksüel disfonksiyon, erkek osteoporozu) Mevcut ilaçların endik. nı genişletmek Ör: Antipsikotikler Demans, Statinler Alzheimer, vs,. Yeni kombinasyonlar(yeni ilaç???); NSAID+PPİ, NSAID+triptanlar, Ketek: 10 x 400 mg 45,3 YTL Amoksisilin + Klavunat: 14 x 1000 mg 14,5 YTL Klaritromisin: 14 x 500 mg 25 YTL Eritromisin: 16 x 500 mg 8,5 YTL DİKKAT: Tedavi maliyeti ve özellikle de Maliyet-Yarar oranı temel seçim kriteridir. Her zaman birim maliyeti yerine toplam tedavi maliyetine bakılmalıdır. Etkililik: Güvenlilik: Uygunluk: Çoğunlukla etkililik temel alınarak seçim yapılır. Yan etkiler ise ancak ortaya çıktıklarında önemlidir. K-İlacınızın da yan etkileri vardır. Hastanelere başvuruların %10 u ilaçların yan etkilerinden kaynaklanmaktadır. Birçok olguda neden yanlış ilaç ve-veya dozdur HEKİM FAKTÖRÜ_ Kontrendikasyonlar, Ko-morbidite, Hastanın durumu,
Hamilelik ve emzirme dönemi, Yiyecekler ve ilaçlarla etkileşim, Yaş çocuklar, yaşlılar; tablet ve sıvı formülasyonlar. göz önünde bulundurulmalıdır Maliyet: K-İlacınız sayılan kriterler bakımından en uygun ilaç, fakat aynı zamanda da en pahalı ilaç olabilir ve temin edilemeyebilir. İlacınız ödenmiyor yada kısmen ödeniyor olabilir. Çok sayıda ilaç yazıldığında en önemli husus, hangi ilacın gerekli olduğuna ancak ve ancak hekimin karar verebileceğidir. 5- K-İlacın seçilmesi - Bütün gerekli bilgi ve doküman temin edilir. - Etken madde seçimi yapılır jenerik isim-, ilaç grubu seçimi gibidir. Tedavi maliyeti göz önünde bulundurulur. - Standart doz şeması seçilir. Hastanın yaşı, metabolik süreçler, farmakokinetik süreçler Doz; 2-4 kez, 30-90 mg Yükleme dozu-yavaş yavaş artırılan doz şeklinde - Standart bir tedavi süresi seçimi; Ömür boyu DM, HT ya da 3 gün 3 hafta; Sistit, Bruselloz Toplam doz; doz şemasına ve tedavi süresine göre Tedavi süresi bilinmiyor ise izlem aralıkları önem kazanır. 2 haftada1; HT 2 haftalık reçete Kronik bir hastalıkta izlem aralığı en fazla 3 ay olmalıdır Özetlenecek olursa; 1- Hastalığın tanımlanması 2- Tedavi amaçlarının belirlenmesi 3- Etkili ilaç gruplarının listesinin yapılması 4- Kriterlere göre etkili bir ilaç grubunun seçilmesi Etkililik Güvenlilik Uygunluk Maliyet Grup 1 Grup 2 Grup 3 5- K-İlacın seçilmesi Etkililik Güvenlilik Uygunluk Maliyet İlaç 1 İlaç 2 İlaç 3 SONUÇ: Etken madde ve dozaj şekli: Standart doz şeması: Standart süre:
K-İlaç ve K-Tedavi Her hasta için ilaç tedavisi gerekli değildir. Öğüt ve bilgi vermek, Egzersiz, Diyet, Sevk K-İlaç seçimindeki Etkililik, Güvenlilik, Uygunluk ve Maliyet kriterleri, K-Tedavi seçiminde de önemlidir Ör: Konstipasyon, çocukta hafif dehidratasyon, yüzeyel açık yara