Đlaç Endüstrisinde Farmakovijilans Faaliyetleri Nasıl Yürütülüyor Ecz. Neslihan Gülenoğlu Pfizer Đlaçları Ltd Şti Kıdemli Ürün Güvenliliği Sorumlusu 1
Farmakovijilans? Farmakovijilans Farmako ilaç Vijilans tetikte olma Farmakovijilans Nedir? Advers etkilerin ve beşeri tıbbi ürünlere bağlı diğer muhtemel sorunların saptanması, değerlendirilmesi, tanımlanması ve önlenmesi ile ilgili bilimsel çalışmaları kapsar. 2
Türkiye de Farmakovijilans Beşeri Tıbbi Ürünlerin Güvenliğinin Đzlenmesi ve Değerlendirilmesi Hakkında Yönetmelik 22/03/2005 (yürülülük 30/06/2005) Beşeri Tıbbi Ürün Ruhsat Sahipleri Đçin Farmakovijilans Kılavuzu (makam oluru 06/07/2005) 3
Ürün Güvenliliği Sorumlusu Ruhsat/izin sahibi, emrinde farmakovijilanstan sorumlu ve bu konuda yeterli formasyona sahip bir hekim veya eczacıyı, beşeri tıbbi ürün güvenliği sorumlusu olarak sürekli şekilde istihdam eder. Ruhsat/izin sahibi, ürün güvenliği sorumlusu olarak atadığı kişinin ismini, mesleki özgeçmişini ve iletişim bilgilerini de belirterek atama tarihinden itibaren en geç yedi gün içerisinde Bakanlığa bildirir. 4
Ruhsat sahibinin sorumluluğu -1 Türkiye de meydana gelen ve sağlık mesleği mensupları tarafından kendisine iletilen tüm şüpheli ciddi advers etkilerin kayıtlarını tutar ve bunları derhal ve her halükârda, söz konusu bilginin alınmasını takiben en geç onbeş gün içinde TÜFAM ne bildirir (literatür vakaları dahil) Bildirimde TÜFAM formu kullanılır 5
Ruhsat sahibinin sorumluluğu-2 Ürünün pazarlandığı diğer ülkelerden kendisine her hangi bir şekilde ulaşan bildirimler, ürünün bilinen risk/yarar profilini değiştiriyor ise, derhal ve her halükârda, söz konusu bilginin alınmasını takiben en geç onbeş gün içinde TÜFAM ne gerekli bilgi ve dokümanı gönderir. Prospektüs değişiklikleri Sayın Sağlık Mesleği Mensubu Mektupları EMEA; FDA kararları 6
Ruhsat sahibinin sorumluluğu-3 Ruhsat sahiplerinin, TÜFAM a raporladıkları tüm ciddi advers etkileri doğrulamaları ve ve takip etmeleri gereklidir. Ancak; beklenmeyen ölüm ve hayatı tehdit edici advers etkilerde olaya ait takip bilgisinin (mümkün olan en kısa sürede) içinde sağlanması için gerekli her türlü çaba gösterilmelidir. 7
Çok uluslu ilaç firmalarında farmakovijilans uygulamaları 8
Studies in 100-300 Patients (Phase II) Full Development Studies in Healthy Volunteers (Phase I) Exploratory Development Clinical Data Analysis Large Amounts of Candidate Medicine Synthesized New Drug Application (Marketing Authorisation Application) Registration Candidate Medicine Tested in 3-10,000 Patients (Phase III) Formulations Developed Candidate Extensive Safety Studies Project Team and Plan Synthesis of Compounds Screening Early Safety Studies Discovery 9 9
Preklinik veri Diğer ülkelerdeki veriler In vitro veri Klinik Araştırma Aynı sınıftan diğer Đlaçlar ile deneyim Kabul edilebilir Risk / Yarar Profili Onay Đlaca Erişim 10
Advers Olay kaynakları Veri toplanarak; Klinik çalışmalar Farmakoepidemiyoloji Đnsani amaçlı ilaca erken erişim programları (Compassionate Use) Spontan Raporlar Sağlık personeli Hasta / hasta yakını Sosyal ortamlar Sağlık otoritelerinden gelen bildirimler Literatür Internet/Basın Lisans anlaşmaları / diğer firmalar 11
Advers Olay Bildirimleri Anormal Test Bulguları Klinik Belirtiler ve Semptomlar Fiziksel muayene bulgularındaki değişiklikler Aşırı Duyarlılık Altta yatan hastalığın ilerlemesi/kötüleşmesi Etkisizlik * Ölüm Hastaneye Yatma 12
Advers Olay Bildirimleri... Đlaç Tedavisi Hataları Hatalı uygulama Ticari isimlerle ilgili karışıklık Gebelik Sırasında Maruziyet Maternal (anne tarafından) maruziyet Paternal (baba tarafından) maruziyet Doz aşımı Hatalı kullanım Ekstravazasyon Đlaç doz aşımı Đlacın kesilmesi Đlacın kötüye kullanılması Đlacın yanlış kullanılması Đlaç etkileşimleri Đlaç bağımlılığı 13
Bildirim Süresi Tüm çalışanlar ve sözleşmeli kuruluşlar Advers olay ürün güvenliliği sorumlusu mümkün olduğu kadar çabuk, ancak olaydan haberdar olduktan sonraki 24 saati aşmadan 14
Advers Olay Raporlama 15 Ürün Güvenliliği Sorumlusu
Advers Olay ilk rapor Đlk değerlendirme Minimum bilgi Geçerli rapor Lokal Ref No Ciddiyet değerlendirmesi Tıbbı açıdan önemli olay (Important Medical Event) Rapor hazırlanması Kalite kontrol Đlk Rapor sunumu Takip bilgileri için değerlendirme Takip bilgisi istenmesi 16
Takip bilgileri Ciddi, beklenen / ciddi olmayan beklenmeyen Günlük doz Uygulama yolu Kullanıldığı Endikasyon Đlaç kullanım tarihleri Reaksiyonun tarifi Ciddiyet kriteri AO başlangıç tarihi Tedavi süresi Sonuç Ölüm durumunda, ölüm nedeni Nedensellik değerlendirmesi Diğer etyolojik faktörler Ciddi, beklenmeyen Đlacın bırakıldığı tarih Eş zamanlı kullanılan ilaçlar Lab sonuçları Otopsi bulguları / raporu Hastane taburcu raporu Hasta hikayesi 17
TÜFAM a sunum 15 gün içinde Ürün Güvenliliği Sorumlusu T.C. Sağlık Bakanlığı IEGM CIOMS TÜFAM 18
Ülke Performansı Ölçümü 19
20
Eğitim Eğitim Şirket içinde ilgili tüm departmanlar; Tıbbi satış mümessilleri Medikal Pazarlama Hukuk Santral, Güvenlik Şirkete başladıktan sonra 2 ay içinde 21
Global Farmakovijilans Yapılanması Safety & Risk Management Organisation 22
Sandwich UK La Jolla California Ann Arbor Michigan New London Connecticut Shanghai China Bridgewater New Jersey New York New York Milan Italy Legend: DSS Sites Other Sites (non DSS) 23
Ülke fonksiyonları 67 ülke: Đlaç güvenliliği birimi 26 ülke birden fazla ülke için sorumlu are responsible for more than one country Toplam kapsanan ülke: 178 Türkiye ; Israil Kafkas Ülkeleri ( Azerbeycan, Gürcistan, Kazakistan, Kırgızistan, Ermenistan, Özbekistan, Tajijkistan) 24
Farmakovijilans Sistemi: Bilgi Akışı Literatür Bildirimleri Spontan Bildirimler Çalışmalar Veri girişi Toplanmış Veri Kaynakları Veri Tabanı Değerlendirmesi Çalışma Raporları Veri incelenmesi Sunumlar Çıktılar Prospektüs Bilgisi Risk Yönetim Planları Takip Bilgileri Sağlık Otoritesi Otorite Sorularının cevaplanması Hızlandırılmış ve Periodik Raporlar 25
Đlacın yaşam döngüsü boyunca takip First in Man through Withdrawal Research and Development Post-authorization Safety and Risk Management 26
Ongoing toxicology & laboratory support Animal studies FIM Ph I Ph II Ph III Patient Exposure Increases Ph IV Drug Discovery/Preclinical Incidence/Prevalence/ Unmet needs Co-morbidities Natural Hx Disease Risk Factors Prognostic Factors Disease Marker Validation Animal testing Clinical Development Refine Product Potential Develop Risk Management Plans Execute Epidemiology Studies ID Potential Safety Signals Design Post Approval Studies EPI Analysis of Clinical Trials Development of Label APPROVAL Post Marketing Pharmacovigilance Proactive Pharmacovigilance Risk Management Planning Epidemiology Studies Signal Detection ICSR, Cumulative Reports & Ad Hoc Analyses Risk Communication Post Approval Commitments Ongoing Clinical Trials Evaluation Post Approval Labeling & Review 27
Risk Yönetimi Avrupa Birliği Ruhsatlandırma Ajansı (EMEA) Kılavuzu: Beşeri Tıbbi Ürünler için Risk Yönetim Sistemleri Kılavuzu 2005. FDA Risk Minimizasyon Aksiyon Planları 2005 28
Risk Yönetimi AB de ilaç ruhsatlandırma sürecinin parçası Ruhsat başvuru dosyası içerisinde sunuluyor Risk Yönetim Planı (RYP) neler içerir; Đlaca ait tanımlanmış önemli risklerin özeti Potensiyel riskler Bilinmeyen noktalar Bu bilgiler FV aksiyon planı ve risk minimizasyon aktiviteleri için temel oluşturur 29
Risk Yönetim Planı Bilinen ve potansiyel riskler (preklinik ve/veya klinik çalışma sonuçlarına dayanarak) Güvenlilik veri tabanının kapsamı ve sınırları (çalışma türleri, dizaynı, hasta sayısı, çalışma dışı bırakma kriterleri) Henüz çalışılmamış veya geniş kapsamlı olarak araştırılmamış risk alanları (spesifik hasta populasyonları, beraberinde yatan başka tıbbi durumları olan / beraberinde başka ilaç kullanımı olan hastalar) 30
RYP da yer alan FV ve risk yönetim aktivileri 2 gruba ayrılır; Rutin aktiviteler Tanımlanmış güvenlilik konuları üzerine odaklanan aktiviteler 31
Rutin FV aktiviteleri Rutin FV Klinik araştırmalardaki güvenlilik değerlendirmeleri Onay sonrası spontan advers olayların raporlanması ve izlenmesi Rutin risk yönetimi; Prospektüs, KÜB, Kullanma Talimatı gibi bilgilerde uygun uyarıların bulunması / eklenmesi 32
Đlave FV aktiviteleri Aktif takip: medikal kayıtların incelenmesi, hasta / hekim görüşmeleri, prescription event monitoring, hastalık veya ilaç kullanım veritabanlarındaki bilgilerin takibi Epidemioloji çalışmaları (retrospektif / prospektif). Daha ileri klinik araştırmalar (spesifik güvenlilik çalışmaları, daha uzun dönemli geniş kapsamlı çalışmalar) Đlaç kullanım çalışmaları (Drug utilization studies) 33
Đlave risk minimizasyon aktiviteleri Đlaç ve kullanımına ait ilave eğtim materyalleri (hasta broşürleri, hekim kılavuzları, eczacı kılavuzları, Sayın Sağlık Mesleği Mensubu mektupları) Eğitim programları (hasta ve/veya hekim odaklı). Đlacin kullanımının kısıtlanması (ör; sadece hastanede kullanıma izin verilmesi) 34
http://www.pfizer.com/responsibility/ 35
36
37
Teşekkürler 38