Pay Alım Satım Kılavuzu



Benzer belgeler
Hisse Senedi Alım-Satım Kılavuzu

Hisse Senedi Alım Satım Kılavuzu

PAY ALIM SATIM KILAVUZU

Sermaye Piyasası Araçlarında Kaydileştirme

SERMAYE PİYASASI KURULU

YATIRIM HİZMET VE FAALİYETLERİ İLE YAN HİZMETLERE İLİŞKİN BELGE VE KAYIT DÜZENİ HAKKINDA TEBLİĞ YAYIMLANDI

BORSA İSTANBUL ANONİM ŞİRKETİ KIYMETLİ MADENLER PİYASASI MÜŞTERİ EMİRLERİNE VE İŞLEMLERİNE İLİŞKİN ESASLAR GENELGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler

Yatırım Kuruluşları Dönem Deneme Sınavı

MÜŞTERİ EMRİ GERÇEKLEŞTİRME POLİTİKASI

ŞİRKETİMİZ NEZDİNDE UYGULANACAK KOMİSYON, ÜCRET, VERGİ TUTAR VEYA ORANLARI HAKKINDA AÇIKLAMA

S P K SERMAYE PİYASASI FAALİYETLERİ DÜZEY SINAVI GENEL AÇIKLAMA. Bu soru kitapçığındaki testler şunlardır: Modül Adı.

ŞİRKETİMİZ NEZDİNDE UYGULANACAK KOMİSYON, ÜCRET, VERGİ TUTAR VEYA ORANLARI HAKKINDA AÇIKLAMA

Takas, Saklama ve Operasyon İşlemleri

Takas, Saklama ve Operasyon İşlemleri

OSMANLI MENKUL DEĞERLER A.Ş. YATIRIM PORTALI / E-ŞUBE

YATIRIM PORTALI E - Ş UBE

T.C. ZİRAAT BANKASI A.Ş.'NİN ADET II.TERTİP B TİPİ ALTIN FONU KATILMA PAYLARININ HALKA ARZINA İLİŞKİN TASARRUF SAHİPLERİNE DUYURUDUR

Global Menkul Değerler. Yeni Sanal Şube Kullanım Kılavuzu

İstanbul, 23 Ağustos /994

Halka Arz ve Borsada İşlem Görme. İbrahim TURHAN Borsa Başkanı 22 Mayıs 2012

4) Merkezi takas kurumu na üye olabilmenin kriterleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

1) SPK Temel Düzey Lisanslama Sınavlarına Kimler Girebilir.? Lise Mezunu, 2 yıllık Yüksekokul mezunu, 4 yıllık Fakülte mezunları girebilir.

"Bu döküman yanlızca tanıtım ve bilgilendirme amaçlı olup, yatırım kararlarının izahname incelenerek verilmesi gerekmektedir. İzahname ve sirküler;

ING Bank A.Ş. : Reşitpaşa Mahallesi, Eski Büyükdere Caddesi, No:8 Sarıyer/İSTANBUL

GAYRİMENKUL DEĞERLEME UZMANLIĞI LİSANSLAMA SINAVI BİRİNCİ OTURUM

METLIFE EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. ALTERNATİF KATKI EMEKLİLİK YATIRIM FONU TANITIM FORMU

Takas, Saklama ve Operasyon İşlemleri Dönem Deneme Sınavı

ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARAÇLARINA İLİŞKİN RİSK BİLDİRİM FORMU

Konu : Döviz Ödemeli Devlet İç Borçlanma Senetlerinin Tahvil ve Bono Piyasası'nda İşlem Görme ve Takas Esaslan

ISTANBUL MENKUL KIYMETIER BORSASı. Genelge No: Endeks ve Veri Müdürlüğü. Sayın Üyemiz/Genel Müdür,

AVIVASA EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GELİR AMAÇLI KAMU DIŞ BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU İZAHNAME DEĞİŞİKLİĞİ

HİSSE SENETLERİ PİYASASI


KIYMETLİ MADENLER PİYASASI MÜŞTERİ EMİRLERİ VE İŞLEMLERİ UYGULAMA USULÜ VE ESASLARI

ÖZEL ŞARTLARA TABİ POZİSYON TRANSFERİ İŞLEMLERİ

A) 49,90 B) 49,95 C) 49,98 D) 50,00 E) 50,05

DEVLET İÇ BORÇLANMA SENETLERİNİN KAYDİLEŞTİRİLEREK HAK SAHİBİ BAZINDA İZLENMESİNE İLİŞKİN MKK UYGULAMA ESASLARI TASLAĞI (VERSİYON 1) GENEL ESASLAR

BİREYSEL EMEKLİLİK HESAPLARININ EMEKLİLİK ŞİRKETLERİ ARASINDA AKTARIMINA İLİŞKİN GENELGE (Genelge No: 2005/2)

BORSA İSTANBUL A.Ş. KIYMETLİ MADENLER PİYASASI MÜŞTERİ EMİRLERİ VE İŞLEMLERİ PROSEDÜRÜ

Ek 1 - İMKB Bilgileri Listesi

ING Bank A.Ş. : Reşitpaşa Mahallesi, Eski Büyükdere Caddesi, No:8 Sarıyer/İSTANBUL

2) Kıymet kodları farklılaştırılan kaydi payların Kurulumuz kaydından çıkarılması için her bir şirkete ait kaydi pay bazındaki kıymet kodu ve nominal

TACİRLER MENKUL DEĞERLER A.Ş. B TİPİ LİKİT FONU 1 OCAK - 31 ARALIK 2011 HESAP DÖNEMİNE AİT FİNANSAL TABLOLAR VE BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU

BorsaOnline. ebroker Kullanım Kılavuzu

TÜRKİYE SERMAYE PİYASASI. 23 Kasım 2011

Önemli Açıklama. Uyarı

ÇIKAR ÇATIŞMASI POLİTİKALARI v1

: Bu rapor 01 Ocak Aralık 2012 çalışma dönemini kapsamaktadır.

ULUSAL VE ULUSLARARASI PİYASALAR

İSTANBUL TAKAS VE SAKLAMA BANKASI A.Ş. PAY ALIM TEKLİFİ İŞLEMLERİ PROSEDÜRÜ

T.C. ZİRAAT BANKASI A.Ş. KORUMA AMAÇLI ŞEMSİYE FONU NA BAĞLI B TİPİ %100 ANAPARA KORUMA AMAÇLI ALTINCI ALT FONU

5. Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? a. Payları ilk defa halka arz edilecek ortaklıkların paylarının halka arzına

Konu: İMKB nda İşlem Sıraları Kapatılan Hisse Senetlerinin Aracı Kuruluşlar Vasıtasıyla Borsa Dışında Alış / Satışına İlişkin Esaslar

YATIRIM FONU İŞLEMLERİ TÜRKİYE ELEKTRONİK FON DAĞITIM PLATFORMU NA (TEFDP) DAHİL OLAN FON İŞLEMLERİ...

Özel Pazar a Kimler Başvurabilir?

hisse senedi bakiyelerinin 1 Takasbank a verilmesi ve ardından üyelerin Takasbank sistemi nezdinde takas işlemlerini gerçekleştirmeleri amaçlanmaktadı

GAYRİMENKUL SERTİFİKALARI. Gayrimenkul Projelerine Yatırım Aracı

HALKA ARZ EDİLMEKSİZİN VEYA YURT DIŞINDA BORÇLANMA ARACI İHRACI BAŞVURU FORMU

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ SERMAYE PİYASALARI UZAKTAN EĞİTİM YÜKSEK LİSANS PROGRAMI


QNB FİNANS PORTFÖY YÖNETİMİ A.Ş. PARA PİYASASI ŞEMSİYE FONU NA BAĞLI FİNANS PORTFÖY PARA PİYASASI FONU İZAHNAME DEĞİŞİKLİĞİ

4) Aşağıdakilerden hangisi kaldıraçlı işlem yapabilir?

Takasbank Ücret ve Komisyon Tarifeleri

İÇ KONTROL SİSTEMİ MÜŞTERİ EMRİ GERÇEKLEŞTİRME POLİTİKASI

13 ARALIK ARALIK 2011 YATIRIM DÖNEMİNE AİT FİNANSAL TABLOLAR VE ÖZEL BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU

T.C. ZİRAAT BANKASI A.Ş. B TİPİ ŞEMSİYE FONU'NA BAĞLI ENFLASYONA ENDEKSLİ VARLIKLARA YATIRIM YAPAN TAHVİL VE BONO ALT FONU (4.

Hisse Senetleri Piyasasında İşlem Gören Menkul Kıymetler

HAYAT EMEKLİLİK A.Ş. GELİR AMAÇLI KARMA BORÇLANMA ARAÇLARI (DÖVİZ) EMEKLİLİK YATIRIM FONU) 31 ARALIK 2006 TARİHİ İTİBARİYLE MALİ TABLOLAR

T.C. ZİRAAT BANKASI A.Ş. B TİPİ ŞEMSİYE FONU'NA BAĞLI ALTIN ALT FONU (3. ALT FON) 1 OCAK - 31 ARALIK 2013 HESAP DÖNEMİNE AİT PORTFÖY DAĞILIM RAPORU

KAMUYU AYDINLATMA PLATFORMU. ASİL ÇELİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. Ortaklıktan Çıkarma ve Satma Hakkına İlişkin Bildirim

PLATFORMLAR OSMANLI AKTİF TRADER

MÜŞTERİ EMRİ GERÇEKLEŞTİRME POLİTİKASI

Borsa işlemlerinin açık, düzenli ve dürüst şekilde gerçekleşmesine aykırı mahiyetteki fiiller yüzde 50'si yüzde 25 yüzde 25 1/5

KATILIMCILARA DUYURU

Takasbank Ücret ve Komisyon Tarifeleri

MERRILL LYNCH MENKUL DEĞERLER A.Ş. YASAL BİLGİLENDİRME

TURKISH YATIRIM İNTERNET ŞUBESİ AÇILIŞ SAYFASI

ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş. BÜYÜME AMAÇLI HİSSE SENEDİ BEYAZ EMEKLİLİK YATIRIM FONU 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE MALİ TABLOLAR

Ek 1 - BORSA İSTANBUL Bilgileri Listesi

OYAK EMEKLİLİK A.Ş. GELİR AMAÇLI DÖVİZ CİNSİNDEN EMEKLİLİK YATIRIM FONU

TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş

J Hisse Senetleri Borsada İşlem Gören İhraççıya İlişkin Kaydileştirme İşlemleri

A) B) C) D) E)

Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıkları

GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GELİR AMAÇLI DEVLET İÇ BORÇLANMA ARAÇLARI STANDART EMEKLİLİK YATIRIM FONU İÇTÜZÜK TADİL METNİ

ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş. BÜYÜME AMAÇLI ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE MALİ TABLOLAR

GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. KATKI EMEKLİLİK YATIRIM FONU İÇTÜZÜK TADİL METNİ

Tahvil Türleri. O Hamiline ve Nama Yazılı Tahviller. O Sabit Faizli ve Değişken Faizli Tahviller

KATILIM EMEKLiLiK VE HAYAT A.Ş. KATILIM DEĞİŞKEN GRUP EMEKLiLiK YATIRIM FONU FAALİYET RAPORU

İŞ YATIRIM İMKB 30 A TİPİ BORSA YATIRIM FONU (HİSSE SENEDİ YOĞUN FON) İÇTÜZÜK DEĞİŞİKLİĞİ

OSMANLI AKTİF TRADER. Osmanlı Aktif Trader;

Varlıklar toplamı 9,930,654 9,168,841

Alım satım aracılığı faaliyeti, emir iletimine aracılık, işlem aracılığı ve portföy aracılığı faaliyetlerinin tümünü birlikte ifade eder.

Borsa İstanbul A.Ş. Swap Piyasası Takas ve Merkezi Karşı Taraf Hizmetleri Hk.

ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş. GELİR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI TURUNCU EMEKLİLİK YATIRIM FONU 31 ARALIK 2006 TARİHİ İTİBARİYLE MALİ TABLOLAR

Söz konusu Tebliğ değişikliği ile 01 Mayıs 2008 tarihinden itibaren;

T.C. BAŞBAKANLIK Sermaye Piyasası Kurulu Ortaklıklar Finansmanı Dairesi Başkanlığı

8.3. Fon portföyüne kurucunun ve yöneticinin hisse senedi, tahvil ve diğer borçlanma senetleri satın alınamaz.

VOB VADELİ İŞLEMLER VE OPSİYON BORSASI

Pay Opsiyon Sözleşmeleri. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası

Transkript:

Pay Alım Satım Kılavuzu

Bu kitapçık, yatırımcıları bilgilendirmek amacıyla İMKB Yatırımcı Danışma Merkezi tarafından ilgili birim ve kuruluşların işbirliğiyle hazırlanmıştır. İşbu kitapçık sadece aydınlatma amaçlıdır. İMKB için hukuken herhangi bir yükümlülük doğurmamaktadır. Bu kitapçıktaki bilgilere dayanarak alınacak, yatırım ya da benzeri kararların sonuçlarından İMKB sorumlu tutulamaz. Bu kitapçık herhangi bir işleme girişilmesi için bir teklif, teklif daveti, tavsiye veya benzer nitelikte değildir. Bu kitapçıkta yer alan bilgiler, güvenilir olduğuna inanılan materyal esas alınarak hazırlanmıştır. Bununla birlikte İMKB, bunların doğru, güncel, eksiksiz veya hatasız olduğuna dair bir beyanda bulunmamaktadır. Bu kitapçığın tüm hakları İMKB ye ait olup, bu yayın yazılı izin olmaksızın kısmen veya tamamen çoğaltılamaz. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası - Yatırımcı Danışma Merkezi T. +90 212 298 29 00 F. +90 212 298 25 00 www.imkb.gov.tr

Pay Nedir? Paylar; sermayenin belirli bir bölümünü temsil eden, sahibine ortaklık haklarından yararlanma imkanı veren menkul kıymetlerdir. Pay Sahibinin Başlıca Ortaklık Hakları Nelerdir? Pay sahibinin hakları aşağıda sayılmıştır: a) Rüçhan hakkı (Bedelli Sermaye Artırımına Katılım Hakkı, Yeni Pay Alma Hakkı), b) Temettüden (kârdan) pay alma hakkı, c) Oy kullanma hakkı, d) Yönetime katılma hakkı, e) Tasfiyeden hissesi oranında pay alma hakkı, f) Bilgi edinme hakkı. Yatırımcılar İMKB de Bizzat Pay Alım Satımı Yapabilirler mi? İMKB Pay Piyasası pazarlarında alım satım işlemleri, yalnızca bu faaliyet konusunda Sermaye Piyasası Kurulu ndan (SPK) yetki belgesi, İMKB den Borsa Üyelik Belgesi almış olan İMKB üyesi aracı kuruluşlar tarafından yapılabilmektedir. Yatırımcılar, İMKB de bizzat alım-satım yapamazlar. İşlem yapacağınız aracı kuruluşların İMKB üyesi olmalarına dikkat ediniz ve ilgili faaliyet alanında yetki belgesine sahip olup olmadıklarını kontrol ediniz. 1

SPK, Aracı Kuruluşlara Hangi Faaliyet Alanlarında Yetki Belgesi Verir? Aracı kuruluşlar; a) Alım Satım Aracılığı, b) Halka Arza Aracılık, c) Kredili Menkul Kıymet, Açığa Satış, Ödünç Alma ve Verme, d) Portföy Yöneticiliği, e) Repo/Ters Repo, f) Türev Araçların Alım-Satımına Aracılık, g) Yatırım Danışmanlığı faaliyetlerini, SPK dan her bir faaliyet için ayrı ayrı olmak üzere yetki belgesi almak suretiyle yapabilirler. Pay alım satım emri vermek için, aracı kuruluşların yukarıda sayılan faaliyetlerden Alım Satım Aracılığı na yetkili olup olmadığını inceleyiniz. 2

Aracı Kuruluşlar İMKB den Hangi Üyelik Belgelerini Alırlar? Aracı kuruluşlar; Pay Piyasası, Açığa Satış Yetkisi, Lot Altı (Borsa Dışı), Gelişen İşletmeler Piyasası, Borçlanma Araçları Piyasası, Kesin Alım Satım Pazarı, Repo/Ters Repo Pazarı, Menkul Kıymet Tercihli Repo Pazarı, Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Uluslararası Tahvil Pazarı konularında, İMKB den her bir konu için ayrı ayrı olmak üzere Borsa Üyelik Belgesi alırlar. Aracı kuruluşların Borsa Üyesi olup olmadığını, diğer müşterilerinin memnuniyetini, İMKB ve SPK dan idari yaptırıma tabi olup olmadığını inceleyiniz. Aracı Kuruluşların Merkez Dışı Örgütleri Var mıdır? Aracı kuruluşların merkez dışı örgütleri şube, acenta, irtibat bürosu olarak sayılır ve aracı kuruluşların merkez dışı örgütlerinin yetki ve faaliyet kapsamları aşağıda yer almaktadır. Şube Aracı kuruluş şubeleri, aracı kurumun sahip olduğu yetki belgelerinin kapsamına giren bütün konularda faaliyette bulunabilirler. Acente Aracı kuruluşlar, bankalarla acentalık sözleşmesi imzalarlar. Bir aracı kuruluş ile acentalık sözleşmesi imzalayan bankalar, acenta sıfatıyla; alım satım emirlerini aracı kuruma iletebilir ve gerçekleşen emirlerin tasfiyesine aracılık edebilirler. Acenta, ilgili sözleşmede belirlenecek hükümler çerçevesinde diğer sermaye piyasası faaliyetlerini yapmakla sorumludur. İrtibat Bürosu İrtibat bürolarının faaliyetleri aracı kuruluşu ve yetkili olduğu sermaye piyasası faaliyetlerini tanıtmak ve alım satım emirlerini aracı kuruluşa iletmekle sınırlıdır. Aracı kuruluşların merkez dışı örgütleri ile çalışırken, merkez dışı örgütlerin yetkili olup olmadıklarına, yetkili iseler hangi sınırlarda yetkili olduklarına dikkat etmeniz önemlidir. 3

Aracı Kuruluşlar Müşterisi Olacak Yatırımcılar İçin Nasıl Hesap Açılır? Aracı kuruluşlar, aracılık faaliyetlerinin yürütülmesi sırasında her müşteri için ayrı bir hesap numarası verir ve bu numara müşteri ile ilgili her türlü işlemlerde kullanılır (Halka arz işlemleri nedeniyle talepte bulunanlara hesap açılması zorunlu değildir). Bir müşteriye verilmiş olan hesap numarası, alım satıma aracılık çerçeve sözleşmesinin sona erme tarihi üzerinden 10 yıl geçmedikçe bir başka müşteriye verilemez. Aracı kuruluşlar, hesap numarası verdikleri müşterilerinin kimlik bilgilerinden sorumludurlar. Yatırımcıların aracı kuruluşla imzaladığı çerçeve sözleşmesinde yer alan adres bilgilerindeki değişikliklerin aracı kuruluşlar tarafından öğrenilmesinin ardından durumun derhal yetkili takas ve saklama kuruluşu ve/veya Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) ya bildirilmesi zorunludur. Çerçeve Sözleşmesi Nedir? Aracı kuruluş ve yatırımcı birlikte çalışmak konusunda anlaşmışlarsa, aracı kuruluşlar müşterileriyle; alım satıma aracılık, portföy yöneticiliği, yatırım danışmanlığı, repo-ters repo, kredili menkul kıymet, açığa satış ve menkul kıymetlerin ödünç işlemi yapmaya başlamadan önce, yazılı bir sözleşme yapmak zorundadırlar. Bu sözleşme, başlangıçta bir kez imzalanır ve aracı kuruluş ile müşteri arasındaki ilişkiyi genel olarak düzenler. Taraflar bu sözleşmedeki hükümlere uymakla sorumludurlar. 4

Çerçeve sözleşmesi müteselsil sıra numaralı ve en az iki nüsha olarak düzenlenir ve bir örneği size verilir. Çerçeve sözleşmelerde sermaye piyasası mevzuatına aykırı hükümler ile haklarınızı ciddi şekilde zedeleyici ve aracı kuruluşlar lehine tek taraflı olağanüstü haklar sağlayan ve emirlerin ispatının size yüklenmesine ilişkin hükümlere yer verilemez. Aracı kuruluşlar sermaye piyasası işlemlerinin risklerini açıklayan ve içeriği SPK ca belirlenen Sermaye Piyasası İşlemleri Risk Bildirim Formu nu size imzalatmadan sizinle sözleşme imzalayamazlar ve işlem yapamazlar. Kurtaj Nedir? Aracı kuruluşlar, İMKB de aracı olarak yaptıkları her işlem için müşterilerinden Kurtaj adı altında bir komisyon almaktadırlar. Aracı kuruluşların pay alım-satım işlemlerinde müşterilerinden tahsil edecekleri aracılık komisyonu olan kurtaj, aracı kurum ve müşteri arasında serbest olarak belirlenmektedir. 5

Emirlerde Fiyat Nasıl Belirlenir? Aracı kuruluşunuza alım-satım emri vereceğiniz zaman, almak ya da satmak istediğiniz payın alış/satış fiyatını siz belirleyebilir (limitli emir), veya fiyat belirleme konusunda aracı kuruluşu serbest bırakabilirsiniz (serbest fiyatlı emir). Limitli Emir Limitli emir verdiğinizde, eğer alıcıysanız, işlemin gerçekleşmesi için kabul ettiğiniz en yüksek fiyatı, satıcıysanız, satmaya razı olduğunuz en düşük fiyatı belirlersiniz. Serbest Fiyatlı Emir Serbest fiyatlı emir verirseniz, aracı kuruluşunuzu, alım ya da satım işlemini İMKB de oluşan fiyattan gerçekleştirmesi için serbest bırakırsınız. Müşteri Emirleri Nasıl Verilir? Borsada sermaye piyasası aracı alıp satmak isteyenler bu isteklerini aracı kuruluşlara alım veya satım emirleriyle iletirler. Aracı kuruluşlar alım-satım emirlerini yazılı veya sözlü olarak, telefon ve benzeri iletişim araçları ile veya internet ve diğer elektronik ortamlar kanalıyla kabul edebilirler. Alınan emirler sıra numarası takip eden listelere, alınışı sırasında aracı kuruluşlar veya temsilcileri tarafından kaydedilir ve kaydedildiği sıra numarası talep edilmesi halinde o anda yatırımcıya bildirilir. Tüm yazılı ve sözlü emirlerinizde, talebiniz üzerine emrin alınması sırasında emir alınış numarasının aracı kuruluşca size verilmesi zorunludur. Emrinizin Borsa ya intikal ettirilmesinden önce emri değiştirebilir veya geri alabilirsiniz. 6

Müşteri Emirlerinde Yer Alması Gereken Asgari Unsurlar Nelerdir? Aracı kuruluşunuza vereceğiniz emirlerde asgari aşağıdaki bilgilerin yer alması gerekmektedir: Emrin verildiği aracı kuruluşun ünvanı, Adınız ve soyadınız, Emrin alım emri mi, satım emri mi olduğu, Satın alınacak/satılacak menkul kıymetin cinsi, adedi ve varsa nominal değeri, Emrin limitli mi, yoksa serbest fiyatlı mı olduğu, Limitli emirlerde limit fiyatı, Varsa emrin geçerlilik süresi, Emrin verildiği yer, tarih, saat ve dakika, Emrin aracı kuruluş tarafından alındıktan sonra ilk seansta mı yoksa geçerlilik süresi içinde uygun göreceği bir seansta mı İMKB ye intikal ettirileceği, Aracı kuruluşca verilecek müşteri emir numarası. Emrin, Tamamen İptal Edilmesi / Fiyatının Kötüleştirilmesi / Emir Miktarının Azaltılması Mümkün müdür? Aracı kuruluşlarca Borsa ya intikal ettirilen emirler, seans sırasında emrin tamamen iptal edilmesi, emrin fiyatının kötüleştirilmesi (alış emrinde fiyatın düşürülmesi, satış emrinde yükseltilmesi) veya emir miktarının azaltılması durumunda azaltılan her bir emrin azaltılan kısmının ve iptal edilen emrin tamamının TL hacminden milyonda 2,5 oranında ücret alınır. Emir üzerinde değişiklik yapıldığı anda emrin fiyatı piyasadaki en iyi fiyat seviyesinde ise yüz binde 1 oranında ücret alınmaktadır. Ücretler üye bazında tahakkuk ettirilir ve aylık Borsa payları ile birlikte üyelere bildirilir. Bu ücretin aracı kuruluşların müşterileri olan yatırımcılara yansıtılıp yansıtılmaması, yatırımcı ile aracı kuruluş arasındaki anlaşmaya bağlıdır. 7

Emirlerin Geçerlilik Süresi Ne Kadardır? Yatırımcı, emrinin geçerlilik süresini istediği gibi belirleyebilir. Emrin belirlenen süre içinde yerine getirilmemesi halinde emir geçerliliğini yitirir. Süresi belirlenmemiş olan emirler seans içerisinde verilmiş ise o seans için, aksi takdirde takip eden ilk seans için geçerlidir. Aracı Kuruluşlar, Müşterilerine Periyodik Olarak Hangi Belgeyi Gönderir? Aracı kuruluşlar ilgili mevzuat gereğince, Hesap Ekstresini, aylık dönemler itibariyle düzenleyip, ilgili dönemi izleyen 7 gün içinde taahhütlü olarak adresinize gönderir. Ancak hesap ekstresi yatırımcının yazılı talebi üzerine, yatırımcı tarafından beyan edilecek elektronik posta adresine aynı süre içinde elektronik ortamda gönderilebilir ya da yatırımcılardan İMKB ye iletilmek üzere elektronik ortamda emir kabul eden aracı kuruluşlar tarafından yatırımcıların ekstrelerine elektronik ortamda erişimine imkân sağlanabilir. Diğer taraftan, hesap ekstresinin elektronik ortamda gönderildiğine veya elektronik ortamda ekstreye erişim sağlandığına ilişkin ispat yükümlülüğü aracı kuruluşa aittir. İlgili dönem içinde herhangi bir işlem yapmayan yatırımcılar ile hesap ekstresi gönderilmemesi hususunda münhasıran sözleşme imzalanan müşterilere anılan belge gönderilmeyebilir. 8

Pay İşlemlerinin Takası Ne Zaman Yapılır? İMKB den T gününde alınan sözleşme bilgileri ile üye bazında ve müşteri detaylı netleştirme, Takasbank sisteminde yapılarak müşteri detayında oluşturulan net borç/alacak bilgileri, T günü akşamında Takasbank sisteminden MKK sistemine transfer edilir. T günü MKK ya gönderilen müşteri detayında borç/alacak bilgileri, MKK sisteminde müşteri hesap kontrolleri yapıldıktan sonra, hata kodları ile birlikte Takasbank sistemine aktarılır. MKK dan gelen bu bilgilere göre, üye ve müşteri alt hesabı detayında oluşturulan netleştirme sonuçları T günü, Takasbank üye ekranlarına yansıtılır. Aracı kuruluşlar, söz konusu bilgileri T günü Takasbank ekranlarından izleyebilirler ve müşteri hesapları ile ilgili herhangi bir yanlış tespit etmeleri halinde düzeltme işlemlerini İMKB ye bildirirler. T+1 işgünü sonunda İMKB den düzeltme bilgileri alınarak T günü oluşturulmuş müşteri bazında borç/alacak kayıtlarına yansıtılır. Netleşmiş işlem bilgileri Takasbank ve MKK ekranlarından üyelerce raporlanabilir. Takas işlemleri teslim karşılığı ödeme prensibine göre gerçekleşir. T+2 işgünü sabahı, MKK sisteminde satış yapmış müşteri hesaplarından satışı yapılan kıymetler takas amaçlı virman blokajı hesaplarından aracı kurumun takas havuz hesabına aktarılır. Takas işlemleri, MKK nezdinde açılan Takasbank Takas Havuz Hesabı üzerinden yapılır. MKK, Takasbank a, MKK nezdindeki Takas Havuz Hesabı hareketlerini eş zamanlı olarak iletir. Takasbank, MKK dan gönderilen, üye havuz hesabından Takasbank Takas Havuz hesabına aktarılan kıymet ve adet bilgilerine göre borç kapatma işlemini gerçekleştirir. Kapatılan takas borçları karşılığında borç-bloke dengesi korunarak, takas alacakları serbestleştirilir ve takas havuz hesaplarının bakiye durumuna bağlı olarak, menkul kıymet alacak dağıtımı için MKK sistemine gerçek zamanlı elektronik alacak dağıtım mesajı gönderilir. MKK sisteminde alacaklar öncelikle Takas Havuz Hesabı ndan aracı kurum takas havuz hesabına, buradan da alacaklı müşteri hesaplarına aktarılır. Alacaklar, MKK sisteminde T+0 akşamı oluşturulmuş ve T+1 günü akşamı güncellenmiş alacak talimatları dikkate alınarak müşteri hesaplarına aktarılır. Üyelerin, takas borçlarını ödedikleri miktar kadar takas alacakları serbestleştirilir ve hesaplarına aktarılır. Kısmi olarak ödenen takas borçları karşılığında takas alacakları kısmi olarak üye hesaplarına aktarılır. Takas, gün içerisinde 09:00-16:00 saatleri arasında devam eder. Nakit takas alacakları, aracı kuruluşların Takasbank nezdindeki serbest cari hesaplarına aktarılır. Aracı kuruluşlar serbest cari hesaplarına geçen tutarları EFT ile başka bir bankaya gönderebilirler, nakit olarak çekebilirler, Takasbank nezdinde başka bir hesaba gönderebilirler veya diğer piyasalardan kaynaklanan borçlarına mahsup yapabilirler. 9

Payların Üzerinde Bulunan Haklar ile İlgili Yapılan İşlemler Nelerdir? Temettü dağıtımı, bedelli ve bedelsiz sermaye artırımı, sermaye azaltımı, pay birleşimi ve pay bölünmesi gibi mali hak kullanım işlemleri MKK sistemi üzerinden gerçekleştirilmektedir. Temettü ödeme işlemlerinde, MKK nezdinde üyeler itibariyle hak sahipleri hesaplarında izlenen kayıtlar doğrultusunda ihraççıdan tahsil edilen tutarlar, MKK aracılığı ile ilgili aracı kuruluşların Takasbank nezdindeki hesaplarına aktarılır. Yatırımcı hesaplarına aktarım aracı kuruluşlar tarafından sağlanır. Bedelli sermaye artırım işlemlerinde, rüçhan hakkı kullanmak isteyen hak sahipleri için aracı kuruluşlar vasıtasıyla MKK nın ilgili hesabına rüçhan hakkı kullanım bedeli ödenmesi ve aracı kurum tarafından MKK sisteminden kullanım talimatı iletilmesiyle hak sahibi hesaplarına kullanım karşılığı kıymetlerin aktarımı sağlanır. Bedelsiz sermaye artırım işlemlerinde, aracı kurum ve hak sahipleri tarafından herhangi bir işlem yapılması söz konusu olmayıp artırım karşılığı haklar hak sahipleri hesaplarına ilgili tarihler itibariyle aktarılır. Yönetsel haklar ihraççıların genel kurul toplantılarına katılma ve oy kullanma haklarını kapsamaktadır Paylarını ihraç eden ortaklıklar, genel kurul toplantısının tarihini ve yerini toplantı tarihinden en geç 15 gün önce sistem üzerinden MKK ya bildirir. İhraççı tarafından belirlenen tarih, yer ve saat bilgileri yatırımcılara ve üyelere MKK sistemi, e-mkk Bilgi Portalı ve diğer kanallar üzerinden raporlanır. MKK toplantı tarihinden önceki iş günü ihraççılara genel kurula katılma hakkını elde eden ve bilgilerinin ihraççı tarafından raporlanmasını kısıtlamayan ortakları listeleyen Genel Kurul Pay Sahipleri Çizelgesini sistem üzerinden iletir. 10

13 Adımda Pay Alım-Satımı 1 2 Pay alım satımı yapmak için öncelikle çalışacağınız aracı kuruluşu seçiniz. Aracı kuruluşların listesini www.imkb.gov.tr adresinden temin edebilirsiniz. Çalışacağınız kurumun Alım Satım Aracılığı na yetkili olup olmadığını ve diğer bilgilerini inceleyiniz. Bu bilgilere, www.imkb.gov.tr ile www.tspakb.org.tr adreslerinden ulaşabilirsiniz. Aracı kuruluşun merkez dışı örgütleri ile çalışacaksanız, bu örgütlerin seçtiğiniz aracı kuruluşun yetkili birimleri olduğunu teyid ediniz. 3 Çalışacağınız aracı kuruluşta hesap açtırınız. 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Aracı kuruluşunuzla imzalayacağınız çerçeve sözleşmesini okuyunuz. Çerçeve sözleşmesine kimlik ve adres bilgilerinizi eksiksiz yazınız. Çerçeve sözleşmesini imzaladıktan sonra ıslak imzalı bir nüshasını alınız. Komisyon oranı (kurtaj) aracı kuruluş ile sizin aranızda serbest olarak belirleneceği için, aracı kuruluşunuzla bu hususta anlaşınız. Pay alım-satım emirlerinizi yazılı olarak veya faks, telefon, elektronik ortam ve ATM den verebilirsiniz. Emrinizin alınması sırasında emir alınış numaranızı aracı kuruluşunuzdan kontrol ediniz. Pay veya nakdinizin, işlem gününü izleyen ikinci iş günü (T+2) hesabınıza geçtiğini kontrol ediniz. Hesap durumunuzu nasıl takip edeceğinize, blokaj haklarınıza, şifrenizi nasıl alabileceğinize ilişkin bilgileri öğrenmek için, Merkezi Kayıt Kuruluşu nun web sitesini (www.mkk.com.tr) dikkatlice inceleyiniz. Sahip olduğunuz şirketin paylarınıza ilgili temettü, sermaye artırımı ve diğer bilgilerini www.kap.gov.tr adresinden takip ediniz. Hesap Ekstreniz, aracı kuruluş tarafından aylık dönemler itibariyle taahhütlü olarak adresinize veya talebiniz üzerine e-posta adresinize gönderilir. Hesap Ekstrenizi düzenli olarak takip ediniz. Hesap ekstrenizde herhangi bir sorun gördüğünüzde hemen çalıştığınız aracı kuruluşa, ihtirazi kaydınızı da ihtiva eden bir dilekçeyle itiraz ediniz. Aracı kuruluşunuzla, borsa işlemlerinden kaynaklanan bir uyuşmazlık doğarsa İMKB ye başvurabilirsiniz. 11

İMKB de Pay Alım-Satım İşlemlerine İlişkin Şema Emir Yazılı, Faks, Telefon, Elektronik Ortam ve ATM Yatırımcı Aracı Kurum ( T ) Broker Ex-Api Para ve Kıymet Takası (T+2) T+2 Gününde Gerçekleştirilen İşlemler ( T+2 ) Aracı Kurum Aracı Kurum NAKİT MENKUL KIYMET 12

T+2 Günü Aracı Kurumlar Pay Borcunu Saat 16:00 ya Kadar Müşteri Hesabından VİRMAN Başka Aracı Kurum Hesabından Nezdindeki Takasbank Hesabı T+2 Günü Aracı Kurumlar Pay İşlemlerinden Doğan Nakit Yükümlülüklerini Saat 16:00 ya Kadar Nakden Başka bir bankadan EFT Takasbank nezdindeki başka bir hesaptan virman Diğer piyasalardan olan alacaklarının mahsubu yollarından biri ile 13

İMKB İLE İLETİŞİM Yatırımcılar, İMKB bünyesindeki Yatırımcı Danışma Merkezi ne; bilgi almak, görüş, öneri ve taleplerini iletmek için müracaat edebilirler. Yatırımcılar, Yatırımcı Danışma Merkezi ne; yazıyla, faksla, telefonla, bizzat, İMKB nin web sitesinde yer alan Bize Ulaşın bölümündeki formu doldurarak e-posta ile başvurabilirler. Yatırımcı Danışma Merkezi Çalışma Saatleri 08:45-12:30 ile 13:30-17:45 (iş günlerinde) Posta Adresi İMKB Reşitpaşa Mahallesi Tuncay Artun Caddesi Emirgan 34467 İstanbul İMKB Yatırımcı Danışma Merkezi Telefon Numarası 0212 298 29 00 İMKB Santral Telefon Numarası 0212 298 21 00 İMKB Faks Numarası 0212 298 25 00 İMKB Web Sitesi www.imkb.gov.tr 14

Sermaye Piyasasında Başlıca Kuruluşlar Sermaye Piyasası Kurulu Mustafa Kemal Mahallesi, Eskişehir Yolu 8.km, 06530 Balgat / Ankara www.spk.gov.tr www.yatirimyapiyorum.gov.tr Ank. Tel : (312) 292 90 90 Ank. Faks: (312) 292 90 00 İst. Tel : (212) 334 55 00 İst. Faks : (212) 334 56 00 İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Reşitpaşa Mahallesi, Tuncay Artun Caddesi, 34467 Emirgan / İstanbul www.imkb.gov.tr www.kap.gov.tr www.bilincliyatirimci.org www.halkaarzseferberliği.com Tel : (212) 298 21 00 Faks : (212) 298 25 00 Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası A.Ş. Akdeniz Caddesi No:14, Birsel İş Merkezi, Daire: 601, 35210 Alsancak / İzmir www.vob.org.tr Tel : (232) 481 10 81 Faks : (232) 445 61 85 İstanbul Altın Borsası Rıhtım Caddesi No:81, 34425 Karaköy / İstanbul www. iab.gov.tr Tel : (212) 292 66 00 Faks : (212) 292 66 18 İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş. Şişli Merkez Mahallesi, Merkez Caddesi No:6, 34381 Şişli / İstanbul www.takasbank.com.tr Tel : (212) 315 25 25 Faks : (212) 315 25 26 Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. Asker Ocağı Caddesi, Süzer Plaza No:1-15 Kat:2, 34367 Elmadağ - Şişli / İstanbul www.mkk.com.tr www.ykf.org.tr (Yatırımcıları Koruma Fonu) Tel : (212) 334 57 00 Faks : (212) 334 57 57 Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği Büyükdere Caddesi No:173 1.Levent Plaza A.Blok Kat:4, 34394 Levent / İstanbul www.tspakb.org.tr Tel : (212) 280 85 67 Faks : (212) 280 85 89 Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği Barbaros Mahallesi Çiğdem Sokak No.1, Ağaoğlu My Office Kat. 11, No.48, 34746, Ataşehir/İstanbul www.tdub.org.tr Tel: (216) 688 45 45 Faks: (216) 688 45 46 15

Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu A.Ş. Eski Büyükdere Caddesi Windowsist Tower, No.26, Kat.7, 34467, Maslak/ İstanbul Tel: (212) 214 77 73 Faks: (212) 214 77 72 Borsa Aracı Kurumları Yöneticileri Derneği Reşitpaşa Mahallesi, Tuncay Artun Caddesi, 34467 Emirgan / İstanbul www.bakyd.org.tr Tel : (212) 298 26 63 Faks : (212) 298 26 64 Borsa Uzmanları Derneği Reşitpaşa Mahallesi, Tuncay Artun Caddesi, 34467 Emirgan / İstanbul www.bud.org.tr Tel : (212) 298 22 59 Faks : (212) 298 26 01 Borsa Yatırımcıları Derneği (BORYAD) Mimar Sinan Mahallesi, Hakimiyeti Milliye Caddesi, Atlas Sokak No:29 Kat:2, 34680 Üsküdar / İstanbul www.boryad.org Tel : (216) 456 26 57 Faks : (216) 456 36 02 Sermaye Piyasası Yatırımcıları Derneği (SPYD) Barbaros Mahallesi, Sümbül Sokak, Deluxia Palace Kat :5 D:148 Batıataşehir/İstanbul www.spyd.org.tr Tel : (216) 510 13 53 Faks : (216) 510 13 54 16 Borsaya Kote Ortaklık Yöneticileri Derneği (KOTEDER) Windowist Tower Eski Büyükdere Caddesi No:26 Kat:14 34467 Maslak/İstanbul www.koteder.org.tr Tel : (212) 993 37 75 Faks : (212) 993 37 74 Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Cumhuriyet Caddesi Pegasus Evi No: 48 Zemin Kat C Harbiye/ İstanbul www.gyoder.org.tr Tel : (212) 282 53 65 (212) 325 28 25 Faks : (212) 282 53 93 Türkiye Kurumsal Yatırımcı Yöneticileri Derneği İş Kuleleri Kule 2, Kat: 8, 34330 4.Levent / İstanbul www.tkyd.org.tr Tel : (212) 279 03 99 (212) 280 18 67 Faks : (212) 279 07 44 Türkiye Kurumsal Yönetim Derneği Yıldızposta Caddesi, Dedeman İşhanı No:48 Kat: 7, 34349 Beşiktaş / İstanbul www.tkyd.org Tel : (212) 347 62 73 Faks : (212) 347 62 76 Yatırımcı İlişkileri Derneği (TÜYİD) Esentepe Mahallesi Dergiler Sokak No:25 Oda: 301 Şişli/İstanbul www.tuyid.org Tel: (212) 306 38 08 Faks: (212) 306 38 09

İMKB Tanıtım Broşürleri Türkçe Aracı Kuruluş Varantları Borsa Yatırım Fonları Cevaplarla Borsa ve Sermaye Piyasası Devlet İç Borçlanma Senetleri Endeksleri Gelişen İşletmeler Piyasası Halka Arz ve Borsada İşlem Görme Halka Arz Seferberliği: İMKB Ailesi Genişliyor, Şirketlerimiz Büyüyor Pay Alım-Satım Kılavuzu Pay Endeksleri Pay Piyasası Pay Piyasası İşlem Yöntemleri ve Piyasa Yapıcılık Sistemi Kamuyu Aydınlatma Platformu Kurumsal Yönetim Endeksi Nitelikli Yatırımcıya İhraç Pazarı Sabit Getirili Menkul Kıymetler Şehir Endeksleri Yatırımcılar için İMKB İngilizce Exchange Traded Funds İMKB at a Glance İMKB for Investors Markets and Operations Public Disclosure Platform The Emerging Companies Market Warrants

Ekim 2012