1 23 İleri 4 Düşük 5 Diğer 6 Tüm 7 Müdahaleye 8 Sınıf 9 10 Motivasyonu 11 Dikkati 12 Çalışma 13 Değerlendirme 14 Okuryazarlık 15 16 KISIM 1 TEMELLER Kaynaştırma Eğitimine Giriş 3 İş Birliği: Ortaklık ve Prosedürler 25 Düzeyde Engeli Olan Öğrencilere Öğretim 51 Düzeyde Yetersizlik Engeli Olan Öğrencilere Öğretim 77 Özel Öğrenme Gereksinimi Olan Öğrencilerin Eğitimi 103 KISIM 2 ETKİLİ ÖĞRETİM BECERİLERİ GELİŞTİRME Öğrenciler İçin Etkili Farklılaştırılmış Öğretim 125 Yanıt 151 Davranışlarının ve Sosyal Becerilerin Geliştirilmesi 173 Sınıf Akranlarıyla Kaynaştırmayı Destekleme 199 ve Olumlu Duygudurumu Arttırma 221 ve Hafızayı Geliştirme 243 Becerileri Öğretimi 269 293 KISIM 3 KONU ALANI ÖĞRETİMİ 321 Matematik 355 Fen Bilgisi, Sosyal Bilgiler ve Geçişler 385 KISA İÇERİK xiii
İÇİNDEKİLER KISIM 1 1 TEMELLER 1 KAZANIMLAR 3 BÖLÜM 1 Kaynaştırma Eğitimine Giriş 3 Engelli Bireyler İçin Eğitim Hakları Nelerdir? 5 En Az Kısıtlayıcı Ortam 6 Engelli Öğrencilere Nerede Hizmet Verilmektedir? 6 Eski ve Yeni Anlamda Kaynaştırma 7 Engelli Bireylerin Eğitimi Yasası (IDEA) Altında Kimlere Hizmet Verilmektedir? 7 Sınıftaki Çeşitliliğin Diğer Örnekleri, 9 Yasal Temeller 9 Yasal İşlemler ve Mevzuat 10 Bölüm 504 10 Engelli Amerikalılar Yasası, 12 Engelli Bireylerin Eğitimi Yasası (IDEA), 12 2001 Hiçbir Çocuk Geride Kalmasın Yasası (Hareketi), 15 Hizmet Sunumu Modelleri 17 Hizmetlerin Sürekliliği, 17 Engelli Öğrencilerin Çoğu Nerede Hizmet Almaktadır? 17 Genel Eğitim Sınıfları ve Danışma Hizmetleri Nelerdir? 18 Kaynak ve Kendi Kendine Yeten (Özel Sınıf) Hizmetleri Nelerdir? 18 Özel Okullar ve Özel Tesisler, 18 Başka Hangi İlişkili Hizmetler Mevcuttur? 19 Tam Kaynaştırma, 19 Bu Tartışmanın Öğretmenler İçin Anlamı Nedir? 20 Öğretmen Tutumları, 21 ÖZET 23 2 BÖLÜM 2 İş Birliği: Ortaklık ve Prosedürler 25 KAZANIMLAR 25 Öğrencilerin İhtiyaçlarını Karşılamada İş Birliği 27 Ortak Amaçlar, 27 Etkili İletişim 27 Etkili İletişim İçin Stratejiler, 27 Müdahale İçin İş Birliği ve İletişim 30 Genel Eğitim Ön Başvuru Talebi, 30 Müdahale Süreci, 32 Başvurular ve Yerleştirmeler İçin İş Birliği 34 Ortaklık Olarak İş Birliği 42 Özel ve Genel Eğitimciler Arasında Danışma, 42 Yardımcı Öğretmenlik, 42 Yardımcı Uzmanlarla İş Birliği İçin Stratejiler, 45 Aile ve Ebeveynlerle İş Birliği İçin Stratejiler, 45 ÖZET 48 KAYNAŞTIRMA KONTROL LİSTESİ 49 xiv
3 BÖLÜM 3 İleri Düzeyde Engeli Olan Öğrencilere Öğretim 51 KAZANIMLAR 51 Konuşma ve Dil Bozuklukları 52 Konuşma ve Dil Bozukluklarının Yaygınlığı, Tanımları ve Özellikleri, 52 Konuşma ve Dil Bozukluklarının Nedenleri, 52 Konuşma ve Dil Bozukluklarının Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi, 53 Konuşma ve Dil Bozukluğu Olan Öğrencilerin Adaptasyonları İçin Stratejiler, 53 Öğrenme Engelleri 55 Öğrenme Engellerinin Yaygınlığı ve Tanımları, 55 Öğrenme Engellerinin Nedenleri, 56 Öğrenme Engellerinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesinde Karşılaşılan Sorunlar, 56 Öğrenme Engellerinin Özellikleri, 57 Öğrenme Güçlüğü Çeken Öğrenciler ve Sınıf İçi Uyarlamalarının Yapılması İçin Stratejiler, 58 Zihinsel Engeller 59 Zihinsel Engellerin Yaygınlığı ve Tanımları, 59 Zihinsel Engellerin Nedenleri, 61 Zihinsel Engellerin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi, 62 Zihinsel Engellerin Özellikleri, 62 Zihinsel Engele Sahip Öğrencilerin Sınıfa Adaptasyonu İçin Stratejiler, 64 Zihinsel Engele Sahip Öğrencilerin Sınıfa Adaptasyonu İçin Stratejiler, 64 Duygusal Rahatsızlık 66 Duygusal Rahatsızlığın Yaygınlığı ve Tanımları, 66 Duygusal Rahatsızlıkların Nedenleri, 66 Duygusal Rahatsızlıkların Belirlenmesi ve Ölçümlenmesindeki Sorunlar, 67 Duygusal Rahatsızlıkların Özellikleri, 67 Duygusal Bozukluğa Sahip Öğrencilerin Sınıfa Adaptasyonları İçin Stratejiler, 68 Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) 70 DEHB ye İlişkin Tanımlar, Yaygınlığı ve Özellikleri, 70 DEHB nin Nedenleri, 72 DEHB nin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesindeki Sorunlar, 72 DEHB Görülen Öğrencilerin Sınıfa Adaptasyonu İçin Stratejiler, 72 ÖZET 74 KAYNAŞTIRMA KONTROL LİSTESİ 75 4 BÖLÜM 4 Düşük Düzeyde Yetersizlik Engeli Olan Öğrencilere Öğretim 77 KAZANIMLAR 77 Bedensel Engel ve Diğer Sağlık Yetersizlikleri 77 Bedensel Engel ve Diğer Sağlık Yetersizliklerinin Görülme Sıklıkları, Tanımları ve Özellikleri, 77 Bedensel ve Sağlıkla İlişkili Yetersizlikler, 79 Bedensel ve Diğer Sağlık Yetersizliği Olan Öğrenciler İçin Sınıf İçi Uyarlama Stratejileri, 83 Otizm 86 Otizmin Tanımı, Özellikleri ve Yaygınlığı, 86 Otizmli Öğrencilere Yönelik Sınıf Ortamı Uyarlama Stratejileri, 87 Ağır ve Çoklu Yetersizlikler 90 Ağır ve Çoklu Yetersizliklerin Tanımı, Özellikleri ve Yaygınlığı, 90 Ağır ve Çoklu Yetersizliğe Sahip Öğrencilere Yönelik Sınıf Ortamı Uyarlama Stratejileri, 91 Görme Yetersizliği 94 Görme Yetersizliğinin Özellikleri, Tanımı ve Yaygınlığı, 94 Görme Yetersizliği Olan Öğrencilere Yönelik Sınıf Ortamı Uyarlama Stratejileri, 95 xv
İşitme Yetersizliği 96 İşitme Yetersizliğinin Özellikleri, Tanımı ve Yaygınlığı, 96 Eğitsel Programlama, 97 İşitme Yetersizliği Olan Öğrencilere Yönelik Sınıf Ortamı Uyarlama Stratejileri, 98 ÖZET 99 KAYNAŞTIRMA KONTROL LİSTESİ 101 5 BÖLÜM 5 Diğer Özel Öğrenme Gereksinimi Olan Öğrencilerin Eğitimi 103 KAZANIMLAR 103 Üstün Zekâlı, Yaratıcı ve Üstün Yetenekli 103 Üstün Zekâlı, Yaratıcı ve Üstün Yeteneklinin Tanımı, Yaygınlığı ve Özellikleri, 103 Üstün Zekânın, Yaratıcı Yeteneğin ve Üstün Yeteneğin Tanılanması ve Değerlendirilmesi, 105 Üstün Zekâlı, Yaratıcı Yetenekli ve Üstün Yetenekliler Açısından Yapılacak Uyarlamalar İçin Stratejiler, 105 Kültür ve Dil Açısından Farklılığa Sahip Öğrenciler 106 Kültür ve Dil Açısından Farklılığa Sahip Öğrencilerin Yaygınlığı, Tanımı ve Özellikleri, 106 Kültür ve Dil Açısından Çeşitli Öğrencilerin Tanılanması ve Değerlendirilmesi, 111 Kültür ve Dil Bakımından Farklı Geçmişe Sahip Öğrencilere Yönelik Yapılacak Uyarlamalar İçin Stratejiler, 112 Risk Altındaki Öğrenciler 114 Risk Altındaki Öğrencilerin Tanımı, Yaygınlığı ve Özellikleri, 114 Tamamlayıcı Eğitim Programları ile Öğretimin Düzenlenmesi, 118 Risk Altındaki Öğrencilere Yapılacak Uyarlamalar İçin Stratejiler, 119 ÖZET 120 KAYNAŞTIRMA KONTROL LİSTESİ 121 KISIM 2 ETKİLİ ÖĞRETİM BECERİLERİ GELİŞTİRME 123 6 BÖLÜM 6 Tüm Öğrenciler İçin Etkili Farklılaştırılmış Öğretim 125 KAZANIMLAR 125 Etkili Farklılaştırılmış Öğretimi Teşvik Etme: PASS Değişkenleri 125 P: Öğretime Öncelik Verme 126 Kapsamlı İçerik İçin Planlama Stratejileri, 126 A: Öğretimi, Materyalleri veya Öğrenme Çevresini Uyarlama 128 Uyarlama Stratejileri, 129 S: Sistematik Olarak SCREAM Değişkenleriyle Öğretim 133 SCREAM Değişkenlerinin Uygulanması İçin Stratejiler, 134 Göreve Dayalı Davranışı En Üst Seviyeye Çıkarmaya Yönelik Stratejiler, 138 Öğrenme Zamanını Maksimuma Çıkarmak İçin Stratejiler, 141 S: Sistematik Olarak Öğretim Ürünlerinin Değerlendirmesi 144 Öğretimi Sistematik Olarak Değerlendirmeyi Teşvik Stratejileri, 145 PASS Değişkenlerini İşleme Koyma: Örnek Ders Modeli Ögelerini Öğretimde Kullanma 147 ÖZET 148 xvi KAYNAŞTIRMA KONTROL LİSTESİ 149
7 BÖLÜM 7 Müdahaleye Yanıt 151 KAZANIMLAR 151 Müdahaleye Yanıt Nedir? 151 Okul Çapında Tarama, Gelişimi İzleme ve Veri Tabanlı Karar Verme 152 Okul Çapında Taramanın Gerçekleştirilmesi İçin Stratejiler, 153 Gelişim İzleme ve Veri Tabanlı Karar Alma İçin Stratejiler, 154 Basamak 1: Genel Eğitimde Etkili Eğitim 159 Basamak 1 Eğitiminin Özellikleri, 161 Basamak 1 Öğretiminin Uygulaması İçin Stratejiler, 161 Basamak 2: İyileştirmek İçin Müdahale 162 Basamak 2 Eğitiminin Özellikleri, 162 Basamak 2 Eğitiminin Uygulanması İçin Stratejiler, 163 Karar Verme 164 Basamak 2 Öğretiminin Uygulanmasına Yönelik Düşünceler, 164 Basamak 3: Özel Eğitim 165; Uygulamanın Doğruluğu 166 Uygulamanın Doğruluğunun Belirlenmesine Yönelik Stratejiler, 166 Ortaöğretim Düzeyinde Müdahaleye Yanıtın Uygulamasına Yönelik Stratejiler, 168 Müdahaleye Yanıt Uygulamasının Zorlukları 169 ÖZET 170 KAYNAŞTIRMA KONTROL LİSTESİ 171 8 BÖLÜM 8 Sınıf Davranışlarının ve Sosyal Becerilerin Geliştirilmesi 173 KAZANIMLAR 173 Sınıf Davranışlarını Yönetme 173 Sınıf Davranışını Gözlemleme ve Kayıt Altına Alma Stratejileri, 174 Etkili Sınıf Yönetimi Taktiklerini Kullanma Stratejileri, 176 Az Yoğun Olan Sınıfların Yönetimi İçin Stratejiler, 177 Daha Formal (Resmî) Sınıf Yönetimi İçin Stratejiler, 179 Sınıf İçi Çatışmalarla Başa Çıkma Stratejileri, 186 Okul Genelinde Disiplin Sistemlerinin Uygulanması İçin Stratejiler, 188 Zorbalıkla Yüzleşme Stratejileri, 189 Sosyal Becerilerin Öğretimi 190 Sosyal Becerileri Değerlendirme Stratejileri, 192 Sosyal Beceri Eğitimi Stratejileri, 193 ÖZET 196 KAYNAŞTIRMA KONTROL LİSTESİ 197 9 BÖLÜM 9 Sınıf Akranlarıyla Kaynaştırmayı Destekleme 199 KAZANIMLAR 199 Akran Destekli Sosyal Kabul 199 Sosyal Kabulü Desteklemek İçin Stratejiler, 199 xvii
Akran Yardımı 200 Akran Desteğine Kaydolmak İçin Stratejiler, 201 Öğretici Akran 203 Akran Öğretiminin Yararları, 206 Akran Öğretimi Programını Uygulamada Stratejiler, 207 Öğrenmeyi Tüm Sınıf Öğretimiyle Desteklemek İçin Stratejileri 207 İş Birlikli Öğrenme 210 İş Birlikli Öğrenmeyi Uygulamak İçin Stratejiler, 211 İş Birlikli Öğrenmenin Faydaları ve Zorlukları, 216 ÖZET 218 KAYNAŞTIRMA KONTROL LİSTESİ 219 10 BÖLÜM 10 Motivasyonu ve Olumlu Duygudurumu Arttırma 221 KAZANIMLAR 221 Akademik Başarı İçin Gerekli Ortamı Hazırlama 221 Motivasyon ve Olumlu Duyguduruma İlişkin Ön Koşulların Karşılanması ile İlgili Stratejiler, 222 Öğrenci Motivasyonunu ve Olumlu Duygudurumu Arttırma, 226 Motivasyonu ve Olumlu Duygudurumu Arttırmaya Yönelik Stratejiler, 226 ÖZET 240 KAYNAŞTIRMA KONTROL LİSTESİ 241 11 BÖLÜM 11 Dikkati ve Hafızayı Geliştirme 243 KAZANIMLAR 243 Dikkat 243 Dikkat ve Özel Gereksinimli Öğrenciler, 243 Dikkati Geliştirmek İçin Stratejiler, 244 Aşırı Dikkat Eksikliği Durumlarının Aşılmasına Yönelik Stratejiler, 249 Hafıza 250 Hafızayı Geliştirmek İçin Stratejiler, 251; Hatırlatıcı Tekniklerle Hafızayı Geliştirme Stratejileri, 257 ÖZET 266 KAYNAŞTIRMA KONTROL LİSTESİ 267 12 BÖLÜM 12 Çalışma Becerileri Öğretimi 269 KAZANIMLAR 269 Bireysel Öğrenmenin Geliştirilmesi İçin Araçlar 270 Kişisel Örgütsel Becerilerin Gelişimi İçin Stratejiler, 270 Dinleme Becerilerini Geliştirici Stratejiler, 277 Not Alma Becerilerini Öğretmeye Yönelik Stratejiler, 281 xviii
Araştırma ve Kaynakça Kullanma Becerileri 285 Kütüphane Becerilerinin Öğretimine Yönelik Stratejiler, 286 Proje ve Rapor Hazırlama Stratejileri, 288 ÖZET 290 KAYNAŞTIRMA KONTROL LİSTESİ 291 13 BÖLÜM 13 Değerlendirme 293 KAZANIMLAR 293 Test Türleri 293 Özel Gereksinimli Öğrenciler İçin Test Uyarlama 295 Norma Dayalı Testleri Uygulama Stratejileri, 295 Yeterliliğe Dayalı ve Eyalet Çapındaki Testleri Uygulama Stratejileri, 298 Öğretmen Yapımı ve Ölçüt Bağımlı Test Geliştirme Stratejileri, 300 Programa Dayalı Ölçme (PDÖ) Stratejileri, 303 Performans Değerlendirme Stratejileri, 304 Portfolyo Değerlendirme Stratejileri, 305 Sınav Olma Becerilerini Öğretme 308 Sınav Olma Becerilerini Öğretme Stratejileri, 308 Puanlama 314 Öğrenci Karnelerinin Puanlamasını Düzenleme Stratejileri, 314 ÖZET 316 KAYNAŞTIRMA KONTROL LİSTESİ 317 KISIM 3 KONU ALANI ÖĞRETİMİ 319 14 BÖLÜM 14 Okuryazarlık 321 KAZANIMLAR 321 Okuma 321 Okuma Yaklaşımları 322 Okuma Yaklaşımlarının Uygulamada İzlenecek Stratejileri, 322 Okuma Becerisinin Öğretilmesi 326 Kelime Tanımaya Katkı Sağlayacak Stratejiler, 326 Okumada Akıcılığı Artırmak İçin Kullanılan Stratejiler, 329 Okuduğunu Anlama 330 Okuma Anlama Öğretiminde Kullanılan Stratejiler, 332 Müdahaleye Yanıt (RTI) ile Çok Aşamalı Okuma Öğretiminin Uygulanması İçin Stratejiler, 339 Yazılı Anlatım 340 El Yazısını Geliştirme Stratejileri, 340 Yazı Yazmayı Öğretme Stratejileri, 342 Yazılı İletişimi Öğretme Stratejileri, 345 ÖZET 351 KAYNAŞTIRMA KONTROL LİSTESİ 352 xix
15 BÖLÜM 15 Matematik 355 KAZANIMLAR 355 Matematik Eğitimi 355 Matematik ve Engeli Öğrenciler 355 Kaynaştırma Ortamlarında Matematik Öğretimi 356 Başlangıç Düzeyi Matematik Öğretimi İçin Stratejiler, 357 Toplama ve Çıkarma Öğretimi İçin Stratejiler, 358 Erken Önlem ve Tanılama İçin Müdahaleye Yanıt (Response-to-Intervention) Stratejileri 365 Aşama 2 Müdahalesi Olarak Küçük Grup Öğretiminin Kullanımı, 365 Çarpma ve Bölme Öğretimi İçin Stratejiler, 366 Problem Çözme Öğretimi İçin Stratejiler, 372 Para ve Zaman Öğretimine Yönelik Stratejiler, 374 Kesirler ve Ondalıklı İfadelerin Öğretimi İçin Stratejiler, 374 Alan ve Hacim Kavramlarının Öğretimi İçin Stratejiler, 376; Cebir Öğretimi İçin Stratejiler, 377 İşlevsel Matematik Öğretimi İçin Stratejiler, 381 ÖZET 382 KAYNAŞTIRMA KONTROL LİSTESİ 383 16 BÖLÜM 16 Fen Bilgisi, Sosyal Bilgiler ve Geçişler 385 KAZANIMLAR 385 Fen Bilgisi ve Sosyal Bilgilerde Ders Kitabı Odaklı Yaklaşımların Adaptasyonu 386 Fen Bilgisi ve Sosyal Bilgilerde Etkili Öğretim İçin Stratejiler, 386 Ders Kitaplarından Bağımsız Öğrenmeyi Teşvik Etmek İçin Stratejiler, 389 Ders Kitaplarından Materyallerini Uyarlama İçin Stratejiler, 395 Fen Bilgisi ve Sosyal Bilgilerde Etkinlik Tabanlı Yaklaşımların Uyarlanması 400 Fen Etkinliklerini Uyarlamak İçin Stratejiler, 401 Hayat Bilgisi Etkinliklerinin Uyarlanmasında Kullanılacak Stratejiler, 403 Yerbilim Etkinliklerinin Uyarlanmasında Kullanılacak Stratejiler, 405 Fizikbilim Etkinliklerinin Uyarlanmasında Kullanılacak Stratejiler, 405 Sosyal Bilimler Etkinliklerinin Uyarlanmasında Kullanılacak Stratejiler, 407 Fen Bilgisi ve Sosyal Bilgilerde Araştırma/Sorgulama Yoluyla Öğrenme 409 Sorgulama Öğrenimi Etkinliklerinin Uyarlanmasında Kullanılacak Stratejiler, 409 Dönüşümler 411; Dönüşümlerin Planlanması 411 Dönüşüm Ne Anlama Geliyor?, 411 Dönüşümü Teşvik Etmek İçin Stratejiler, 412 Gelecek İçin Dönüşüm Stratejileri, 416 ÖZET 418 KAYNAŞTIRMA KONTROL LİSTESİ 419 KAYNAKLAR 421 İSİM DİZİNİ 449 KONU DİZİNİ 454 xx