Yazılanları daha kolay okuyabilmek için, yazılanların yanlış anlaşılmasını önlemek için kullandığımız işaretlere NOKTALAMA İŞARETLERİ deriz. Nokta (. ) 1-Tamamlanmış cümlelerin sonuna nokta koyarız. Annem bana meyve getirdi. 2-Sıra gösteren sayıların sonuna inci ıncı uncu üncü ekinin yerine nokta koyarız. Onların evi 2. kattadır. 3-Saati gösteren sayılarda zaman birimlerinin arasına nokta koyarız. Okula 12.15 te geldi. 4-Tarihlerin yazılışında kullandığımız ay, gün ve yıl sayılarının arasına nokta koyarız. Benim 28.03.1981 tarihinde doğdum. ( Unutma : Aylar yazıyla yazılırsa tarihlerin arasına nokta koymayız. 23 Nisan 1920 ) 5-Bazı kısaltmaların sonuna nokta koyarız. Doktor-Dr., cadde- cad. 6-Sayıların daha kolay okunması için sayıların basamakları arasına nokta koyarız. 32.251-1.453 7-Madde numaralandırması için kullandığımız sayılardan ve harflerden sonra nokta koyarız. 1. A. a I 2. B. b II 3. C. c III 8-Matematikte çarpma işlemi yaparken çarpılan sayıların arasına nokta koyarız. 6. 5 = 30 15. 2 = 30
Virgül (, ) 1-Cümlede art arda sıralanan eş görevli sözcüklerin arasına virgül koyarız. Pazardan elma, portakal, nar ve muz aldık. Buradan uzun boylu, sarı saçlı, yeşil şapkalı ve gözlüklü biri geçti. 2-Sıralı cümlelerin arasına virgül koyarız. Yataktan kalktı, yüzünü yıkadı, kahvaltısını yaptı, çantasını hazırladı. Sırama oturdum, kitabımı açtım, ödevlerimi hazırladım. 3-Uzun cümlelerde özneden yani cümledeki işi yapan kişiden sonra virgül koyarız. Özlem, arkadaşlarına sevdiklerinin iyiliği için her türlü fedakarlığı yapacağını söylemiş. 4-Mektuplardaki veya tören konuşmalarındaki hitaplardan sonra virgül koyarız. Değerli Öğretmenim, - Sayın Misafirler, -Sevgili Dayıcığım, 5- Matematikte kesirli sayıların arasına virgül koyarız. 0, 15 ( sıfır tam yüzde on beş ) - 2, 34 ( iki tam yüzde otuz dört ) 6-Yer adlarını tarihlerden ayırmak için yer isimlerinden sonra virgül koyarız. Ankara, 29 Ekim 1923 - Sivas, 16.05.1983 7-Cümle başında kullanılan onaylama veya reddetme bildiren sözcüklerden sonra virgül koyarız. Evet, ben de geliyorum. Hayır, bu kalem benim değil. 8-Yazıda başkasının ağzından söylenilen sözlerden sonra virgül koyarız. Daha çok çalışmalısın, dedi kardeşine. 9-Bazı cümlelerdeki sözcüklerin özne mi, sıfat mı olduğunu belirtmek için virgül koyarız. O, kitabı okudu. ( O kelimesi öznedir.) - O kitabı okudu. ( O kelimesi sıfattır.)
Soru İşareti (? ) 1-Soru bildiren cümlelerin sonuna soru işareti koyarız. En çok hangi kitabı okudun? - Ödevlerini zamanında yaptın mı? 2-Kesin olarak bilinemeyen veya kesin bilgi olduğundan şüphe edilen tarihlerin ve bilgilerin yanına parantez içinde soru işareti koyarız. Dedemin babası (? 1926 ) çok genç yaşta vefat etmiş. Yunus Emre nin, 1238 (?) ve 1320 (?) yılları arasında yaşadığına dair bilgiler vardır. Ünlem İşareti (! ) 1-Sevinç, korku, acı, heyecan, şaşkınlık, kızgınlık,üzüntü gibi duyguları anlatan cümlelerin sonuna ünlem işareti koyarız. Yaşasın! - Sakın ha! - Off! İnan ki çok bunaldım. 2-Seslenme ve uyarı sözlerinden sonra ünlem işareti koyarız. Ey büyük Atatürk! - Hey küçük! -Ayağa kalk! Üç Nokta ( ) 1-Bitmemiş cümlelerin sonuna üç nokta koyarız. Yani daha kelimeler yazacakken yazmadan bitirdiğimiz cümlelerin sonuna üç nokta koyarız. Bu dönemde takdir alabilirsem - Seni o kadar çok seviyorum ki 2-Cümlede sıralanmış olarak yazılan kelimelerin devamının olduğunu belirtmek için üç nokta koyarız. Pazarda her şey yan yana dizilmişti: elmalar, armutlar, muzlar, kiviler 3-Cümle içinde açıklamak istemediğimiz kelimelerin yerine üç nokta koyarız. Sana ben demiştim.
İki Nokta ( : ) 1-Bir cümlede açıklama yapacağımız zaman ve örnekler vereceğimiz zaman iki nokta koyarız. Hafta içi günler şunlardır: Pazartesi, Salı, Çarşamba, Perşembe, Cuma. Sadece dört kişi ödevini yapmammış: Zeynep, Eda, Kadir ve Medine. 2-Başkalarından aktarılan sözleri yazmadan önce iki nokta koyarız. Atatürk diyor ki: Hayatta en hakiki mürşit işimdir. Çok sevdiğim birisi : Rabbim sen olmasan kimin aklına gelirim ben. derdi. 3-Konuşmalı yazılarda konuşma çizgisinden önce iki nokta koyarız. Öğretmen Sıla ya sordu : -Gene mi defterini unuttun? Sıla : -Bu kez unutmanım öğretmenim. 4-Matematikte bölme işareti yerine iki nokta koyarız. 8 : 4 = 2-16 : 8 = 2 - Tırnak İşareti ( ) 1-Başka bir kişiden ya da başka bir yazıdan olduğu gibi aktarılan sözcüklerin başına ve sonuna tırnak işareti koyarız. Öğretmenimiz sınıfa girdiğinde : Günaydın çocuklar. dedi. Kardeşim, Sakın bir daha bunu yapma! dedi. 2-Cümle içinde özel olarak belirtmek istediğimiz, dikkat çekmesini istediğimiz sözlerin başına ve sonuna tırnak işareti koyarız. Bugün işlediğimiz dersler içinde Noktalama İşaretleri konusunu çok iyi anladım. 3-Cümle içindeki kitap, şiir, eser veya dergi adlarını belirtmek için tırnak işareti koyarız. Cengiz Aytmatov un Beyaz Gemi romanı benim en sevdiğim romanlardan biridir. Bu yıl 23 Nisan kutlamalarında 23 Nisan adlı şiiri okuyacağım.
Kesme İşareti ( ) 1-Özel isimlere getirilen ekleri ayırmak için isimle ek arasına kesme işareti koyarız. İzmir den geri dönerken çok ağlamıştım. Faruk un en sevdiği oyuncağı kaybolmuş. 2-Kısaltmalardan sonra gelen ekleri ayırmak için kısaltma ile ek arasına kesme işareti koyarız. TBMM nin açılışının 84. Yılını kutladık. TRT nin programlarını severek izlerim 3-Sayılardan sonra gelen ekleri ayırmak için sayılarla ek arasına kesme işareti koyarız. 28 Mart 2015 te 34. yaşımı bitireceğim. 4 üncü sınıfta okuyorum. Kısa çizgi ( - ) 1-Satır sonuna sığmayan sözcüklerin devamı olduğunu belirtmek için kelimenin hecelerinin arasına kısa çizgi koyarız. Bu yıl Kahramanmaraş a gideceğim ve az bir süre kaldıktan sonra Antalya da oradan Bod - rum a gideceğim.. 2-Sözcükleri hecelerine ayırmak için her heceden sonra kısa çizgi koyarız. Türk çe der si ni çok se vi - yo rum. 3-Başlangıç ve bitiş tarihlerinin arasına kısa çizgi koyarız. 1998 2002 yılları arasında Denizli de üniversite okudum. Bugün 13:30 17:30 saatleri arasında okulda olacağım. 4-Birbirleriyle ilişkili sözcüklerin arasına kısa çizgi koyarız. Afyon Ankara arasın yol kar yüzünden kapanmış. Türkçe İngilizce sözlüklerden en pahalısını aldım.
Parantez İşareti Yay Ayraç ( ) 1-Cümlenin ya da sözcüğün anlamını açıklayan sözleri veya tarihleri belirtmek için sözcüklerin başına ve sonuna parantez işareti koyarız. Cumhuriyetimizin kurucusu Atatürk ( 1881 1938 ) Anıtkabir de yatıyor. Dedem, cumhuriyetin kurulduğu gün ( 29 Ekim 1923 ) doğmuş. 2-Cümle içinde bir sözcüğün eş anlamlısını belirtmek için eş anlamlı olan kelimenin başına ve sonuna parantez işareti koyarız. Türkçe dersinde karşıt ( zıt ) anlamlı kelimeler konusunu işledik. 3-Tiyatro metinlerinde kişilerin hareketlerini ve durumunu açıklamak için kullanılan kelimelerin başına ve sonuna parantez işareti koyarız. Mehmet : ( Yavaşça yerinden kalktı. ) Beni mi arıyordunuz? Uzun Çizgi ( ) 1-Bir yazıdaki karşılıklı konuşmaları belirtmek için satır başına uzun çizgi koyarız. Konuşan değiştikçe her satır başına uzun çizgi koyarız. Baban geldi mi? Hayır, daha gelmedi. Ne zaman gelir? Yatsı namazından sonra. Noktalı Virgül ( ; ) 1-Cümle içinde virgülle birbirinden ayrılmış tür ya da takımların arasına noktalı virgül koyarız. Erkek çocuklara Faruk ve Muhammed ; kız çocuklarına Reyyan ve Zeynep isimlerini koydular. 2-Öğeleri arasında virgül bulunan sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için cümlelerin arasına noktalı virgül koyarız. At ölür, meydan kalır ; yiğit ölür, şan kalır. 3-Birbirlerine ama fakat ancak çünkü lakin yoksa gibi kelimelerle bağlanan cümlelerde bu kelimelerden önce noktalı virgül koyarız. Çok başarılı değilim ; çünkü derslerime çok çalışmıyorum. Bugün bana geldi ; ancak onunla görüşmedim.