M.Ö.. 1200' LERDEN GÜNÜMÜZE G ANADOLU UYGARLIKLARI
M.Ö.. II. binin sonlarında, nda, boğazlar üzerinden Anadolu'ya olan Deniz Kavimleri GöçG öçleri köklk klü değişikliklere ikliklere neden olur. Anadolu'nun büyük b k bir bölümüne b egemen olan Hitit İmparatorluğu u tarih sahnesinden silinir. M.Ö.. I. binin ilk yarısında, Anadolu, çeşitli bölgelerde b kurulan Geç Hitit, Urartu ve Frig krallıklar kları idaresi altında kalır. Aynı tarihlerde, Oor göçlerinden nasibini alan Yunanistan halkı ise, adalar üzerinden Batı Anadolu'ya geçerek erek yerli halkla kaynaşı şır r ve İon Uygarlığı ığının n temelini atar. Böylece, B ilk koloni yerleşimleri kurulur. Pergelle çizilmiş motiflerin özelliklerini yansıtan bu dönem, d "PROTOGEOMETRİK K DÖNEM" D olarak adlandırılır r (M.Ö. 1100-950). Yuvarlak motiflerin yerlerini köşeli k geometrik motiflere bırakmasb rakması ile "GEOMETRİK K DÖNEM" D başlar. (M.Ö. 950-600)
Sanata süreklilik s veren İonya da, doğu u sanatı ile tanış ışmanın sonucu olarak; gerek heykeltraşlık,, gerek mimari, gerekse seramik sanatında nda önemli gelişmeler olur. Mimaride, daha sonraki dev tapınaklar nakların n temeli atılır. Heykeltraşlıkta kta, Protogeometrik ve Geometrik döneme d nazaran insan anatomisi daha gerçek ekçi i verilmeye, MÖM 670 yıllarında büyük b k mermer heykeller yapılmaya başlar. Seramik sanatında nda ise Oriantalizan dönemde, Doğu u Yunanın, n, hayvan frizli boyalı çanak - çömle mleği, Anadolu'nun renkliliği seven canlı anlatımı ile devam ettirilir. Oriantalizan Dönemden sonra "ARKAİK" K" Dönemde, D yaratılan büyük k boy eserlerde bu üslubun bir ölçüde devam ettiği izlenebilir. Bu dönemdeki, d Batı Anadolu kültk ltürüne has heykeller ve İon mimari tarzı,, Batı Ege de daha sonra "KLASİK ÇAG" sanatını etkiler.
M.Ö.. 700-300 tarihleri arasında, Güney G - Batı Anadolu'da Karia ve Lykia uygarlıklar kları vardır. r. Karyalılar ların ve Lykialılar ların Güney - Batı Anadolu da, özellikle kaya mezarları Anadolu nun en göz g z alıcı anıtlar tları arasında yer alır. Orta Anadolu' da ise, Sardes başkent olmak üzere Lidya Krallığı hüküm m sürer. s Krallık, sınırlars rlarını Kızılırmak a kadar genişleterek, Frig Krallığı ığını egemenliği i altına alır. Bulunduğu u konum nedeni ile Ion kentleri ile yakınl nlık k kuran Lidya, Efes kentini de hakimiyeti altına alır r ve bölgenin b en zengin devleti haline gelir. M.Ö.. 7. yüzyy zyılda ilk madeni parayı basarak tarihteki yerini alır. Lidya hakimiyeti M.Ö.. 546 yılında y Persler tarafından yıkılır y ve Anadolu Pers egemenliği i altına girer (M.Ö.. 546-334). Bu dönemde d Anadolu'da var olan sanatta Pers etkileri görülmeye başlar. Greko - Pers stili sanat eserlerinin yaratıld ldığı bir ortam oluşur. ur.
M.Ö.. 4. yüzyy zyıl l sonlarında, nda, Makedonyalı Büyük İskender, Pers egemenliğine ine son verir ve M.Ö.. 330-300 yıllary lları arasında süren "HELLENİST STİK K DÖNEM" D başlar. Ancak, Büyük B İskender'in ölümü üzerine, kurduğu u bu büyük b k imparatorluk, iktidar kavgasına giren generalleri tarafından paylaşı şılır. Anadolu nun önemli bir kısmk smı Bergama Krallığı ığı'na bağlan lanır. Son Bergama Kralının n vasiyeti üzerine, Anadolu nun batısı Roma egemenliğine ine girer. Vasiyet yolu ile Roma egemenliğine ine giren Anadolu, savaştan çok sulh yolu ile Romalaşı şır. Ancak, Anadolu nun geleneksel kültürü yaşat atılmaya devam eder. Roma'nın n en etkin olduğu dönemde bile, bölgesel b özelliklerin ağıa ğır r bastığı görülür. r. Roma İmparatorluğu'nun u'nun ikiye bölünmesiyle, b eski bir Yunan kenti olan "Byzantion" Byzantion" " 330 yılında, y Doğu u Roma İmparatorluğu nun başkenti olur ve adı imparatorun adına izafeten, "Konstantinopolis" olarak değişir ir
Bizans sanatı,, Anadolu'da gelişen en ve bölgesel b özellikleri ağıa ğır basan Roma sanatı geleneğinin, Hiristiyan aleminin getirdiği yeni unsurların yoğurulmas urulması ile kişilik ilik kazanır. Bizans Uygarlığı ığının n 4. yüzyy zyıldan 15. yüzyy zyıla kadar yaklaşı şık k bin yılı kapsayan bir yaşam amı vardır. r. Mavera-ün n Nehir batısında yaşayan ayan ve 10. yüzyy zyılda islamiyeti kabul eden Oğuz O Türkleri, T islamiyeti yaymak amacı ile sınırlarını genişletirler. Bizans topraklarına akınlar düzenlenir d ve Alpaslan ın,, 1071 deki Malazgirt Savaşı ile, Türklere T Anadolu kapılar ları açılır. İznik' e kadar gelen Selçuklu Türkleri T burayı başkent yaparlar ve Anadolu, Büyük B k Selçuklu Devleti nin eyaleti olur. 1157 tarihinde yıkılan y Büyük B k Selçuklu Devleti'nin yerine, merkez Konya olmak üzere, Anadolu Selçuklu Devleti kurulur. Anadolu Selçuklu Devleti'nin, Moğol ol istilaları sonucu yıkılmasy lması üzerine, İlhanlıların n eline geçen en Anadolu, bir süre s çeşitli bölgeleri yurt edinen Türk T boylarının n kurduğu u beylikler halinde idare edilir (1071-1300).
Oğuz Türklerinin T Kayı Aşireti, Anadolu'ya geldikleri zaman, Selçuklu Sultanı tarafından Bizans sınırında s nda Söğüt S çevresine yerleştirilir. Böylece B 600 yıl y l sürecek s bir imparatorluğun un temeli atılır. Osmanoğullar ulları,, sınırlars rlarını genişleterek Bursa'yı alır r ve başkent yapar. Bir süre s sonra, Bizans'ın n Avrupa yakasındaki topraklarını da sınırlars rlarına katarak, başkent Edirne'ye taşı şınır. 1453 yılında y başkent olmasıyla birlikte İstanbul, bir sanat ve kültür r merkezi olur. Osmanlı sanatının n temelinde, kendisinden önce, Selçuklu döneminde yaratılan Türk T - İslam ve Anadolu kültk ltürünün sentezi yatar. 19. yüzyy zyıl l sonlarında nda zayıflayan Osmanlı İmparatorluğu u dört d bir yandan işgal i edilir. 1919 yılında y başlayan Kurtuluş Savaşı sonunda, 1923 yılında y Cumhuriyet ilan edilir ve son olarak, Anadolu topraklarında, Türkiye Cumhuriyeti Devleti kurulur. Anadolu Medeniyetleri MüzesiM