Yap Ġşlet Devret Modeli ve Vergilendirilmesi

Yap Ġşlet Devret Modeli ve Vergilendirilmesi Ali TUĞLU Yeminli Mali Müşavir 20.04.2012 Ankara YMM Odası 1

Sunumun Ana Başlıkları YĠD Modelinin Nedir? YĠD Modelinin Hukuki Boyutu YĠD Modelinin Vergisel Boyutu 3996 sayılı Yasa Kapsamında Olmayan YĠD Modelinde Vergileme ( özel maliyet bedeli) 2

YĠD Modelinin Mahiyeti Yap-Ġşlet-Devret (YĠD) modelleri özel hukuk sermaye şirketleri tarafından yerine getirilen kamu hizmetinden başka birşey değildir. Bu model ile yüksek teknoloji ve büyük mali kaynak gerektiren kamu hizmetlerinin özel hukuk sermaye şirketleri tarafından gerçekleştirilmesi ile yeni bir özel finansman modeli oluşturulmaktadır 3

YĠD Modelinin Amacı Önemli altyapı projelerinin genel bütçeye yük getirmeden gerçekleştirilmesi Ülke kaynaklarının verimli bir şekilde işletilmesi Özel sektör yatırımlarının teşviki Yabancı sermaye girişi sağlanması Gelişmiş teknoloji ile yönetim ve etkin işletme tekniklerinin yurda getirilmesi. 4

YĠD Modelinin Genel Özellikleri 1-Ortak Girişim Şirketi (OGŞ Joint Venture Company) 2-Görev Alanı Ġstisnası 3-Yapılacak Sözleşme 4- Sözleşme Süresi 5- Üretilecek Mal ve Hizmetlerin Bedellerinin (Ücretlerinin) Tespiti 6- Tesisin Devri 7- Garanti 5

YĠD Modelinin Avantajları ve Dezavantajları Avantajları 1-Ġleri teknoloji kullanımı 2-Kaynakların Etkin Kullanımı 3-Yatırımların Ekonomiye Kazandırılması 4-Ġstihdam Yaratması 5-Yatırımların Kısa Sürede bitirilmesi 6-Uluslararası Ġlişkileri Geliştirmesi 7-Özelleştirme 8-.. 6

YĠD Modelinin Avantajları ve Dezavantajları Dezavantajları 1-Gelecek yılların ekonomik politikalarının ipotek altına alınması 2-Siyasi istikrara karşı duyarlılık 3-Yatırımların özel sektör eliyle gerçekleşmesi kar güdüsünü ön plana çıkarması nedeniyle pahalı olması 4-. 7

Özel Hukukla Düzenlenen YĠD sözleşmeleri Yap-işlet-devret modeli, yukarıda da ifade edildiği üzere yasal düzenlemelerde sadece kamu hizmetlerinin üretilmesinde başvurulacak bir sistem olarak tanımlanmasına ve taraflardan birinin kamu tüzel kişisi olmasının yasal gereklilik olarak belirlenmesine karşın uygulamada, iki özel hukuk kişisi arasında da bu şekilde sözleşmelerin yapıldığı görülmektedir 8

Özel Hukukla Düzenlenen YĠD sözleşmeleri Modelin karşılaşılan diğer uygulamasında taraflar iki özel kişi olabildiği gibi taraflardan birisi kamu da olabilir. Özellik arz eden konu, sözleşmenin hukuki anlamda yap-işlet-devret sözleşmesi olabilmesi için taraflardan birinin kamu olmasının yeterli olmadığı, bunun yanında yapılan sözleşmenin konusunun kamu hizmeti olması gerektiğidir. Taraflardan her ikisinin de özel hukuk kişisi olması veya sözleşmenin konusunun kamu hizmeti ile ilgili olmaması durumunda konu, hukuki anlamda yap-işletdevret sözleşmesi olarak değerlendirilemeyecek ve özel hukuk hükümlerine tabi olacaktır. Diğer bir ifadeyle bu durumda Borçlar Kanunu hükümleri geçerli olacaktır 9

YĠD Modelinin Hukuki Boyutu Kamunun Taraf Olduğu, Kamu Hizmeti Mahiyetindeki Sözleşmeler Modelin ilk uygulaması olan imtiyaz niteliğindeki hizmetlerde, taraflardan birisi kamudur. Bu tür yap-işlet-devret sözleşmeleri, yasal çerçevede (3096, 3465 3996, sayılı Kanunlar ile ilgili yönetmelik ve Bakanlar Kurulu Kararları) gelişmektedir. Gerek 3096 sayılı Kanun kapsamındaki elektrik üretim, iletim, dağıtım hizmetleri, gerekse 3996 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde belirtilen köprü, tünel, baraj, içme ve kullanma suyu, arıtma tesisi, kanalizasyon, otoyol, demiryolu, deniz ve hava limanları yapımı ve işletilmesi ve benzeri etkinlikler kamu hizmeti olup toplumun ortak gereksinmelerini karşılamaya yönelik (kamu yararı için yapılan) düzenli ve sürekli faaliyetlerdir. 10

YĠD Modelinin Hukuki Boyutu 1-3096 SAYILI KANUN 4.12.1984 tarihli Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) Dışındaki Kuruluşların Elektrik Üretim, Ġletimi, Dağıtımı ve Ticareti ile Görevlendirilmesi Hakkındaki ile TEK dıģındaki özel hukuk hükümlerine tabi sermaye Ģirketleri statüsüne sahip yerli ve yabancı Ģirketlerin elektrik üretimi, iletimi, dağıtımı ve ticareti ile görevlendirilmesi amacı açıklanmıģtır. 11

YĠD Modelinin Hukuki Boyutu 1-3096 SAYILI KANUN 7.md. en fazla 99 yıllık görevlendirme yapılabilmesi ve görevlendirme süresinin en az, kurulacak tesisin amortisman süresi dikkate alınarak tespit edileceği ve tesislerin tüm bedeli üzerinden sermaye amortismanı ayrılması esasının getirilmesinin mümkün olduğu 8. md. görevlendirme süresi sonunda tesislerin her türlü borç ve taahhütlerden ari olarak Devlete bedelsiz intikal edeceği 9.md. tarifelerin tespitinde, yıllık işletme, bakım ve onarım giderleri, faiz ve kur farkı garantisi verilmemiş ise kur farkları, teknik ve sermaye amortismanları, (...) diğer masraf ve harcamalar ile ortaklara dağıtılacak makul bir temettü için gerekli gelirin sağlanmasının esas alınacağı 12

YĠD Modelinin Hukuki Boyutu II-3465 SAYILI KANUN 28.5.1988 tarihinde, 3465 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğü Dışındaki Kuruluşların Erişme Kontrollü Karayolu (Otoyol) Yapımı, Bakımı ve Ġşletilmesi ile Görevlendirilmesi Hakkında Kanun, 1.Maddesi ile özel hukuk hükümlerine tabi sermaye Ģirketlerinin, otoyolların ve üzerindeki bütün tesislerin yapımı, bakımı, iģletilmesi ile görevlendirilmesi ve süresi sonunda yol ve tesislerin Karayolları Genel Müdürlüğüne devri amaçlanmıģtır. 13

YĠD Modelinin Hukuki Boyutu II-3465 SAYILI KANUN 5. Maddesinde, sözleģmelerin 49 yıla kadar süreli olarak düzenlenebileceği 6. Maddesinde, otoyol ile bütün tesisleri ve müģtemilatın; sözleģmenin sona ermesi ile birlikte, her türlü borç ve taahhütlerden ari ve kullanılabilir durumda Genel Müdürlüğe bedelsiz olarak ve kendiliğinden geçeceği hüküm altına alınmıģtır. 14

YĠD Modelinin Hukuki Boyutu 3996 SAYILI KANUN 8.6.1994 tarih ve 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-ĠĢlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun. MD. 1 ( Amaç) Bu Kanunun amacı kamu kurum ve kuruluşlarınca (kamu iktisadi teşebbüsleri dahil) ifa edilen, ileri teknoloji veya yüksek maddi kaynak gerektiren bazı yatırım ve hizmetlerin,yap-işlet-devret modeli çerçevesinde yaptırılmasını sağlamaktır. 15

YĠD Modelinin Hukuki Boyutu 3996 SAYILI KANUN MD. 2 ( Kapsam) Bu Kanun, köprü, tünel,baraj,sulama,içme ve kullanma suyu,arıtma tesisi, kanalizasyon, haberleşme, elektrik üretim, iletim, dağıtım ve ticareti maden ve işletmeleri, fabrika ve benzeri tesisler, çevre kirliliğini önleyici yatırımlar,otoyol, trafiği yoğun karayolu, demiryolu, gar kompleksi, lojistik merkezi, yeraltı ve yerüstü otoparkı ve sivil kullanıma yönelik deniz ve hava alanları ve limanları, yük ve/veya yolcu ve yat limanları ile kompleksleri, sınır kapıları, milli park (özel kanunu olan hariç), tabiat parkı, tabiatı koruma alanı ve yaban hayatı koruma ve geliştirme sahalarında planlarda öngörülen yapı ve tesisleri, toptancı halleri ve benzeri yatırım ve hizmetlerin yaptırılması, işletilmesi ve devredilmesi konularında, yap-işlet-devret modeli çerçevesinde sermaye şirketlerinin veya yabancı şirketlerin görevlendirilmesine ilişkin usul ve esasları kapsar. 16

YĠD Modelinin Hukuki Boyutu 3996 SAYILI KANUN Madde 7(süre) Yapılacak sözleşmelerde sermaye şirketinin veya yabancı şirketin yapım ve işletmesini üstleneceği yatırım ve hizmetin süresinin belirlenmesinde yatırım bedelinin (elde edilecek kar dahil) ve yatırım için sağlanan kredilerin geri ödeme süresi ile projenin mahiyeti, sermayenin miktarı ve işletme esasları dikkate alınır. Sözleşmelerin süresi 49 yıldan fazla olamaz. 17

YĠD Modelinin Hukuki Boyutu 3996 SAYILI KANUN Madde 4 Bu Kanunda öngörülen yatırım ve hizmetleri yap-işlet-devret modeline göre yaptırmak isteyen idare, projeye ilişkin ön yapılabilirlik etüdüyle Yüksek Planlama Kuruluna müracaat eder ve bu Kurulun izninden sonra sermaye şirketi veya yabancı şirketle sözleşme imzalayabilir. 18

YĠD Modelinin Hukuki Boyutu 3996 SAYILI KANUN Madde 5 Yüksek Planlama Kurulunca belirlenen idare ile sermaye şirketi veya yabancı şirket arasında yapılacak sözleşme, özel hukuk hükümlerine tabidir. 19

YĠD Modelinin Hukuki Boyutu 3996 SAYILI KANUN Madde 14 4 üncü maddede belirtilen Bakanlar Kurulu Kararına göre gerçekleştirilecek yatırımlar 8.9.1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet Ġhale Kanununa tabi değildir. 20

YĠD Modelinin Hukuki Boyutu 3996 SAYILI KANUN Madde 9 Bu Kanuna göre sermaye şirketi veya yabancı şirket tarafından yapılan yatırım ve hizmetler, sözleşmenin sona ermesi ile birlikte her türlü borç ve taahhütlerden ari, bakımlı, çalışır ve kullanılabilir durumda bedelsiz olarak kendiliğinden idareye geçer. 21

YĠD Modelinin Hukuki Boyutu 3996 SAYILI KANUN Madde 13 4.12.1984 tarihli ve 3096 sayılı, 28.5.1988 tarihli ve 3465 sayılı Kanunların hükümleri saklıdır. (Ek: 24/11/1994 4047/2 md.) Ancak, ilgili idarenin isteği halinde 3096 ve 3465 sayılı Kanunlara tabi işler de 5, 11, 12 ve 14 üncü madde hükümlerinden yararlanır. 22

YĠD Modelinin Hukuki Boyutu YĠD Sözleşmelerinin mahiyeti Her Yap ĠĢlet Devret projesi için yeni bir Ģirket kurulur. Kurulacak Ģirketin anonim Ģirket statüsünde olması gerekir. Sermayesi en az toplam sabit yatırım tutarının % 20 si kadar olmalıdır. ġirket ana sözleģmesinde sadece YĠD projesi kapsamında faaliyette bulunacağı yer alır. 3996 sayılı kanunla kurulan A.ġ. ve yabancı sermayeli ġirketin görev süresi ise en fazla 49 yıldır. Bağımsız denetim raporu aranır. Ortaklarından en az birinin talip olunan yatırım veya iģletme ile ilgili faaliyetlerde bulunmuģ olması zorunludur. Yabancı menģeli Ģirketler 4875 sayılı Doğrudan Yab. Yat. Kan. tabidir. 23

YĠD Modelinin Hukuki Boyutu Özel Sözleşmelerle yapılan YĠD Mahiyeti Modelin karşılaşılan diğer uygulamasında taraflar iki özel kişi olabildiği gibi taraflardan birisi kamu da olabilir. Özellik arz eden konu, sözleşmenin hukuki anlamda yap-işlet-devret sözleşmesi olabilmesi için taraflardan birinin kamu olmasının yeterli olmadığı, bunun yanında yapılan sözleşmenin konusunun kamu hizmeti olması gerektiğidir. Taraflardan her ikisinin de özel hukuk kişisi olması veya sözleşmenin konusunun kamu hizmeti ile ilgili olmaması durumunda konu, hukuki anlamda yap-işlet-devret sözleşmesi olarak değerlendirilemeyecek (3996 sayılı Kanun kapsamına girmeyecektir) 24

YĠD Modelinin Vergisel Boyutu I-VUK Göre YĠD Modeli Sermayenin itfası VUK md. 325 Ġmtiyazlı işletmelerde, tesisatın imtiyaz süresinden sonra, bedelsiz olarak devlete veya Devletçe tensip olunan bir teşekküle veya belediyeye intikal etmesi imtiyazname gereğinden bulunduğu, imtiyaz mukavelenamesinde de sermayenin itfası için yıllık belli bir nisbet veya miktar ayrılması gösterilmiş olduğu takdirde, bu nispet veya miktar üzerinden sermaye itfa olunur. 25

YĠD Modelinin Vergisel Boyutu I- VUK Göre YĠD Modeli Sermayenin itfası VUK md. 325 Ġmtiyaz sözleşmelerinde sermayenin itfası ile ilgili genellikle belli bir oran yer almamaktadır. Ancak sözleşme süresinin belli olması nedeniyle ayrıca bir oranın bulunmasına itfa uygulaması açısından gerek bulunmamaktadır. Bu bağlamda V.U.K. nun 325. maddesinde yer alan hükme göre imtiyaz sözleşmesi ile belli bir oran tespit edilmişse bu oranda amortisman uygulanacaktır. Belli bir oranın bulunmaması durumunda ise işletme süresi dikkate alınarak itfa uygulaması yapılacaktır. Sermayenin itfasında ödenen sermaye esas alındığından itfa tutarının hesaplanmasında itfa edilen kısım düşüldükten sonra tutarın kalan yıl sayısına bölünmesi gerekecektir. (Maliye Bakanlığı nın 25.1.1991 gün ve 6309 sayılı görüşü) 26

YĠD Modelinin Vergisel Boyutu I-VUK Göre YĠD Modeli Sermayenin itfası için; (i) Ġşletmenin imtiyazlı olması, (ii)tesisatın imtiyaz süresi sonunda kamu idare ve müesseselerine devredilmesi, (iii) Tesisatın bedelsiz olarak devredilmesi, (iv) Ġmtiyaz mukavelesinde sermayenin itfası için belli bir nisbet veya miktar gösterilmiş olması, gerekmektedir. Ġmtiyazlı işletmelerde sermaye itfa edilirken işletmenin aktifinde bulunan amortismana tabi sabit varlıklardan hizmet ömrü imtiyaz süresinden uzun olanlar amortismana tabi tutulmaz. Hizmet ömrü imtiyaz süresinden kısa olan sabit varlıklar için amortisman ayrılır. Ġmtiyaz süresi sonunda işletmeye ait tesislerin sadece bir kısmı bedelsiz olarak terk edileceği zaman, sermeye bedelli ve bedelsiz olarak devredilecek tesislere bağlı olarak iki kısma ayrılır. Sermayenin sadece, bedelsiz devredilecek tesislere bağlı olan kısmı itfa edilir. 27

YĠD Modelinin Vergisel Boyutu I-VUK Göre YĠD Modeli Sermayenin itfası için; sermaye- önceki dön.amort Tut. Hesp =------------------------------ kalan imtiyaz süresi 28

YĠD Modelinin Vergisel Boyutu I-VUK Göre YĠD Modeli Sermayenin itfası için; Sermayenin itfasının ödenmiş sermaye üzerinden yapılaması gerekir. ( Adana defterdarlığı, 25.01.1991 tarih ve 6309 sayılı yazıda kayıtlı sermaye üzerinden amortisman ayrılabileceği şeklinde görüş bildirmiştir) 29

YĠD Modelinin Vergisel Boyutu I-VUK Göre YĠD Modeli VUK. 272.md Gayrimenkullerde veya Elektrik Üretim ve Dağıtım Varlıklarında Maliyet Bedelinin Artması(5398 sayılı Kanunun 24'üncü md) Normal bakım, tamir ve temizleme giderleri dışında, gayrimenkulü veya elektrik üretim ve dağıtım varlıklarını genişletmek veya iktisadi kıymetini devamlı olarak artırmak maksadıyla yapılan giderler, gayrimenkulün veya elektrik üretim ve dağıtım varlıklarının maliyet bedeline eklenir... (Gayrimenkuller kira ile tutulmuş ise veya elektrik üretim ve dağıtım varlıklarının işletme hakkı verilmiş ise, kiracı veya işletme hakkına sahip tüzel kişi tarafından yapılan bir ve ikinci fıkralardaki giderler bunların özel maliyet bedeli olarak ayrıca değerlenir. Kiracının veya işletme hakkına sahip tüzel kişinin faaliyetini icra için vücuda getirdiği tesisata ait giderler de bu hükümdedir. Gayrimenkuller veya elektrik üretim ve dağıtım varlıkları için yapılan giderler hem tamir, hem de kıymet artırma giderlerinden terekküp ettiği takdirde, mükellef bu giderlerden maliyet bedeline eklenecek kısmı ayrı göstermek mecburiyetindedir.(**) 30

YĠD Modelinin Vergisel Boyutu I- VUK Göre YĠD Modeli VUK. 327.md Gayrimenkullerin, elektrik üretim ve dağıtım varlıklarının ve gemilerin iktisadî kıymetlerini artıran ve 272 nci maddede yazılı özel maliyet bedelleri, kira veya işletme hakkı süresine göre eşit yüzdelerle itfa edilir. Kira veya işletme hakkı süresi dolmadan, kiralanan veya işletme hakkı alınan şeyin boşaltılması veya işletme hakkının herhangi bir sebepten sona ermesi halinde henüz itfa edilmemiş olan giderler, boşaltma veya hakkın sona erdiği yılda bir defada gider yazılır.(*) 31

YĠD Modelinin Vergisel Boyutu I- VUK Göre YĠD Modeli Amortisman; VUK. Md 313; Ġlgili mevzuat gereğince sözleşme süresinden sonra bedelsiz olarak devlete veya devletçe tensip olunan bir teşekküle veya belediyeye intikali öngörülen amortismana tabi iktisadi kıymetlerden (sözleşme süresinde yenilenmesi gerekenler hariç), sermayenin veya özel maliyet bedellerinin itfası hükümlerine göre amortismana tabi tutulanlar, genel hükümler uyarınca ayrıca amortismana tabi tutulamazlar. 32

YĠD Modelinin Vergisel Boyutu I- VUK Göre YĠD Modeli Amortisman; Ġktisadi ömrü imtiyaz süresinden kısa olan ATĠK ler kendi amortisman oranları dahilinde amortisman hükümlerine tabidir. Sermayenin itfası, yatırım süresinin tamamlanıp YĠD sözleģmesi kapsamında iģletmeye baģlanıldığı dönem sonu itibariyle söz konusu olur. 33

YĠD Modelinin Vergisel Boyutu I- VUK Göre YĠD Modeli YĠD sözleşmelerle ilgili kredi faizi ve kur farkları 334 Sayılı VUK G.T. yatırımların finansmanında kullanılan kredilere iliģkin faiz giderleri ile yurt dıģından döviz kredisi ile sabit kıymet ithal edilmesi nedeniyle ortaya çıkan kur farklarının, aktifleģtirme tarihine kadar olan kısmının maliyete intikal ettirilmesi, AktifleĢtirildikten sonraki döneme iliģkin olanların ise seçimlik hak olarak doğrudan gider yazılması veya maliyete intikal ettirilmek suretiyle amortismana tabi tutulması gerekmektedir. 34

YĠD Modelinin Vergisel Boyutu II-YĠD modelinin KV karşısındaki durumu YĠD sözleģmesine taraf olan mükellefin KV karģısındaki durumu diğer anonim Ģirketle aynıdır. Ancak, giderler yönünden VUK nun 325.md yer alan sermayenin itfası hususu ile ayrıģır. 3996 sayılı Kanun kapsamında yapılan yatırım projeleri indirimli kurumlar vergisi teģvikinden yararlanamaz. 35

YĠD Modelinin Vergisel Boyutu II-YĠD modelinin KV karşısındaki durumu Tamamen itfa olmuş iktisadi kıymetlerin devri karşılığında herhangi bir bedel alınmadığı durumda, kurumlar vergisi matrahı açısından gelir olarak dikkate alınması gereken herhangi bir tutar olmayacaktır. Bedelsiz devredilen iktisadi kıymetlerden henüz itfası tamamlanmamış olanların mevcudiyeti halinde ise ilgili kıymetlerin itfa edilmemiş kısımları devredildiği dönemde kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınacaktır. Ġlgili tesislerin devredilmesi karşılığında herhangi bir bedel tahsil edilmesi halinde, bu tutar devredilen iktisadi kıymetlerin itfa edilmemiş kısmı ile karşılaştırılacak, aradaki fark dönem kazancının tespitinde kar ya da zarar olarak dikkate alınacaktır. Stokların devrinde de stok maliyetleri ile devir karşılığı alınan bedelin karşılaştırılacak, arada fark bulunması halinde bu tutar dönem kazancının tespitinde kar ya da zarar olarak dikkate alınacaktır 36

YĠD Modelinin Vergisel Boyutu II-YĠD modelinin KV karşısındaki durumu Devir Nedeniyle İdarenin İsteği Üzerine Yapılan Tamir Bakım Giderleri Tesisin her türlü borç ve taahhütten ari olarak işler vaziyette idareye devrolunacağına dair hükümler gerek mevzuatta gerekse imtiyaz sözleşmelerinde yer almaktadır. Devir işlemleri ile Devir Kurulu tarafından belirlenen tamir ve bakım işlerinin yapılması sözleşme gereğidir. Bu yüzden yapılan tamir bakım giderlerinin imtiyazlı şirket tarafından KVK nın 6 ve bu madenin atıfta bulunduğu GVK nın 40/1 maddesi uyarınca gider yazılması gerekir. 37

YĠD Modelinin Vergisel Boyutu III-YĠD Modelinde KDV KDVK nın 1/1 maddesi uyarınca kiralama işlemi ticari faaliyet kapsamında yapıldığı takdirde Katma Değer Vergisi kapsamına girer. Kiralanması KDV nin konusuna giren mal ve haklar GVK nın 70. Maddesinde mal ve haklardır. GVK nın 70. Maddesinin birinci fıkrasının 5. Bendinde. Ġşletme, imtiyaz haklarının sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesi gayrimenkul sermaye iradı sayılmıştır. Bu hakların ticari işletmeye dahil bulunması durumunda kiralanması işlemlerinden elde edilen kazanç ticari kazanç veya kurum kazancıdır. 38

YĠD Modelinin Vergisel Boyutu III-YĠD Modelinde KDV 6288 sayılı kanun ile 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir. ( Yürürlük 5 Nisan 2012 tarihli ve 28255 sayılı Resmi Gazete) GEÇĠCĠ MADDE 29-8/6/1994 tarihli ve 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-Ġşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanuna göre yap-işlet-devret modeli çerçevesinde gerçekleştirilecek projeler ve 7/5/1987 tarihli ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun ek 7 nci maddesine göre Yüksek Planlama Kurulu tarafından kiralama karşılığı yaptırılmasına karar verilen sağlık tesislerine ilişkin projelerden bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce ihale veya görevlendirme ilanı yayımlanmış ancak teklif alınmamış olanlar ile 31/12/2023 tarihine kadar ihale veya görevlendirme ilanı yayımlanacak olanların; ihale edilmesi ile görevlendirilen veya projeyi üstlenenlere yatırım döneminde proje kapsamında yapılan mal teslimleri ve hizmet ifaları katma değer vergisinden müstesnadır. 39

YĠD Modelinin Vergisel Boyutu III-YĠD Modelinde KDV KDV Geçici 29.md ile; Yapılan düzenlemeye göre, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce ihale veya görevlendirme ilanı yayımlanmış ancak teklif alınmamış olanlar ile 31/12/2023 tarihine kadar ihale veya görevlendirme ilanı yayımlanacak olanların; ihale edilmesi ile görevlendirilen veya projeyi üstlenenlere yatırım döneminde proje kapsamında yapılan mal teslimleri ve hizmet ifaları katma değer vergisinden istisna tutulacaktır 40

YĠD Modelinin Vergisel Boyutu III-YĠD Modelinde KDV KDV Geçici 29.md ile; Ġlgili maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce teklifleri alınmış ya da ihalesi veya görevlendirmesi yapılmış işlerde; görevli şirketin veya yüklenicinin bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde talepte bulunması halinde bu maddenin yürürlük tarihinden sonra birinci fıkra kapsamındaki mal teslimleri ve hizmet ifaları da katma değer vergisinden istisna tutulacaktır. Bu kapsamda yapılan mal teslimleri ve hizmet ifaları nedeniyle yüklenilen vergiler, vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan vergiden indirilecektir. Ġndirim yoluyla telafi edilemeyen vergiler KDV Kanunu nun Ġstisna Edilmiş Ġşlemlerde Ġndirim başlıklı 32 nci maddesi hükmü uyarınca istisna kapsamında işlem yapan mükellefin talebi üzerine iade edilecektir 41

YĠD Modelinin Vergisel Boyutu 6288 SAYILI KANUNLA YĠD PROJELERĠNDE KREDĠ ÜSTLENĠMĠ MADDE 3-3996 sayılı Kanuna 11 inci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 1l/A maddesi eklenmiştir. Görevli şirket ile yapılacak sözleşmede, sözleşmenin feshedilerek yatırım ve hizmetin süresinden önce ilgili idare tarafından devralınması halinde, görevli şirket tarafından temin edilen dış finansmanın, gerçekleştirilmiş yatırım ve hizmetlere ilişkin kısmının idare tarafından üstlenilmesine, gerçekleştirilmemiş yatırım ve hizmetlere ilişkin kısmının ise idarenin talebine bağlı olarak kullanılabileceğine ilişkin hükümlere yer verilebilir. Genel bütçe dışındaki kamu kurum ve kuruluşları ile bağlı ortaklıklar ve mahalli idareler tarafından gerçekleştirilen yatırım ve hizmetlere yönelik sözleşmelerin feshedilerek yatırım ve hizmetin süresinden önce ilgili idareler tarafından devralınması halinde, yatırım ve hizmetlerin finansmanı amacıyla temin edilen dış finansmanı üstlenmeye söz konusu idare yetkilidir. Bu idarenin, özel bütçe kapsamında olması halinde, söz konusu dış finansmanın, ilgili idarenin bağlı olduğu Bakanlığın teklifi üzerine ilgili idare tarafından ya da ilgili idarenin bağlı olduğu Bakanın talebi Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanın teklifi üzerine Hazine Müsteşarlığı tarafından üstlenilmesine karar vermeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. 42

YĠD Modelinin Vergisel Boyutu III- YĠD Modelinde KDV Ġmtiyaz süresi sonunda tesisin devri ; 60 nolu Sirküler 1.5. bölüm (13 Nolu KDV Sirküleri) 3996 sayılı Kanun kapsamındaki yap-işlet-devret modelinde ilgili kurumca süre sonunda tesisin kendisine devri karşılığında işleticiye doğrudan bir bedel ödenmemektedir. Bir finansman türü olan bu modelde işletici tesisin devrine ilişkin bedeli, tesisi sözleşme ile öngörülen süre içinde işletmek suretiyle elde ettiği kazanç ile karşılamaktadır. Bu çerçevede, yap-işlet-devret modelinde, süre sonunda tesisin işletici tarafından ilgili kuruma tesliminde emsal bedel üzerinden KDV aranılmayacaktır. 13.nolu sirküler.tesislerin ilgili idareye devri katma değer vergisine tabi olmakla birlikte, bu teslim karģılığında bir bedel alınmaması ve matrahın da buna göre belirlenmesi haklı sebeplerle izah edilebildiğinden bu tür devir iģlemlerinde emsal bedel uygulaması yoluna gidilmemesi gerekmektedir. 43

YĠD Modelinin Vergisel Boyutu Pilot şirket uygulaması durumunda; YĠD projelerinde yasal işleyiş gereği herhangi bir projenin alınıp alınmaması belli olmadığından proje ile ilgili giderler yeni şirket kurulana kadar mevcut (pilot) şirkete yaptırılmaktadır. Projenin pilot şirkete ihale edilmesi durumunda şirket tarafından projenin gerçekleştirilmesi için sözleşmeyi takiben bu proje ile ilgili olarak yeni bir şirket kurulması gerekmektedir. Yeni şirketin kurulması ile pilot şirketin proje ve yeni şirketin kurulması için yaptığı tüm masrafların yeni şirkete nakledilmesi gerekir ki bu konu vergi yasaları açısından tartışma konusu oluşturmaktadır. 44

YĠD Modelinin Vergisel Boyutu Pilot şirket uygulaması durumunda; Bu çerçevede yap-işlet-devret projelerinde görevli şirket kurulana kadar pilot şirket tarafından yapılan harcamaların görevli şirkete naklinde KVK nın 13.maddesi kapsamında kar aranmaması ve KVK 33 seri nolu Genel Tebliğ uyarınca gider naklinin gerçekleştirilmesi, ayrıca nakledilen bedelin KDV ye tabi tutulması gerekir. Ayrıca ihalenin alınamaması durumunda yüklenen giderler dönem gideri mahiyetinde olup doğrudan sonuç hesaplarına intikal ettirilmelidir. Konsorsiyum olarak girilen ihalelerde konsorsiyum üyelerinin alınmayan ihale ile ilgili giderler konusunda hesaplaşmalarında da fiili giderleri dağıtımı yeterli görülmeli ve bu tür dağıtımlarda da kar aranmamalıdır 45

YĠD Modelinin Vergisel Boyutu YĠD Modelinde Damga Vergisi ve Harçlar 3996 sayılı Kanunun 12.maddesine göre Bu kanun kapsamında belirtilen konularda yap-işlet-devret modeli çerçevesinde idare ile sermaye şirketi veya yabancı şirketin yapacağı bütün iş ve işlemler 1.7.1964 tarihli ve 488 sayılı Kanuna göre alınan damga vergisi ile 2.7.1964 tarihli ve 492 sayılı Kanun uyarınca alınan harçlardan muaftır. 46

YĠD Modelinin Vergisel Boyutu YĠD Modelinde Damga Vergisi Ġlgili Danıştay kararında; 3996 sayılı Kanunun Uygulama Usul ve Esaslarına Ġlişkin 94/5907 sayılı Kararın 41'inci maddesinde; Kanuna göre yap-işletdevret modeli çerçevesinde gerçekleştirilen yatırımlara ilişkin kanun ve bu karar kapsamında idare ve görevli şirketçe yapılan işlemlerle ilgili olarak düzenlenen kağıtların, damga vergisinden istisna edildiğinin belirtilmiş olmasının, istisna kapsamındaki iş ve işlemlerin, idare ile sermaye şirketi arasında veya sadece sermaye şirketince yapılmış olmasının, istisna uygulaması yönünden bir fark yaratmayacağını gösterdiği ve bu yatırımla ilgili olarak yapılan bütün iş ve işlemlerin damga vergisi ve harçlardan muaf olduğu yönünde karar verilmiştir 47

YĠD Modelinin Vergisel Boyutu YĠD Modeli Emlak Vergisi Açısından Ġnşaat Dönemi; 3096 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde yapılan tesislerin inşaat bitiminde idare tarafından kabulü gerekmektedir. Bu çerçevede inşaatın bittiği tarihe kadar emlak vergisi mükellefiyeti idareye aittir. 48

YĠD Modelinin Vergisel Boyutu YĠD Modeli Emlak Vergisi Açısından Ġşletme Dönemi; Yap-işlet-deveret uygulamasında yüklenici tarafından tesisin işletme süresi boyunca kullanımı ve yararlanma(intifa) hakkı yüklenicide bulunmaktadır. Tesis üzerinde intifa hakkı tapu siciline kayıt ile oluşur. Emlak Vergisi Kanunu nun 3.maddesi uyarınca intifa hakkı sahibi verginin mükellefidir. YĠD modeli uygulamasında da tesisten işletici yararlanmaktadır. Tesis üzerinde kanundan ve sözleşmeden doğan tesis edilmiş bir intifa hakkı söz konusudur. YĠD modeli çerçevesinde yapılan yatırımlarda da işletme döneminde mükellef intifa hakkından yararlanan yüklenicidir. 49

YAP-ĠŞLET-DEVRET MODELĠ ÇERÇEVESĠNDE ĠNŞAAT YAPIM KARŞILIĞI UZUN SÜRELĠ KĠRALAMA I- GVK açısından A- Kiraya Verenin Elde Ettiği Gelirin Mahiyeti Gayrimenkul sermaye iradı, 193 Sayılı GVK nın (Gelir Vergisi Kanunu) 70 inci maddesinde yazılı mal ve hakların kiraya verilmesi karşılığında elde edilen iratlardan oluşmaktadır. Söz konusu iratlar, adı geçen Kanunun 70 inci maddesinde yazılı mal ve hakların kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak nakden veya aynen tahsil edilen kira bedelleridir. 50

YAP-ĠŞLET-DEVRET MODELĠ ÇERÇEVESĠNDE ĠNŞAAT YAPIM KARŞILIĞI UZUN SÜRELĠ KĠRALAMA Bu duruma bir şahsa, kuruma veya kamuya ait arazinin 20 yıllığına kiralanarak, kira ödemesinin ise arazi üzerine yapılacak olan iktisadi kıymetin kiraya verene terki ile kiranın ödenmesi halinde söz konusudur. Bu işlem 3996 sayılı yasa kapsamında değerlendirilemeyecektir. 51

Özel Amaçlı ( Kamu hizmeti mahiyetinde olmayan işlerdeki) YĠD Modelinin Vergisel Boyutu Söz konusu örnek özel maliyet midir? Özel maliyet bedelinde, harcamaların kiracı tarafından yapılmasından kasıt, kiracının mamelekinde arsa sahibi lehine bir azalma olmasıdır. Halbuki kurumların yaptıkları harcamalar, arsa ve üzerine yapılacak binaların belli bir süreliğine kiralanması karşılığında, kurumların, arsa sahiplerine karşı altına girdiği borcun ifasından ibarettir. Dolayısıyla kurumlar tarafından borç ifası mahiyetindeki binaların yapılmasına ilişkin harcamalar, gayrimenkulün iktisadi kıymetini devamlı olarak artıran, kiracı tarafından yapılan harcama sayılamaz. 52

Özel Amaçlı ( Kamu hizmeti mahiyetinde olmayan işlerdeki) YĠD Modelinin Vergisel Boyutu Söz konusu örnek özel maliyet midir? Dolayısıyla söz konusu mahiyette yapılan sözleşmeler gayrimenkulün iktisadi kıymetini devamlı olarak artıran, kiracı tarafından yapılan harcama sayılamayacağı için VUK nun 272.maddesi kapsamında bir özel maliyet bedeli olarak değerlendirilemeyecektir. Söz konusu harcamalar bize göre sözleşme kaç yıllıksa mesela 20 yıllıksa 20 yıllık kira giderinin bir defada ödenmesidir.. 53

YAP-ĠŞLET-DEVRET MODELĠ ÇERÇEVESĠNDE ĠNŞAAT YAPIM KARŞILIĞI UZUN SÜRELĠ KĠRALAMA Şahıstan yapılan kiralamalar A- Kiraya Verenin Elde Ettiği Gelirin TevkifataTabi Olması GVK nın 94 üncü maddesine göre, vergi tevkifatı yapmak zorunda olanların, 70 inci maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığında yaptıkları kira ödemelerinden % 20 oranında (2009/14592 sayılı BKK) tevkifat yapmak zorunda oldukları, 94 üncü maddenin 5/a bendinde hüküm altına alınmıştır. 54

YAP-ĠŞLET-DEVRET MODELĠ ÇERÇEVESĠNDE ĠNŞAAT YAPIM KARŞILIĞI UZUN SÜRELĠ KĠRALAMA Şahıstan yapılan kiralamalar A- Kiraya Verenin Elde Ettiği Gelirin Tutarı GVK nın 72 nci maddesinin üçüncü fıkrasına göre; kiracı tarafından gayrimenkulü genişletecek veya iktisadi değerini devamlı surette artıracak şekilde gayrimenkule ilave edilen kıymetler (özel maliyet bedelinin), kira müddetinin sonunda bedelsiz olarak kiralayana devrolunduğu takdirde, söz konusu kıymetler kiralayan bakımından, bu tarihte aynen tahsil olunmuş kabul edilmekte ve söz konusu kıymetlerin emsal bedelinden düşük değerle devri halinde, aradaki fark bedelsiz devir sayılmaktadır. 55

YAP-ĠŞLET-DEVRET MODELĠ ÇERÇEVESĠNDE ĠNŞAAT YAPIM KARŞILIĞI UZUN SÜRELĠ KĠRALAMA Şahıstan yapılan kiralamalar A- Kiraya Verenin Elde Ettiği Gelirin TevkifataTabi Olması Kiraya verenin elde ettiği gelirin ( kiraya verenin gerçek kişi olması varsayımında) emsal bedeli üzerinden tevkifata tabi olması gerekir. ( Tevkifat Oranı %20 2009/14592 sayılı BKK ile) 56

YAP-ĠŞLET-DEVRET MODELĠ ÇERÇEVESĠNDE ĠNŞAAT YAPIM KARŞILIĞI UZUN SÜRELĠ KĠRALAMA Şahıstan yapılan kiralamalar A- Kiraya Verenin Elde Ettiği Gelirin Tevkifat zamanı Kiraya verenin elde ettiği gelirin ( kiraya verenin gerçek kişi olması varsayımında) söz konusu iktisadi kıymetin kira süresi sonunda kendisine teslimi tevkifat zamanıdır. 57

YAP-ĠŞLET-DEVRET MODELĠ ÇERÇEVESĠNDE ĠNŞAAT YAPIM KARŞILIĞI UZUN SÜRELĠ KĠRALAMA Şahıstan yapılan kiralamalar Kiraya Verenin Elde Ettiği Gelirde tevkifat Uygulaması ile ilgili idarenin görüşü 1-Ġstanbul Defterdarlığı, Sayı: B.07.4.DEF.0.34.11- GVK-94/5 sayılı özelge; kiralama süresince (20 yıl) nakden veya hesaben bir kira ödemesi söz konusu olmadığı için şirketiniz tarafından gelir vergisi tevkifatı da yapılmayacaktır. Ayrıca kira ile ilgili olarak muhtasar beyanname de verilmeyecektir. 58

YAP-ĠŞLET-DEVRET MODELĠ ÇERÇEVESĠNDE ĠNŞAAT YAPIM KARŞILIĞI UZUN SÜRELĠ KĠRALAMA Şahıstan yapılan kiralamalar Kiraya Verenin Elde Ettiği Gelirde tevkifat Uygulaması ile ilgili idarenin görüşü II- Ġstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı, B.07.1.GĠB.4.34.16.01/GVK 94/5-12900 sayılı özelgesi, sahibi olduğunuz arsanın Yap-Ġşlet-Devret modeline göre bir inşaat şirketine devrinden sonra söz konusu inşaat şirketince gayrimenkulün iktisadi kıymetini artırıcı harcamaların özel maliyet bedeli hesabına aktarıldığı tarihte ayın şeklinde kira peşin olarak ödenmiş sayılacağından bu tarihte yürürlükte olan gelir vergisi tevkifatı oranı üzerinden (emsal bedeli esas alınarak) gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir. Ancak emsal bedel, arsa sahibi olarak tarafınızın elde ettiği net geliri ifade edeceğinden, emsal bedelin brütleştirilerek bulunacak tutara tevkifat oranını uygulamak suretiyle tevkifat tutarı hesaplanacaktır. Bu şekilde hesaplanan tevkifatın da arsayı kiralayıp üzerine bina inşa eden şirketçe sorumlu sıfatıyla Gelir Vergisi Kanunu nun 98.maddesi gereğince beyan edilerek aynı Kanunun 119.maddesinde belirtilen sürelerde ödenmesi gerekmektedir. Ayrıca yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecek peşin tahsil edilen kira bedelinin ilgili yıllara dağıtılarak vergilendirilmesi gerektiğinden, bu yıllara ait kira bedeline isabet eden tutarın tarafınızdan beyan edilmesi ve adınıza yapılan vergi tevkifatını da yine ilgili yıllarda beyan edeceğiniz matrah üzerinden hesaplanacak vergiden mahsup etmeniz gerekmektedir 59

YAP-ĠŞLET-DEVRET MODELĠ ÇERÇEVESĠNDE ĠNŞAAT YAPIM KARŞILIĞI UZUN SÜRELĠ KĠRALAMA Şahıstan yapılan kiralamalar Kiraya Verenin Elde Ettiği Gelirde tevkifat Uygulaması ile ilgili kendi görüşüm; Söz konusu kira ödemesine ilişkin olarak kiraya verenin söz konusu gayrimenkulün kendine devrinde kira geliri elde edilmiştir. Bu tutar üzerinden stopaj yapılmalı, şahısda bu kira gelirinin tamamını ( emsal bedeline göre hesaplanan ) o yılın ve geçmiş yılların kira geliri toplamı olarak beyan etmeli ( GMSĠ tahsil esası geçerli olduğu için) 60

YAP-ĠŞLET-DEVRET MODELĠ ÇERÇEVESĠNDE ĠNŞAAT YAPIM KARŞILIĞI UZUN SÜRELĠ KĠRALAMA Şahıstan yapılan kiralamalar A- Kiraya Verenin Elde Ettiği Gelirin Tevkifat zamanı Kiraya verenin elde ettiği gelirin ( kiraya verenin gerçek kişi olması varsayımında) söz konusu iktisadi kıymetin kira süresi sonunda kendisine teslimi tevkifat zamanıdır. 61

YAP-ĠŞLET-DEVRET MODELĠ ÇERÇEVESĠNDE ĠNŞAAT YAPIM KARŞILIĞI UZUN SÜRELĠ KĠRALAMA Kiracının gider yazma durumu Kiracı söz konusu iktisadi kıymetin yatırım dönemi bitip işletme dönemine geçtiği tarihten itibaren bu kıymetin toplam maliyetini kalan kira süresi içinde eşit olarak kira gideri olarak kayıtlarına intikal ettirmesi gerekmektedir. 62

Özel Amaçlı ( Kamu hizmeti mahiyetinde olmayan işlerdeki) YĠD Modelinin Vergisel Boyutu Olayın KDVK açısından değerlendirilmesi KDVK nın 1.maddesi hükmüne göre Türkiye'de yapılan ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesindeki teslim ve hizmetler K.D.V.'nin konusuna girmektedir. Bu nedenle söz konusu durum hiç şüphesiz bir hizmet ifasıdır ve K.D.V. nin konusuna girmektedir. 63

YAP-ĠŞLET-DEVRET MODELĠ ÇERÇEVESĠNDE ĠNŞAAT YAPIM KARŞILIĞI UZUN SÜRELĠ KĠRALAMA Olayın KDVK açısından değerlendirilmesi K.D.V.K. nun 4 üncü maddesinde bir hizmetin karşılığının mal teslimi veya başka bir hizmet ifası olabileceğinden bahsedilmiş olup, böyle bir durumda bu mal teslimleri ve hizmet ifalarının ayrı birer işlem olacağı ve bu işlemlerin herbirinin hizmet veya teslim hükümlerine göre ayrı ayrı vergilendirilmesi gerektiği hükme bağlanmıştır. 64

YAP-ĠŞLET-DEVRET MODELĠ ÇERÇEVESĠNDE ĠNŞAAT YAPIM KARŞILIĞI UZUN SÜRELĠ KĠRALAMA Olayın KDVK açısından değerlendirilmesi K.D.V. nin, mal teslimi ve/veya hizmet ifasının belli bir bedelinin olmaması halinde de doğacağı, K.D.V.K. nun 27 nci maddesinde yer alan düzenlemelerden açıkça anlaşılmaktadır. Böyle bir durumda, K.D.V. nin matrahı söz konusu maddeye göre verilen hizmetin emsal bedeli olacaktır. 65

YAP-ĠŞLET-DEVRET MODELĠ ÇERÇEVESĠNDE ĠNŞAAT YAPIM KARŞILIĞI UZUN SÜRELĠ KĠRALAMA Olayın KDVK açısından değerlendirilmesi Kurumların söz konusu binaların inşası sırasında yüklendiği K.D.V. leri, diğer teslim ve hizmet ifaları sırasında K.D.V.K. nun 29 uncu maddesi uyarınca hesapladığı K.D.V. lerinden indirdiği göz önünde bulundurulduğunda, ilgili binanın yapım hizmetini tamamladıkları anda K.D.V. hesaplaması bir zorunluluktur. 66

YAP-ĠŞLET-DEVRET MODELĠ ÇERÇEVESĠNDE ĠNŞAAT YAPIM KARŞILIĞI UZUN SÜRELĠ KĠRALAMA Olayın KDVK açısından değerlendirilmesi Tüm bu açıklamalar doğrultusunda kurumların harcamalarını üstlendiği binaları tamamlaması ve binaların tapuda kiraya veren adına tescil edilmesi, katma değer vergisinin konusuna giren bir hizmet olduğundan, bu hizmetin bedeli olarak K.D.V. matrahının tespiti gerekmektedir. Bu hizmetin emsal bedeli ise, K.D.V.K. nun 27 ve V.U.K. un 267 nci maddelerine göre en az kurumların yasal defterlerinde izlenen binaların maliyet bedelidir. Öte yandan, hizmetin yapıldığı an, K.D.V.K. nun 10/1 inci maddesine göre, K.D.V. nin doğduğu andır. Hizmetin yapılması ise, hizmetin bilfiil tamamlanmasıdır ki, bu da binaların tapu kaydına tescili ile birlikte gerçekleşmektedir. 67

YAP-ĠŞLET-DEVRET MODELĠ ÇERÇEVESĠNDE ĠNŞAAT YAPIM KARŞILIĞI UZUN SÜRELĠ KĠRALAMA Olayın KDVK açısından değerlendirilmesi Ġşletme dönemine ilişkin kira giderleri durumunda ise eğer gayrimenkul şahıs adına kayıtlı ise; KDVK nın 17-4/d göre d) Ġktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin kiralama işlemleri KDVK göre istisna olduğundan bu dönemden sonraki kira ödemeleri kdv den istisna olacaktır. 68

Özel Hukuk Kapsamındaki YĠD Modelinin Muhasebeleştirilmesi (görüşümüz) Kiracının kayıtları ( Ġnşaat Yapan Mükellef) Ġnşaat Maliyeti / 258 Yap. Ol. Yatırımlar xxx 191 Ġndirilecek KDV xx 100/101/102 xxxx 69

Özel Hukuk Kapsamındaki YĠD Modelinin Muhasebeleştirilmesi (görüşümüz) Kiracının kayıtları ( Ġnşaat Yapan Mükellef) Ġnşaat Bitince / 264 Özel Maliyet xxx 100 Kasa xx 258 Yap. Ol. Yat xxx 391 Hesaplanan KDV xx 70

Özel Hukuk Kapsamındaki YĠD Modelinin Muhasebeleştirilmesi (görüşümüz) Kiracının kayıtları ( Ġnşaat Yapan Mükellef) Kalan Kira süresinde giderleştirme / 770 GYG xxx 191 Ġndirilecek KDV xx 257 Birikmiş Amort. xxx 100 Kasa xx 71

Özel Hukuk Kapsamındaki YĠD Modelinin Muhasebeleştirilmesi (görüşümüz) Kiracının kayıtları ( Ġnşaat Yapan Mükellef) Kalan Kira Süresi Sonunda / 257 Birikmiş Amort xxx 264 özel maliyet xxx 72

Özel Hukuk Kapsamındaki YĠD Modelinin Muhasebeleştirilmesi (görüşümüz) Kiralayanın kayıtları ( Arazi sahibi Mükellef ) Tamamlanan inşaatın aktife alınması / 252 Binalar 191 Ġndirilecek KDV xxx xx 380 Gel. Aylara Ait Gel. xxx 100 kasa xx 73

Özel Hukuk Kapsamındaki YĠD Modelinin Muhasebeleştirilmesi (görüşümüz) Kiracının kayıtları ( Arsa Sahibi Mükellef ) Kalan Kira Süresi Boyunca / 380 Gel. Ay. Ait Gel xxx 100 Kasa xx 649 Diğ. Fal Ol. Gel xxx 391 Hesaplanan KDV xx 74

Özel Hukuk Kapsamındaki YĠD Modelinin Muhasebeleştirilmesi (görüşümüz) Kiracının kayıtları ( Arsa Sahibi Mükellef) Binanın amortismanı ( kira süresi ile ilişkilendirilmeden) / 770 GYG xxx 257 Birikmiş Amort xxx 75

KATILIM İÇİN TEŞEKÜR EDERİM Ali TUĞLU Yeminli Mali Müşavir Cinnah cad. 41/9 Çankaya- Ankara Tel; 0 312 438 13 36 fax; 0 312 438 13 37 76