KAPAK: BIZI AB YE SOGUK ZINCIR BAGLAR KASIM-ARALIK 2011 YIL 6 SAYI 35 FiYATI 15 TL HAYVAN İTHALATINDA ENTEGRE SİSTEM OKUL SÜTÜ UMUT OLDU ÜRETİCİNİN KORUNDUĞU BİR FİYAT POLİTİKASI ŞART BİLİMSEL MAKALE: SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİNDE AFLATOKSİNLER MARKETLERDE ÇİĞ SÜT DÖNEMİ DOSYA: HPDK ÇÖZÜM MÜ KAOS MU?
2012 de sütçülüğü hareketli günler bekliyor Son yıllarda yaşanan süt ve et krizleri sektörde yapısal değişimi zorunlu kılıyor. Hem iç dinamikler hem de Avrupa Birliği süreci nedeniyle süt sektörü önümüzdeki yıl yeni gelişmelere sahne olacak. Mevzuatların AB standartlarına uyumlu hale getirilmesiyle sütün üretimi, işlenmesi ve pazarlanmasında bir dizi yeni gelişmeler bekleniyor. Bu yeni düzenlemelerin hem süt piyasasında istikrar, hem de üretici ve tüketicide memnuniyet sağlamasını umuyoruz. 2007 de yayınlanan AB tarama raporuna göre Türkiye de 2160 süt işletmesi var ve bunların büyük bir kısmı küçük ölçekli ve dağınık bir yapıya sahip. Süt çiftliklerinin de küçük ölçekli ve coğrafi olarak dağınık olması nedeniyle, çiğ sütün nihai tüketiciye doğrudan (sokak sütü) satılması yaygın. Türkiye çiğ süt kalitesinin iyileştirilmesi amacıyla, hem çiftliklerde, hem de süt toplama sistemindeki koşulları hızla iyileştirmek zorunda. Bakanlığın çalışmaları doğrultusunda süt sektörünü AB kriterlerine uyumlu hale getirmek için birçok adım atılıyor. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, Türkiye'nin gıda hijyeniyle ilgili uygulayacağı standartlar konusunda, AB ile uyumlu hale getirileceği sözünü vererek, 'Tüketici AB standartlarında gıdaya ulaşma, hijyen ve kalite ölçüsüyle gıda tüketme imkanına kavuşacak'' demişti. Bakanlık bu süreçte hem yeniden yapılandı, hem de mevzuatı uyumlu hale getirmek için çalışmalarını nerdeyse tamamladı. Marketler çiğ süt satabilecek Sütü kayıt altına alma, hijyen ve soğuk zincir koşullarını sağlamada açıkta satılan süt (sokak sütü) en büyük engellerden biri. Sütün açık olarak satılması hem üretici için daha kazançlı, hem de tüketicilerin kolay vazgeçemeyeceği bir yöntemdi. Bu durumu dikkate alan Bakanlık sektörde birçok dengeyi değiştirecek devrim niteliğindeki bir karar aldı. AB mevzuatına uyum çalışmaları kapsamında yayınlanacak yeni yönetmeliklerle artık marketlerde çiğ süt satışı yapılabilecek. Böylece tüketicinin çiğ süte erişimi kolaylaştırılarak sokak sütüyle mücadelede önemli bir mesafe kaydedilmesi bekleniyor. Tüketici de çiğ süte hijyen ve soğuk zincir koşulları altında ulaşabilecek. Süt piyasası bürokratlara emanet Üretimin sürdürülebilirliğini sağlamak için öne çıkan konulardan biri de sütte fiyat istikrarının sağlanması. Üreticiler sütün fiyatını sanayicilerin belirlediğinden, kendilerinin inisiyatif sahibi olamamasında şikayetçi. Hem sanayiciyi, hem üreticiyi, hem de kamuyu bir masa etrafında bir araya getirmek ve devletin hakemliğnde süt piyasasını düzenlemek için Ulusal Süt Konseyi kurulmuştu. Konsey işlevsiz kalınca piyasayı düzenlemek için Başbakan Erdoğan ın talimatıyla Hayvansal Ürünler Piyasası Düzenleme Kurulu kuruluyor. Ancak HPDK nın bürokratlardan oluşacak olması, beklentileri boşa çıkarabilir. Sektöre okul sütü desteği Yeni yılda okul sütü uygulaması başlayacak. Ankara Kızılcahamam da gerçekleştirilen Ak Parti İstişare toplantılarında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Milli Eğitim Bakanı Ömer Dinçer ile Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker e okullara bedava süt dağıtılması için gerekli çalışmaların başlatılması talimatını vermişti. Bakan Eker de, et ve süt piyasalarının fiyat dalgalanmalarının önüne geçmek için okul sütü projesinin yanısıra Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı ve Valiliklerce hazırlanan gıda yardım paketlerinde de sütün arttırılması için talimatlar verdiklerini söylemişti. Yeni yılda anaokullarda ve ilkokullarda öğrencilere 200 cc lik karton kutularda süt dağıtılması planlanıyor. Projenin detayları henüz açıklanmasa da, okul sütü hem sektörü, hem de geleceğimiz olan çocukları şimdiden umutlandırdı. Süt Dünyası MT YAZ SAH B VE GENEL YAYIN YÖNETMEN SORUMLU YAZI filer MÜDÜRÜ HABER MERKEZİ HUKUK DANIŞMANI SÜT DÜNYASI DERG S ISSN: 1309-2537 YIL 6 SAYI 35 KASIM-ARALIK 2011 CREAV ZYON LET fi M DANIfiMANLI I TANITIM YAYINCILIK LTD.fiT. ADINA brahim Gümüfl Derya Gülsoy Mehmet Güven Av. O uzhan Seçkin GÖRSEL YÖNETMEN FOTO RAF ED TÖRÜ GRAF K TASARIM YÖNET M YER BASKI YAYIN TÜRÜ lhami Durmaz Hakan Ayranc CreaGraf Design Studio www.creagraf.com Ergenekon Cad. No:37 34375 fiiflli stanbul Tel: +90 212 296 17 01 Faks: +90 212 296 16 38 info@sutdunyasi.com www.sutdunyasi.com Şan Ofset Cendere Yolu No:23 Ayazağa/İstanbul Tel: 0 212 289 24 24 Yerel Süreli YAYINLANAN YAZILARIN SORUMLULU U YAZARLARINA, REKLAMLARIN SORUMLULU U REKLAM VERENE A TT R. DERG DEK YAZI VE FOTO RAFLARIN TÜM HAKLARI CREAV ZYON LET fi M DANIfiMANLI I LTD. fit. NE A TT R, Z N ALINMADAN ALINTI YAPILAMAZ, ÇO ALTILAMAZ VE YAYINLANAMAZ. SÜT DÜNYASI DERG S BASIN MESLEK LKELERI NE UYMAYA SÖZ VERM fit R. B L MSEL KURUL BAfiKANI B L MSEL KURUL Prof.Dr. Barbaros Özer Abant zzet Baysal Üniv. Mimarlık Müh. Fak. Gıda Müh. Bölümü Prof.Dr. Dilek Boyacıo lu TÜ Gıda Müh. Bölüm Baflkanı Prof.Dr. Hamdi Bilgen Ege Üniv. Tarım Makinaları Bölümü Prof.Dr. Mehmet Demirci Namık Kemal Üniv. Gıda Müh. Bölüm Bflk. Prof.Dr. Metin Atamer Ankara Üniv. Süt Teknolojileri Bölüm Bflk. Prof.Dr. Sedef Nehir El Ege Üniv. Gıda Müh. Bölümü Prof.Dr. Sinan Ömero lu Celal Bayar Üniv. Gıda Müh. E. Öğretim Üyesi Prof.Dr. Gürhan Çiftçio lu stanbul Üniv. Veterinerlik Fakültesi Yrd.Doç.Dr. Cem Karagözlü Ege Üniv. Süt Teknolojisi Bölümü Dr. Taylan Kıymaz Devlet Planlama Teşkilatı 4 KASIM-ARALIK 2011
KASIM-ARALIK 2011 BAŞYAZI 08 SÜT SEKTÖRÜ ÖRGÜTLENMEDE NE DURUMDA? HABER 10 OKUL SÜTÜ UMUT OLDU DEPREMZEDE HAYVANLAR İÇİN ÇADIR DAĞITILDI GÜNDEM 22 MARKETLERDE ÇİĞ SÜT DÖNEMİ ETKİNLİK 26 ANTALYA DA SÜT HAYVANCILIĞI ZİRVESİ KAPAK DOSYASI 28 BİZİ AB YE SOĞUK ZİNCİR BAĞLAR RÖPORTAJ 36 HAYVAN İTHALATINDA ENTEGRE SİSTEM ÖZEL DOSYA 42 HPDK ÇÖZÜM MÜ KAOS MU? RÖPORTAJ 48 SÜT ÜRETİCİSİNİN KORUNDUĞU BİR FİYAT POLİTİKASI ŞART ETKİNLİK 52 AB UYUM SÜRECİNDE HAYVANCILIK VE SÜT SEKTÖRÜ BİLİMSEL MAKALE 54 SPREY KURUTMA TEKNİĞİNİN SÜT ENDÜSTRİSİ UYGULAMALARI FUAR 62 AVRASYA HAYVANCILIK FUARI 15 ARALIK TA GIDA İŞLEME TEKNOLOJİLERİ FOTEG DE 42 38 28 48 6 KASIM-ARALIK 2011
SÜT SEKTÖRÜ ÖRGÜTLENMEDE NE DURUMDA? İbrahim Gümüş ibrahim@sutdunyasi.com Süt sektöründe istikrar ve sağlıklı büyüme için örgütlenmeden kaynaklanan sorunlar çözüme kavuşturulmalı. Süt sektörünün sanayici kesiminin iki örgütü var. Bunlardan biri 1976 da kurulan SETBİR, diğeri ise Ülker in öncülüğünde iki yıl önce kurulan ve kısa sürede güçlü bir konum elde eden ASÜD. Bu iki örgütün temsil etmediği yüzlerce orta ve küçük ölçekli mandıra var. Süt endüstrisi, sütü hammadde olarak işleyenler kendi aralarında ortak bir çatıda maalesef bir araya gelemiyorlar. Her şeye rağmen süt sanayicileri SETBİR ve ASÜD ile piyasanın belirlenmesinde baskı grubu olarak etkili olabiliyorlar. Hükümet ve ilgili bakanlık üzerinde nüfuza sahipler. Buna karşın üretici örgütleri henüz böyle bir güce ulaşmış değiller. Üreticilerin piyasada denge unsuru olabilmeleri için örgütlü bir güce dönüşmeleri gerekiyor. Üretici örgütlerinin güçlü olması piyasada istikrarı sağlamak için sanayicinin de lehine olacaktır. Gelişmiş pazarlardaki uygulamalar bu duruma iyi bir örnektir. Sadece yasal düzenlemelerle süt piyasasında fiyat istikrarı sağlanamaz. Herkes ürettiğinin karşılığını alırsa sektör ancak rekabete açık hale gelebilir. Örgütlenmedeki sorunlar, süt sektörünün gelişmesini engelliyor. Sanayiciler üreticilere karşı nispeten daha örgütlü. Ancak ürününü pazarlarken perakende sektörüne ve market zincirlerine karşı zayıf kalıyorlar. Marketler Yasası başta olmak üzere birçok konuda etkili lobi yapamıyorlar. Marketlerde ciddi raf bedelleri ödeyerek yer alabiliyorlar. Geçtiğimiz yıllarda Sütaş ile Migros arasında yaşananlar bunun en iyi örneğidir. Süt sanayicileri tek bir çatı altında güçlü bir yapıya kavuşmalı, perakende pazarında etkin olmalı, kazançlarının önemli kısmını zincir marketlere bırakmak zorunda kalmamalı. Böylece üreticiler üzerindeki çiğ süt fiyatlarına yönelik baskı biraz azalabilir. Üretici kesimdeki örgütlenme ise parçalı bir yapıya sahip. Sanayiye hammadde olarak çiğ süt sağlayan üreticiler Köy-Koop, Haykoop, Süt Üretici Birlikleri ve Damızlık Sığır Yetiştirici Birlikleri bünyesinde örgütlenmiş durumdalar. Üreticilerin önemli bir çoğunluğu da birden fazla örgüte üye olmak zorunda kalmış. Hayvanlarının kaydı ve ıslahı için damızlık birliğine, süt kaydı ve destekleri için süt birliğine, sütünü satmak için kooperatiflere üye olmak zorunda bırakılmış. Her bir örgüte de üyelik aidatı ödüyor. Bir süt üreticisinin aynı zamanda besicilik yaptığını, tarla, bağ ve bahçesiyle bitkisel üretimde de bulunduğunu varsayarsak bir yılda tarımsal örgütlere ödediği aidatlar bin lirayı bulabiliyor. Nüfusumuzun halen üçte biri kırsal alanda yaşıyor. Tarımın, GSYH içindeki payı yüzde 9 larda. Tarımla uğraşan nüfusun iktisaden faal toplam nüfus içindeki payı ise yüzde 23. Tarımsal örgütlere üye 11 milyonun üzerinde üretici var. Bunların içerisinde hayvancılıkla uğraşan ve süt üretenler önemli yer tutuyor. Ancak süt üretici örgütleri siyaset, bürokrasi ve medya tarafından yeterince ciddiye alınmıyor. Üretici örgütleri sen ben kavgasından başını kaldırıp asıl sorunlara eğilemiyorlar. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı örgütler arasında görev dağılımı yaparak mevcut örgütleri ihtisas örgütlerine dönüştürmeli. Mevcut örgütlerin de içinde yer aldığı güçlü bir çatı örgütü oluşturmalı. Süt Konseyi ve Kırmızı Et Konseyi gibi hayvansal ürün konseyleri de bu çatı altında toplanmalı. Bitkisel üretim de aynı şekilde yeniden yapılanmalı. Geleceğimiz, üretimin sürdürülebilirliği, AB ye uyumda sağlıklı yol alabilmek ve süt - et krizlerinin bir daha yaşanmaması için örgütlenmeden kaynaklanan sorunlar bir an önce çözüme kavuşturularak süt sektörünün ufku açılmalı. Ancak bu şekilde sektörün gündemi iyi tarım, üretici refahı, ihracat, inovasyon olabilir. 8 KASIM-ARALIK 2011
ÜRETİCİYE SÜT TANKI DESTEĞİ "Süt Soğutma Tankı Projesi" kapsamında Balıkesir İl Özel İdaresinin finansmanıyla sağlanan süt soğutma tanklarının dağıtımı başladı. İlk etapta Balya ilçesine bağlı Kayapınar, Yeniköy, Halalca, Aslıhan ile il merkezine bağlı Ovaköy köyünde süt soğutma tankları üreticilere teslim edildi. HABER OKUL SÜTÜ UMUT OLDU Başbakan Erdoğan Milli Eğitim Bakanı ve Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanına okullarda bedava süt dağıtılması için gerekli çalışmaların başlatılması talimatını verdi. Talimatın ardından açıklama yapan Mehdi Eker, 2012 de Okul sütü projesini başlatacaklarını söyledi. AK Parti nin 14-17 Ekim tarihleri arasında Ankara Kızılcahamam'da düzenlediği İstişare ve Değerlendirme Toplantısına Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ın okul sütü talimatı damgasını vurdu. Başbakan Erdoğan, milletvekillerinin yanında Milli Eğitim Bakanı Ömer Dinçer ile Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker e okullarda bedava süt dağıtılması için gerekli çalışmaların başlatılması talimatını verdi. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Ankara Ticaret Borsası (ATB) tarafından Kızılcahamam da düzenlenen bir başka toplantıda konuşan Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, et ve süt piyasalarındaki fiyat dalgalanmalarının önüne geçmek için bir mekanizma kurduklarını belirterek, Okul sütü projesini başlatıyoruz. Çocuklara dönük olarak süt tüketiminin arttırılmasını amaçlıyoruz. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı ve Valiliklerce hazırlanan gıda yardım paketlerinde de sütün arttırılması için talimatları verdik. dedi. MOOVA SÜT ÜRÜNLERİ RAFLARDA Süt hayvancılığı ve endüstrisine yaptığı yatırımla adından söz ettiren Söktaş Grubu, Moova markalı süt ve peynir ürünleriyle raflardaki yerini aldı. Söktaş Grubu, Moova markalı süt ve peynirleri Ekim ayının başında tüketicinin beğenisine sundu. İş yaptığı alanlarda en iyiye ulaşarak uzmanlığı ve kaliteyi tüketicilerine sunmayı amaçlayan Söktaş Grubu, yeni markası olan Moova ile Avrupa standartlarında bakteri oranı en az, proteini en yüksek, en kaliteli, doğal, saf ve lezzetli sütünü tüketicilerine sunduğunu açıkladı. Türkiye nin en kaliteli sütü iddiasıyla piyasaya giren Moova, Türkiye nin ilk tam yağlı sütü olma özelliğini taşıyor ve tüketicilere yeni bir dünya, yeni bir yaşam tarzı sunarak yaşam kalitelerini geliştirmeyi hedefliyor. On yıl önce Efeler Çiftliği ni kurarak sütçülüğe adım atan Söktaş Grubu, ürettiği sütü işlemek için Moova markasıyla endüstri yatırımı yaptı. Moova sütleri tam yağlı, az yağlı ve light çeşitlerinin her biri, 1 ve 0,5 litrelik kullanıcı dostu ambalajlarda tüketiciyle buluşuyor. Kendi çiftliğinden kendi üretim tesisine Söktaş Grubu nun konuyla ilgili yaptığı açıklama şöyle: Moova, çiftliğiyle, üretim tesisleriyle, yem işletmesiyle, ekosistemindeki paydaşlarıyla aynı kaynaktan beslenen bir iş yapış biçimine sahip. Türkiye de yağ oranı en yüksek, bakteri oranı en düşük, en kaliteli sütü kendi çiftliğinde üretiyor. Söke deki Efeler Çiftliği nde hayvanlarına, asla antibiyotik vermeyen ve sağdığı sütü anında pastörize eden Moova, sütün içerisinde hiçbir zararlı mikroorganizmanın üremesine imkân vermiyor. Fabrikasını, çiftliğin hemen yakınına, yarım saatlik mesafeye kuran Moova, sütünü anında işleyerek tazeliğinden ve lezzetinden hiçbir şey kaybetmemesini sağlıyor. Moova, bu değerler sistemiyle Türkiye deki süt ve süt ürünleri sektörüne yeni bir anlayış sunuyor. 10 KASIM-ARALIK 2011
KOCAALİ'DE SÜT SIĞIRCILIĞI KURSU Sakarya'nın Kocaali ilçesinde süt sığırcılığı kursu başladı. Kocaali Belediyesi, Kocaali Halk Eğitim Merkezi ve Kocaali Ziraat Odasının ortaklaşa düzenlediği kursta süt çiftliklerinde verimlilikle ilgili dersler verilecek. HABER DEPREMZEDE HAYVANLAR İÇİN ÇADIR DAĞITILDI Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Van da meydana gelen depremde ahırları yıkılan ve hayvanlarını kaybeden depremzedelere, gerekli yardımların yapılacağını açıkladı. Bu yardımlar kapsamında da ilk olarak hayvan çadırları kuruldu. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker in bir basın toplantısıyla açıkladığı hayvan barınma çadırları ilk olarak Van Merkez e bağlı Alaköy de kuruldu. Bakan Eker Alaköy e giderek çadır kurma çalışmalarına bizzat katıldı ve çalışanları yönlendirdi. Çalışmaların bitmesinin ardından küçükbaş hayvanlar, hayvan barınma çadırına alındı. Tek geçim kaynaklarının hayvancılık olduğunu, bu nedenle hayvanlarının barınma sorununun çözülmesinin kendileri için büyük önem taşıdığını ifade eden depremzedeler, deprem sonrası bu sorunu hızla çözen Bakan Eker e teşekkür etti. Hayvan barınma çadırlarının kışa dayanıklı ve çelik konstrüksiyonlu olduğunu söyleyen Bakan Eker, çadırların içerisinde yemlik ve sulukların bulunduğunu belirtti. 140 metrekare olan çadırlarda hayvanların rahatlıkla barınabileceğini anlatan Bakan Eker, Depremde yıkılan bütün barınakların yerine bu çadır barınakları inşa ediyoruz. Van depreminde, ilk uygulamanın örneğini Alaköy'de yapıyoruz. Küçükbaş ve büyükbaş hayvanların, kış şartlarında karda, kışta rahatlıkla içinde barınabileceği, havalandırmalı, yemlikli, suluklu mekanlar son derece fonksiyonel. Bütün Van bölgesinde yıkılan ve tespit ettiğimiz 3 bin tane barınak var. Ne kadar ihtiyaç varsa karşılayacağız. dedi. Hayvan kayıpları karşılanacak Bölgede hayvancılığın çok önemli bir faaliyet olduğunu ve hayvancılıkla uğraşan vatandaşların mağdur edilmeyeceğini söyleyen Bakan Eker, hayvan kayıplarının tespitinin de yapılarak ayni olarak karşılanacağını, ayrıca üreticilerin yem kaybının da tespit edilerek zararlarının karşılanmaya çalışılacağını sözlerine ekledi. KIRSAL KALKINMAYA 1,2 MİLYAR EURO IPARD programı kapsamında kırsal kalkınma yatırımlarına 874 milyonu Avrupa Birliği katkısı olmak üzere toplam 1 milyar 165 milyon Euro destek verilecek. Avrupa Birliği nden Kırsal Kalkınma (IPARD) fonlarının kullanımı için yetki devri alındı. Böylece, programdaki şartları taşıyan işletme sahipleri ve yatırımcılar, IPARD kapsamında kırsal kalkınma desteklerinden faydalanabilecek. İlk aşamada 17 ilde ve 3 tedbir için proje teklifleri alınmaya başlandı. IPARD programı kapsamında yatırımcılara, 874 milyonu Avrupa Birliği katkısı olmak üzere toplam 1 milyar 165 milyon Euro destek verilecek. Kullanıcı katkısı ile yaklaşık 2,5 milyar Euro luk yatırım potansiyeli oluşturulacak. Diğer illerin ve tedbirlerin akreditasyon çalışmaları için tarım-çevre ve yerel kalkınma stratejilerinin çalışmaları sürüyor. Çalışmalar tamamlandığında toplam 42 ildeki projeler desteklenecek. IPARD Programı desteklerinden faydalanmak isteyen işletmelerin Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu na (TKDK) başvurmaları gerekiyor. Programdan ilk aşamada Afyonkarahisar, Amasya, Balıkesir, Çorum, Diyarbakır, Hatay, Isparta, Kahramanmaraş, Kars, Konya, Malatya, Şanlıurfa, Samsun, Sivas, Tokat, Trabzon ve Yozgat yararlanacak. 12 KASIM-ARALIK 2011
TÜRKİYE'NİN 'SÜT KİMLİĞİ' ÇIKARILIYOR Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Damızlık Sığır Yetiştiricileri Merkez Birliği arasında imzalanan ''Soy Kütüğü ve Döl Kontrolü'' projesi kapsamında ilk laboratuvar İzmir'de açıldı. Sırada Ankara, Balıkesir, Tekirdağ ve Bursa var. HABER TÜRKİYE NİN GELECEĞİ KIRSALDA Hüsnü Özyeğin Vakfı, Kırsalda Umut Var adıyla Kırsal Kalkınma Konferansı düzenledi. Tarım Bakanı Mehdi Eker ve Sütaş Yönetim Kurulu Başkanı Muharrem Yılmaz ın da katıldığı konferans kırsal kalkınmaya yön verecek yeni bir platform oluşturmayı amaçlıyor. Hüsnü M. Özyeğin Vakfı, 17 Kasım da düzenlediği Kırsalda Umut Var: Kırsal Kalkınma Alanında Deneyimler ve Yeni Yaklaşımlar konferansı ile Türkiye de kırsal kalkınma alanında kamu, sivil ve özel sektörün birikimlerini ve yaklaşımlarını paylaşabilecekleri bir platform oluşturmayı hedefliyor. Kırsal bölgelerde yaşanan yoksullukla mücadele etmek ve oradaki insanların sesini duyurmak amacıyla 2008 yılında kırsal kalkınma alanında çalışmalara başlayan Hüsnü M. Özyeğin Vakfı, konferans ile kamu, özel sektör ve STK ların önde gelen isimlerini buluşturdu. Tüm gün süren konferansın açılışını Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı M. Mehdi Eker ile Hüsnü M. Özyeğin Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Hüsnü M. Özyeğin birlikte yaptı. Sütaş Yönetim Kurulu Başkanı Muharrem Yılmaz, Vodafone İcra Kurulu Başkanı Serpil Timuray, Hedef Alliance Yönetim Kurulu Başkanı Ethem Sancak ve TEMA Vakfı Onursal Başkanı Nihat Gökyiğit panellerde yer alan konuşmacılar arasındaydı. Türkiye nin gündemi kırsal kalkınma Kırsal yoksulluğun önüne geçmeyi amaçlayan Hüsnü M. Özyeğin Vakfı, konferans ile hem kırsal kalkınmaya yönelik tartışmaların yaşanacağı bir platform yaratmayı hem de kırsal kalkınma konusunda politikaların oluşumuna ve gelişimine katkıda bulunmayı hedefliyor. Konferans, Kalkınma Bakanlığı nın da kurulduğu bu yeni dönemde, kırsaldaki kalkınma çalışmalarının nasıl olması gerektiğine dair bir tartışma ortamının yaratılmasını sağladı. Özel sektörün kırsal kalkınmadaki rolünü artırmanın yöntemlerinin belirlenmeye çalışıldığı konferansta, gıda güvenliği, açlık gibi kavramlar çerçevesinde Türkiye nin geleceğinde kırsalın önemi tartışıldı. Ülke geleceğine yönelik büyük önemi bulunan bu adımların yanı sıra konferansta kırsal yoksulların seslerini duyurabilecekleri mekanizmalar üzerinde de duruldu ve Türkiye nin nasıl bir kalkınma stratejisi benimsemesi gerektiğine dair bir tartışma ortamı yaratıldı. EKER DEN DİYABET HASTALARINA ÖZEL TATLI Eker Süt ün diyabet hastaları için ürettiği özel sütlü tatlıya Hacettepe Üniversitesi doktor tavsiyesiyle kullanma onayı verdi. Diyabet hastalarına özel sütlü tatlı üreten Eker Süt, yeni ürününe Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü tarafından Diyabet hastaları için uygundur. Doktor tavsiyesi ve kontrolünde kullanılır onayı aldı. 150 gramlık ambalajlarda, keşkül ve supangle olarak tüketiciyle buluşacak yeni Eker diyabetik sütlü tatlıların raf ömrü ise 21 gün. Yeni ürünleriyle ilgili basına bilgi veren Eker Süt Ürünleri Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Nevra Eker, diyabet hastalarının şekerli gıda tüketmelerinin sağlıkları için risk oluşturduğunu söyleyerek diyabet hastalarının şekersiz ürün tüketmeleri veya kan şekerini çıkartmayan bir şekerle (fruktoz, sorbitol, aspartam, asesülfam) yapılan ürünü kullanmaları gerektiğini dile getirdi. Eker açıklamasını şöyle sürdürdü, Biz de yeni diyabetik sütlü tatlılarımızda glisemik indeksi çok düşük olan, kan şekerini aniden artırmayan ve meyve şekeri olarak adlandırılan fruktozu kullandık. Diyabetik hastalar için yapılan supangle tatlısında ayrıca şeker içermeyen ve doğal tatlandırıcı olarak adlandırılan maltitol çikolata kullanılıyor. 14 KASIM-ARALIK 2011
BİGA DA KALİTELİ SÜT EĞİTİMİ Güney Marmara Kalkınma Ajansı tarafından desteklenen "Biga Bölgesi Sürdürülebilir Çiğ Süt Kalitesini Arttırmaya Yönelik Eğitim ve Laboratuar Projesi" eğitim programı başlatıldı. Proje kapsamında süt üreticilerine yönelik eğitimler verilecek. HABER TOHUM GEN BANKASI HIZLA BÜYÜYOR Dünyanın en büyük üçüncü gen bankası olma özelliğini taşıyan Türkiye Tohum Gen Bankası nda çeşit sayısı 15 bine ulaştı. 2010 yılında Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bünyesinde faaliyet geçen Türkiye Tohum Gen Bankası nda kuruluşta 10 bin olan numune sayısı bir yılda 15 bine ulaştı. Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürü (TAGEM) Doç. Dr. Masum Burak, Türkiye Tohum Gen Bankası nın 250 bin numune saklama kapasitesiyle Amerika ve Çin den sonra dünyanın 3. büyük gen bankası olduğunu söyledi. Türkiye deki ilk tohum gen bankasının 1974 yılında Ege Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü bünyesinde açıldığını hatırlatan Burak, Genetik kaynaklar bakımından zengin olabilirsiniz ama sahip olduğunuz zenginliği korumuyorsanız bunun hiçbir anlamı yoktur. Bakanlık olarak, 2010 yılında dünyanın kapasite bakımından 3. büyük gen bankasını Ankara da açtık. 10 bin olan çeşidimizi bir yılda 15 bine çıkardık dedi. Gıda güvenliği güvence altında Türkiye Tohum Gen Bankası nın sadece gen bankası konumunda olmadığını, aynı zamanda burada çok sayıda bilimsel ve teknolojik çalışma yapıldığını ifade eden Burak, tohum gen bankaları sayesinde gelecek neslin gıda güvenliğinin güvence altına alındığını söyledi. Tohum çeşitlerini bankalarda muhafaza ederek gelecek nesillerin gıda güvenliğinin güvence altına alındığını söyleyen TAGEM Genel Müdürü Doç. Dr. Burak, sözlerini şöyle noktaladı: Bunların tamamı doğada var olan çeşitler ve doğa dış taarruzlara açık. Dolayısıyla bunları muhafaza etmezseniz gelecekle ilgili çok fazla bir ümidiniz olmaz. SÜT ANALİZİNDE YENİ DÖNEM Delta Instruments in piyasaya sunduğu yeni ürünü CombiScope FTIR cihazı saatte 300 ile 600 adet çiğ süt numunesi analizi yapabiliyor. Hollanda da faaliyet gösteren süt analiz cihazları üreticisi Delta Instruments, yeni süt analiz cihazını piyasaya sürdü. Cihazla, çiğ sütte yağ, protein, laktoz, kuru madde, kazein, gerçek protein, protein harici azot/üre, serbest yağ asitleri, ph, sitrik asit, su miktarı ve somatik hücre sayısı hassas olarak belirlenebiliyor. CombiScope FTIR adı verilen cihaz, saatte 300 ile 600 adet arasında çiğ süt numunesini analiz edebiliyor. Bir adet Infrared Fourier Transform prensibiyle çalışan spektrofotometre CombiScope FTIR 600/300 HP/CP ve bir adet akış sitometrisi prensibiyle çalışan somatik hücre sayım cihazı olmak üzere iki üniteden oluşan sistem, kullanıcı tarafından klavye veya dokunmatik ekran yardımıyla kontrol edilebiliyor. Cihazda somatik hücre sayımı için kanserojen olmayan DAPI boyama çözeltisi kullanılıyor. Numune sıcaklığının kızılötesi ışınlı sıcaklık sensörü ile kontrol edildiği cihazda, numune hacmi de akustik seviye sensörü ile temassız ve hassas olarak kontrol edilebiliyor. Taşıyıcı bant sistemiyle. saatte 600 adet çiğ süt numunesi analiz edebilen CombiScope FTIR cihazı, IDF 148-2, ISO 13366-2, IDF 141C ve ISO 9622 standartlarına uygun olarak üretildi. Ürünü Delta Instruments Türkiye Distribütörü Sümer Analitik ten temin edebilirsiniz. 16 KASIM-ARALIK 2011
HALK ELİNDE MANDA ISLAHI Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından 9 ilde başlatılan Mandacılığı Geliştirme Projesi kapsamında Bitlis Manda Yetiştiricileri Birliği Güroymak ilçesinde uygulanmak üzere 'Halk Elinde Manda Islah Projesi' hazırladı. HABER SÜT HAYVANCILIĞI EĞİTİMİ BAŞLADI Süt hayvancılığı alanında özel sektörün ilk ve tek eğitim merkezi Sütaş Karacabey Uygulamalı Hayvancılık Eğitim Merkezi nde ikinci dönem eğitimleri başladı. Sütaş, süt teknolojilerinin ve süt hayvancılığının gelişimine yönelik eğitim çalışmalarını her yıl daha çok üretici ve girişimciye ulaşarak sürdürüyor. Sütaş ın Uludağ Üniversitesi ile Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı işbirliğiyle Karacabey ve Aksaray da bulunan Sütaş Süt Hayvancılığı Eğitim Merkezlerinde hayata geçirdiği eğitimlerden, Türkiye nin dört bir yanından gelen üreticiler, girişimciler ve öğrenciler ücretsiz olarak yararlanıyor. Uygulamalı Süt Hayvancılığı eğitimlerinin bu yılın 2. dönem eğitimleri Ekim ayında başladı. Konuyla ilgili bir açıklama yapan Sütaş Yönetim Kurulu Başkan Vekili Tarık Tezel, 15 yıldır eğitim faaliyetlerimizi sürdürdüğümüz Karacabey deki eğitim merkezimizden, bugüne kadar ülkemizin dört bir yanından gelen binlerce kişi yararlandı. Geçtiğimiz yıl aynı merkezi Aksaray daki entegre tesislerimizde de devreye aldık. Tarım ve hayvancılık sektöründe sürdürülebilir kalkınmanın en önemli adımı olan eğitim faaliyetleri, ülkemizi dünya rekabetine karşı da güçlendirecektir dedi. Girişimcilere ücretsiz destek Üreticiler, öğretim üyeleri ve Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin bir araya geleceği eğitim programına katılanlar, beslenmeden, sürü ve çiftlik yönetimine; kaba yem üretiminden, sağlıklı süt elde etme ve koruma tekniklerine kadar pek çok konuda detaylı bilgi sahibi olacak. Programı tamamlayanlar, süt hayvancılığı ve verimli işletmecilik ile ilgili pek çok konuda bilgi sahibi olarak Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı onaylı eğitim sertifikası almaya da hak kazanacak. Eğitimlere katılanlar, Sütaş ın Sözleşmeli Üreticilik Projesi hakkında da bilgi sahibi olurken, süt hayvancılığı alanında yatırım yapmak isteyenlere de ücretsiz olarak danışmanlık ve proje desteği veriliyor. "GÜVEN EMMİ" ÇİFTÇİNİN YAYNINDA Tarım Sigortaları Havuzu TARSİM, Güven Emmi karakteriyle çiftçiye ulaşacak. Üreticinin kendisiyle özdeşleşebileceği, kendilerine yakın hissedecekleri, çiftçiyi kollayan bir karakter kullanmayı amaçlayan TARSİM, Güven Emmi yi yarattı. Konuyla ilgili yapılan açıklamada, TARSİM denilince babacan, koruyucu, güvenilir, bizden ve yakın bir karakter olgusu yaratmak için karaktere Güven Emmi ismi verildi. Güven Emmi, çiftçinin yanında güçlü, öğüt veren, yardımsever, koruyucu, kollayıcı, sözü dinlenen ve saygı duyulan bir karakter olarak tasarlandı. Çiftçinin gözünde TARSİM elindeki kalkanla koruyucu ve güçlü; kasket, yelek, çizme gibi kıyafet detaylarıyla bizden biri; gömlek kolları sıvalı bir şekilde eldivenleriyle sürekli çiftçinin yanında yardıma koşan, çalışmaya hazır, onu risklere karşı uyaran dost ve güvenilir bir figür olarak konumlandırılıyor. 18 KASIM-ARALIK 2011
KIRKLARELİ VAN LA 'SÜT KARDEŞİ' OLDU Hayvancılığın önemli merkezlerinden Kırklareli nde, Valiliğin organizasyonuyla süt üreticileri "Bir Günlük Sütümü Vanlı Kardeşimle Paylaşıyorum" kampanyası kapsamında 1 günlük sütün parasını Van'a gönderdiler. HABER İRAN DAN TÜRKİYE YE 27 BİN TON GÜBRE Razi Petrokimya tesislerinde üretilen 27 bin ton granül üre gübresi, Türk çiftçisinin kullanımına sunulmak üzere Ekim ayında Türkiye ye ulaştırıldı. Gübre Fabrikaları T.A.Ş. GÜBRETAŞ ın İran daki bağlı ortaklığı Razi Petrokimya tesislerinde üretilen 27 bin ton granül üre gübresi, Türk çiftçisinin kullanımına sunulmak üzere Türkiye ye ulaştırıldı. Gübreler Gübretaş ın bir başka iştiraki olan Negmar Denizcilik e ait Barbaros G adlı kuru yük gemisiyle 24 Ekim de Tekirdağ a ulaştı. Konuyla ilgili bir açıklama yapan Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği Genel Müdürü ve Gübretaş Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Kutlu, Ülkemiz tarım sektörünün son yıllardaki yükselişi ile bu alanda ortaya konan ulusal ve uluslararası katma değere paralel olarak, Tarım Kredi Kooperatifleri de büyümeye devam ediyor. dedi. Güçlü tedarik zinciri Gübretaş aracılığıyla ülke tarımı ve ekonomisi için atılan adımlara dikkat çeken Kutlu, şunları söyledi: Türkiye de tarımsal üretimle uğraşan çiftçilerin üçte birini buluşturan kurumumuz ve kurumumuzun çatısı altındaki iştiraklerin gösterdiği başarılar gurur verici Nitekim Gübretaş da son yıllarda kimyevi gübre konusunda, hammadde ve üretim yatırımları, uluslararası nakliye ve satış operasyonları ile bu ürünlerin çiftçiye ulaştırılmasında attığı adımlarla güçlü bir tedarik zinciri oluşturdu. Kutlu, İran daki Razi Petrokimya tesislerinde üretilip ülkemizdeki çiftçilerin kullanımına sunulmak üzere Türkiye ye getirilen gübrelerin de bu güçlü entegrasyonun bir göstergesi olduğunu vurguladı. ULUSAL GIDA TEKNOLOJİ PLATFORMU KURULDU Türkiye nin ilk Ulusal Gıda Teknoloji Platformu" kuruldu. Devlet, sanayi, üniversite, sivil toplum ve tüketici kesimlerini aynı çatı altında toplayan platform gıda sektörüne yön vermeye hazırlanıyor. Ulusal Gıda Teknoloji Platformu 25 Ekim de Hacettepe Üniversitesi Teknokent Konferans Salonu nda gerçekleştirilen toplantıyla duyuruldu. Platformun kurucuları arasında Eti, Efes, Pınar Et, Pınar Süt, Yıldız Holding (Ülker), SETBİR, MEYED, TGDF, Altıparmak, Zade, HT-TTM, Hacettepe Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara Üniversitesi, Ege Üniversitesi ve Gaziantep Üniversitesi yer alıyor. Platform ayrıca TÜBİTAK tarafından da destekleniyor. Kurucu üyeler arasında gıda alanında önemli bilimsel çalışmaları bulunan Prof. Dr. Vural Gökmen, Prof. Dr. Semih Ötleş, Prof. Dr. Fahrettin Göğüş, Prof. Dr. Hami Alpas, Prof. Dr. İrfan Erol da bulunuyor. Ar-ge ve yenilik stratejileri çalışmaları başlatıldı Platfom adına yapılan açıklamada gıda sektöründe 30 binden fazla firmanın faaliyet gösterdiği belirtilerek, gıda sektörü için TÜBİTAK ın koordinasyonuyla Ar-Ge stratejilerinin hazırlanacağı bildirildi. Çalışmalar 22. Bilim Teknoloji Yüksek Kurulu kararı (2010/101) gereğince Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ın himayesi altında bulunuyor. 20 KASIM-ARALIK 2011