BİREYSEL EMEKLİLİK SİGORTASININ GETİRDİKLERİ, GÖTÜRDÜKLERİ. Hoca komşusundan ödünç bir kazan alır kazanı verirken içine bir kazan yerleştirir Komşusu sorar -Bu ne? -Senin kazan doğurdu der hoca. komşu çok sevinir aradan bir kaç gün geçer Hoca yine komşusuna gider 1-2 gün kullanmak için kazanı ister komşusu - Hay hay baş üstüne der kazanı sevinerek hocaya verir Aradan oldukça uzun bir zaman geçer komşu kazanı geri gelmeyince hocanın evine gider, sorar: -bizim kazan ne oldu? -Sizin kazan mı? Sizlere ömür, der hoca komşu şaşırır -Aman hocam kazan bu nasıl ölür -Komşum yine saçmaladın kazanın doğurduğuna inanıyorsun da öldüğüne neden inanmıyorsun? 1 / 5
Ülkemizde Sigortacılık sektörü neden gelişmiyor? 1980 li yıllarda Türkiye de hayat sigortası ile ilgili bir furya yaşandı. Gazetelerde Geleceğin mesleği için uluslararası firmamızda çalışacak, en az lise mezunu prezantabl bayan personel alınacak maaş+prim ya da ücret dolgundur diye ilanlar alanları dolduruyordu. Bu ilanlar vasıtasıyla sigortacılık sektöründe pazarlamacı genç güzel bayanlarla ve yakışıklı delikanlılarla bir ağ kuruldu ve tüm iş,ev, kamu kurumlarına bu kızlarımız mini eteklerini giydirilerek hayat sigortası satmaya gönderildiler. Ne vaatlerde bulundular? Milyarder olacaksınız. Hayatınız kurtulacak. Gelecek korkunuz kalmayacak. Peki, ne oldu? İnsanlarımız elerine tutuşturulan kağıt parçalarına ve o güzel kızlara ve delikanlılara inanarak her ay bankaya kendileri için, eşleri için, hatta çocukları için paralar yatırdılar. Yatırdıkları para makbuzlarını özel dosyalar hazırlayıp itina ile sakladılar. Hatta bazıları o makbuzların üç beş kopyalarını alıp değişik yerlerde sakladılar. Gelecekleri güvence altına alınacağı için umutlandılar. Sadece kendileri mi? Sevdikleri de Hayat sigortalıydı. Aradan belli bir süre geçince sistemde bazı hataların olduğunu anlayan sigortalılardan bazıları sistemden çıkmak istediklerinde tam anlamıyla şok oldular. Yatırdıkları para pul olmuştu ve belirli kesintilerle bekledikleri nemayı alamamışlardı. Sigorta şirketlerin değişik sürprizleri vardı onu da gençler anlatmamışlardı. 2 / 5
Enflasyon Hiç hesapta yoktu. Yatırımcıların yatırdıkları paralar Enflasyona yenilmişti. Yatırdıkları paralar pula dönmüş ve sonuç hüsran olmuştu. Gerçekten milyarder oldular ama milyarlar enflasyona yenilmiş pul olmuştu. Gelecek güvencesi için paralarını yatıran vatandaşların Sigortacılık sektörüne olan güvenleri temelden sarsılmıştı çünkü onlara bir şeyler net ve açık anlatılmamıştı. Sigorta şirketleri her vatandaşı bir finansal kaynak olarak görmüştü. Sigorta şirketleri ve devlet enflasyonun farkındaydılar. Milyonlarca insan kendilerine değil, belirli kesimlerin kalkınmalarına emekleri ile sermayenin kazancına kazanç katmışlardı. Umutlar uçmuş, paralar pul olmuştu. Sigortaya güven ölmüştü. BES li günler başlıyor. 2001 yılında hayat sigortası tanıtımları yerini BES e bıraktı. Basında ve her yerde muhteşem tanıtımlar yapılıyor 80 li yıllardaki vatandaş üzerinde oluşan sigortalanma ile ilgili olumsuz imajı silmeye çalışıyorlardı. Artık BES ile sigortalının adı, katılımcı olmuşu. Yeni bireysel emeklilik sisteminde her katılımcıya şifreler verildi ve onlara yatırım yapma seçenekleri sunuldu vergi avantajları sağlandı. Vatandaşlar 10 tam yıl prim ödeyecek ve 56 yaşına gelince de emekli olacaklardı. Bu sistem ile şahısların emekliliğe yönelik tasarruf yapmaları ve ek gelir elde etmeleri planlanmaktaydı. 3 milyona yakın katılımcı sağlandı. Ama bu BES te de bir sorun vardı. Sorunlardan biri. Vergi mükellefi olan ve bordolulara vergi avantajı getiren sistem ev kadınlarını ve emeklileri yani çalışmayanları unutmuştu. İkincisi ise, sistemden çıkanlardan sadece getiri üzerinden vergi kesilmesi gerekirken, anaparaları üzerinden de vergi kesiliyordu. Yani, Bireyler bankaya mevduat olarak para yatırdıklarında daha kazançlı olabilecekleri ihtimali anlatılmadı. Nitekim de öyle oldu. Vatandaşlardan bir kısmı yine umutlandılar yine güvendiler ve BES len diler. Yatırdıkları paranın getirisine bakıp hesap kitap yaptıktan sonra mevduat hesaplarının getirisinin daha çok olduğunu fark ettiklerinde hislendiler. BES de değişiklik tasarısı. Hükümet Nisan 2012 yılında BES e yeniden müdahale edeceğini duyurdu, Hükümetin açıklamasına göre yeni BES sisteminde bir şeyler değişecek denildi. 3 / 5
Değişecek olan neydi? 2001 yılında ücretliler ve vergi mükelleflerine sağlanan vergi avantajı tüm katılımcılara eşit sağlanması öngörüldü ve denildi ki, devlet her katılımcı için ayrı bir hesapta devletin sağlayacağı katkı payı tutulacak yani katılımcı 100 TL yatırdığında her katılımcı için bir hesap açılacak 25 TL her ay o hesapta birikecek. Ama bir şart sürdüler, devletin katkısı yıllık asgari ücretin %25 i ile sınırlandırılacak. 3 yıl içinde sistemden çıkanlar devletin sağladığı katkı payını alamayacak, 3 yıl sonra sistemden çıkanlar biriken katkı paylarının %15 ini, 6 yıl sonra çıkanlar ise katkı payının %35 ini alabilecektir. Sistemden 10 tam yıl prim ödeyenler ve emekli olanlar katkı paylarının tamamını alacaklar. Sistemden çıkanlar için ise sadece getiri üzerinden vergi kesintisi yapılacak. Yani sistemden çıkarsanız yandınız, sistemden çıkmazsanız 10 yıl sonra ne ile karşılaşacağınız belirsiz. Bir önceki sistemde vergi mükellefleri ve ücretlilerine her ay devletin vermiş olduğu vergi iadesi kalkmış oldu. Vergi mükellefi olmayanlara ve çalışmayanlara avantaj sağlanmış görünmekte. Şimdiden sigorta şirketleri ev kadınlarını n BES lenmeleri için reklam çalışmaları yapmaya başladılar. Çalışan erkeklere yönelen pazarlama taktikleri ev kadınlarına yöneltildi. BES satılırken KEK pazarlama argümanı olarak kullanılacak. Artık altın günleri yerine BES li günler düzenlenecek. BES i cazip hale getiren planlar ve projeler hazırlanacak. Ücretli ve vergi mükellefi olan beyler kendilerinden alınan vergi iadesi avantajını eşleri için kullanacak. Eğer yarın kaybeder iseniz, söylenmeyin çünkü Nasrettin hoca misali ey katılımcılar siz hep saçmalıyorsunuz size türlü vaatlerle kazanın doğuracağı söyleniyor. Siz Kazanın doğuracağına inanıyorsunuz da doğuran kazanın öleceğine bir türlü niye inanmıyorsunuz? BES mi dediniz yoksa PES mi dediniz! Duyamadım? Bireysel emeklilik için, Prosofyonel sigorta acentelerini seçin. Çünkü onlar size gerçekleri 4 / 5
anlatacaklardır. Her ailenin danışacağı bir doktoru, bir avukatı, bir muhasebecisi mutlaka da bir sigorta acentesi olmalıdır. Size acenteniz gelecekte yaşayacağınız olumlu ve olumsuz gerçekleri mutlaka söyler. Neşe DEMİRAĞ 5 / 5