e l A þ t ý m Ely Results of Antomic Double Bundle Anteio Cucite Ligment Reconstuction n i j i O O i g in Antomik Çift Demet Ön Çpz Bğ Rekonstüksiyonunun Eken Dönem Sonuçlı h c s Re l Çift Demet Ön Çpz Bğ Rekonstüksiyonu / Double Bundle Anteio Cucite Ligment Reconstuction Demet Pepele 1, Mustf Kkpln 2, Nuzt Elmlı 2, Hldun Topgül 2, Metehn Özen 2 1 Mlty Devlet Hstnesi Otopedi ve Tvmtoloji Kliniği, 2 İnönü Ünivesitesi Tıp Fkültesi, Otopedi ve Tvmtoloji Anbilim Dlı, Mlty, Tükiye Özet Amç: Ön çpz bğ (ÖÇB) ekonstüksiyonund mç, noml ntomik ypıyı ve diz fonksiyonunu yeniden sğlmktı. Geleneksel tek demet ÖÇB ekonstüksiyonu (ÖÇBR) sonsı hstlın önemli bi kısmınd instbilite şikyetlei devm etmektedi. Antomik çift demet ÖÇBR, doğl ntomiye dh ykın olk dizin noml kinemtikleini yeniden sğlıybili. Bu çlışmd çift demet ÖÇBR yptığımız hstlımızın eken dönem sonuçlını değelendimeyi mçldık. Geeç ve Yöntem: Hzin 2009 ile Mt 2010 tihlei sınd kliniğimizde otojen hmsting geftlei ile ntomik çift demet ÖÇBR ypıln 20 hst, pospektif olk Cincinnti, IKDC ve Lysholm skolı ile klinik olk ve ks güçlei için Cybex II dinmometesi ile değelendiildile. Bulgul: Otlm tkip süesi 17.8 y (13-21 y) dı. Hstlın Cincinnti, IKDC ve Lysholm skolı sısıyl peop 18.1, 39.3 ve 39.8 iken post op 27.2, 76,3 ve 86.3 e yükselmişti. Son kontolleinde IKDC skolın göe hstlın 17 si (%85) A (mükemmel) ve B (iyi) gubund 3 ü C (yeteli) gubund ye ldı. Kudiseps ve hmsting ks guplın it güç ölçümleinde hstlın meliyt edilen dizlei ile sğlm dizlei sınd nlmlı fk bulunmdı. Ttışm: Hmsting tendonlı ile femol skı yöntemi kullnılk ypıln çift demet ÖÇBR ttmin edici bi yöntemdi. Tekniğin klinik neticeyi iyileştime, diz biyomekniğini dh iyi estoe etme ve dejenesyonu önleme çısındn ylını belilemek için dh geniş syıd, kşılştımlı ve uzun dönem çlışml geekmektedi. Anht Kelimele Ön Çpz Bğ; Diz; Rekonstüksiyon; Çift Demet Abstct Aim: The gol in nteio cucite ligment econstuction (ACLR) is to estoe the noml ntomic stuctue nd function of the knee. In the significnt popotion of ptients fte the tditionl single-bundle ACLR, complints of instbility still continue. Antomic double bundle ACLR my povide noml kinemtics in knees, much close to the ntul ntomy. The im of this study is to cliniclly ssess the ely outcomes of ou ntomicl double bundle ACLR. Mteil nd Method: In ou clinic between June 2009 nd Mch 2010, pefomed the ntomic double bundle ACLR with utogenous hmsting gfts 20 ptients wee evluted pospectively with Cincinnti, IKDC nd Lysholm scoes nd in cliniclly fo muscle stength nd with Cybex II dynmomete. Results: The men follow-up is 17.8 months (13-21 months). Ptients scoes of Cincinnti, IKDC nd Lysholm wee espectively, peopetive 18.1, 39.3 nd 39.8, while the post-op incesed to 27.2, 76.3 nd 86.3. In thei lst check, 17 pecent of the ptients ccoding to IKDC scoes (85%) A (excellent) nd B (good) goup nd 3 ptients took plce s C (dequte) goup. The powe mesuements of qudiceps nd hmsting muscle goups of ptients who undewent sugey showed no significnt diffeence comped with the intct knees. Discussion: Double-bundle ACL econstuction is stisfctoy method. Thee is need comptive, long-tem studies in lge numbes in ode to detemine impoving clinicl outcome, peventing degenetion nd estoing the knee biomechnics bette. Keywods Anteio Cucite Ligment; Knee; Reconstuction; Double Bundle DOI: 10.4328/JCAM.1866 Received: 29.04.2013 Accepted: 10.05.2013 Pinted: 01.03.2015 J Clin Anl Med 2015;6(2): 131-5 Coesponding Autho: Nuzt Elmlı, İnönü Ünivesitesi Tıp Fkültesi, Otopedi ve Tvmtoloji Anbilim Dlı, 44069 Mlty, Tükiye. GSM: +905324359129 E-Mil: nelmli@hotmil.com Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine 131
Giiş Hmsting vey ptell tendon kullnılk ypıln geleneksel tek demet ön çpz bğ ekonstüksiyonu (ÖÇBR), %69-95 sı bşılı sonuçll ltın stndt olmuştu [1,2]. Anck uzun dönem izlem ve metnliz çlışmlı hstlın 1/3 ünün ğı ve ezidüel instbilite nedeni ile önceki ktivite seviyeleine yeniden dönemediklei ve bu yöntemin dizde %90 vn eken dejenetif tit gelişimini önlemediği bildiilmişti [3,4]. Yüksek hızlı steodyogfik cihz ile ypıln in vivo kinemtik nliz çlışmd, tek demet ÖÇBR nun noml ön-k tnslsyonu yeniden sğldığı nck otsyonel stbiliteyi yeniden sğlıymdığı gösteilmişti [5]. ÖÇB, nteomedil (AM) ve posteoltel (PL) olk iki yı bnttn oluşu. Dizin fleksiyon ve ekstnsiyonu sısınd he bi demetin pozisyonu değişi ve diz stbilitesine ktkılı d fklıdı. AM demet diz fleksiyond iken (özellikle 45-60 ) sıkılşı ve nteio stbiliteden soumludu. Oys PL demet diz ekstnsiyond iken (0-30 ) sıkıdı ve posteoltel otsyonel stbiliteyi sğl [6,7]. Geleneksel tek demet ÖÇBR ile sdece AM demet oluştuulu ve klinik olk Lchmn testi negtifleşi. Anck PL demet göz dı edildiğinden otsyonel stbiliteyi sğlmd yetesiz klı. Ayıc tnstibil kılvuz kullnılk ypıln tek demet ÖÇBR vetikl vey yüksek femol tünel yeleşimine neden olmsındn dolyı fonksiyonel yetesizliğin en sık nedeni olk suçlnmıştı [8]. ÖÇB ylnmsı oln bi kişide tedvide mç, ntomi ve diz biyomekniğini en iyi şekilde yeniden oluştuk ylnm öncesi ktivite seviyesine ulşmsını sğlmktı. Bu yış içeisinde tek demet ekonstüksiyondn ntomiye dh uygun olduğu düşünülen çift demet tekniğe kd gelinmişti [9,10]. Bugüne kd, biyomeknik çlışmll çift demet ÖÇBR nun otsyonel stbiliteyi sğlmd üstünlüğü gösteilmiş olmsın ğmen tekniğin diz eklem fonksiyonunu ve klinik neticelei iyileştidiğine di henüz yeteli bulgu yoktu [11]. Biz bu çlışmd çift demet ÖÇB ekonstüksiyonunun klinik sonuçlını ve ks güçleine etkisini izokinetik dinmomete ile değelendimeyi mçldık. Geeç ve Yöntem Bu çlışm Helsinki Deklsyonu 2008 pensipleine uygun olk ypılmıştı. İnönü ünivesitesi Tıp Fkültesi Otopedi ve Tvmtoloji kliniğine Hzin 2009 ile Mt 2010 tihlei sınd bşvun ve ÖÇB yıtığı tnısı konn ve yeteli izlemi oln 20 hsty pospektif bi çlışm olk otojen hmsting geftlei ile çift demet ÖÇBR ypıldı. Hstlın 18 i ekek 2 si byn idi. Hstlın hepsinde neden spo ylnmsı idi. Ylnmy sebep oln spo dlı üçünde (%15) bsketbol, ikisinde (%10) judo, onbeşinde (%75) futbol idi. Hstlın yş otlmsı 26.9±5.2 (21-47) idi. Hstlın 5 inde (%25) etkilenen ekstemite sol diz iken 15 inde (%75) sğ diz idi. Ylnm şekli hepsinde tems olmdn indiekt tvm ylnmsı idi. Tüm hstl pime ÖÇBR vklı idi. Kombine bğ ylnmsı oln hst yoktu. Hstlın ylnm ile opesyon sınd geçen süelei otlm 16±22 y (4-72 y) idi. Tüm hstld en beligin ve en sık ykınm boşlm ve güvensizlik hissi idi. Kilitlenme öyküsü 1 hst d mevcut idi. Ön-k diz stbilitesi Lchmn ve otsyonel stbilite pivot-şift testlei ile değelendiildi. Diz lksitesi Intentionl Knee Documenttion Committee (IKDC) kılvuzlın göe etkilenmeyen tf ilişkisine göe evelendi. Lchmn testinde öne kym 3 mm nin ltınd ise noml, 3-5 mm ise nomle ykın (+1), 6-10 mm ise noml (+2) ve 10 mm den fzl ise ciddi noml (+3) olk değelendiildi. Pivot-şift testi noml (eşit), nomle ykın (kym) ve noml (tlm hissi) olk değelendiildi. Cehi Yöntem: Hstl kombine epidul ve spinl nestezi uygulndı. He hstd bck tutucu ve tunike kullnıldı. Tüm hstldn nteomedil 4 cm.lik longitudunl insizyon ile hmsting geftlei lındı. AM demet için ot. çpı 7.4±1.1 (6-9 mm) oln semitendinosus tendonu ve PL demet için ot. çpı 5.9±.0.8 (5-7 mm) oln gcilis tendonu kullnıldı. Tünelle oluştuuluken stndt potllee ek olk ksesu düşük medil potl kullnıldı. Femol tünelle ntomik noktl (esidence idge, posteio koteks, ÖÇB klıntılı) kılvuz lınk fee hnd tekniği ile hzılndı. Özellikle femol AM demet tutunmsının supeio sınıı ntomik tünel yeleşiminin üst sınıı olk kılvuzluk etmesi için koundu. Diz hipefleksiyond iken önce PL femol tünel çıldı. PL demetin mekezi nteio eklem kıkıdğın yklşık 3 mm supeio ve 5-7 mm posteio olk belilendi. Son he bi demet için tibil tünelle çıldı. Tibil C kılvuz kolu AM demet için 45 deeceye, PL tünel için 55 deeceye kuulk tünelle oluştuuldu. Kılvuz telle (3.2 mm) tibil ykizlei için işetlenen yelee yeleştiildi. AM kılvuz tel, tibil AM demetin mekezinden çıkck şekilde göndeildi. PL tünel için telin tibidki giiş yei, stndt yönteme göe dh medil ve dh distlden ve yüzeyel medil kolltel ligment (MKL) lifleine hemen nteiodn çıldı (Resim 1). Tibil PL tünel; ltel menisküs k boynuzu, k çpz bğ ve tibil AM demet tutunm yei ile oluşn üçgene 3-5 mm pos- Resim 1. Hst pozisyonu ve he iki tibil tünelin pozisyonunun göünümü 132 Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine
teiodn çıldı. İki tel sınd 8 mm mesfeyi koumy özen gösteildi. Son olk femol AM tünel çıldı. Önce PL demet son AM demet tünelleden geçiildi. Geftle tespit edilmeden dize 25-30 kez tm fleksiyon ve ekstnsiyon yptıılk geftlein uygun geginlikte yeleşimi sğlndı. Tibil PL demet tespiti diz tm ekstnsiyond ve AM demet tespiti diz 60 deece fleksiyond iken ypıldı. Femol tesbit için ilk 10 hstd Endobutton CL (Acufex; Smith & Nephew, Endoscopy, USA) skı sistemi kullnıldı. Sonki 10 hstd ToggleLoc femol tespit cihzı (Biomet, Wsv) kullnıldı. Tibil tünel tesbiti için biyobozunu vid kullnıldı. Tibil uçt geftle yıc stple ile tesbit edildi. Tüm hstld spitif den kullnıldı ve denle meliyt sonsı 2. gün çekildi. Tüm hstl meliyt sonsı 4-6 hft diz beysi kullndı. Tüm hstl meliyt sonsı kselee ehbilitsyon poğmı bşlndı [12]. Ameliyt sonsı menisküs tmii ve mikokıık uygulnn hstld 6 hft yüklenme kısıtlndı. Diğe hstld yük veme kısıtlnmdı. İsttistiksel değelendime: İsttistiksel değelendimede SPSS fo Windows yzılım pogmı kullnıldı. Değişkenlein değelei otlm (x)± stndt spm (SD) olk hesplndı. Değişkenlee ilişkin veilein noml dğılım göstemediği Shpio Wilk testi ile sptndı (p< 0.05). Pe-op ve post-op değele sındki fklılık Wilcoxon eşleştiilmiş iki önek testi ile test edildi. Değişkenle sı ilişki Spemn s Sı Koelsyon testi kullnılk ypıldı. P < 0.05 isttistiksel olk nlmlı kbul edildi. Bulgul Bütün hstld tm kt ÖÇB (AM ve PL he iki bndın) yıtığı mevcuttu. Hstlın %75 inde (15 hst) izole ÖÇB yıtığı mevcut idi. Bi hstd medil menisküste kov spı yıtık, 4 hstd medil menisküste vetikl yıtık sptndı. Kov spı yıtık eksize edildi (psiyel menisektomi), vetikl yıtıkl ise ll inside yöntemle sutue edildi. İkisinde bebeinde menisküs yıtığı d oln 4 hstd (%20) medil femol kondilde gde 3/4 kondopti sptndı. Bu hstl mikokıık uygulndı. Mikokıık uygulnn hstlımızın bii 47 yşınd olup diek gfileinde medilde hfif dejenetif bulgulı mevcut idi. Menisküs tmii ve mikokıık uygulnn hstl 6 hft yük vediilmedi (Resim 2,b). Hstlın otlm izlem süesi 17.8 ±3.4 y (13-21 y) dı. A B Tblo 1. Peop ve post op Lysholm, Cincinnti ve IKDC skolı Pe-op Post-op p Lysholm skou 39.8±19.4 86.3±8.5 0.0001 Cincinnti skou 18.18±0.5 27.37±3.3 0.0001 IKDC subjektif diz skou 39.3±15.3 76.3±16.2 0.0001 Tblo 2. Lysholm skou: 95-100: mükemmel, 84-94: iyi, 65-83: ot, 64 ve ltı: kötü Cincinnti skou: 26-30: mükemmel, 21-25: iyi, 16-24: ot, 15 ve ltı: kötü Lysholm (hst syısı) Cincinnti (hst syısı) Peop Postop Peop Postop Mükemmel 0 6 0 12 İyi 0 11 3 5 Ot 6 3 12 3 Kötü 14 0 5 0 Tblo 3. IKDC skolı IKDC Skou Pe op (hst syısı) Post op (hst syısı) A (noml) 0 5 B (nomle ykın) 0 11 C (noml) 16 4 D (kötü) 4 0 Tblo 4. Cybex II dinmometesine göe; Kudiseps: Ekstnsiyon ve Hmsting: Fleksiyon ks gücü ölçüm sonuçlı. de/sn: deece/sniye CYBEX II fekns (de/sn) pik tok ot. (opee diz) pik tok ot. (sğlm diz) Kudiseps 90 126.7 132.8 95.4 Kudiseps 120 122.7 130.8 93.8 Kudiseps 150 107.6 111.2 96.7 Hmsting 90 61.4 71 86.4 Hmsting 120 59.2 64.4 91.9 Hmsting 150 55.8 53.5 100 % Resim 2. 23 yşındki ekek hstnın postop 16. ydki ön-k ve yn gfisi(a,b). Fizik muyenede peop. 13 hstd (% 65) Lchmn testi 3+, 7 sinde (%35) 2+ idi. Postop. hstlın 13 ünde ( %65) Lchmn testi noml, 5 hstd (%25) Lchmn 1+, 2 hstd (%10) 2+ bulundu. Post op. tüm hstld pivot shift testi noml vey nomle ykın idi. Üç hstd günlük ktivitele sısınd ğı ve hfif şişlik şikyeti mevcut idi. Spo dönme süesi otlm 5.8±2.1 (4-7 y) y bulundu. Spo dönüş süesinin hstnın ylnm öncesi ktivite düzeyine ve ehbilitsyon uyum deecesine bğlı olduğu gözlendi. Hstlın otlm fleksiyonu 130±5º olk hesplndı. Ekstnsiyon kısıtlılığı oln hstmız olmdı. Hstlın son muyenesinde uyluk tofisi ölçümlei otlm 0.5±0.2 (0-0.9) cm idi. Hstlın Lysholm, Cincinnti ve IKDC skolı tblo1-3 de gösteildi. Bğ tmii ile bebe kıkıdk ve menisküs sounu oln hstlın sonuçlı ile sdece bğ tmii ypılnl sınd fklılık yoktu. Hstlın opee edilen ve sğlm ekstemiteleindeki kudiseps ve hmsting ks guplın it güç ölçümlei Cybex II dinmometesi kullnılk ypıldı. Ölçümle sısınd 90,120 ve 150 deece/sniye feknslınd fleksiyon ve ekstnsiyond en yüksek tok (pek tok) değelei sptndı ve sğlm dizle onlndı. Yüzde 80 ve üzeindeki değele noml kbul edildi. Hiçbi hstd %10 dn fzl güç kybı sptnmdı (tblo 4). Ttışm Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine 133
Ön Çpz Bğ ylnmlının tedvisindeki ttışml devm etmektedi. Rekonstüksiyon tekniklei ÖÇB yokluğu oln dizin stbilite ve kinemtikleini yeniden düzenlemeyi böylece ileide gelişebilecek dejenetif değişikliklei önlemeyi mçl. IKDC kılvuzlın göe noml diz fonksiyonunun tek demet ÖÇBR ypıln hstlın sdece %37 de yeniden sğlndığı ve nck %60-70 inin spo yeniden dönebildiği, bu yöntemin meliyttn sonki 7 yıl içeisinde dizde %90 vn eken dejenetif tit gelişimini önlemediği bildiilmişti [4,13-15]. Antomik çift demet ÖÇBR nun kopn ÖÇB ın noml ntomisini geleneksel tek demet ÖÇBR göe dh iyi oluştuduğu bu yüzden klinik sonuçlı iyileştieceği özellikle de otsyonel stbiliteyi sğlmd dh vntjlı olcğı düşünülü. Ygi ve k., 60 hstyı 3 gub yımışl, bi gub ntomik çift demet ekonstüksiyonu, bi gub sdece AM demet ekonstuksiyonu ve 3. gub d PL demet ekonstuksiyonu uygulmışl. Dizin önk plnd stbilitesi KT-1000 ile, otsyonel stbilitesi ise üç boyutlu elektomnyetik sensöle kullnılk pivot şift testi ile değelendiilmiş. Klinik değelendime ve KT ölçümleinde gupl sınd fk bulunmmış. Anck çift demet ÖÇBR ypılnld diğe gupl göe dh iyi pivot şift kontolü sğlndığı bildiilmişti [9]. Çift demet ÖÇBR ile ypıln biyomeknik çlışmld, özellikle otsyonel stbilitenin dh iyi olduğu bildiilmişti [16,17]. Lm ve k.nın optik heket nliz sistemi kullnk yptıklı çlışmd, tek tflı ÖÇB yıtığı oln hstld meliyttn önce ve ntomik çift demet ÖÇBR dn son, yüksekten tlmyı tkiben pivotlyıcı heketle oluşn tibil otsyon sğlm dizlele kşılştıılmış. Ameliyt öncesi ÖÇB yıtığı oln ekstemitede tn tibil otsyonun ntomik çift demet ÖÇBR dn son zldığı ve sğlm ekstemite ile kşılştııldığınd tibil otsyond fk olmdığı bildiilmişti [17]. Onyedi ndomize kontollü çlışmd 1381 hstyı içeen yeni bi metnlizde çift demet ÖÇBR ile dh z geft yetmezliği iski, dh z pivot şift testi pozitifliği, dh düşük KT-1000 tomete ölçümü, dh z diz ekstnsiyon kısıtlılığı ve dh yüksek subjektif IKDC skou olduğu, Lysholm skou, diz ekstnsö pik toku, diz fleksiyon kısıtlılığı ve objektif IKDC skou bkımındn tek demet ÖÇBR ile fk olmdığı bildiilmişti [18]. Tek demet ÖÇBR ile ilgili çlışmlın önemli bi kısmı femol tünelin tnstibil teknikle oluştuulduğu ntomik olmyn geft yeleşimleine itti [8,10]. ÖÇBR d femol tünel yeleşimi diz kinemtiklei ve cehi neticeyi etkileyen en önemli fktöleden biidi ve ntomik olmyn geft yeleşimi geft yetesizliğinin ess nedenleinden biidi [19-22]. Femol tünelin tnstibil teknik kullnılk dillenmesinde femol tünellein loklizsyonu ve oyntsyonunun ylnmsındki güçlüğe bğlı olk ntomik olmyn tünel yeleşimi ile sonuçlnbili. Tnstibil ntomik olmyn tünel yeleşimi yeine ksesu nteomedil potl kullnılk ypıln ntomik tek tünel ÖÇBR nun ön-k ve otsyonel diz stbilitesini ve IKDC skolını iyileştidiği bildiilmişti [23,24]. Kondo ve k. nın kdv dizleinde ntomik çift demet, ltel olk yeleştiilen ntomik tek demet ve ntomik olmyn yeleşimli tek demetle yptıklı ÖÇBR d ntomik çift demetle ypıln ekonstüksiyon ile ntomik tek demetle ypıln ÖÇBR sınd meliyt sonsı otsyonel ve pivot şift lksitesi bkımındn fk olmdığını ve he iki yöntemin ntomik olmyn tek demet ÖÇBR dn iyi olduğunu bildimişledi [25]. İsveç ulusl ÖÇBR kyıtlındn 2005-2010 yıllı sınd ypıln yklşık 18.000 ÖÇBR nun klinik sonuçlının değelendiildiği sistemtik çlışmd 1 ve 2 yıllık izlemde diz ile ilişkili yşm klitesini ve spo ktılımı değelendien Knee injuy nd Osteothitis Outcome Scoe (KOOS) un tüm lt skllınd tek demetle kşılştııldığınd çift demet ÖÇBR nun nlmlı bi fklılık oluştumdığı bildiilmişti. He iki yöntemle de diz lksitesinde zlm olduğu nck çift demet ÖÇBR dn son klinik netice ölçümleinde önemli bi fklılık olmdığı belitilmişti [26]. Yeni bi çlışmd hstlın doğl ÖÇB boyutun göe bieyselize edileek ypıln ntomik tek demet ve çift demet ÖÇBR nun Lysholm skou, subjective IKDC skou, nteio tibil tnslsyon ve pivot şift negtifliği bkımındn fk bulunmmıştı [27]. Bizim çlışmmızd klinik sonuçl bkımındn IKDC, Cincinnti ve Lysholm skolı ile değelendiildiğinde elde ettiğimiz sonuçl litetüle uyumlu idi. Biz hstlımızd ön-k ve otsyonel stbiliteyi klinik olk Lchmn ve pivot şift testlei ile değelendidik. Çlışmmızdki hstlımızın 18 de (%90) meliyt sonsı Lchmn ve pivot şift testlei noml vey nomle ykın bulunmuştu. Hstlın değelendiilmesinde kullnıln objektif bi pmete de Cybex II dinmomete sonuçlıdı. Eiksson ve k.,nın çlışmsınd hstlın meliyt edilen dizlei ile sğlm dizlei hmsting tendonlının işlevselliği bkımındn kşılştıılmış ve nlmlı fk bulunmmıştı [28]. Hstlımızın he iki ekstemitenin fleksiyon ve ekstnsiyondki izokinetik ks güçlei fkını ştımy yönelik Cybex II dinmometesi ile ypıln ölçümleinde meliyt oln diz ile noml dizin en yüksek döndüme kuvvet değelei bibiine onlnmış, %80 ve üzei sonuçl noml kbul edilmiş, hiçbi hstd %10 dn fzl güç kybı sptnmmıştı. Postop. ehbilitsyon pogmı ÖÇB ekonstuksiyonunun en önemli bsmklındn biidi. Shelboun un hızlndıılmış ehbilitsyon pogmı ile en geç 6 y içinde shy dönecek şekilde tedvi yönlendiilmektedi [12]. Biz hstlımızd 1.günde CPM ile psif ROM egzesizleine, ktif fleksiyon ve psif ekstnsiyon heketleine bşldık ve ekstnsiyond kilitli beysle tm yük vemeleine izin vedik. Denge thtsı üzeinde egzesizlee 3-4.hftld bşlnıldı. Bizim çlışmmızd spo dönüş (mtö) otlm 5.8 y olk sptnmıştı. Bu süe, peop ktivite skou dh yüksek oln ve ehbilitsyon iyi uyum gösteen hstld dh kıs idi. Çlışmmızın bzı kısıtlmlı vdı. Hst syımız z ve tek tünel ÖÇBR ypıln bi kontol gubumuz yoktu. Son zmnld otsyonel stbilitenin nvigsyon sistemi vey optik heket nliz sistemi kullnılk değelendiildiği çlışml vdı [29]. Biz ön-k stbiliteyi Lchmn testi ile ve otsyonel stbiliteyi pivot şift testi ile klinik olk değelendidik. Ayıc uzun dönem sonuçl ship değiliz. Çlışmmızın otlm tkip süesi 17.8 y olup bu yöntemin dejenetif tit gelişmesini önlediği ile ilgili değelendime ypmk için uzun dönem tkipleine ihtiyç vdı. Sonuç olk hmsting tendonlı ile femol skı yöntemi kullnk ypıln çift demet ÖÇB ekonstüksiyonu teknik olk güç ve öğenme eğisi uzun oln nck litetü veilei ve ldığımız sonuçl ışığınd ttmin edici sonuçl lınbili bi yöntemdi. Bizim çlışmmızın eksik yönleinden bii tek tünel ÖÇBR ypıln hstll kşılştımnın ypılmmış olmsıdı. Bu ne- 134 Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine
denle tek tünel ÖÇBR ypıln hstl göe klinik üstünlüğünü söylemek mümkün değildi. Çift demet ÖÇBR nu, dejenesyonu engelleme ve diz biyomekniğini dh iyi estoe etme çısındn değelendimek için uzun dönem sonuçlını gömek ve benze çlışmll kşılştımk geekmektedi. Çık Çkışmsı ve Finnsmn Beynı Bu çlışmd çık çkışmsı ve finnsmn destek lındığı beyn edilmemişti. Kynkl 1. Pinczewski LA, Deehn DJ, Slmon LJ, Russell VJ, Clingeleffe A. A five-ye compison of ptell tendon vesus fou-stnd hmsting tendon utogft fo thoscopic econstuction of the nteio cucite ligment. Am J Spots Med 2002;30(4):523-36. 2. Beynnon BD, Johnson RJ, Fleming BC. Anteio cucite ligment eplcement: Compison of bone-ptell tendon-bone gfts with two-stnd hmsting gfts. J Bone Joint Sug (Am) 2002;84A(9):1503-13. 3. Feedmn KB, D Amto MJ, Nedeff DD, Kz A, Bch BR J. Athoscopic nteio cucite ligment econstuctio: A met-nlysis comping ptelll tendon nd hmsting tendon utogfts. Am J Spots Med 2003;31(1):2-11. 4. Fithin DC, Pxton EW, Stone ML, Luetzow WF, Csintln RP, Pheln D, Dniel DM. Pospective til of tetment lgoithm fo the mngement of the nteio cucite ligment-injued knee. Am J Spots Med2005;33(3):333-4. 5. Tshmn S, Collon D, Andeson K, Kolowich P, Andest W. Abnoml ottitonl knee motion duing unning fte nteio cucite ligment ecosntuction. Am J Spots Med 2004;32(4):975-83. 6. Feetti M, Levicoff EA, Mcpheson TA, Moelnd MS, Cohen M, Fu FH. The fetl nteio cucite ligment: n ntomic nd histologic study. Athoscopy 2007;23(3):278-83. 7. H K, Mochizuki T, Sekiy I, Ymguchi K, Akit K nd Munet T. Antomy of noml humn nteio cucite ligment ttchments evluted by divided smll bundles. Am J Spots Med 2009;37(12):2386-91. 8. Stevenson WW 3d, Johnson DL. Veticl gfts : common eson fo functionl filue fte ACL econstuction. Othopedics 2007;30(3):206-9. 9. Ygi M, Kuod R, Ngmune K, Yoshiy S, Kuosk M. Double bundle ACL econstuction cn impove ottionl stbility. Clin Othop Rel Res 2007;454:100-7. 10. Ysud K, Kondo E, Ichiym H, Tnbe Y, Tohym H. Clinicl evlution of ntomic double-bundle nteio cucite ligment econstuction pocedue using hmsting tendon gfts: compisons mong 3 diffeent pocedues. Athoscopy 2006;22(3):240-51. 11. Igng JJ, Tshmn S, Mooe C, Fu FH. Chllenge ccepted: desciption of n ongoing NIH funded ndomized clinicl til to compe ntomic single bundle vesus ntomic double bundle ACL econstuction. Athoscopy. 2012;28(6):745-8. 12. Shelboune KD, Nitz P. Acceleted ehbilittion fte nteio cucite ligment econstuction. Am J Spots Med 1990;18(3):292-9. 13. Jcobsen K. Osteothitis following insufficiency of the cucite ligment in mn: clinicl study. Act Othop Scnd 1977;48(5):520-6. 14. Igng JJ, Bost JE, Fu FH. Lette to the Edito. Am J Spots Med 2009;37:421. 15. Podomos CC, Fu FH, Howell SM, et l. Contovesies in soft-tissue nteio cucite ligment econstuction: gfts, bundles, tunnels, fixtion, nd hvest. J Am Acd Othop Sug 2008;16(7):376 84. 16. Hemmeich A, Mewe W, Bttehm M, Vughn CL. Knee Rottionl Lxity in Rndomized Compison of Single- Vesus Double-Bundle Anteio Cucite Ligment Reconstuction. Am J Spots Med 2011;39(1):48-56. 17. Lm MH, Fong DT, Yung PS, Ho EP, Fung KY, Chn KM. Knee ottionl stbility duing pivotting movement is estoed fte ntomic double-bundle nteio cucite ligment econstuction. Am J Spots Med 2011;39(5):1032-8. 18. Li X, Xu CP, Song JQ, Jing N, Yu B. Single-bundle vesus double bundle nteio cucite ligment econstuction: n up-to-dte met-nlysis. Int Othop 37(2):213-26. 19. Somme C, Fiedeich NF, Mülle W. Impopely plced nteio cucite ligment gfts: Coeltion between diologicl pmetes nd clinicl esults. Knee Sug Spots Tumtol Athosc 2000;8(4):207-13. 20. Zntop T, Diemnn N, Schumche T, Schnz S, Fu FH, Petesen W. Antomicl nd nonntomicl double-bundle nteio cucite ligment econstuction: impotnce of femol tunnel loction on knee kinemtics. Am J Spots Med 2008;36(4):678-85. 21. Kopf S, Fosythe B, Wong AK, Tshmn S, Andest W, Igng JJ, Fu FH. Nonntomic tunnel position in tditionl tnstibil single-bundle nteio cucite ligment econstuction evluted by thee-dimensionl computed tomogphy. J Bone Joint Sug Am 2010;92(6):1427-31. 22. Tsud E, Ishibshi Y, Fukud A, Ymmoto Y, Tsukd H, Ono S. Tunnel position nd eltionship to postopetive knee lxity fte double-bundle nteio cucite ligment econstuction with tnstibil technique. Am J Spots Med 2010;38(4):698-706. 23. Alenton-Geli E, Smitie G, Alvez P, Steinbche G, Cugt R, Anteomedil potl vesus tnstibil dilling techniques in ACL econstuction: blinded cosssectionl study t two- to five-ye follow-up. Int Othop 2010;34(5):747-54. 24. Ozyuek S, Tsud E, Vn-Eck CF, Fu FH, Ishibshi Y. Lette to the Edito. Am J Spots Med 2010;38:3. 25. Kondo E, Meicn AM, Ysud K, Amis AA. Biomechnicl Compison of Antomic Double-Bundle, Antomic Single-Bundle, nd Nonntomic Single-Bundle Anteio Cucite Ligment Reconstuctions. Am J Spots Med 2011;39(2):279-88. 26. Ahldén M, Smuelsson K, Senet N, Fossbld M, Klsson J, Ktus J. The swedish ntionl nteio cucite ligment egiste: epot on bseline vibles nd outcomes of sugey fo lmost 18,000 ptients. Am J Spots Med 2012;40(10):2230-5. 27. Hussein M, Vn Eck CF, Cetnik A, Dinevski D, Fu FH. Individulized nteio cucite ligment sugey. A pospective study comping ntomic single- nd double-bundle econstuction. Am J Spots Med 2012;40(8):1781-8. 28. Eiksson K, Hmbeg B, Jnsson E, Lsson H, Shlbi A, Wedmk D: Semitendinosus muscle in nteio cucite ligment sugey: Mophology nd function. Athoscopy 2001;17(8):808-17. 29. Lee S, Kim H, Jng J, Seong SC, Lee MC. Intopetive coeltion nlysis between tunnel position nd tnsltionl nd ottionl stbility in single- nd double-bundle nteio cucite ligment econstuction. Athoscopy 2012;28(10):1424-36. Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine 135