T.C. ÜNYE KAYMAKAMLIĞI İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü ÜNYE İLÇESİ 2014-2015 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI EĞİTİM ORTAMLARINDA PSİKOSOSYAL RİSK FAKTÖRLERİNİN TESPİTİ PROJESİ (RİSK ÖLÇEĞİ UYGULAMA SONUÇLARI) ŞUBAT-HAZİRAN 2015
Hastalık, sevgisizlik, öksüzlük... Neler geçirdim ben! Çıkabilseydi bir, "güzel" diyecek Güzelleşirdim ben! (Arif Nihat Asya) Aç açabildiğin kadar sineni ummanlar gibi olsun İnançla geril, insana sevgi duy Kalmasın el açmadığın bir mahsun gönül
İnsanların toplum hayatına uyum sağlaması, kişilik kazanması, iyi bir insan ve iyi bir vatandaş olması ancak iyi bir eğitim sayesinde olur. Bu nedenle genç kuşaklar, toplumun ve kendi ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde yönlendirilmeli ve eğitilmelidirler. Millî eğitim, bir milletin genç nesillerini o milletin maddî ve manevi değerlerinin gösterdiği hedefler içinde, ideal insan tipi olarak, yönlendirme ve yetiştirmedir. Eğitimin konusu insandır. Eğitime önem veren toplumlar, huzur ve kalkınma için gereken en önemli yatırımı yapmış sayılırlar. İyi bir vatandaş, ancak iyi bir eğitim sayesinde yetiştirilebilir. Eğitimde geri kalan toplumlar, gelişmez ve ilerleyemezler. Ailede başlayan eğitim, okullarda devam eder ve insan hayatının her dönemini kapsar. Eğitim, bir ülkede millî birlik ve beraberliğin sağlanmasında da en önemli bir etkendir. İlçemiz Rehberlik ve Araştırma Merkezi tarafından Ünye İlçesinde bulunan Ortaokullar ile Liselerde Psikososyal Risklerin Tespiti Projesi adı altında yürütülen bu çalışmanın ilçemiz eğitimine katkı sağlayacağına inanıyorum. Bu çalışmanın da katkısı ile, her okulumuz kendi öğrenci profilini daha iyi tanıyacak, öğrencilerinin ailede, çevrede, okulda ve kendi iç dünyalarında belirttikleri problemler, onlar için daha derinleşmeden gerekli çalışmalar yapılarak, öğrencilerin bu sorunlarla baş etme becerilerine sahip olmaları sağlanacaktır. Bu çalışmada katkısı olan tüm eğitim paydaşlarını kutlar, geleceğimizin teminatı olan çocuklarımızın daha iyi ve kaliteli eğitim almalarına vesile olmasını dilerim. Mustafa DEMİR Ünye Kaymakamı
Bu çalışma, İlçemiz Rehberlik ve Araştırma Merkezi tarafından Mart-Nisan 2015 ayları arasında Ünye İlçesinde bulunan Ortaokullar ile Liselerde Psikososyal Risklerin Tespiti Projesi adı altında yürütülen çalışmanın İlçe Geneli için istatistikî verilerden oluşan sonuç raporudur. Bu çalışmanın yapılış gayesi, okullarımızda karşılaşılan psiko-sosyal risklerin önceden tespit edilmesi ve bu doğrultuda önleyici çalışmaların yapılmasına katkı sağlamaya dayanmaktadır. Okullarımızda devamsızlık, başarısızlık, uyum ve davranış sorunları, psikiyatrik problemler, madde bağımlılığı, suça sürüklenme, istismar gibi birçok problem karşımıza çıkmaktadır. Bu problemlerle ilgili neden-sonuç ilişkisine bakıldığında ailelerin ekonomik ve sosyal durumu, ailenin yaşadığı çevre, öğrencinin kişiliği ve okul ortamının, problemlerin ortaya çıkmasında ve çözümünde etkili olduğu görülmektedir. Proje kapsamında Ünye ilçesinde Ortaokullarda ve Liselerde eğitim gören toplam 10.638 öğrenciye ulaşılmıştır. Okul düzeylerine göre Ortaokullarda 5.302 öğrenciye, Liselerde 5.336 öğrenciye Risk Ölçeği uygulanmıştır. Ölçekte kullanılan sorular ve öğrencilerin toplu cevaplarını içeren veriler grafik ve tablolar şeklinde bu kitapçıkta verilmiştir. 22 Ortaokul ve 13 Lisemizde yapılan bu çalışmanın sonuçları dijital ortamda Ünye Rehberlik ve Araştırma Merkezi Müdürlüğünce hazırlanarak okul yöneticilerimiz, rehberlik servislerimiz, öğrencilerimiz ve velilerimizin hizmetine sunulmak üzere ilgili okullarımıza ulaştırılmıştır. Bu çalışmada işbirliği yapan eğitim paydaşlarından eğitim yöneticileri, okul rehber öğretmenleri ve katkısı olan öğretmenlerimiz ile öğrencilerimize teşekkür eder, bundan sonraki çalışmalara katkı sağlamasını dilerim Musa ERDEM Ünye İlçe Milli Eğitim Müdürü
Bireylerin doğup büyüdükleri aile ve okul ortamları ile sosyal çevreleri onların sağlıklı, mutlu, başarılı, çevresi ile uyumlu, sosyal becerileri gelişmiş üretken insan olmalarında en hayati unsurlardır. Bu unsurlardan birinde ya da bir kaçında olumsuzluk olması bireyin yaşantısında karşılaştığı risk faktörleriyle mücadele etmede sorunlara neden olmaktadır. Risk ölçeği uygulaması sonucu belirlenen öğrencilere yönelik yapılacak çalışmalardaki temel amaç, potansiyel ve var olan risklere yönelik tedbirlerin alınarak psikososyal gelişimin desteklenmesidir. Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 2014/20 nolu genelgesi doğrultusunda İlçe milli eğitim müdürlüğünde kurulan komisyonun hazırlamış olduğu ilçe eylem planı faaliyetleri gereği Psikososyal Risk Faktörlerinin Tespiti proje çalışmamız planlanmış ilçemizde risk altında bulunan öğrencileri belirlemek ve onlara yönelik psikososyal müdahalede bulunabilmek amacıyla 22 ortaokul ve 13 Lisemizde toplam 10.638 öğrenciye Risk Ölçeği uygulaması gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmanın sonuçları ve bu sonuçlar doğrultusunda alınabilecek önlemler bu kitapçıkta yayınlanmıştır. Bu çalışmada emeği geçen kurumumuz personellerine, okullardaki yönetici ve öğretmenlere, çalışmanın yapılmasında program desteği alınan Fatsa Rehberlik Araştırma Merkezine, bizleri her zaman destekleyen ilçe Kaymakamımız Sayın Mustafa DEMİR ve İlçe Milli Eğitim Müdürümüz Sayın Musa ERDEM ile şube müdürlerimize teşekkürlerimi sunarım. Ergin YİĞİT Ünye RAM Müdürü
ÜNYE İLÇESİ 2014-2015 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI EĞİTİM ORTAMLARINDA ZARARLI ALIŞKANLIKLARLA MÜCADELE EYLEM PLANI. N. STRATEJİK AMAÇ STRATEJİK HEDEF FAALİYETİN KONUSU TARİH FAALİYETİ YÜRÜTECEK GÖREVLİLER İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KİŞİ VE KURULUŞLAR 1 Özelde Ünye İlçesi Okullarında, Genelde bütün Ünye de yaşayan her yaş grubu insanlarda, Uyuşturucu Kullanımı ve Bağımlılığın etkileri ile sonuçları konusunda farkındalığı arttırmak ve bağımlı duruma düşenlerin rehabilitasyonu sağlamak. Stratejik Amaca Uygun Şekilde Okullarımızda Yapılacak Eylem Planları Doğrultusunda Uygun Önleyici Faaliyetleri gerçekleştirerek risk altındaki çocuklarımızın korunması Eğitim ortamında/ ortamlarmda uyuşturucu kullanımı ve bağımlılık ile mücadele İlçe kurulımmı/komisyonım kurulması 2 İlçe Yürütme kurahmun/komisyonunun ilçedeki diğer ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği toplantısı yapması 3 Eğitim ortamında/ ortamlarmda uyuşturucu kullanımı ve bağımlılık ile mücadele okul komisyonun kurulmas 4 5 Eğitim ortamlarmda uyuşturucu kullanımı ve bağımlılık ile mücadelede 2014/20 sayılı genelge doğrultusunda okul politikasının oluşturulması ve benimsenmesi, buna parelel olarak okul eylem planının hazırlanması Ünye RAM koordinasyonunda, daha önce "Risk EtmenleriBelirleme Ölçeği" uygulanmamış Ortaokul ve Liselerde,rehber öğretmeni olan okullarda bizzat rehber öğretmenlerce, rehber öğretmeni olmayan okullarca da bizzat okul müdürü ve ya görevlendireceği 1 müdür yardımcısının sözkonusu ölçeğiintenıet ortamında öğrencilere uygulamaları ve bununla ilgili Ünye RAM'ca yapılacak bir toplantı ile bilgi verilmesi. ARALIK AYI SONUNA KADAR ARALIK AY] SONUNA KADAR 2015 OCAK AYININ ÜÇÜNCÜ HAFTASINA KADAR 2015 OCAK AYININ SON HAFTASINA KADAR 2015 ŞUBAT AYININ SON HAFTASINA KADAR İlçe Yürütme Kurulunun komisyonunun Oluşturulması İlçe Yürütme Kurulu/komisyonu Okul Komisyonu (müdür ve yardımcıları, rehber öğretin., her sınıf seviyesinden 1 veya daha fazla temsilci) Okul Yönetimi ve Komisyonu Ortaokullar, Liseler ve RAM İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, RAM, İgili diğer kişi ve kuruluşlar İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, RAM, İgili diğer kişi ve kuruluşlar İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü,
S. N. 6 7 8 9 STRATEJİK AMAÇ Özelde Ünye İlçesi Okullarında, Genelde bütün Ünye de yaşayan her yaş grubu insanlarda, Uyuşturucu kullanımı ve Bağımlılığın etkileri ile sonuçları konusunda farkındalığı arttırmak ve bağımlı duruma düşenlerin rehabilitasyonu sağlamak. STRATEJİK HEDEF Stratjik Amaca Uygun Şekilde okullarımızda Yapılacak Eylem Planları Doğrultusunda Uygun Önleyici Faaliyetleri gerçekleştirerek risk altındaki çocuklarımızın korunması. FAALİYETİN KONUSU "Risk Etmenleri Belirleme Ölçeği" uygulanması sonucunda "çevremde ve ailemde zararlı alışkanlıklar olan varmı" maddesine evet yanıtını veren öğrencilerle okul rehber öğretmeni, sınıf rehber öğretmeni ve okul yönetimi aracılığı ile birebir görüşmeler yapılarak, ortaya çıkan isimlerin gizlilik ilkeleri içinde belirlenmesi bu isimlerin ilçe milli eğitim müdürlüğüne bildirilmesi. TARİH FAALİYETİ YÜRÜTECEK GÖREVLİLER 2. DÖNEM MART AYI 1. HAFTA Ortaokullar ve Liseler SONUNA KADAR Gençlere yönelik korayucu-önleyici çalışmaların üniversite, ilgili kıırum ve kuruluşlar ve uzman kişilerce destek almaması Okul Çalışma Ekibi İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KİŞİ VE KURULUŞLAR İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Üniversiteler Okul yöneticileri ve öğretmenlere uyuşturucu madde bağımlılığı konularında hizmetiçi eğitim faaliyetleri ve seminerler düzenlenmesi İlçe Yürütme Kurulu İlçe MEM, Emniyet Müdürlüğü, S ağlık Kuruluşları, Yeşilay, El Ele Demeği Tüm eğitim kuramlarında anne babalanıl '0-18 Yaş Aile Eğitimi Programı' kapsammda gelişim dönemi ergenlik döneminin özellikleri uyuşturucu kullanımı, bağımlılığın önlenmesi konularında bilgilendirilmesi Ailelerin çocuklarmı izlemelerini arkadaşlarını tanımalarını çocukları ile doğra iletişim kurmaları onların yatımda olduklarını göstermeleri çocukların internet ve bilgisayar konularında seminer, toplantı afiş broşür vb. Öğrencinin stresle başa çıkma, çatışma çözme becerileri geliştirme etkili reddetme davranışı 'Hayır Diyebilme!' akran baskısma, karşı koyma öfke yönetimi vb. konularda eğitimler verilerek yaşam 10 becerilerinin geliştirilmesi Okul Çalışma Ekibi ve Rehberlik Servisleri Okul Çalışma Ekibi ve Rehberlik Servisleri Okul Çalışma Ekibi ve Rehberlik Servisleri İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Rehberlik Araştırma Merkezi, Aile ve Sosyal Politikalar İlçe Müdürlüğü RAM, Aile ve Sosyal Politikalar İlçe Müdürlüğü İlçe Sağlık Müdürlüğü, İlçe Emniyet Müdürlüğü
S. N. STRATEJİK AMAÇ STRATEJİK HEDEF FAALİYETİN KONUSU TARİH FAALİYETİ YÜRÜTECEK GÖREVLİLER İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KİŞİ VE KURULUŞLAR 11 12 13 Özelde Ünye İlçesi Okullarında, Genelde bütün Ünye de yaşayan her yaş grubu insanlarda, Uyuşturucu Kullanımı ve Bağımlılığın etkileri ile sonuçları konusunda farkındalığı arttırmak ve bağımlı duruma düşenlerin rehabilitasyonu sağlamak. Stratejik Amaca Uygun Şekilde Okullarımızda Yapılacak Eylem Planları Doğrultusunda Uygun Önleyici Faaliyetleri gerçekleştirerek risk altındaki çocuklarımızın korunması Karar verme sürecinde öğrenci, aile ve öğretmenlerin tam katılımmm sağlanması Okul giriş-çıkışlarmm kontrol altrna almması (okul güvenliğinin sağlanması) Okuldan kaçma ve önlenmesine yönelik aileleri bilgilendirici broşür hazırlanması 14 Okullar Hayat Olsun Projesi kapsammda etkinlikler düzenlenmesi 15 Milli eğitim Bakanlığının 06/10/1995 tarihli 'Uçucu Maddelerle Kırtasiye Malzemeleri Konulu' 1995/75 Nolu genelgesi doğrultusunda eğitim ortamında kullanılan kırtasiye malzemeleri ile mesleki eğitim ve iş eğitiminde kimyasal maddeler içeren koku ihtiva eden araç gereçlerin kullanılmaması, su bazlı ürünlerin tercih edilmesinin sağlanması ve kullanım alanında kısmı veya genel havalandırma sisteminin bulunması zorunluluğunun uygulanması Karar verme sürecinde öğrenci, aile ve öğretmenlerin tam katılımmm sağlanması Okul Çalışma Ekibi Okul Yönetimi İlçe Emniyet Müdürlüğü Okul Çalışma Ekibi Okul Yönetimi Halk Eğitim Merkezi Okul Yönetimi ve Okul Çalışma Ekibi İlçe Sağlık Müdürlüğü, Yerel Yönetimler, Esnaf ve Sanatkarlar Odası
S. N. STRATEJİK AMAÇ STRATEJİK HEDEF FAALİYETİN KONUSU TARİH FAALİYETİ YÜRÜTECEK GÖREVLİLER İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KİŞİ VE KURULUŞLAR 16 17 18 19 Özelde Ünye İlçesi Okullarında, Genelde bütün Ünye de yaşayan her yaş grubu insanlarda, Uyuşturucu Kullanımı ve Bağımlılığın etkileri ile sonuçları konusunda farkındalığı arttırmak ve bağımlı duruma düşenlerin rehabilitasyonu sağlamak. Stratejik Amaca Uygun Şekilde Okullarımızda Yapılacak Eylem Planları Doğrultusunda Uygun Önleyici Faaliyetleri gerçekleştirerek risk altındaki çocuklarımızın korunması Öğretmenler tarafından hazırlanan ve eğitim ortamlarında kullanılan yazılı ve görsel araçlarda sağlığa zararlı maddelerin adı ve resimlerinin bulunmamasının sağlanması Öğretmenlerin sağlığa zararlı maddelerle karşılaştıklarmda nasıl davranmalı konusunda merak uyandıran ve özendirici olmayan eğitimin verilmesi Koridorları dahil olmak üzere her türlü eğitim,sağlık, üretim,ticaret,sosyal,kültürel,spor,eğlence ve benzeri amaçlı özel hukuk kişilerine ait olan ve birden çok kişinin girebileceği(ikamete mahsus konutlar hariç) binaların kapalı alanlarında tütün ve tütün ürünlerinin tüketilmesinin engellenmesi Okul öncesi eğitim kurumlarmm.dershaneler.özel eğitim ve öğretim kurumlan dahil olmak üzere ilk ve ortaöğretim kurumlanılın, kültür ve sosyal hizmet binalarının kapalı ve açık alanlarında tütün ve tütün ürünlerinin tüketilmesinin engellenmesi Okul Yönetimi ve Okul Çalışma Ekibi İl Yürütme Kurulu, Okul Yönetimi ve Okul Çalışma Ekibi Okul Yönetimi ve Okul Çalışma Ekibi Okul Yönetimi ve Okul Çalışma Ekibi İlçe MEM, Sosyal Politikalar İlçe Müdürlüğü İlçe Sağlık Miidürlüğüjlçe Emniyet Müdürlüğü İlçe Sağlık Müdürlüğü İlçe Sağlık Müdürlüğü 9
S. N. STRATEJİK AMAÇ STRATEJİK HEDEF FAALİYETİN KONUSU TARİH FAALİYETİ YÜRÜTECEK GÖREVLİLER İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KİŞİ VE KURULUŞLAR 20 21 22 23 24 25 Özelde Ünye İlçesi Okullarında, Genelde bütün Ünye de yaşayan her yaş grubu insanlarda, Uyuşturucu Kullanımı ve Bağımlılığın etkileri ile sonuçları konusunda farkındalığı arttırmak ve bağımlı duruma düşenlerin rehabilitasyonu sağlamak. Stratejik Amaca Uygun Şekilde Okullarımızda Yapılacak Eylem Planları Doğrultusunda Uygun Önleyici Faaliyetleri gerçekleştirerek risk altındaki çocuklarımızın korunması Tütün ürünleri sektöründe faaliyet gösteren firmaların isimleri, amblemleri veya ürünlerinin marka yada işaretleri veya bunları çağrıştıracak alametleri ile kıyafet, takı ve aksesuarlarm taşınmasının eğitim ortamlarmda engellenmesi Sağlık, eğitim ve öğretim, kültür ve spor hizmeti verilen yerlerde tütün ürünlerinin satışının yapılmamasına yönelik çalışmalar Her türlü sakız,şeker,çerez,oyuncak,kıyafet,takı aksesuar vb. ürünlerde tütün ürünlerine benzeyecek veya markasını çağrıştıracak ürünlerin eğitim ortamlarmda dağıtımının ve satışının engellenmesi Başta eğitim kuramlarının lavobaları olmak üzere diğer olabilecek açık ve kapalı alanlarda tütün ve tütün ürünlerinin kullanımının sıkı denetlenmesi Öğrencilere örnek olmaları bakımından tütün ve tütün ürünlerinin kullanan öğretmen ve yöneticilerin öğrencilerin görebileceği okul çevresi gibi dış alanlarda bu tür ürün kullanmamaları için gerekli tedbirlerin alınması ALO 171 Sigara bırakma danışma hattı ve sigara bırakma polikliniklerine yönlendirmenin yapılması Okul Yönetimi ve Okul Çalışma Ekibi Okul Yönetimi ve Okul Çalışma Ekibi Okul Yönetimi ve Okul Çalışma Ekibi Okul Yönetimi Okul Yönetimi ve Okul Çalışma Ekibi Okul Yönetimi ve Okul Çalışma Ekibi Yerel Yönetimler 10
S. N. STRATEJİK AMAÇ STRATEJİK HEDEF FAALİYETİN KONUSU TARİH FAALİYETİ YÜRÜTECEK GÖREVLİLER İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KİŞİ VE KURULUŞLAR 26 27 28 29 30 Özelde Ünye İlçesi Okullarında, Genelde bütün Ünye de yaşayan her yaş grubu insanlarda, Uyuşturucu Kullanımı ve Bağımlılığın etkileri ile sonuçları konusunda farkındalığı arttırmak ve bağımlı duruma düşenlerin rehabilitasyonu sağlamak. Stratejik Amaca Uygun Şekilde Okullarımızda Yapılacak Eylem Planları Doğrultusunda Uygun Önleyici Faaliyetleri gerçekleştirerek risk altındaki çocuklarımızın korunması Risk grubunda olan öğrencilerin tespit edilerek ailesi ile işbirliği yapılması aile işbirliğinin güçlendirilmesi okula devamlarının sağlanması ve okul başarısının artırılmasına yönelik çalışmalarının yapılması Risk grubunda olan öğrencilere aile ziyaretleri yapılması. Risk altında olan öğrencinin psikolojik ve tıbbı bilgilerinin ve kişisel verilerin gizliliği esasına uygun olarak saklı tutulması ve öğrenci aleyhinde kullanılmaması Okul kantinlerinde sağlığa zararlı maddeler ve öğrencilerin beslenmesini olumsuz etkileyen yiyeceklerin bulundıuıtlmamasının sağlanması ve satışının Milli Eğitim Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı arasında 20 Eylül 2007 tarihinde imzalanan 'Okullarda Güvenli Ortamın Sağlanmasına Yönelik Koruyucu Ve Önleyici Tedbirlerin Alınmasına İlişkin İş Birliği Protokolü' çerçevesinde okul İrtibat görevlileriyle işbirliğinin sağlanması Yıl Boyunca Yıl Boyunca Yıl Boyunca Yıl Boyunca Yıl Boyunca 31 Okulun Güvenliğini artıracak tedbirlerinin alınması Yıl Boyunca 32 Okul ve çevrelerinde sigara ve alkollü maddelerin ışının engellenmesine yönelik çalışmalar Yıl Boyunca Okul Yönetimi Okul Çalışma Ekibi ve Rehberlik Servisleri Okul Yönetimi Rehberlik Servisleri ve Srnıf Rehber Öğretmenleri Okul Yönetimi Rehberlik Servisleri ve Srnıf Rehber Öğretmenleri Okul Yönetimi Okul Yönetimi Okul Yönetimi İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Kolluk Kuvvetleri (Polis, Jandarma) İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Emniyet Müdürlüğü Kolluk Kuvvetleri Yerel Yönetimler 11
S. N. STRATEJİK AMAÇ STRATEJİK HEDEF FAALİYETİN KONUSU TARİH FAALİYETİ YÜRÜTECEK GÖREVLİLER İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KİŞİ VE KURULUŞLAR 33 34 35 36 Özelde Ünye İlçesi Okullarında, Genelde bütün Ünye de yaşayan her yaş grubu insanlarda, Uyuşturucu Kullanımı ve Bağımlılığın etkileri ile sonuçları konusunda farkındalığı arttırmak ve bağımlı duruma düşenlerin rehabilitasyonu sağlamak. Stratejik Amaca Uygun Şekilde Okullarımızda Yapılacak Eylem Planları Doğrultusunda Uygun Önleyici Faaliyetleri gerçekleştirerek risk altındaki çocuklarımızın korunması Risk grubunda olan öğrencilerin tespit edilerek ailesi ile işbirliği yapılması aile işbirliğinin güçlendirilmesi okula devamlarının sağlanması ve okul başarısının artırılmasına yönelik çalışmalarının yapılması Risk grubunda olan öğrencilere aile ziyaretleri yapılması. Risk altında olan öğrencinin psikolojik ve tıbbı bilgilerinin ve kişisel verilerin gizliliği esasına uygun olarak saklı tutulması ve öğrenci aleyhinde kullanılmaması Okul kantinlerinde sağlığa zararlı maddeler ve öğrencilerin beslenmesini olumsuz etkileyen yiyeceklerin bulundıuıtlmamasının sağlanması ve satışının Milli Eğitim Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı arasında 20 Eylül 2007 tarihinde imzalanan 'Okullarda Güvenli Ortamın Sağlanmasına Yönelik Koruyucu Ve Önleyici Tedbirlerin Alınmasına İlişkin İş Birliği Protokolü' çerçevesinde okul İrtibat görevlileriyle işbirliğinin sağlanması Okul Yönetimi Okul Çalışma Ekibi ve Rehberlik Servisleri Okul Yönetimi Rehberlik Servisleri ve Srnıf Rehber Öğretmenleri Okul Yönetimi Rehberlik Servisleri ve Srnıf Rehber Öğretmenleri Okul Yönetimi İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Okul Yönetimi Emniyet Müdürlüğü 12
2014-2015 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ÜNYE İLÇESİNDE BULUNAN 22 ORTAOKUL VE 13 LİSE DE UYGULANAN RİSK ÖLÇEĞİ SONUÇARI Cinsiyet dağılımı Kız 5595 %52.6 Erkek 5043 %47.4 Çalışma Yürütülen Okullar Katılan Öğrenci Sayısı/ Katılım Oranı Ünye Anafarta Ortaokulu 542 %5.1 Ünye Erenyurt Ortaokulu 57 %0.5 Ünye Fatih Meydan Ortaokulu 127 %1.2 Ünye Fatih Ortaokulu 100 %0.9 Ünye Fehmi Cerrahoğlu Ortaokulu 404 %3.8 Ünye Fevzi Çakmak Ortaokulu 215 %2 Ünye İnkur Ortaokulu 85 %0.8 Ünye Meçhul Asker Ortaokulu 959 %9 Ünye Mehmet Akif Ersoy Ortaokulu 1065 %10 Ünye Nuriye Ortaokulu 40 %0.4 Ünye Pelitliyatak Ortaokulu 94 %0.9 Ünye Puset Polvan Ortaokulu 465 %4.4 Ünye Şehit Hüseyin Başaran Ortaokulu 98 %0.9 Ünye Ş.İsmail Ustaoğlu Ortaokulu 85 %0.8
Ünye Tekkiraz Ortaokulu 235 %2.2 Ünye Toki Ömer Çam Ortaokulu 191 %1.8 Ünye Yaşar Gazioğlu Ortaokulu 67 %0.6 Ünye Yenikent Ortaokulu 50 %0.5 Ünye Yeşilkent Ş. Mustafa Güler Ortaokulu 68 %0.6 Ünye Yüceler Ortaokulu 97 %0.9 Doğa Koleji Ortaokulu 119 %1.1 Ünye İmam Hatip Ortaokulu 464 %4.4 Arif Nihat Asya Kız Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi 660 %6.2 Atatürk Anadolu Lisesi 369 %3.5 Mehmet Refik Güven Fen Lisesi 287 %2.7 Ünye Adnan Menderes Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi 481 %4.5 Yüceler Anadolu İmam hatip Lisesi 121 %1.1 Ünye Anadolu Lisesi 571 %5.4 Ünye Mustafa Rakım Anadolu Lisesi 512 %4.8 Ünye Gölevi Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi 175 %1.6 Tekkiraz Çok Programlı Anadolu Lisesi 164 %1.5 Mehmet Necati Vidinli Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi 155 %1.5 Ünye Anadolu İmamhatip Lisesi 901 %8.5 Çakırtepe Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi 362 %3.4 Doğa koleji Lisesi 114 %1.1 14
Sınıf Düzeyinde Öğrenci Katılım Sayısı ve Oranı 5 1497 %14.1 6 1515 %14.2 7 1535 %14.4 8 1204 %11.3 9 1764 %16.6 10 1510 %14.2 11 1311 %12.3 12 302 %2.8 Şube Düzeyinde Öğrenci Katılım Sayısı ve Oranı A 2735 %25.7 N 103 %1 B 2109 %19.8 Ö 28 %0.3 C 1432 %13.5 P 10 %0.1 D 1164 %10.9 R 24 %0.2 E 884 %8.3 S 25 %0.2 F 644 %6.1 T 2 %0 G 321 %3 U 1 %0 H 337 %3.2 V 2 %0 İ 210 %2 Y 1 %0 K 192 %1.8 Z 22 %0.2 L 199 %1.9 M 193 %1.8 15
RİSK ÖLÇEĞİNDE SORULAN SORULAR VE İLÇE GENELİ CEVAPLAR Annenizin öğrenim düzeyi nedir? Okur yazar değil 873 %8.2 Okur yazar 773 %7.3 İlkokul 4490 %42.2 İlköğretim (ortaokul) 2321 %21.8 Lise 1592 %15 Üniversite 589 %5.5 Babanızın öğrenim düzeyi nedir? Okur yazar değil 187 %1.8 Okur yazar 681 %6.4 İlkokul 3360 %31.6 İlköğretim (ortaokul) 2464 %23.2 Lise 2614 %24.6 Üniversite 1332 %12.5 Yukarıdaki verilerden de anlaşılacağı üzere risk ölçeği uygulanan öğrencilerin % 15.5 nin anneleri, % 8.2 sinin babalarının eğitim düzeylerinin ya okur-yazar olmadığı ya da sadece okur-yazar olduğu anlaşılmaktadır. Ailenin çocuğun eğitimine yapacağı katkı açısından bu öğrencilerimizin en azından bir bölümü dezavantajlı durumda olabileceğinden, okullarımızda bu öğrenciler sınıf ve okul rehber öğretmenlerince izlenmeli ve gerektiğinde okullarda açılacak kurslardan öncelikle yararlandırılmalıdır. Ailenizin aylık geliri nasıl? Kötü (0-1000TL) 2327 %21.9 Orta (1000-2500TL) 6235 %58.6 İyi ( 2500 TL Üstü) 2076 %19.5 Yukarıdaki verilerden de anlaşılacağı üzere risk ölçeği uygulanan öğrencilerin % 21.9 unun ekonomik durumlarının zayıf anlaşılmaktadır. Bu gruptaki öğrencilerin, okul başarısızlığı, beslenme bozuklukları, motivasyon eksikliği, uyum ve davranış sorunları yaşayabileceği ihtimalinden hareketle gelişimleri takip edilmelidir. 16
Kaç kardeşsiniz? Tek Çocuk 417 %3.9 2 Kardeş 3383 %31.8 3 Kardeş 4181 %39.3 4 Kardeş 1611 %15.1 5 ve daha fazla kardeş 1046 %9.8 Yukarıdaki verilerden de anlaşılacağı üzere risk ölçeği uygulanan öğrencilerin % 9.8 inin 5 ve daha fazla kardeşli olduğu anlaşılmaktadır. Bu gruptaki öğrencilerin özellikle evde ders çalışma ortamının olamayabileceği ya da ders çalışma becerileri, alışkanlığı kazanamayabileceği düşünülerek aile ziyareti ve ya görüşmeleri yolu ile gerekli tedbirler alınmaya çalışılmalıdır. 1. Annem yaşıyor. Evet 10517 %98.9 Hayır 121 %1.1 Yukarıdaki verilerden de anlaşılacağı üzere risk ölçeği uygulanan öğrencilerin % 1.1 inin annesinin yaşamadığı anlaşılmaktadır. Okullarca bilinen bu öğrencilerin anne eksikliğini giderecek ya da bu eksikliği doldurabilecek kişi ya da kişilerle görüşülerek, bu eksikliği kapatanların motive edilmesi, yoksa da, okul ortamında bu öğrencilere yönelik arkadaş grupları, öğretmenler ve çevre etkenlerinin de kullanılarak yapılandırılmış destek grupları oluşturulması yararlı olabilecektir. 17
2. Babam yaşıyor. Evet 10344 %97.2 Hayır 294 %2.8 Yukarıdaki verilerden de anlaşılacağı üzere risk ölçeği uygulanan öğrencilerin % 2.8 inin babasının yaşamadığı anlaşılmaktadır. Okullarca bilinen bu öğrencilerin anne eksikliğini giderecek ya da bu eksikliği doldurabilecek kişi ya da kişilerle görüşülerek, bu eksikliği kapatanların motive edilmesi, yoksa da, okul ortamında bu öğrencilere yönelik arkadaş grupları, öğretmenler ve çevre etkenlerinin de kullanılarak yapılandırılmış destek grupları oluşturulması yararlı olabilecektir. 3. Annem öz. Evet 10294 %96.8 Hayır 344 %3.2 Yukarıdaki verilerden de anlaşılacağı üzere risk ölçeği uygulanan öğrencilerin % 3.2 sinin annesinin öz olmadığı anlaşılmaktadır. Okullarca bilinen bu öğrencilerin üvey anneleri ile zaman zaman görüşmeler yapılarak ya da aile ziyaretleri ile öğrencilerin aleyhine gelişebilecek gelişmeler kontrol altında tutulmaya çalışılmalıdır. 18
4. Babam öz. Evet 10337 %97.2 Hayır 301 %2.8 Yukarıdaki verilerden de anlaşılacağı üzere risk ölçeği uygulanan öğrencilerin % 2.8 sinin babasının öz olmadığı anlaşılmaktadır. Okullarca bilinen bu öğrencilerin varsa üvey babaları ile zaman zaman görüşmeler yapılarak ya da aile ziyaretleri ile öğrencilerin aleyhine gelişebilecek gelişmeler kontrol altında tutulmaya çalışılmalıdır. 5. Annem çalışıyor. Evet 2557 %24 Hayır 8081 %76 6. Babam çalışıyor. Evet 9161 %86.1 Hayır 1477 %13.9 19
7. Babam şehir dışında çalışıyor. Evet 1983 %18.6 Hayır 8655 %81.4 Yukarıdaki verilerden de anlaşılacağı üzere risk ölçeği uygulanan öğrencilerin % 18.6 sının babasının şehir dışında çalıştığı anlaşılmaktadır. Okullarca bilinen bu öğrencilerin, okul idarelerimiz, sınıf ve rehberlik servislerimizce gelişim durumları takip edilmeli, zaman zaman öğrenci ve ailesi ile bireysel görüşmeler yapılmalıdır. 8. Anne babam boşandı. Evet 476 %4.5 Hayır 10162 %95.5 Yukarıdaki verilerden de anlaşılacağı üzere risk ölçeği uygulanan öğrencilerin % 4.5 inin bölünmüş aile çocuğu olduğu çalıştığı anlaşılmaktadır. Okullarca bilinen bu öğrencilerin, okul idarelerimiz, sınıf ve rehberlik servislerimizce gelişim durumları takip edilmeli, zaman zaman öğrenci ve ailesi ile bireysel görüşmeler yapılmalıdır. 20
9. Ailemin sosyal güvencesi var. Evet 9110 %85.6 Hayır 1528 %14.4 Yukarıdaki verilerden de anlaşılacağı üzere risk ölçeği uygulanan öğrencilerin % 14.4 ünün ailesinin sosyal güvencesi olmadığı anlaşılmaktadır. Okullarca bilinen bu öğrencilerin ailelerinin ve kendilerinin halen Sosyal Yardımlaşma Vakıflarınca desteklendiği bilinmektedir. Psiko-sosyal açıdan da bu öğrencilerimizin okullarda özgüvenlerini arttırıcı etkinliklere teşvik edilmeleri gelişimleri açısından yararlı olacaktır. 10. Aile bireylerim dışında evimizde yaşayan birileri var. Evet 2182 %20.5 Hayır 8456 %79.5 11. Ailemde süreğen(sürekli) hastalığı olan bireyler var. Evet 2543 %23.9 Hayır 8095 %76.1 Yukarıdaki verilerden de anlaşılacağı üzere risk ölçeği uygulanan öğrencilerin % 23.9 u ailesinde sürekli hastalık durumunda olan kişilerin varlığını belirtmiştir. Okullarca bilinen bu öğrencilerle sınıf ve okul rehber öğretmenlerince görüşmeler yapılarak öğrencilerin akademik ve psikososyal gelişimlerini olumsuz etkileyebilecek etmenler izlenmelidir. 21
12. Ailemde veya arkadaşlarım arasında zararlı alışkanlıkları olan bireyler var. Evet 3858 %36.3 Hayır 6780 %63.7 Yukarıdaki verilerden de anlaşılacağı üzere risk ölçeği uygulanan öğrencilerin % 36.3 ü ailesinde veya çevresinde zararlı alışkanlıkları olan kişilerin olduğunu belirtmiştir. Okullarca bilinen bu öğrencilerle sınıf ve okul rehber öğretmenlerince görüşmeler yapılarak öğrencilerin özellikle madde bağımlılığı ile ilgili yatkınlıkları veya alışkanlıkları araştırılmalıdır. 13. Ailem (annem,babam,abim,ablam) bana karşı kötü davranışlarda bulunuyor. Evet 271 %2.5 Hayır 10367 %97.5 Yukarıdaki verilerden de anlaşılacağı üzere risk ölçeği uygulanan öğrencilerin % 2.5 i ailesinden kötü davranışla/muamele ile karşılaştığını belirtmiştir. Okullarca bilinen bu öğrencilerle sınıf ve okul rehber öğretmenlerince görüşmeler yapılarak öğrencilerin kötü davranış algıları ortaya çıkarılmalı ve bu öğrencilerin aileleri ile aile ev ziyareti ve ya okula davet etme yolu ile görüşmeler yapılmalıdır. 14. Ailemle birlikte yaşıyorum. Evet 9734 %91.5 Hayır 904 %8.5 22
15. Ailemden düzenli olarak harçlık alıyorum. Evet 9480 %89.1 Hayır 1158 %10.9 16. Herhangi bir sorunum olduğunda anne babamla paylaşabilirim. Evet 9391 %88.3 Hayır 1247 %11.7 Yukarıdaki verilerden de anlaşılacağı üzere risk ölçeği uygulanan öğrencilerin % 11.7 si sorunlarını anne-babası ile paylaşamadığını belirtmiştir. Okullarca bilinen bu öğrencilerle sınıf ve okul rehber öğretmenlerince görüşmeler yapılarak öğrencilerin aileleri uygun yöntemlerle çocukları ile etkili iletişim kurmaya teşvik edilmelidir. 17. Anne babam veli toplatılarına katılmaz. Evet 1332 %12.5 Hayır 9306 %87.5 23
18. Ailem, akrabalarımızla veya komşularımızla sık sık sorun yaşar. Evet 336 %3.2 Hayır 10302 %96.8 19. Kaldığım yerde ders çalışmak için uygun ortam var. Evet 9615 %90.4 Hayır 1023 %9.6 Yukarıdaki verilerden de anlaşılacağı üzere risk ölçeği uygulanan öğrencilerin % 9.6 sı evde uygun çalışma ortamının olmadığını belirtmiştir. Okullarca bilinen bu öğrenciler ev ziyaretlerinde öncelikle ele alınmalı ve aile birlikleri ile çevre kaynakları aracılığı ile iyileştirilebilecek ortamlara yönelik çalışmalar planlanmalıdır. 20. Spor yapmak için uygun ortam ve imkanlara sahibim. Evet 7104 %66.8 Hayır 3534 %33.2 24
21. Para kazanmak için okul dışında bir işte çalışıyorum. Evet 193 %1.8 Hayır 10445 %98.2 22. Kendimden büyük kişilerle arkadaşlık yaparım. Evet 4574 %43 Hayır 6064 %57 23. Sorunlarımı paylaşabildiğim yakın arkadaşlarım var. Evet 9656 %90.8 Hayır 982 %9.2 Yukarıdaki verilerden de anlaşılacağı üzere risk ölçeği uygulanan öğrencilerin % 9.2 si sorunlarını paylaşabileceği yakın arkadaşlarının olmadığını belirtmiştir. Okullarca bilinen bu öğrencilerle okul rehberlik servislerince ve Rehberlik ve Araştırma Merkezi ile işbirliği içinde akran danışmanlığı uygulaması ile psiko-sosyal destek uygulamaları geliştirilebilir. 25
24. İnternet kafe veya oyun salonuna giderim. Evet 2189 %20.6 Hayır 8449 %79.4 Yukarıdaki verilerden de anlaşılacağı üzere risk ölçeği uygulanan öğrencilerin % 20.6 sı internet kafe ve oyun salonlarına gittiğini belirtmiştir. Okullarca bilinen bu öğrencilere internet kafelerde bulunma yaşı, saati, tanımadığı kişilerle iletişim kurma sınırı ve muhtemel zararları gibi konularda bilgilendirilmeli, ailelerine yönelik gerekli bilgilendirme yapılmalıdır. 25. Okul dışında derslerim için destek alıyorum. Evet 4480 %42.1 Hayır 6158 %57.9 26. Okula servisle gidip geliyorum. Evet 4569 %42.9 Hayır 6069 %57.1 26
27. Okulumun imkanlarını (sınıflar, labratuarlar, kantin, tuvaletler vb.) yeterli buluyorum. Evet 6343 %59.6 Hayır 4295 %40.4 28. Okulda düzenlenen sosyal faaliyetleri yeterli buluyorum. Evet 6395 %60.1 Hayır 4243 %39.9 29. Ailem veli toplantılarına katılır. Evet 9505 %89.3 Hayır 1133 %10.7 27
30. Okul çalışanlarından (öğretmen, idareci, hizmetli vb.) kötü davranışlar görüyorum. Evet 1231 %11.6 Hayır 9407 %88.4 Yukarıdaki verilerden de anlaşılacağı üzere risk ölçeği uygulanan öğrencilerin % 11.6 sı okul çalışanlarından kötü davranışlar gördüğünü belirtmiştir. Okullarca bilinen bu öğrencilerle sınıf ve okul rehber öğretmenlerince bireysel görüşmeler yapılarak, öğrencilerce yapılacak anlatımların mümkün olduğunca kişiselleştirilmeden ve etik ilkelere bağlı kalarak, öğrenciler nezdinde varsa yanlış algılar düzeltilmeli, iyileştirilmeye açık olarak tespit edilen konular ise okulun tüm iç paydaşlarınca bilinmesi sağlanmalıdır. 31. Herhangi bir sorunum olduğun da öğretmenlerimle konuşabiliyorum. Evet 7885 %74.1 Hayır 2753 %25.9 Yukarıdaki verilerden de anlaşılacağı üzere risk ölçeği uygulanan öğrencilerin % 25.9 u sorunlarını öğretmenleri ile paylaşamadığını belirtmiştir. Okullarca bilinen bu öğrencilerle sınıf ve okul rehber öğretmenlerince bireysel görüşmeler yapılarak, öğrencilerin öğretmenleri ile paylaşamadıkları sorunların neler olduğu ve paylaşamama nedenlerinin ortaya çıkarılmaya çalışılması ve gerektiğinde bu nedenler üzerinde etik ilkeler çerçevesinde iyileştirici çalışmalar yapılmalıdır. 28
32. Mazeretsiz (sebepsiz) devamsızlık yaparım. Evet 747 %7 Hayır 9891 %93 Yukarıdaki verilerden de anlaşılacağı üzere risk ölçeği uygulanan öğrencilerin % 7 si okula mazeretsiz devamsızlık yaptığını belirtmiştir. Okullarca bilinen bu öğrencilerle sınıf ve okul rehber öğretmenlerince bireysel görüşmeler yapılarak nedenleri araştırılmalı, aile ziyaretleri yapılarak aile ve öğrenci motive edilmeye çalışılmalı, devamlı oldukları dönemlerde sınıf ortamında bu çocuklara yapılandırılmış arkadaş destek grupları oluşturulmalı, okulda sosyal ve sportif etkinliklere katılmaları teşvik edilmelidir. 33. Düzenli olarak ders çalışırım. Evet 7889 %74.2 Hayır 2749 %25.8 Yukarıdaki verilerden de anlaşılacağı üzere risk ölçeği uygulanan öğrencilerin % 25.8 i düzenli ders çalışmadığını belirtmiştir. Okullarca bilinen bu öğrencilerle sınıf ve okul rehber öğretmenlerince öğrencilere bireysel olarak etkili ders çalışma becerileri üzerinde farkındalık kazandırmaya yönelik çalışmalar yapılmalıdır. 29
34. Kendimi başarılı buluyorum. Evet 7515 %70.6 Hayır 3123 %29.4 Yukarıdaki verilerden de anlaşılacağı üzere risk ölçeği uygulanan öğrencilerin % 29.4 ü kendini başarılı bulmadığını belirtmiştir. Okullarca bilinen bu öğrencilerle sınıf ve okul rehber öğretmenlerince başarı, kişisel başarı, hayattan beklentileri, ilgi ve yeteneklerini tanımanın önemi gibi konularda eğitsel bilgilendirmeler yapılmalıdır. 35. İlgi ve yeteneklerimin neler olduğunu biliyorum. Evet 9261 %87.1 Hayır 1377 %12.9 Yukarıdaki verilerden de anlaşılacağı üzere risk ölçeği uygulanan öğrencilerin % 12.9 u ilgi ve yeteneklerini bilmediğini belirtmiştir. Okullarca bilinen bu öğrencilerle okul rehber öğretmenlerince 6-8 yaş Temel Yetenekler Testi(TYT), 9-11 Temel Kabiliyetler Testi(TKT) uygulanarak ilgi ve yeteneklerini tanımaları sağlanmalı, gerektiğinde bireysel görüşmeler yolu ile bu farkındalık pekiştirilmelidir. 30
36. Etkisinden kurtulamadığım kötü bir olay yaşadım. Evet 2474 %23.3 Hayır 8164 %76.7 Yukarıdaki verilerden de anlaşılacağı üzere risk ölçeği uygulanan öğrencilerin % 23.3 ü etkisinden kurtulamadığı kötü olaylar yaşadığını belirtmiştir. Okullarca bilinen bu öğrencilerle sınıf ve okul rehber öğretmenlerince bireysel görüşmeler yapılarak, öğrencilerce belirtilen bu yaşantıların, halen günlük hayatları üzerindeki duygusal etkilerinin boyutu, devam edip etmediği, bu olayların şiddet, ihmal, istismar gibi ciddi olaylar olup olmadığı tespit edilmeye çalışılmalıdır. 37. Öfkelendiğimde kendimi kontrol etmekte zorlanıyorum. Evet 5223 %49.1 Hayır 5415 %50.9 Yukarıdaki verilerden de anlaşılacağı üzere risk ölçeği uygulanan öğrencilerin % 49.9 i öfkesini kontrol edemediğini belirtmiştir. Okullarca bilinen bu öğrencilerle sınıf ve okul rehber öğretmenlerince bireysel görüşmeler yapılarak, öğrencilerce belirtilen ve davranışa yansıyan bu tepkiselliğin kontrolüne yönelik öfke kontrolü, öfke yönetimi adı altında grupla çalışmalar planlanmalıdır. 31
38. Bilgisayar, televizyon ve cep telefonuna fazla zaman ayırırım. Evet 3514 %33 Hayır 7124 %67 Yukarıdaki verilerden de anlaşılacağı üzere risk ölçeği uygulanan öğrencilerin % 33 ü bilgisayar, televizyon ve cep telefonuna fazla zaman ayırdığını belirtmiştir. Okullarca bilinen bu öğrenciler, sınıf ve okul rehber öğretmenlerince grupla rehberlik çalışması çerçevesinde zamanı etkin kullanma, zaman yönetiminin kişisel gelişime katkıları gibi konularda bilgilendirilebilirler. 39. Zaman zaman 10 yıl sonra nerede olacağımı düşünürüm. Evet 8478 %79.7 Hayır 2160 %20.3 Yukarıdaki verilerden de anlaşılacağı üzere risk ölçeği uygulanan öğrencilerin % 20.3 ü geleceği ile ilgili yeterince düşünmediğini belirtmiştir. Okullarca bilinen bu öğrenciler, sınıf ve okul rehber öğretmenlerince grupla rehberlik çalışması çerçevesinde bireyin kendi geleceğini düşünmesi, hayal etmesi ve planlamasının bireysel gelişimi, mutluluğu ve yaşantısına etkileri konusunda bilgilendirilebilir. 32
YUKARIDA BAZI MADDELERLE İLGİLİ VERİLMEYE ÇALIŞILAN ÖNERİLERİN ÖZETİ: Aile Faktörlerine Yönelik; Veli ev ziyaretleri yapılması, okul veli görüşme saatleri planlanması, sosyo-ekonomik durumu zayıf olan ailelerin desteklenmesine yönelik ilgili kurumlarla işbirliği yapılması, okul-aile birliklerinin aktif tutulmasının yanında, anne-baba tutumları, etkili anne-baba-çocuk ilişkileri, kuşaklar arası çatışma, çocuğun gelişimi, şiddet, çocuğun ihmal ve istismarı gibi konularda aile seminerleri düzenlenmesi gibi çalışmalar yapılabilir. Çevre Faktörlerine Yönelik; Okula yeni başlayan bütün öğrencilerin ve ailelerinin, okul ve çevresi hakkında ayrıntılı bilgilendirilmesi ve uyum süreçlerinin takibi, internet kafe ler ve oyun salonu gibi yerler hakkında öğrencilerin uyarılması, bu gibi yerlerin ilgili kurum ve kuruluşlarca yasalara uygun işletimi konusunda denetlenmesi, okul-öğrenci servis şoförlerinin eğitiminin belli aralıklarla sürdürülmesi, çalışmaları yapılabilir. Okul Faktörlerine Yönelik; Okulun fiziki yapısının mümkün olduğunca, çevrenin ve aile birliğinin de katkısı ile öğrencilerin daha verimli eğitim almalarına uygun hale getirmeye yönelik sürdürülen çabaları devam ettirilmeli, okuldaki sportif ve sosyal faaliyetlerin çocukların ilgi ve yetenekleri temelinde ve okulun imkânlarının en üst düzeyde katılımcı anlayışla kullandırılmaya çalışılmalıdır. Bütün okul çalışanları öğrencilerle iletişimlerinde; çocukların gelişim ve eğitim sürecinde üstün yararlarının gözetilmesi ilkesine bağlı kalmalı, bu yönde ortak tutum ve davranış sergilenmesi konusunda sürekli özdenetim mekanizmaları işletilmeli, bütün yaklaşımlarda ve davranışlarda, çocuğun varlığının ve onurunun saygın ve dokunulmaz olduğu, gösterilen bütün çabaların çocuğun kendini geliştirmesine ve varsa kendisine de zarar verebilecek olumsuz tutum ve davranışlarının değiştirilmesine yönelik olduğu çocuklara hissettirilmelidir. Kişisel Faktörlerine Yönelik; Okulda yaşanabilecek birçok olumsuzluğun önleyici en önemli çalışması; bireyin(öğrencinin) tanınması ile, bireyin kendi kendisini tanımasına ve karşılaştığı problemleri aşmasında kendisine rehberlik yapabilecek eğitimcilerin olduğunu bilmesini sağlama aşamasıdır. Bunun için bütün öğrencilerimizin bir birey olarak azami derecede okul eğitim yöneticileri, sınıf ve okul rehber öğretmenleri hatta diğer görevlilerce tanınması, çocukların temel özellikleri hakkında bilgi edinmeleri gerekmektedir. Öğrenciler hakkında birçok tanıma ya da bilgi edinme yolu vardır. Ancak en değerli ve geçerli olan yüz yüze görüşmedir. Bütün eğitim yöneticilerinin her öğretim yılında, okulun bütün öğrencileri ile en az 1 defa, her okulun rehber öğretmeninin/öğretmenlerinin her yarıyılda sorumlu oldukları öğrencilerle en az 1 defa, her sınıf rehber öğretmeninin her yarıyılda sorumlu olduğu öğrencilerle en az 2-3 defa bireysel görüşmeyi ve bu görüşmeyi kayıt altına almayı ilkesel olarak hedeflemesi, öğrencilerin tanınması ve değerli olduklarının hissettirilmesi açısından çok önemlidir. Yapılabilecek diğer bütün çalışmalar bu bakış açısının üstüne planlanmalı ve uygulanmalıdır. 33
ÜNYE İLÇESİ ORTAOKULLAR ARASI RİSK PUANI KARŞILAŞTIRMASI SIRA OKULLAR ORTALAMALAR 1 Pelitliyatak 9.520 2 Yenikent 8.960 3 Puset Polvan 7.870 4 Yaşar Gazioğlu 7.860 5 Fehmi Cerrahoğlu 7.820 6 Tekkiraz 7.680 7 Fatih 7.640 8 İnkur 7.220 9 Nuriye 7.130 10 Mehmet Akif 7.000 11 Fevzi Çakmak 6.990 12 İmam-Hatip 6.930 13 Erenyurt 6.900 14 Ş.Hüseyin Başaran 6.730 15 Fatih Meydan 6.590 16 Doğa Koleji 6.490 17 Toki Ömer Çam 6.260 18 Anafarta 6.200 19 İsmail ustaoğlu 6.180 20 Yüceler 5.980 21 Yeşilkent Ş.M.Güler 5.680 22 Meçhul Asker 3.640 10.000 9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 9.520 8.960 7.870 7.860 7.820 7.680 7.640 7.220 7.130 7.000 6.990 6.930 6.900 6.730 6.590 6.490 6.260 6.200 6.180 5.980 5.680 3.640 Yukarıdaki sıralama listesi ve grafikten de anlaşılacağı üzere, Ünye İlçesi Ortaokullarında psiko-sosyal risklerin tespiti ne yönelik uygulanan risk ölçeği verilerine göre, İlçemiz Ortaokullarında Aile Faktörü, Çevre Faktörü, Okul Faktörü ve Kişisel Faktörler açısından en yüksek risk analizi yapılabilecek okulun Pelitliyatak Ortaokulu, en düşük risk analizi yapılabilecek okulun ise Meçhul Asker Ortaokulu olduğu şeklinde değerlendirme yapılabileceği, diğer okulların ise bu iki okul arasında değişik sıralamalarda bulunduğu görülmektedir.
ÜNYE İLÇESİ LİSELER ARASI RİSK PUANI KARŞILAŞTIRMASI SIRA LİSELER ORTALAMALAR 14.000 1 Çakırtepe Mesl.ve Tek 11.440 2 M.N.Vidinli Mesl.Tekn 10.810 12.000 11.440 10.810 3 Gölevi Mesleki Tek. 9.260 10.000 9.260 9.200 9.050 8.930 8.900 8.690 8.600 4 Mustafa Rakım And. 9.200 5 Anadolu İmam Hatip 9.050 6 Tekkiraz Çok Prog. 8.930 8.000 6.000 8.190 7.920 7.140 6.520 7 Yüceler İmam Hatip 8.900 8 Adnan Menderes Mesleki Teknik 8.690 9 Arif Nihat Asya Kız M.T. Anadolu 8.600 10 Ünye Anadolu L. 8.190 4.000 2.000 0 11 Atatürk Anadolu L. 7.920 12 M.Refik Güven Fen L. 7.140 13 Özel Doğa Lisesi 6.520 Yukarıdaki sıralama listesi ve grafikten de anlaşılacağı üzere, Ünye İlçesi Liselerinde psiko-sosyal risklerin tespiti ne yönelik uygulanan risk ölçeği verilerine göre, İlçemiz Liselerinde Aile Faktörü, Çevre Faktörü, Okul Faktörü ve Kişisel Faktörler açısından en yüksek risk analizi yapılabilecek okulun Çakırtepe Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, en düşük risk analizi yapılabilecek okulun ise Özel Doğa Lisesi olduğu şeklinde değerlendirme yapılabileceği, diğer okulların ise bu iki okul arasında değişik sıralamalarda bulunduğu görülmektedir. 35
"İki nimet vardır ki, insanların çoğu bunlarda aldanmış, ihmal etmiştir. 1.Sağlık 2.Boş vakit." (Hz.Muhammed)
ÜNYE İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ ÜNYE İLÇESİ OKULLARINDA PSİKOSOSYAL RİSKLERİN TESPİTİ PROJESİ 37 ÜNYE RAM.REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA HİZMETLERİ BÖLÜMÜ
38