ENERJİ VERİMLİLİĞİ = DAHA TEMİZ BİR ÇEVRE + ARZ GÜVENLİĞİ Sanayide Enerji Verimliliği Şube Müdürü V.
Sunum Planı Enerji Verimliliğine Genel Bakış Enerji Verimliliği Kanunu ve Uygulamaları Uygulamalar İdari Yapılanma Enerji Verimliliği Hizmetleri EVD Şirketleri Eğitim ve Bilinçlendirme İkincil Mevzuatlar Faaliyetler Snuç
Neden Enerji Verimliliği? Fsil kaynaklar görünür gelecekte tükenecek. Alternatif kaynaklar henüz eknmik değil. Artan talep nedeniyle fiyatlar tırmanıyr. Yerli kaynaklar ithal bağımlılığını önleyemiyr. Kullandığımız enerjinin tamamını faydaya dönüştürelim Ekljik denge alarm veriyr. Kaynak güvenliği ve temiz çevre için
Enerji Yğunluğu (TEP/1000 USD) 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 Kişi Başına Enerji Tüketimi - Enerji Yğunluğu TÜRKİYE PORTEKİZ POLONYA KANADA MEKSİKA Y. ZELLANDA ABD İNGİLTERE İSPANYA FRANSA HOLLANDA İSVEÇ ALMANYA İTALYA JAPONYA İSVİÇRE ve DANİMARKA 0 2 4 6 8 10 Kişi Başına Enerji Tüketimi (TEP/Kişi) Türkiye nin k yönünde gelişim göstermesi hedeflenmektedir.
Enerji Tüketim T EğilimiE Sektörlere Göre Nihai Tüketim Oranları 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 42% 36% 33% 25% 22% 21% 5% 5% 3% 7% sanayi ulaştırma knut tarım hizmet 1990 2004
Birincil Enerji Tüketim T Dağı ğılımı - 2006 22% 31% 4% 4% 24% 15% Sanayi Ulaştırma Knut ve Hizmetler Tarım Enerji dışı Enerji
BAZI SANAYİ KOLLARINDA TOPLAM ÜRETİM MALİYETLERİ İÇİNDE ENERJİ MALİYETLERİNİN ORANI Rafineri 7,5 Gıda Tekstil Metalurji 10,0 12,5 15,0 Seramik 20,0 Kağıt Gübre 25,0 25,0 Cam Çelik Alüminyum 30,0 30,0 30,0 Amnyak 50,0 Çiment 55,0 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 Enerji Maliyetlerinin Oranı (%)
TÜRKİYE NİN N BİRİNCB NCİL L VE NİHAN HAİ ENERJİ YOĞUNLU UNLUĞU 1990-2004 (iklim düzeltmeli) d bintep/eur00 0,40 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 0,00 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 Nihai Enerji Yğunluğu Birincil Enerji Yğunluğu Nihai EY/Birincil EY 0,78 0,76 0,74 0,72 0,70 0,68 0,66 0,64 0,62 0,60 % Artış/Azalış)/Yıl 1990-1996 1996-1998 1998-2001 2001-2004 1990-2004 Birincil 1.2-1.4 2.7-3.0 0.2 Nihai 1.3-3.4 2.8-1.4 0.4
Enerji Yğunlu unluğu 0,7 0,035 0,6 0,030 0,5 0,025 0,4 0,020 kep/eur 0,3 0,2 0,015 0,010 kep/eur 0,1 0,005 0 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 Sanayi İmal. Ulaşım Hizmet Tarım 0,000
Enerji Verimliliği i EğilimiE - ENERJİ YOĞUN SEKTÖRLER - 0,50 0,45 0,40 0,35 te/tn 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 0,00 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 Demir-çelik Çiment Kağıt Cam Spesifik enerji tüketimi 1990-2004 döneminde demir-çelik ve cam sektöründe %-0.3/yıl ranında azalırken, çiment sektöründe +%0.3 ve kağıt sektöründe +%1.1ranında artmıştır.
-Birincil ve Nihai Enerji Yğunluklar unlukları Artış ış/azalışlarının Bazı AB Ülkeleri İle Karşı şılaştırılması (1990-2004) 1% Azalan Enerji Yğunlukları 0% %/year -1% -2% Hllanda EU15 Belçika Almanya Fransa Birincil enerji yğunluğu nihai enerji yğunluğuna göre daha hızlı azalmaktadır (veya daha az yükselmektedir) kayıp ve kaçakların azalması nedeniyle Yunanistan Türkiye birincil nihai
Enerji Verimliliği i Eğilimi E - Sektörler SEKTÖREL ENERJİ TASARRUF ORANLARI (1990 2004) 40 35 30 25 % 20 15 10 5 0 İmalat Ulaştırma Knut Tplam
Enerji Verimliliği i Eğilimi E - Sektörler SEKTÖRLER BAZINDA SAĞLANAN ENERJİ TASARRUF MİKTARLARI (1990 2004) 14,0 12,0 10,0 MTEP 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 İmalat Ulaştırma Knut Tplam Tasarruf
Enerji Verimliliği i Eğilimi E İmalat Sanayi İMALAT SANAYİİNDE ALT SEKTÖRLERDE SAĞLANAN TASARRUF ORANLARI (1990-2004) 30 20 10 0-10 5,6 0,2 9,9 15,6 8,5-2,2 7,2-5,0-20 -30 % -40-50 -60-104,5-70 -80-90 -100-110 -120 İmalat Kimya Demir-çelik Demir-Dışı Çiment Kağıt Gıda Makine-teçhizat Tekstil
İmalat Sanayii -Enerji Tasarrufu Oranlarının n Bazı AB Ülkeleri İle Karşı şılaştırılması (1990-2004) 25 Enerji Tasarrufu Oranları (%) 20 15 10 5 0 Avusturya İngiltere Belçika Danimarka Finlandiya İspanya Prtekiz AB Türkiye
Türkiye nin Enerji Maliyetleri ve Tasarruf Prfili (2020 Tüketim Prjeksiynlarına Göre) Talebi Karşılayacak Yatırımlar Elektrik üretim tesisi yatırımları: 50.000 MW lık ilave kurulu güç Elektrik iletim / dağıtım şebekesi ve dğal gaz bru hatları yatırımları Talebi Karşılayacak İthalat Yükü Yıllık petrl ithalatı: 56,7 milyn tn petrl Yıllık dğal gaz İthalatı 63 milyar m3 dğal gaz TASARRUF PROFİLİ % 15 lik elektrik tasarruf ptansiyeli geri kazanıldığında Binaların ve işletmelerin ısıtma ve sğutmasında % 35 ve ulaşımda % 15 tasarruf sağlandığında 6,5 milyar YTL lik dğal gazlı santral yatırımı önlenebilir. Yılda 3,0 milyar USD lık dğal gaz ithal edilmeyebilir. Yılda 1,4 milyar USD lık petrl ve dğal gaz ithal edilmeyebilir.
Nihai Enerji Tüketiminde Enerji Tasarrufunun Etkileri 200 150 Mtep 100 50 0 2000 2005 2013 2020 2030 Referans Senary Enerji Verimliliği Senarysu
Enerji Verimliliği Kanunu Vizynu & Temel Hedefi VİZYONU Enerjinin tamamını faydaya dönüştüren bir Türkiye.. Kişi başına enerji tüketimi yüksek ve enerji yğunluğu düşük ülkeler arasında yer alan bir Türkiye... TEMEL HEDEFİ Sanayide, binalarda, ulaşımda ve enerji sektöründe, Türkiye pratiklerinde uygulanabilir tedbirlerin yer aldığı Kanun ile; Birim milli gelir başına tükettiğimiz enerjiyi (Enerji Yğunluğunu), 2020 yılına kadar en az %15 azaltmak Bu hedef, aynı enerji ile daha fazla üretimin önünü açacak, enerji yatırım ihtiyaçlarımızı ve ithalat bağımlılığımızı azaltacak, ayrıca temiz çevrenin krunmasına önemli katkılarda bulunacaktır.
Uygulamalar Uygulama Sanayi Enerji Bina Ulaşım Yapılanma Enerji Yönetimi VAP Destekleri Gönüllü Anlaşmalar KOSGEB Destekleri Ar & GE Destekleri Enerji Perfrmansı Isı Pay Ölçer / Isı Sayacı Isı ve Sıcaklık Kntrlu Talep Tarafı Yönetimi Açık Alan Aydınlatmaları Eğitim ve Bilinçlendirme
İdari Yapılanma ENERJİ VERİMLİLİĞİ KOORDİNASYON KURULU (EVKK) EİE Yetkilendirme, İzleme,Denetim Üniversiteler Meslek Odaları Yetkilendirme, İzleme, Denetim Lab. Desteği Destekleme İzleme, Denetim Bilinçlendirme Eğitim Yetkilendirme İzleme Denetim Eğitim Endüstriyel İşletmeler ve Binalar Eğitim Etüt VAP Enerji Verimliliği Danışmanlık (EVD) Şirketleri
Perfrmans garantisi EVD Şirketleri Enerji tasarruf miktarına bağlı ödeme sistemi
EVD Şirketleri Uygulamaları Hizmet Anlaşması Evet Enerji Etüdü & VAP Teklifi Hayır Uygulama Anlaşması Etüt Bedeli Ödenir VAP Hazırlama & Uygulama İşletme & Bakım & Dğrulama Ekipmanların Devri Anlaşmanın Sna Ermesi
Eğitim ve Bilinçlendirme Eğitim kurumlarının müfredatlarında enerji verimliliği Rady ve televizyn gibi yayın kuruluşlarına yükümlülük Enerji satan şirketlerin müşterilerini bilgilendirmesi Kullanım kılavuzlarında ürünün enerji verimli kullanımı Geleneksel enerji verimliliği haftası etkinlikleri
İkincil Mevzuatlar ETKB Yönetmeliği: Taslak Başbakanlığa gönderilmek üzere Bakanlığa sunuldu. BİB Yönetmeliği:. Merkezi Isitma ve Sihhi Sicak Su Sistemlerinde Isinma ve Sihhi Sicak Su Giderlerinin Paylaştirilmasina İlişkin Yönetmelik 14/4/2008 tarihinde yayımlandı. Bina Perfrmans Yönetmeliği nin Mayıs 2009 dan önce çıkarılması hedefleniyr UB Yönetmeliği: Ulaşimda Enerji Verimliliğinin Artirilmasina İlişkin Usul ve Esaslar Hakkinda Yönetmelik 9/6/2008 tarihinde yayımlandı. STB İkincil Mevzuatı: Tanıtma Ve Kullanma Kılavuzu Uygulama Esaslarına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik 8/10/2007 tarihinde yayımlandı. KOBİ lerin KOSGEB tarafından desteklenmesine ilişkin yönetmelik görüşe sunuldu, elektrik mtrları ile ilgili tebliğ taslağı hazırlandı. Başbakanlık Genelgeleri: 2008/2 ve 2008/19
El Ele ENVER Hareketi (1/2) Öğrenciler ve kamuyu için eğitim mdülleri Genelge 2008/2 nin uygulanması Ssyal srumluluk prjeleri Demstrasyn prjeleri Yayın Medya iletişimi Bakanlıklar arası işbirlikleri Ulusal Enerji Verimliliği Frumu (15 16 Ocak 2008 İstanbul)
El Ele ENVER Hareketi (2/2) 81 ilde knferanslar Okullarda 2.000.000 adet verimli ampul dağıtımı 10 ilde 2.800.000 adet lamba dağıtımı Resmi kurumlar, kullar ve bilbardlar için afişler Çcuklar ve yetişkinler için kitapçıklar Alışveriş Merkezlerinde bilinçlendirme Televizynlar için spt filmler (Kasım 2008 5 film)
ENVER Mtr Hareketi (1/2) Yüksek verimli (EFF1) mtr kullanımı Mtr kntrl sistemleri (Değişken Hız Sürücüleri) Güç kalitesi Uygun mtr seçimi Güç iletim sistemleri Ekipmanlar (Fanlar, pmpalar, kmpresörler, vs) Sistem ve tasarım Bakım
ENVER Mtr Hareketi (2/2) CEMEP ile Gönüllü Anlaşma Yapan ve Yapmayan AB Ülkelerinde ve Türk Sanayisinde Verim Sınıflarına Göre Mtr Kullanımları CEMEP CEMEP DIŞI TÜRKİYE EFF1 %7 %6 %7 EFF2 %85 %66 %28 EFF3 %8 %28 %65 KAYNAK: ICA 2005 EİE ANKET 2008
Snuç Başarı için! Güçlü kurumsal ve idari kapasiteler Güçlü bir piyasa Uygulanabilir eylem planları Sürdürülebilir finansman mdelleri Ar & Ge yatırımları Mevcut en iyi teknlji uygulamaları Talep tarafı yönetimi Etkin bilinçlendirme için ulusal strateji
KATILIMINIZDAN DOLAYI TEŞEKK EKKÜR R EDERİZ ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI ELEKTRİK İŞLER LERİ ETÜT İDARESİ GENEL MÜDÜRLM RLÜĞÜ ecalikglu@eie.gv.tr www.eie.gv.tr