17 20 EKİM 2005, URLA SIĞACIK KÖRFEZİ DEPREMLERİ KUVVETLİ YER HAREKETİ İVME KAYITLARI ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ Ali Zeynel DENİZLİOĞLU, Özgür Tuna ÖZMEN, Turgay KURU, Zahide ÇOLAKOĞLU, Aytaç APAK, Şule KARACA, Cüneyt ŞAHİN, Alkan YAŞAR, Ercüment TENGİLİMOĞLU ÖZET: Bu çalışmada, Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Deprem Araştırma Dairesi Başkanlığı tarafından işletilmekte olan; Kuvvetli Yer Hareketi Kayıt Şebekesi tarafından kaydedilmiş; 17 Ekim 2005 tarihindeki saat 05:45 (GMT) M w = 5.0, 09:46(GMT) M w = 5.8 09:55 (GMT) M w = 5.5 depremleri ve 20 Ekim 2005 tarihli saat 21:40 (GMT) M w = 5.9 büyüklüğündeki Urla-Sığacık Körfezi depremine ait, kuvvetli yer hareketi (strong ground motion) kayıtlarının zaman ortamı ivme, hız, yer değiştirme ve frekans ortamı spektrum eğrilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Kaydedilen ivme değerleri incelendiğinde; Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelikte, 1. inci derece deprem bölgesi için verilen etkin ivme değerleriyle uyum içinde olduğu görülmektedir. Bölgedeki hasar durumu ise orta büyüklükteki bir deprem için oldukça fazladır. Bu durum; hasara uğrayan yapıların yönetmeliğe uygun yapılmamış olduğu gerçeğini ortaya koymaktadır 1. GİRİŞ: İzmir ve civarı; 1996 tarihli Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasında 1. inci derece deprem bölgesinde bulunmaktadır ve bu bölge için Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelikte efektif ivme değeri 0.40g olarak verilmektedir. Depremin sığ olması nedeniyle, deprem enerjisinin büyük bir kısmı yüzeye yakın ortaya çıkmış ve deprem episantrına yakın bölgelerdeki zayıf yapılarda hasara neden olmuştur. Urla merkezde 72 konutta ağır, 88 konut ve 2 işyerinde orta, 186 konut ve 6 işyerinde az hasar, Urla ilçesine bağlı köylerde 27 konut ve 1 işyerinde ağır, 62 konutta orta ve198 konutta az hasar meydana gelmiştir.seferihisar ilçesinde 43 konutta ağır, 186 konut ve 8 işyerinde orta, 432 konutta az hasar, Seferihisar ilçesine bağlı köylerde 10 konut ve 1 işyerinde ağır, 23 konutta orta ve 22 konutta az hasar meydana gelmiştir.bina bazında İzmir merkezde 14 konutta orta, 109 konutta az hasar, Güzelbahçe ilçesinde 5 konutta ağır, 4 konutta orta, 32 konutta az hasar, Çeşme ilçesinde 8 konutta orta ve 30 konutta az hasar meydana gelmiştir. Kaydedilen ivme değerleri Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelikte verilen değerlerle uyum içindedir. Bu nedenle; ölçülen ivme değerleri için,
yönetmeliğe uygun olarak yapılmış yapılarda herhangi bir hasarın oluşması beklenmez. Ancak; depremde oluşan hasar durumu incelendiğinde toplam 159 konut ve işyeri ağır hasarlı, 395 konut ve işyeri orta hasarlı, 1015 konut ve işyerinin az hasarlı olduğu görülmektedir. Orta büyüklükteki bir deprem için hasarın bu derecede fazla olmasının nedeni, hasara uğrayan yapıların mühendislik hizmeti görmemiş, yönetmeliğe uygun yapılmamış olduğu gerçeğini ortaya koymaktadır. 2. BATI ANADOLU NUN TEKTONİK ÖZELLİKLERİ VE DEPREMSELLİĞİ : 2.1 Batı Anadolunun Tektonik Özellikleri ve İzmir Civarı Diri Faylar : Neotektonik dönemin başlangıcı ile birlikte batı Anadolu ve özellikle Ege bölgesi yoğun bir kuzey-güney yönlü gerilmeye uğramıştır. Şengör (1980) e göre batı Anadolu ve Ege deki graben sistemleri Doğu Anadolu ve Sıkışma bölgesi gibi Avrasya Arabistan çarpışmasının bir yan ürünüdür ve doğu Anadolu daki sıkışma hareketlerinin Kuzey Anadolu Fayı ile batıya taşınması sonucu oluşmuştur. Günümüzde sürmekte olan açılma ve gerilme hareketleri sonucu batı Anadolu da birbirine koşut (D-B, KB-GD doğrultulu) pek çok graben, küçük çaplı havzalar oluşmuştur Bu bölgedeki büyük çaplı grabenler olarak büyük ve küçük Menderes vadileri, Saros, Edremit, Kerme (Gökova), Gemlik, İzmit körfezleri, İznik gölü ve Marmara denizinin büyük bir bölümü sayılabilir. Batı Anadolu da belli başlı etkin fay kuşakları ve kırıkları Eskişehir, Sultandağı, Büyük Menderes, Alaşehir, Gediz, Simav, Demirci, Soma Akhisar ve Kerme fayları ile Aksu bindirmesidir. (Eyidoğan vd., (1991)). İzmir Körfezi ve çevresi kuzeyden güneye KD-GB trendli doğrultu atımlı faylar, D-B doğrultusunda normal faylar tarafından deforme edilmektedir. Normal faylar Karaburun-Foça açıklarında, İzmir Körfezinin iç kısımlarında Alaçatlı, Teke ve Kuşadası açıklarında gözlenmektedir. Normal faylar doğrultu atımlı faylar tarafından kesilmektedir. Ana faylar İzmir Körfezi sınırında Karaburun ters fayı, Tuzla fayı, Seferihisar fayı doğrultu atımlı faylardır. Bu faylar D-B sıkışma, K-G genişleme altındaki kayma modeliyle açıklanabilir. (Ocakoğlu vd.; 2005) Bu alanda, Türkiye Diri Fay Haritası (Şaroğlu vd., 1992) nda gösterilmiş bulunan Cumaovası-Seferihisar çizgiselliğiyle birlikte, Emre vd. (2005) nin yapmış oldukları bu bölgedeki çalışmalarda diğer faylarıda tanımlamışlardır. Bu araştırmacıların belirlemiş oldukları fayları gösteren harita Şekil 1 de verilmiştir.
E G E D E N İ Z İ YENİFOÇA FAYI MENEMEN FAY ZONU Menemen GÜZELHİSAR FAYI K MANİSA FAYI Çeşme GÜLBAHÇEFAYI FAYI GÜLBAHÇE KÖRFEZİ İZMİR KÖRFEZİ Urla Cumaovası Seferihisar Torbalı SIĞACIK KÖRFEZİ SEFERİHİSAR FAYI GÜMÜLDÜR FAYI T U Z L A F A Y I İZMİR FAYI DAĞKIZILCA FAYI KEMALPAŞA FAYI GEDİZ GRABENİ ANA SIYRILMA FAYI Bayındır KUŞADASI KÖRFEZİ 0 10 20 Km Şekil 1: İzmir ve yakın çevresinin diri fay haritası (Emre vd., 2005 den düzenlenmiştir.) İzmir ve civarındaki diri faylar ve genel özellikleri tablo 1. de özetlenmiştir (Emre vd., 2005). Aktif Faylar Fay Türü Yönelimi Uzunluğu (km) İzmir Fayı normal fay D-B 35 Tuzla Fayı Sağ yönlü K30D 50 doğrultu atımlı Seferihisar Fayı sağ yönlü K20D 30 doğrultu atımlı Gülbahçe Fayı K-G 70 Gediz Grabeni Ana Normal K70D 27 Sıyrılma Fayı Kemalpaşa Fayı Normal K75D 24 Manisa Fayı Normal K65B 40 Dağkızılca Fayı Sağ yönlü K70D 27 doğrultu atımlı Tablo 1: İzmir ve yakın çevresinin diri fayları.
2.2. İzmir ve Civarının Depremselliği : İzmir ve civarında tarihsel ve aletsel dönemde yoğun deprem aktivitesi görülmektedir. Bölgedeki deprem episantrlarının dağılımı incelendiğinde; Ege denizinde, Karaburun-Sakız adası, İzmir Körfezi-Midilli Adası ve Doğanbey Burnu-Sisam Adası arasında yoğunlaştığı, bir kısım depremlerin ise Gediz grabeni ile Ege denizi arasında kalan Akhisar-Soma-Manisa çevresinde yer aldığı görülür. İzmir ve yakın civarında hasar yapan ve can kaybına neden olan ; tarihsel depremler açısından; MS 17 depremi en önemli depremlerden biridir. İzmir, Efes, Sart, Aydın, Manisa ve Alaşehir de, Gediz ve B. Menderes nehirlerinin vadilerinde tahribat yapmıştır (Guidobani vd, 1994). Bu deprem dışında özellikle 1688 depremi İzmir de çok hasar ve can kaybına sebep olmuştur.1739 depremi Eski ve Yeni Foça da da hasar büyüktür. İzmir de can kaybı 80 civarındadır. Eski Foça nın büyük bir kısmı tamamen yıkılmıştır.1778 depremi İzmir de büyük hasar oluşturmuş, 200 den fazla kişi ölmüştür. (Ambraseys ve Finkel 1995). Aletsel dönemde (1900 ve sonrası) hasar yapan depremlere ait bilgiler Tablo 2. de verilmiştir. Koordinat Derinlik Büyüklük Şiddet Tarih Açıklama Enlem Boylam (Km) (M) (Io) 19.01.1909 700 ev yıkılmış, 1000 ev hasar 38.00 26.50 60 6.0 IX Foça Depr. görmüş, 8 kişi ölmüştür. 2000 ev yıkılmış, Torbalı- Tepeköy yöresinde fazla 31.03.1928 hasara, İzmir, Manisa, Torbalı 38.18 27.80 10 6.5 VIII Alaşehir, Uşak, Bayındır, Tire Depremi ve Ödemiş e hafif hasara neden olmuştur. 22.09.1939 Dikili Depr. 23.07.1949 Karaburun Depremi 02.05.1953 Karaburn D. 39.07 26.94 10 6.6 38.57 26.29 10 6.6 38.48 26.57 40 5.0 VIII IX VIII VII X VII VIII 1000 ev yıkılmış, 41 kişi ölmüş,68 kişi yaralanmıştır. Çeşme yarımadasında ve çevresindeki köylerde ağır hasar meydana gelmiş. Sakız adasında da hasar olmuştur. 7 kişi ölmüş, 2200 ev yıkılmış veya hasara uğramıştır. Kötü zeminlerde hasara neden olmuş, yaklaşık 300 ev hasar görmüştür. İzmir de birçok yapının 16.07.1955 Söke-Balat Depremi 37.65 27.26 40 6.8 VIII duvarları çatlamış, bazı camilerin minareleri hasar görmüş. 300 ev yıkılmış, 2 kişi ölmüştür. 19.06.1966 38.55 27.35 9 4.8 VI İzmir ve yakın çevresinde
Menemen Depremi 06.04.1969 Karaburun Depremi 01.02.1974 İzmir Depr. 16.12.1977 İzmir Depr. 14.06.1979 Karaburun Depremi 06.11.1992 Doğanbey Depremi 28.01.1994 Manisa Dep 38.47 26.41 16 5.9 VIII VII 38.55 27.22 24 5.3 VII 38.41 27.19 24 5.5 VIII 38.79 26.57 15 5.7 VII 38.16 26.99 17 5.7 VII 38.69 27.49 5 5.2 VII 24.05.1994 38.66 26.54 17 5.0 VII 10.04.2003 Urla Depr. 38.26 26.83 16 5.6 VII şiddetlice hissedilen bu depremde Menemen de 100 kadar evin duvarı çatlamıştır. Merkezi Karaburun açıkları olan bu deprem, Çeşme ve Sakız adasında443 yapıda hasara neden olmuştur. İzmir de 2 kişi ölmüş, 7 kişi yaralanmış, 47 evde ağır hasar görülmüştür. İzmir de bazı evler yıkılmış, 20 kişi yaralanmıştır. İzmir ve çevresinde kuvvetlice hissedilen bu depremde, Alsancak semtinde bazı evlerde duvarlar derin biçimde çatlamıştır. 60 kadar yapıda ciddi hasar meydana gelmiş ve deprem İzmir de de hissedilmiştir. Manisa ve civarında 60 kadar yapıda hasar vardır. Karaburun ve civarında 10 kadar yapıda hasar vardır. (Karaburun Depremi) Urla ve Seferihisar da evlerin duvarlarında çatlaklar oluşmuştur. Tablo 2: İzmir ve yakın çevresindeki aletsel dönemlerde meydana gelen depremler (Emre vd., 2005 den düzenlenmiştir.)
3. URLA SIĞACIK KÖRFEZİ DEPREMİ KUVVETLİ YER HAREKETİ İVME KAYITLARI : 3.1 Kuvvetli yer Hareketi Kayıt İstasyonları Tarafından Kaydedilen İvme Değerleri 17 Ekim 2005 ve 20 Ekim 2005 tarihli ve M w 5.0 depremlerinin ivmeleri Bornova, Manisa, Balıkesir, DenizliSarayköy (Denizli) (Dat01), Nazilli (Dat04), Köşk (Dat06)) istasyonlarındaki ivme ölçerler tarafından kaydedilen ivme değerleri Tablo 3. de verilmiştir. TARİH OLUŞ ZAMANI KOORDİNAT M w K-G gal E-W gal U-D gal Episantr uzaklığı (km) CİHAZ TÜRÜ İSTASYON ADI 17.10.2005 05:45:18 38.19 N 26.67 E 5.0 14.98 16.51 6.9 57 GSR-16 BORNOVA 7.00 9.00 6.00 80 SM-2 MANİSA 1.87 1.51 0.88 199 ETNA SARAYKÖY 1.28 1.74 0.67 192 GSR-16 BALIKESİR 1.30 1.45 1.07 126 ETNA KÖŞK 17.10.2005 09:46:56 38.22 N 26.65 E 5.8 22.52 19.13 7.14 56 GSR-16 BORNOVA 7.00 9.00 7.00 80 SM-2 MANİSA 4.51 3.03 1.50 152 ETNA NAZİLLİ 2.96 2.04 1.16 190 GSR-16 BALIKESİR 2.62 3.04 1.36 129 ETNA KÖŞK 2.35 2.31 0.99 201 ETNA SARAYKÖY 17.10.2005 09:55:31 38.20 N 26.64 E 5.5 13.12 9.64 5.58 59 GSR-16 BORNOVA 8.50 11.00 7.00 82 SM-2 MANİSA 1.53 1.70 1.68 202 ETNA SARAYKÖY 0.98 1.56 0.67 192 GSR-16 BALIKESİR 20.10.2005 21:40:02 38.15 N 26.67 E 5.9 23.65 31.92 14.07 59 GSR-16 BORNOVA 12.50 22.00 12.50 83 SM-2 MANİSA 4.90 6.09 2.61 148 ETNA NAZİLLİ 4.51 4.36 2.13 196 GSR-16 BALIKESİR 4.13 3.02 2.51 125 ETNA KÖŞK 3.49 3.67 1.49 198 ETNA SARAYKÖY Tablo 3. Depremlerin kaydedildiği ivme ölçer kayıt istasyonları ve ölçülen ivme değerleri. 3.2 İvme Ölçer Kayıt İstasyonlarının Konumları ve Jeolojisi : Bornova: 9 Eylül Üniversitesi Ziraat Fakültesi nde kurulu bulunan Bornova istasyonu 38.455N - 27.229E koordinatlarındadır. Yerlesim yeri, genel olarak Neojen yaslı kireçtaşı ve marn ardalanmasından oluşmuş geniş bir çökeller tabakası üzerinde bulunmaktadır. Güneyde kalan kısımlar dere ve çay birikintilerinden ibarettir. Kalınlığı yaklaşık olarak 40 m. civarındadır. Sahadaki andezit ve kireçtaşı çatlaklarında memba sularına ve güneyde alüvyon zeminlerde 1-6 m. derinlikte yeraltı suyuna rastlanmaktadır(tabban, 1980). Manisa : Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü binasında kurulu bulunan Manisa istasyonu 38.580N - 27.450E koordinatlarındadır. Şehrin güneyinde bulunan Manisa dağlarının yamaçları Mesozoyik yaşlı kireçtaşı (kısmen mermerleşmiş) ve serpantinden ibarettir. Bu birimler ile ova arasında, dar bir şerit halinde uzanan konglomera, kil ve
marnlardan oluşan Neojen yaşlı birimler görülmektedir. Üzerleri kalın bir toprak örtüsü ile kaplıdır. Şehrin düz kısımları oldukça sert ve yerleşmiş olan kil ve çakıllardan, ova kısmı ise genç alüvyon birikintilerinden oluşmaktadır. Yeraltı suyu yaklaşık 15 m. derinliktedir(tabban, 1980). Balıkesir : Huzur Evi binasında kurulu bulunan Balıkesir istasyonu 39.650N - 27.860E koordinatlarındadır. Sehrin yüksek kısmı andezit, dasit tüflerinden ve aglomeralardan olusmustur. Ovaya doğru inen yamaç kısımları oldukça kalınlık gösteren enkaz, moloz ve toprakla örtülüdür. Düzlük kısımlar ise alüvyonla kaplıdır. Ovanın şehre yakın olan kısmı, toprak ve birikintilerle örtülü tüflerden ibarettir. Yeraltı suyu 3-10 m. derinliktedir (Tabban,1980). Sarayköy : Sarayköy Jeo. İşl. Md. Loj. Bahçesinde kurulu bulunan Sarayköy istasyonu 37.932N - 28.923E koordinatlarındadır. İnceleme alanının tamamı alüvyon birimden oluşmaktadır. Genelde ince malzeme (kil silt ince kum) ve yer yer çakıl içeren bu birimler (USCS) uluslararası sınıflandırmaya göre genelde CL-ML ve yer yer SM-SP gruplarına dahil olmaktadır.kum ve çakıllar yuvarlak ve yarı yuvarlak özelliktedir.0-0.60m bitkisel toprak, 0.60m-6.00m az kumlu siltli kil, kahverenkli yer yer killi silt, 6.00m-7.50m siltli kum, gri renkli 7.50m-23.00m az ince kumlu siltli kil, gri-açık kahverenkli orta katı, doygun, yer yer killi silt şeklinde, 23.00m- 30.00m az killi siltli kum, gri renkli orta sıkı özelliktedir. Nazilli : Nazilli Meteoroloji Müdürlüğü Bahçesinde kurulu bulunan istasyon 37.913N - 28.343E koordinatlarındadır. Alüvyon ince kum ve az oranda silt ve kilden oluşmaktadır.yer yer çakıl içeren bu birimler (USCS) uluslararası sınıflandırmaya göre genelde SM-ML gruplarına dahil olmaktadır.0-0.40m bitkisel toprak,0.40m-7.00m az çakıllı siltli kum kahverenkli yer yer az killi orta sıkı,7,00m-14.00m ince kumlu killi silt,kahverenkli,orta sıkı,yer yer siltli kum,7.00m 14.00m ince kumlu,killi silt,kahverenkli orta sıkı,yer yer siltli kum,14.00m 19.50m çakıllı siltli kum, kahverenkli orta sıkı,19.50m- 30.00m az kaba çakıllı siltli kum, kahverenkli sıkı-çok sıkı özelliktedir. Köşk : Köşk Sağlık Ocağı Bahçesinde kurulu bulunan istasyon 37.857N - 28.050E koordinatlarındadır. Aydın ın 19km. Doğusunda Aydın- Denizli şosesinin iki yanında düz bir sahada kurulmuştur.zemin,kuarterner yaşlı Menderes ovasının dere nehir ve sel birikintilerinden ibarettir. Inceleme alanının tamamı alüvyon birimden oluşmaktadır.siltli kum yer yer çakıl içeren bu birimler (USCS) uluslararası sınıflandırmaya göre yer yer SM-SP gruplarına dahil olmaktadır.kum ve çakıllar yuvarlak-yarı yuvarlak özelliktedir.0-0.40m bitkisel toprak, 0.40m-7.0m siltli çakıllı kum,kahverenkli yer yer kaba çakıllı, bloklu, çok sıkı 7.00m-30.00m kaba çakıllı siltli kum, kahverenkli çok sıkı seyrek bloklu özelliktedir.
3.3. 17 Ekim 2005 tarihindeki saat 05:45 (GMT) M w = 5.0 depremine ait parametreler: Kuvvetli yer hareketi kayıt istasyonlarındaki ivme ölçerler tarafından kaydedilen ivme değerleri şekil 2. de verilmiştir. Şekil 2 incelendiğinde en büyük ivme değerinin Bornova kayıt istasyonunda kaydedildiği görülmektedir. Şekil 2: İstasyonlarda ölçülen pik ivme değerleri. Bornova istasyonunda kaydedilen en büyük ivmeler D-B yönündeki bileşen için 16.51 cm/sn 2, K-G 15.02 cm/sn 2, ve düşey bileşen için 6.87 cm/sn 2 civarındadır. Deprem enerjisinin nasıl yayıldığının göstergesi olan etkin süre D-B yönündeki bileşen için t eff = 13.55 sn., K-G yönündeki bileşen için t eff = 14.0 sn dir. Davranış spektrum eğrilerinden yer hareketinin hakim periyodları, D-B yönündeki bileşen bileşen için üç farklı noktada hakim peryoda rastlanmıştır, T 1 = 0.81 sn., T 2 = 0.50 sn, T 3 = 0.29 sn., K-G yönündeki bileşen için iki farklı noktada hakim peryoda rastlanmıştır, T 1 = 0.38 sn., T 2 = 0.35 sn., düşey bileşen için T 1 = 0.71 sn., T 2 = 0.29 sn hesaplanmıştır (Şekil 5, a,b,c,d,e). Fourier spektrum eğrilerinden yer hareketinin hakim periyodları, D-B yönündeki bileşen için, T 1 = 0.36 sn., T 2 = 0.72 sn, K-G yönündeki bileşen, T 1 = 0.36 sn., T 2 = 0.51 sn,düşey bileşen için T= 0,71 sn olarak hesaplanmıştır (Şekil ). Bu durum üste yumuşak bir alüvyal bir tabakanın varlığına işaret etmektedir. Bu kayıtlara ait hız, ivme, yerdeğiştirme dalga şekilleri ve spektrum eğrileri 6-a, 6-b, 6-c, 6-d, 6-e de verilmektedir.
3.2. 17 Ekim 2005 tarihindeki saat 09:46(GMT) M w = 5.8 depremine ait parametreler: Kuvvetli yer hareketi kayıt istasyonlarındaki ivme ölçerler tarafından kaydedilen ivme değerleri şekil 3. de verilmiştir. Şekil 3 incelendiğinde en büyük ivme değerinin Bornova kayıt istasyonunda kaydedildiği görülmektedir. Şekil 3: İstasyonlarda ölçülen pik ivme değerleri. Bornova istasyonunda kaydedilen en büyük ivmeler D-B yönündeki bileşen için 19.13 cm/sn 2, K-G 22.48 cm/sn 2, ve düşey bileşen için 7.1 cm/sn 2 civarında olduğu görülmektedir. Hesaplanan etkin süre D-B yönündeki bileşen için t eff = 14.75 sn., K-G yönündeki bileşen için t eff = 12.84 sn dir. Davranış spektrum eğrilerinden yer hareketinin hakim periyodları, D-B yönündeki bileşen için T 1 = 0.78 sn., T 2 = 0.29 sn., K-G yönündeki bileşen için T 1 = 0.69 sn., T 2 = 0.50 sn, T 3 = 0.29 sn. düşey bileşen için T= 0.29 sn. olarak hesaplanmıştır. Bu durum üste yumuşak bir alüvyal bir tabakanın varlığına işaret etmektedir. Fourier spektrum eğrilerinden yer hareketinin hakim periyodları, D-B yönündeki bileşen için, T 1 = 0.33 sn., T 2 = 0.74 sn, K-G yönündeki bileşen, T 1 = 0.34 sn., T 2 = 0.70 sn,düşey bileşen için T= 0,71 sn olarak hesaplanmıştır. Bu kayıtlara ait hız, ivme, yerdeğiştirme dalga şekilleri ve spektrum eğrileri 7-a, 7-b, 7-c, 7-d, 7-e de verilmektedir.
3.3. 17 Ekim 2005 tarihindeki saat 09:55 (GMT) M w = 5.5 depremine ait parametreler: Kuvvetli yer hareketi kayıt istasyonlarındaki ivme ölçerler tarafından kaydedilen ivme değerleri şekil 3. de verilmiştir. Şekil 3 incelendiğinde en büyük ivme değerinin Bornova kayıt istasyonunda kaydedildiği görülmektedir Şekil 4: İstasyonlarıda ölçülen pik ivme değerleri. Bornova istasyonunda kaydedilen en büyük ivmeler D-B yönündeki bileşen için 9.64 cm/sn 2, K-G 13.13 cm/sn 2, ve düşey bileşen için 5.58 cm/sn 2 civarında olduğu görülmektedir. Hesaplanan etkin süre D-B yönündeki bileşen için t eff = 15.58 sn., K-G yönündeki bileşen için t eff = 13.9 sn dir. Fourier spektrum eğrilerinden yer hareketinin hakim periyodları, D-B yönündeki bileşen için T 1 = 0,64 sn., T 2 = 0.35 sn., K-G yönündeki bileşen için T 1 = 0.60 sn., T 2 = 0.34 sn. düşey bileşen için T= 0.60 sn olarak hesaplanmıştır. Davranış spektrum eğrilerinden yer hareketinin hakim periyodları, D-B yönündeki bileşen için T 1 = 0.85 sn., T 2 = 0.66 sn., K-G yönündeki bileşen için T 1 = 0.85 sn., T 2 = 0.66 sn., düşey bileşen T 1 = 0.94 sn., T 2 = 0.75 sn, T 3 = 0.30 olarak hesaplanmıştır. Bu durum üste yumuşak bir alüvyal bir tabakanın varlığına işaret etmektedir. Bu kayıtlara ait hız, ivme, yerdeğiştirme dalga şekilleri ve spektrum eğrileri 8-a, 8-b, 8-c, 8-d, 8-e de verilmektedir. Kısa periyotlu dalgalar için 0.65 sn civarında hakim periyodun varlığı göze çarpmaktadır.
3.4. 20 Ekim 2005 tarihindeki saat 21:40 (GMT) M w = 5.9 depremine ait parametreler: Kuvvetli yer hareketi kayıt istasyonlarındaki ivme ölçerler tarafından kaydedilen ivme değerleri şekil 4. de verilmiştir. Şekil 4. incelendiğinde en büyük ivme değerinin Bornova kayıt istasyonunda kaydedildiği görülmektedir Şekil 5: İstasyonlarda ölçülen pik ivme değerleri. Bornova istasyonunda kaydedilen en büyük ivmeler D-B yönündeki bileşen için 31.91 cm/sn 2, K-G 23.65 cm/sn 2, ve düşey bileşen için cm/sn 2 civarında olduğu görülmektedir. Deprem enerjisinin nasıl yayıldığının göstergesi olan etkin süre D-B yönündeki bileşen için t eff = 15.66 sn., K-G yönündeki bileşen için t eff = 15.05 sn dir. Davranış spektrum eğrilerinden yer hareketinin hakim periyodları, D-B yönündeki bileşen için T 1 = 0.85 sn., T 2 = 0.53 sn, K-G yönündeki bileşen için T 1 = 0.66 sn., T 2 = 0.38 sn düşey bileşen için T= 0,59 sn olarak hesaplanmıştır. Bu durum üste yumuşak bir alüvyal bir tabakanın varlığına işaret etmektedir. Fourier spektrum eğrilerinden yer hareketinin hakim periyodları, D-B yönündeki bileşen için T 1 = 0,58 sn., K-G yönündeki bileşen için T 1 = 0.53 sn., T 2 = 0.38 sn. düşey bileşen için T= 0.53 sn olarak hesaplanmıştır. Bu kayıtlara ait hız, ivme, yerdeğiştirme dalga şekilleri ve spektrum eğrileri 9-a, 9-b, 9-c, 9-d, 9-e de verilmektedir.hesaplanan spektrumularda depremin kısa periyotlu dalgalar için 0.55 sn civarında hakim periyodun varlığı göze çarpmaktadır.
Kaynaklar: Emre, Ö.,Özalp, S.,Doğan, A.,Özaksoy, V., Yıldırım, C., vegöktaş, F., 2005, İzmir yakın çevresinin diri fayları ve deprem potansiyelleri. M.T.A. Rapor No:10754 Eyidoğan, H., Güçlü, U., Utku, Z., Değirmenci, E., 1991, Türkiye Büyük Depremleri, Makro-sismik rehberi, İ.T.Ü, Maden Fakültesi, Jeofizik Müh. Bölümü. Ocaktan, N., Demirbağ E., Kuşcu İ.; 2005, Neotectonicstructures in İzmir Gulf and Surrounding Regions (western Turkey) Evidences of strike-slip faulting with compression in the Aegean extensional regime. Marine Geology, 219,155-171
17.10.2005 SAAT 05:45 (GMT) M w = 5.0 DEPREMİ BORNOVA İSTASYONU İVME HIZ YER DEĞİŞTİRME KAYITLARI Şekil 6-a :
17.10.2005 SAAT 05:45 (GMT) M w = 5.0 DEPREMİ BORNOVA İSTASYONU KUZEY GÜNEY DOĞRULTUSU DAVRANIŞ SPEKTUMLARI Şekil 6-b : KUZEY GÜNEY DOĞRULTUSU
17.10.2005 SAAT 05:45 (GMT) M w = 5.0 DEPREMLERİ BORNOVA İSTASYONU DOĞU BATI DOĞRULTUSU DAVRANIŞ SPEKTUMLARI Şekil 6-c : DOĞU BATI DOĞRULTUSU
17.10.2005 SAAT 05:45 (GMT) M w = 5.0 DEPREMLERİ BORNOVA İSTASYONU DÜŞEY DOĞRULTUSU DAVRANIŞ SPEKTUMLARI Şekil 6-d : DÜŞEY DOĞRULTUSU
Şekil 6-e : 17.10.2005 SAAT 05:45 DEPREMİ FOURIER SPEKTRUMU 17.10.2005 SAAT 05:45 DEPREMİ POWER SPEKTRUMU 17.10.2005 SAAT 05:45 DEPREMİ ENERJİ SPEKTRUMU
17.10.2005 SAAT 09:46 (GMT) M w = 5.8 DEPREMİ BORNOVA İSTASYONU İVME HIZ YER DEĞİŞTİRME KAYITLARI Şekil 7-a :
17.10.2005 SAAT 09:46 (GMT) M w = 5.8 DEPREMİ BORNOVA İSTASYONU KUZEY GÜNEY DOĞRULTUSU DAVRANIŞ SPEKTUMLARI Şekil 7-b : KUZEY GÜNEY DOĞRULTUSU
17.10.2005 SAAT 09:46 (GMT) M w = 5.8 DEPREMİ BORNOVA İSTASYONU DOĞU BATI DOĞRULTUSU DAVRANIŞ SPEKTUMLARI Şekil 7-c : DOĞU BATI DOĞRULTUSU
17.10.2005 SAAT 09:46 (GMT) M w = 5.8 DEPREMİ BORNOVA İSTASYONU DÜŞEY DOĞRULTUSU DAVRANIŞ SPEKTUMLARI Şekil 7-d : DÜŞEY DOĞRULTUSU
Şekil 7-e : 17.10.2005 SAAT 09:46 DEPREMİ FOURIER SPEKTRUMU 17.10.2005 SAAT 09:46 DEPREMİ FOURIER SPEKTRUMU 17.10.2005 SAAT 09:46 DEPREMİ ENERJİ SPEKTRUMU
17.10.2005 SAAT 09:55 (GMT) M w = 5.5 DEPREMİ BORNOVA İSTASYONU İVME HIZ YER DEĞİŞTİRME KAYITLARI Şekil 8-a :
17.10.2005 SAAT 09:55 (GMT) M w = 5.5 DEPREMİ BORNOVA İSTASYONU KUZEY GÜNEY DOĞRULTUSU DAVRANIŞ SPEKTUMLARI Şekil 8-b : KUZEY GÜNEY DOĞRULTUSU
17.10.2005 SAAT 09:55 (GMT) M w = 5.5 DEPREMİ BORNOVA İSTASYONU DOĞU BATI DOĞRULTUSU DAVRANIŞ SPEKTUMLARI Şekil 8-c : DOĞU BATI DOĞRULTUSU
17.10.2005 SAAT 09:55 (GMT) M w = 5.5 DEPREMİ BORNOVA İSTASYONU DÜŞEY DOĞRULTUSU DAVRANIŞ SPEKTUMLARI Şekil 8-d : DÜŞEY DOĞRULTUSU
17.10.2005 SAAT 09:55 DEPREMİ FOURIER SPEKTRUMU Şekil 8-e : 17.10.2005 SAAT 09:55 DEPREMİ POWER SPEKTRUMU 17.10.2005 SAAT 09:55 DEPREMİ ENERJİ SPEKTRUMU
20.10.2005 SAAT 21:40 (GMT) M w = 5.9 DEPREMİ BORNOVA İSTASYONU İVME HIZ YER DEĞİŞTİRME KAYITLARI Şekil 9-a :
20.10.2005 SAAT 21:40 (GMT) M w = 5.9 DEPREMİ BORNOVA İSTASYONU KUZEY GÜNEY DOĞRULTUSU DAVRANIŞ SPEKTUMLARI Şekil 9-b : KUZEY GÜNEY DOĞRULTUSU
20.10.2005 SAAT 21:40 (GMT) M w = 5.9 DEPREMİ BORNOVA İSTASYONU DOĞU BATI DOĞRULTUSU DAVRANIŞ SPEKTUMLARI Şekil 9-c : DOĞU BATI DOĞRULTUSU
20.10.2005 SAAT 21:40 (GMT) M w = 5.9 DEPREMİ BORNOVA İSTASYONU DÜŞEY DOĞRULTUSU DAVRANIŞ SPEKTUMLARI Şekil 9-d : DÜŞEY DOĞRULTUSU
20.10.2005 SAAT 21:40 DEPREMİ FOURIER SPEKTRUMU Şekil 9-e : 20.10.2005 SAAT 21:40 DEPREMİ POWER SPEKTRUMU 20.10.2005 SAAT 21:40 DEPREMİ ENERJİ SPEKTRUMU