2002 de yapılan bu seminerde amaç Türkiye de yeni yayılan e-öğrenme olgusunda işin aslında, ve hep göz ardı edildiği gibi, bir eğitim sorunu olduğu ve kalıcılığın ölçüsünün kalite olacağı mesajını vermekti. Kalite konusunu artık daha farklı değerlendirmeme rağmen, yine e-öğrenmeyle ilgili bazı temel konuları bir araya getirdiğini düşünüyorum. O zamanki anlayış düzeyimi yansıtması açısından önemi var. Web-tabanlı eğitim semineri kısa tanıtım Günümüzün popüler konusu uzaktan eğitimde yeni teknolojiler nasıl kullanılıyor. Web-tabanlı eğitim öğrencisi, öğretmeni, hazırlayıcısı ve sunucusu nelere dikkat etmelidir. Hangi konular nasıl işlenir. Kaliteli bir içerik nasıl geliştirilir. İçerik Web-tabanlı eğitim semineri kısa tanıtım... 1 Uzaktan Eğitim Nedir?... 1 Uzaktan eğitim işe yarıyor mu?... 1 Uzaktan eğitim öğrenci ve öğretmenin işini kolaylaştırır mı?... 1 Uzaktan eğitim herkese uyar mı?... 1 Uzaktan Eğitim size uygun mu?...2 Web-tabanlı Eğitim...2 Tanımı...2 Nasıl çalışır...2 Ortama özgü özellikler...2 Bir web-tabanlı öğrenme çerçevesi... 3 WTÖ çerçevesi alanları... 3 1. Pedagojik... 3 2. Teknolojik...4 3. Arayüz tasarımı...4 4. Değerlendirme...4 5. Yönetim...4 6. Kaynak desteği...4 7. Etik...4 8. Kurumsal...4 Web-tabanlı eğitim ekibi...6 Konu danışmanı...6 Öğretim tasarımcısı...6 Elektronik öğretim tasarımcısı...6 Teknik geliştirme...6 Dersi veren...6 Teknik destek...6 Ders sunma altyapısı...6 Pratikte durum... 7 Felsefi temel... 7 Medya etkisi... 7 Öğrenci tercihi... 7 Mesafe olgusu... 7 Hedef... 7 10 aşamalı web entegrasyonu...8 Uzaktan Eğitim Nedir? Günümüzün gelişen teknolojisi ve değişen ihtiyaçları yaygın olarak kullanılan eğitim ve öğretim metotlarında değişikler yapmaktadır. Genelde öğrenci ve öğretmenin aynı zamanda ve aynı mekanda olmasını gerektiren ve öğretmenin hem kaynak hem de idareci rolünü üslendiği öğretim biçimleri artık işi, başka sorumlulukları ya da kişisel tercihlerinden dolayı belli bir zaman ve mekanda olamayan öğrencilere uyum sağlamak durumundadır. Kısaca, uzaktan eğitim aynı zaman ve mekanı paylaşamayan öğrenci ve öğretmeni teknoloji yoluyla bir araya getirerek öğretimi/öğrenmeyi gerçekleştirmektir. Yaklaşık 150 yıllık bir geçmişe sahip uzaktan eğitimde daha önceleri öğrenci-öğretmen etkileşimi mektup, daha sonralarıysa radyo ve TV gibi toplu iletişim kanalları ya da video veya basılı malzeme gibi kişiye özel malzemeler yoluyla gerçekleşiyordu. Yeni gelişen ve yaygınlaşan video-konferans ve İnternet teknolojileriyse öğrenci ve öğrenmeni aynı ya da faklı zaman ve mekanlarda buluşturma imkanı vermektedir. Uzaktan eğitim işe yarıyor mu? Yapılan araştırmalar uzaktan eğitimin en az geleneksel öğretim durumları kadar başarılı olduğu göstermekte. Ancak, bu etki öğretilene uygun teknolojiler kullanıldığında ve öğretmen zamanında öğrenciye geri döndüğünde ortaya çıkmakta. Uzaktan eğitim öğrenci ve öğretmenin işini kolaylaştırır mı? Öğrenciler uzaktan eğitim programlarının esnekliği sayesinde normalde alamayacakları dersleri ya da programları tamamlayabilirken kısa sürede uzaktan eğitimin geleneksel eğitimden daha çok çaba ve zaman aldığını fark etmektedirler. Düzenli ve etkin okuma ile konu hakkındaki soru ve görüşlerini yazılı olarak ifade etme en gerekli beceriler olup öğrenciyi zorlayabilmektedir. Öğretmenlerse, sadece belli bir zamanda belli bir yerde olma zorunda olmayıp daha pek çok yeni ve zaman alan hazırlık ve eğitim etkinlikleriyle uğraştıklarından, başlarda daha çok zaman harcamakta, ancak işi kotarana kadar zorlanabilmektedirler. Uzaktan eğitim herkese uyar mı? Uzaktan eğitimde başarılı olan öğrencilerin şu özellikleleri taşıdıkları gözlenmiş: 1
Motivasyonu yüksek. Bağımsız çalışabilen Derse etkin katılabilen Düzenli ve zamanını iyi kullanan Kimsenin hatırlatmasına gerek kalmadan ders çalışabilen Yeni öğrenme ortamlarına uyum sağlayabilen Dersin gerektirdiklerini, okuma, egzersiz, ödev vs, zamanında ve tamamen isteyerek yapan Öğrenmekten zevk alan Zamanın kıymetini bilen Eleştirel düşünen Uzaktan eğitimden yararlananların çoğu 25 yaşının üstünde, çalışan ve iş ve sorumluluklarından dolayı esnek öğrenim zaman ve mekanlarına ihtiyaç duyan kişilerdir. Uzaktan Eğitim size uygun mu? Kayıt olmadan önce şunları bir düşünün: Kendinizi ne kadar tanıyorsunuz? Öğrenen en nihayetinde insanın kendisidir ve bunu kendi iradesi ve çabasıyla yapar. Nasıl bir öğrenci olduğunuzu ne kadar bilirseniz, kendinizi bu konuda o kadar iyi yönlendirirsiniz. Sizin istek ve gayretiniz olmadan en iyi öğretmenin bile yapabileceği bir şey yoktur. O halde aktif olmak durumundasınız. Siz Ciddi, gayretli ve disiplinli misiniz? Teknoloji kanalıyla öğrenme size uyuyor mu? Sorunların üstesinden gelmede ısrarcı ve yaratıcı mısınız? Gerekli yazılım, teknik destek ve malzemeniz var mı? Bir bilgisayar (işe yarayan) İnternet erişimi E-posta yoluyla ek dosya yollama ve alabilme Tartışma ve sohbet odalarına girebilme Uygun yazılım (sözlük işlemci, hasep tablosu, zipleme ve sunu programları) Video oynatıcısı Başarılı öğrencilerin tavsiyeleri: Bu işe kendinizi tamamen verin Derse katılın, izleyin ve soru sorun Bilgisayarı iyi öğrenin Birbirinize destek olmak için diğer öğrencilerle küçük gruplar oluşturun Bağımsız çalışamaya hazır olun Web-tabanlı Eğitim Tanımı Günümüzün gelişen teknolojisi ve değişen ihtiyaçları yaygın olarak kullanılan eğitim ve öğretim metotlarında değişikler yapmaktadır. Genelde öğrenci ve öğretmenin aynı zamanda ve aynı mekanda olmasını gerektiren ve öğretmenin hem kaynak hem de idareci rolünü üslendiği öğretim biçimleri artık yetersiz kalmakta, günümüzün başka sorumlulukları ya da kişisel tercihlerinden dolayı belli bir zaman ve mekanda olamayan öğrencilerin öğrenme ihtiyaçlarını karşılamamaktadır. İşlevsel olarak uzaktan eğitimi çalışan, meşgul ve ihtiyaç duyduğunu hemen ve gerektiği kadar öğrenmek isteyenler için, istediği zamanda, yerde, miktarda ve hızda öğrenme imkanı sağlamak şeklinde tanımlayabiliriz. Moore (1996) ise uzaktan eğitimi genellikle öğretim yerinden başka bir mekanda gerçekleşen planlı öğrenme olarak tanımlıyor. Bu nedenle, öğrenci, öğretmen ve dersi buluşturmak için alternatif ders tasarımı, öğretme teknikleri, elektronik ya da başka teknolojiler yoluyla iletişim biçimleri, örgütsel ve idari düzenlemeler gerekir. Web, öğrenci-öğretmen-ders buluşmasını sağlayan bir teknolojidir ve aynı ya da farklı yerlerdeki birey ve grupların bilgisayarlar yoluyla bağlanarak metin, veri, grafik ve metin gibi öğelerin paylaşıldığı elektronik ortamlar oluşturur. Nasıl çalışır İnternet ya da intranet üzerinden çalışan belli bir zamandan ve mekandan bağımsız ağ tabanlı öğrenme programları genelde e-öğrenme adıyla bilinmektedir. E-öğrenme programları öğrenme malzemesi, iletişim, öğrenciye destek, dönüt verme ve değerlendirme gibi eğitsel etkinliklerin elektronik yollarla yapıldığı yeni iletişim ve etkileşim kanallarından oluşmaktadır. Tartışma listeleri, ağ sayfaları, ek yazılımlar, e-posta, forum, ağ üzerinden çoklu ortam, sanal sınıf, telekonferans ve video konferans, dijital-analog televizyon, telefon, ağ üzerinden CDROM ve DVD gibi ortamlar öğreneme faaliyetlerinin gerçekleşmesini sağlayan bazı araçlardır. Ortama özgü özellikler Temel olarak öğrenciye istediği zamanda, istediği yerde ve istediği kadar ilgili konuyu öğrenme avantajı sunan ağ tabanlı ya da ağ destekli eğitimin bazı avantajları şöyledir: Zaman ve mekandan bağımsız öğrenme fırsatı. 2
Hızlı ya da yavaş öğrenme gereksinimlerine yanıt verebilen bir öğrenme düzeneği. Uzman bilgisine daha çok, hızlı ulaşma ve onunla çalışma olanağı. İyi tasarlanmış malzeme ile geleneksel sınıf ortamına oranla hatırlamada %25 artış ve öğrenme süresinde %40 ile %60 kısalma. Bireysel gereksinimlere uygun malzemelerle öğrenme olanağı. Çoklu ortam olanaklarıyla birden fazla duyuya hitap eden öğrenme fırsatı. Hızlı içerik güncelleme olanakları. Derse yardımcı kaynak olarak engin ve hızlı erişilebilir Internet kaynakları ve referanslar. Öğrencinin kendi öğrenme gereksinimi doğrultusunda istediği konuyu istediği sırada ve yoğunlukta çalışabilmesi. (Şimdilik) ücretsiz ulaşılabilen pek çok ek ders malzemesi. Öğrencinin kendi öğrenmesini denetleyebilmesi. Genelde eğitim maliyetinin azalması: Başlangıçta, geleneksel eğitim ortamlarına oranla, tasarım ve üretim aşamalarındaki yüksek maliyete karşın öğrenci sayısı arttıkça azalma. Bir web-tabanlı öğrenme çerçevesi Kaynak: Khan, B. H. (2001). A framework for Web-based learning. In B. H. Khan (Ed.), Webbased training. Englewood Cliffs, NJ: Educational Technology Publications. E-öğrenme sistemlerinin alanı açık, esnek ve dağıtılmış öğrenme ortamlarıdır. E-öğrenme Web-tabanlı Eğitim (WTE), Web-tabanlı Öğrenme WTÖ, İnternet-tabanlı Eğitim Dağıtılmış Öğrenme, Gelişmiş Dağıtılmış Öğrenme ve online (çevrimiçi) eğitim gibi çeşitli adlar altında anılmaktadır. Açık, esnek ve dağıtılmış öğrenme sistemlerinin tasarlaması, geliştirmesi, uygulaması ve değerlendirmesi, öğretim tasarımı ilkeleri ve çevrimiçi öğrenme ortamlarının çeşitli boyutlarına uygun olarak Web'in potansiyelinin nasıl kullanılabileceği konusunda derinlemesine analiz ve araştırma gerektirir. WTÖ çerçevesi alanları 1. Web-tabanlı öğrenme malzemesinin planlanması ve tasarımı, 2. Kaynakların web-tabanlı öğrenmeye göre düzenlenmesi, 3. Dağıtılmış öğrenme sistemlerinin, şirket üniversitelerinin, sanal üniversitelerin ve siber okulların tasarlanması, 4. Kapsamlı tasarım ve geliştirim sistemlerinin tasarlanması, 5. Web-tabanlı eğitimin ve ders/kursların değerlendirilmesi, 6. Web-tabanlı tasarlama araç/sistemlerin değerlendirilmesi. 1. Pedagojik 1.1. Amaçlar/Hedefler Ders kesin ve net bir biçimde öğrencilere neler beklemeleri gerektiğini belirtiyor mu? 1.2. Tasarım biçimi Öğretmenin rolü ne? bilgi kaynağı olmaktan çok yönlendirici? yönlendirici olmaktan çok bilgi kaynağı? ikisinin ortası 1.3. Organizasyon Derste bir süreklilik var mı? (örneğin her ünite bir öncekine dayanıyor gibi) 1.4. Metotlar ve stratejiler Ders soru sorma, yön bulma, kaynak önerme ya da sağlama ve sınıf arkadaşlarıyla ortak projeler yapma için olumlu bir ortam yaratarak öğrenciler arası işbirliğini destekliyor mu? 1.5. Medya Ders webin çoklu ortam imkanlarından yararlanıyor mu? (metin, ses, video, grafik gibi) 3
2. Teknolojik 2.1. Altyapı planlaması ders yeni başlayanlara altyapılarını kurmak için destek sağlıyor mu? 2.2. Donanım Ders için gerekli donanım net biçimde belirtilmiş mi? 2.3. Yazılım Ders bütün gerekli yazılımın indirilebileceği linkler sağlıyor mu? 3. Arayüz tasarımı 3.1. Sayfa ve site tasarımı Web sayfaları farklı tarayıcılarda problemsiz gösterilebiliyor mu? 3.2. İçerik tasarımı Ders paragraf başına bir fikir kuralını izliyor mu? 3.3. Dolaşım Ders dolaşımı kolalaştıracak yardım ya da site haritası gibi olanaklar içeriyor mu? 3.4. Kullanılabilirlik testi Öğrenciler site içinde yapmak istediklerini ne kadar çabuk ve kolay yapabiliyorlar? 4. Değerlendirme 4.1. Öğrencilerin değerlendirmesi 4.2. Öğretimin ve öğrenme ortamının değerlendirilmesi Dersin öğrencilerin kopya çekmeden sınanabileceği bir sistemi var mı? Dersin öğrencilerin aşağıdaki konular konusundaki değerlendirmelerini iletebileceği bir sistemi var mı? İçerik Öğretmen Öğrenme ortamı Öğrenme kaynakları Ders tasarımı Teknik destek 5. Yönetim 5.1. Öğrenme ortamının yönetimi Dersin öğrencilerin aldığı sınav ve verdiği dokümanların çetelesini tutan bir sistemi var mı? 5.2. Bilginin dağıtımı Ders aşağıdaki yollarla ödev teslim tarihi ya da başka ilgili konularda öğrencileri bilgilendiren bir sistemi var mı? E-posta Duyuru sayfası Uyarı alanı Sayfaya ekli bir alt not 6. Kaynak desteği Telefon posta 6.1. Çevrimiçi destek Dersin teknik yardım sağlayan bir hattı var mı? 6.2. Kaynaklar Ders daha önce dersi almış öğrencilerin çalışmalarını sağlıyor mu? 7. Etik 7.1. Sosyal ve kültürel çeşitlilik Kültürler arası iletişimi geliştirmek ve yanlış anlamaları önlemek için ders belli deyimleri, teknik dili, ters tepebilecek ya da küçümseyici şakaları ve kısaltmaları azaltmak ya da kaldırmak için çaba gösteriyor mu? 7.2. Coğrafi çeşitlilik Eğer ders uzak mekanlara veriliyorsa: farklı zaman dilimlerindeki öğrencilere hassasiyet gösteriyor mu? (örneğini eş zamanlı iletişim bütün katılımcılar için makul zamanlarda oluyor mu?) 7.3. Öğrenci çeşitliliği Ders ferdi dağıtılmış öğrenme ortamlarına diğerlerine oranla daha yavaş uyum sağlayan öğrencilere sabırlı davranacak biçimde tasarlanmış mı? 7.4. Bilginin ulaşılabilirliği Bilgiye erişim "dijital bölüm" olarak ifade edilen "olan" ve "olmayan" biçiminde ifade edilmelidir. Bu bölünmeden etkilenecek öğrenciler göz önüne alınmalıdır 7.5. Etiket (iletişim adabı) Öğrenci mesajlarının başkalarını rencide etmesi için ders öğrencilere nasıl davranılacağı ve mesaj yazılacağı konusunda yol gösteriyor mu? 7.6. Yasal mevzular Ders aşağıdakileri yayımlamak için öğrenciden izin alıyor mu? Öğrenci fotoğrafları Öğrenci projeleri 8. Kurumsal 8.1. Akademik işlemeler Ders geleneksel bir dersten beklenecek düzeyde bir akademik kalite sağlıyor mu? 8.2. Öğrenci hizmetleri 4
Çevrimiçi derse hazırlık aşamasında öğretmen ve teknik destek ekibi de var mı? 5
Web-tabanlı eğitim ekibi Bir ekip işi olduğu deneyimle de sabit olan webtabanlı eğitimde etkili, verimli, kalıcı ve kaliteli ürünleri geliştirmek ve sunmak için gerekli bir ekip kabaca altı unsurdan oluşmaktadır. Bu Unsurlar ve iş bölümleri şöyle sıralanabilir: Konu danışmanı Öğretim tasarımcısı Elektronik öğretim tasarımcısı Teknik geliştirme (ekibi) Dersi veren Teknik destek (ekibi) Ders sunma altyapısı Konu danışmanı Daha önceleri konu uzmanı olarak belirtilen bu elemanın adı konu danışmanı olarak değiştirilmiş çünkü deneyimler bir konuyu hiçbir "uzmanın" aynı biçimde tanımlamadığını göstermiş. Bu nedenle belli bir danışmanın yorumunu kabul etmek gerekiyor. Danışman konuyu bilen, konuyu bilen kişilerin sahip olması gereken bilgi, beceri ve tutumlar konusunda otorite olarak kabul edilen kişi ya da kişilerdir. Konu danışmanları konularının nasıl öğretileceği konusunda bir beceriye sahip olabilirler ancak her zaman için zorunlu değildir. Öğretim tasarımcısı Konu danışmanıyla birlikte çalışıp konunun öğrenilebilir bir biçime gelmesini sağlayan elemandır. Öğretim tasarımı (instructional design) kendi başına bir iç olup konunun öğrenme hedeflerinin belirlenmesi ve öğrencinin bu hedeflere ulaşabilmesi için gerekli öğrenim ortamının tasarlanmasıdır. Tasarım öğrenme amaçlarından yola çıkarak gerekli öğretim malzemelerini, etkileşimi, değerlendirme ve dönüt alınmasını içerir. Tasarımcı öğrencilerin inceleyerek onların konu hakkındaki bilgi, beceri ve tutumlarını belirler ve tasarımda bunlar belirleyici rol oynar. Kısaca, öğretim tasarımcısı öğretim etkinliğinin etkili ve verimli olmasını sağlayacak kişidir. Konu uzmanıyla çalışıp hedef bilgi, beceri ve tutumları belirler. Elektronik öğretim tasarımcısı Tam olarak rolü kısmen konu danışmanı, daha çok öğretim tasarımcısı, kısmen da teknik ve destek unsurlarıyla ilgilidir. EÖT, bir konu uzmanının, o konuyu bilmemesine karşın, konu anlayışını paylaşır, öğretim tasarımını bilir ve tasarımcının dilini anlar. Web-tabanlı eğitimin ilgili bant genişliği, öğrenme platformları, video ve ses standartları ve tasarım araçları gibi konuları bilir. Uzmanlık alanı ise öğretim malzemeleri, etkileşimi, değerlendirmesi ve dönüt alınmasının bu ortamda istenen biçimde en etkin ve verimli biçimde nasıl olacağını tasarlamaktır. Teknik ve destek unsurlarıyla beraber çalışarak öğretim tasarımının gerçekleşmesinde kilit bir rol oynar. Teknik geliştirme Bu kişi ya da ekip elektronik öğretim tasarımcısıyla birlikte çalışarak dersin elektronik ortamın potansiyeline ve öğretim tasarımına en uygun biçimde oluşturulmasını sağlar. Bu ekipte bilinen tabiriyle "programcı" ve "grafik tasarımcıları" yer alacaktır. Genelde programcılar ve grafik tasarımcılar kendi en iyilerini ve ilginçlerini yapma eğiliminde olduğunda, öğretim tasarımcısı ve elektronik öğretim tasarımcısı bu ekipten ne istediklerini net bir biçimde belirtmeli ve üretim aşamasında aralarında açık bir iletişim olmalıdır. Dersi veren Öğretmen, eğitici, ders yöneticisi gibi sıfatları olan bu eleman dersi hazırlayan ekipten olabileceği gibi, sadece konu danışmanı, konusunda eğitme deneyimi olan kişilerden olmalıdır. Ancak, çevrimiçi (online) eğiticinin ortama özgü özellikleri olup bunlar geleneksel öğretmen rolünden farklıdır. Burada, eğitmen, tek ya da ana bilgi kaynağı olmaktan ziyade, öğrenme yöneticisi, kaynak sağlayıcısı ve yol gösterisi rolünü üstlenir. Öğrencinin bilgiyi bulması, anlaması, özümsemesi ve uygulamasında yardımcı olur. Öğrencilerin performansını izler ve dönüt sağlar. İşi, öğrencinin bu faklı öğrenme ortamında en iyi uyumu sağlamasına ve başarılı olmasına yardımcı olmaktır. Teknik destek Öğrencinin ders öncesi ve ders esnasında dersle ilgili gereksinimlerini en etkili ve sorunsuz karşılamasına yardımcı olur. Bu destek öğrenciye en kısa sürede, tercihen telefon ya da faxla hemen, ya da e-posta ya da forumlar yoluyla en kısa sürede sağlanmalıdır. Dersi bırakma oranının çok yüksek olabildiği web-tabanlı eğitimde teknik destek ders içeriğinden sonra en önemli belirleyici unsurdur. Ders sunma altyapısı Bu, dersin web ortamında güvenilir ve sürekli bir biçimde sunulmasını ve yürümesini sağlayan altyapıdır. Ders bir kurumun ya da ticari bir sunucudan 7/24 erişebilir olmalı ve hatasız çalışmalıdır. Genelde, öğrencilerin en çok yakındıkları konulardan biri kesilen bağlantılar ve 6
uzun zaman olan sayfa açılması ve indirmedir. Elektronik öğretim tasarımcısı dersi öğrencinin genel erişim altyapısı profilinin en alt seviyesine göre tasarlamalıdır. Başarılı web-tabanlı öğretim tasarımı planlama, çok iyi iletişim becerisi, öğrenmeyi anlama, ayrıntılara ve yaratıcılığa önem vermeyi gerektirir. Her takım çalışması gibi, bir lider gereksinimi vardır. Bu ekibi dışarıdan biri liderlik yapabileceği gibi, elektronik öğretim tasarımcısı ekip içinden liderlik için en uygun kişi konumundadır ancak bu şart değildir. Pratikte durum Küçük çaplı, ya da bütçeli web-tabanlı eğitim uygulamalarında yukarıdaki roller birbirine kaynaşabilir. Konu danışmanı muhtemelen ayrı bir unsur olarak kalacaktır. Ancak, okullarda ya da üniversitelerde dersini web-tabanlı hale geçirmek isteyen öğretim elamanları, öğretim tasarımı ve dersin web ortamına uyarlanması için destek almalıdırlar. Konu danışmanı ile birlikte bir elektronik eğitim tasarımcısı hem öğretim tasarımı hem de bu tasarımın gerçekleştirmesi kısmını yapabilir, ancak kısmen ya da alabildiği ölçüde yazılımcı ve grafik tasarımcı yardımına ihtiyaç duyacaktır. etkilemektedir. Pek çok kişi teknolojiler gelişip olgunlaştıkça, mesafenin nispeten daha az önem taşıyacağını düşünmektedir. Hedef Uzaktan eğitim çarpıcı bir fikirdir. Eğitimi değiştirebilir, hatta yeniden düzenleyebilir, ancak bu sadece uzaktan öğrenenin en az geleneksel öğrenci kadar bütün, tatminkar ve kabul gören bir deneyim yaşaması durumunda söz konusu olacaktır. Ancak, web-tabanlı ya da değil, uzaktan eğitim, ne eğitimin sorunlarını halledecek yeni teknolojik çözümdür, ne de telekomünikasyonun etkisi konusunda büyük iddialarda bulunmalıdır. Bunun yerine, uzaktan eğitim iddiası, teknoloji ve teknolojik yaklaşımları uzaktan öğrenenle geleneksel öğrenenlerin deneyimlerini mümkün olduğunca olumlu ve eşdeğer yapmaya çalışmak olmalıdır. Kaynak: http://itde.nova.edu/itde/guides/leadership_an d_distance_education/sguides23_winter02_itde7 007.htm Dersi veren kişi konu danışmanı olabilir. Ancak, bu klasik ya da geleceksel yüz yüze öğretimden farklı bir ortam olduğundan dersi verenin bu konuda destek alması ve kendini bir uyum sağlama dönemine hazırlaması gerekecektir. Felsefi temel Medya etkisi Kullanılan medya, öğrenci başarısını doğrudan etkilememektedir. Öğrenmenin önemli belirleyicileri, öğretmen ve öğrencilerce tasarlanan ve uygulanan içerik ve yaklaşımdır. Öğrenci tercihi Öğrenciler, sağladığı kolaylıklara rağmen uzaktan öğrenmeyi tercih etmiyorlar. Hemen herkesin asıl tercihi bir sınıfta, laboratuarda ya da konferans salonunda diğer öğrencilerle birlikte olmaktır. Öte yandan, uzaktan öğrenebilme gittikçe daha çok istenmektedir. Mesafe olgusu Öğrencilerin, uzaktan ne daha iyi ne de daha kötü öğrendikleri bilinmektedir. Mesafe dışındaki başka unsurlar öğrenmeyi daha çok 7
10 aşamalı web entegrasyonu Web destekli ve web tabanlı dersleri tanımlayabilmek için bir dersin konumunu belirlemek amacıyla kullanılabilecek bir ölçek: 1. Ders tanıtım bilgilerini webe koyma: Öğretmen, web aracılıyla dersle ilgili bilgileri duyurur (ders programı, içeriği, kayıt bilgileri). 2. Web kaynaklarının öğrencilerce araştırılması: Öğrenciler dersle ilgili kaynakları webde araştırır (alternatif kaynaklar). 3. Öğrencilerin hazırladığı kaynakların webe konulması: Öğrenci dersle ilgili çeşitli kaynakları ve örnek ürünleri webe koyar (öğrenci sunuları, öğrenci dönütleri). 4. Ders kaynaklarının webde olması: Öğretmen ders malzemesi, önceki derslerden örnek öğrenci ödevleri, ders notları ve elektronik sunular gibi kaynakları oluşturmak ve dağıtmak için webi kullanır (ses ve video akışı, Powerpoint sunuları, elektronik tahta, animasyon, yazılım, cd, fdf, veritabanı, notlar gibi) 5. Web kaynaklarının ders için uyarlanması: Öğretmenler web kaynaklarını ve ders etkinlilerini alıp bazı değişlikler yaparak web koyarlar (quiz, ödev, etkileşimli ders programı gibi). 6. Web üzerinden yapılan önemli ve notlanan etkinlikler: Öğrenciler, ders notunu etkileyecek bir haftalık makale inceleme ya da tartışma gibi faaliyetleri gerçekleştirirler (eposta, listerv, tartışma grubu, sohbet ve video konferans gibi). 7. Sınıfın dışında taşan elektronik konferans etkinlikleri: Öğrencilerden elektronik konferans yoluyla arkadaşları, alanda çalışanlar, öğretmenler, ve uzmanalarla iletişime geçmeleri istenir (e-posta, listerv, tartışma grubu, sohbet ve video konferans gibi). 8. Webin alternatif ders verme sistemi olarak kullanılması: Dersleri kısmen ya da tamamen katılma imkanı olan öğrencilere yüz yüze ders, ya da görüşme imkanıyla birlikte dersin web üzerinden verilmesi (öğretim yöntemi= Karma) 9. Herhangi bir yerdeki öğrenci için bütün dersin web üzerinde verilmesi: Dünyanın her hangi yerindeki bir öğrenci bu dersi alabilir (öğretim yöntemi= Sanal) 10. Ders bir web-tabanlı programa dahildir: Öğretmen ve idare kurumun web-tabanlı dersleri arasında yer alır (öğretim yöntemi= Sanal ve bir WebCT, Blacboard, Learning Space türünden ticari ya da ısmarlama bir Öğrenme Yönetim Sistemi kullanılır. (örneğin http://cet.boun.edu.tr ) Kaynakça: Ten Level Web Integration Continuum for College Courses http://php.indiana.edu/~cjbonk/paper/edmdia9 9.html Determining the Web Presence of Facultyauthored Websites http://www.yorku.ca/irlt/reports/webpresence. htm Not: 8