Doğruluk Payı Aylık Rapor Temmuz 2014 Ortak Gelecek için Diyalog Derneği tarafından 20 Haziran 2014 tarihinde yayın hayatına başlatılan Doğruluk Payı, herhangi bir partiyle ilişkisi olmayan tamamiyle bağımsız bir sosyal girişim olarak, Türkiye siyasetine etki eden aktörlerin açıklamalarını izleyerek belli kriterlere göre doğruluğunu kontrol etmektedir.
Doğruluk Payı Aylık Rapor Temmuz 2014 Editörün Girişi Ortak Gelecek için Diyalog Derneği tarafından 20 Haziran 2014 tarihinde yayın hayatına başlatılan Doğruluk Payı, herhangi bir partiyle ilişkisi olmayan tamamiyle bağımsız bir sosyal girişim olarak, Türkiye siyasetine etki eden aktörlerin açıklamalarını izleyerek belli kriterlere göre doğruluğunu kontrol etmektedir. Bu projenin temel hedefi, Türkiye siyasetinde daha sorumlu ve şeffaf siyasi kültür talebinin farkında olan siyasi aktörlerin ve daha sağlıklı ve bilgili siyasi tercihler yaparak bu talebin daha güçlü olmasını sağlayacak seçmenlerin sayısının artmasına katkı sağlamaktır. Doğruluk Payı, bu hedef doğrultusunda yaptığı çalışmalarla şeffaflık ve sorumluluk kavramlarının Türkiye de demokrasi lügatına girmesini ve Türkiye de daha demokratik siyasi kültürün siyasete hakim olmasını amaçlamaktadır. 10 Ağustos 2014 tarihinde gerçekleştirilecek olan 12. Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde adayların demeçlerini analiz eden Doğruluk Payı, paylaşımlarını #Çankaya2014 etiketiyle sosyal medyadan da paylaşarak seçmenler ile adaylar arasında bir iletişim köprüsünün kurulmasına da katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Seçimlere yaklaştıkça #Çankaya2014 özel raporunu da kamuoyuyla paylaşacak olan Doğruluk Payı, Cumhurbaşkanlığı seçimini de adayların demeçlerindeki tutarlılık ve Ortak Gelecek için Diyalog Dernegi; 16 Ocak 2014 tarihinde kuruluş işlemleri tamamlanarak, Türkiye nin demokratikleşmesi hedefine katkı sağlamak amacı ile kurulmuş; siyasi katılım, temsiliyet, siyasi sorumluluk, şeffaflık alanlarında çalışmalar yaparak Türkiye de demokrasinin araçlarına ulaşımı ve genç kitleleri bu demokratikleşme hareketine ortak etmeyi kendine amaç olarak belirlemiştir. Adalet, özgürlük, eşitlik, çeşitlilik, insan hakları, hukukun üstünlügü ve müzakerenin içinde bulunduğu temel demokratik değerleri kendi öncelikleri olarak kabul eden anlayışımız ve Türkiye toplumunun her türlü farklılığı ile eşit ve demokratik bir yapıda yaşama kararlılığı, bizlerin en önemli motivasyon kaynagını oluşturmaktadır. 1
Doğruluk Payı Değerlendirme Kriterlerimiz Metodoloji Hedeflerimiz Daha sorumlu ve daha şeffaf bir siyasi sürece katkıda bulunmak. Doğruluk Payı Ölçeği Bu ölçek Türkiye siyasetini etkileyen aktörlerin açıklamalarında kullandıkları, doğrulanabilir veya yanlışlanabilir özellikteki verileri derecelendiren ölçektir. Bu ölçekle derecelendirilecek açıklamaları aşağıdaki üç soruya verdiğimiz yanıtlara göre seçiyoruz. Açıklamada bahsi geçen veri doğrulanabilir veya yanlışlanabilir bir özellik taşıyor mu? Açıklama tartışmalı mı? Açıklama önemli mi? Doğruluk payı ölçeği siyaseti etkileyen aktörlerin yaptığı açıklamalarında yaptıkları iddianın 3 ana özelliğine bakıyor: 1- İddiada dayanak olarak gösterilen nitel ve nicel verilerin doğruluğu 2- Başvurulacak kaynakların kalitesi 3- İddianın söylenme amacı ve bağlamıyla uyuşması Bu üç ana kritere ek olarak bazı açıklamalarda iddianın parti ve aktörün genel eğilimleriyle tutarlılığı da dördüncü kriter olarak devreye girecek. 2 Türkiyeli seçmenlerin daha sağlıklı ve bilgili tercihler yapmasına katkı yapmak. Türkiye kamuoyunda şefafflık, sorumluluk ve demokratik yönetişim prensiplerinin önemi için farkındalığı artırmak. Temel Prensiplerimiz Bu site Türkiye siyasetindeki aktörlerin açıklamalarında yer verdiği doğrulanabilir veya yanlışlanabilir verileri izleyip doğruluğunu kontrol etmeyi amaçlamaktadır. Kontrol kapsamımız içine söz konusu aktörlerin siyasi kanaatleri girmemektedir.siyasi aktörlerin açıklamalarındaki her türlü veri kontrol edilmemektedir. Seçmeni yönlendirme rolü olan daha önemli veriler kontrol edilecek materyal olarak seçilmektedir. Bizim için önemli olan şey söz konusu açıklamaların temel aldığı verilerin, diğer her şeyden bağımsız olarak, doğruluğudur. Aktörün kimliği, siyasi bağı ya da amacı bu değerlendirme içine katılmamaktadır.sosyal düzlemde kullanılan kavramların yer, zaman ve kişiye göre farklılıklar gösterdiğinin bilincindeyiz.değerlendirmelerimi zde çeşitliliği olabildiğinde içermeye ve one göre değerlendirmeler yapmaya gayret sarfedeceğiz.
Doğruluk Payı Değerlendirme Kriterlerimiz Metodoloji Bu kriterlere bağlı olarak yapılacak ağırlıklandırma ise; Analiz edilen demeçlerden bazıları Doğruluk (% 50) Kaynak kalitesi (% 20) Amaç ve bağlamla uyumu (% 30) Tutarlılık (% 10)* Ali Serindağ Cumhuriyet Halk Partisi Gaziantep Milletvekili Önemli! 1- Editörlerimiz analiz edilecek iddialardaki nitel ve nicel verileri öncelikle birincil kaynaklardan kontrol edecektir. Bunun mümkün olmadığı durumlarda ikincil kaynaklara başvurulsa bile bunlar iddia analizinin kaynak kalitesi kriterinde ona göre değerlendirilecektir 2- Tüm siyasi aktörlerin tüm iddialarını kontrol etmek gibi bir durum mümkün olamadığından analiz edilecek iddiaların seçiminde zorunlu olarak öznellik devreye girmektedir. Site dahilindeki sıralamaları bu gerçeği akılda bulundurarak yorumlanmasını tavsiye ediyoruz. 3- İddialarda kurulan nedenselliklerin objektif olarak kanıtlanması epistemelojik bir sorundur. Bu durumu dikkate alıyoruz; fakat kurulan nedensellikleri eleştirme hakkımızın kamuoyunu bilgilendirmenin önemli bir ayağı olduğunu düşünüyoruz. Bu bağlamda, iddialardaki verileri kontrol etmenin yanı sıra iddianın bir seviye arka planındaki nedenselliğin iddia ve verilerle uyumunu ortaya çıkarmayı da önemsiyoruz. Gaziantep te 200 bin Suriyeli var. 34, 35 bini kamplarda kalıyor geri kalanı şehirde dolaşıyor. Gaziantep in kabul edebileceği sınır aşılmıştır. Recep Tayyip Erdoğan T.C. Başbakanı AK Parti Genel Başkanı İstanbul da denizin altından biliyorsunuz Marmaray ı yaptık, bunu yapan biziz. Bununla ilgili ne Demirel in, ne Ecevit in burayla ilgili en ufak bir katkısı yok. 3
Doğruluk Payı Değerlendirme Kriterlerimiz Metodoloji Bu kriterlere göre doğruluk payı ölçeğinde 5 seviye oluşmaktadır: 1- doğruluk payı vardır. 2- kayda değer ölçüde doğruluk payı vardır. İddiada kullanılan veri güvenilir kaynaklardan doğrulanmıştır.siyasal aktörün amacı ile kullanılan veri ve kurulan nedensellik arasında uyum vardır. İddiada kullanılan veri kaynaktan doğrulanmıştır.verinin doğrulandığı kaynak kayda değer ölçüde güvenilir ve kalitelidir.kurulan nedensellik tam olarak açıklanmamıştır. 3- kısmen doğruluk payı vardır. 4- büyük oranda doğruluk payı yoktur. İddiada kullanılan verinin doğrulanması konusunda kaynak uyuşmazlığı vardır. Bağlantılı alt iddialarda kısmen doğruluk vardır.verinin kendisinde ve yorumunda kısmi hata vardır. İddiada kullanılan veriler kısmen doğru olmakla birlikte nedensellik tartışmalıdır ve ciddi oranda yanıltma içermektedir.kullanılan veri ile aktörün amacı arasında ciddi oranda uyumsuzluk vardır.kullanılan verinin kısmen hata içermesine karşın aktörün amacıyla uyum içindedir. 5- doğruluk payı yoktur. İddiada kullanılan veriler hatalıdır.nedensellik ve göstergeler hatalı ve yanıltıcıdır.abartılı ifadelere sıkça yer verilmiştir. 4
Temmuz 2014 Rapor Rapor Bulguları Doğruluk Payı editörleri, Haziran Temmuz[1] döneminde Türkiye siyasetine etki eden 46 siyasi aktörün 70 açıklamasını analiz etti. Bu açıklamaların parti dağılımının TBMM deki sandalye dağılımına yakın olmasıyla eldeki örneklemin belli bir temsiliyet derecesi taşıdığını iddia etmek mümkündür. Analiz edilen demeçlerden bazıları Recep Tayyip Erdoğan T.C. Başbakanı AK Parti Genel Başkanı Türkiye Büyük Millet Meclisi Milletvekilleri Dağılımı 58.2% AK Parti (DSP-MHP-ANAP hükümeti için) IMF e borçlandılar, ne kadar? 23,5 milyar dolar. 24.2% CHP 5.2% HDP 2.6% Bağımsız 9.6% MHP İki grafikte karşılaştırmalı olarak Doğruluk Payı analizlerinde parti dağılımı ile meclis sandalye dağılımı arasındaki paralelliği görmek mümkündür. Ek bilgi olarak iktidar partisi AK Parti de başbakan ve bakanların analizlerdeki ağırlıkları doğal olarak fazla iken muhalefet partilerinde genel başkan ve milletvekilleri arasında ciddi bir fark yoktur. Doğruluk Payı Analizleri Dağılımı 5.7% 50.0% Meclis Dışı AK Parti Kemal Kılıçdaroğlu Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı 2002 yılında 847 bin kişi kredi kartı borcuna sahip. Haziran 2014 itibariyle 3 milyon 165 bin kişi olmuş. Borçlar 334 Milyar TL ye çıkmış. 22.9% CHP 7.1 % HDP 1.5% Bağımsız 12.9% MHP 5
Temmuz 2014 Rapor Rapor Bulguları Editörlerimiz, bu açıklamalardaki söz konusu iddiaların kaynaklardaki verilerle uygunluğuna, başvurulan kaynağın kalitesine, amaç ve bağlama uygunluğuna baktılar ve bu araştırma sürecini analizlerinde anlatarak siyasi aktörlerin açıklamalarını doğruluk payı sayacında uygun renklerle kategorize ettiler. Haziran - Temmuz döneminde analiz edilen 70 açıklamanın kırmızı-yeşil skalasındaki rengi sarı-turuncu sınırında; bir başka deyişle, Türkiyeli seçmenler Haziran Temmuz döneminde ortalama olarak kısmi oranın biraz üstünde doğruluk payı olan açıklamalarla karşılaşmışlar. Analiz edilen demeçlerden bazıları Hasip Kaplan Halkların Demokratik Partisi Şırnak Milletvekili Enerji Bakanı kamuoyunu yanlış bilgilendiriyor, Şırnak'ta %80 kaçak doğru değil Türkiye Siyasetinin Doğruluk Payı Skoru Türkiye de Haziran Temmuz döneminde 46 siyasi aktörün 70 açıklamasını niceliksel analizi sonucu ortaya çıkan siyaset karnesi orta seviyesindedir. Türkiye de siyasetçilerin açıklamalarında kısmen doğruluk payı vardır. Siyasetçilerin iddialarının önemli bir kısmında güvenilir veriler dayanak oluşturmadığı gibi abartı ve yanlış yönlendirmeler de mevcuttur. Selahattin Demirtaş Halkların Demokratik Partisi HDP Eş Genel Başkanı...ülkenin yüzde 25'inin açlık, yüzde 60'ının yoksulluk sınırının altında... 6
Temmuz 2014 Rapor Rapor Bulguları Siyasi Partilere göre Doğruluk Payı Ortlalamaları Meclisteki siyasi grupların ve meclis dışı aktörlerin Doğruluk Payı ortalamalarını yandaki sayaçlarda görebilirsiniz. Bir uyarı olarak henüz partilerin açıklama sayısının az olmasından dolayı siyasi partiler için güvenilir bir değerlendirme yapmak hatalı sonuçlara götürebilir. Önümüzdeki aylarda çıkacak raporlarda kümülatif değerlendirmeler bu konuda daha sağlık yol gösterici olacaktır. Meclis Dışı Bağımsız 7 5
Temmuz 2014 Rapor Rapor Bulguları Raporun kapsadığı 20 Haziran 2014-24 Temmuz 2014 tarihleri arasındaki analiz edilen demeçlerin konu dağılımına baktığımızda ise Türkiye ekonomisi ile ilgili verilerin ve TBMM deki gündemin büyük ölçüde bu dağılımı şekillendirdiğini görmek mümkün. Analiz edilen iddiaların yaklaşık % 36 sını ekonomi, sanayi, ticaret ve tarım ile ilgili söz konusu alanların bakanlarının ve muhalefet milletvekillerinin açıklamaları oluşturmaktadır. Bu alanlarda istatistiki verilerin sıklıkça güncellenmesi ve oldukça çeşitli olması iktidar ve muhalefet milletvekilleri arasındaki tartışmalar için veri sağlamaktadır. İstatistiki verilerin çok sık kullanıldığı bu tür alanların dışında Temmuz ayının başında TBMM de Araştırma Altyapılarının Desteklenmesine Dair Kanun Tasarısı görüşmeleri sırasında yapılan teknoloji ve eğitim konulu açıklamalar bu alandaki analiz sayısını arttırmıştır. Haziran da yapılan Türkiye Cumhuriyeti ile Avrupa Birliği Arasında İzinsiz İkamet Eden Kişilerin Geri Kabulüne İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı görüşmeleri de özellikle düzensiz göç üzerine yapılan iddiaların analiz edilmesine vesile oldu. Soma da yaşanan maden faciasının ardından madenler ve iş güvenliği üzerine yapılan açıklamalar da enerji ve sosyal politikalar konusunun önemli bir kısmını oluşturmuştur. Analiz edilen demeçlerden bazıları Emin Haluk Ayhan Milliyetçi Hareket Partisi MHP Denizli Milletvekili (2014 ilk çeyrek için açıklanan milli gelir hakkında) Yüzde 7 reel olarak dolar bazında düştü. Hüseyin Tanrıverdi Adalet ve Kalkınma Partisi AK Parti Manisa Milletvekili 1992 yılında Zonguldak Kozlu da yaşanan maden faciasından sonra dönemin başbakanı, başbakan yardımcısının ve bakanların olay yerine gitmemiştir" 8
Temmuz 2014 Rapor Rapor Bulguları Genel Konu Kategorilerine göre Analiz Dağılımı Ekonomi 17.1 % Eğitim 11.4 % Sanayi, Ticaret ve Finans 10.0 % Uluslararası İlişkiler 10.0% Tarım, Orman ve Köyişleri 8.6 % Teknoloji 8.6% Enerji 7.1 % Genel Politika 7.1 % Çevre 5.7 % Sosyal Politikalar 4.3 % Bayındırlık, İmar & Şehircilik 2.9 % İç Politika 2.9 % Sağlık 2.9 % Adalet Yapılan analizlerin yaklaşık altıda biri ekonomi kategorisine giren konular hakkında yapılmıştır. Eğitim, sanayi, ticaret, finans ve uluslararası ilişkiler bu dağılımda öne çıkan alanlardır. 1.4 % 17.1 Genel Konu Kategorilerinin Siyasi Gruplara Dağılımı 11.4 Konular 10.0 10.0 1. Ekonomi 8.6 8.6 7.1 7.1 2. Eğitim 3. Sanayi, Ticaret ve Finans 4. Uluslararası İlişkiler 5.7 5. Tarım, Orman ve Köyişleri 4.3 6. Teknoloji 7. Enerji 2.9 8. Genel Politika 2.9 2.9 9. Çevre 10. Sosyal Politikalar 1.4 11. Bayındırlık, İmar ve Şehircilik 12. İç Politika 13. Sağlık 14. Adalet 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Bağımsız 9 12 13 14 Meclis Dışı
@dogrulukpayicom /ortakgelecek @OGDDernegi www. Hacımimi Mah. Dibek Sokak No:54 Avcı Apt. Daire:3 Galata Beyoğlu İstanbul +90 212 243 59 63 /Dogrulukpayi info@ortakgelecek.org www.ortakgelecek.org