Ham Test; Asit Hemoliz testi; Acid hemolysin test

HAM TEST Ham Test; Asit Hemoliz testi; Acid hemolysin test Paroksismal Nokturnal Hemoglobinüri (PNH) tanısı amacıyla kullanılan laboratuar testidir. Eritrositlerin hassasiyetini ölçer. Hafif asit ortamda eritrositlerin patlayıp patlamadığını ölçer. Özel bir hazırlık gerektirmez. Ham test için normal değerler: Normal: negatif Testin pozitif olması Paroksismal Noktürnal Hemoglobinüri teşhisi koydurur. Test nadir rastlanan konjenital diseritropoietik anemi teşhisinde de kullanılır. Ham test yerini yeni ve güvenilir yöntemlere bırakmıştır. Flow cytometri bu hastalıkların teşhisinde daha güvenilir yöntemdir. Referanslar: 1.Elghetany M, Banki K. Erythrocytic disorders. In: McPherson R, Pincus M, eds. Henry s Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods. 21st ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2007:chap 31. 2.Schwartz R. Autoimmune and intravascular hemolytic anemias. In: Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2007:chap 164 GLOBULİN Globülin hem bazı maddelerin kanda taşınması ve hemde vücudun

savunmasında yer alan kan proteinleridir ve 4 guruba ayrılır. Alfa 1 / Alfa 2 / Beta ve Gamma globulinler. Gamma globulinler savunma proteinleridir immunoglobulin olarak bilinirler ( IgG, IgM, IgA, IgE, IgD ). Elektroforezde saptanan normal protein oranları: Albumin: Totalin %52-68 Alfa 1 globulin: Totalin %2,4,4,4 Alfa 2 globulin: Totalin %6,1-10,1 Beta globulin: Totalin %8,5-14,5 Gamma globulin: Totalin %10-21 Globulinlerde artışa neden olan sebepler: Enfeksiyon hastalıkları, Kronik iltihabi hastalıklar, Bazı kemik iliği tümörleri, Romatizmal hastalıklar, Kanser metastazları, Böbrek hastalıkları, Karaciğer hastalıkları Globülin miktarına artışa neden olur. GGT Gama Glutamil Transferaz; Gamma glutamil transferaz yani GGT bir hücre içi enzimdir. Özellikle safra yollarında bulunur ayrıca az miktarda böbrekler, pankreas, ince barsaklar, kalp beyin ve dalak ta da bulunur. Safra yollarını bozan karaciğer hastalıklarında hemen

yükselir. GGT için normal değerler: Erkek: 11-43 mg/dl Kadın: 9-37 mg/dl. GGT yükselmesine neden olan sebepler : Safra taşları, Safra yolu iltihapları, Kronik hepatitler, Alkol, Pankreas hastalıkları, Karaciğer pankreas ve safra yollarını ilgilendiren tümörler. Enfaktüs, Kalp yetmezliği, Bazı böbrek hastalıkları ve Beyin tümörlerinde yükselir. GEBELİK TESTİ Beta HCG; βhcg= BETA HCG= Human Koriyonik Gonadortopin; Bkz: Beta HCG Beta HCG Gebelik sırasında plasentadan salgılanır. Hem kan hem de idrarda bakılabilir. En çok kullanılan gebelik testi çeşididir.gebelikte Beta HCG nin normal den çok yüksek olması dış gebelik yada komplike gebelik göstergesidir. Ayrıca erkekte ve kadında over ve testis tümörlerinin göstergesidir. ( tümör marker ).

Beta HCG için normal değer: Gebe olmayan kadınlarda : <5.0 miu/ml altındadır. Gebeliğin 3. Haftasında : 5 50 miu/ml Gebeliğin 4. Haftasında : 5 426 miu/ml Gebeliğin 5. Haftasında : 18 7,340 miu/ml Gebeliğin 6. Haftasında : 1,080 56,500 miu/ml Gebeliğin 7 8. Haftalarında: 7, 650 229,000 miu/ml Gebeliğin 9-12. Haftalarında: 25,700 288,000 miu/ml Gebeliğin 13-16. Haftalarında: 13,300 254,000 miu/ml Gebeliğin 17-24. Haftalarında : 4,060 165,400 miu/ml Gebeliğin 25-40. Haftalarında: 3,640 117,000 miu/ml Menopozdan sonra : <9.5 miu/ml HCG arttıran sebepler: Gebelik Dış gebelik Genetik bozuklukları olan gebelik ( Mol hidatiform ) Over tümörleri, Testis tümörleri. HCG azaltan sebepler: Anabolik steroid tedavisi Plasental yetmezlik FSH FSH, Follikül Stimulan Hormon Beynin Hipofiz bölgesinden salgılanır, LH hormonuyla beraber erkeklerde testislerin, spermin, kadınlarda overlerin olgunlaşmasını ve cinsel karakterlerin belirlenmesini sağlayan

hormonları salgılatır. FSH için normal değerler: Erkek: 1.7_12mlu/ml Kadın: Ovulasyon: 6.3_24 mlu/ml Faliküler faz: 2.9_12 mlu/ml Luteal faz: 1.5_ 7.0 mlu/ml Menopoz: 17_95 mlu/ml FSH ın Arttığı Durumlar: Menopoz Kalıtsal genetik hastalıklar. FSH ın Azaldığı Durumlar: Ergenlik öncesi, Beynin hipofiz hipotalamus bölgesi hastalıklarında FSH düşer. FOSFOR Fosfor yaşam için gerekli minerallerdendir. Yağ ve karbonhidrat metabolizmasında yer alır ve enerjinin transferinde yer alır. Bağırsaklardan emilen fosfor kemiklerde depolanır. Depolanmasını Parathormon düzenler böbreklerden atılır.

Fosfor için normal değerler: Erkek: 2,5-4,8 mg/dl Kadın: 2,5-4,8 mg/dl Çocuk: 4-7 mg/dl Fosforun artmasına neden olan sebepler : Parat hormon un azalması D vitamini fazlalığı, Kemik kırıkları, Böbrek yetmezliği, Kontrolsuz şeker hastalığı, Bazı hipofiz ve böbrek üstübezi hastalıkları, Bazı kemik hastalıkları, Kemik iliğini ilgilendiren tümörler ve Lösemi Fosforun azalmasına neden olan sebepler: Parat hormonun artması, D vitamini eksikliği, Alkolizm, Şeker hastalığı, Beslenme bozukluğu, Tiroid hastalıkları, İdrar söktürücü ilaçlar, Sık kusma, Kemik iliği tümörleri fosforun düşmesine neden olur. EVDE OVÜLASYON TESTİ Ovulation home test; Luteinizing hormone urine test (home

test); Ovulation prediction test; Urinary LH immunoassays; Athome ovulation prediction test; LH urine test; Evde ovülasyon testi nedir? Gebe kalmak için en uygun zamanın tespit edilmesi amacıyla evde yapılan testdir. İdrardaki Lüteinizan Hormon (LH) miktarını ölçerek en uygun zamanı gösterir. LH miktarı ovülasyon olduğu zaman artar. Bu artış overlerin bir yumurtayı döllenmek üzere serbest bıraktığını gebelik için en uygun zaman olduğunu gösterir. Evde ovülasyon testi nasıl yapılır? Bu test kitleri eczanelerden temin edilir. Bu bir laboratuvar testi değildir. Bu test kutusu içinde 5 yada 7 test çubuğu çıkar. Normalde 28 günde bir adet gören kişilerde yumurtlama ( ovülasyon ) son adet tarihinden itibaren 11 ila 14. günler arasında olur. Bu gebelik için en uygun zamandır. Adet düzensizliklerinde yada bu dönemin tahmin edilemediği durumlarda evde ovülasyon takibi ile gebelik için en uygun zaman tespit edilir. Bu amaçla test çubukları adetin 11. Gününden itibaren birkaç gün arayla idrara daldırılarak uygun zaman yakalanmaya çalışılır. Test LH miktarının arttığı zamanı yakalar. Test ya test çubuğunun üzerine işeyerek ya da temiz bir kaba yapılan idrarın içine batırılarak yapılmalıdır. Test çubukları renk değişikliği ile uygun zamanı gösterir. Pozitif sonuç ( yani LH da artış ) 24-36 saat sonra ovülasyon olacak anlamına gelir. Düzensiz adetlerde bu artışı yakalamak zor olabilir. Test süresince aşırı su içilmemelidir. LH miktarını düşüren ilaçlar kesilmelidir. LH miktarını düşüren ilaçlar: Östrojen, Progesteron, Testosteron.

Östrojen ve progesteron doğum kontrol haplarında ve hormon replasman tedavileri içinde bulunabilir. Klomifen sitrat LH miktarını arttıran ovülasyonu tetikleyen bir ilaçtır. Bu ilaç kullanılıyor ise evde ovülasyon testleri ilaç kesildikten 3 gün sonra yapılmalıdır. Evde ovülasyon testleri büyük doğrulukla ovülasyon zamanını ve gebe kalmak için en uygun tarihi söyler. Evde Ovülasyon testi için normal değerler: Testin pozitif olması önümüzdeki 24-36 saat içinde ovülasyon olacağını gösterir. Evde ovülasyon testi pozitif olmuyor ise ya da bu teste rağmen aylarca gebe kalma şansınız olmadı ise mutlaka doktorunuza danışınız. Evde ovülasyon testleri evde fertilite monitörleri ile aynı şey değildir. Evde fertilite monitörleri tükürükteki elektrolitler, idrardaki LH miktarı ve bazal ateş ölçerek değerlendirme yaparlar. Referanslar: 1. Falcone T. Women s health. In: Carey WD, ed. Cleveland Clinic: Current Clinical Medicine 2010. 2nd ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2010:section 14. 2. Fritz MA, Speroff L. Induction of ovulation. Speroff L, Fritz MA, eds. Clinical Gynecologic Endocrinology and Infertility. 8th ed. Philadelphia, Pa: Lippincott Williams & Wilkins; 2011:chap 31 ESTRADİOL

Estradiol testi; E2; Estradiol, Östradiol, Kanda bulunan estradiol miktarını gösteren laboratuvar testidir. Estradiol ( ÖSTRADİOL ) en aktif kadınlık hormonlarından biridir. Kadınlık özelliklerini sağlayan ana hormondur, dişi cinsel organlarının gelişimi ve cinsel olgunluğa erişmesini sağlar. Beyinden gelen uyarıcı hormonlar (LH- FSH) sayesinde over ler den yani yumurtalıklardan, böbrek üstü bezlerinden ve gebelik sırasında plasentadan salgılanır. Gebelikte estradiol uterusun ve bebeğin gelişiminde önemli rol oynar. Kadınlarda progesteron hormonuyla birlikte yumurtlama ve adetleri düzenler, uterus, overler, meme dokusu ve dış genital organların gelişmesini sağlar. Erkekte testislerden az miktarda salgılanır ve prostat ile meme dokusunun gelişmesinde rol alır. Estradiol yağ dokusunun kadın tipi gelişmesini sağlayan hormondur. Kadın tipi yağlanmayı estradiol sağlar. Estrojen terapisi, estrojen içeren ilaçlar ve doğum kontrol ilaçları estrojen seviyesini değiştirir laboratuvar testi sonucu nu etkilerler. Estrojen miktarına neden bakılır? Gebelik sırasında plasentanın durumunu görmek için, Over ler, böbrek üstü bezleri ve beyin arasındaki hormonsal döngünün nasıl çalıştığını görmek amacıyla, Over tümörlerinin teşhisinde, Kadın ve erkekte beklenen vücut karakterlerinin olgunlaşmadığı durumlarda, Adet kesilmesinin sebebini araştırmakta, Menopoz pre menopoz tespitinde, Tüp bebek uygulamalarının takibinde, Kısırlık araştırmasında estradiol miktarına bakılır. Estradiol normal değeri nedir? Kadınlarda adet süresince estradiol miktarı değişir.

Erkek: <62 pg/ml Kadın: Folüküler Faz: 1-147 pgr/ml Ovülasyon: 93-404 pg/ml Luteal Faz: 29-318 pg/ml Menopoz: <58 pg/ml Estradiol miktarını yükselten sebepler: Beklenenden yüksek estradiol over tümörünün belirtisi olabilir, Follikül kistleri, Endometriyozis sırasında estradiol artar. Estradiol miktarını düşüren sebepler: Menopoz, Over yetmezliği, Genetik, kalıtsal hastalıklar, Turner sendromu, Beyin, hipofiz, hipotalamus hastalıkları Kronik böbrek hastalıkları, Tiroid hastalıkları, Şeker hastalığı. Hızlı kilo kaybı yada aşırı zayıf kişilerde esrojen seviyesi beklenenden düşük bulunur. Referanslar: Webster RA. Reproductive function and pregnancy. In: McPherson RA, Pincus MR, eds. Henry s Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods. 21st ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2006:chap 25. Ferri FF. Laboratory tests and interpretation of results. In: Ferri FF, ed. Ferri s Clinical Advisor 2012. 1st ed. Philadelphia, Pa: Mosby Elsevier; 2011:section IV.

ERİTROSİT Eritrosit; RBC: Red Blood Cell = Alyuvar Kanı oluşturan ana hücrelerdir. İçlerindeki hemoglobin sayesinde akciğerlerden dokulara oksijen taşırlar. Kana kırmızı rengini veren hücrelerdir ( al= kırmızı). Disk şeklinde ortasından hafice basık hücrelerdir. Eritrositler kemik iliğinde üretilir buradan kan dolaşımına geçerek yaklaşık 2 hafta boyunca dokulara oksijen taşır. Ömrü dolan eritrositler dalak ve karaciğerde parçalanarak içlerinde işe yarar demir çıkartılır ve yeni eritrosit yapımında kullanılır. Eritrosit için normal değerler: Erkekte: 5,1 5,7 milyon/ mm3 Kadında: 4,2-5,4 milyon /mm3 dür. Eritrosit sayısını arttıran sebepler: ( polisitemi ) Yüksek irtifa, Sigara, Hava kirliliği, Bazı akciğer ve kalp hastalıkları, KOAH Kalp yetmezliği, Eritrosit yapımında bozukluk. Eritrosit sayısını azaltan sebepler : Kan kaybı, Beslenme bozukluğu, Vitamin eksikliği, Kan yıkımının arttığı hastalıklar, Kan yapımının bozuk olduğu kan hastalıkalrı, Akdeniz anemisi,

Hemoglobinopatiler, Demir eksikliği, Demir emilmesinin bozulduğu hastalıklar, Kemik iliğini ilgilendiren hastalıklar ve tümörler, Zehirlenmeler Eritrosit miktarını düşüren sık görülen sebeplerdir. DEMİR BAĞLAMA KAPASİTESİ TDBK; Total Demir Bağlama Kapasitesi; Demir kanda transferine bağlanarak taşınır, normalde kan transferinin % 30 ila 40 ı demirle doludur. Bu test transferindeki demir bağlayan bölgelerin ne dereceye kadar demirle doyurulabildiğini ölçer. Serum Demir Bağlama Kapasitesi için Normal Değerler: Normalde 250-410 g/dl arasında olmalıdır. Serum demir bağlama kapasitesinde artışa neden olan durumlar: Serum demiri yüksek iken demir bağlama kapasitesi yüksek ise Fazla demir verilmesi ( demir yada kan verilerek ) Karaciğer harabiyeti Hepatit yada siroz Kan hücrelerinin harabiyeti Serum demiri düşük iken demir bağlama kapasitesi yüksek ise :

Kan kayıpları, Serum demiri bağlama kapasitesinde düşüş sebepleri: Bazı kansızlıklar, Böbrek yetmezliği, Akut veya kronik ilştihabi hastalıklar, Romatizma, Böbrek hastalıkalrı, Beslenme bozulukları TDBK değerinde düşmeye neden olur.