ÇANAKKALE NİN HAVASI, SUYU, TOPRAĞI RİSK ALTINDA!

Mton CO2 eşd. ÇANAKKALE NİN HAVASI, SUYU, TOPRAĞI RİSK ALTINDA! Kasım 2015 yılında gerçekleştirilen Paris Konferansında NASA tarfından ölçülen sera gazı emisyon değeri 402.23 ppm CO2eşd. iken bu konferanstan ta bir yıl sonra Kasım 2016 yılında yine NASA tarafından ölçülen sera gazı emisyon değeri 404.42 ppm CO2eşd. e ulaşmıştır. Yapılan anlaşmaya rağmen sera gazları emisyonunda ki artış devam etmektedir. 2020 yılında Paris anlaşmasının yürürlüğe girmesi planlanmaktadır. ABD, Çin, Hindistan ve AB de anlaşmayı onaylamış ve yürürlüğe girme koşulları sağlanmıştır. Türkiye ise Nisan 2016 da anlaşmayı imzalayarak küresel iklim değişikliği ile mücadele için olumlu bir adım atmıştır. Fakat TBMM henüz anlaşmayı onaylamamıştır. TMMOB Çevre Mühendisleri Odası olarak Paris İklim Anlaşması sürecini takip etmekte ve daha sağlıklı bir çevrede yaşama hakkını savunmak için çalışmalar yapmaktayız. Türkiye iklim değişikliği ile mücadele ile ilgili yaptığı çalışmalar arasında ulusal bildirimler yayınlamak da yer almaktadır. Ülkemiz en son İklim Değişikliği 6. Bildirim Raporunu yayımlamıştır. Bu rapor referans alındığında 320.763,5 Kton CO2eşd olan emisyonmiktarı enerji kaynaklıdır ve toplam emisyonun %67,8 i gibi yüksek bir dilime sahiptir. Bu bilgiler ışığında düşünüldüğünde sera gazı emisyonlarını düşürebilmek adına fosil yakıt tüketimine dayalı enerji üretiminden kaçınmak gerektiği açıkça görülmektedir. Ayrıca Oil Change International ın Kasım 2016 yayımladığı Carbon Trap: How International Coal Finance Undermines The Paris Agreement (Karbon Kapanı; Paris Anlaşmasının altında yatan kömür finansı) raporuna göre Paris Anlaşması nın hedeflerinin yerine getirilebilmesi için henüz açığa çıkmamış fosil yakıtların yeryüzüne çıkarılmaması gerekmektedir. Enerji üretimin büyük bir payı olan termik santraller ise fosil yakıt kullanması sebebiyle bu emisyonuna büyük katkı sağlamaktadır. Buna rağmen planlanan projelere bakıldığında ülkemizde yapılması planlanan bir çok termik santral projesi bulunmaktadır. 500 400 300 369,65 459,1 278,33 311,25 200 100 0 Toplam CO2 Emisyonu (Mton CO2 eşd.) Yıllar 2009 2013 Enerji Sektöründen kaynaklı CO2 Emisyonu (Mton CO2 eşd.) Şekil 1:Yıllara göre sera gazı emisyonundaki artış ve enerji sektörünün payı Çanakkale bölgesi özelinde bakıldığında, planlanan termik santral projelerinin yoğunluklarına bakıldığında sağlıklı bir planlama sürecinin yürütülmediği görülmektedir. Mevcut termik santrallere ek olarak 18 tane termik santral daha planlanmaktadır. Bu termik santrallerin lisans ve yakıt çeşitleriyle ilgili bilgiler ek olarak sunulan tablolarda belirtilmiştir. Aynı zamanda termik santrallerin konumları ilgili haritalar üzerinde işaretlenmiştir. Harita üzerinde işaretlemiş konumlara bakıldığında termik santrallerin çok yoğun biçimde bulunduğunu ve bu yoğunluğun Paris Anlaşması nın şartlarını yerine getirmekten çok uzakta olduğu

görülmektedir. Bu şekilde bir yaklaşımın İklim değişikliği nedeniyle getireceği felaketler göz ardı edilemeyecek büyüklüktedir. Öyle ki, Türkiye de 2014 yılında gerçekleşen ve rapor edilen afet sayısı 500 iken, en sıcak yıl olan 2015 de bu sayı 731 e çıkmış, maddi ve manevi kayıplar yaşanmıştır. Su kıtlığı, kuraklık, tarımsal üretimde gerileme, deniz seviyesinin artışı ile toprak kaybı, yağış rejimindeki değişim nedeniyle oluşacak felaketler, sel, hortum gibi sorunlarla karşı karşıya gelinecektir. Bu felaketlerin önlenebilmesi için fosil yakıt kaynaklı enerji üretiminin yerine sera emisyonu olmayan yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelimin artması gerekmektedir. Tablodan da görüleceği üzere, fosil yakıtlara dayalı enerji üretimi %60 a dayanmıştır. Tablo 1:KAYNAK BAZINDA TÜRKİYE ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ ENERJİ KAYNAĞI TERMİK SANTRALLER KURULU GÜÇ (MW) Doğal Gaz 22591 44 428 (%57.6) Kömür 16622 Fosil Yakıtlar 393 Diğer 4822 HES 26443 (%34.2) RES 5073 (%6.6) Jeotermal Enerji 712 (%0.9) Güneş Enerjisi 562 (%0.7) TOPLAM 77218 6,6 0,9 0,7 57,6 34,2 Rüzgar Enerjisi Güneş Enerjisi Termik Santral Jeotermal Enerji Hidroelektrik Şekil 2:KAYNAK BAZINDA TÜRKİYE ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ Bu açıklamada Mevcut, inşa halinde ve planlanan bu termik santrallerden kaynaklı emisyon miktarları, kül miktarları vb. değerler hesaplanırken ÇED raporlarından faydalanılmıştır.

Çanakkale ilinde yapılacak olan termik santrallerin kaplayacağı toplam ormanlık alan miktarı 13.387.281,67 m 2 yani yaklaşık 1339 hektar (Yaklaşık 1798 futbol sahası) olarak verilmiştir.planlanan santrallerin ÇED raporlarında kesilecek ağaç miktarları net olarak belirtilmemiştir. Yalnızca planlanan 3 santral projesi kapsamında kesilecek ağaç miktarı 48.449 adet olarak verilmiştir.diğer termik santrallerin de ormanlık alanda yapılacağı bilinmesine rağmen bu konuda herhangi bir açıklama ÇED raporlarında bulunmamaktadır. Yok olan bu ormanlarla birlikte karbondioksit tutma ve oksijen üretim kapasitesinin azalacağı su götürmez bir gerçektir. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü Orman İdaresi ve Planlama Dairesi Başkanlığı tarafından 2014 yılında hazırlanan Türkiye Orman Varlığı raporuna göre ülkemizdeki asli ağaç türlerine göre toplam orman alanı 21.678.134 hektardır. Bu orman sahalarında tutulan karbon miktarı 1.565.139.456 ton ve üretilen oksijen miktarı ise 38.742.666 tondur. Yani 1 hektarlık orman alanı başına yıllık tutulan karbon miktarı yaklaşık 72 ton ve yıllık üretilen oksijen miktarı ise yaklaşık 1,8 tondur. Bu bilgilerden yola çıkılarak hesaplanacak olursa Çanakkale ilinde termik santraller için kullanılacak olan orman miktarı yaklaşık olarak 96408 ton CO 2 tutma kapasitesine ve 2410.2 ton Oksijen üretme kapasitesine sahiptir. Ayrıca termik santralde yakılacak kömürden elde edilecek 1 MWh elektrik üretimi için 1 ton CO2 havaya salındığı öngörülmüş olup bu kapsamda Çanakkale İlinde planlanan santrallerin tamamının işletmeye geçmesi ile birlikte yılda salınacak CO2 miktarı 104 milyon 375 bin ton olacaktır. Sera gazları salınım miktarları artarken aynı zamanda yutak alanlar olan ormanların azaltılması sera gazı emisyonlarında ciddi artışlara sebep olacaktır. Bu çift yönlü artış yine akıllara Paris İklim Anlaşmasını getirmektedir. Yine Çanakkale de yapılması planlanan ve mevcut termik santrallerin ÇED raporlarına göre Çanakkale de yılda 39 milyon 794 bin 192 ton kömür yakılması planlanmaktadır. Bu miktar kömürün yakılması ile birlikte yılda 6 milyon 843 bin 912 ton kül açığa çıkacaktır. Bu denli yüksek miktarda oluşacak olan küllerle ilgili bir kümülatif etki çalışmasının yapılmadığı raporlarda açıkça görülmektedir. HAVA KİRLİLİĞİ ARTIYOR Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından www.havakalitesi.gov.tr adresi üzerinden detaylı ve şeffaf bir şekilde ülkemizdeki ölçüm sonuçları paylaşılmaktadır. Bakanlık durum tespiti adına üzerine düşen görevi yerine getirmeye çalışmaktadır. Dünya sağlık örgütü ve Avrupa Birliği tarafından da; kükürt dioksit, azot dioksit, azot oksitleri, partiküler madde, kurşun, benzen, karbon monoksit, ozon, arsenik, kadmiyum, nikel, benzo(a)piren ve ozon gibi kirleticilerin ölçülmesi ve değerlendirilmesi gerekliliği ortaya konulmuştur. Ülkemizdeki yönetmelikte de bu kirleticilerin ölçülmesi, değerlendirilmesi ve önlemler alınması zorunludur. Bu sorumluluk Çevre ve Şehircilik Bakanlığı na ve yerel yönetimlere aittir. Ülkemizde belirlenen sınır değerler Avrupa Birliği ve Dünya Sağlık Örgütü nün belirlediği sınır değerlerle uyumlu değildir. Bunun yanında, PM 2,5 gibi akciğer hastalıklarına neden olan kirleticiye dair de herhangi bir kısıtlama mevzuatımızda yer almamaktadır.

Tablo 2: AB ve Türkiye'de Kirletici Parametre Sınır Değerleri Kirletici SO 2 (Kükürt dioksit) PM10 (Partikül Madde) Sınır Değerler (24 saatlik Ort.) Yıllık Aşma Sayısı (toplam gün) AB Türkiye AB Türkiye 125 µg/m 3 200 µg/m 3 3 kez/yıl 50 µg/m 3 80 µg/m 3 35 kez/yıl Ölçüm sonuçlarına göre Çanakkale Merkez ve Biga bölgesinde kirlilik olmakla birlikte, Bakanlık indeksine göre sorun olmadığı beyan edilmektedir. Biga bölgesinde yoğunlaşan termik santrallerle birlikte bu durumun değişeceği ve havakalitesinin kötüleşeceği su götürmez bir gerçektir. Öte yandan, Çanakkale Çan ilçesinde hava kirliliği yoğunlaşmaktadır. Yeni termik santral projesi ile birlikte bu kirlilik oranı da artacaktır. Aşağıdaki grafikte de görüleceği üzere, Partikül Madde sınır değeri yıl içerisinde 177 gün aşılmıştır. Dünya Sağlık Örgütü çalışmalarına ve AB mevzuatına göre 35 gün aşılması durumunda acil önlemler alınması gerekmektedir. 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 AB Sınır Değeri (50 Mg/m3) Ölçüm Sonucu (Mg/m3) Türkiye Sınır Değeri (80 Mg/m3) Şekil 3:Çanakkale Çan Hava Kalitesi Ölçüm Sonuçları ÇED RAPORLARI ÇELİŞKİLERLE DOLU Termik santrallerinin planlanmasında ve çevresel etkinlerinin değerlendirilmesinde en önemli araç olan Çevresel Etki Değerlendirme süreci ve sonrasında oluşturulan ÇED raporlarının içeriklerinde olması gereken başlıca bilgiler aşağıda belirtilmiştir. 1 Kümülatif Hava Kalitesi Dağılım Modellemesi (Etki alanında bulunan/planlanan faaliyetleri içerecek şekilde) 2 Projede kıyı yapısı var ise Hidrografik Oşinografik ve Jeofizik İnceleme Raporu 3 Projede kıyı yapısı var ise ve dip taraması yapılacak ise Dip Çamuru Analizi 4 Kıyı yapısı var ise Mülga DLH Teknik Şartnamesine göre dolgu malzemesi analizi 5 Kömür radyoaktivite analizi 6 Mevcut Hava Kalitesinin Ölçümü 7 Toprak Analizi 8 Proje alanı yakın çevresinde yüzeysel su var ise analizi 9 Deniz Suyu Analizi

10 Arka Plan Gürültü Ölçümü yapılması ve akustik rapor 11 Kül Depolama Alanı Tasarımı 12 JeolojikJeoteknik Etüt Raporu 13 Soğutma suyu denize verilecek ise termal modelleme yapılması 14 Ekosistem Değerlendirme Raporu 15 Atık Isı Modellemesi 16 Sosyal Etki Değerlendirmesi Tablo 7 da görüleceği üzere, aynı bölgede yan yana olan termik santrallerin ÇED raporlarında farklı içerikler bulunmaktadır. Bazı termik santral ÇED raporlarında sosyal etki değerlendirme çalışması, toprak analizi, atık ısı modellemesi v.b. yapılmışken bazılarında yapılmamıştır. Bu çelişkiler, ÇED raporlarının benzer bir perspektifle yeterli teknik detayda incelenmediğinin yani malumun ilamıdır. Özetle, dünyanın yok oluşuna katkı vermemek adına termik santraller projeleri acilen sonlandırılmalıdır. Hali hazırda devam eden ancak yetersiz olan enerji tüketimimizi azaltacak, verimliliği arttıracak ve kayıp ve kaçakları engelleyecek çalışmalar daha fazla desteklenmelidir. Yenilenebilir, temiz ve kuşkusuz yerli enerji üretim biçimlerinin geliştirilmesi sağlanmalıdır. Paris Anlaşması nın meclisimizde kabul edilmesi için vakit kaybedilmemelidir. Odamız, bu kapsamda yapılacak çalışmalara katkı vermeye devam edecektir. Derdimiz, ülkemizdeki mevcut durumun fotoğrafını çekmek ve karar vericilere, siyasetçilere ve kuşkusuz milletimize bilgiyi ulaştırmaktır. Aynı zamanda da sağlıklı çevrede yaşama hakkımızı hep birlikte sahiplenmektir. Dileriz, yaptığımız ve yapacağımız çalışmalar iklim değişikliğine karşı ülkemizde yapılacak çalışmalara ışık tutar Baran BOZOĞLU TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Genel Başkan

Tablo 3: Çanakkale İli nde Bulunan ve Planlanan Termik Santraller 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Faaliyet Sahibi Faaliyetin Yeri Tesis Adı Ünite Sayısı Yakıt Türü İÇDAŞ Çelik Enerji Tersane ve Ulaşım San. Tic. İÇDAŞ Elektrik Enerjisi Üretim ve Yatırım Cenal Elektrik Filiz Kirazlıdere Elektrik Üretim Sarıkaya Karaburun Elekt. Üretim San. ve Tic. Elektrik Üretim (EÜAŞ) Çan Kömür ve İnşaat DD Elektrik Üretim ve Enerji Yatırımları Biga Enerji Elektrik Üretim Atlas Enerji Pitanes Elektrik Değirmencik Köyü Bekirli ve Kemer Köyleri Karabiga Beldesi Lâpseki İlçesi, Kirazlıdere Mevkii Karabiga Beldesi Çan İlçesi Çan İlçesi, Yaya Köyü Karabiga Beldesi Karabiga Beldesi Lâpseki İlçesi Ezine İlçesi Değirmencik Termik Bekirli Termik Cenal Termik Kirazlıdere Termik Karaburun Termik Çan Termik Çan2 Termik Ağan Termik Biga Termik Güreci Termik Irmak Termik 3 İthal + Yerli Kömür Toplam Kurulu Gücü () Lisans Durumu 405 Lisans/Yürürlükte 2 İthal Kömür 2x600 Lisans/Yürürlükte 2 İthal Kömür 2x660 Lisans/Yürürlükte 2 İthal Kömür 600 + 660 2 İthal Kömür 2800 Lisans/Yürürlükte 2x660 için Lisans / Yürürlükte 1 Yerli Kömür 320 Lisans Yürürlükte 1 Yerli Kömür 330 Lisans Yürürlükte 2 İthal Kömür 2x790,1 2 İthal Kömür 2x770 2 İthal Kömür 2x660 MWw İthal Kömür 1348 Önlisans / Yürürlükte Önlisans / Reddedildi. Önlisans / Değerlendirmede Önlisans / Değerlendirmede 12. İÇDAŞ Elektrik Biga ve Lâpseki Kocadalyan 2 İthal Kömür 2x600 Lisans başvurusu

13. 14. 15. 16. 17. 18. Faaliyet Sahibi Faaliyetin Yeri Tesis Adı Ünite Sayısı Yakıt Türü Enerjisi Üretim ve Yatırım Naren Enerji Elektrik Üretim Namal Elektrik Taşzemin İnşaat Madencilik Enerji Üretim San. ve Tic. Deba Madencilik Tic. Ve San. Akkan Enerji ve Madencilik İÇDAŞ Çelik Enerji Tersane ve Ulaşım San. Tic. İlçeleri, Kocadalyan Mevkii Karabiga Beldesi Lâpseki İlçesi, Papazbağı Mevkii Yenice İlçesi, Çırpılar Köyü Gelibolu İlçesi Gelibolu İlçesi Çan İlçesi, Helvacı Köyü Termik Naren Termik Namal Termik Çırpılar Termik Burak2 Termik Evreşe Termik Helvacı Termik Toplam Kurulu Gücü () 2 İthal Kömür 2x600 1 İthal Kömür 1000 1 Yerli Kömür 200 1 Yerli Kömür 49 1 Yerli Kömür 135 2 Yerli Kömür 2x135 Lisans Durumu bulunmamaktadır. Lisans başvurusu bulunmamaktadır. Lisans başvurusu bulunmamaktadır. Lisans başvurusu bulunmamaktadır. Önlisans / Reddedildi. Önlisans / Reddedildi. Lisans başvurusu bulunmamaktadır.

SANTRALLERİN ÇED DURUMLARI Tablo 4:Çanakkale İli nde Bulunan ve Planlanan Termik Santrallerin ÇED Durumları Tesis Sahibi Tesis Yeri Tesis Adı Toplam Kurulu Gücü () ÇED Durumu Faaliyet Durumu 1. İÇDAŞ Çelik Enerji Tersane ve Ulaşım San. Tic. Değirmencik Köyü Değirmencik Termik 405 08.03.2007 tarihli ÇED Olumlu kararı bulunmaktadır. İşletmede 2. İÇDAŞ Elektrik Enerjisi Üretim ve Yatırım Bekirli ve Kemer Köyleri Bekirli Termik 2x600 17.08.2007* ve 26.03.2010 tarihli ÇED Olumlu kararları bulunmaktadır. İşletmede 3. Cenal Elektrik Karabiga Beldesi Cenal Termik 2x660 09.05.2012 / 10.12.2013 / 23.09.2014 tarihli ÇED Olumlu kararları bulunmaktadır. İnşa halinde 4. Filiz Kirazlıdere Elektrik Üretim Lâpseki İlçesi, Kirazlıdere Mevkii Kirazlıdere Termik 600 + 660 14.02.2013 / 14.06.2013 / 05.03.2015 tarihli ÇED Olumlu kararları bulunmaktadır. 5. Sarıkaya Karaburun Elekt. Üretim San. ve Tic. Karabiga Beldesi Karaburun Termik 2800 2x660 için 19.03.2013 / 21.01.2015 / 28.04.2015 tarihli ÇED Olumlu kararları bulunmaktadır. 2x800 için konfigürasyon ve teknoloji değişikliği olarak hazırlanan

6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Tesis Sahibi Tesis Yeri Tesis Adı Elektrik Üretim (EÜAŞ) Çan Kömür ve İnşaat DD Elektrik Üretim ve Enerji Yatırımları Biga Enerji Elektrik Atlas Enerji Üretim Pitanes Elektrik İÇDAŞ Elektrik Enerjisi Üretim ve Yatırım Çan İlçesi Çan İlçesi, Yaya Köyü Karabiga Beldesi Karabiga Beldesi Lâpseki İlçesi Ezine İlçesi Biga ve Lâpseki İlçeleri, Kocadalyan Mevkii Çan Termik Çan2 Termik Ağan Termik Biga Termik Güreci Termik Irmak Termik Kocadalyan Termik Toplam Kurulu Gücü () 320 330 2x790,1 2x770 2x660 MWw 1348 2x600 ÇED Durumu ÇED Raporu nihai edilmiş olup 03.10.2016 tarihinde askı süreci başlatılmıştır. ÇED süreci devam etmektedir. 13.08.1999 tarihli ÇED Olumlu kararı bulunmaktadır. 21.01.2015 tarihli ÇED Olumlu kararı bulunmaktadır. 28.04.2015 tarihli ÇED Olumlu kararı bulunmaktadır. ÇED Raporu nihai edilmiş ve 20.09.2015 10.09.2015 tarihleri arasında halkın görüşüne açılmıştır. ÇED süreci devam etmektedir. ÇED Başvurusu bulunmamaktadır. ÇED Başvurusu bulunmamaktadır. ÇED süreci devam etmektedir. Faaliyet Durumu İşletmede İnşa halinde 13. Naren Enerji Naren Termik 2x600 ÇED Raporu nihai

14. 15. 16. 17. 18. Tesis Sahibi Tesis Yeri Tesis Adı Elektrik Üretim Namal Elektrik Taşzemin İnşaat Madencilik Enerji Üretim San. ve Tic. Deba Madencilik Tic. Ve San. Akkan Enerji ve Madencilik İÇDAŞ Çelik Enerji Tersane ve Ulaşım San. Tic. Toplam Kurulu Gücü () ÇED Durumu Karabiga Beldesi edilmiş olup ÇED süreci devam etmektedir. Lâpseki İlçesi, Papazbağı Mevkii Yenice İlçesi, Çırpılar Köyü Gelibolu İlçesi Gelibolu İlçesi Çan İlçesi, Helvacı Köyü Namal Termik Çırpılar Termik Burak2 Termik Evreşe Termik Helvacı Termik 1000 200 49 135 2x135 26.06.2015 tarihinde ÇED süreci başlatılmış olup ÇED süreci devam etmektedir. 03.02.2014 tarihinde ÇED süreci başlatılmış olup ÇED süreci devam etmektedir. ÇED Başvurusu bulunmamaktadır. ÇED Başvurusu bulunmamaktadır. 08.06.2016 tarihinde ÇED süreci başlatılmış olup ÇED süreci devam etmektedir. Faaliyet Durumu

TERMİK SANTRALLERE İLİŞKİN TEKNİK BİLGİLER Tablo 5:Çanakkale İlinde Bulunan ve Planlanan Termik Santrallerin Teknik Özellikler 1. 2. 3. 4. 5. 6. Tesis Sahibi İÇDAŞ Çelik Enerji Tersane ve Ulaşım San. Tic. İÇDAŞ Elektrik Enerjisi Üretim ve Yatırım Cenal Elektrik Filiz Kirazlıdere Elektrik Sarıkaya Karaburun Elekt. Üretim San. ve Tic. Elektrik (EÜAŞ) Tesis Yeri Değirmencik Köyü Bekirli ve Kemer Köyleri Karabiga Beldesi Lâpseki İlçesi, Kirazlıdere Mevkii Karabiga Beldesi Çan İlçesi Tesis Adı Değirmencik Termik Bekirli Termik Cenal Termik Kirazlıdere Termik Karaburun Termik Çan Termik Toplam Kurulu Gücü () 405 2x600 2x660 600 + 660 2800 320 Santral Teknolojisi Akışkan Yataklı Süper Kritik Çevrim Süper Kritik Pulverize Kömür Pulverize Ultra Süper Kritik Pulverize Kömür Yakma Akışkan Yataklı Elektrik Üretimi (GWh/yıl) Kullanılacak Kömür Miktarı (ton/yıl) Açığa Çıkacak Kül Miktarı (ton/yıl) Kullanılacak Alan (m 2 ) Ormanlık Alan Miktarı (m 2 ) Kesilecek Ağaç Miktarı (adet) 3240 1.300.000 387.000 200.272 Bulunmamaktadır. Bulunmamaktadır. 9000 3.090.502 448.761 3.380.000 968.600 9600 2.650.000 327.520 471.025 471.025 4750 + 5200 = 9950 1.615.600 + 1.873.320 = 3.488.920 Ormanlık alanın tamamının orman örtüsü BMBt rumuzu ile gösterilen Bozuk Meşe Baltalığı olduğu görülmüştür. Proje kapsamında ağaç kesimi söz konusu değildir. Kesilecek ağaç miktarı belirtilmemiştir. 475.481 1.609.755 1.107.905 37.083 12.000 3.495.000 349.500 3.224.103 811.571,67 4000 2250 1.820.000 1.085.000 2.000.000 110.000 ÇED raporunda kesilecek ağaç sayısına ilişkin bir bilgi verilmemiştir.

Tesis Sahibi Tesis Yeri Tesis Adı Toplam Kurulu Gücü () Santral Teknolojisi Elektrik Üretimi (GWh/yıl) Kullanılacak Kömür Miktarı (ton/yıl) Açığa Çıkacak Kül Miktarı (ton/yıl) Kullanılacak Alan (m 2 ) Ormanlık Alan Miktarı (m 2 ) Kesilecek Ağaç Miktarı (adet) 7. 8. 9. 10. 11. 12. Çan Kömür ve İnşaat DD Elektrik Üretim ve Enerji Yatırımları Biga Enerji Elektrik İÇDAŞ Elektrik Enerjisi Üretim ve Yatırım Naren Enerji Elektrik Namal Elektrik Çan İlçesi, Yaya Köyü Karabiga Beldesi Karabiga Beldesi Biga ve Lâpseki İlçeleri, Kocadalyan Mevkii Karabiga Beldesi Lâpseki İlçesi, Papazbağı Mevkii Çan2 Termik Ağan Termik Biga Termik Kocadalyan Termik Naren Termik Namal Termik 330 2x790,1 2x770 2x600 2x600 1000 Pulverize Kömür Ultra Süper Kritik Pulverize Süper Kritik Pulverize Kömür Süper Kritik Pulverize Kömür Süper Kritik Pulverize Kömür Süper Kritik Pulverize Kömür 2376 1.500.000 295.000 527.600 Bulunmamaktadır. 12.704 3.923.520 494.650 3.052.421 2.085.721 12.320 4.120.000 576.000 971.285 736.000 9600 3.600.000 540.000 1.975.000 1.975.000 9600 3.040.000 364.800 1.494.868 1.165.065 8200 2.560.000 307.200 6.143.526 3.147.394 Ağaç kesimi yapılmayacaktır. ÇED raporunda kesilecek ağaç sayısına ilişkin bir bilgi verilmemiştir. Ağaç kesimi söz konusu değildir. Projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında mümkün olan en az ağaççığın kaldırılacağı öngörülmektedir. ÇED raporunda kesilecek ağaç sayısına ilişkin bir bilgi verilmemiştir. Proje kapsamında kesilecek ağaç sayısı Balıkesir Orman Bölge Müdürlüğü nden alınacak izin aşamasında hazırlatılacak olan ağaç röleve planları ile netleştirilecektir. Projeye ilişkin ÇED Raporu henüz Bakanlığa sunulmadığı için kesilecek ağaç

13. 14. Tesis Sahibi Taşzemin İnşaat Madencilik Enerji Üretim San. ve Tic. İÇDAŞ Çelik Enerji Tersane ve Ulaşım San. Tic. Tesis Yeri Yenice İlçesi, Çırpılar Köyü Çan İlçesi, Helvacı Köyü Tesis Adı Çırpılar Termik Helvacı Termik Toplam Kurulu Gücü () 200 2x135 Santral Teknolojisi Dolaşımlı Akışkan Yataklı Akışkan Yataklı Elektrik Üretimi (GWh/yıl) Kullanılacak Kömür Miktarı (ton/yıl) Açığa Çıkacak Kül Miktarı (ton/yıl) Kullanılacak Alan (m 2 ) 1375,5 3.526.250 558.000 946.900 Ormanlık Alan Miktarı (m 2 ) Santral alanı ve kül depolama alanı içerisinde orman alanı bulunmamaktadır. 2160 1.680.000 635.000 938.000 809.000 Kesilecek Ağaç Miktarı (adet) miktarına ilişkin bilgi bulunmamaktadır. Kömür üretim alanı içerisinde Orman Genel Müdürlüğü nden temin edilen amenajman planlarına göre yapılan hesaplamalarda proje kapsamında yaklaşık, 2182 adet (Kızılçam), 662 adet M(Meşe) ve 4522 adet ise Çf (Fıstık çamı) kesilecektir. ÇED Başvuru dosyası olduğu için kesilecek ağaç sayısı verilmemiştir. TOPLAM 13425,2 104375,5 39.794.192 6.843.912 26.934.755 13.387.281,67 48.449

TERMİK SANTRALLERDEN KAYNAKLI OLUŞACAK KİRLİLİK YÜKÜ Tablo 6:Çanakkale İli nde Bulunan ve Planlanan Termik Santrallerden Kaynaklanacak Emisyon Miktarları Faaliyet Sahibi Faaliyetin Yeri Tesis Adı Toplam Kurulu Gücü () CO BACADAN ÇIKACAK EMİSYON DEĞERLERİ (kg/sa) NOx (NO 2) SO 2 HF HCl Partiküler Madde (PM) 1. İÇDAŞ Çelik Enerji Tersane ve Ulaşım San. Tic. Değirmencik Köyü Değirmencik Termik 405 221,76 443,52 443,52 1,5 15 109,7 2. İÇDAŞ Elektrik Enerjisi Üretim ve Yatırım Bekirli ve Kemer Köyleri Bekirli Termik 2x600 2x345,3 2x345,3 2x345,3 2x5,18 2x172,6 2x17,2 3. Cenal Elektrik Karabiga Beldesi Cenal Termik 2x660 * 400,07 400,07 5 200 60 4. Filiz Kirazlıdere Elektrik Üretim Lâpseki İlçesi, Kirazlıdere Mevkii Kirazlıdere Termik 600 + 660 * + 418 380+ 418 380+ 418 5,7+ 2 57+ 20 57+ 62,7 5. Sarıkaya Karaburun Elekt. Üretim San. ve Tic. Karabiga Beldesi Karaburun Termik 2800 2x332,5 2x332,5 2x332,5 2x3,8 2x38 2x19

Faaliyet Sahibi Faaliyetin Yeri Tesis Adı Toplam Kurulu Gücü BACADAN ÇIKACAK EMİSYON DEĞERLERİ (kg/sa) 6. Elektrik Üretim (EÜAŞ) Çan İlçesi Çan Termik 320 244,8 761 921,6 14,4 93,6 151,2 7. Çan Kömür ve İnşaat Çan İlçesi, Yaya Köyü Çan2 Termik 330 280 280 280 * * 28 8. DD Elektrik Üretim ve Enerji Yatırımları Karabiga Beldesi Ağan Termik 2x790,1 2x768 2x768 2x768 2x11,5 2x115 2x115 9. Biga Enerji Elektrik Üretim Karabiga Beldesi Biga Termik 2x770 2x433 2x433 2x433 2x10,8 2x65 2x65 10. İÇDAŞ Elektrik Enerjisi Üretim ve Yatırım Biga ve Lâpseki İlçeleri, Kocadalyan Mevkii Kocadalyan Termik 2x600 2x21,58 2x99,5 2x103,5 2x0,153 2x1,225 2x1,295 11. Naren Enerji Elektrik Üretim Karabiga Beldesi Naren Termik 2x600 2x374,6 2x374,6 2x374,6 2x14,04 2x99,66 2x56,19

Faaliyet Sahibi Faaliyetin Yeri Tesis Adı Toplam Kurulu Gücü BACADAN ÇIKACAK EMİSYON DEĞERLERİ (kg/sa) 12. Namal Elektrik Lâpseki İlçesi, Papazbağı Mevkii Namal Termik 1000 Projenin ÇED Başvuru Dosyası mevcut olup henüz ÇED Raporu Bakanlığa sunulmadığından bu bilgilere ulaşılamamıştır. 13. Taşzemin İnşaat Madencilik Enerji Üretim San. ve Tic. Yenice İlçesi, Çırpılar Köyü Çırpılar Termik 200 229 229 135,2 * * 4,04 14. İÇDAŞ Çelik Enerji Tersane ve Ulaşım San. Tic. Çan İlçesi, Helvacı Köyü Helvacı Termik 2x135 Projenin ÇED Başvuru Dosyası mevcut olup henüz ÇED Raporu Bakanlığa sunulmadığından bu bilgilere ulaşılamamıştır. * ÇED raporlarında bu parametrelere ilişkin değer belirtilmemiştir.

TERMİK SANTRAL PROJESİ KAPSAMINDA YAPILMASI GEREKEN ÇALIŞMALAR (ÇANAKKALE İLİ) 1 Kümülatif Hava Kalitesi Dağılım Modellemesi (Etki alanında bulunan/planlanan faaliyetleri içerecek şekilde) 2 Projede kıyı yapısı var ise Hidrografik Oşinografik ve Jeofizik İnceleme Raporu 3 Projede kıyı yapısı var ise ve dip taraması yapılacak ise Dip Çamuru Analizi 4 Kıyı yapısı var ise Mülga DLH Teknik Şartnamesine göre dolgu malzemesi analizi 5 Kömür radyoaktivite analizi 6 Mevcut Hava Kalitesinin Ölçümü 7 Toprak Analizi 8 Proje alanı yakın çevresinde yüzeysel su var ise analizi 9 Deniz Suyu Analizi 10 Arka Plan Gürültü Ölçümü yapılması ve akustik rapor 11 Kül Depolama Alanı Tasarımı 12 JeolojikJeoteknik Etüt Raporu 13 Soğutma suyu denize verilecek ise termal modelleme yapılması 14 Ekosistem Değerlendirme Raporu 15 Atık Isı Modellemesi 16 Sosyal Etki Değerlendirmesi Tablo 7:TERMİK SANTRAL PROJESİ KAPSAMINDA YAPILMASI GEREKEN ÇALIŞMALAR (ÇANAKKALE İLİ) Tesis Adı 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 1. Değirmencik Termik Kıyı yapısı Tarama Kıyı yapısı Proje kapsamında değil. 2. Bekirli Termik 3. Cenal Termik Tarama Üniversiteye çalışma yaptırılmış. DLH ya analiz yaptırılmamış 4. Kirazlıdere Termik 5. Karaburun Termik Üniversiteye çalışma yaptırılmış. DLH ya analiz yaptırılmamış 6. Çan Termik Kıyı yapısı Kıyı yapısı 7. Çan2 Termik Kıyı yapısı Kıyı yapısı 8. Ağan Termik Tarama Üniversiteye çalışma yaptırılmış. DLH ya analiz yaptırılmamış 9. Biga Termik Tarama 10. Kocadalyan Termik Tarama 11. Naren Termik Tarama 12. Namal Termik 13. Çırpılar Termik 14. Helvacı Termik Projenin ÇED Başvuru Dosyası mevcut olup henüz ÇED Raporu Bakanlığa sunulmadığından bu bilgilere ulaşılamamıştır. Kıyı yapısı Kıyı yapısı Projenin ÇED Başvuru Dosyası mevcut olup henüz ÇED Raporu Bakanlığa sunulmadığından bu bilgilere ulaşılamamıştır.

HARİTALAR Gelibolu İlçesi Kuzey Çanakkale Kıyı Kesimi Çan İlçesi Ezine İlçesi Yenice İlçesi Şekil 4:Çanakkale İl inde Mevcut ve Planlanan Termik Santraller

İÇDAŞ Değirmencik TES 405 MW *** Biga TES 2x770 MW * Karaburun TES 2x800 MW * Naren TES 2x600 MW * Ağan TES 2x790,1 MW* İÇDAŞ Bekirli TES 2x600 MW *** Namal TES 1000 MW * Kirazlıdere TES 600+660 MW * Güreci TES 1320 MW * Kocadalyan TES 2x600 MW * * **İnşaat Aşamasında *** İşletmede Şekil 5: Kuzey Çanakkale Kıyı Kesiminde Mevcut ve Planlanan Termik Santraller Cenal TES 2x660 MW **

Çan2 TES 330 MW ** Helvacı TES 2x135 MW * Çan TES 320 MW *** * **İnşaat Aşamasında Çırpılar TES 200 MW * *** İşletmede Şekil 7:Çan ve Yenice İlçelerinde Mevcut ve Planlanan Termik Santraller (Yerli Kömür) Şekil 6:Çan ve Yenice İlçelerinde Mevcut ve Planlanan Termik Santraller (Yerli Kömür)

Burak2 TES 49 MW * Evreşe TES 135 MW * * **İnşaat Aşamasında *** İşletmede Şekil 8:Gelibolu İlçesinde Mevcut ve Planlanan Termik Santraller (Yerli Kömür)

Şekil 9:Ezine İlçesinde Planlanan Termik Santral Irmak TES 1348 MW *