KARDİYOLOJİ - KALP VE DAMAR CERRAHİSİ STAJI EĞİTİM DÖNEMİ : Dönem IV STAJIN TANITIMI STAJ SÜRESİ YERLEŞKE EĞİTİM BİRİMLERİ DERSHANE : 15 iş günü (11 gün Kardiyoloji, 3 gün Kalp ve Damar Cerrahisi, son gün sınav) : Cebeci Hastanesi Kalp Merkezi ve İbni Sina Hastanesi : Kardiyoloji ABD Klinikleri, Poliklinikleri, Koroner Anjiografi Laboratuvarı, Ekokardiyografi Laboratuvarı, Dershaneleri; Kalp ve Damar Cerrahisi ABD Kliniği, Polikliniği, Ameliyathanesi, Damar Laboratuvarı, Yoğun Bakım Ünitesi, Dershanesi : Cebeci Kalp Merkezi B1 Konferans Salonu; İbni Sina Hastanesi, 1. Kat 4 No lu Dershane KARDİYOLOJİ ABD Prof. Dr. Çetin EROL Prof. Dr. Adalet GÜRLEK Prof. Dr. Ahmet ALPMAN Prof. Dr. Fatih Sinan ERTAŞ Prof. Dr. D. Eralp TUTAR Prof. Dr. S. Deniz KUMBASAR Prof. Dr. H. Sadi GÜLEÇ Prof. Dr. Tamer SAYIN Prof. Dr. Ömer AKYÜREK EĞİTİCİLER Prof. Dr. Mustafa KILIÇKAP Prof. Dr. Yusuf ATMACA Prof. Dr. Sibel TURHAN Prof. Dr. Çağdaş ÖZDÖL Prof. Dr. İrem DİNÇER Prof. Dr. Ali Timuçin ALTIN Doç. Dr. Aydan ONGUN Doç. Dr. Cansın TULUNAY KAYA Doç. Dr. Başar CANDEMİR Doç. Dr. D. Menekşe GEREDE KALP VE DAMAR CERRAHİSİ ABD Prof. Dr. Ahmet Rüçhan AKAR Prof. Dr. M. Adnan UYSALEL Prof. Dr. Bülent KAYA Prof. Dr. Atilla ARAL Prof. Dr. Sadık ERYILMAZ Prof. Dr. Levent YAZICIOĞLU Prof. Dr. Mustafa ŞIRLAK Prof. Dr. Zeynep EYİLETEN Doç. Dr. Mustafa Bahadır İNAN Doç. Dr. Mustafa Serkan DURDU EĞİTİM SORUMLULARI: Doç. Dr. Cansın TULUNAY KAYA, Doç. Dr. Başar CANDEMİR (Kardiyoloji ABD) Prof. Dr. Ahmet Rüçhan AKAR, Prof. Dr. Mustafa ŞIRLAK (Kalp ve Damar Cerrahisi ABD) ADRES TELEFON E-POSTA SEKRETER İLETİŞİM : Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Cebeci Kalp Merkezi ve İbni Sina Hastanesi, Kardiyoloji Anabilim Dalı ve Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalı : 0312 595 69 71 (Cebeci) / 0312 508 25 23 (İbni Sina) (Kardiyoloji) 0312 595 60 84 / 0312 595 60 85 (Kalp ve Damar Cerrahisi) : kardiyo@medicine.ankara.edu.tr / kvc@medicine.ankara.edu.tr : Adil GÜRÜZLÜK (Cebeci) / Meral ÖZCAN (İbni Sina) (Kardiyoloji) Filiz DEDEOĞLU / Reyhan GÜNGÖR CİBİR (Kalp ve Damar Cerrahisi)
KARDİYOLOJİ - KALP VE DAMAR CERRAHİSİ STAJININ AMACI Kardiyovasküler sistem ile ilgili medikal veya cerrahi/girişimsel tedavi gerektiren sorunu olan hastaya yaklaşım, öykü alma, fizik inceleme yapma ve uygun tetkikleri isteme ve yorumlama; birinci basamakta çözülemeyecek hastalıklar için hastaları doğru zamanda ve doğru yere yönlendirme; kardiyovasküler sistem hastalıklarından korunma; kardiyovasküler hastalıklarda acil durumları ayırt edebilme, ilk müdahaleyi yapma ve uygun bir merkeze sevk edebilme için gerekli bilgi, beceri ve tutumları kazandırmaktır. KARDİYOLOJİ - KALP VE DAMAR CERRAHİSİ STAJININ ÖĞRENME KAZANIMLARI 1. Kardiyovasküler sistemin anatomi ve fizyolojisini hatırlar. 2. Kardiyovasküler sistemle ilgili semptomların (göğüs ağrısı, nefes darlığı, çarpıntı, bayılma, ödem vb) oluşum mekanizmasını, nedenlerini ve diğer sistemlerle ilişkilerini açıklar. 3. Sık görülen, toplum sağlığını ilgilendiren ve/veya yaşamı tehdit eden kardiyovasküler hastalıkların nedenlerini, oluşum mekanizmalarını ve yol açtıkları klinik bulguları açıklar. 4. Kardiyovasküler sistem ile ilgili temel hastalıkların klinik ve cerrahi özelliklerini ve klinik/ cerrahi yaklaşım ilkelerini açıklar. 5. Etkili iletişim becerilerini kullanarak kardiyovasküler sistem yakınmaları olan hastadan öykü alır. 6. Kardiyovasküler sistem muayenesi yapar. 7. Kardiyovasküler sistem ile ilgili anamnez ve muayene bulgularını yorumlar, anamnez ve muayene bulgularına dayanarak tanı ve tedaviye yönlendirecek laboratuvar testlerini planlar. 8. Kardiyovasküler sistem hastalıklarının tanı ve izleminde kullanılan tanısal test sonuçlarını (EKG, TELE, EKO raporu, tam kan, biyokimyasal testler) yorumlar. 9. Anamnez, fizik muayene bulguları ve laboratuvar sonuçları ile birlikte kardiyovasküler sistem hastalıklarının ayırıcı tanısını yapar, ön tanı/tanı koyar. 10. Miyokard infarktüsü, kalp yetersizliği, hipertansiyon, aritmi, tromboflebit, periferik arter hastalığı gibi hastalıkların tanısını koyar, acil ve temel tedavisini yapar ve uzman hekime yönlendirir. 11. Kardiyovasküler sistem acil tablolarının klinik özelliklerini açıklar, ilk müdahaleyi yapar ve uygun şekilde sevk eder. 12. Kardiyovasküler hastalıklar için risk faktörlerini bireysel bazda değerlendirir ve uygun danışmanlık sağlar. 13. Toplumda kardiyovasküler hastalıkların sıklığının azaltılmasına yönelik uygulamaları ve önlemleri açıklar. 14. Kardiyovasküler sistem tedavi yöntemlerini ve temel ilaçların özelliklerini açıklar. 15. Kardiyovasküler sisteme yönelik cerrahi tedavi yöntemlerini açıklar.
KARDİYOLOJİ KALP VE DAMAR CERRAHİSİ STAJININ ÖĞRENME KAZANIMLARI İLE PROGRAM YETERLİKLERİNİN EŞLEŞTİRME MATRİKSİ ÖĞRENME KAZANIMLARI Kardiyovasküler sistemin anatomi ve fizyolojisini hatırlar. Kardiyovasküler sistemle ilgili semptomların (göğüs ağrısı, nefes darlığı, çarpıntı, bayılma, ödem vb) oluşum mekanizmasını, nedenlerini ve diğer sistemlerle ilişkilerini açıklar. Sık görülen, toplum sağlığını ilgilendiren ve/veya yaşamı tehdit eden kardiyovasküler hastalıkların nedenlerini, oluşum mekanizmalarını ve yol açtıkları klinik bulguları açıklar. Kardiyovasküler sistem ile ilgili temel hastalıkların klinik ve cerrahi özelliklerini ve klinik/cerrahi yaklaşım ilkelerini açıklar. Etkili iletişim becerilerini kullanarak kardiyovasküler sistem yakınmaları olan hastadan öykü alır. Kardiyovasküler sistem muayenesi yapar. Kardiyovasküler sistem ile ilgili anamnez ve muayene bulgularını yorumlar, anamnez ve muayene bulgularına dayanarak tanı ve tedaviye yönlendirecek laboratuvar testlerini planlar. Kardiyovasküler sistem hastalıklarının tanı ve izleminde kullanılan tanısal test sonuçlarını (EKG, TELE, EKO raporu, tam kan, biyokimyasal testler) yorumlar. Anamnez, fizik muayene bulguları ve laboratuvar sonuçları ile birlikte kardiyovasküler sistem hastalıklarının ayırıcı tanısını yapar, ön tanı/tanı koyar. Miyokard infarktüsü, kalp yetersizliği, hipertansiyon, aritmi, tromboflebit, periferik arter hastalığı gibi hastalıkların tanısını koyar, acil ve temel tedavisini yapar ve uzman hekime yönlendirir. Kardiyovasküler sistem acil tablolarının klinik özelliklerini açıklar, ilk müdahaleyi yapar ve uygun şekilde sevk eder. Kardiyovasküler hastalıklar için risk faktörlerini bireysel bazda değerlendirir ve uygun danışmanlık sağlar. Toplumda kardiyovasküler hastalıkların sıklığının azaltılmasına yönelik uygulamaları ve önlemleri açıklar. Kardiyovasküler sistem tedavi yöntemlerini ve temel ilaçların özelliklerini açıklar. Kardiyovasküler sisteme yönelik cerrahi tedavi yöntemlerini açıklar. KARŞILADIĞI PROGRAM YETERLİKLERİ Hekim-1 Hekim-1 Hekim-1 Hekim-1 Hekim-2, İletişimci-1 İletişimci-2 Hekim-2 Hekim-2 Hekim-2 Hekim-2 Hekim-2, Hekim-4 Ekip üyesi-3 Hekim-1, Hekim-2, Hekim-4 Ekip üyesi-3 Sağlık savunucusu-1 İletişimci-4 Sağlık savunucusu-2 Hekim-1 Hekim-1
KARDİYOLOJİ - KALP VE DAMAR CERRAHİSİ STAJI SEMPTOMLAR / DURUMLAR LİSTESİ ORTAK SEMPTOMLAR / DURUMLAR Dispne Göğüs ağrısı Hipotansiyon Kalpte üfürüm Kronik hastalıkların önlenmesi Ödem Senkop Siyanoz KARDİYOLOJİYE ÖZGÜ SEMPTOMLAR / DURUMLAR Ateş Baş ağrısı Çarpıntı Egzersiz ve fizik aktivite Halsizlik / çabuk yorulma Hışıltılı solunum (wheezing) Hipertansiyon İlaçların istenmeyen etkileri / ilaç etkileşimleri Öksürük Sağlıklı beslenme ve yaşam tarzının değiştirilmesi Tütün, madde ve alkol kullanımı ile ilgili sorunlar Baş dönmesi Çomak parmak KALP VE DAMAR CERRAHİSİNE ÖZGÜ SEMPTOMLAR / DURUMLAR
Deri değişiklikleri (kuruluk, renk değişikliği vb) Hemoptizi Karın ağrısı Karında kitle Ekstremite ağrısı Kazalar (Ev-iş-trafik kazaları, düşme) Kladikasyo intermittant Yaralanmalar
KARDİYOLOJİ - KALP VE DAMAR CERRAHİSİ STAJI HASTALIKLAR / KLİNİK PROBLEMLER LİSTESİ ORTAK HASTALIKLAR / KLİNİK PROBLEMLER Kalp yetersizliği Kalp kapak hastalıkları Koroner arter hastalığı Aort disseksiyonu Miyokardit / kardiyomiyopati Perikardiyal efüzyon / tamponad / konstriksiyon T-A-K-İ -K -K KARDİYOLOJİYE ÖZGÜ HASTALIKLAR / KLİNİK PROBLEMLER Esansiyel hipertansiyon İlaç yan etkileri Akut koroner sendrom Angina pektoris Dislipidemi Metabolik sendrom Ani ölüm Şok Kalp ritm bozuklukları Endokardit Sekonder hipertansiyon Pulmoner hipertansiyon Akciğer ödemi TT-A-K-İ TT-A-K-İ T-A-K T-A-K T-K-İ T-K-İ T-A T-A T-A -K -İ A KALP VE DAMAR CERRAHİSİNE ÖZGÜ HASTALIKLAR / KLİNİK PROBLEMLER Periferik arter hastalığı Tromboflebit T-A T
Derin ven trombozu Ekstremitede varis Pulmoner emboli Akut arter tıkanıklığı Aort anevrizması / rüptürü Karotis arter hastalığı Konjenital kalp hastalıkları Kronik venöz yetmezlik Lenfödem Vasküler malformasyon Arter ve ven yaralanmaları Toraks travmaları -K -K -K A A ÖĞRENME DÜZEYİ A T TT İ K AÇIKLAMA Acil durumu tanıyarak acil tedavisini yapabilmeli, gerektiğinde uzmana yönlendirebilmeli. Ön tanı koyarak gerekli ön işlemleri yapıp uzmana yönlendirebilmeli. Tanı koyabilmeli ve tedavi hakkında bilgi sahibi olmalı, gerekli ön işlemleri yaparak uzmana yönlendirmeli. Tanı koyabilmeli, tedavi edebilmeli. Birinci basamak koşullarında uzun süreli izlem ve kontrolünü yapabilmeli. Korunma önlemlerini (birincil, ikincil, üçüncül korunmadan uygun olan/ olanları) uygulayabilmeli.
KARDİYOLOJİ - KALP VE DAMAR CERRAHİSİ STAJI HEKİMLİK UYGULAMALARI LİSTESİ ORTAK HEKİMLİK UYGULAMALARI UYGULAMA DÜZEYİ ASGARİ SAYI Genel ve kardiyovasküler sisteme yönelik öykü alabilme Yardımsız yapma 3 Genel durum ve vital bulguların değerlendirilmesi Yardımsız yapma 3 Kardiyovasküler sistem muayenesi Yardımsız yapma 3 Direkt radyografileri okuma ve değerlendirebilme (telekardiyografi) Tarama ve tanısal amaçlı inceleme sonuçlarını yorumlayabilme Yardımsız yapma 3 Yardımla yapma 3 KARDİYOLOJİYE ÖZGÜ HEKİMLİK UYGULAMALARI UYGULAMA DÜZEYİ ASGARİ SAYI Hasta dosyası hazırlayabilme Yardımsız yapma 2 Reçete düzenleyebilme Yardımsız yapma 1 EKG çekebilme ve değerlendirebilme Yardımsız yapma 4 Akılcı ilaç kullanımı Yardımsız yapma 1 Defibrilasyon uygulayabilme Gözleme ve makette yapma Kan basıncı ölçümü yapabilme Yardımsız yapma 2 Periyodik muayene, kontrol (kardiyak risk hesaplama) Yardımsız yapma 2 Topluma sağlık eğitimi verebilme Gözleme 1 1 KALP VE DAMAR CERRAHİSİNE ÖZGÜ HEKİMLİK UYGULAMALARI UYGULAMA DÜZEYİ ASGARİ SAYI Arter kan gazı sonuçlarını yorumlayabilme Yardımsız yapma 2 Perikardiyosentez yapabilme Gözleme 1
KARDİYOLOJİ - KALP VE DAMAR CERRAHİSİ STAJI ÖLÇME-DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ STAJ SONU SÖZLÜ SINAV STAJ SONU YAZILI SINAV Olguya dayalı yapılandırılmış sözlü sınav. Sınav jürileri iki Kardiyoloji ve bir Kalp ve Damar Cerrahisi öğretim üyesinden oluşur. Toplam 25 çoktan seçmeli sorudan oluşur. 1. Düzey: Klinik bilgileri değerlendiren çoktan seçmeli sorular. 2. Düzey: Klinik karar vermeyi değerlendiren olguya dayalı çoktan seçmeli sorular (Soruların % 30-50 sini oluşturur). ARA SINAV Kardiyovasküler sistem muayenesi (stajın 8. günü yapılır). KARNE NOTU STAJ BAŞARI NOTUNUN HESAPLANMASI Aşağıdaki hekimlik uygulamaları değerlendirilecektir: Genel ve kardiyovasküler sisteme yönelik öykü alma Kardiyovasküler sistem muayenesi Kan basıncı ölçümü Telekardiyografi değerlendirme EKG çekme ve değerlendirme Defibrilasyon uygulama Kardiyak risk hesaplama Staj sonu sözlü sınav % 50 Staj sonu yazılı sınav % 30 Ara sınav % 10 Karne notu % 10
KARDİYOLOJİ - KALP VE DAMAR CERRAHİSİ STAJI EĞİTİM ETKİNLİKLERİ MATRİKSİ ETKİNLİĞİN TÜRÜ ETKİNLİĞİN ADI SÜRESİ ÖLÇME-DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ EKG: Temel prensipler, normal EKG 2 saat ÇSS, Sözlü sınav Kardiyovasküler risk ve korunma 1 saat ÇSS, O-ÇSS, Sözlü sınav Kararlı angina pektoris 1 saat ÇSS, O-ÇSS, Sözlü sınav Kararsız angina pektoris / ST yükselmesi olmayan MI 1 saat ÇSS, O-ÇSS, Sözlü sınav ST yükselmeli MI 1 saat ÇSS, O-ÇSS, Sözlü sınav Hipertansiyon ve hipertansif aciller 2 saat ÇSS, O-ÇSS, Sözlü sınav Kalp kapak hastalıkları 2 saat ÇSS, Sözlü sınav Pulmoner hipertansiyon Perikart hastalıkları İnfektif endokardit Kalp yetersizliği 1 saat ÇSS, O-ÇSS, Sözlü sınav Kalp yetersizliği-akciğer ödemi 1 saat ÇSS, O-ÇSS, Sözlü sınav Miyokardit / kardiyomiyopati 2 saat ÇSS, Sözlü sınav Aritmiler 2 saat ÇSS, O-ÇSS, Sözlü sınav Senkop, ani ölüm 1 saat ÇSS, O-ÇSS, Sözlü sınav Kardiyojenik şok ve ayırıcı tanısı 1 saat ÇSS, O-ÇSS, Sözlü sınav Asiyanotik konjenital kalp hastalıkları ve cerrahi tedavisi Siyanotik konjenital kalp hastalıkları ve cerrahi tedavisi Kalp ve büyük damar yaralanmaları 1 saat ÇSS, O-ÇSS, Sözlü sınav Aort kapak hastalıkları ve cerrahi tedavisi Mitral kapak hastalıkları ve cerrahi tedavisi Triküspid kapak hastalıkları ve cerrahi tedavisi Kardiyo-pulmoner bypass, kalp koruma yöntemleri Koroner arter hastalıkları ve cerrahi tedavisi
Miyokart infarktüsünün mekanik komplikasyonlarının cerrahi tedavisi Aort hastalıkları Karotis arter hastalıkları Periferik arter hastalıkları 1 saat ÇSS, O-ÇSS, Sözlü sınav Venöz ve lenfatik sistem hastalıkları Derin ven trombozu ve pulmoner tromboemboli İleri evre kalp yetersizliğinin cerrahi tedavisi, destek sistemleri, ECMO ve kalp nakli Perikart hastalıkları Hasta başı eğitim Anamnez, fizik muayene, tanısal testler, EKG çekimi 9 saat Ara sınav, Karne notu Hasta başı eğitim Göğüs ağrısı 1 saat O-ÇSS, Sözlü sınav Hasta başı eğitim Dispne (kalp yetersizliği) 1 saat O-ÇSS, Sözlü sınav Hasta başı eğitim Periferik ödem; Muayene ve telekardiyografi değerlendirme becerilerinin pekiştirilmesi 1 saat O-ÇSS, Sözlü sınav, Karne notu Hasta başı eğitim Üfürüm ve aritmiler 1 saat O-ÇSS, Sözlü sınav Hasta başı eğitim Dislipidemi, hipertansiyon ve kardiyovasküler risk 2 saat Hasta başı eğitim Yoğun bakımda hasta değerlendirme 1 saat Karne notu Olgu tartışması Göğüs ağrısı 1 saat Karne notu Olgu tartışması Dispne ve periferik ödem 1 saat Karne notu Olgu tartışması Üfürümler 1 saat Karne notu Olgu tartışması Çarpıntı 1 saat Karne notu Olgu tartışması Göğüs ağrısı, dispne, hipertansiyon, çarpıntı O-ÇSS, Sözlü sınav, Karne notu 1 saat Karne notu EKG çekimi 0.5 saat Karne notu Kan basıncı ölçümü ve patolojik nabız tipleri 1 saat Ara sınav, Karne notu Kalp-damar sistemi muayenesi 2 saat Ara sınav, Karne notu Kalp-damar sistemi muayenesi (boyun venlerinin muayenesi, prekordiyumun inspeksiyon ve palpasyonu) Kalp-damar sistemi muayenesi (oskültasyonda ek sesler) 1 saat Ara sınav, Karne notu 1 saat Ara sınav, Karne notu
Kalp-damar sistemi muayenesinin pekiştirilmesi Kalp-damar sistemi muayenesi (sistolik ve diyastolik üfürümler) EKG: Koroner arter hastalıklarında EKG 1 saat EKG: Dal blokları 1 saat EKG: Atriyal dilatasyon, ventriküler hipertrofi, APS, VPS, escape atım 1 saat Ara sınav, Karne notu 1 saat Ara sınav, Karne notu 1 saat EKG: Pratik 1 saat Karne notu EKG: APS, VPS dışı aritmiler 1 saat O-ÇSS, Sözlü sınav, Karne notu O-ÇSS, Sözlü sınav, Karne notu O-ÇSS, Sözlü sınav, Karne notu O-ÇSS, Sözlü sınav, Karne notu Telekardiyografi değerlendirme 1 saat Sözlü sınav, Karne notu Defibrilatör cihazının tanıtımı ve kullanımı Kardiyovasküler muayene, EKG ve telekardiyografi değerlendirme becerilerinin pekiştirilmesi 1 saat Karne notu 3 saat Sözlü sınav, Karne notu Arter kan gazı sonuçlarını değerlendirme 1 saat Karne notu Perikardiyosentez 1 saat Sözlü sınav İş başında öğrenme Ekokardiyografi laboratuvarı 1 saat Sözlü sınav İş başında öğrenme Koroner anjiografi laboratuvarı 1 saat Sözlü sınav İş başında öğrenme Kalp-akciğer makinasını tanıma 1 saat Sözlü sınav ÇSS: Çoktan seçmeli soru; O-ÇSS: Olguya dayalı çoktan seçmeli soru
KARDİYOLOJİ - KALP VE DAMAR CERRAHİSİ STAJI İÇİN ÖNERİLEN KAYNAKLAR 1. Muayeneden Tanıya. İsfendiyar Candan (Editör)İ ANTIP AŞ Yayınları. 2. Manuel of Cardiovascular Medicine. Brian P. Griffin (Editor); Lippincott Williams & Wilkins. 3. Kardiyovasküler Hastalıklar El Kitabı. Çetin Erol, Enver Atalar (Çeviri editörleri); Güneş Tıp Kitabevleri. 4. Rapid Interpretation of EKG s. Dale Dubin (Editor); COVER Publishing Company. 5. Hızlı EKG Yorumu. Taha Okan (Çeviri editörü); Güven Bilimsel Yayınları. 6. Cardiac Surgery in the Adult. Lawrence Cohn (Editor); McGraw-Hill. 7. Kalp ve Damar Cerrahisi. Mustafa Paç (Editör); Nobel Kitabevi. 8. Rutherford's Vascular Surgery. Jack L. Cronenwett, K. Wayne Johnston (Editors); Elsevier Saunders. 9. The Johns Hopkins Manual of Cardiac Surgical Care. John V. Conte, William Baumgartner, Todd Dorman, Sharon G. Owens (Editors); Elsevier Health Sciences. 10. Kalp Transplantasyonu. Ömer Bayezid (Editör); Akdeniz Üniversitesi Yayınları. 11. UpToDate (http://www.uptodate.com). 12. Doktorekg.com (http://metealpaslan.com). 13. Öğretim Üyelerinin Ders Notları. Ankara Üniversitesi Moodle Sistemi.