i ĠÇĠNDEKĠLER GĠRĠġ. 1 BĠRĠNCĠ BÖLÜM GENEL AÇIKLAMALAR 1. VERGĠLEMEDE MATRAH VE ÖNEMĠ 5 1.1. Vergilemede Matrah.. 5 1.1.1. Matrah Tanımı. 5 1.1.2. Matrah Tespit Yöntemleri. 6 1.1.2.1. Miktar Bazlı (Spesifik Usul).. 6 1.1.2.2. Değer Bazlı (Ad-valorem Usul). 7 1.1.3. Matraha Ulaşma Yolları. 7 1.1.3.1. Basit Usulde Matrah.. 7 1.1.3.2. Gerçek Usulde Matrah.. 8 1.1.3.2.1. Ticari Kâr 8 1.1.3.2.2. Mali Kâr. 9 1.1.3.2.3. Ticari Kâr Mali Kâr İlişkisi. 10 2.1. Matrahın OluĢumunu Belirleyen Unsurlar.. 12 2.1.1. Hâsılat... 12 2.1.2. Giderler. 13 2.1.3. Safi Kazanç İlkesi 13 2.1.4. İstisna ve Muafiyet Kavramı. 14 2.1.5. Ödeme Gücü İlkesi. 15 2. GĠDER, HARCAMA VE MALĠYET KAVRAMLARININ TANIMI VE ÖNEMĠ 16 2.1. Gider, Harcama ve Maliyet Kavramları 16 2.1.1. Gider Kavramı... 16 2.1.1.1. İşletme Ekonomisi Açısından Gider. 17 2.1.1.2. Muhasebe Açısından Gider 17 2.1.1.2.1. Bilanço Yaklaşımında Gider Kavramı.. 17 2.1.1.2.2. Gelir Yaklaşımında Gider Kavramı... 17 2.1.1.3. Maliyet Muhasebesi Açısından Gider.. 18 2.1.1.4. Vergisel Açıdan Gider..... 18 2.1.2. Harcama Kavramı... 19 2.1.3. Maliyet Kavramı.. 19
ii 2.2. Gider ve Maliyet ĠliĢkisi 20 2.2.1. Maliyet Bedeline Dâhil Olan Giderler. 22 2.2.1.1. Genel İmalat Giderleri 22 2.2.1.2. Özel Giderler 22 2.2.2. Maliyet Bedeline Dâhil Olmayan Giderler.. 22 3. KANUNEN KABUL EDĠLMEYEN GĠDER KAVRAMININ TANIMI VE ÖNEMĠ 23 3.1. Kanunen Kabul Edilmeyen Gider Kavramının Tanımı 23 3.2. Kanunen Kabul Edilmeyen Gider Sayılamayacak Giderler... 25 3.3. Kanunen Kabul Edilmeyen Giderlerin Önemi... 26 4. GĠDERLERĠN KABUL EDĠLMEMESĠNĠN NEDENLERĠ. 27 4.1. Vergi Matrahının AĢınmasının Engellenmesi 27 4.2. YasadıĢı Faaliyetlerin TeĢvik Edilmemesi. 28 4.3. Dönemsellik Ġlkesi 30 4.4. Diğer Nedenler.. 31 5. BAZI YABANCI ÜLKELERDE KANUNEN KABUL EDĠLMEYEN GĠDER UYGULAMALARI.. 31 5.1. Genel Açıklamalar. 31 5.2. Yabancı Ülke Uygulamaları. 33 5.2.1. ABD de Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler.. 33 5.2.2. İngiltere de Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler. 38 5.2.3. Fransa da Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler.. 40 5.2.4. Almanya da Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler.. 41 5.2.5. Hollanda da Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler... 43 5.2.6. İtalya da Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler. 44 5.2.7. Avusturya da Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler... 45 5.2.8. Polonya da Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler. 45 5.2.9. Suudi Arabistan da Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler.. 46 5.2.10. Japonya da Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler.. 46 5.2.11. Çin de Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler... 47 5.2.12. Litvanya da Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler. 48 5.2.13. Moldovya da Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler 48
iii ĠKĠNCĠ BÖLÜM TÜRK VERGĠ HUKUKUNDA GĠDERĠN ĠNDĠRĠLEBĠLMESĠNĠN ġartlari VE GELĠR ÜZERĠNDEN ALINAN VERGĠLERDE ĠNDĠRĠLEBĠLECEK GĠDERLER 1. ĠNDĠRĠLEBĠLECEK GĠDERLERĠN GENEL ġartlari.. 50 1.1. Ġlliyet Bağı Ġlkesi. 50 1.2. Mütenasiplik (Orantılılık) Ġlkesi.. 51 1.3. Maliyet Unsuru Olmama Ġlkesi 52 1.4. Maddi veya Gayrimaddi Bir Kıymet Ġktisap Edilmeme Ġlkesi.. 52 1.5. Dönemsellik Ġlkesi. 53 1.6. Giderin Ġlgili Olduğu Faaliyetin Vergiye Tâbi Olması Ġlkesi 54 1.7. Kanunen Kabul Edilmeyen Gider Olmama Ġlkesi.. 54 1.8. Belgelendirme Ġlkesi. 54 2. GELĠR ÜZERĠNDEN ALINAN VERGĠLERDE ĠNDĠRĠLEBĠLECEK GĠDERLER 58 2.1. Gelir Vergisi Bakımından Ġndirilebilecek Giderler... 58 2.1.1. Genel Giderler.. 58 2.1.2. Sosyal Giderler. 59 2.1.3. Sosyal Sigorta Giderleri ve Emekli Aidatı 59 2.1.4. Zarar, Ziyan ve Tazminatlar.. 60 2.1.5. Seyahat ve Konaklama Giderleri.. 60 2.1.6. Taşıt Giderleri... 61 2.1.7. Vergi, Resim ve Harçlar... 61 2.1.8. Amortismanlar.. 61 2.1.9. İşveren Sendikası Aidatları 62 2.1.10. Bağış ve Yardımlar 62 2.1.11. Finansman Giderleri. 63 2.1.12. Zirai Girdi Maliyetleri. 63 2.1.13. Eğitim ve Sağlık Harcamaları.. 64 2.1.14. Sakatlık İndirimi. 64 2.1.15. Kültürel Harcamalar.. 64 2.1.16. Sponsorluk Harcamaları.. 65 2.1.17. Ar-Ge Harcamaları... 65 2.2. Kurumlar Vergisi Bakımından Ġndirilebilecek Giderler. 66
iv ÜÇÜNCÜ BÖLÜM TÜRK VERGĠ HUKUKUNDA GELĠR ÜZERĠNDEN ALINAN VERGĠLERDE KANUNEN KABUL EDĠLMEYEN GĠDERLER 1. TÜRK VERGĠ HUKUKUNDA KANUNEN KABUL EDĠLMEYEN GĠDERLERĠN GEÇĠRDĠĞĠ AġAMALAR. 67 1.1. Birinci AĢama (1961-1980 Dönemi).... 67 1.2. Ġkinci AĢama (1981-2000 Dönemi)... 67 1.3. Üçüncü AĢama (2000 Sonrası)... 68 2. GELĠR ÜZERĠNDEN ALINAN VERGĠLERDE KANUNEN KABUL EDĠLMEYEN GĠDERLER... 70 2.1. Gelir Vergisi Bakımından. 70 2.1.1. Ticari Kazanç Açısından... 70 2.1.1.1. Genel Olarak..... 70 2.1.1.2. Teşebbüs Sahibi ile Eşi ve Çocuklarının İşletmeden Çektiği Nakdi veya Ayni Değerler 71 2.1.1.2.1. İşletmeden Çekilen Paraların Kanunen Kabul Edilmeyen Gider Yazılması... 73 2.1.1.2.2. İşletmeden Çekilen Ayni Varlıkların Değerlemesi. 74 2.1.1.3. Teşebbüs Sahibi ile Yakınlarına Ödenen Aylık, Ücret, İkramiye, Komisyon ve Tazminatlar... 75 2.1.1.3.1. Küçük Çocuk Kavramı...... 76 2.1.1.3.2. Teşebbüs Sahibi ile Eşi ve Küçük Çocuklarına Ödenen Kiralar. 77 2.1.1.4. Sermayeye Yürütülecek Faizler.. 78 2.1.1.5. Teşebbüs Sahibi ile Yakınlarının Alacakları Üzerine Yürütülen Faizler... 79 2.1.1.6. Emsallerine Uygunluk İlkesine Aykırı İşlemler Nedeniyle İşletme Aleyhine Oluşan Farklar. 80 2.1.1.7. Para Cezaları, Vergi Cezaları ve Tazminatlar... 82 2.1.1.7.1. Para Cezaları. 83 2.1.1.7.2. Vergi Cezaları 83 2.1.1.7.3. Teşebbüs Sahibinin Suçlarından Doğan Tazminatlar.. 83 2.1.1.7.4. Yabancı Mahkeme veya Tahkim Kurulu Kararına İstinaden Oluşan Zarar, Ziyan ve Tazminatlar 89 2.1.1.8. Alkollü İçki ve Tütün Mamullerine Ait İlan ve Reklam Giderleri... 90 2.1.1.9. Deniz ve Hava Taşıtlarından İşletmenin Esas Faaliyet Konusuyla İlgili Olmayanlarının Giderleri ve Amortismanları. 92 2.1.1.10. Basın ve Radyo-Televizyon Yayınlarından Doğacak Tazminat Giderleri. 93
2.1.1.11. İşle İlgili Olmayan veya Mütenasip Olmayan Seyahat ve İkamet Giderleri.... 94 2.1.1.12. İşle İlgili Olmayan Taşıt Giderleri 96 2.1.1.13. Çıplak Ücretin Bir Günlük Tutarını Aşan Sendika Aidatları... 97 2.1.1.14. Beyan Edilen Gelirin % 10 unu Aşan Bireysel Emeklilik Primi Ödemesi.. 98 2.1.1.15. Özel İletişim Vergileri 99 2.1.1.15.1. Özel İletişim Vergisinin Mükellefleri Bakımından 99 2.1.1.15.2. Telekomünikasyon Hizmetlerinin Kullanıcıları Bakımından.. 100 2.1.1.16. Kanunen Kabul Edilmeyen Gider Niteliğindeki Katma Değer Vergisi.. 102 2.1.1.16.1. Hesaplanan KDV ve İndirilecek KDV 102 2.1.1.16.2. İndirimi Kabul Edilmeyen Giderler İçin Ödenen KDV... 102 2.1.1.16.3. Çalınan Malların KDV si.. 103 2.1.1.16.4. Bağışlanan Malların KDV si 103 2.1.1.17. Binek Otolar İçin Ödenen Motorlu Taşıtlar Vergisi... 104 2.1.1.18. Kuruma Fiilen Ödenmeyen SSK Primleri.. 104 2.1.1.19. İşle İlgili ve Mütenasip Olmayan Temsil ve Ağırlama Giderleri.... 106 2.1.1.20. Yurtdışından Türkiye ye Yönelik Yayın Yapanlara Ödenen Reklam ve İlan Bedelleri.. 108 2.1.1.21. Hırsızlık Nedeniyle Meydana Gelen Zararlar 109 2.1.1.22. Mesleki Derneklere Yapılan Ödemeler.. 109 2.1.1.23. Alınan Vadeli Çek Reeskontları ile VUK Hükümlerine Uygun Olmayan Diğer Reeskontlar. 110 2.1.1.24. Kıdem Tazminatı Karşılığı ile VUK Hükümlerine Uygun Olmayan Diğer Karşılıklar. 112 2.1.1.25.Tahakkuk Esasına Aykırı Olarak Bu Yıla Dâhil Edilmiş Giderler....... 114 2.1.1.26. Nedeni Bulunmayan Sayım ve Tesellüm Noksanları 114 2.1.1.27. Menkul Kıymetlerin Değerlemesinde Oluşan Giderler 115 2.1.1.28. Önceki Dönem Faiz Geliri Tahakkukları ile İhmal Edilen Faiz Tahakkukları.. 115 2.1.1.29. İşsizlik Sigortası Fonu'ndan Karşılanan Sigorta Primleri. 116 2.1.1.30. Hazine Tarafından Karşılanan Özürlü Personelin Sigorta Primi. 116 2.1.2. Zirai Kazanç Açısından... 117 2.1.2.1. Ticari Kazancın Hesabında İndirilemeyen Giderler.. 117 v
2.1.2.2. İşletmede Üretilen Mahsullerden İşletme Sahibi ile Yakınları Tarafından Tüketilenler Hariç İşletmeden Çekilen Mallar 118 2.1.2.3. İşletmeye Dâhil Olup Aynı Zamanda Zati İhtiyaçlar İçin de Kullanılan Taşıt Giderlerinin Yarısı. 118 2.1.3. Serbest Meslek Kazancı Açısından 119 2.1.3.1. Para Cezaları ve Vergi Cezaları... 119 2.1.3.2. Suçtan Doğan Tazminatlar.... 120 2.1.3.3. Mesleki Faaliyetle İlgili Olmayan Tazminatlar 121 2.1.3.4. İkametgâhlarının Bir Kısmını İşyeri Olarak Kullananların Isıtma, Aydınlatma vb. Giderlerinin Yarısı. 121 2.1.3.5. Mesleki Faaliyetle İlgili Olmayan veya Mütenasip Olmayan Seyahat ve İkamet Giderleri... 122 2.1.3.6. Mesleki Faaliyetle İlgili Olmayan Kitap ve Yayım Bedelleri... 122 2.1.3.7. Envantere Kayıtlı Olmayan Taşıtların Giderleri.. 123 2.1.4. Ücret Gelirleri Açısından 123 2.1.4.1. Bireysel Emeklilik Prim Ödemelerinin Aylık Ücretin %10 unu (Şahıs Sigorta Primlerinde % 5 ini) Aşan Kısmı. 124 2.1.4.2. Şahsi Vergiler.. 125 2.1.4.3. Yemek Bedelinin Kanuni Sınırı Aşan Kısmı. 125 2.1.5. Gayri Menkul Sermaye İradı Açısından... 126 2.1.5.1. Para Cezaları ve Vergi Cezaları... 126 2.1.5.2. Kiraya Verilen Malla İlgili Olmayan Zarar, Ziyan ve Tazminatlar 127 2.1.5.3. Sahip Oldukları Konutu Kiraya Verip, Kirada Oturanların Ödedikleri Kiranın Gayrisafi Hâsılattan İndirilemeyen Kısmı.. 127 2.1.5.4. İşyeri Olarak Kiraya Verilen Gayrimenkullerin İktisap Bedeli... 128 2.1.5.5. Kiralanmayan Gayrimenkullerle İlgili Giderler.... 128 2.1.6. Menkul Sermaye İradı Açısından.. 128 2.1.6.1. Gelir Vergisi.. 129 2.1.6.2. Sermayenin İdaresi İçin Yapılan Giderler 129 2.1.6.3. Borç Faizleri. 129 2.1.7. Diğer Kazanç ve İratlar Açısından 130 2.1.7.1. Gelir Vergisi.. 130 2.1.7.2. Borç Faizleri. 130 2.1.8. Tüm Gelir Unsurları Açısından Geçerli Olanlar. 131 2.1.8.1. Gelir Vergisi, Diğer Şahsi Vergiler ile Gecikme Zamları ve Gecikme Faizleri... 131 2.1.8.1.1. Gelir Vergisi ve Diğer Şahsi Vergiler.. 131 vi
vii 2.1.8.1.2. Vergi Cezaları ve Para Cezaları. 132 2.1.8.1.3. 6183 sayılı Kanun a Göre Ödenen Cezalar, Gecikme Zamları ve Faizler.... 133 2.1.8.1.3.1. Gecikme Zammı.... 134 2.1.8.1.3.2. Tecil Faizi...... 135 2.1.8.1.3.3. İstihkak İddiasının Reddi Tazminatı.... 135 2.1.8.1.3.4. İnkâr Tazminatı... 136 2.1.8.1.3.5. Satın Almaktan Vazgeçme Zarar ve Faizi.. 136 2.1.8.1.3.6. Mal Bildiriminde Bulunmama Cezası.... 137 2.1.8.1.4. Vergi Usul Kanunu na Göre Ödenen Gecikme Faizleri.. 137 2.1.8.1.4.1. Gecikme Faizi.... 137 2.1.8.1.4.2. Pişmanlık Zammı... 138 2.1.8.1.5. Sosyal Sigortalar Kanunu na Göre Ödenen Gecikme Zamları. 139 2.1.8.2. Beyan Edilen Gelirin % 10 unu Aşan Eğitim Giderleri. 140 2.1.8.3. Beyan Edilen Gelirin % 5 ini (Kalkınmada Öncelikli Yörelerde % 10) Aşan Bağış ve Yardımlar... 140 2.1.8.4. Kalkınmada Öncelikli Yörelerde 50, Diğer Yörelerde 100 Yatak Kapasitesinden Az Öğrenci Yurdu İnşası Dolayısıyla Yapılan Harcamalar Yahut Aynı Amaçla Yapılan Bağış ve Yardımlar... 142 2.1.8.5. Profesyonel Spor Dalları İçin Yapılan Sponsorluk Harcamalarının % 50 si... 142 2.2. Kurumlar Vergisi Bakımından 145 2.2.1. Öz Sermaye Üzerinden Ödenen veya Hesaplanan Faizler 145 2.2.2. Örtülü Sermaye Üzerinden Ödenen veya Hesaplanan Faiz, Kur Farkları ve Benzeri Giderler...... 147 2.2.2.1. Yasal Düzenleme. 147 2.2.2.2. Örtülü Sermaye Müessesesinin Düzenlenme Nedeni. 148 2.2.2.3. Örtülü Sermayenin Şartları.. 149 2.2.2.3.1. Borcun Ortaklardan veya İlişkili Kişilerden Temin Edilmiş Olması. 150 2.2.2.3.2. Borcun Özsermayenin 3 (Üç) Katını Aşması... 151 2.2.2.3.3. Borcun İşletmede Kullanılması 152 2.2.2.4. Örtülü Sermaye Sayılmayacak Borçlanmalar... 152 2.2.2.4.1. Gayrinakdî Teminatlar Karşılığında Üçüncü Kişilerden Yapılan Borçlanmalar.. 153 2.2.2.4.2. Banka ve Finans Kurumlarından veya Sermaye Piyasalarından Temin Edilen Krediler... 153 2.2.2.4.3. Bankalar Tarafından Yapılan Borçlanmalar.. 154
2.2.2.4.4. Finansal Kiralama Şirketleri ile Finansman ve Factoring Şirketlerinin Bankalardan Yaptıkları Borçlanmalar.. 154 2.2.2.5. Örtülü Sermaye Üzerinden Yapılan Ödemelerin Kâr Payı Sayılması ve Düzeltme İşlemleri.. 154 2.2.2.6. Kurumun Çıkardığı Tahvillerin Ortaklar Tarafından Satın Alınması Durumu. 155 2.2.2.7. Vadeli Mal Alımından Doğan Borçların Durumu.. 156 2.2.2.8. Örtülü Sermayenin KDV Kanunu Karşısındaki Durumu.. 156 2.2.3. Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Olarak Dağıtılan Kazançlar...... 157 2.2.3.1. Transfer Fiyatlandırması Kavramı.. 158 2.2.3.2. Yasal Düzenleme.. 160 2.2.3.3. Transfer Fiyatlandırmasının Şartları... 161 2.2.3.4. İlişkili Kişi Kavramı... 162 2.2.3.5. Emsallere Uygunluk İlkesi 164 2.2.3.5.1. Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi... 165 2.2.3.5.2. Maliyet Artı Yöntemi... 166 2.2.3.5.3. Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi... 166 2.2.3.5.4. Diğer Yöntemler... 166 2.2.3.6. Kurum Ortaklarına Ödenen Ücret ve Sigorta Primlerinin Durumu... 167 2.2.3.7. Transfer Fiyatlandırması ile Örtülü Kâr Dağıtımının Sonuçları.... 168 2.2.3.8. Transfer Fiyatlandırması ile Örtülü Kâr Dağıtımının Sonucunda Düzeltme İşlemleri... 170 2.2.4. Yedek Akçeler..... 170 2.2.4.1. Türk Ticaret Kanunu ve Bankacılık Kanunu na Göre Ayrılanlar.... 170 2.2.4.2. Sermaye Piyasası Kanunu na Göre Ayrılanlar. 172 2.2.5. Kurumlar Vergisi ile Her Türlü Para Cezaları, Vergi Cezaları, Gecikme Zamları ve Gecikme Faizleri... 172 2.2.6. Menkul Kıymetlerin İtibarî Değerlerinin Altında İhracından Doğan Zararlar ile Bu Menkul Kıymetlere İlişkin Olarak Ödenen Komisyonlar ve Benzeri Her Türlü Giderler... 173 2.2.7. İşletmenin Esas Faaliyet Konusuyla İlgili Olmayan Deniz ve Hava Taşıtlarının Giderleri ve Amortismanları... 174 2.2.8. Kurumun Kendisinin, Ortaklarının, Yöneticilerinin ve Çalışanlarının Suçlarından Doğan Maddî ve Manevî Zarar Tazminat Giderleri..... 175 2.2.9. Basın Yoluyla İşlenen Fiillerden veya Radyo ve Televizyon Yayınlarından Doğacak Maddî ve Manevî Zararlardan Dolayı Ödenen Tazminat Giderleri..... 176 2.2.10. Her Türlü Alkol ve Alkollü İçkiler ile Tütün ve Tütün Mamullerine Ait İlan ve Reklam Giderlerinin Yarısı...... 177 viii
ix 2.2.11. İstisna Kazançlarla İlgili Giderler.. 178 2.2.11.1. İstisna Edilen Kazançlara İlişkin Giderler... 179 2.2.11.2. İstisna Edilen Kazançlara İlişkin Zararlar... 180 2.2.11.3. Türkiye de Kurumlar Vergisinden İstisna Edilen Yurtdışında Elde Edilmiş Kazançtan Doğan Zararlar... 181 2.2.12. Profesyonel Spor Dalları İçin Yapılan Sponsorluk Harcamalarının Yarısı... 181 2.2.13. Bağış ve Yardımların Toplamının O Yıla Ait Kurum Kazancının % 5'ini Aşan Kısmı.. 183 2.2.14. Kalkınmada Öncelikli Yörelerde Elli (50), Diğer Yörelerde Yüz (100) Yatak Kapasitesinden Az Öğrenci Yurdu İnşası Dolayısıyla Yapılan Harcamalar Yahut Aynı Amaçla Yapılan Bağış ve Yardımlar.... 183 2.2.15. Şirket Ortaklarının Bağ-Kur Primleri. 184 2.2.16. Dar Mükellef Kurumlara Ait Kanunen Kabul Edilmeyen İndirimler..... 184 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM TÜRK VERGĠ HUKUKUNDA KANUNEN KABUL EDĠLMEYEN GĠDERLERĠN VERGĠLENDĠRĠLMEYLE ĠLĠġKĠSĠ 1. Ticari Bilanço- Mali Bilanço... 187 2. Kanunen Kabul Edilmeyen Giderlerin Vergilendirilmesi. 189 2.1. Gelir Vergisi Mükellefleri Açısından... 189 2.2. Kurumlar Vergisi Mükellefleri Açısından.. 191 2.3. Kanunen Kabul Edilmeyen Giderlerin Kurum Ortaklarının Gelirine Etkisi.... 191 BEġĠNCĠ BÖLÜM GELĠR ÜZERĠNDEN ALINAN VERGĠLERDE KANUNEN KABUL EDĠLMEYEN GĠDER UYGULAMALARINDA SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERĠLERĠ 1. GELĠR VERGĠSĠ BAKIMINDAN... 195 1.1. Eşe Ödenen Ücretin İndirim Konusu Yapılamaması..... 195 1.2. İşletmede Çalışan Eşin İşle İlgili Harcamalarının İndirilememesi.. 198 1.3. Ücretlilerde ve Emeklilerde Vergi İadesinin Kaldırılması. 199 1.4. Gider Kabul Edilmeyen Harcamaların Kapsam Genişliğinin Kayıtdışı Ekonomiyi Beslemesi... 201 1.5. Özel İletişim Vergisinin İndiriminin Kabul Edilmemesi. 203 1.6. İşletme Hesabı Esasında İşletmeden Çekilen Değerlerin Tespitinin Zorluğu... 206 1.7. İşle İlgili Olmayan Seyahat ve İkamet Giderlerini Tespit Zorluğu.. 208 1.8. Kanunen Kabul Edilmeyen Taşıt Giderlerinin Ayırt Edilmesindeki Güçlük... 209
x 1.9. Taşıt Giderlerinin İndiriminde Ticari Kazanç ve Serbest Meslek Kazancı İle Zirai Kazanç Arasındaki Farklılık... 211 1.10. Motorlu Taşıtlar Vergisinin İndirim Konusu Yapılamaması... 212 1.11. Lüks Taşıtların Edinme Bedelinin Büyük Kısmının Hemen Gider Yazılabilmesi... 213 1.12. Yurtdışında Yapılan ve Belgelendirilemeyen Giderlerle İlgili Götürü Gider Uygulamasında İspat Külfeti... 216 1.13. Beyanname Vermeyen/Veremeyen Mükelleflerin Giderlerinin İndirilememesi...... 218 1.14. Elde Olmayan Nedenlerle Zayi Olan Malların Bedelinin Kanunen Kabul Edilmeyen Gider Sayılması.... 219 1.15. Yasal Olarak Üyelik Mecburiyeti Olmayan Mesleki Teşekküllere Yapılan Ödemelerin Kanunen Kabul Edilmeyen Gider Sayılması.. 221 1.16. Yabancı Mahkeme Kararlarına Göre Ödenen Tazminatlarda Tenfiz Zorunluluğu....... 224 1.17. Sponsorluk Harcamalarının Kapsam Darlığı ve Şekil Şartlarının Yoğunluğu..... 226 1.18. Zirai Kazançta Kayıtdışılığın Yüksekliğinin Kanunen Kabul Edilmeyen Giderlere Etkisi... 228 1.19. Konusu Suç Teşkil Eden Faaliyet Giderlerinin İndirilememesi... 229 1.20. Ücretlilerin Mesleki Yayınlar İçin Ödedikleri Giderleri İndirememeleri...... 233 2. KURUMLAR VERGĠSĠ BAKIMINDAN. 234 2.1. Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Konusunda İlişkili Kişi Kavramının Genişliği ve Belirsizliği... 234 2.2. Örtülü Sermaye Uygulamasında Üç Kat Problemi... 238 2.3. Vergi Cenneti Sayılacak Ülkelerin Belirlenmemesi.... 241 2.4. Örtülü Kâr Dağıtımının Sadece Kanunen Kabul Edilmeyen Gider Sayılmasının Yetersizliği..... 243 2.5. Kurumlar Vergisinden İstisna Edilen Tüm Kazançlarla İlgili Giderlerin İndirim Konusu Yapılamaması.... 244 2.6. Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımının Tam Mükellef Gerçek Kişiler Açısından Mükerrer Vergilemeye Sebep Olması...... 246 2.7. GVK ile KVK Arasında Tekrar Uyumsuzlukları... 248 SONUÇ.. 250 KAYNAKÇA. 260 ÖZET. 278 ABSTRACT.. 279
xi SĠMGELER VE KISALTMALAR AB : Avrupa Birliği ABD : Amerika Birleşik Devletleri a.g.e. : Adı geçen eser a.g.m. : Adı geçen makale Ar-Ge : Araştırma ve Geliştirme AATUHK : Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun BKK : Bakanlar Kurulu Kararı Bkz. : Bakınız BSMV : Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi E. : Esas No EFT : Elektronik Fon Transferi FKK : Finansal Kiralama Kanunu GMSİ : Gayrimenkul Sermaye İradı GT : Genel Tebliğ GVK : Gelir Vergisi Kanunu GVGT : Gelir Vergisi Genel Tebliği IRS : Internal Revenue Service (ABD Vergi İdaresi) İMKB : İstanbul Menkul Kıymetler Borsası İSMMMO : İstanbul Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası K. : Karar No KDV : Katma Değer Vergisi KKEG : Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler KV : Kurumlar Vergisi KVK : Kurumlar Vergisi Kanunu m. : Madde MB : Maliye Bakanlığı MSİ : Menkul Sermaye İradı MTV : Motorlu Taşıtlar Vergisi OECD : Organization For Economic Co-operation and Development (Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü) ÖİV : Özel İletişim Vergisi ÖTV : Özel Tüketim Vergisi PWC : PriceWaterHouse Coopers s. : Sayfa SGK : Sosyal Güvenlik Kurumu SSK : Sosyal Sigortalar Kurumu SPK : Sermaye Piyasası Kanunu T. : Tarih TCMB : Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası TCK : Türk Ceza Kanunu TTK : Türk Ticaret Kanunu vb. : Ve benzeri vs. : Vesaire VUK : Vergi Usul Kanunu
xii TABLOLAR VE ġekġller Tablo 1 : İngiltere de Bazı Giderlerin İndirilebilme Durumu 39 Tablo 2 : Vergilendirmede Kanunen Kabul Edilmeyen Giderlerin Etkisi 192 Tablo 3 : Lüks Taşıt Bedellerinin İndirim Konusu Yapılabilecek Tutarı 215