Kırılgan Gruplar (Kırsalda Yaşayanlar, Engelliler, Kadınlar, Yaşlılar, Göçle Gelenler, Mülteciler, Mevsimlik İşçiler) Kolaylaştırıcı: Yrd.Doç.Dr. Miki SUZUKI HIM, Yrd. Doç Dr Ertuğrul Taş Sorunlar Açıklamalar Kırsalda Yaşayanlar Kadınların karar alma süreçlerine katılmaması Tarımsal örgütlerin aktif olmaması, birlik ve kooperatiflerin zayıf, güven duygusunun zayıf Çiftçilerin gelir seviyesi çok düşük, piyasa koşullarına yenik düşüyorlar. Çiftçilerin birliğe üye nın sebebi destek almak. Kadınların kayıt dışı çalışması Kırsal alanda dağlık kesimlerin dezavantajları (yaşlı nüfus, genç nüfus az) bulunmaktadır. Destek sisteminin etkinsizliği, değerlendirme sisteminin yetersizliği Sosyal yardımlarının çiftçileri yanlış yönlendirmesi Sivil toplum kuruluşlarının kendi aralarında ve kamu kurumlarıyla işbirliği eksikliği İş imkanlarının yetersiz nedeniyle özellikle erkek nüfusun şehir dışına göç etmesi İstihdam olanaklarının yetersizliği ve okul sorunu nedeniyle yakın yerleşim yerlerine göçün yaşanması Kooperatifleşmenin yetersizliği veya var olanların amacına uygun çalışmaması Tarımsal üretimde emeğin karşılığının alınmaması Sağlık ve Eğitim Hizmetlerine sınırlı erişim Yeterli ve kaliteli içme suyu temini bulunmaması Yoksulluk nedeniyle yaşanan göç Merkeze uzak ilçe köylerinden ilçe merkezine ulaşımın sınırlı Sosyal ve kültürel faaliyetlere erişimin sınırlı Ayvacık ilçesinde eşlerinden ayrı yaşayan kadınlar psikolojik desteğe ihtiyaç duyuyorlar Ayvacık ilçesinde
Mevsimlik Çalışanlar Altyapı hizmetlerinin yetersiz Ailelerin çok nüfuslu Kız çocuklarının erken yaşta evlendirilmeleri Barınma imkânlarının yetersizliği, sağlıksız Çalışma koşullarının yetersizliği ve uygun olmaması Ücret yetersizliği, çalışma saatlerinin uzunluğu Mülteciler, Sığınmacılar Sosyal güvencelerinin olmaması Çocuklarının eğitim alamaması Ücretlerin çok düşük Yeni tarım tekniklerinin bilinmemesi Teknoloji kullanımı konusunda yoksun kalmaları İşgücünün işverenler tarafından sömürülmesi, çalışma şartlarının ağır Aileler ile birlikte gelen yaşlı insanların sağlık hizmetlerinden faydalanması İş sağlığı ve iş güvenliğinin dikkate alınmaması Kişilerin kimlik taşımamaları nedeniyle sağlık hizmetlerinden yararlanamamaları Düzenli gelirlerinin olmaması nedeniyle yoksulluğun devam etmesi Sosyal olarak dezavantajlı olan mültecilerin suça bulaşma eğilimi Eğitim sorunu, çocuk işçiler Mültecilerin sosyal entegrasyonunun (kültür, sağlık, dil, eğitim)planlanmaması Düşük ücretle çalıştırılmaları, sigortasız çalışmaları nedeniyle işverenler tarafından tercih edilmeleri Sığınmacı çocukların sokaklarda dilenmeleri Bulaşıcı hastalıkların yayılması Barınma şartlarının çok iyi olmaması, evlerde kalabalık olarak ikamet etmeleri Kaçak olarak bulunanların sağlık hizmetlerinden yararlanamaması Dil bilmemeleri nedeniyle hizmetlerden faydalanamama Bazı mültecilerin durumları iyi ve iş kuruyorlar, Türkiye yi Avrupa ya geçiş bölgesi olarak kullanıyorlar. Hastalık riski ile ilgili aşı uygulamalarının yapılması Bu durum iş arayan vatandaşlarımız açısından işsizliğe neden oluyor.
Engelliler Politikalara katılamama Ulaşım ve erişim yetersizliği Engelilere yönelik veri tabanının yetersiz Kamu hizmetlerine erişim konusunda hizmet standartlarının düşük Toplumsal farkındalığın düşük Sosyal desteklerin amacı dışında kullanılması Özel eğitime ihtiyaç duyan çocukların tanı, değerlendirme ve eğitim imkânlarının yetersizliği İşyerlerinin kamu kurumlarının engellilerin erişimi açısından fiziksel olarak yeterli altyapıya sahip olmaması Evde bakım hizmetleri ile ilgili kontrol eksikliğinin bulunması Engellilerin işverenler tarafından tercih edilmemesi Rehabilitasyon hizmetlerinin yetersiz Engelli birey adına alınan sosyal yardımların başka amaçlar için kullanılması Gelir seviyesinin düşüklüğü nedeniyle yaşam koşullarının kötü Sağlık hizmetlerine erişimde güçlük yaşamaları Sosyal yaşamdan izole olmaları Engellilere yönelik eğitim veren kurum sayısının azlığı Bazı işyerlerinde engelli birey çalıştırılma zorunluluğu olduğu halde çalıştırılmaması Engelli vatandaşların özellikle de zihinsel engellilerin iş girmelerinde EKPSS ye girme şartının uygun olmaması Ayvacık ta engellilere yönelik bir rehabilitasyon hizmeti veren bir merkezin bulunmaması Kadınlar Şiddetin yaygın Çarşamba da fazla olduğu belirtilmiş Özgüven eksikliği Erken evlilik Toplumsal süreçlerde cinsiyet eşitsizliği Romenler özelinde çalışmalar yapılması gerekiyor. Kadınların katılamaması
Yaşlılar Eğitim seviyesinin düşük Kadının aile içinde ikinci planda kalması Kadınların özellikle kırsalda aile içinde karar vermede söz haklarının olmaması Dağ köylerindeki kadınların sağlık hizmetlerinden yeterli düzeyde yararlanamaması İstihdam olanaklarının yetersiz, işgücüne katılımın düşük Kadınların ücretsiz veya kaytdışı olarak çalışması Çiftçi kadınların sigortasız Toplumda erkeğe verilen değerin daha fazla, kız çocuklarının önemsenmeden büyütülmesi Kadınların karar alma mekanizmalarında yer almamaları Kadınların vasıfsız olmaları nedeniyle düşük ücretli işlerde çalıştırılması Kadınların şiddete maruz kalmaları durumunda ifade etmekte zorlanmaları Çocuk ihmal ve istismarının yaşanması Evde bakım hizmetlerinin yetersizliği Sosyal desteklerin sadaka bakış açısı ile verilmesi Yaşlı hizmet sunum imkânlarının yetersizliği Huzur evleri ile ilgili algı problemi Yaşlıların sosyal imkânlarının ve yaşlılıkları dönemlerinde katılabilecekleri sosyal imkânlarının yetersizliği Gelir düzeyinin düşük Yaşlıların maaşları olmaması durumunda aileleri tarafından önemsenmemeleri Emekli olduktan sonra insanların kendilerini her türlü ortamdan çekmesi Rapor,ilaç yazdırma vb işlemler için evden çıkmalarında zorluklar yaşanması Yaşlı hastaların sağlık kurumlarında terk edilmesi Sosyal güvencesi ve düzenli geliri olmayan kırsalda yaşayan yaşlıların ölünceye kadar çalışmak zorunda Tarımda ücretsiz aile işçisi olarak çalışıyorlar Evde temizlik, yaşlı bakım, çocuk bakım hizmetlerinde kayıtdışı çalışıyorlar Üretim ve pazarlamayı kendi yapan kadınlara çalışan kadın statüsünün kazandırılması Vezirköprü ve Salıpazarı ilçelerinde Belediye hizmeti olarak değil de sosyal güvence olarak ele alınması. İyi bir şey mi? Kentleşmenin sonucu, algı Aile hekimleri yaşlıları 3 ayda bir ziyaret ediyor, bu ziyaretler sıklaştırılmalıdır.
Diğer Gruplar (Romanlar vs.) Huzurevlerinde çalışan kimselerin bu konuda eğitimsiz olmaları Kadınlar arasında okur yazarlığın düşük Göçle gelenlerin Kültürel entegrasyonu Belediye hizmetlerinde sıkıntı bulunuyor. Trans bölge nda Romenlerin dışlanması, düşüncelerine ve inançlarına saygı duyulmaması Romenlerin eğitim düzeylerinin düşük Çocuk suçlarında artış yaşanması Romenlerin istihdam edilebilirliklerinin düşük Romenlerin okula devam oranlarının düşük Romenler arasında erken evliliklerin yaygın istismar vakalarının çokluğu Madde bağımlılarının Atakum sahil kesimi şehrin görünür yerlerini işgal etmeleri Romenler arasında suç oranlarının fazla, şiddet vakalarının yaygın Romenlerin barınma koşullarının iyi olmaması Bonzai gibi uyuşturucu madde kullanımının yaygınlaşması 550 sertifika var. Fazla kurs veriliyor. Romenlerin bir kısmı Türk vatandaşı değil ve olmak da istemiyorlar II. BÖLÜM Başlık Çözüm Önerileri 1.Kırsal/Tarım Çiftçi örgütlerine yönelik yönetici eğitimlerinin verilmesi Çiftçilerin örgütlenme konusunda bilinçlendirilmesi Başarılı örneklerin çoğaltılması, başarılı uygulamaların yayımı Kırsal alandaki desteklerin koşullu ve uygulamanın kontrollü ve destek mekanizmalarının uyumlaştırılması Kırsal alanlardaki uygulamaların objektif olarak değerlendirilmesi Kırsal kesimin güçlendirilmesi için tarımın desteklenmesi Kırsalda altyapının iyileştirilmesi Eğitim hizmetlerinin iyileştirilmesi Gençelerin tarımsal retime dahil için yönünde projeler geliştirilmesi
Dağınık köy düzeninin toplu bir hale getirilmesi Kurumlar arası işbirliği ve koordinasyonun sağlanması Kırsal alan ile ilgili disiplinler arasın çalışmalara önem verilmesi Üreticinin kazanacağı bir iş modelinin tasarlanması Var olan birlik ve kooperatiflerin güçlendirilmesi İthalat politikalarının yerelde üreticiye etkilerinin kontrolü ve maliyet hesaplarının göz önüne alınması İthalat politikalarının yerelde üreticiye etkilerinin kontrolü ve maliyet hesaplarının göz önüne alınması Tarımsal teşviklerin daha etkin kullanılması Çiftçilik mesleğinin daha cazip hale getirilmesi, gelir getirici ve itibarı artırıcı çalışmaların yapılması 2.Mevsimlik işçiler Mevsimlik işçilerinin kendisine sorması-saha araştırması ve işbirliği yapılması lazım Çiftçi kooperatiflerinin mevsimlik işçiler için imkânlar hazırlaması Denetim Farkındalık yaratılması-medya aracılığı ile. Belediyeler tarafından geçici barınakların kurulması ve kontrol edilmesi Mevsimlik işçilerin kayıt altına alınıp takip edilmesi Ücretlerin iyileştirilmesi Çalışma saatlerinin ve şartlarının iyileştirilmesine yönelik tedbir alınması, denetimlerin yapılması Çocuk işçilerinin çalışmasının önlenmesi, okul çağındaki çocukların iller arası göçüne izin verilmemesi İş sağlığı konusunda bilinçlendirme yapılmalı Kayıt dışı istihdam ve vergi kaybını önleyecek önlemler alınmalı 3.Mültecilersığınmacılar Saha araştırması Entegrasyonu konusunda çalışmalar yapılması Çocukların korunması-dilencilik, işçilik konusunda. Samsun halkına yönelik farkındalık eğitimleri Dil eğitimi verilmeli, zorunlu tutulmalı Toplumla entegrasyonlarının sağlanması için sivil toplumun harekete geçmesi Kaçak çalışmanın önüne geçilmesi Kayıt altına alınmaları Mesleki eğitim kursları verilmesi Kamu kurumlarında tercüman istihdam edilmesi Barınmak için toplu merkezlerin oluşturulması Belediyelerin mültecilerle ilgili çalışmalar yürütmesi ve bütçelerinin artırılması
4.Engelliler Saha araştırması Engelliler haftası etkinlikleri; kamu kurumlarının örnek ve eksikliklerinin giderilmesi Esnafların kaldırımlar ile ilgili eğitilmesi Engelli araçlarının şarj edilmesi için altyapı oluşturması Evrensel tasarım ilkesinin hayata getirilmesi (yeni ruhsatlar verilirken, makul uyumlaştırma) Kitle iletişim araçlarını etkin kullanmak Engelli haftasını konseptini farklı algılamak lazım-engellilik kutlanacak bir şey değil Belediye de karar alıcı konumda olan bir kişinin tekerlekli sandalye ile dolaşması lazım Destek eğitim hizmetlerinin (rehabilitasyon merkezlerinde) niteliğinin sayısının ve niteliğinin artırılması Kurumlar arası koordinasyonun artırılması gerekiyor. Zihinsel engellilere yönelik el işi sanatları ile ilgili eğitimler, kurslar düzenlenmesi Engelli bireylerin sosyal hayat ile bütünleşmeleri için onlara yönelik sosyal alanlar, hobi merkezleri vb. açılması Belediye ve STK işbirliği ile engelliler ile ilgili farkındalığın artırılması, engelli hakları ve sorunları ile ilgili kampanya ve projeler geliştirilmesi Engelli olarak işe alımlarda yasal prosedürün biraz daha esnekleştirilmesi Engelli bireyler için verilen sosyal yardımların denetiminin yapılması Engellilere verilen özel eğitim saatlerinin artırılması Hızla artan otizm ile ilgili erken teşhis vb. çalışmaların yürütülmesi Engellilerin hizmetlere erişimini kolaylaştıracak internet ve mobil uygulamaların kullanılması Zihinsel engelli bireylerin evlenmeleri durumunda doğum kontrolünün yapılması Devlet destekli rehabilitasyon merkezlerinin açılması ve bu merkezlere katılımın zorunlu sağlanması Engellilere yönelik mesleki eğitim kurslarının düzenlenmesi Engelli çalıştırması zorunlu olan işyerlerinde engelli bulunmaması durumunda ağır cezalar uygulanması 5.Yaşlılar Yaşlı hizmetlerinin sosyal güvenlik sistemi içerisine alınması Evde bakım hizmetleri verebilecek kişilerin yetiştirilmesi Yaşlı yaşam evlerinin yaygınlaştırılması Yaşlıların evlerinin uzaktan sürekli destek konusunda altyapının oluşturulması Yaşlı bakım uzmanlarının düzenli olarak kendi evinde yaşayan yaşlıları ziyaret etmeleri Yaşlı bakımı konusunda insan kaynağı yetiştirilmesi Rehabilitasyon merkezlerinin çoğaltılması Engelle göre yaşlıların ayrılmaması gerekiyor.
Huzurevlerinde engellilerin hizmet sunumu için altyapı oluşturulması gerekiyor. Yerel yönetimlerin ve STK ların yaşlıların sosyal hayata entegrasyonu ile ilgili kampanya, etkinlik düzenlemesi Emekli maaşlarının yalıların yaşam standartlarının yükseltilmesi Huzurevlerine kabul yaşının 65 ten aşağıya çekilmesi Huzurevi sayısının artırılması Yaşlıların barınma şartlarının iyileştirilmesi Sağlık raporlarının çıkarılması veya ilaç yazdırmaya yönelik prosedürlerin kolaylaştırılması Devlete bağlı yaşlı bakım merkezlerinin ve huzurevlerinin denetiminin daha sık yapılması Bakım evlerinde sosyal etkinliklerin daha fazla yapılması Yaşlıların rutin sağlık kontrollerinin yapılması Yaşlılara asgari gelir güvencesi sağlanmalı Ev odaklı üretim hizmetlerinin geliştirilmesi Yaşlıların grup çalışmaları yürütebileceği mekanlar oluşturulması Özellikle kırsalda yaşayan yaşlıların yalnızlık sorunu için düzenli ziyaretler yapılması ve yaşlılara psiko sosyal destek verilmesi 1. Kadınlar Kadınların kamusal alana daha çok çıkması için çalışmalar yapılması lazım. Projelerde sahaya inilmesi Pozitif ayrımcılık kadını ötekileştiriyor Anne eğitimlerinin artırılması Genç çiftlere aile eğitimi verilmesi çeyiz desteği ile birlikte Kamu kurumlarda cinsiyet dengesi sağlanması lazım Şiddet uygulayan erkeklere yönelik rehabilitasyon hizmetlerinin artırılması Medyada kadının cinsel meta olarak gösterilmesinin önüne geçilmesi Kadına yönelik şiddet karşıtı çalışmaların sadece kadınlar veya sadece erkeklerle değil kadın erkek birlikte yürütülmesi Yapılan çalışmalar ile özellikle sosyal statüsü düşük ve şiddete maruz kalma olasılığı yüksek kadınlara ulaşılması Açılan meslek kurslarının sistematik ve kurumsal hale getirilmesi Bazı kurumlarda kadın istihdamının zorunlu tutulması Sosyal hizmetlerde çalışan sosyologların aile içi şiddet vakalarında tespit sürecine dahil edilmesi Özellikle kırsaldaki kadınların sosyal güvenliğinin sağlanmasına yönelik tedbirler alınması Kadınların mirastan mahrum edilmemesi için bilinçlendirme yapılması 2. Diğer Ana sınıfı düzeyinde cinsellik ve toplumsal cinsiyet eğitimleri verilmesi gerekiyor. Romenlerin bulunduğu mahallelerde onlara yönelik eğitim çalışmalarının düzenlenmesi Kurumlar arası koordinasyon ve işbirliğinin artırılması
Romenlerin vatandaşlığa alınmaları konusunda kolaylaştırıcı düzenlemeler yapılması Romenlerin barınma yerlerinin kendileri ve devlet desteği ile daha düzenli ve daha hijyenik bir ortama kavuşturulması Romenlerin istihdam edilebilirliklerinin artırılması