AYRANCI İLÇE RAPORU 2011
ÖNSÖZ Mevlana Kalkınma Ajansı, TR52 (Konya, Karaman) Düzey 2 Bölgesi için bölgesel gelişmeyi hızlandırmak, bölgesel gelişmenin sürdürülebilirliğini sağlamak ve bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarını azaltmak amacına yönelik olarak faaliyet göstermektedir. Bu amaçlara ulaşmak için kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini geliştirmek, kaynakların yerinde ve etkin kullanımını sağlamak ve yerel potansiyeli harekete geçirmek istemektedir. Bölgesel gelişmeye yönelik olarak icra edilecek bütün faaliyetlerin temeli ise bölgenin bütün detayları ile iyi tanınmasından geçmektedir. Bu nedenle, bölgenin kaynak ve olanaklarının doğru şekilde tespit edilmesi, mevcut sahip olunan değerlerin rekabet edebilirlik açısından yeniden yorumlanması ve bölgesel kalkınmayı sürdürülebilir şekilde sağlanmasına yönelik olarak faaliyetlerin birbiri ile ilişkili olarak icra edilmesi gerekmektedir. Bu amaca yönelik olarak MEVKA, Bölgenin Mevcut Durum çalışması ve 2010-2013 bölge planını hazırlamıştır. Bu işlem yapılırken bölgeyi oluşturan ilçelere yönelik olarak GZFT Analizi çalışması gerçekleştirilmiş ve her ilçe için bir İlçe Raporu hazırlanmıştır. Diğer yandan MEVKA, Konya-Karaman (TR52) Bölgesi 2023 Vizyonu Temel Çerçevesinin Belirlenmesi İçin Teknik Destek Alınması İşi için ihaleye çıkmış ve bu kapsamda gerçekleştirilecek faaliyetler ile MEVKA tarafından yürütülen Bölge ye ilişkin stratejik plan ve vizyon çalışmalarının kapsamlı ve derinlikli olmasının sağlanması amaçlanmıştır. İhale kapsamı faaliyetlerin icrasına yönelik olarak Yüklenici tarafından ilçelerde İlçe Odak Grup Toplantıları düzenlenmiş, GZFT Analizleri yapılmış ve ilçelere yönelik olarak gerçekleştirilen çalışmalar ve planlar incelenmiştir. Bütün çalışmaların, bilgilerin özgün bir yöntemle Rekabetçilik ekseninde yeniden yorumlanması temelinde birleştirilerek 2023 Vizyon Stratejisinin Belirlenmesi amacına hizmet etmesi sağlanmıştır. Elinizde yer alan doküman, 2023 Vizyon Stratejilerinin belirlenmesine esas oluşturan İlçe Raporu dur. İlçenin mevcut durumunu göstermekte ve ilçe potansiyellerin kullanımına yönelik olarak altyapı oluşturmaktadır. Ayrancı İlçe Raporu, 2011 Sayfa 1
1. DOĞAL YAPI 1.1.COĞRAFİ ÖZELLİKLER Karaman ili Ayrancı ilçesi, 37 36 Kuzey enlemi ile 33 68 Doğu boylamı arasında yer almaktadır. İl merkezine uzaklığı 45 km dir. İlçenin deniz seviyesinden ortalama yüksekliği 1.135 metredir. İlçenin, kuzeyinde Konya ili Karapınar ilçesi, güneyinde Mersin ili, batısında Karaman ve doğusunda Konya ili Ereğli ilçesi bulunmaktadır. İlçenin yüzölçümü 2.432,1 km² dir. Ön Toroslar ın kuzey eteklerinde yer alan Ayrancı topraklarının bir bölümü İç Anadolu Bölgesinde, bir bölümü de Akdeniz Bölgesinde bulunmaktadır. Ayrancı ilçesini kuşatan dağlar; Bolkar, Bozoğlan, Musa, Meke ve Çakırdağ silsileleridir. Toroslara dâhil bu dağların arasındaki "Tarihi Mara Yolu" üzerinden Mersin iline ulaşma olanağı mevcuttur. Türkiye nin en az yağış alan bölgesinde kurulu olması nedeniyle önemli bir akarsuyu yoktur. Güneydeki Toroslardan kaynaklanarak Berendi- Kıraman-Üçharman (Divle) vadisi boyunca uzanan Divle Deresi ile Kayaönü ve Küçükkoraş tan doğarak kuzeye doğru uzanan Buğdaylı Deresinin birleşerek oluşturduğu Koca Dere, Ayrancı Barajını besleyen akarsulardır. Ayrıca, Hışılayık Mağarası Kaynak Geliştirilmesi Tüneli ve Hışılayık Derivasyon kanalı Buğdaylı çayına dökülerek Ayrancı Barajına ulaştırılması ile barajın kaynağına katkı sağlamaktadır. İlçe Alan Kullanım Dağılımı Tablosu Alan Adı Ayrancı Alan Kullanım Türü Karaman Alan Kullanım Türü Türkiye Alan Kullanım Türü Karaman Ayrancı Alan Kullanım/ TR52 28. Orta Anadolu Havzası (İle düşen) Arazi Türkiye (Ha) (Ha) (Ha) Tarım Arazisi 68.282,2 28,08 264.880,60 30,03 24.294.680,8 31,00 25,78 2,72 3,64 0,28 Çayır-Mera 118.841,9 48,86 290.098,82 32,88 14.616.687,3 18,65 40,97 11,30 13,25 0,81 Orman 32.950,7 13,55 160.972,33 18,25 21.389.783,0 27,30 20,47 4,70 22,61 0,15 Diğer 23.135,4 9,51 166.241,62 18,84 18.056.548,9 23,04 13,92 3,31 7,74 0,13 243.210,2 100 882.193,37 100 78.357.700,0 100 27,57 4,90 7,56 0,31, DSİ Ayrancı İlçe Raporu, 2011 Sayfa 2
Ayrancı ilçesi 243.210,2 ha lık alan ile Karaman ın %27,57 sini, Türkiye nin ise %0,31 ini kapsamaktadır. İlçe toplam alanının %28,08 i tarım arazilerine ayrılmış olup, bu oran Türkiye ortalamasının ve Karaman ortalamasının altındadır. alanın %48,86 gibi büyük bir oranı çayırmera alanları için ayrılmıştır. Ormanlık alan ise toplam alanın %13,55 ini oluşturmakta ve bu alan Karaman toplam ormanlık alanın %20,47 sini kaplamaktadır. 1.2.DOĞAL KAYNAKLAR 1. Enerji Kaynakları Potansiyel Mevcut Çalışma 1.1. Güneş Var- Çok Yüksek Var 1.2. Su Gücü Buğdaylı Çayı Ayrancı Barajı (Sulama) 1.3. Kömür Yok Yok 1.4. Doğalgaz Yok Yok 1.5. Rüzgar Yok Yok 1.6. Biyokütle Var Yok 1.7. Petrol Yok Yok 1.8. Jeotermal Enerji Yok Yok 2. Biyolojik çeşitlilik 2.1. Ormanlar 32.950 hektar orman alanına sahiptir. (Ardıç Ağaçları Orman Ürünleri, Hayvan bulunmaktadır.) Otlatma ve Dinlenme 2.2. Çayır ve Mera 118.841 hektar çayır-mera alanı bulunmaktadır. Hayvan Otlatma 2.3. Sulak Alanlar Ayrancı Barajı, Divle Deresi, Koca Dere, Buğdaylı Deresi, Akgöl Sazlığı, Ayrancı Hışılayık Derivasyon Kanalı Sulama, Gezi ve Mesire, Balıkçılık 2.4. Flora - - 2.5. Fauna Akgöl, göçmen kuşların konaklama yeridir. Akgöl de 150 kuş türü bulunmaktadır. (Flamingo, Küçük Karabatak, Ak Pelikan, Tepeli Pelikan, Alaca Balıkçıl, Kuş Gözleme Yaz Ördeği), Boz Kaz, Dikkuyruk, Angut, Suna) 2.6. Milli Park, Tabiat Parkı ve Diğer Hassas Akgöl Tabiatı Koruma Alanı Koruma Alanı, Turizm Alanlar 3. Toprak Ayrancı Ovası Toros Dağlarının genellikle çıplak olan 3.1. Toprak kuzey uzantıları arasında kalmıştır ve alüvyon Tarım topraklarla kaplıdır. 4. Su Kaynakları 4.1. Barajlar Ayrancı barajı İlçeye bağlı Karaağaç, Dokuzyol, Kale, Ambar, Kavuklar, 4.2. Yeraltı Su köylerinde tarımsal sulama kooperatiflerine ait kuyular Kaynakları bulunmaktadır. Sulama 4.3. Akarsular Koca Dere Ayrancı Baraj Suyu 4.4. Göller ve Göletler Yok Yok 5. Mineral Kaynaklar 5.1. Sanayi Madenleri Kalker, Mermer Kalker, Mermer Ocağı 5.2. Metalik Madenler Boksit Yok 5.3. Enerji Madenleri (Bakınız 1. Enerji Kaynakları) 5.4. Kıymetli Taşlar (Madenler) Yok Yok 5.5. Diğer Mineraller Yok Yok 5.6. Maden Kanununa Tabi Olan Doğal Taş, Kum, Ariyet Malzemeler *MTA 2009, Karaman Tarım İl Müdürlüğü 2010, Elektrik İşleri Etüt İdaresi Veri Tabanı Taş Ocağı, Kum Ocağı, 1 (A) Grubu (Ariyet) Ocağı, 2. Grup (Kalker) Ocağı Ayrancı İlçe Raporu, 2011 Sayfa 3
2. DEMOGRAFİK YAPI 2.1. NÜFUS 2010 yılı itibariyle ilçe nüfusu 9.443 olup, bunun %25 i ilçe merkezinde yaşamaktadır. İlçe nüfusunun Karaman nüfusuna oranı %4,06 iken, TR52 bölgesi nüfusuna oranı %0,42 dir. 2023 yılında Karaman nüfusunun 268.918 e kadar artacağı düşünülmektedir. Ayrancı nüfusunun ise %41 oranında azalacağı varsayılmaktadır. Buna bağlı olarak ilçe nüfusunun Karaman nüfusuna oranı da %2,08 e düşecektir. İlçe Nüfus Durumu ve 2023 Projeksiyonu Ayrancı İlçe Nüfusu İlçe İlçe YILLAR İlçe Merkez Köy Nüfusu Nüfus Nüfus Karaman Nüfus Nüfus Oranları İlçe Nüfusu/ Karaman Nüfusu TR52 Bölge Nüfusu İlçe Nüfusu/ TR52 Nüfusu 2008 2.590 7.609 10.199 230.146 4,43 2.200.013 0,46 2009 2.490 7.379 9.869 231.872 4,26 2.224.547 0,44 2010 2.415 7.028 9.443 232.633 4,06 2.246.478 0,42 2020 1.710 4.731 6.441 257.397 2,50 2.569.126 0,25 2023 1.510 4.089 5.599 268.918 2,08 2.708.716 0,21 *TÜİK ( 2008-2009-2010 ADNKS) Ayrancı ilçe nüfusunun %61,76 sı aktif nüfus olarak nitelendirilebilecek 15-64 yaş grubu içerisinde yer almaktadır. Bu oran, Karaman ve Türkiye ortalamasının altındadır. Ancak 65 yaş üstü yaşlı nüfusun %15,98 oran ile Karaman ve Türkiye ortalamalarının oranından oldukça yüksek olduğu dikkat çekmektedir. 2023 yılı için yapılan projeksiyonda 15-64 yaş grubu oranının artış göstereceği, buna karşılık 65 yaş üstü grubu oranının azalacağı gözlenmektedir. İlçede Bulunan Nüfusun Yaş Aralıklarına Göre Dağılımı ve 2023 Projeksiyonu YILLAR Ayrancı İlçe Nüfusu Yaşa Göre Karaman İl Nüfusu Yaşa Göre TR52 Bölge Nüfusu Yaşa Göre 0-14 15-64 65 Üstü 0-14 15-64 65 Üstü 0-14 15-64 65 Üstü 2008 22,96 62,25 14,79 26,45 64,89 8,66 27,36 65,48 7,16 2009 22,70 62,05 15,25 26,01 65,18 8,82 27,06 65,62 7,32 2010 22,26 61,76 15,98 25,50 65,45 9,05 26,69 65,74 7,57 2020 22,64 62,02 15,34 26,21 65,40 8,39 27,19 65,88 6,93 2023 22,64 62,02 15,34 26,27 65,44 8,29 27,23 65,94 6,83 *TÜİK ( 2008-2009-2010 ADNKS) Ayrancı İlçe Raporu, 2011 Sayfa 4
3. EKONOMİK YAPI 3.1. TARIM İlçe Akdeniz bölgesine geçiş noktasıdır. Geçim tarım ve hayvancılığa dayanmakta olup, Karapınar a sınırdır. Türkiye nin en kurak ilçelerinden biri konumundadır. Son dönemlerde arazi toplulaştırması ile ilgili çalışmalar devam etmektedir. Ayrancı İşlenen Arazi Kullanım Durum Tablosu İşlenen Arazi Türü Ayrancı İşlenen Arazi Karaman İşlenen Arazi Türkiye İşlenen Arazi Karaman İşlenen Arazi Ayrancı İşlenen Arazi/ 28. Orta TR52 Anadolu İşlenen Havzası (İle Arazi düşen) İşlenen Arazi Türkiye İşlenen Arazi (Ha) (Ha) (Ha) Tarla 58.563,2 85,77 198.025,4 74,76 16.438.196,6 67,33 29,57 3,89 4,99 0,36 Arazisi Nadas 8.241,0 12,07 23.404,6 8,84 4.249.025,5 17,40 35,21 0,90 1,27 0,19 Sebze 507,0 0,74 12.141,7 4,58 729.415,9 2,99 4,18 1,70 2,64 0,07 Meyve 963,0 1,41 26.749,3 10,10 2.520.252,9 10,32 3,60 2,01 3,55 0,04 Bağ 8,0 0,01 4.559,6 1,72 477.785,6 1,96 0,18 0,05 0,14 0,00 68.282,2 100 264.880,6 100 24.414.676,5 100 25,78 2,72 3,64 0,28 *Karaman Tarım İl Müdürlüğü (2010), TÜİK (2009), İlçede işlenen toplam arazi 68.282,2 ha olup, Karaman toplam işlenen alanın % 25,78 ini oluşturmaktadır. Bu arazilerin % 85,77 gibi büyük bir oranında tarla tarımı yapılmaktadır. Tarım arazilerinin toplam işlenen araziye oranı, Karaman (%74,76) ve Türkiye (%67,33) oranlarına göre yüksektir. İlçede genellikle kuru tarım yapıldığından nadas için ayrılan alanların oranının yüksek olduğu görülmektedir. Bu arazilerin %12,07 lik oranı nadasa ayrılmıştır. Buna karşın, ilçede bağcılık faaliyeti çok az görülürken, meyvecilik için ayrılan alan %1,41 orana sahip olup, Karaman da meyveciliğe ayrılan alanın oranından (%10,10) oldukça düşüktür. Ayrancı Arazi Sulama Durum Tablosu Sulama Durumu Ayrancı Sulama Durumu Karaman Sulama Durumu Türkiye Sulama Durumu Karaman Arazi TR52 Arazi Ayrancı Arazi/ 28. Orta Anadolu Havzası (İle düşen) Arazi Türkiye Arazi (Ha) (Ha) (Ha) Sulu Arazi 6.933,2 20,35 156.426,0 59,06 5.420.000,0 22,31 4,43 1,03 10,75 0,13 Kuru Arazi 27.133,7 79,65 108.454,6 40,94 18.874.680,8 77,69 25,02 1,48 2,09 0,14 34.066,9 100 264.880,6 100 24.294.680,8 100 12,86 1,36 2,50 0,14 * Karaman Tarım il Müdürlüğü (2010), DSİ, TÜİK (2009) *İlçe 28 Nolu Orta Anadolu Havzasında bulunmaktadır. 28. Orta Anadolu Havzasında bulunan Ayrancı ilçesinin toplam işlenen arazisinin %79,65 i kuru arazi, %20,35 i sulu arazi niteliğindedir. Kuru arazi oranı, Karaman ve Türkiye kuru arazi oranlarına göre yüksektir. İlçede açık kanal sulama sistemi hakim olup, mevcut suyun daha ekonomik kullanılması için yağmurlama veya damlama sulama sistemlerinden birisine geçmekte yarar vardır. Ayrancı İlçe Raporu, 2011 Sayfa 5
Tarla Arazisi Ekim Türü 3.1.1.Bitkisel Üretim Ayrancı İşlenen Tarla Arazisi Durum Tablosu Ayrancı KARAMAN TÜRKİYE Ekim Alanı Dekar Ürün Ekim Alanı Dekar Ürün Ekim Alanı Dekar Ürün (Ton) Da % (Ton) Da % (Ton) Da % Durum Buğdayı 84.742 15,57 141 11.970,00 476.366 25,50 163,45 77.863 13.340.000 8,34 258,62 3.450.000 Buğday (Diğer) 110.795 20,35 176 19.513,00 336.534 18,01 161,72 54.425 67.600.000 42,26 239,79 16.210.000 Arpa 271.029 49,79 290 39.329,00 610.775 32,69 163,06 99.595 30.332.000 18,96 238,69 7.240.000 Şeker Pancarı 2.100 0,39 6.113 12.837,00 91.964 4,92 6.265,36 576.188 3.291.669 2,06 5.450,76 17.942.112 Mısır 1.211 0,22 212 257,00 33.846 1,81 727,09 24.609 5.940.000 3,71 725,59 4.310.000 Diğer 74.455 13,68 191 14.229,00 318.839 17,07 256,20 81.685 39.473.771 24,67 400,38 15.804.537 544.332 100 98.135,00 1.868.324 100 914.365 159.977.440 100 64.956.649 * Karaman Tarım İl Müdürlüğü 2010, TÜİK 2009 ** (ler 2008 2009-2010 Ortalaması) Ayrancı da en fazla yetiştirilen tarla ürünleri buğday, arpa ve yem bitkileridir. Bu ürünler içerisinde en fazla yetiştirme alanına sahip ürün ise %49,79 oran ile arpa olup, bu oran Karaman ve Türkiye arpa ekim alanlarının üstündedir. İlçede arpa verimi (290 kg/da), Karaman ortalamasının (163,06 kg/da) ve Türkiye ortalamasının (238,69 kg/da) ütündedir. Buğday çeşitlerinde ise ilçe verimi 176 kg/da olup, Karaman veriminin üstünde, Türkiye veriminin altındadır. Şeker pancarı ekim alanı toplam alanın %0,39 unu oluşturmakta ve 6.113 kg/da verim vermektedir. İlçede sulama olanaklarının iyileştirilmesi durumunda, su ihtiyacı fazla olan şeker pancarı veriminin, Karaman şeker pancarı verimine yaklaşması mümkündür. Ayrancı İşlenen Sebze Arazisi Durum Tablosu Ayrancı KARAMAN TÜRKİYE Sebze Arazisi Ekim Alanı Dekar Ürün Ekim Alanı Dekar Ürün Ekim Alanı Dekar Ürün Ekim Türü Da % (Ton) Da % (Ton) Da % (Ton) Fasulye 550 10,85 500 275 11.515 9,48 974,12 11.217 373.312,38(*) 5,12 1.575 587.967 Domates 250 4,93 4.500 1.125 14.070 11,59 2.835,47 39.895 1.116.888,89(*) 15,31 9.000 10.052.000 Sebze 4.270 84,22 0 4.354 95.832 78,93 0,00 153.728 5.803.957,73 79,57 2.306 13.381.165 (Diğer) 5.070 100 5.754 121.417 100 204.840 7.294.159,00 100 24.021.132 * Karaman Tarım İl Müdürlüğü 2010, TÜİK 2009 ** Sebze üretim alanı verisi bulunmadığından ortalama verim ile ekim alanı hesaplanmıştır İlçede sebze olarak domates, fasulye ve çeşitli sebzelerin yetiştiriciliği yapılmaktadır. Domates verimi 4.500 kg/da olup, Karaman domates ortalama veriminin oldukça üstünde ve Türkiye domates veriminin oldukça altındadır. Fasulye verimi 500 kg/da olup, Karaman fasulye verim ortalamasının yarısı kadar, Türkiye fasulye verim ortalamasının üçte biri kadar olduğu görülmektedir. Ayrancı İlçe Raporu, 2011 Sayfa 6
Ayrancı İşlenen Meyve-Bağ Arazisi Durum Tablosu Meyve- Ayrancı KARAMAN TÜRKİYE Bağ Arazisi Ekim Alanı Dekar Ürün Ekim Alanı Dekar Ürün Ekim Alanı Dekar Ürün Ekim Türü Da % (Ton) Da % (Ton) Da % (Ton) Elma 7.870 81,05 1.166 9.176 206.178 65,85 800 165.040 1.650.775 5,51 1.575,02 2.600.000 Kiraz 730 7,52 1.199 875 14.784 4,72 503 7.430 670.459 2,24 623,31 417.905 Meyve 1.030 10,61 1.855 1.911 46.531 14,86 532 24.754 22.881.295 76,32 455,32 10.418.406 (Diğer) Bağ 80 0,82 250 20 45.596 14,56 721 32.883 4.777.856 15,94 890,57 4.255.000 9.710 100 11.982 313.089 100 230.107 29.980.385 100 17.691.311 *Karaman Tarım İl Müdürlüğü 2010, TÜİK 2009 İlçede meyve yetiştiriciliği için ayrılan 9.710 da büyüklüğündeki alanın %81,05 inde elma üretimi yapılırken, %7,52 sinde kiraz ve %10,61 inde diğer meyve çeşitlerinin üretimi yapılmaktadır. İlçe elma verimi 1.166 kg/da olup, Karaman elma veriminin üstündedir. İlçede üzüm bağlarına ayrılan alan %0,82 si olan küçük bir alanı oluşturmaktadır. 3.1.2.Hayvansal Üretim Ayrancı Çayır-Mera ve Orman Durum Tablosu Ayrancı Karaman Türkiye Ayrancı/ (Ha) (Ha) (Ha) Karaman TR52 28. Orta Anadolu Havzası (İle düşen) Türkiye Arazi Çayır-Mera 118.841,9 78,29 290.098,8 64,31 14.616.687,3 40,59 40,97 11,30 13,25 0,81 Orman 32.950,7 21,71 160.972,3 35,69 21.389.783,0 59,41 20,47 4,70 22,61 0,15 Ayrancı ilçesinde toplam çayır-mera ve orman alanlarının %78,29 u çayır-mera alanıdır. İlçedeki çayırmera alanı oranı, Karaman ve Türkiye çayır-mera alanı oranlarına göre oldukça yüksektir. Bu durum ilçenin hayvancılık için elverişli ortama sahip olduğunu göstermektedir. İlçedeki çayır-mera alanı, Karaman çayır-mera alanının %40,97 sini, TR52 bölgesi çayır-mera alanlarının %11,30 unu ve Orta Anadolu Havzası çayır-mera alanının %13,25 ini oluşturmaktadır. Ayrancı Yem Bitkileri Durum Tablosu Ayrancı KARAMAN TÜRKİYE Yem Bitkisi Arazisi Ekim Ekim Alanı Dekar Ürün Ekim Alanı Dekar Ürün Ekim Alanı Türü Da % (Ton) Da % (Ton) Da % Yonca 2.300 5,57 696 1.600 18.060 16,14 1.482 26.770 5.687.603 39,13 Silajlık Mısır 1.800 4,36 3.000 5.400 9.380 8,38 4.037 37.865 2.844.728 19,57 Fiğ 36.000 87,17 22 800 63.307 56,56 76 4.804 4.253.699 29,26 Diğer 1.200 2,91 1.000 1.200 21.183 18,93 807 17.085 1.750.687 12,04 Yem Bitkisi Alanı 41.300 100 9.000 111.930 100 86.524 14.536.717 100 Ayrancı da bulunan 41.300 da toplam yem bitkisi alanının %87,17 sinde fiğ, %5,57 sinde yonca ve %4,36 sında silajlık mısır üretimi yapılmaktadır. İlçedeki fiğ üretimi için ayrılan alanın oranı, Karaman ve Türkiye fiğ üretim alanı oranlarına göre oldukça fazladır. Fiğ üretimi için bu kadar alan ayırmak Ayrancı İlçe Raporu, 2011 Sayfa 7
yerine, protein oranı daha yüksek olan silajlık mısır üretimine ya da birim alandan daha fazla ürün sağlayan yonca yetiştirilmelidir. Ayrancı/ Yem Bitkisi Arazisi Ekim 28. Orta Anadolu Havzası Türkiye Arazi Türü Karaman TR52 (İle düşen) Yonca 10,41 1,11 1,26 0,04 Silajlık Mısır 7,69 1,88 2,84 0,06 Fiğ 45,93 27,55 34,58 0,85 Diğer 10,36 2,54 3,29 0,07 Yem Bitkisi Alanı 30,49 8,59 10,69 0,28 Ayrancı da yetiştirilen yem bitkileri alanı, Karaman da yetiştirilen yem bitkileri alanının %30,49 unu, TR52 bölgesinde yetiştirilen yem bitkileri alanının %8,59 unu ve Orta Anadolu da yetiştirilen yem bitkileri alanının %10,69 unu oluşturmaktadır. İlçede en fazla üretim alanına sahip olan fiğin ekim alanı, Karaman fiğ ekim alanının %45,93 ünü, Orta Anadolu Havzası fiğ ekim alanının ise %34,58 ini kapsamaktadır. Ayrancı Büyükbaş Hayvan Sayıları Durum Tablosu Ayrancı Hayvan Sayısı Karaman Hayvan Sayısı Türkiye Hayvan Sayısı Hayvan Cinsi 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 Sığır (Saf Kültür) 36 23 2.060 17.233 17.321 19.839 3.554.585 3.723.583 - Sığır (Kültür Melezi) 3.662 3.610 3.675 16.531 16.765 17.330 4.454.647 4.406.041 - Sığır (Yerli) 28 22 22 1.348 1.155 1.145 2.850.710 2.594.334 - Manda 0 0 0 0 0 0 86.297 87.207 - TOPLAM 3.726 3.655 5.757 35.112 35.241 38.314 10.946.239 10.811.165 - İlçede toplam 5.757 adet büyükbaş hayvan bulunmakta ve bunların %63,8 ini kültür melezi ırkı, %35,8 ini ise saf kültür ırkı oluşturmaktadır. Yerli ırk sığır yok denilecek kadar azdır. İlçedeki büyükbaş hayvan sayısında 2009 yılında bir azalma yaşanmış, ancak 2010 yılında önemli oranda artış sağlanmıştır. Ayrancı Yem Bitkileri Genel Durum Karşılaştırması Ayrancı Büyükbaş Hayvan Sayısı / 28. Orta Anadolu Hayvan Cinsi Karaman TR52 Havzası (İle düşen) Türkiye 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 Sığır (Saf Kültür) 0,21 0,13 10,38 0,02 0,01 0,71 0,03 0,02 1,04 0,00 0,00 - Sığır (Kültür Melezi) 22,15 21,53 21,21 2,19 2,21 2,16 3,76 4,31 4,15 0,08 0,08 - Sığır (Yerli) 2,08 1,90 1,92 0,06 0,06 0,06 0,14 0,12 0,12 0,00 0,00 - Manda 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 - TOPLAM 10,61 10,37 15,03 0,84 0,84 1,15 1,48 1,44 1,89 0,03 0,03 - İlçedeki büyükbaş hayvan sayısı, Karaman büyükbaş hayvan sayısının %15,03 ünü, Orta Anadolu Havzası büyükbaş hayvan sayısının ise %1,89 unu oluşturmaktadır. İlçede en fazla sayıda bulunan kültür melezi ırkı sığırlar, Karaman kültür melezi ırklarının %21,21 ini meydana getirmektedir. Ayrancı İlçe Raporu, 2011 Sayfa 8
Ayrancı Küçükbaş Hayvan Sayıları Durum Tablosu Ayrancı Hayvan Sayısı Karaman Hayvan Sayısı Türkiye Hayvan Sayısı Hayvan Cinsi 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 Koyun (Yerli) 150.464 95.894 144.038 219.271 160.931 201.304 22.955.941 20.721.925 - Koyun (Merinos) 5.838 952 1.256 85.125 79.680 73.427 1.018.650 1.027.583 - Koyun 156.302 96.846 145.294 304.396 240.611 274.731 23.974.591 21.749.508 - Kıl Keçisi 7.197 3.813 4.222 32.356 31.642 39.208 5.435.393 4.981.299 - Tiftik Keçisi 1.241 570 661 3.617 2.946 3.437 158.168 146.986 - Keçi 8.438 4.383 4.883 35.973 34.588 42.645 5.593.561 5.128.285 - Ayrancı ilçesi koyun varlığı bakımından önemli bir potansiyele sahiptir. İlçede 2010 yılı itibariyle 145.294 adet koyun ve 4.883 adet keçi bulunmaktadır. Mevcut koyunların %99 u yerli ırk, keçilerin ise %86 sı kıl keçisi ırkındandır. Karaman ilindeki yerli koyun ırkı oranı %73, Türkiye deki yerli koyun ırkının oranı ise %95 olup, Ayrancı yerli ırk oranı Karaman ve Türkiye oranlarından daha fazladır. Ayrancı Büyükbaş Hayvancılık Genel Durum Karşılaştırması Ayrancı Küçükbaş Hayvan Sayısı / Hayvan Cinsi Karaman TR52 28. Orta Anadolu Havzası (İle düşen) Türkiye 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 Koyun (Yerli) 68,62 59,59 71,55 11,19 7,59 9,82 15,30 10,34 12,85 0,66 0,46 - Koyun (Merinos) 6,86 1,19 1,71 3,62 0,64 0,80 3,85 0,68 0,85 0,57 0,09 - Koyun 51,35 40,25 52,89 10,38 6,86 8,95 13,77 9,07 11,45 0,65 0,45 - Kıl Keçisi 22,24 12,05 10,77 5,93 3,66 2,79 12,85 8,75 7,08 0,13 0,08 - Tiftik Keçisi 34,31 19,35 19,23 19,32 9,70 9,52 23,18 11,75 13,87 0,78 0,39 - Keçi 23,46 12,67 11,45 6,60 3,98 3,09 13,75 9,05 7,58 0,15 0,09 - Ayrancı daki koyun varlığı, Karaman koyun varlığının %52,89 unu, Orta Anadolu Havzası koyun varlığının ise %11,45 ini oluşturmaktadır. Yerli ırk koyun varlığının Karaman yerli ırk koyun varlığına oranı %71,55 olup, Ayrancı nın Karaman yerli ırk koyun varlığı açısından önemli bir potansiyel oluşturduğunu ortaya koymaktadır. İlçede bulunan keçi varlığı, Karaman keçi varlığının %11,45 ini oluşturmaktadır. İlçenin tiftik keçisi varlığı, Karaman keçi varlığının %19,32 ini, Orta Anadolu Havzası keçi varlığının %13,87 sini meydana getirmektedir. Ayrancı Kanatlı Hayvan Sayıları Durum Tablosu Ayrancı Hayvan Sayısı Karaman Hayvan Sayısı Türkiye Hayvan Sayısı Hayvan Cinsi 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 Tavuk (Broiler) 8.163 5.201 0 9.063 5.201 0 180.915.558 163.468.942 - Tavuk (Yumurtacı) 13.716 5.340 3.500 974.479 895.583 1.082.281 63.364.818 66.500.461 - Tavuk 21.879 10.541 3.500 983.542 900.784 1.082.281 244.280.376 229.969.403 - Yumurta Sayısı (1.000 Adet) 1.097 1.282 60 281.351 242.039 356.734 13.190.696 13.832.726 - Yumurta 1.097 1.282 60 281.351 242.039 356.734 13.190.696 13.832.726 - İlçede 3.500 adet yumurta tavuğu bulunmakta olup, 60.000 adet yumurta üretimi gerçekleşmiştir. İlçe tavuk varlığı yıllar itibariyle önemli oranda azalmıştır. Broiler yetiştiriciliği 2010 yılına kadar yapılırken, 2010 yılında broiler varlığı bulunmamaktadır. İlçenin kanatlı hayvan potansiyeli, Karaman ve Türkiye kanatlı hayvan varlığına göre oldukça düşüktür. Ayrancı İlçe Raporu, 2011 Sayfa 9
Ayrancı Kanatlı Hayvancılık Genel Durum Karşılaştırması Ayrancı Kanatlı Hayvan Sayısı / 28. Orta Anadolu Hayvan Cinsi Karaman TR52 Havzası (İle düşen) Türkiye 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 Tavuk (Broiler) 90,07 100,0 0 0,00 0,26 0,77 0,00 4,63 3,35 0,00 0,00 0,00 - Tavuk (Yumurtacı) 1,41 0,60 0,32 0,16 0,06 0,04 0,29 0,12 0,07 0,02 0,01 - Tavuk 2,22 1,17 0,32 0,18 0,11 0,03 0,45 0,22 0,06 0,01 0,00 Yumurta Sayısı(1.000 Adet) 0,39 0,53 0,02 0,05 0,06 0,00 0,09 0,11 0,00 0,01 0,01 - Yumurta 0,39 0,53 0,02 0,05 0,06 0,00 0,09 0,11 0,00 0,01 0,01 - İlçe tavuk varlığı, Karaman tavuk varlığının sadece %0,32 sini oluşturmakta olup, ilçe yumurta üretimi ise Karaman toplam yumurta sayısının %0,02 sini oluşturmaktadır. Ayrancı Arıcılık Durum Tablosu Ayrancı Hayvan Sayısı Karaman Hayvan Sayısı Türkiye Hayvan Sayısı Hayvan Cinsi 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 Eski Usul Kovan 45 0 3.672 2.982 2.667 137.963 128.743 - Yeni Usul Kovan 7.840 8.085 7.458 59.474 88.149 78.078 4.750.998 5.210.481 - Bal Üretimi (Kg) 274.000 146.000-874.818 1.054.030 948.800 81.364.000 82.002.555 - Arıcılık Yapan Köy Sayısı 16 7-342 356 338 21.093 21.469 - Ayrancı da 2009 yılı itibariyle 7 köyde arıcılık faaliyetleri yürütülmektedir. 2009 yılında 8.085 adet yeni usul kovan bulunmakta iken, 2010 yılında 7.458 e düşmüştür. 2009 yılında ilçedeki kovan sayısı 2008 yılına göre daha fazla olduğu halde, bal üretimi (146.000 kg) daha az olmuştur. İlçedeki arıcılık faaliyetleri, Karaman ve Türkiye verileri dikkate alındığında yok denilecek kadar az seviyededir. Ayrancı Arıcılık Genel Durum Karşılaştırması Ayrancı Kovan Sayısı / Hayvan Cinsi Karaman TR52 28. Orta Anadolu Havzası (İle düşen) Türkiye 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 Eski Usul Kovan 1,23 0,00 0,00 0,89 0,00 0,00 2,41 0,00 0,00 0,03 0,00 - Yeni Usul Kovan 13,18 9,17 9,55 8,09 6,10 6,63 21,80 13,91 17,62 0,17 0,16 - Bal Üretimi (kg) 31,32 13,85-16,26 7,77-42,68 17,21-0,34 0,18 - Arıcılık Yapan Köy Sayısı 4,68 1,97-3,43 1,50-9,76 4,27-0,08 0,03 - İlçede bulunan kovan sayısı, Karaman daki kovan sayısının %9,55 ini, TR52 bölgesi kovan sayısının %6,63 ünü ve Orta Anadolu Havzası kovan sayısının %17,62 sini oluşturmaktadır. Ayrancı ilçesi arıcılık faaliyeti için uygun floraya sahip olup, arıcılık faaliyetleri geliştirilebilir yapıdadır. Ayrancı Hayvancılık - Et ve Süt Üretim Miktarları Durum Tablosu Ayrancı Et/Süt Üretim Karaman Et/Süt Üretim Hayvan Cinsi Türkiye Et/Süt Üretim 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 Et (Büyükbaş)/Ton 0,0 0,0 48,0 590,0 801,8 702,0 316.546 291.847 - Et (Küçükbaş)/Ton 0,0 0,0 506,0 488,1 387,8 576,8 110.491 86.308 - Et (Kanatlı)/Ton 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 1.087.681 1.293.315 - Et (Ton) 0,0 0,0 554,0 1.078,1 1.189,6 1.278,8 1.514.718 1.671.470 - Ayrancı İlçe Raporu, 2011 Sayfa 10
Ayrancı Et/Süt Üretim Karaman Et/Süt Üretim Türkiye Et/Süt Üretim Hayvan Cinsi 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 Süt (Büyükbaş)/Ton 4.321,2 4.451,9 4.900,4 38.427,5 39.659,0 39.304,7 11.286.598 11.615.756 - Süt (Koyun)/Ton 5.121,4 3.247,6 42.000,0 7.885,2 7.002,2 51.429,0 746.872 734.219 - Süt (Keçi)/Ton 353,3 354,3 191,2 1.299,6 2.115,0 2.070,4 209.570 192.210 - Süt (Ton) 9.795,8 8.053,8 47.091,7 47.612,2 48.776,2 92.804,1 12.243.040 12.542.185 -, 2010 yılı Tahmini olarak hesaplanmıştır. İlçede 2010 yılı itibariyle 554 ton et üretilmekte olup, %91 gibi büyük bir oranı küçükbaş hayvanlardan karşılanmaktadır. İlçedeki toplam süt üretimi 2010 yılında 47.091,7 ton gerçekleşmiştir. sütün %10 u büyükbaş hayvanlardan, %89 u koyundan sağlanmaktadır. İlçede üretilen süt miktarında koyun sütünün oranı, Karaman ve Türkiye oranlarına göre oldukça yüksektir. Karaman ve Ayrancı da koyun sütünün oranı 2010 yılında artış göstermiştir. Ayrancı Hayvancılık - Et ve Süt Üretim Miktarları Durumu Karşılaştırması Ayrancı Et/Süt Üretim / Hayvan Cinsi Karaman TR52 30. Göller Havzası (İle düşen) Türkiye 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 Et (Büyükbaş) 0,00 0,00 6,84 0,00 0,00 0,20 0,00 0,00 0,23 0,00 0,00 - Et (Küçükbaş) 0,00 0,00 87,73 0,00 0,00 17,60 0,00 0,00 18,49 0,00 0,00 - Et (Kanatlı) 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 - Et 0,00 0,00 43,32 0,00 0,00 2,05 0,00 0,00 2,33 0,00 0,00 - Süt (Büyükbaş) 11,25 11,23 12,47 0,84 0,81 0,62 1,37 1,33 0,98 0,04 0,04 - Süt (Koyun) 64,95 46,38 81,67 9,66 6,24 47,78 12,85 8,20 53,13 0,69 0,44 - Süt (Keçi) 27,19 16,75 9,24 9,13 7,61 3,31 18,01 16,17 7,32 0,17 0,18 - Süt 20,57 16,51 50,74 1,71 1,34 5,30 2,75 2,14 8,09 0,08 0,06 -, 2010 yılı Tahmini olarak hesaplanmıştır. İlçede üretilen toplam etin Karaman da üretilen toplam ete oranı %43,32 dir. Küçükbaş hayvandan elde edilen etin, Karaman küçükbaş et üretimine oranı %87,73 tür. Karaman toplam süt varlığı içerisinde Ayrancı süt varlığının oranı %50,74 iken, Orta Anadolu Havzası süt varlığının oranı %8,90 dır. İlçedeki koyun sütü varlığı, Karaman daki koyun sütü varlığının %81,67 sini oluşturmaktadır. İlçedeki mevcut koyun varlığı potansiyeline bağlı olarak, toplam süt miktarında koyun sütünün önemli bir payı bulunmaktadır. Ayrancı İlçe Raporu, 2011 Sayfa 11
3.2. SANAYİ 3.2.1. MADENCİLİK Ayrancı ilçesinde kalker, mermer ve boksit madenleri bulunmaktadır. Ayrıca Karapınar bölgesinde bulunan kömür yatakları Ayrancı ilçesi sınırlarına da girmektedir. Ayrancı Maden Sanayi Durum Tablosu NACE Rev.2- TR* B Maden Sanayi Kolları MADENCİLİK VE TAŞ OCAKÇILIĞI 08 Diğer madencilik ve taş ocakçılığı Kg 08.11 Süsleme ve yapı taşları ile kireç taşı, alçı taşı, tebeşir ve kayağantaşı (arduvaz-kayraktaşı) ocakçılığı (Mermer ve Traverten) Mevcut Sanayi Durumu Kapasitedeki Pay Faaliyet Bölgede Kapasite İstihdam İlde Sayısı (TR52) 2 24.240.000 6 7,40* 1,10* Çakıl ve kum ocaklarının faaliyetleri; kil ve 08.12 1 230.400.000 28 13,03* 1,07* kaolin çıkarımı * Kapasite, farklı ölçülerde de hesaplanmakta olduğundan oranlar buna göre değerlendirilmelidir. *Ulusal Ekonomik Faaliyet Sınıflaması, Kaynak: TOBB Mayıs 2011 Verileri 3.2.2. İMALAT SANAYİ 3.2.2.1.Tarıma Dayalı İmalat Sanayi İlçede girdisini direk olarak ilçeden alan ya da ilçe dışından alan herhangi bir tarımsal sanayi tesisi bulunmamaktadır. 3.2.2.2.Tarıma Bağlı İmalat Sanayi Ayrancı ilçesinde tarıma girdi sağlayan tarıma bağlı sanayii kollarından herhangi birine yönelik üretim faaliyeti bulunmamaktadır. 3.2.2.3.Diğer İmalat Sanayi Ayrancı ilçesinde tarıma dayalı sanayi ve tarıma bağlı sanayi olmadığı gibi diğer sanayi kollarına ilişkin olarak ta herhangi bir imalat bulunmamaktadır. Ayrancı İlçe Raporu, 2011 Sayfa 12
3.3.HİZMETLER 3.3.1.EĞİTİM Ayrancı İlçesi, temel eğitim açısından %92.87 lik bir okuryazar oranına sahiptir. Okuma yazma bilmeyen kesim % 7.13 dür dilimi kapsamaktadır. Okuma yazma bilmeyen kesim nüfusun genellikle yaşlı kısmını oluşturmaktadır. İlçe Okur Yazar Durumu Ayrancı Karaman TR52 Türkiye Kişi Sayıları Kişi % Kişi % Kişi % Kişi % Okuma Yazma Bilmeyen 605 7,13 10.588 5,16 150.343 7,50 3.825.644 6,04 Okuma Yazma Bilen Fakat Bir Okul 1.558 18,35 39.133 19,07 391.505 19,54 13.448.484 21,23 Bitirmeyen İlkokul Mezunu 3.716 43,76 64.598 31,49 620.491 30,97 15.709.975 24,80 İlköğretim Mezunu 1.465 17,25 41.088 20,03 352.166 17,58 10.820.045 17,08 Ortaokul veya Dengi Okul Mezunu 231 2,72 7.680 3,74 78.145 3,90 3.127.204 4,94 Lise Veya Dengi Okul Mezunu 730 8,60 30.068 14,66 282.273 14,09 11.374.336 17,95 Yüksek Okul veya Fakülte Mezunu 180 2,12 11.286 5,50 117.068 5,84 4.566.049 7,21 Yüksek Lisans Mezunu 5 0,06 573 0,28 8.543 0,43 365.791 0,58 Doktora Mezunu 1 0,01 145 0,07 3.236 0,16 113.862 0,18 *TÜİK 2010 Yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları Okuryazar nüfusunun büyük bir çoğunluğu ilkokul ve ilköğretim mezunudur. Ayrancı ilçesinde nüfusun sadece % 17.25 i ortaöğretim mezunu, %2.19 u da yüksek öğretim mezunudur. Ayrancı ilçesi, bu anlamda bölge ilçelerinin genel ortalamasına yakın bir orana sahiptir. Ayrancı İlçesi Eğitim Genel Durumu Kurumlar Kurum Derslik Öğretmen Öğretmen Başına Düşen Öğrenci Sayısı Sayısı Sayısı Sayısı Öğrenci Sayısı Okul öncesi 11 106 13 11 9,6 İlköğretim 16 1177 104 76 15,5 Ortaöğretim 1 205 12 10 20,5 * Karaman MEM 2011 Yılı Eğitim Verileri İlçede 11 adet okul öncesi eğitim veren eğitim kurumu, 16 adet ilköğretim ve 1 adet de ortaöğretim kurumu bulunmaktadır. Okul öncesi eğitim veren kurumlarda öğretmen başına düşen ortalama öğrenci sayısı 9,6 iken, ilköğretim okullarında bu oran 15,5 ve ortaöğretim kurumlarında ise 20,5 tir. Okulöncesi ve ilköğretimde durum bölge ortalamasına göre pozitif bir durumdadır. Ortaöğretimde ise Türkiye ortalamasına yakındır. Ayrancı ilçesi Öğrenci Sayısı Karşılaştırma Tablosu Okul Öncesi İlköğretim Ortaöğretim Öğretmen Öğretmen Öğretmen Kurumlar Öğrenci Öğrenci Öğrenci Başına Düşen Başına Düşen Başına Düşen Sayısı Sayısı Sayısı Öğrenci Sayısı Öğrenci Sayısı Öğrenci Sayısı İlçe 106 9,6 16 15,5 205 20,5 Karaman 4.753 28,9 32.957 19,7 12.977 17,9 TR52 36.894 27,5 340.450 20,0 140.119 20,0 Türkiye 1.115.818 23,0 10.981.100 21,8 4.748.610 21,3 * Karaman MEM 2011 Yılı Eğitim Verileri Ayrıca Ayrancı ilçesinde herhangi bir Yüksekokul mevcut değildir. Ayrancı İlçe Raporu, 2011 Sayfa 13
3.3.2.TURİZM Ayrancı Turizm Envanteri Tablosu Varlık Adı Varlık Türü Varlık Yeri Sit Alanları (Sidemara) Ambar Höyüğü Arkeolojik Sit Ayrancı Örenyeri (Kaletepesi Ve Eteklerinde Yer Alan Antik Kalıntıların Arkeolojik Sit Ayrancı Bulunduğu Alan) (I. ve III. Derece Arkeolojik Sit Alanı) Kalkanlı Mezarlığı Mezarlar Ayrancı Kaleönü Bizans Mezarları Mezarlar Ayrancı Akgöl Köşkerlik Kaya Mezarları Mezarlar Ayrancı Pınarkaya Örenyeri --- Ayrancı Koraş Burnu Kaya Kabartmaları --- Ayrancı Tarihi Yapılar Büyükkoraş Köyü Camii Cami Ayrancı Kayaönü Köyü Camii Cami Ayrancı Pınarkaya Ulu Camii Cami Ayrancı Atlas Han Kervansaray Ayrancı Ayrancı Köprüsü Köprü Ayrancı Büyükkoraş Köprüsü Köprü Ayrancı Değirmenlik Köprüsü Köprü Ayrancı Divle Köprüsü Köprü Ayrancı Ziya Efendi Köprüsü Köprü Ayrancı Ayrandede Türbesi Türbe Ayrancı Tabiat Alanları İnciğin İni Doğal Varlık Ayrancı Akgöl Tabiatı Koruma Alanı Koruma Alanı Ayrancı Buğdaylı Yaylası Yayla Ayrancı Berendi Yaylası Yayla Ayrancı Kıraman Yaylası Yayla Ayrancı Çat Yaylası Yayla Ayrancı Büyük Koraş Yaylası Yayla Ayrancı Küçük Koraş Yaylası Yayla Ayrancı Saraycık Yaylası Yayla Ayrancı Böğecik-Düden Yaylası Yayla Ayrancı Pınarkaya Yaylası Yayla Ayrancı Melikli Yaylası Yayla Ayrancı Önükaya Yaylası Yayla Ayrancı Kavaközü Yaylası Yayla Ayrancı Ayrancı Barajı Mesire Ayrancı Tarihi Şahsiyetler - - - Yöresel Değerler - - - * Türkiye Bilimler Akademisi Veri Tabanı, Vakıflar Genel Müdürlüğü Veri Tabanı, Türk Tarih Kurumu Veri Tabanı, Kültür ve Turizm Bakanlığı Veri Tabanı Tarihi Yapılar Atlas Han Selçuklu dönemine ait bir handır. Kesme taşlardan ve devşirme malzemelerden kireç harcı ile inşa edilmiştir. Ayrandede Türbesi Ayrancı ilçesine ismini veren büyük bir zattır. Ayrancı İlçe Raporu, 2011 Sayfa 14
3.3.3.TİCARET Ayrancı ilçesinde; Karaman Ticaret ve Sanayi Odası na kayıtlı olarak faaliyet gösteren 15 üye bulunmaktadır. Bu üyelerin Nace Kodlarına göre dağılımına bakıldığı zaman Perakende Ticaret (4) ve Toptan Ticaret (4) faaliyetlerinde yoğunlaşma görülmektedir. Ayrancı Ticaret Durum Tablosu NACE KODU NACE FAALİYETİ AYRANCI A TARIM, ORMANCILIK VE BALIKÇILIK 3 01 Bitkisel ve hayvansal üretim ile avcılık ve ilgili hizmet faaliyetleri 3 B MADENCİLİK VE TAŞ OCAKÇILIĞI 1 05 Kömür ve linyit çıkartılması 1 G TOPTAN VE PERAKENDE TİCARET; MOTORLU KARA TAŞITLARININ VE MOTOSİKLETLERİN ONARIMI 9 45 Motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin toptan ve perakende ticareti ile onarımı 1 46 Toptan ticaret (Motorlu kara taşıtları ve motosikletler hariç) 4 47 Perakende ticaret (Motorlu kara taşıtları ve motosikletler hariç) 4 H ULAŞTIRMA VE DEPOLAMA 1 49 Kara taşımacılığı ve boru hattı taşımacılığı 1 K FİNANS VE SİGORTA FAALİYETLERİ 1 64 Finansal hizmet faaliyetleri (Sigorta ve emeklilik fonları hariç) 1 TOPLAM 15 Kaynak: Karaman Ticaret ve Sanayi Odası 2011 Ayrıca, Ayrancı ilçesinde 1 adet esnaf ve sanatkârlar odası bulunmakta, bu odaya kayıtlı toplam 259 adet esnaf ilçede faaliyet göstermektedir. Ayrancı ilçesinin Ereğli ve Karaman il merkezi ile ticari ilişkileri bulunmaktadır. Tahılı ofise, sütü ve canlı hayvanı Ereğli ye satan ilçe ticareti de daha ziyade Ereğli ile yapmaktadır. ODA İSMİ KAYITLI AKTİF ÜYE SAYISI Esnaf ve Sanatkârlar Odası (Ayrancı) 259 TOPLAM 259 Kaynak: Karaman Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği 2011 3.4 DİĞER İlçenin ulaştırma altyapısı karayoluna ve demiryoluna dayanmaktadır. İlçe, Konya-Karaman karayolu üzerinde olup Konya ili Ereğli ilçesine 38 km, Karaman şehir merkezine uzaklığı ise 45 km dir. İlçenin demiryolu ile Konya, Karaman, Niğde, Adana ve Mersin illerine ulaşım imkânı mevcut olup, en yakın havalimanına uzaklığı 154 km dir. İlçeye bağlı (22) adet köy bulunmaktadır. İlçe Merkezinde ve köylerinde içme suyu ve kanalizasyon ilgili şebekeler mevcut olup, bazı köy ve mahallelerde eski ve yetersiz konumdadır. İlçe Merkezinde (2) Aile Hekimliği Birimi, Toplum Sağlığı Merkezi ve Acil Sağlık İstasyonu bulunmaktadır. Ayrıca (2) köyde Aile Hekimliği Birimi ve (12) köyde de Sağlık Evleri bulunmaktadır. Toplum Sağlığı Merkezinde (1) Doktor, (12) yardımcı sağlık personeli ve (3) Hizmetli; Aile Hekimliği birimlerinde ise (4) Doktor ve (3) Ebe görev yapmaktadır. Ayrancı İlçe Raporu, 2011 Sayfa 15
GÜÇLÜ YANLAR ZAYIF YANLAR FIRSATLAR TEHDİTLER 1.DOĞAL YAPI Ayrancı nın Karaman il merkezine Anayol güzergahından içeride olması yakın olması Deprem riskinin düşük olması Maden yataklarının varlığı,(kömür Boksit ve Mermer) 2.DEMOGRAFİK YAPI 3.EKONOMİK YAPI 3.1.TARIM Bölgede tarım topraklarının verimli ve geniş olması İlçede yatırım ve tarım yapmaya elverişli hazine arazilerinin fazla olması Organik tarıma uygun alanların olması İlçenin hayvancılık için kuvvetli potansiyelin olması Yıllık yağış miktarının düşük ve düzensiz olması Başka şehirlere göçün yoğun olması Sosyal tesislerin yetersizliği Güneş enerjisi potansiyelinin yüksek olması İş gücü potansiyelinin varlığı Kapalı sulama ve damlama sistemine henüz geçilememesi, İlçedeki tarım arazilerinin toplulaştırma çalışmalarının tamamlanamaması Üretimin geleneksel yöntemlerle yapılması İlçenin birlik kurma, tarımsal kooperatifleşme ve pazarlamada Teşviklerin varlığı örgütlenme konularında yetersiz kalınması Hayvan başına verimin düşük olması Su kaynaklarının yetersiz olmasına rağmen Ayrancı Sulama Baraj Gölünün bulunması Meyveciliğin geliştirilmesi ve modern çiftliklerin kurulması İlçede kaliteli kaba ve kesif yem üretimi için uygun iklim ve arazi varlığının bulunması Yer altı su seviyesinin azalmasına bağlı kuraklık ve çoraklaşma tehlikesi İlçenin kuzeydoğusunda bulunan Akgöl'ün tamamen kurumuş olması ve bu nedenle yörede iklimin giderek sertleşmesi Kuraklık ve çoraklaşma tehlikesi, yer altı su seviyesinin azalması, su havzalarının yetersizliği Ayrancı İlçe Raporu, 2011 Sayfa 16
GÜÇLÜ YANLAR ZAYIF YANLAR FIRSATLAR TEHDİTLER Küçükbaş hayvan yetiştiriciliği için Meraların istenilen vasıfta olmaması uygun ve geniş meraların bulunması Arıcılık ve gezginci arıcılık için uygun, geniş ve çok çeşitli bir floranın bulunması Büyükbaş hayvan varlığı, süt ve süt ürünlerinin pazarlanması açısından İlçede büyük hayvancılık işletmelerinin müsait konuma sahip olunması(ereğli bulunmaması ve Karaman da mevcut süt fabrikalarının varlığı) 3.2.SANAYİ Tarıma dayalı sanayinin gelişimi için yeterli ürün miktarının olması Maden yataklarının varlığı (Kömür Boksit ve Mermer) 3.3.HİZMETLER İlçenin coğrafi konum olarak kara ve demiryolu ulaşımına elverişli olması İlçede turizm potansiyellerinin olması İlçede sanayinin gelişmemiş olması İlçede yeterli sermaye birikiminin olmaması İçme, kullanma ve sulama suyunun yetersiz olması Turizme yönelik çalışmaların yapılmaması İlçede Meslek Yüksekokulun bulunmaması Uygulamalı eğitimimin yetersizliği İlçede tam donanımlı sağlık kurumunun bulunmaması Karaman ve Ereğli sanayi ile entegre olma şansının bulunması Kara ve Demiryolu ulaşım olanaklarının iyi olması, Ayrancı- Erdemli Karayolunun açılmış olması Ayrancı İlçe Raporu, 2011 Sayfa 17
TR52 Bölgesi 2023 Vizyon Stratejileri Ayrancı İlçe Faaliyetleri Sonuç Notları 1. İlçede tarım alanlarının en üst düzeyde kullanılmasına yönelik, toprak analizi, sulanabilir alanların arttırılması, nisbi karlılığı yüksek ürünlerin yetiştirilmesinin sağlanması, iyi tarım uygulamaları ile basınçlı sulama sistemlerinin yaygınlaştırılması ve tarımda örgütlü hareket edilmesine yönelik faaliyetler desteklenmelidir. 2. Ayrıca kuru olan arazilerde buğday ekimi devam etmelidir. Kuraklığa dayanıklı tohum cinslerinin geliştirilmesi de önem arz etmektedir. Çatak Projesi ne de uygun olan yonca ve silajlık mısır, hayvancılık girdisi olarak ekilirken nohut ve mercimek gibi nisbi karlılıkları yüksek ürünlerin üretimi teşvik edilmelidir. 3. Sulama imkanlarının artması ile beraber büyük elma çiftliklerinin kurulması ve burada üretilen ürünlerin Karaman ve Ereğli deki gıda tesisleri ile entegrasyonunun sağlanmasına yönelik projeler teşvik edilmelidir. Bu şekilde Karaman merkezde küçük parçalı alanlarda çokça çiftçi ile yapılan elmacılık faaliyeti ilçede az sayıda büyük çiftlikler kanalı ile yapılabilir ve sektöre rekabet avantajı kazandırabilir görünmektedir. 4. Bölge büyükbaş hayvancılık için uygundur. Büyükbaş hayvan yetiştiriciliği ve süt üretimi bölgenin önemli potansiyelidir. Bu noktada hayvan işletmelerinin Avrupa Birliği standartlarına gelmesi, üretim maliyetlerinin düşürülmesi, kaliteli süt elde edilmesi ve sütün ilçede işlenmesi ve/veya Ereğli ya da Karaman gıda sanayi ile entegrasyonuna yönelik projeler desteklenmelidir. 5. Bölgenin güneş enerjisi üretimi potansiyelinin değerlendirilmesi noktasında Ajans aktif rol almalı yatırımcıların bölgeye çekilmesine yönelik faaliyetlerde koordinasyon görevi sağlamalıdır. Ayrancı İlçe Raporu, 2011 Sayfa 18