İÇİNDEKİLER Önsöz... v 1. BÖLÜM SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK VE TURİZM 1.1. Sürdürülebilirlik Kavramı... 2 1.1.1. Sürdürülebilirlik Kavramı, Ortaya Çıkışı ve Gelişimi... 2 1.1.2. Kalkınma ve Sürdürülebilir Kalkınma... 3 1.1.3. Sürdürülebilirliğin Boyutları... 4 1.1.3.1. Ekonomik Boyut... 5 1.1.3.2. Toplumsal Boyut... 6 1.1.3.3. Çevresel Boyut... 6 1.2. Sürdürülebilirlik ve Çevre... 7 1.2.1. Çevre Kavramı... 7 1.2.2. Çevre sorunları ve Çevre Kirliliği... 7 1.2.3. Çevre Kirliliği Çeşitleri... 8 1.2.3.1. Hava Kirliliği... 8 1.2.3.2. Su Kirliliği... 9 1.2.3.3. Toprak Kirliliği... 9 1.2.3.5. Gürültü Kirliliği... 10 1.2.4. Çevre Sorunlarının Çözümünde Sürdürülebilir Kalkınma.. 10 1.3. Sürdürülebilir Turizm... 11 1.3.1. Sürdürülebilir Turizm Kavramı, Ortaya Çıkışı ve Gelişimi. 11 1.3.2. Sürdürülebilir Turizmin Amaçları ve İlkeleri... 13 1.3.3. Sürdürülebilir Turizm Uygulamaları... 14
x 2. BÖLÜM SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM POLİTİKASI VE PLANLAMASI 2.1. Politika ve Plan Kavramları... 19 2.2. Turizmde Planlama... 19 2.2.1. Uluslararası, Ulusal ve Bölgesel Turizm Planları... 20 2.3. Sürdürülebilir Turizm Gelişimi İçin Planlamanın Önemi... 23 2.4. Sürdürülebilir Turizm Planları ve Taşıma Kapasitesi... 26 3. BÖLÜM ALTERNATİF TURİZM TANIMI VE KAVRAMLAR 3.1. Alternatif Turizm Kavramları... 31 3.1.1. Soft (Yumuşak) Turizm... 32 3.1.2. Yeşil Turizm... 32 3.1.3. Kırsal Turizm... 32 3.1.4. Macera Turizmi... 33 3.2. Alternatif Turizmin Tanımı... 33 3.3. Alternatif Turizmin Önemi... 34 3.4. Alternatif Turizmi Ortaya Çıkışı... 35 3.5. Alternatif Turizm Özellikleri... 36 3.6. Alternatif Turizm Türleri... 39 3.8. Alternatif Turizm Pazarı... 42 4. BÖLÜM ÖZEL İLGİ TURİZMİ TANIMI VE KAPSAMI 4.1. Özel İlgi Turizmi Kavramı... 47 4.1.1. Özel İlgi Turizminin Tanımı... 47 4.1.2. Özel İlgi Turizminin Diğer Turizm Kavramları ile Karşılaştırılması... 49 4.1.3. Özel İlgi Turizminin Gelişim Süreci... 51 4.2. Özel İlgi Turisti Kavramı... 53 4.2.1. Özel İlgi Turistinin Tanımı ve Özellikleri... 53 4.2.2. Özel İlgi Turisti Tipleri... 55 4.2.3. Özel İlgi Turistine Ait Seyahat Tercihi Süreci... 57
xi 5. BÖLÜM ÖZEL İLGİ TURİZMİ ETKİLERİ, ÖZELLİKLERİ VE SORUNLARI 5.1. Özel İlgi Turizminin Gelişimine Etki Eden Faktörler... 63 5.2. Özel İlgi Turizmine İlişkin Beklentiler... 64 5.3. Özel İlgi Turizminin Özellikleri... 66 5.4. Özel İlgi Turizmine Yönelik Eleştiriler... 68 6. BÖLÜM ÖZEL İLGİ TURİZMİNİN PAZARLANMASI 6.1. Turizm Pazarlaması... 73 6.2. Özel İlgi Turizmin Pazarlanması... 80 7. BÖLÜM ÖZEL İLGİ TURİZM ÇEŞİTLERİ 7.1. Kırsal Alanlarda Uygulanabilecek Turizm Türleri... 89 7.1.1. Çiftlik-Tarım-Agro Turizmi... 90 7.1.2. Sağlık Turizmi... 91 7.1.3. Akarsu Turizmi... 93 7.1.4. Av Turizmi... 94 7.1.5. Flora Turizmi... 94 7.1.6. Eko-Yeşil Turizm... 95 7.1.7. Yayla Turizmi... 95 7.1.8. Ornito Turizm... 96 7.1.9. Dağ ve Kış Turizmi... 97 7.2. Kültüre Dayalı Özel İlgi Turizmi Türleri... 98 7.2.1. İnanç Turizmi... 98 7.2.2. Kültürel Miras Turizmi... 100 7.2.3. Etkinlik Turizmi... 101 7.2.4. Dark Turizmi... 103
xii 7.2.5. İpek Yolu Turizmi... 104 7.3. Hobiye Dayalı Özel İlgi Turizm Türleri... 104 7.3.1. Spor Turizmi... 104 7.3.2. Macera Turizmi... 105 7.3.3. Kumar Turizmi... 106 7.3.4. Golf Turizmi... 108 7.3.5. Bavul Turizmi... 109 7.3.6. Kruvaziyer ve Yat Turizmi... 110 7.3.7. Foto Safari Turizmi... 111 7.3.8. Yemek Turizmi (Gastronomi)... 112 8. BÖLÜM TURİZMDE YENİ TRENDLER, BEKLENTİLER VE EĞİLİMLER 8.1. Turizmde Yeni Trendler... 117 8.2. Turizmde Yeni Uygulamalar... 118 8.2.1. Yavaş Turizm... 118 8.2.2. Varoş Turizm... 119 8.2.3. Helal Turizm... 119 8.2.4. Diaspora Turizmi... 120 8.2.5. Orienteering Turizm... 121 8.2.6. Frontier Turizm... 122 8.2.7. Dünyanın Sonu Turizmi... 123 8.2.8. İntihar Turizmi... 123 8.3. Turizmde Beklentiler... 124 8.3.1. Millennial Kuşak Turizmi... 124 8.3.2. Yaratıcı Turizm... 124 8.3.3.Glamping Turizmi... 124 8.3.4. Uzay Turizmi... 125 8.4. Turizmde Yeni Eğilimler... 126 8.4.1. Sorumlu Turizm... 126 8.4.2.Toplum Temelli Turizm... 127
xiii 9. BÖLÜM YAYLA TURİZMİ 9.1. Yayla Turizminin Tanımı... 131 9.2. Turizme Açılan Yaylalar... 132 9.3. Yaylacılık Faaliyetlerinin Sınıflandırılması... 135 9.3.1. Göçebe Yaylacılık... 135 9.3.2. Sabit Yaylacılık... 135 9.3.3. Tarımla Kombine Edilen Yaylacılık... 135 9.4. Yayla Turizminin Önemi... 136 9.5. Yayla Turizminin Özellikleri... 136 9.6. Türkiye de Yayla Turizmi... 137 9.7. Yayla Turizminin Geliştirilmesi İçin Yönelik Sonuç ve Öneriler... 140 10. BÖLÜM DAĞ-KIŞ TURİZMİ 10.1. Dağ-Kış Turizminin Tanımı... 144 10.2. Dünya da ve Türkiye de Dağ-Kış Turizmi... 145 10.3. Dağ-Kış Turizm Türleri... 146 10.3.1. Alpinizm... 147 10.3.1.1. Günlük Yürüyüş (Hiking)... 147 10.3.1.2. Kamplı Etkinlik (Trekking)... 147 10.3.1.3. Expedition... 147 10.3.1.4. Ferrata... 147 10.3.2. Sportif Tırmanış... 148 10.3.2.1. Bouldering... 148 10.3.2.2. Kaya Tırmanışı... 148 10.3.2.3. Uzun Duvar Tırmanışı... 148 10.3.2.4. Yapay Duvar Tırmanışı... 148 10.4. Dağ-Kış Turizminin Özellikleri... 148 10.5. Dağ-kış Turizmde Gerekli Malzemeler... 150 10.6. Türkiye deki Önemli Dağ-Kış Turizm Merkezleri ve Özellikleri 150 10.6.1. Bursa Uludağ... 152
xiv 10.6.2. Bolu Kartalkaya... 153 10.6.3. Isparta Davraz... 153 10.6.4. Erzurum Palandöken... 154 10.6.5. Kayseri Erciyes... 155 10.7. Dağ-Kış Turizminin Geliştirilmesi İçin Yönelik Sonuç ve Öneriler... 156 11. BÖLÜM SAĞLIK TURİZMİ 11.1. Sağlık Turizminin Tanımı... 161 11.2. Sağlık Turizminin Tarihsel Gelişimi... 163 11.3. Sağlık Turizminin Oluşmasını Sağlayan Nedenler... 164 11.4. Sağlık Turisti... 164 11.5. Sağlık Turizminin Türleri... 166 11.5.1. Medikal Turizmi... 166 11.5.2. Termal Turizm... 168 11.5.3. Spa&Wellness Turizmi... 171 11.5.4. Yaşlı ve Engelli Turizmi... 173 11.6. Sağlık Turizminin Faydaları ve Zararları... 173 11.7. Sağlık Turizminin Özellikleri... 175 11.8. Türkiye de Sağlık Turizmi... 175 11.9. Sağlık Turizminde Türkiye nin Güçlü ve Zayıf Yönleri... 178 12. BÖLÜM SPOR TURİZMİ 12.1. Spor Turizmi Kavramı... 183 12.2. Spor Turisti... 184 12.3. Spor Turizminin Tarihsel Gelişimi... 185 12.4. Spor Turizm Türleri... 186 12.4.1. Aktif Spor Turizmi... 186 12.4.2. Olay Spor Turizm... 187
12.4.3. Nostalji Spor Turizmi... 187 12.5. Spor Turizminin Etkileri... 188 12.5.1. Spor Turizminin Ekonomik Etkileri... 188 12.5.2. Spor Turizminin Sosyo- Kültürel Etkileri... 189 12.5.3. Spor Turizminin Çevresel Etkileri... 189 12.6. Spor Turizminin Olumlu ve Olumsuz Yönleri... 190 12.7. Spor Turizmi Çeşitleri... 191 12.7.1. Hava Sporları... 191 12.7.2. Kış Sporları... 193 12.7.3. Dağ Turizmi... 193 12.7.4. Akarsu Turizmi... 194 12.7.5. Sualtı Dalış... 195 12.7.6. Futbol Turizmi... 196 12.7.7. Av Turizmi... 197 12.7.8. Golf Turizmi... 198 12.7.9. Olimpiyatlar... 199 xv 13.BÖLÜM KIRSAL TURİZM 13.1. Kırsal Turizm Gelişimi... 205 13.2. Kırsal Turizmin Ülke Ekonomisine Etkileri... 206 13.3. Dünyadan Kırsal Turizm Örnekleri... 212 13.4. Türkiye den Kırsal Turizm Örnekleri... 224 14. BÖLÜM GASTRONOMİ TURİZMİ 14.1. Gastronomi Turizminde Yer Alan Kavramlar... 233 14.2. Gastronomi Turizminin Ülke Ekonomisine Etkileri... 237 14.3. Dünya da Gastronomi Turizmi... 240 14.4. Türkiye de Gastronomi Turizmi... 245