YER ALTI MADEN İŞLETMELERİNDE YANGIN GÜVENLİĞİ



Benzer belgeler
PATLAMADAN KORUNMA DOKÜMANI - (İşyerinin Unvanı Yazılacaktır) -

Maden kazası değil, bu bir cinayettir ve sorumlulardan hesap sorulmalıdır

ZONTAŞ Grizu Kazası Başkanlığı

Maden Kazaları, Örnek Yasal Düzenlemeler, Uygulama Örnekleri ve Kaçış - Kurtarma Ekipmanları. Abidin Korkmaz Aralık 2014

ÇALIŞANLARIN PATLAYICI ORTAMLARIN TEHLİKELERİNDEN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK

Enerji dağıtım tesisleri ve elektrikle çalışma

Tekstil Mamüllerinin Depolanması ve Yangın Riskleri

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanan Patlamadan Korunma Dokümanı hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz. Her hakkı saklıdır.

BACALAR, BACA YANGINLARI, SEBEPLERİ VE ÖNLENMESİ. Mak. Müh. Doğan ÖZDEMİR

AKUSTİK YÖNTEM İLE SIZDIRMAZLIK MUAYENESİ

İZLEME VE ÖLÇME PLANI

TÜYAK ÇALIŞMALARI SEMPOZYUM

Yeraltı Kömür Madenlerinde Metan Drenajı. Mert DURŞEN İSG Uzman Yardımcısı Maden Mühendisi 1

TUSAŞ-TÜRK HAVACILIK VE UZAY SANAYİİ A.Ş. TUSAŞ-Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. / TSKGV nin Bağlı Ortaklığıdır.

YANGIN GÜVENLİĞİNİN SAĞLANMASI

Madencilik Sektöründe Risk Yönetimi ve Özel Sigorta: Son Gelişmeler, Uygulamalar ve Sorunlar

Kapalı Alanlarda Çalışmalarda Güvenlik

X X İl Milli Eğitim Müdürlüğü Toplum Sağlığı Merkezleri X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X. X X X X X X Okul/Kurum Müdürlükleri

TS EN (İngilizce Metin)

PATLAYICI ORTAMLARIN DENETİMİ

Kullanılan makinalar, özel önlemler gerektirebilir. Örneğin; portatif taşlama makinasından toz çıkışına

Teftiş Gözüyle Türkiye Kömür Madenciliğinde İş Sağlığu ve Güvenliği Durum Özeti

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/4) Akreditasyon Kapsamı

TARIM İLAÇLARI DEPOLAMA

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/3) Akreditasyon Kapsamı

DUYURU. Eğitim Programı

Türkiye de. İş Kazalarıİstatistikleri, Maden erlendirilmesi. H. Can Doğan

ÇALIŞMA ORTAMI GÖZETİMİ. İş güvenliği uzmanlarının çalışmarındaki yeri ve önemidir.

İstanbul Sağlık Müdürlüğü. Güvenlik ve Sağlık İşaretlerinin Kullanımı

SOMA EYNEZ KAZASI İLE İLGİLİ YAPILMASI GEREKENLER

kurumsal Necati ALOĞLU Entepe OSGB En Tepe Sağlık ve İş Güvenliği Hiz. Tic. Ltd. Şti

İNŞAAT İŞYERLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNÜNDEN TEFTİŞ FAALİYETLERİ. Haydar Mesut ARSLAN İş Başmüfettişi İnşaat Mühendisi

Tersanelerde İş Güvenliği Uygulamaları

Halil CANTÜRK İbrahim Halil NURDAĞ. Yıldız Teknik Üniversitesi Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliği Bölümü

Tekstil Mamüllerinin Depolanması ve Yangın Riskleri

2016 İş Güvenliği Eğitim Programı

Vizyon - Misyon. Şirket Profili

MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ UYARI LEVHALARI KATALOĞU

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ AÇISINDAN ÖRNEK BİR MATBAA İŞLETMESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

ATEX 2014/34/AB. PATLAYICI ORTAMLARDA KULLANILAN EKİPMAN ve KORUYUCU SİSTEMLER

MADENLERDE NAKLİYAT ÖNSÖZ

PATLAMA VE YANGINLARA MÜDAHALE YÖNTEMLERİ EMERGENCY RESPONSE AND FIRE FIGHTING FOR EXPLOSIVE ATMOSPHERES

SONDAJLA MADEN ÇIKARILAN İŞLERİN YAPILDIĞI İŞYERLERİNDE UYGULANACAK ASGARİ ÖZEL HÜKÜMLER

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/3) Akreditasyon Kapsamı

Ahşap Sektöründe Yangın Riski

TÜRKİYE EŞLEŞTİRME. Tehlikeli Mal Taşımacılığı Konusunda Destek Ankara 2014 Taşıma sırasında evraklar. Yazılı talimatlar.

Çalışma Ortamı Gözetiminin Tanımı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı

İSG Risklerinin Değerlendirilmesi ve Yaşanan Sorunlar. Ali TURAN CMSE Certified Machinery Safety Expert A Sınıfı İG Uzmanı, İSG Eğitmeni

KONU: KAYNAK İŞLERİNDE GÜVENLİK

Patlama nedir? Tozların, gazların ve patlayıcıların kimyasal enerjisinin ani büyümesi. www. atexegitim.com

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİNDE DÖKÜMANTASYON

Yeraltı ve Yerüstü Maden İşletmelerinde Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

ODTÜ KKK ANA YANGIN POMPA İSTASYONU PERİYODİK BAKIMI TEKNİK ŞARTNAME

Kendinden Emniyetli Sistemler ve Türkiye Taşkömürü Kurumunda Uygulamaları. Intrinsically Safe Systems and Applications of Coal in Turkey

TMMOB ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI İZMİR ŞUBESİ PATLAYICI ORTAMLAR MURAT YAPICI. Elektrik Mühendisi EMO İzmir Şube

...İŞLETMENİZİN SÜREKLİLİĞİ İÇİN BAKIM YAPTIRDINIZ MI? Sayın İlgili;

Aydınlatma. İşyerlerinde, çalışanların sağlığı ve güvenliği, ürün ve üretim kalitesi, verimlik, yönünden özel önem taşımaktadır.

YANGIN RİSKİNİN MİNIMİZE EDİLMESİ İÇİN ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER. 1) Ambalaj emteası depoları binadan ayrı güvenli mesafede duvarları ve

ÇEVRE LİSANSI BAŞVURUSUNDA BULUNACAK İŞLETMELERİN SAĞLAMASI GEREKEN FİZİKİ ŞARTLAR. İşletmenin Sağlaması Zorunlu Fiziksel Şartlar EVET HAYIR

Sirküler No : TMGD-07-15/002 Konu : Tehlikeli Madde Taşımacılığında taşıtlarda bulunması zorunlu Yazılı Talimat

YANGIN SÖNDÜRME SİSTEMLERİ

AKM-F-193 / / Rev:00

HOTEL VE MOTELLERDE YANGIN ÖNLEMLERİ

Yangın Önleme STANDARD. LME-12: Utr Dzl. A

DEPREM VE DOĞAL GAZ. Mak. Yük. Müh. Abdurrahman ATABEY DİYARGAZ AŞ. Mak. Yük. Müh. Ahmet YETİK GAZMER

Teknik Destek Ekibi, İlkyardım Ekibi, Yangın Söndürme Ekibi, Koruma Ekibi

Kitap Temini için: DİNÇ OFSET Matbaacılık San. Tic. Ltd. Şti İÇİNDEKİLER

KAYNAK İŞLERİNDE İSG

TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KÖKSAL BAYRAKTAR

PROSES GÜVENLİĞİ. sizi, çalışanınızı, işletmenizi, doküman değil! objektif değerlendirme ve iyileştirmeler korur.. PATLAMADAN KORUNMA

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ANABİLİM DALI TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ. Dersin Adı Kod Yarıyıl T+U AKTS. Dersin Adı Kod Yarıyıl T+U AKTS

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/3) Akreditasyon Kapsamı

IEP ENERJİ PETROL ENSTİTÜSÜ ATEX SEMPOZYUM 2017 ZONGULDAK Nurettin Terzioğlu Elk. Müh. Mat. Öğr.

Kaynakların Derslere Göre Dağılımı

Acil Durum, Yangınla Mücadele ve İlkyardım. Mümkün. Orta. TEHLİKEYE MARUZ KALANLAR KİŞİLER VE BÖLÜMLER: İşyerinde çalışan personel, ziyaretçiler

ORTAK SAĞLIK VE GÜVENLİK BİRİMİ HİZMETLERİMİZ İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLIĞI HİZMETLERİ: MEGA çözümler için TEK ortağınız. Tehlike sınıfınızı biliyor musunuz?

DEPOLAMA TALİMATI. Doküman No: İlk Yayın Tarihi: Revizyon Tarihi: Revizyon No: Toplam Sayfa Sayısı: TYG_T

Toz Patlaması ve Tozdan Kaynaklanan Güvenlik Risklerinin Yönetimi

TEHLİKELİ MADDE YÖNETİM PROSEDÜRÜ. KOD:STK.PR.02 Y. Tarihi: Sayfa No: 5/5 Rev. T.: Rev. No: 01

MUAYENE ÖNCESİ ÖN HAZIRLIK FORMU

PERİYODİK KONTROL NEDİR?

Çalışma hayatında en çok karşılaşılan soru işyerinden patlama tehlikesi olup olmadığı yönündedir. Bu sorunun cevabı, yapılacak risk

TEHLİKELİ KİMYASAL MADDELERİN OLUŞTURDUĞU RİSKLER İÇİN GENEL ve ÖZEL ÖNLEME YÖNTEMLERİ

HAKKIMIZDA. Ülkemizde henüz yapılamayan muayene metotları üzerine çalışmalar yürüten Teknik Muayene, bu konularda öncü olmayı hedeflemektedir.

KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

MADEN KAZALARININ ÖNLENMESİ İÇİN GEREKLİ BİLGİLER. Doç.Dr. Gültekin KAVUŞAN

Periyodik Test ve Kontroller

BASINÇLI KAPLARDA MEYDANAGELEBİLECEK TEHLİKELER

(91/155/EEC ve Güvenlik Bilgi Formu Hazırlama Usul ve Esasları Tebliğine ( tarih, RG No:24692 ) göre hazırlanmıştır.

23 MAYIS 2015 C SINIFI İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLIĞI SINAVI SORULARI

T.C ÇANAKKALE ONSEKİZMART ÜNİVERSİTESİ ARAŞTIRMA VE UYGULAMA HASTANESİ ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ PROSEDÜRÜ

TEHLİKELİ KİMYASAL DEPOLARINDA ETKİN YANGIN ÖNLEME SİSTEMLERİNİN KULLANIMI

PERİYODİK KONTROLLERE TABİ OLAN İŞ EKİPMANLARI VE PERİYODİK KONTROL SÜRELERİ

Madenlerde İş Sağlığı ve Güvenliği ILO Düzenlemeleri ve Uygulamaları Kadir Uysal ILO Türkiye Ofisi

SORGUN GRİZU KAZASI. CERTA www. atexegitim.com 1

OMV Petrol Ofisi A.Ş. Tarım Kredi Kooperatifleri Tanker Şoförleri Patlayıcı Ortamlar Bilgilendirme Eğitimi

İşletmelerde Yakıt Depolaması ve Yangın Riski

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı YÜZEY KAZIMA İŞ MAKİNELERİ OPERATÖRÜ YETİŞTİRME KURS PROGRAMI

Maden Aramalarında İş Güvenliği Çalışmaları: MTA Örneği

Transkript:

YER ALTI MADEN İŞLETMELERİNDE YANGIN GÜVENLİĞİ Yusuf ARSLAN NORM TEKNİK Alev ZÖNGÜR NORM TEKNİK

GİRİŞ Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği Yangın Riski Oluşturan Unsurlar Algılama ve Uyarı Sistemleri Yangın Söndürme Sistemleri Türkiye de Madencilik ve Mevzuat Ülkemizde Gerçekleşen Kazalar Avrupa ve ABD de Kural ve Standartlar Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 2

GİRİŞ Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği Pasif ve yapısal önlemler Tahliye ve müdahale planları Duman tahliye ve havalandırma senaryoları Otomatik / manuel yangın söndürme ve kontrol sistemleri Sorumluluklar: Fenni Nezaretçi: teknik ve emniyet gerekliliklerini tespit ederek bildirme İşletme sahibinin bu gereklilikleri yerine getirme Denetim: ÇSGB İş Teftiş Kurulu Başkanlığı na Bağlı İş Müfettişleri Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 3

GİRİŞ Yeraltı İşletmelerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Rehberi (ÇSGB 2011) «Maden yangınlarında meydana gelen ölüm olaylarının % 90 ından fazlası karbon monoksitten kaynaklanmaktadır.» Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 4

MADEN İŞLETMELERİNDE YANGIN RİSKİ OLUŞTURAN UNSURLAR Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 5

MADEN İŞLETMELERİNDE YANGIN RİSKİ OLUŞTURAN UNSURLAR YANICI KAYNAKLARI : Grizu, kömür ve kömür tozu, ahşap (tahkimat vb.), dizel yakıtı Lastik/plastik malzemeler, mineral yağları Çöpler ve atık maddeler, kağıtlar Asetilen ve propan gibi silindirde depolanmış gazlar Üretimde kullanılan patlayıcılar Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 6

MADEN İŞLETMELERİNDE YANGIN RİSKİ OLUŞTURAN UNSURLAR ISI KAYNAKLARI : Hasarlı makine yatakları, konveyör sürücü ve tamburları Konveyör bantlarının sabit yüzeylere sürtmesi Arızalı taşıt frenlerinden açığa çıkan ısı İçten yanmalı makinelerin egzoz sistemi ve sıcak yüzeyleri Atık içinde ve ocak yüzeyinde kömürün kızışması Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 7

MADEN İŞLETMELERİNDE YANGIN RİSKİ OLUŞTURAN UNSURLAR ISI KAYNAKLARI : Kesme, taşlama, kaynak işlemleri Elektrikli ekipmanlardan, kontrol panolarından sıçrayan kıvılcım Kısa devre ve topraklama arızalarından kaynaklanan sıcaklık Hafif metallerde termit reaksiyonu Ocak içinde sigara kullanımı Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 8

MADEN İŞLETMELERİNDE YANGIN RİSKİ OLUŞTURAN UNSURLAR Tablo 1. De Rosa, M.I., Analysis of Mine Fires for All U.S. Underground and Surface Coal Mining Categories: 1990 1999, Information Circular 9470, NIOSH, 2004 Sıcaklık/Tutuşma Kaynağı 90 99 Yılları Arası yangın sayısı Sıcak kesme/kaynak kıvılcımı/cüruf/açık alev 17 Kızışma, kendiliğinden tutuşma 15 Elektriksel kısa devre/ kıvılcım/patlama 28 Konveyör bant sürtünmesi 15 Isı kaynağı 1 Aşırı ısınan yağ/gres 2 Sıcak yüzey üzerinde yanıcı sıvı veya yakıt 1 Makine sıcak yüzeyleri üzerinde hidrolik yağ veya yakıt 1 Diğer 2 Toplam 87 YER ALTI KÖMÜR MADEN İŞLETMELERİ Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 9

MADEN İŞLETMELERİNDE YANGIN RİSKİ OLUŞTURAN UNSURLAR Tablo 2. Kaynak : De Rosa, M.I., Analysis of Mine Fires for All U.S. Metal/Nonmetal Mining Categories, 1990 2001, Information Circular 9476, NIOSH, 2004 Ekipman 1990 2001 Arası yangın sayısı Mobil ekipman (cevher arabası, loder, kırıcı vb.) 31 Okso asetilen veya ark kaynağı 10 Konveyör bant hattı 5 Elektrik sistemi/akü/şarj sistemi 5 Isıtıcılar/testereler 4 Patlayıcı kutuları 2 Hava kompresörü 2 Diğer 6 Toplam 65 KÖMÜR DIŞI YER ALTI METAL VB. MADEN İŞLETMELERİ Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 10

ALGILAMA VE UYARI SİSTEMLERİ MEVCUT YÖNTEMLER: Ocak geneli için gaz veya duman algılama sistemleri Refakat edilmeyen makinelerde ısı detektörleri, CO ve duman algılama Parlayıcı ve yanıcı sıvı depolarında optik alev detektörleri Ocak genelinde personel tarafından görsel ve işitsel algılama Kablolu veya kablosuz acil durum iletişim tesisatı Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 11

ALGILAMA VE UYARI SİSTEMLERİ Tablo 3. Kaynak : De Rosa, M.I., Analysis of Mine Fires for All U.S. Underground and Surface Coal Mining Categories: 1990 1999, Information Circular 9470, NIOSH, 2004 Algılama/uyarı yöntemi 1990 99 Arası yangın sayısı Görsel yöntemler - Açık alev 6 - Kıvılcım 15 - Duman 10 - Geç duman algılama 36 CO/H2 gaz örnekleme 7 Sıcak noktalara temas 2 Bant üzeri CO/duman algılama 1 Maden geneli algılama/izleme sistemi 1 Algılanamayan 2 Patlama 6 Güç kesintisi 1 Toplam 87 YER ALTI KÖMÜR MADEN İŞLETMELERİ Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 12

ALGILAMA UYARI SİSTEMLERİ Tablo 4. Kaynak : De Rosa, M.I., Analysis of Mine Fires for All U.S. Metal/Nonmetal Mining Categories,1990 2001, Information Circular 9476, NIOSH, 2004 Algılama/uyarı yöntemi 1990 2001 Arası yangın sayısı Görsel yöntemler - Geç duman algılama 18 - Açık alev 17 - Kıvılcım 10 Duyulur patlama 3 Duman kokusu 2 Güç kesintisi 1 CO gaz örnekleme 1 Algılanamayan 2 Toplam 65 KÖMÜR DIŞI YER ALTI METAL VB. MADEN İŞLETMELERİ Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 13

YANGIN SÖNDÜRME YÖNTEMLERİ Maden ocağının ve kullanılan maden ekipman türüne göre ; Otomatik su sprey veya köpük sistemleri ile söndürme Portatif yangın söndürücüler ile müdahale Portatif söndürücülerin yetersiz kalacağı yerlerde, hortum tesisatı Suyun yetersiz kalacağı yerlerde daha yüksek kapasiteli sabit veya mobil yangın söndürücüler Baraj oluşturarak gaz enjeksiyonu Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 14

TÜRKİYE MADENCİLİK SEKTÖRÜ VE MEVZUAT Gayrı Safi Milli Hasıla (GSMH) içinde madenciliğin payı; ÜLKE GSMH payı ABD % 5,0 ALMANYA % 4,0 KANADA % 3,7 AVUSTRALYA % 6,5 RUSYA % 22 ŞİLİ % 8,5 GÜNEY AFRİKA % 6,5 BREZİLYA % 3 TÜRKİYE % 1,2 Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 15

TÜRKİYE MADENCİLİK SEKTÖRÜ VE MEVZUAT Şekil 1. İşletme yerleri bakımından yer altı maden işletmeleri ve yaklaşık personel sayıları. Kaynak: Madenlerde Arama / Kurtarma Risk Haritası, Maden Mühendisleri Odası, 2008 Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 16

TÜRKİYE MADENCİLİK SEKTÖRÜ VE MEVZUAT Maden ve Taş Ocakları İşletmeleri ile Tünel Yapımında Alınacak İşçi ve İş Güvenliği Önlemlerine İlişkin Tüzük, 1984 12. BÖLÜM : YANGINLAR 220 Fenni nezaretçinin sorumlulukları, yangın ekibi oluşturma, müdahale ve hazırlık yönergesi 221 Yapı unsurlarının kolay yanabilecek maddelerden temizlenmesi 222 Kendiliğinden yanma olabilecek madenlerde, ayrı bir yönerge ve bekleme barajları 223 Kömür, kükürt vb. madenlerde kendiliğinden yanma kontrolü 224 Yapıların yangına dayanıklı malzemeden yapılması. 225 Yangın söndürme gereçlerinin kapalı alanda kullanılabilir olması, 6 ayda bir denetim 226 Gereçlerin kullanımı hakkında yangın ekibi ve işçilerin eğitilmesi Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 17

TÜRKİYE MADENCİLİK SEKTÖRÜ VE MEVZUAT Maden ve Taş Ocakları İşletmeleri ile Tünel Yapımında Alınacak İşçi ve İş Güvenliği Önlemlerine İlişkin Tüzük, 1984 12. BÖLÜM : YANGINLAR (DEVAM) 227 Malzemelerin nezaretçi tarafından ayda en az bir kez denetlenmesi 228 Yangına elverişli alanlarda basınçlı ve bol su bulundurulması 229 Yangın anında personelin sorumluluğu, fenni nezaretçini gerekli önlemleri alması 230 İşçilerin yangın bölgesinden derhal uzaklaştırılması 231 Barajların düzenli denetlenmesi ve kayıt altına alınması 232 Kapatılmış barajların bakanlık izniyle açılması, açılırken kurtarma ekibinin hazır bulunması Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 18

Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 19 TÜRKİYE MADENCİLİK SEKTÖRÜ VE MEVZUAT Yer Altı ve Yerüstü Maden İşletmelerinde Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği (2004) Asgari Genel Hükümler ekinin Yangından Korunma bölümü: Yangına karşı gerekli tedbir ve önlemler alınması İşyerinin gerekli yangın söndürme sistemleri ve gereçleri ile donatılması Portatif söndürücülerin kolay ulaşılabilir, kullanılabilir olması, korunması Yangından korunma planı hazırlanarak, çalışılan yerlerde bulundurulması Yangın söndürme ekipmanlarının uygun işaretlenmesi

TÜRKİYE MADENCİLİK SEKTÖRÜ VE MEVZUAT Yer Altı ve Yerüstü Maden İşletmelerinde Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği (2004) Yer Altı Maden İşl. Uygulanacak Asgari Hükümler bölümü: Yer altı çalışma planı hazırlanması, periyodik güncellenmesi Uygun havalandırma ile, patlama riskinin kontrol altında tutulması Havalandırma sistemlerinin devre dışı kalmaması için sürekli izlenmesi Grizulu ocaklarda bir veya daha fazla mekanik sistemle havalandırma Grizulu maden ocaklarında uygun patlayıcı ve ateşleyiciler kullanılması Kazaya karşı, uygun bir kurtarma teşkilatı kurulması Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 20

TÜRKİYE YERALTI MADENLERİNDE GERÇEKLEŞEN KAZALAR Tablo 5 Ülkemiz madenlerinde gerçekleşen başlıca kazalar. Kaynak: Madencilikte Yaşanan İş kazaları Raporu, Maden Mühendisleri Odası, 2010 YERİ MADEN TÜRÜ ZAMANI OLAY CAN KAYBI Armutçuk Kömür 7 Mart 1983 Grizu Patlaması 103 Kozlu Kömür 10 Nisan 1983 Grizu Patlaması 10 Yeni Çeltek/Amasya Kömür 14 Temmuz 1983 Grizu Patlaması 5 Amasra Kömür 31 Ocak 1990 Grizu Patlaması 5 Yeni Çeltek/Amasya Kömür 7 Şubat 1990 Grizu Patlaması 68 Kozlu Kömür 3 Mart 1992 Grizu Patlaması 263 Yozgat/Sorgun Kömür 26 Mart 1995 Grizu Patlaması 37 Erzurum/Aşkale Kömür 8 Ağustos 2003 Grizu Patlaması 8 Karaman/Ermenek Kömür 22 Kasım 2003 Grizu Patlaması 10 Çorum/Bayat Kömür 9 Ağustos 2004 Grizu Patlaması 3 Kastamonu/Küre Metal 8 Eylül 2004 Yangın 19 Kütahya/Gediz Kömür 21 Nisan 2005 Grizu Patlaması 18 Balıkesir /Dursunbey Kömür 2 Haziran 2006 Grizu Patlaması 17 Bursa/M.Kemalpaşa Kömür 10 Aralık 2009 Grizu Patlaması 19 Balıkesir /Dursunbey Kömür 23 Şubat 2010 Grizu Patlaması 10 Karadon Kömür 17 Mayıs 2010 Grizu Patlaması 30 Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 21

TÜRKİYE YERALTI MADENLERİNDE GERÇEKLEŞEN KAZALAR 8 Eylül 2004 Kastamonu Küre Bakır Madeni Yangını İşletme bilgileri: Bakır ve pirit konsantresi için, bakır cevheri üretimi Üretim miktarı 700.000 ton/yıl Üretim derinliği yaklaşık 150 m Cevherin yüzeye nakli bantlı konveyörler ile Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 22

Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 23 TÜRKİYE YERALTI MADENLERİNDE GERÇEKLEŞEN KAZALAR 8 Eylül 2004 Kastamonu Küre Bakır Madeni Yangını İşletme çalışanlarının ifadesine göre: Bantlı konveyör makarası değişimi sırasında elektrik kablolarında başlamış 150 m uzunluğundaki düşey bandı tutuşturmuş 900m uzunluğundaki yatay nakil sistemi bandına yayılmış Elektrik sisteminde oluşan arıza nedeniyle havalandırma sağlanamamış 19 çalışan, CO ve diğer gazlardan zehirlenerek hayatını kaybetmiştir

AVRUPA VE ABD DE KURAL VE STANDARTLAR Birleşik Krallık : Ulusal Sağlık ve Güvenlik İdaresi (HSE) Maden ve Taşocakları Kanunu (1954) > Mevzuat Reform Programı «Maden Ocaklarında Yangın ve Patlamalara Karşı Korunum» HSE Danışma Komitesi: Başkan : Kraliyet Maden Baş Müfettişi Üyeler : Sektörün farklı alanlarından 10 uzman Endüstrinin farklı kurumları ile işbirliği: İnternet üzerinden patlama ve yangından korunma rehberleri Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 24

AVRUPA VE ABD DE KURAL VE STANDARTLAR ABD Maden Emniyet ve Sağlık Kurumu (MSHA Mine Safety and Health Association) Federal Maden Güvenliği ve Sağlık Kanunu 1977 yerine MINER Act (Mine Improvement and New EmergencyResponse Act) 2006 MSHA denetçisi tarafından her yıl denetim yapılmalı Kaza acil durum müdahale planları hazırlanmalı, 6 ayda bir güncellenmeli Maden ekipmanlarında uygun yangın söndürme sistemi bulunmalı Yangına dirençli hidrolik yağlar kullanılmalı Konveyör sürücülerinde sıcaklık ile devreye giren otomatik söndürme Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 25

AVRUPA VE ABD DE KURAL VE STANDARTLAR STANDARTLAR: NFPA 120 Kömür Madenlerinde Yangın Korunumu ve Kontrolü Standardı (2010) NFPA 122 Metal ve Metal Dışı Madencilik ve Mineral İşleme Tesislerinde Yangın Korunumu ve Kontrolü Standardı (2010) Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 26

AVRUPA VE ABD DE KURAL VE STANDARTLAR NFPA 120 Kömür Madenlerinde Yangın Korunumu ve Kontrolü Standardı (2010) Bölüm 4. Yer Altı Maden İşletmeleri, Bölüm 9.4 Yer Altı Konveyörler Cevher kesiminde kullanılan makine üzerinde metan detektörleri Serbest kömürün ve atıkların toplanması ve yönetimi 6 aydan uzun süre kullanılacak yer altı atölyeleri için önlemler Konveyörlerde kullanılan bant malzemesinin yangına dayanıklı olması Konveyör sürücülerinde otomatik durdurma ve söndürme sistemi Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 27

AVRUPA VE ABD DE KURAL VE STANDARTLAR NFPA 120 Kömür Madenlerinde Yangın Korunumu ve Kontrolü Standardı (2010) Konveyör hattı tavanında 3m aralıklarla detektörler Hidrolik sıvıların kullanımı, parlayıcı ve yanıcı sıvıların yönetimi Metan kontrolü için alınacak önlemler Söndürme sistemleri su ihtiyacının belirlenmesi Kendinden tahrikli yeraltı maden makinelerinde yangın söndürme Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 28

AVRUPA VE ABD DE KURAL VE STANDARTLAR NFPA 120 Kömür Madenlerinde Yangın Korunumu ve Kontrolü Standardı (2010) Bölüm 4. Yer Altı Maden İşletmeleri ABC Tip Portatif Yangın Söndürücü bulundurulması zorunlu yerler 1. Trolley yollarında havalandırma kapıları 2. Pompalar ve pompa daireleri 3. Konveyör bant sürücüleri, bant yükleme ekipmanları 4. Hava Kompresörleri Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 29

AVRUPA VE ABD DE KURAL VE STANDARTLAR NFPA 120 Kömür Madenlerinde Yangın Korunumu ve Kontrolü Standardı (2010) Bölüm 4. Yer Altı Maden İşletmeleri ABC Tip Portatif Yangın Söndürücü bulundurulması zorunlu yerler (devam) 5. Trafo, yük merkezi, devre kesici, jeneratör 6. Atık alanları 7. Akü şarj alanları 8. Yıkama tesisatı olmayan uzun ayak yüzeylerinde 23m arayla Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 30

AVRUPA VE ABD DE KURAL VE STANDARTLAR NFPA 120 Kömür Madenlerinde Yangın Korunumu ve Kontrolü Standardı (2010) Bölüm 4. Yer Altı Maden İşletmeleri ABC Tip Portatif Yangın Söndürücü bulundurulması zorunlu yerler (devam) 9. Parlayıcı ve yanıcı sıvıların depolandığı alanlar 10. Yanıcı sıvıları taşıyan mobil ekipmanlar 11. Elektrik veya dizel tahrikli ekipmanlar 12. Kendinden tahrikli ekipmanlar Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 31

AVRUPA VE ABD DE KURAL VE STANDARTLAR NFPA 120 Kömür Madenlerinde Yangın Korunumu ve Kontrolü Standardı (2010) Bölüm 4. Yer Altı Maden İşletmeleri ABC Tip Portatif Yangın Söndürücü bulundurulması zorunlu yerler (devam) 4.3.4.1.2.2. BU ALANLARDA OTOMATİK VEYA MANUEL YANGIN SÖNDÜRME SİSTEMİ TESİS EDİLMİŞ OLSA BİLE, PORTATİF SÖNDÜRÜCÜ BULUNDURMA ZORUNLULUĞU ORTADAN KALKMAZ. Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 32

AVRUPA VE ABD DE KURAL VE STANDARTLAR NFPA 122 Metal ve Metal Dışı Madencilik ve Mineral İşleme Tesislerinde Yangın Korunumu ve Kontrolü Standardı (2010) Bölüm 4. Yer Altı Maden İşletmeleri Yangın Risk Değerlendirmesi zorunluluğu Tesis geneli için algılama /söndürme sistemlerine ait ayrı NFPA standartları Dizel makine üzerinde portatif söndürücü ve otomatik söndürme sistemi Parlayıcı ve yanıcı sıvıların taşınması, depolanması Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 33

SONUÇ İşbirliği : İlgili devlet kurumları koordinasyonu Bilim adamları, üniversiteler Meslek örgütleri, sivil toplum kuruluşları Yangın güvenlik sektöründen uzmanlar Mevzuatın güncellenmesi, gelişen teknolojiye ve artan ihtiyaçlara uygun hale getirilmesi sağlanmalıdır. Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 34

TEŞEKKÜRLER Yer Altı Maden İşletmelerinde Yangın Güvenliği TÜYAK 2013 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi 35