MÜFREDAT KONULARINI İÇERİR! Öğretmen Bilgi Kitapçığımızdaki konular öğrencilerinizin müfredat dahilindeki kazanımları edinmesine yardımcı olur.

Benzer belgeler
GEZİ ÖNCESİ ALIŞTIRMALAR 6-13 YAŞ GRUBU

Okul Öncesi Sınıf lar

GEZ ARASTIR ÖGREN EGLEN. llkokul 1., 2. ve 3. sınıflar için.

GEZ ARASTIR ÖGREN EGLEN. llkokul 4., 5. ve 6. sınıflar için.

BİYOMLAR SUCUL BİYOMLAR SELİN HOCA

HAYVANLAR ÂLEMİ. Nicholas Blechman. Hazırlayan Simon Rogers. Çeviren Egemen Özkan

10. SINIF KONU ANLATIMI. 48 EKOLOJİ 10 BİYOMLAR Sucul Biyomlar

EKOSİSTEM. Cihangir ALTUNKIRAN

BuNLarI BiLiYOr muyuz?

CANLI ALEMLERİ HAYVANLAR ALEMİ

CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI

CANLILAR DÜNYASI. Bitkiler

Çevre Biyolojisi

Bilim adamları canlıları hayvanlar, bitkiler, mantarlar ve mikroskobik canlılar olarak dört bölümde sınıflandırmışlar.

Minti Monti. Dalışa Hazır mısın? Haziran 2011 Sayı:2 Ücretsizdir. Çocuklar için eğlenceli poster dergi ISSN: X

Işık Yayan Canlılık: Biyolüminesans

EKOSİSTEMLERİN İŞLEYİŞİ. Veli&Sümeyra YILMAZ

Fen ve Teknoloji 8. bakteri, protist ve bitkiler üreticileri oluşturur. 1.Ünite : Canlılar ve Enerji İlişkileri 1.Besin Zincirinde Enerji Akışı

"Yaşayan Bahar", ilkbahar mevsiminin gelişini kutlamak üzere tüm Avrupa ülkelerinde gerçekleştirilen bir etkinlik.

CANLILAR DÜNYASINI GEZELİM TANIYALIM / CANLILAR VE HAYAT

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI İLKOKULU 3. SINIF FEN BİLİMLERİ DERSİ BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PLANI

ÇEVREMİZDEKİ VARLIKLARI TANIYALIM

CANLILAR DÜNYASINI GEZELİM TANIYALIM

Adı Soyadı :. Numarası :.

KABUKLU SU ÜRÜNLERİ ve ÜRETİM TEKNİĞİ. Prof. Dr. Hasan Hüseyin ATAR

3. SINIF FEN BİLİMLERİ

ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

ADIM ADIM YGS-LYS 52. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-12 HAYVANLAR ALEMİ 3- OMURGALI HAYVANLAR SORU ÇÖZÜMÜ

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 6.SINIF FEN BİLİMLERİ DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

CANLILAR VE YAŞAM BEŞ DUYUMUZ DUYU ORGANLARI VE GÖREVLERİ

ADIM ADIM YGS LYS. 97. Adım EKOLOJİ 4 CANLILARDA BESLENME İLİŞKİLERİ

Deniz Kaplumbağaları Yeşil Kaplumbağa (Chelonia mydas) Sini Kaplumbağası (Caretta caretta)

Ekosistem Ekolojisi Yapısı

Barbus conchonius (Rosy barb)

3. SINIF FEN BİLİMLERİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI

HAMAMBÖCEKLERİ ve MÜCADELE YÖNTEMLERİ

Ekoloji, ekosistemler ile Türkiye deki bitki örtüsü bölgeleri (fitocoğrafik bölgeler)

Biyoloji = Canlı Bilimi. Biyoloji iki ana bölümden oluşur:

GİRİŞ. Sağlıklı Beslenme ve Vücudumuzun Sağlıklı Beslenme Piramidi. Ana Gıda Grupları

Kocaman Bir Set! 3. Her sene milyonlarca turist Çin Seddini görmeye gelir. 4. Turisler duvarın üstünde yürümeyi çok severler.

Ana fikir: Oyun ile duygularımızı ve düşüncelerimizi farklı şekilde ifade edebiliriz.

SİMGE ORGANİK Buğday Çimi Suyu

Canlıların birbirleriyle ve yaşadıkları ortamla olan ilişkisini inceleyen bilim dalıdır.

6. SINIF FEN BİLGİSİ DERSİ GÜNLÜK DERS PLANI

BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ EĞİTİM PLANI

KISA DÖNEMLİ AMAÇLAR MATERYAL YÖNTEM- TEKNİK. Maketi Gerçek Kişi, 3 Kol ve bacakların vücudun ana bölümlerinden olduğunu söyler.

Selin A.: Yağmur yağdığında neden gökkuşağı çıkar? Gülsu Naz Ş.: Neden sonbaharda yapraklar çok dökülür? Emre T.: Yapraklar neden sararır?

Besin Zinciri, Besin Ağı ve Besin Piramidi

EKOLOJİ EKOLOJİK BİRİMLER

3. Sınıf Varlıkların Özelliklerini Belirten Sözcükler ( Ön Ad Sıfat )

Denizlerimizi ve Kıyılarımızı Koruyalım

EĞİTİM ÖĞRETİM YILI SORGULAMA PROGRAMI

Tatlı su, deniz ve rutubetli topraklarda yaşarlar. Büyük bir kısmı insan ve diğer hayvanlarda parazittir. Bilateral simetriye sahiptirler.

Doğada Keşif Yapıyoruz

ADIM ADIM YGS-LYS 54. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-14 HAYVANLAR ALEMİ 5- OMURGALI HAYVANLAR-3 SORU ÇÖZÜMÜ

Canlıları Tanıyalım GENEL AÇIKLAMA. 1. Bu kitapçıkta, 5. Sınıf Fen Bilimleri dersi Ünite Değerlendirme Sınavı bulunmaktadır.

Aşağıdaki parçayı okuyalım. Ardından soruları yanıtlayalım.

21-30 MART 2015 SİPADAN MALEZYA

KÜRESEL ISINMA VE İKLİM DEĞİŞİKLİKLERİ İLE HAYVANSAL BESLENMENİN (HAYVANCILIK SEKTÖRÜ) İLİŞKİLERİ VE SONUÇLARI; BİTKİSEL GIDA SEKTÖRÜ İLE

ünite1 Fen Bilimleri Beş Duyumuz Beş Duyumuz 3. Burundaki kılları koparmak Çok sıcak cisimlere dokunmak

Fen Bilimleri Kazanım Defteri

2018 / 2019 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSLARI 5. SINIF FEN BİLİMLERİ DERSİ YILLIK PLAN ÖRNEĞİ

Maddeyi Tanıyalım Maddeyi Niteleyen Özellikler Bazı Maddelere Karşı Neden Dikkatli Olmalıyız? Maddelerle Çalışırken Uyulması Gereken K

GÖL EKOSİSTEMİNDE EKOLOJİK KUŞAKLAR

Beş Duyumuz Duyu Organları ve Görevleri

Pasifik Okyanusu'nda yaşayan bu balık türü 50 santimetreye kadar genişleyebilir. 2-Beyaz Kaplumbağa

Mikroskobun Yapımı ve Hücrenin Keşfi Mikroskop: Robert Hooke görmüş ve bu odacıklara hücre demiştir.

PENGUENLER GRUBU MART AYI BÜLTENİ

ENERJİ AKIŞI VE MADDE DÖNGÜSÜ

Eco new farmers. Modül 1- Organik Tarıma Giriş. Bölüm 4- Organik Tarım ve Koruma

Canlılar aleminin sınıflandırılması

11. SINIF KONU ANLATIMI 61 DAVRANIŞ

ÜNİTE 3 YAŞAM KAYNAĞI TOPRAK

Kazanım 1. Nesne/durum/olaya dikkatini verir. KAZANIMLAR VE GÖSTERGELERİ

ÇEVREMİZDEKİ CANLILAR A- HAYVANLAR B- BİTKİLER C- HAYVANLAR VE BİTKİLERİN İNSAN HAYATINDAKİ YERİ D- CANLILARI KORUMA

2. SINIF HAYAT BİLGİSİ

MEB Okul Öncesi Yeni Programına Uygun MAYIS AYLIK PLAN. 11 Eylül eğiten kitap

Minti Monti. Kutup ayısını tanımak ister misin?

Atoller (mercan adaları) ve Resifler

Özel AKEV İlköğretim Okulu Fen ve Matematik Olimpiyatı

ARALIK AYI +3 YAŞ ÖZEL YAKACIK BALKANLAR KOLEJİ Eğitim Öğretim Yılı AYIN TEMASI

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI 5. SINIF FEN BİLİMLERİ DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

ÜNİTE:1 CANLILARDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME

Adımlar: A Windows to the Universe Citizen Science Event. windows2universe.org/starcount. 29 Ekim 12 Kasım, 2010

12. SINIF KONU ANLATIMI 33 HAYATIN BAŞLANGICI

Veli Mektupları MyLittle Island 1

Fen ve Teknoloji 7 6. ÜNİTE: İNSAN ve ÇEVRE

11. SINIF KONU ANLATIMI 32 DUYU ORGANLARI 1 DOKUNMA DUYUSU

GÖKKUŞAĞI KOLEJİ PYP SORGULAMA PROGRAMI

ÖZEL EFDAL GÖZTEPE ANAOKULU DENIZYILDIZI GRUBU KASIM AYI BÜLTENİ

BU AY ÖĞRENDİKLERİMİZ ATATÜRK Atatürk kim olduğunu hatırladık. Atatürk ün hayatını inceledik. Atatürk ün kişisel özelliklerini ifade ettik. Atatürk ün

Güneş, Dünya etrafında dönme hareketi yapar. Güneş, sıcak gazlardan oluşan bir gök cismidir. Güneş, kendi etrafında dönme hareketi yapar.

gereksinimi kadar sağlamasıdır.

Sağlığımızı korumak için beslenmemize dikkat etmeliyiz.

Dünyanın En İlginç Hayvanlarından Bazıları Hakkında Bilgiler MICHAEL HEARST

Çevremizdeki Kimyasal Maddeler

PENGUEN GRUBU MART AYI BÜLTENİ SİNCAPLAR TEMASI DÜNYA SU GÜNÜ ORMAN HAFTASI YAŞLILAR HAFTASI DÜNYA TİYATROLAR GÜNÜ

SİNDİRİM. Büyük yapılı besinlerin,hücre zarından geçebilecek yapılara dönüştürülmesi olayına sindirim denir.

Kısa Dönemli Amaç Davranışlar Araç Gereçler

Transkript:

İlköğretim Sınıfları Besin zincirleri ve ekosistemler MÜFREDAT KONULARINI İÇERİR! Öğretmen Bilgi Kitapçığımızdaki konular öğrencilerinizin müfredat dahilindeki kazanımları edinmesine yardımcı olur. Bu kitapçığın içerdiği müfredat konuları ve kazanımları: 1.ve2.sınıflar için ÜNİTE: BENİM EŞSİZ YUVAM Kazanım B.1.3. Canlıların nasıl beslendiklerini araştırır 3.sınıflar için ÜNİTE: CANLILAR DÜNYASINA YOLCULUK Kazanım 3.5.3.2. Doğal çevrenin canlılar için önemini kavrar ve doğal çevreyi korumak için tedbirler alır. 4.sınıflar için ÜNİTE: MİKROSKOBİK CANLILAR VE ÇEVREMİZ Kazanım 4.5.1. Mikroskobik canlıları tanıyalım Kazanım 4.5.1.3. Mikroskobik canlıların varlığı fark eder ve mikroskop yardımıyla bu canlıları gözlemler. 5.sınıflar için: ÜNİTE: CANLILAR DÜNYASINI GEZELİM VE TANIYALIM Kazanım 5.5.1. Canlıları tanıyalım Kazanım 5.5.1.1. Canlıara örnek vererek benzerlik ve farklılıklarına göre gruplandırır. 6.sınıflar için: ÜNİTE: HAYVANLARDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞİM Kazanım 6.5.1. hayvanlarda üreme, büyüme ve gelişme Kazanım 6.5.1.1. Hayvanlardaki üreme çeşitlerini karşılaştırır. 7.sınıflar için: ÜNİTE: CANLILAR VE HAYAT Kazanım 7.5.1. Ekosistemler Kazanım 7.5.1.1. Ekosistem, tür, habitat ve popülasyon kavramlarını tanımlar ve örnekler verir. 8.sınıflar için: ÜNİTE: CANLILAR VE ENERJİ İLŞİKİLERİ Kazanım: 8.5.1. basin zinciri ve enerji akışı Kazanım 8.5.1.1. Besin zincirindeki üretici, tüketici, ayrıştırıcı ilişkisini kavrar ve örnekler verir. 9.sınıflar için: ÜNİTE: CANLILAR DÜNYASI Kazanım 9.2.1. Canlılığın temel birimi hücre Kazanım 9.2.1.1. Canlıların temel yapısal birimin hücre olduğunu kavrar Kazanım 9.3.2. Doğal kaynaklar ve biyolojik çeşitliliğin korunması Kazanım 9.3.2.4. biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik çözüm önerilerinde bulunur Kazanım 9.3.2.4.A. Türkiye de yok olma tehlikesi altında bulunan canlı türleri ile endemik türlerin korunmasına yönelik yapılan çalışmalar örneklendirilir.

Okullar için SEA LIFE 3-5 yaş Besin zincirleri ve ekosistemler Kendi kendine öğrenme Ziyaretiniz esnasında, besin zincirleri ve ekosistemleri keşfetmek için kullanabileceğiniz bu rehber size, İstanbul SEA LIFE Akvaryum da yer alan önemli sergileme alanları ile bağlantılı bilgiler sunuyor. Bu rehberde yer alan önemli noktaları ortaya koyarak, önemli sonuçları belirleyebilecek veya yeniden özetleyebilecek ve öğrencilere gerçek hayatla ilgili harika öğrenme içerikleri sunabileceksiniz. İçindekiler Giriş 2 Öğretmen notları 4-10 Öğrenci gezgin formları 11-12 Öğrenmehedefleri Öğrenciler bu turu tamamlayarak: Besin zinciri ve ekosistem terimlerini anlayacak. Hayvanların kendilerine ait ekosistemlerde farklı roller oynadığını öğrenecek. Hayvanların ve bitkilerin ekosistemlerinde dengeli olmaları gerektiğini ve dengesizliklerin bağlantılı tüm organizmalar için sorunlara neden olabileceğini anlayacak. Taş havuzu besin zincirinde organizmaların sıralamasını belirleyebilecek. 1

Giriş Turunuza başlamadan önce, konuyu öğrencilere anlatmak için bu sayfadaki soruları kullanın. Ekosistem nedir? Bir ekosistem, bir alanda yer alabilen canlı varlıklar grubudur. Ne tür canlı varlıklar bir ekosistem oluşturabilir? Bir ekosistem, bitkiler ve hayvanların karışımından oluşur. Bu bitkiler ve hayvanlar, normalde beslenme, korunma veya her ikisi için de birbirine bağlıdır. Eğer bitkilerden veya hayvanlardan biri ölmeye başlarsa, bu durum o ekosistemi oluşturan tüm diğer canlı varlıkları etkileyecektir. Turumuz süresince, bazı deniz canlılarının birbirine bağlı olması hakkında daha fazla bilgi edineceğiz. Besin zinciri nedir? Bir besin zinciri, belirli bir ortamda kimin kimi yediğini açıklamanın bir yoludur. Örneğin; küçük böcekleri kurbağalar, kurbağaları ise yılanlar yer. Besin zincirleri ekosistemler ile bağlantılıdır çünkü birbirleri ile etkileşimde olmaları için tüm hayvanlar aynı alanda bulunmalıdır. Şimdi ekosistemler ve besin zincirleri hakkında biraz daha fazla bilgi sahibi olduğumuza göre, SEA LIFE merkezindeki gezimize başlayabilir ve sergi alanındaki farklı ekosistemlere yakından bakabiliriz. Tüm öğrencilere gezgin formunu vermeyi unutmayın bu formlar turdaki faaliyetler için gerekli olacaktır. 2

Besin zincirleri ve ekosistemler Öğretmen Haritası Öğretmen haritası ÇIKIŞ 22 KORUMA KOYU 23 MAĞAZA 2 TANITIM ALANI 1 RESEPSİYON 21 YAĞMUR ORMANI GİRİŞ 20 VATOZ KOYU HERGÜN GÜN BOYU 4 YEREL TÜRLER 3 BALIK SÜRÜLERİ DÜNYASI 5 DENİZATI BAKIMEVİ 19 KARA KUTU 7 GEMİ BATIĞI 6 DENİZANALARI 15 MERCAN RESİFİ 16 SUALTI OYUN ALANI 18 KIYI ŞERİDİ 9 OKYANUS ODASI 8 OKYANUS MANZARASI 17 TAŞ HAVUZLARI 12 KAPLUMBAĞA HASTANESİ 14 OKYANUS TÜNELİ 10 OKYANUS MAĞARASI 11 KAPLUMBAĞA DÜNYASI VATOZLAR SALI, PERŞEMBE, CUMARTESİ 14:00 13 KÖPEKBALIKLARI SALI, CUMARTESİ 15:30 Faaliyetler Denizanası Keşfi Denizanası anagramları öğrenci faaliyeti Denizanası tartışma notları (s4) Kaplumbağa Hastanesi Yemekte ne var? öğrenci faaliyeti Deniz kaplumbağası tartışma notları (s5) Okyanus Tüneli Yedi duyu öğrenci faaliyeti Köpekbalıkları tartışma notları (s6) Köpekbalığı beslenme zamanı: Salı, Cumartesi 15.30 Vatoz beslenme zamanları: Salı, Perşembe ve Cumartesi 15.30 14.00 Nemo nun Krallığı Renkli palyaço balığı öğrenci faaliyeti Palyaço balığı tartışma notları (s7) Kayalık havuzu Kayalık havuzu besin zinciri öğrenci faaliyeti Kayalık havuzu tartışma notları (s8) Vatoz Koyu Hangi Vatoz? öğrenci faaliyeti Vatozlar tartışma notları (s9) Beslenme zamanları: Hergün gün boyu 3

DENİZANASI Ziyaret Alanı: DENİZANASI KEŞFİ! Denizanaları aslında tam olarak balık değildir. Sinirleri, kanları, kalpleri ve beyinleri yoktur. Aslında, bir denizanasının vücudunun %95 i sudur. Her okyanusta denizanası türleri bulunabilir. Bunların bazıları derin suları severken diğerleri çok sığ suları tercih eder. Denizanası neden pek çok ekosistem için bu kadar önemli? Pek çok hayvan denizanası yer. Bu da, onları pek çok farklı ekosistemdeki besin zincirlerinin önemli bir parçası haline getirir. Deri Sırtlı Deniz Kaplumbağası neredeyse tamamen denizanasının üzerinde yaşar. Sizce denizanası ne yiyor? Denizanası, küçük balıkları ve kabukluları yiyebilir ama çoğunlukla plankton (suda sürüklenen küçük bitkiler ve hayvanlar) yerler. Avlarını yakalamak ve öldürmek için uzun, zehirli kollarını kullanırlar. Eğer koşullar uygun olursa, denizanası çok hızlı üreyebilir. Bu da, bir alanda çok büyük grupların ortaya çıkmasına neden olur. Bu neden sorun olabilir? Denizanası da tüm hayvanlar gibi, kendi ekosistemlerinde diğer canlılar ile dikkatli bir denge içinde yaşar. Tek bir defa beslenen çok sayıda denizanası, planktona bağımlı olan diğer canlılar için daha az plankton mevcut olması anlamına gelebilir. Denizanası ayrıca, balık yumurtalarını da yer. Bu nedenle, fazla sayıda yenmeleri daha az balığın yumurtadan çıkması riskine neden olur. Sizce denizanası insanlar için bir tehlike teşkil eder mi? Çoğu denizanası zararsız çok yumuşak yaralanmalara neden olur. Ama Kutu Denizanası gibi Avutralya civarında bulunan bazıları, temas eden insanlar için ölümcül olabilecek güçlü yaralanmalara neden olur! Denizanası 650 milyon yıldır mevcut olan bir canlı! Faaliyet: Denizanası anagramları Öğrencilerden, ipuçlarını çözmelerini ve denizanasının avını nasıl yakalayıp yediğini anlatan kelimeleri bulmalarını isteyin. Doğru cevaplar: 1. Kollar 2. Ağız dokunaçları 3. Ağız Yaklaşık 200 denizanası türü bulunuyor. Denizanası, besinleri ağzına atmak için oral kollarını kullanır. Yardımcı olabilirsiniz! Dünya genelinde Deniz Koruma Bölgeleri kurmak için kampanyaları destekleyerek yardımcı olabiliriz. 4

DENİZ KAPLUMBAĞALARI Ziyaret Alanı: KAPLUMBAĞA DÜNYASI VE HASTANESİ Deniz kaplumbağaları yaklaşık 215 milyon yıldır yeryüzünde mevcut. Bu da, yeryüzünde yaşayan en eski canlılardan biri olduğu anlamına geliyor! İlk deniz kaplumbağaları evrimleşirken dinozorlar hala hüküm sürüyordu. Her biri, beslenme şekillerine ve habitatlarına uygun vücuda sahip 7 farklı deniz kaplumbağası türü mevcut. Şahin Gagalı Kamplumbağa nın çok dar keskin bir gagası var bunu ne için kullandığını bilen var mı? Sevdiği yiyecekleri (süngerler) bulmak için mercan resifl erinin aralıklarını aramak için kullanıyor. Bunlar, evde banyonuzda bulunan süngerler değil; mercan resifl erine yaşayan hayvanlar. Süngerler çok hızlı çoğalır. Bu da mercan resiflerinin sağlığını tehdit eder. Şahin Gagalı Kamplumbağalar bunu önlemeye nasıl yardımcı olur? Şahin Gagalı Kamplumbağalar her yıl 500 kg dan fazla sünger yiyebilir. Bu da, mercan resifl erinde yayılmalarını önlemeye yardımcı olur. Bu, her birimizin 3 yılda yediği yemekten çok daha fazla bir miktar! Yeşil Deniz Kaplumbağaları ayrıca mercan resiflerinin sağlıklı olmasını sağlamada önemli bir rol oynar. Testere benzeri gagalarının nasıl yardımcı olduğunu biliyor musunuz? Faaliyet: Yemekte ne var? Yetişkin Yeşil Deniz Kaplumbağaları otçuldur (bitki yerler). Bu nedenle, algleri yemek amacıyla mercan resifl erinden sıyırarak çıkartmak için gagalarını kullanırlar. İribaşlı Deniz Kaplumbağaları deniz kaplumbağaları içinde en fazla sayıda avı olandır. Sizce bitki yemeyi mi seviyorlar, et yemeyi mi? Aslında her ikisini de yiyorlar. Dişleri olmamasına rağmen, güçlü çeneleri kabuklu deniz hayvanları ve denizkestaneleri gibi sert yiyecekleri kırmalarına yardımcı olur. Yeşil Deniz Kaplumbağaları beş saate kadar suyun altında kalabilir. En büyük deniz kaplumbağası Deri Sırtlı Kaplumbağadır. Ağırlığı 900 kg nın üzerinde olabilir! Öğrencilerden, gezgin formunda, farklı deniz kaplumbağalarını sevdikleri yiyeceklere göre eşleştirmelerini isteyin. Cevaplar: iribaşlı Deniz Kaplumbağası midye, Yeşil Deniz Kaplumbağası alg, Deri Sırtlı Deniz kaplumbağası denizanası, Şahin Gagalı Deniz Kaplumbağası sünger. Yardımcı olabilirsiniz! Deniz kaplumbağaları genelde denizde yüzen plastik poşetleri denizanası zannederek hata yapar. Her yıl binlercesi, plastik poşetler nedeniyle boğularak ölüyor. Plastik poşet değil, tekrar kullanılabilir torbalar kullanmamız çok önemli. 5

KÖPEK BALIKLARI Ziyaret Alanı: OKYANUS TÜNELİ Dünyada, 350 nin üzerinde köpekbalığı türü bulunuyor. Bunlar, sıcak tropikal sulardan, soğuk buzlu kutup sularına kadar her tür farklı habitatlarda yaşıyor. Bazıları okyanusların derin, koyu sularında yaşarken, diğerleri yüzeye yakın güneşin ısıttığı suları tercih ediyor. Dev Balina Köpekbalığı 18 metre uzunluğa kadar ulaşabilir! Bu, bir otobüsün boyunun neredeyse iki katı! Sizce bu kadar büyük bir köpekbalığı ne yer? Garip bir biçimde, bu köpekbalığı okyanuslardaki en küçük hayvanlar olan planktonları (okyanusta yüzen küçük hayvanlar ve bitkiler) yiyor. Balina Köpekbalığı, çok fazla miktarda su yutuyor ve su solungaç adı verilen yan taraflardaki yarıklardan dışarı çıkmadan önce, tüm planktonları süzüyor. Siyah Yüzgeçli Köpekbalığı sığ kıyı sularını derin okyanuslara tercih ediyor. Sizce ne yemeyi tercih ediyorlar? Blacktip Reef Sharks küçük kemikli balıkları, mürekkep balığını ve ahtapotu seviyor. Pek çok insan köpekbalıklarının kendilerine saldırmalarından korkuyor ama sadece Büyük Beyaz Köpekbalıkları, Boğa Köpekbalıkları ve Kaplan Köpekbalıkları aktif olarak tehlikeli kabul edilebilir. Bu türlerin saldırıları bile genellikle insanları, en yaygın avları olan foklarla karıştırmaları sonucunda meydana gelir. Sizce köpekbalıklarının çoğu besin zincirinde nerede yer alıyor? Köpekbalıklarının çoğu, uç yırtıcılar. Bu, besin zincirinin en üst sırasında yer aldıkları anlamına geliyor. Bu nedenle, diğer hayvanlar tarafından yenme konusunda endişelenmelerine gerek kalmıyor. Ama ister inanın ister inanmayın, köpekbalıklarının bile bazı sularda yırtıcıları vardır (katil Balinalar gibi)! İnsanların 5 duyusu vardır: görme, koku alma, duyma, dokunma ve tat alma. Bir köpekbalığının kaç duyusu vardır? Bir köpekbalığının 7 duyusu vardır. Burnunun ucundaki küçük beneklere Lorenzini ampulleri adı verilir ve köpekbalığının diğer hayvanlar tarafından yayılan elektrik akımlarını algılamasına olanak sağlar. Köpekbalıkları da çoğu balıkta da sudaki hareketleri algılamalarına yardımcı olan yanal çizgi adı verilen oluşumlar vardır. Faaliyet: Yedi duyu Köpekbalıkları şaşırtıcı avcılardır. Koku alma duyuları bir insanınkinden 10.000 kat daha iyidir. Diğer duyuları da oldukça ilginçtir. Öğrencilerden, gezgin formlarında, her duyunun ilgili organ ile bağlantısını kurmalarını isteyin. Büyük Beyaz Köpekbalıkları yılda 11 ton yemek yer. Bu, yaklaşık olarak bir otobüsün ağırlığı kadardır! Yardımcı olabilirsiniz! Dünya genelinde Deniz Koruma Bölgeleri kurmak için kampanyaları destekleyerek köpekbalıklarına yardımcı olabiliriz. Ayrıca köpekbalıklarından yapılmış ürünleri asla satın almamalı veya köpekbalığı yüzgeci çorbası içmemeliyiz. 6

PALYAÇO BALIĞI Ziyaret Alanı: MERCAN RESİFİ Palyaço balığı, Hint ve Pasifik Okyanuslarındaki sıcak tropikal sularda bulunan kuytu mercan resiflerinde yaşar. Habitatlarında, deniz şakayıklarının zehirli kolları arsında saklanacak, alışılmadık yerler bulurlar! Palyaço balığı ne yer? Palyaço balığı yemek seçmez, hem et hem de ot yemeyi seven anlamına gelen omnivorlar olarak bilinirler. Palyaço balığı neden deniz şakayığının kolları arasında yaşamayı seçer? Palyaço balığı, küçük bir balık olarak besin zincirinde alt sıralarda yer alır. Bu, onları yemek isteyen çok sayıda yırtıcı olduğu anlamına gelir. O da deniz şakayığının zehirli kollarının arasına saklanarak yırtıcılardan korunur. Bazı insanlar, palyaço balığının parlak turuncu renginin diğer balıkları deniz şakayığına çekmeye yardımcı olduğunu ileri sürüyor. Bu da yemek geri dönüşü sağlaması anlamına geliyor! İki hayvan da birbirine bağımlıdır. Bu nedenle, deniz şakayıklarının sayısının azalması durumunda palyaço balığına ne olacağını düşünüyorsunuz? Eğer deniz şakayıklarının sayısı azalırsa, palyaço balıklarının da sayısı azalır. Çünkü daha az besinleri olur ve daha az korunurlar. Sizce deniz şakayığı bu ilişkiden ne çıkar sağlıyor? Palyaço balığı, deniz şakayığının kolları arasındaki zararlı algleri ve parazitleri yer. Bu da sağlıklı olmasına yardımcı olur. Tüm palyaço balıkları erkek doğar! Eğer bir dişi ölürse, gruptaki erkek bir palyaço balığı onun yerini almak için cinsiyet değiştirir. Faaliyet: Renkli palyaço balığı Palyaço balığının parlak turuncu ve veya renklerinin avları deniz şakayığına çektiğine inanılıyor. Öğrencilerden, gördükleri iki farklı palyaço balığını gezgin formlarına çizmelerini isteyin Yardımcı olabilirsiniz! Eğer şnorkelle dalış yaparsanız hiçbir şeye dokunmayın ve mercandan ya da diğer deniz canlılarından yapılmış ürünleri asla satın almayın. 7

KAYALIK HAVUZU Ziyaret Alanı: KAYALIK HAVUZU Büyük dalgaların, güçlü akıntıların, değişken su sıcaklıklarının, şiddetli güneş ışınlarının ve çok sayıda yırtıcı hayvanın bulunduğu kayalık havuzları, canlıların hayatta kalması için oldukça zorlu alanlardır! Bu habitatta yaygın olarak bulunan canlılar arasında deniz yıldızı, deniz şakayığı, yengeç, deniz kurbağası ve kefal bulunur. Kayalık havuzu ekosisteminde, hangi canlı en yaygın olarak görülüyor? En yaygın olarak görülen canlı aslında, mikroskop olmadan göremediğimiz canlıdır (plankton). Plankton denizdeki en küçük hayvanlar ve bitkilerden oluşur ve akıntı nereye götürürse oraya yüzer! Neden plankton kadar küçük bir şey besin zinciri için bu kadar önemli? Plankton besin zinciri için çok önemlidir çünkü güneş ışınını kimyasal enerjiye dönüştürür (fotosentez adı verilen bir süreçte). Bu nedenle, plankton ana üretici olarak bilinir. Sizce plankton ne yiyor? Midyeler plankton yer. Beslenirken, kabuklarını biraz açıp su yutarlar, küçük planktonları süzerler ve suyu tekrar dışarı bırakırlar. Sert kabukları midyelerin kendilerini yırtıcılardan korumalarına yardımcı olur ancak tüm canlıların kendilerini yemesini engellemez! Sizce kayalık havuzundaki hangi hayvan midye yemeyi en çok seviyor? Denizyıldızları midyeleri yer ve bunu inanılmaz bir yöntemle yapar! Denizyıldızı midyenin kabuğunu açmak için kollarının alt kısmında bulunan vantuzları kullanır. Ardından, midesine iter ve eriyene kadar midyeyi tutar. Eğer midye hastalıklı veya zehirliyse, denizyıldızı midesini çıkarıp atar ve yeni bir tane geliştirir! Sizce tüm midyeler toplanırsa, bu ekosistemde ne olur? Besin zincirinde midyeler olmadan, denizyıldızı hayatta kalmak için yeterli yiyecek bulamaz. Eğer denizyıldızları ölmeye başlarsa, bu durum midyelerin yiyeceklerinin miktarını da etkiler. Bu nedenle, besin zincirindeki her canlının ekosisteminin bütününün hayatta kalması için önemli olduğunu görebiliriz. Eğer Deniz şakayığı yenmezse veya yok edilmezse, onlarca yıl hayatta kalabilir. Faaliyet: Taş havuzları besin zinciriiri Öğrencilerden kayalık havuzundaki besin zincirini, kendi gezgin formlarında doğru sıraya koymasını isteyin. Daha sonra öğrenciler, bir SEA LIFE uzmanın rehberliğinde canlılara dokunabilir. Yardımcı olabilirsiniz! Plajı ziyaret ettikten sonra, çöplerimizi her zaman evimize götürmeliyiz. Ayrıca, kayalık havuzundaki hayvanların tümüne karşı saygılı olmalı ve rahatsız olmadıklarından emin olmalıyız. 8

VATOZLAR Ziyaret Alanı: VATOZ KOYU Vatozlar okyanusta dolaşmak için kanatlarını kullanan, yassı garip görünümlü canlılardır. Okyanuslarda ve denizlerde yaşarlar, çoğunlukla deniz tabanında veya buralara yakın yerlerde bulunurlar. Bazı türler kıyıya yakın bir habitat seçerken, diğerleri derin okyanuslarda, yüzeyin 3.000 metre altında yaşarlar! Vatozlar tüketiciler olarak bilinir. Bu, kendi yiyeceklerini üretebildikleri anlamına gelir. Öyleyse, sizce ne yiyorlar? Kütkuyruk vatoz balığı, Dikenli vatoz ve benekli vatozların tümü küçük kemikli balıkları, mürekkep balıklarını ve kabukluları yemeyi sever. Manta Vatozu gibi daha büyük diğer yüzgeçli türleri süzerek beslenenler olarak bilinir. Bu, çok fazla su yuttukları ve ardından plankton olarak bilinen küçük balıklar ve bitkileri süzdükleri anlamına gelir. Sizce vatozlar besin zincirinde ne kadar üst sırada yer alıyor? Besin zincirinde, en büyük vatoz türü olan Manta Vatozu nun üstünde yırtıcılar yer alır. Vatozları genellikle Çekiç Başlı Köpekbalığı, Büyük Beyaz Köpekbalığı ve Katil Balina gibi aktif yırtıcılar yer Sizce, vatozların yassı şekli besin yakalamalarına nasıl yardımcı oluyor? Vatozların çoğu yassı gövdelerini deniz zeminine yakın yüzmek için kullanıyor. Bu, besinleri zeminden emebilmeleri anlamına geliyor. Yassı şekilleri ayrıca, kendilerini kuma gömerek yırtıcılardan korunmalarına da yardımcı oluyor. Sizce, derilerinin rengi habitatlarında hayatta kalmalarına nasıl yardımcı oluyor? Derilerindeki kahverengi ve zeytin yeşili renkler zemine uzandıklarında gizlenmelerine yardımcı oluyor. Bu sayede, yırtıcılara görünmüyorlar. Sizce vatozlar avlanmak için her zaman gözlerini mi kullanıyor? Bilim insanları böyle düşünmüyor. Vatozlar, avları tarafından salınan küçük elektrik yüklerini algılayabilen Lorenzi ampulü adı verilen özel sensörler kullanıyor. Vatozlar köpekbalığı ailesinin bir üyesidir. Bir Manta Vatozu nun ağırlığı 1.300 kg a kadar çıkabilir. Bu, genç bir fi lin ağırlığına eşittir.. Faaliyet: Hangi vatoz? Öğrencilerden sergi alanı etrafında bulunan bilgilendirme panolarına bakmalarını ve farklı vatoz türlerini belirlemeye çalışmalarını isteyin. Farklı yanları konusunda tartışın. Toplamda 5 tür var: Spotted, Painted, Dikenli, Kütkuyruk ve Undulate. Yardımcı olabilirsiniz! Dünya genelinde Deniz Koruma Bölgeleri kurmak için kampanyaları destekleyerek yardımcı olabiliriz. Tehlike altındaki bir vatoz türü olması nedeniyle vatoz yememeye çalışın. 9

Besin zincirleri ve ekosistemler Öğrenci gezgin formu Adı: Besin zincirleri ve ekosistemler hakkında bilgi edinin Kayalık havuzu besin zinciri Aşağıdaki hayvanları besin zincirindeki doğru sıraya yerleştirebilir misiniz? Kayalık havuzu besin zincirinin en üst sırasında kim var? Midye Güneş Plankton Yengeç Denizyıldızı BAŞLANGIÇ Besin zincirinin en altı BİTİŞ Besin zincirinin en üstü Renkli palyaço balığı Ziyaretiniz esnasında gördüğünüz iki farklı palyaço balığını çizin. 1 2 Parlak renklerim avları deniz şakayıklarına çeker. 10

Adı: Besin zincirleri ve ekosistemler Öğrenci gezgin formu Besin zincirleri ve ekosistemler hakkında bilgi edinin Denizanası anagramları Hangi vatoz? Vatozlar Koyu nda gördüğünüz vatoz türlerinin isimlerini yazın. Denizanasının nasıl yediği ile ilgili kelimleri bulmak için harfleri düzenleyin. Arkadaşlarımdan hangilerini gördünüz? 1. Denizanası neyle avını sokar: R O L A K L 2. Neyi kullanarak plankton toplar: Z Ğ I A Ç U I O A R K L A D N 3. Yakaladığı yiyecekleri nereye koyar: Ğ Z I A Yedi duyu Yemekte ne var? Köpekbalıklarının 7 duyusu vardır! Bu farklı kaplumbağaların kafalarına bakın ve bunları yemeyi sevdikleri besinler ile eşleştirin. İribaşlı Deniz Kaplumbağası Besinleri kırmak için güçlü çenesi olan büyük bir kafa. Denizanası Yeşil Deniz Kaplumbağası Mercan resifleri ve kayalıklardan besinleri sıyırıp almak için testere benzeri bir gaga Alglerle kaplı mercanlar Deri Sırtlı Deniz Kaplumbağası Besinleri yakalamak ve delmek için keskin bir gaga. Midye Şahin Gagalı Deniz Kaplumbağası Küçük aralıklarda besin bulmak için dar bir kafa ve uzun bir gaga. Sünger Köpekbalığının 7 duyusunu gövdedeki uygun bölümle eşleştirmeyi deneyin. Bazıları diğerlerinmdne daha zordur! Görme Tat alma Lorenzini Ampulü Koku Alma Dokunma Duyma 11