ADIM ADIM YGS LYS. 97. Adım EKOLOJİ 4 CANLILARDA BESLENME İLİŞKİLERİ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ADIM ADIM YGS LYS. 97. Adım EKOLOJİ 4 CANLILARDA BESLENME İLİŞKİLERİ"

Levent Süleiman Namli
6 yıl önce
İzleme sayısı:

1 ADIM ADIM YGS LYS 97. Adım EKOLOJİ 4 CANLILARDA BESLENME İLİŞKİLERİ

2 CANLILARDA BESLENME İLİŞKİSİ CANLILAR ARASINDAKİ BESLENME İLİŞKİLERİ OTOTROF BESLENME HETEROTROF BESLENME HEM OTOTROF HEM HETEROTROF BESLENME FOTOOTOTROF HOLOZOİK BESLENME SİMBİYOTİK BESLENME SAPROFİT BESLENME KEMOOTOTROF OTÇUL (HERBİVOR) MUTUALİZM KOMMENSALİZM PARAZİTİZM ETÇİL (HERBİVOR) SIKI MUTUALİZM HEPÇİL (OMNİVOR) PROTOKOOPERASYON

1) OTOTROF BESLENME Canlıların kendi besinini kendisi üretebildiği beslenme

Ototrof beslenmede besinin üretildiği iki farklı yol vardır.

Besinini fotosentez mekanizması kullanarak üreten canlılara FOTOOTOTROF denir.

3 1) OTOTROF BESLENME Canlıların kendi besinini kendisi üretebildiği beslenme şeklidir. Bu şekilde beslenen canlılara OTOTROF denir. Ototrof beslenmede besinin üretildiği iki farklı yol vardır. Bunlar fotosentez ve kemosentezdir. Besinini fotosentez mekanizması kullanarak üreten canlılara FOTOOTOTROF denir. Fotoototroflar, ışık enerjisini kimyasal bağ enerjisine dönüştürerek besin elde ederler. Besinini kemosentez mekanizması kullanarak üreten canlılara KEMOOTOTROF denir. Kemoototroflar, inorganik maddeleri oksitleyerek açığa çıkardıkları enerjiyle besin elde ederler. BİTKİ ALG FOTOOTOTROF BAKTERİ KEMOOTOTROF BAKTERİ

2) HETEROTROF BESLENME Canlının besinini üretemediği, besinini başka canlılardan kazandığı beslenme şeklidir.

A) HOLOZOİK BESLENME: Besinini katı parçalar halinde alıp vücutlarının içinde hücre dışı sindirim yaparak kullanılabilir hale getiren

OTÇUL (HERBİVOR) ETÇİL (KARNİVOR) HEPÇİL (OMNİVOR) Ototrof canlılarla holozoik olarak beslenen canlılardır.

4 2) HETEROTROF BESLENME Canlının besinini üretemediği, besinini başka canlılardan kazandığı beslenme şeklidir. Bu şekilde beslenen canlılara HETEROTROF denir. Heterotrof beslenen canlılar besini elde biçimlerine göre ayrılırlar. A) HOLOZOİK BESLENME: Besinini katı parçalar halinde alıp vücutlarının içinde hücre dışı sindirim yaparak kullanılabilir hale getiren beslenme şeklidir. Hayvanlarda görülür. Canlının beslendiği besinin çeşidine göre gruplandırılır. OTÇUL (HERBİVOR) ETÇİL (KARNİVOR) HEPÇİL (OMNİVOR) Ototrof canlılarla holozoik olarak beslenen canlılardır. Örn: Deve, at, eşek, koyun, inek gibi Heterotrof canlılarla holozoik olarak beslenen canlılardır. Örn: Aslan, kaplan, kartal, atmaca, yarasa, köpek gibi Hem ototroflarla hem de heterotroflarla holozoik olarak beslenen canlılardır. Örn: İnsan, maymun, ayı, tavuk gibi

5 2) HETEROTROF BESLENME B) SİMBİYOTİK BESLENME: En az iki farklı türün birlikte yaşayarak yapmış olduğu beslenme şeklidir. Simbiyotik ilişki içerisinde bulunan canlılar bu birliktelikten yarar ve zarar görebilir ya da bu birliktelikten etkilenmeyebilir. 1) MUTUALİZM: (+ / +) Birlikte yaşayan canlıların ikisinin de bu birliktelikten yarar görmesi durumudur. Mutualist yaşayan canlılar birbirinden ayrıldığında canlılardan biri ya da ikisi de bu durumdan olumsuz etkileniyorsa bu duruma SIKI MUTUALİZM denir. Mutualist yaşayan canlılar birbirinden ayrıldığında canlılarda hayati bir olumsuzluk görülmüyor, canlılar yaşamlarına devam edebiliyorsa bu duruma PROTOKOOPERASYON (GEVŞEK MUTUALİZM) denir.

2) HETEROTROF BESLENME 2) KOMMENSALİZM: (+ / 0) Bir arada

diğerinin bu durumdan olumlu ya da olumsuz olarak

SIKI MUTUALİZM (ÖRN: Liken) PROTOKOOPERASYON (ÖRN: Timsahın

6 2) HETEROTROF BESLENME 2) KOMMENSALİZM: (+ / 0) Bir arada yaşayan iki canlıdan bir tanesi bu durumdan yarar sağlarken diğerinin bu durumdan olumlu ya da olumsuz olarak etkilenmemesidir. SIKI MUTUALİZM (ÖRN: Liken) PROTOKOOPERASYON (ÖRN: Timsahın dişinin arasında kalan etlerle beslenen kuş) KOMMENSALİZM (ÖRN: Köpekbalığının yanında yaşayan pilot balıkları)

7 Birlikte bulunurken Birbirinden ayrıldıklarında Baklagiller Sentezlediği besin ile bakterinin yararlanmasını sağlar Gelişmesi yavaşlar Azot bakterisi Havanın serbest azotundan bitkinin yararlanmasını sağlar Bağımsız yaşayamaz Yukarıdaki tabloda belirtilen baklagillerle azot bakterisi arasındaki beslenme biçimi aşağıdaki beslenme ilişkilerinden hangisine örnek verilebilir? A) Kommensalim B) Parazitizm C) Saprofitizm D) Kemoototrofizm E) Mutualizm «Ökse otu yarı parazit bir bitkidir» Bu bitki, I. Glikoz II. Mineral III. Aminoasit IV. Su Moleküllerinden hangilerini konak canlıdan almaz? A) Yalnız III B) Yalnız IV C) I ve II D) I ve III E) I, III ve IV

Benzer belgeler

Canlıların birbirleriyle ve yaşadıkları ortamla olan ilişkisini inceleyen bilim dalıdır.

EKOLOJİK BİRİMLER *Ekoloji: Canlıların birbirleriyle ve yaşadıkları ortamla olan ilişkisini inceleyen bilim dalıdır. *Populasyon: Belli bir bölgede yaşayan, (1) türe ait bireylerin oluşturduğu topluluğa