Konu: ~ "7r T.C. BAÞBAKANLýK Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüðü Sayý 30/:3 /200S Kanun Tasansý TÜRKÝYE BÜYÜK MiLLET MECLÝsÝ BAÞKr\NLIÐINA Baþkanlýðýmza arzý Bakanlar Kurulu'nca Kanunu Tasarýsý" ile gerekçesi iliþikte gönderilmiþtir. 14/2/2005 tarihinde kararlaþtýrýlan "Bankacýlýk Gereðini arz ederim. EKÝ : 1- Kanun Tasansý 2- Gerekçe (GencI-Madde)
1 _'l C#~ " i( T.C. IJAÞIJAKANLIK KANUNLAR VE I<ARARLAR GENELMÜDÜRLÜÐÜ TL 850 Yürürlük Madde ý 75- Bu Kanun yayýmý tarihinde yürürlüðe girer. Yürütme Madde ý 76- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. Eki 7i::frL.t--T ( /% AGUl Adalet Bakaný r Q A.ÞENER - M.AYDIN ~ Devlet Bakaný,,:~~~~~j~t MA.ÞAHIN G.AKÞIT Devlet Bakaný /' '"<ow ~:C, Maliye Bakaný \ 9. YILDIRIM Ulastýrma Bakaný \M' ~\ ~G'~, / ~ ~~;,;.JI.E.MýnlCU -M. ~""Þe5 o 106 tij- ~ ~ MH.GULER v \. Sanavi V~T..~!~~~ --ý.b.atalay '-, Deyl~~~k'1n'- '\..- DU5y:ýNo. 101-1028 181 E.MUMCU Kültür ve Turizm Bakaný O.PEf'E
Banka: BANKACýLýK KANUNU TASARýSý BÝRÝNCÝ KýsýM Genel Hükümler Amaç Madde 1- Bu Kanununamacý, finansal piyasalarda güven ve istikrarýn saðlanfl;1asýna, kredi sisteminin etkin bir þekilde çalýþmasýna, tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korumnasýnailiþkin usaiye esaslarý düzenlemektir. Kapsam Madde 2- Türkiye'de kurulu mevduat bankalarý, katýlým bankalarý, kalkýnma ve yatýrým bankalarý, yurt dýþýnda kurulu bu nitelikteki kuruluþlarýn Türkiye' deki þubeleri, finansal holding þirketleri, Türkiye Bankalar Birliði, Türkiye Katýlým Bankalarý Birliði, Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Tasarruf Mevduatý Sigorta Fonu ve bunlarýn faaliyetleri bu Kanun hükümlerine tabidir. Özel kanunlarla kurulmuþ olan bankalar hakkýnda da kanunlarýnda yer alan hükümler saklý kalmak kaydýyla bu Kanun hükümleri uygulanýr. Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde genel hükümler tatbik olunur. Tanýmlar ve kýsaltmalar Madde 3- Bu Kanunun uygulanmasýnda; iliþkili Bakan: Baþbakan veya görevlendireceði Devlet Bakaným~ Kurul: Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurulunu, Kurum: Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumunu, Baþkan: Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurulu Baþkanýný, Merkez Bankasý: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasý Anonim Þirketini, Fon: TasarrufMevduatýSigorta Fonunu, FonKurulu: TasarrufMevduatý SigortaFonu Kurulunu, Fon Baþkaný: TasarrufMevduatý Sigorta Fonu Kurulu Baþkanýný, Kredi kuruluþu: Mevduat bankalarýný ve katýlým bankalarýný, Kuruluþ birlikleri: Türkiye Bankalar Birliði ve Türkiye Katýlým Bankalarý Birliðini, Mevduat bankalarý ve katýlým bankalarý ile kalkýnma ve yatýrým bankalarýný, Mevduat bankasý: Bu Kanuna göre kendi nam ve hesabýna mevduat ka~ul etmek ve kredi kullandýrmak esas olmak üzere faaliyet gösteren kuruluþlar ile yurt dýþýnda kurulu bu nitelikteki kuruluþlarýn Türkiye'deki þubelerini, -
Katýlým bankasý: Bu Kanuna göre özel cari ve katýlma hesaplarý yoluyla fon toplamak ve kredi kullandýrmak esas olmak üzere faaliyet gösteren kuruluþlar ile yurt dýþýnda kurulu bu nitelikteki kuruluþlarýn Türkiye'deki þubelerini, Kalkýnn1a ve yatýrým bankasý: Bu Kanw1a göre mevduat veya katýlým fonu kabul etme dýþýnda; kredi kullandýrmak esas olmak üzere faaliyet gösteren ve/veya özel kanunlarla kendilerine verilen görevleri yerine getiren kuruluþlar ile yurt dýþýnda kurulu bu nitelikteki kuruluþlarýn Türkiye'deki þubelerini, Finansal holding þirketi: içlerinden en az bir tanesi bir kredi kuruluþu olmak þartýyla, baðlý ortaklýklarýnýn tümü veya çoðunluðu kredi kuruluþu veya finansal kuruluþ olan þirketi, Þube: Elektronik iþlem cihazlarýndan ibaret birimler hariç olmak üzere, bankalarýn baðýmlý bir parçasýný oluþturan ve bu kuruluþlarýn faaliyetlerinin tamamýný veya bir kýsmýný kendi baþýna yapan, sabit ya da seyyar bürolar gibi her türlü iþ yerini, Merkez þube: Yurt dýþýnda kurulu bir bankanýn Türkiye'de açtýðý ilk þubeyi, Fon bankasý: Mülga 3182 sayýlý Bankalar Kanunu, bu Kanunla yürürlükten kaldýrýlan 4389 sayýlý sayýlý Bankalar Kanunu ve bu Kanun uyarýnca temettü hariç ortaklýk haklarý ile yönetimi ve denetimi Fona intikal eden bankalar ile Fonun çoðunluk hissesine sahip olduðu bankalarý, Finansal kuruluþ: Kredi kuruluþlarý dýþýnda kalan ve sigortacýlýk, bireysel emeklilik veya sermaye piyasasý faaliyetlerinde bulunmak veya bu Kanunda yer alan faaliyet konularýndan en az birini yürütmek üzere kurulan kuruluþlar ile kalkýnma ve yatýrým bankalarý ve finansal holding þirketlerini, Kontrol: Bir tüzel kiþinin; sermayesinin, asgari yüzde elli birine sahip olma þartý aranmaksýzýn, çoðunluðuna doðrudan veya dolaylý olarak sahip olunmasý suretiyle veya bu çoðunluða sahip olunmamakla birlikte imtiyazlý hisselerin elde bulundurulmasý suretiyle veya diðer hissedarlarla yapýlan anlaþmalara istinaden oy hakkýnýn çoðunluðu üzerinde tasarruf ta bulunulmasý suretiyle veya herhangi bir suretle yönetim kurulu üyelerinin karara esas çoðunluðunu atayabilme ya da görevden alma gücünün elde bulundurulmasýný, Ana ortaklýk: Kontrolündeki ortaklýklar ile Kurul tarafýndan belirlenen usul ve esaslarla tanýmlanan ortaklýklarýn finansal tablolarýný kendi nezdinde konsolide eden banka veya finansal holding þirketini, Baðlý ortaklýk: Ana ortaklýðýn kontrolü altýnda faaliyet gösteren ortaklýklarý, Nitelikli pay: Bir ortaklýðýn sermayesinin veya oy haklarýnýn doðrudan veya dolaylý olarak yüzde on veya daha fazlasýný teþkil eden paylar ile bu oranýn altýnda olsa dahi yönetim kurullarýna üye belirleme imtiyazý veren paylarý, Hakim ortak: Bir ortaklýðý doðrudan ya da dolaylý olarak, tek baþýna veya birlikte kontrol eden gerçek veya tüzel kiþiyi,.,~;:;~::.,,",.,';{:j' r,ý;m;',l,.. ",Ir.-;~" "-:,-~ 2!tj~~; "'::~~~;.~~;.t,~:.,if.~ """'",' \ ~ ';;,~~~~:~:::. \.., '~j,'
Yöneticiler: Bankanýn yönetim kurulu, denetim komitesi ve kredi komitesi baþkan ve üyeleri ile genel müdür, genel müdür yardýmcýlarý ve imza yetkisine sahip mensuplarýndan; bölge müdürleri, þube müdürleri ve genel müdürlük merkez teþkilatýnda yer alan bölüm, kýsým, grup ve bunlara eþdeðer isimler altýnda faaliyet gösteren birimlerin yöneticilerini, Mevduat: Yazýlý ya da sözlü olarak veya herhangi bir þekilde halka duyurulmak suretiyle ivazsýz veya bir i.vaz karþýlýðýnda, istendiðinde ya da belli bir vadede geri ödenmek üzere kabul edilen parayý, Tasarruf mevduatý: Mevduat bankalarý nezdinde açtýrýlan, gerçek kiþilere ait ve münhasýran çek keþide edilmesi dýþýnda ticari iþlemlere konu olmayan mevduat hesaplarýný, Özel cari hesap: Katýlým bankalarýnda açýlabilen ve istenildiðinde kýsmen veya tamamen' her an geri çekilebilme özelliði taþýyan ve karþýlýðýnda hesap sahibine herhangi bir getiri ödenmeyen fonlarýn oluþturduðu hesaplarý, Katýlma hesabý: Katýlým bankalarýna yatýrýlan fonlarýn bu kurumlarca kullandýrýlmasýndan doðacak kar veya zarara katýlma sonucunu veren, karþýlýðýnda hesap sahibine önceden belirlenmiþ herhangi bir getiri ödenmeyen ve anaparanýn aynen geri ödenmesi garanti edilmeyen fonlarýn oluþturduðu hesaplarý, Katýlým fonu: Katýlým bankalarý nezdinde açtýnlan gerçek ve tüzel kiþilere ait özel cari hesap ve katýlma hesaplannda yer alan parayý, Destek hizmeti kuruluþu: Kurulca belirlenecek esaslar çerçevesinde bu Kanun kapsamýndaki kuruluþlara ana hizmetlerinin uzantýsý veya tamamlayýcýsý niteliðinde hizmet veren kuruluþlarý, Kýyý bankacýlýðý: Bankacýlýk faaliyetleri, kurulu bulunulan ülke harici ile sýnýrlý tutulan veya ülke genelinde uygulanan ekonomik ve mali mevzuata tabi olmayan ya da kurulu bulunulan ülkede yerleþik olanlardan mevduat ve fon kabulünün yasaklandýðý bankacýlýðý, ifade eder. Faaliyet konularý Madde 4- Bankalar, diðer kanunlarda öngörülen hükümler saklý kalmak kaydýyla aþaðýda belirtilen faaliyetleri gerçekleþtirebilirler: a) Mevduatkabulü, b) Katýlým fonu kabulü, c) Nakdi, gayrinakdi her cins ve surette kredi verme iþlemleri, d) Nakdi ve kaydi ödeme ve fon transferi iþlemleri, muhabir bankacýlýk veya çek hesaplarýnýn kullanýlmasý dahil her türlü ödeme ve tahsilat iþlemleri, e) Çek ve diðer kambiyo senetlerinin iþtirasý iþlemleri, f) Saklama hizmetleri, g) Kredi kartlarý, banka kartlarý ve seyahat çekieri gibi ödeme vasýtalarýnýn ihracý ve bunlarla ilgili faaliyetlerin yürütülmesi iþlemleri, h) Efektif dahil kambiyo iþlemleri; para piyasasý araçlarýnýn alým ve satýmý; kýymetli maden ve taþlarýn alýmý, satýmý veya bunlarýn emanete alýnmasý iþlemleri,. i) Ekonomik ve finansal göstergelere, sermaye piyasasý araçlarýna, mala, kýymetli madeniere ve dövize dayalý; vadeli iþlem sözleþmelerinin, opsiyon sözleþmelerinin, birden.;{.;1'!'-:r~i 3 f~"::-ýý.'"'., "".,,','
fazla türevaracý içeren basit veya karmaþýk yapýdaki finansal araçlarýn alýmý, satýmý ve aracýlýk iþlemleri, j) Sermaye piyasasý araçlarýnýn alým ve satýrný ile geri alým veya tekrar satým taahhüdü iþlemleri, k) Sermaye piyasasý araçlarýnýn ihraç veya halka arz yoluyla satýþýna aracýlýk iþlemleri, I) Daha önce ihraç edilmiþ olan sermaye piyasasý araçl<;ýrýnýn aracýlýk maksadýyla alým satýmýnýn yürütülmesi iþlemleri, m) Baþkalarý lehine teminat, garanti ve sair yükümlülüklerin üstlenilmesi iþlemleri gibi garanti iþleri, n) Yatýnm danýþmanlýðý iþlemleri, o) Portföy iþletmeciliði ve yönetimi, p) Hazine Müsteþarlýðý ve/veya Merkez Bankasý ve kuruluþ birlikleri nezdinde oluþturulan bir sözleþme kapsamýnda üstlenilen yükümlülükler çerçevesinde alým satým iþlemlerine iliþkin piyasa yapýcýlýðý, r) Faktöring ve forfaiting iþlemleri, s) Bankalararasý piyasada para alým satýmý iþlemlerine aracýlýk, t) Yatýnm fonu yönetimi iþlemleri, u) Finansal kiralama iþlemleri, v) Sigorta acenteliði ve bireysel emeklilik aracýlýk hizmetleri, y) Kurulca belirlenecek diðer faaliyetler. Mevduat bankalarý birinci fýkranýn (b) ve (u), katýlým bankalarý (a), kalkýnma ve yatýrým bankalarý (a) ve (b) bentlerinde belirtilen faaliyetleri gerçekleþtiremezler. Dolaylý pay sahipliði Madde 5- Bu Kanunun uygulanmasýnda, gerçek kiþilere ait dolaylý pay sahipliðinin belirlenmesinde, bir gerçek kiþi ile eþ ve çocuklarýna ve bunlarýn sýmrsýz sorumlulukla katýldýklarý ortaklýklara veya bu kiþi veya ortaklýklarýn ayn ayn veya birlikte kontrol ettikleri ortaklýklara ait paylar birlikte dikkate alýnýr. Tüzel kiþilere ait dolaylý pay sahipliðinin belirlenmesinde, bunlara ait paylar ile bunlann kontrol ettikleri ortaklýklara ait paylar birlikte hesaplanýr. Bu madenin uygulanmasýna iliþkin usul ve esaslar Kurul tarafýndan belirlenir. ÝKÝNCÝ KýsýM Ýzne Tabi Ýþlemler BIRINCI BOLUM Kuruluþ ve Faaliyet izinleri Kuruluþ veya Türkiye'de þube ve temsilcilik açma izni Madde 6- Türkiye'de bir bankanýn kurulmasýna veya yurt dýþýnda kurulmuþ bir bankanýn Türkiye'deki ilk þubesinin açýlmasýna, bu Kanunda öngörülen þartlarýn yerine getirilmesi kaydýyla, Kurulun en az beþ üyesinin ayný yöndeki oyuyla alýnacak kararla izin verilir. Ýzin için yapýlacak baþvurulara ve iznin verilmesine iliþkin usw ve es.aslar Kurulca çýkarýlacak yönetmelikle belirlenir. Ýzne iliþkin karar, baþvurunun yapýldýðý ya da baþvuruda eksiklik bulunmasý halinde, istenilen bilgi ve belgelerin tamamlandýðý tarihten itibaren üç ay -'~~~ 4 i:' :t""., ~A" ~.;..""'iv"'.' \.?;,~,~~1:r "'.!~:
içinde ilgiliye bildirilir. hale gelir. Eksikliklerin altý ay içinde giderilmemesi halinde baþvuru geçersiz Türkiye'de münhasýran kýyý bankacýlýðý faaliyetinde bulunmak üzere banka kurulmasý veya yurt dýþýnda kurulu bankalarca bu amaçla þube açýlmasý, bunlarýn faaliyet alanlarý ile finansal raporlama ve denetim usulleri ve faaliyetlerinin geçici veya sürekli olarak durdurulmasý hususlarý Kurul kararýyla belirlenir. Yurt dýþýnda kurulu bankalar, mevduat veya katýlým fonu kabul etmemek ve Kurulca belirlenecek esaslara göre faaliyet göstermek kaydýyla, Kurulun izni ile Türkiye'de temsilcilik açabilirler. Kuruluþ þartlarý Madde 7- Türkiye'de kurulacak bir bankaya; a) Anonim þirket þeklinde kurulmasý, b) Hisse senetlerinin nakit karþýlýðý çýkarýlmasý ve tamamýnýn nama yazýlý olmasý, c) Kurucularýnýn bu Kanunda belirtilen þartlarý haiz olmasý, d) Yönetimkurulu üyelerinin bu Kanunun kurumsal yönetim hükümlerinde belirtilen nitelikleri ve planlanan faaliyetleri gerçekleþtirebilecek mesleki tecrübeyi haiz olmasý, e) Öngörülen faaliyet konularýnýn planlanan malý, yönetim ve organizasyon yapýsý ile uyumlu olmasý, f) Nakden ve her türlü muvazaadan ari olarak ödenmiþ sermayesinin en az otuz milyon Yeni Türk Lirasý olmasý, g) Ana sözleþmesinin bu Kanun hükümlerine uygun olmasý, h) Kurumun etkin denetimini engellemeyecek þeffaf ve açýk bir ortaklýk yapýsý ve organizasyon þemasýna sahipolmasý, i) Konsolide denetimini engelleyici nitelikte herhangi bir hususun bulunmamasý, j) Öngörülen faaliyet konularýna ait iþ planlarýný, kuruluþun mali yapýsý ile ilgili projeksiyonlarýný sermaye yeterliliðini de içerecek þekilde, ilk üç yýl için bütçe planýný ve yapýsal örgütlenmesini gösteren bir faaliyet programýný iç kontrol, risk yönetimi ve iç denetim sistemi de dahilolmak üzere ibraz etmesi, þartlarýný taþýmasý halinde kuruluþ izni verilir. Kalkýnma ve yatýrým bankalarý için ödenmiþ sermaye, birinci fýkranýn Ct) bendinde belirtilen tutarýn üçte ikisinden az olamaz. Bu maddenin uygulamasýna iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir. Kurucularda aranan þartlar Madde 8- Bankalarýn kurucu ortaklarýnýn; a) Müflis veya konkordato ilan etmiþ olmamasý, b) Bu Kanunun 72 nci maddesi uygulanan bankalarda veya bu Kanunun yürürlüðe girmesinden önce Fona devredilmiþ olan bankalarda nitelikli paya sahip olmamasý veya kontrolü elinde bulundurmamasý, c) Tasfiyeye tabi tutulan bankerler ile iradi tasfiye haricinde tasfiyeye tabi tutulan finansal kuruluþlarda, faaliyet izni kaldýrýlan kalkýnma ve yatýrým bankalarýnda, ortaklarýnýn temettü hariç ortaklýk haklarý ile yönetim ve denetimi Fona intikal eden veya bankacýlýk yapma ve mevduat ve katýlým fonu kabul etme izin ve yetkileri kaldýrýlan kredi k~uluþlarýnda, Fona intikalinden ve/veya bankacýlýk yapma ve mevduat ve katýlým fonu kabul etme Ýzin ve..$~~~ ; ý- ~ gf'~ '"../.~.:Ý..,Q"", ~ 5
yetkileri kaldýrýlmadan önce nitelikli paya sahip olmamasý veya kontrolü elinde bulunduffi1amasý, d) Taksirli suçlar hariç olmak üzere affa uðramýþ olsalar bile aðýr hapis veya beþ yýldan fazla hapis cezasýyla cezalandýrýlmýþ olmamasý veya bu Kanun ile 2499 sayýlý Sermaye Piyasasý Kanunu ve ödünç para verme iþleri hakkýnda mevzuatýn hapis cezasý gerektiren hükümlerine muhalefet yahut basit ve nitelikli zimmet, irtikap, rüþvet, hýrsýzlýk, dolandýrýcýlýk, salýýecilik, inancý kötüye ký.llianma, dolanýt iflas, görevi kötüye ký.iilanma gibi yüz kýzartýcý suçlar ile istimal ve istihlak kaçakçýl.ýðý dýþýnda kalan kaçakçýlýk suçlarý, resmi ihale ve alým satýrnlara fesat karýþtýrma, karapara aklama veya Devletin þahsiyetine karþý iþlenen suçlar ile Devlet sýrlarýný açýða vurma, vergi kaçakçýlýðý suçlarýndan veya bu suçlara iþtirakten hükürolü bulunmamasý, e) GerekIi mali güç ve itibara sahip bulunmasý, t) Ýþin gerektirdiði dürüstlük ve yeterliliðe sahip olmasý, g) Tüzel kiþi olmasý halinde, risk grubu ile birlikte ortaklýk yapýsýnýn þeffaf ve açýk olmasý, þarttýr. Bankalarýn tüzel kiþi kurucu ortaklarýnýn doðrudan veya dolaylý olarak nitelikli paya sahip gerçek kiþi ortaklarýnýn bu maddenin birinci fýkrasýnýn (a), (b), (c), (d), (e) ve (t) bentlerinde yer alan þartlan taþýmasý gerekir. Türkiye'nin taraf olduðu uluslararasý anlaþmalarla kurulmuþ çok taraflý kredi kuruluþlan ve finansal kuruluþlar hakkýnda bu maddenin birinci fýkrasýnýn (b) ve ( c) bentleri uygulanmaz. Merkezi yurt dýþýnda bulunan bankalarýn Türkiye'de þube açma þartlarý Madde 9- Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde gerekli izni alarak Türkiye'de þube açmak suretiyle faaliyet gösterecek yurt dýþýnda kurulu bir bankanýn; a) Merkezinin bulunduðu ülkede esas faaliyetlerinde yasaklamanýn bulunmamýþ olmasý, b) Merkezinin bulunduðu ülkenin yetkili denetim merciinin Türkiye' de faaliyet göstermesine iliþkin olumsuz görüþünün bulunmamasý, c) Ödenmiþ sermayesinin TÜrkiye'ye tahsis edilen kýsmýmn 7 nci maddede belirtilen miktardan az olmamasý, d) MüdÜrler kurulu üyel.erinin, kurumsal yönetim hükümlerinde belirtilen þartlarý ve planlanan faaliyetleri gerçekleþtirebilecek mesleki tecrübeyi haiz olmalarý, e) Ýzin kapsamýndaki faaliyet konularýna ait iþ planlarým, ilk üç yýl için bütçe planýný ve yapýsal örgütlenmesini gösteren bir faaliyet programýný ibraz etmesi, t) Dahilolduðu grubun ortaklýk yapýsýmn þeffaf ve açýk olmasý, þarttýr. Merkezinin bulunduðu ülkedeki yerel düzenlemelere aykýrýlýklarý nedeniyle faaliyeti yasaklanan konularda faaliyet izni için baþvuru yapýlamaz. Faaliyet izni Madde ýo- Bu Kanunun 6 ncý maddesi çerçevesinde kuruluþ veya T~kiye'de þube açma izni alan bankalarýn, Kuruldan ayrýca faaliyet izni almasý þarttýr. Bir beyanname ile yapýlacak baþvuru üzerine verilecek izin, Kurul tarafýndan aksi kararlaþtýrýlmýþ olmadýkça, ~"\~.",' ý!' ~,;;r :' ý- "" 1.., D{{ -.17.t,..,...~,,1'$ -rb..."'-.-.li:.:i f<j.?'~?~' 6 $)o ~,f ~~,.. ÝÝi ý,,~, $'" \'~J"';~ ~~,.'-.'- -',""'...'
4 üncü maddede belirtilen bütün faaliyetleri ayný maddenin son fýkrasýndaki sýnýrlamalar çerçevesinde kapsar. Verilen faaliyct izinlcri I~esmi Gazetedc yayýmlanýr. Kararýn, ilk izin baþvurusunun yapýldýðý tarihten itibaren en geç üç ay içinde verilmesi gerekir. Kurum, bu Kanun ve bu Kanuna dayanýlarak yapýlan düzenlemelerdeki þartlarý taþýmayanlara gerekli düzeltmeleri yapmalan ve eksiklikleri tamamlamalarý için altý ayý geçmemek üzere uygun bir süre verir. Bu süre içinde yeniden baþvuranlar hakkýnda yapýlan inceleme sonucunda durumlan uygun bulunmayanlara verilmiþ olankuruluþ izni geçersiz olur ve sonuçyazýlý olarak bildirilir. Kuruluþ izni almýþ olan bankalarýnfaaliyete geçebilmesi için; a) Sermayesinin nakit olarak ödenmiþ ve planlanan faaliyetleri gerçekleþtirebilecek düzeyde olmasý, b) Kurucularý tarafýndan 7 nci maddede belirtilen asgari sermayenin yüzde onu tutarýndaki sisteme giriþ payýnýn en az dörtte birinin Fon hesabýna yatýrýldýðýna dair belgenin ibraz edilmesi, c) Faaliyetlerinin kurumsal yönetim hükümlerine uygunluðunu saðlamasý ve yeterli personel ve teknik donanýma sahip olmasý, d) Yöneticilerinin, kurumsal yönetim hükümlerinde belirtilen nitelikleri haiz olmasý, e) Kurulca, faaliyet konularýný yürütebilecek yeterliliðe sahip olunduðu kanaatine varýlmasý, gerekir. Sisteme giriþ payýnýn ödenmeyen kýsmýnýn, faaliyete geçiþ tarihinden itibaren Kurulca belirlenecek ödeme planý çerçevesinde Fon hesabýna yatýnlacaðýna iliþkin taahhütnamenin Kuruma ibrazýzorunludur. Sisteme giriþpayý bir defaya mahsusolmak üzere alýnýr. Banka hissedarlarý sisteme giriþ payýnýn ödenmesinden müteselsilen sorumludurlar. Bu maddenin uygulanmasýna iliþkin usul ve esaslarý belirlemeye Kurul yetkilidir. Kuruluþ izninin iptali Madde 11- Bir bankanýn kuruluþ izni; a) iznin gerçeðe aykýn beyanlarla alýnmýþ olmasý, b) Kuruluþ izninin verildiði tarihten itibaren dokuz ay içerisinde faaliyet izni için baþvurulmamasý, c) Kuruluþ izninden vazgeçildiðinin beyan edilmesi, d) iznin verilmesinde aranan þartlarýn, faaliyete geçilinceyekadar kaybedilmesi, e) Faaliyet izni alýnamamýþolmasý, f) iradi olarak bu Kanunun 4 üncü maddesinde belýrtilen faaliyetlerin tümünden vazgeçilmesi ve iradi tasfiyenin tamamlanmasý, g) Devrolunan bankanýn birleþme veya bölünme iþlemlerinin tamamlanmasý, h) Bu Kanunun 107 nci maddesi kapsamýnda tasfiye veya iflas takibatýýýýn tamamlanmasý, hallerinden herhangi birinin gerçekleþmesi durumunda, Kurulun en az beþ üyesinin ayný yöndeki oyuyla alýnan kararla iptal edilir. Faaliyet izninin iptali Madde 12- Bir bankanýn; a) Faaliyet izninin gerçeðe aykýrý beyanlarla alýnmýþ olmasý, 7
b) Faaliyet izninin alýnmasýndan itibaren altý ay içinde faaliyete geçilmemesi veya bir yýl içinde kesintisiz altý ay süre ile faaliyette bulunulmamýþ olmasý, c) Faaliyet izninin alýndýðý tarihten itibaren bir ay içerisinde ilgili kuruluþ birliðine üye olunmamasý, d) Sisteme giriþ payýnýn kalan taksitlerinin Fon hesabýna yatýrýlmamýþ olmasý, hallerinden birinin gerçekleþmesi durumunda, Kurulun en az beþ üyesinin ayný yöndeki oyuy.la alýnan karar.ý.a, bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fýkrasýnýn (a)ve (b) bentleri dýþýnda kalan faaliyet konularý tek tek sýnýrlanabilir ya da faaliyet izni kapsamýndan çýkarýlabilir veya faaliyet izni iptal edilebilir. Bu durum ilgililere yazýlý olarak bildirilir ve Resmi Gazetede yayýmlanýr. Türkiye'de þubesi bulunan yurt dýþýnda kurulu bankalarýn, kurulu bulunduklarý ülkede herhangi- bir nedenle faaliyet izninin kaldýrýlmasý, faaliyetlerinin durdurulmasý, iflas veya tasfiyelerine karar verilmesi veya konkordato ilan etmeleri halinde, bunlarýn Türkiye'deki þubelerinin faaliyet izinleri Kurul tarafýndan kaldýrýlýr. Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fýkrasýmn (a) veya (b) bentleri kapsamýnda bir kredi kuruluþuna verilen yetkinin Kurul tarafýndan kaldýrýlmasý, faaliyet izninin kaldýrýlmasý hükmündedir. Yurt içinde þube açma Madde 13- Kurulca belirlenecek esaslara ve bu Kanunda yer alan kurunýsal yönetim hükümleri ile koruyucu hükümlere uyulmuþ olmasý ve Kurunýa bildirilmesi þartýyla bankalarca yurt içýnde þube açýlmasý serbesttýr. Sýnýr ötesi faaliyetler Madde 14- Türkiye'de kurulan bankalarýn, kýyý bankacýlýðý bölgeleri de dahilolmak üzere yurt dýþýnda þube veya temsilcilik açmalarý, ortaklýk kurmalarý veya kurulmuþ ortaklýklara katýlmalarý, bu Kanunda yer alan kurumsal yönetim hükümleri ile koruyucu hükümlere ve Kurulca belirlenecek esaslara uyulmasý kaydýyla Kurulun iznine tabidir. Baðýmsýz denetim, deðerleme ve destek hizmeti kuruluþlarýnýn yetkilendirme izni Madde 15- Bankalarýn baðýmsýz denetim, deðerleme ve destek hizmeti faaliyetlerini gerçekleþtirecek olan kuruluþlarýn yetkilendirilmesine, yetkilerinin geçici veya sürekli olarak kaldýrýlmasýna Kuý:ulca karar verilir. Buna iliþkin usul ve esaslar ilgili meslek birliklerinin görüþü alýnarak Kurulca belirlenir. ÝKÝNCÝ BÖLÜM Ana Sözleþmeye Ýliþkin Hükümler Ana sözleþme deðiþiklikleri Madde 16- Bankalarýn ana sözleþme deðiþikliklerinde Kurumun uygun görüþü aranýr. Kururnca uygun görülmeyen deðiþiklikler genel kurulda karara baðlanamaz. Kurumun uygun görüþü alýý1ll1aksýzýn yapýlan ana sözleþme deðiþiklikleri Ticaret Siciline tescil edilemez. Ana sözleþme deðiþikliði için bu Kanun ve ilgili diðer mevzuatta öngörülen izin, onay veya olumlu görüþ baþvurularý, yetkili mercilerce onbeþ iþ günü içinde cevaplandýnlýf. - :,Ý-ý:,:"f!!:;"":,,.. '" ;.".i.. "'--ý,'".;.!,..;:,,'tl', "'- '1" "";"""~'.)"".' 8
Bankalar ana sözleþmelerini güncelolarak internet sayfalarýnda yayýnlar. Ana sözlcþmcl~rin güncclleþtirilmcsi, d~ði:;;ikliklcrin gcrçcklcþtiði tarihten itibaren on iþ günü içerisinde yapýlmak zorundadýr. Sermaye artýrýmlarý.. Madde 17- Sermaye artýrýmlarýnýn, her türlü muvazaadan ari olarak, ilgili mevzuatla ilave edilmesine izin verilen kaynaklar hariç, iç kaynaklara baþvurulmadan nakden ödenmesi þarttýr. Sermaye artýrýmýnýn Ticaret Siciline tescil edilmesinde Kurumunuygun gö~ü aranýr, Sermayenin mevzuata aykýrý olarak artýrýldýðý tespit edilen kýsmý, özkaynak hesabýnda dikkate alýnmaz. Bu madde kapsamýnda sermaye artýrýmýna iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir. Pay edinim ve devirleri Madde 18- Bir kiþinin, bir bankada doðrudan veya dolaylý pay sahipliði yoluyla sermayenin yüzde onunu ve daha fazlasýný temsil eden paylarý edinmesi veya bir ortaða ait doðrudan veya dolaylý paylarýn sermayenin yüzde on, yüzde yirmi, yüzde otuzüç veya yüzde ellisini aþmasý sonucunu veren pay edinimleri ile bir ortaða ait paylarýn, bu oranlarýn altýna düþmesi sonucunu veren pay devirleri Kurulun iznine tabidir. Yönetim kuruluna veya denetim komitesine üye belirleme imtiyazý veren paylann tesisi, devri veya yeni imtiyazlý pay ihracý yukarýdaki oransal sýmrlara bakýlmaksýzýn Kurulun iznine tabidir. Bu izinlerin verilmesinde, bankanýn devralýnan hisselerinin nominal deðerinin yüzde biri oranýnda devir payýnýn devralan tarafýndan Fona yatýrýlmasý zorunludur. Ortak sayýsýnýn beþten aþaðý düþmesine yol açan iþlemler ile izin alýnmadan yapýlan pay devirleri pay defterine kaydolunmaz. Bu hükme aykýrý olarak pay defterine yapýlan kayýtlar hükümsüzdür. Oy hakký edinilmesi ve hisseler üzerinde intira hakký tesisinde de bu hükümuygulanýr. Nitelikli paya sahip olan ortaklarýn kurucularda aranan nitelikleri taþýmasý þarttýr. Kurucularda aranan nitelikleri kaybeden nitelikli paya sahip ortaklar temettü dýþýndaki ortaklýk haklarýndan yararlanamaz. Bu halde, diðer ortaklýk haklarý Kurumun bildirimi üzerine Fon tarafýndan kullanýlýr. Bu ortaklar sermayedeki doðrudan ve dolaylý paylarý ~de onun altýna düþene kadar rüçhan haklarýný kullanamazýar. Bir bankanýn sermayesinin yüzde on veya daha fazlasýna sahip olan tüzel kiþilerin paylarýnýn doðrudan veya dolaylý olarak birinci fýkrada belirtilen oranlar veya esaslar dahilinde el deðiþtirmesi, devralacak ortaðýn kurucularda aranan nitelikleri taþýmasý þartýyla Kurulun iznine tabidir. Kurulun izni olmadan paylarýn devredilmesi halinde, tüzel kiþinin temettü hariç ortaklýk haklarý Fon tarafýndan kullanýlýr. Hisseleri borsada iþlem gören bankalarýn hisselerinin borsadan alýnmasý ve bir bankanýn hisselerinin 2004 sayýlý Ýcra ve Ýflas Kanunu hükümlerine göre icra dairesinden satýn alýnmasý durunýunda gerçekleþtirilecek iþlemlere ve bu maddenin uygulanmasý~a dair usul ve esaslar Kurulca belirlenir...",,""- >,p' ~r-~,,'r -i:~-7 1 / ~., ", ",~,..,., ""." 10,- 9 ~,~:~~~;;
ÜÇÜNCÜBÖLÜM Birleþme, Bölünme, Hisse Deðiþimi ve iradi Tasfiye Birleþme, bölünme ve hisse deðiþimi Madde 19- Türkiye'de faaliyette bulunan bankalardan birinin; diðer bir veya birkaç banka veya finansal kuruluþ ile birleþmesi veya bütün aktif ve pasifini Türkiye'de faaliyette bulunaý1 diðer bir bankaya devretmesi, devir almasý veya bölül1lnesi ya da hisse deðiþimi Kurulun iznine baðlýdýr. Bu tür iþlemlere iliþkin gerekli izin verilmeden önce danýþma mahiyetinde Rekabet Kurulunun, halka açýk kuruluþlarda ise Sermaye Piyasasý Kurulunun görüþü alýnýr. Ýzin tarihinden itibaren üç ay içinde ilgili bankalarýn yetkili organlarýnca karar alýnarak gerekli iþlemlere geçilmediði takdirde, verilen izin geçersiz olur. Bankalarýn bu Kanun hükümlerine göre birleþme, bölünme ve devirlerinde 6762 sayýlý Türk Ticaret Kanunu ile devir veya birleþmeye konu bankalarýn toplam aktiflerinin sektör içindeki paylarýnýn yüzde yirmiyi geçmemesi kaydýyla 4054 sayýlý Rekabetin Korunmasý Hakkýnda Kanunun 7, 10 ve 11 inci maddeleri hükümleri uygulanmaz. Birleþme veya devir iþleminin kesinleþmesini müteakip, devredilen bankanýn bütün hak, alacak, borç ve yükümlülükleri devralan bankaya geçer ve devredilen bankanýn tüzel kiþiliði sona ererek kaydý Ticaret Sicilinden silinir. Bu madde hükmünün uygulanmasýna iliþkin usul ve esaslar Kurum tarafýndan çýkarýlacak yönetmelik ile belirlenir. iradi tasfiye Madde 20- Bankalarýn faaliyetlerine son venneleri ve tasfiyeleri Kurulun iznine ve Kurumun denetimine tabidir. Türkiye'de faaliyette bulunan bankalar faaliyetlerine son vennek ve bunlan tasfiye etmek istedikleri takdirde, durumu Türkiye çapýnda basýmý ve daðýtýmý yapýlan en az iki gazete ile ilan ve mevduat sahipleri veya katýlým fonu sahipleri ile alacaklýlanna veya bu durumda sayýlabilecek kiþi ve kurumlara teblið ederek ellerinde bulunan ayni ve nakdi her türlü mevduat veya katýlým fonu ile emanet ve cari hesap bakiyelerini ve sair borçlarýný, vadeli olsalar bile vadelerini beklemeksizin iki ay içinde iadeye ve bu süre içerisinde sahibi baþvunnayan ayni ve nakdi her türlü mevduat, katýlým fonu, emanet ve alacaklan Kuruma tevdi etmeye mecburdurlar. Kurum, bu suretle verilen deðerleri, takip eden yýl baþýndan baþlamak üzere on yýl süre ile her yýl baþýnda usulüne göre ilan etmek suretiyle saklar. Son ilan tarihinden itibaren altý ay içinde aranmayan bu deðerler Fona gelir kaydolunur. Bu madde hükmünün uygulanmasýna iliþkin usul ve esaslar Kurum tarafýndan çýkarýlacak yönetmelik ile belirlenir. DÖRDÜNCÜBÖLÜM Ýzin Baþvurularýnýn Reddi Ýzin baþvurularýnýn reddi Madde 21- Bu Kanun hükümleri uyarýnca Kuruma yapýlan izin baþvurularý; denetimin etkin bir þekilde ira edilmesine engelolabilecek nitelikte doðrudan veya dolaylý herhangi bir iliþkinin varlýðý veya izne tabi iþlem için öngörülen koþullarýn, niteliklerin, yeterliliklerin izin baþvurusu esnasýnda ya da deðerlendirme sürecinde saðlanamamasý veya kaybedilmesi halinde Kurulca reddedilir. Ret kararlarý ilgililere gerekçeli olarak bildirilir. ýo
Ü ÇÜN CÜ KýSýM Kurumsal Yönetim BÝRÝNCÝ BÖLÜM Yönetim Kurumsal yönetim ilkeleri Madde 22- Kurumsal yönetime iliþkin yapý ve süreçler ve bunlara iliþkin ilkeler Sermaye Piyasasý Kurulu ile kuruluþ birliklerinin de görüþü alýnarak Kurul tarafýndan belirlenir. Yönetim kurulu Madde 23- Bankalarýn yönetim kurullarý genel müdür dahil beþ kiþiden az olamaz. Genel müdür, bulunmadýðý hallerde vekili, yönetim kurulunun doðal üyesidir. Bu Kanunda genel müdür için öngörülen þartlar, yönetim kurulu üyelerinin yandan bir fazlasý için de aranýr. Murahhas üyelerin genel müdürde aranan þartlan taþýmalan zorunludur. Yönetim kurulu üyeliðine seçilenler ve herhangi bir nedenle boþalma halinde görevlendirilenler, bu maddede aranan þartlarý taþýdýklarýný gösteren belgelerle birlikte yedi iþ günü içerisinde Kuruma bildirilir. Genel müdürlük ve yönetim kurulu baþkanlýðý görevleri ayný kiþi tarafýndan icra edilemez. Yönetim kurulu üyelerinin bu Kanunun 8 inci maddesinin birinci fýkrasýnýn (a), (b),( c ),( d) ve (t) bentlerinde belirtilen þartlarý taþýmasý gerekir. Türkiye'de þube açmak suretiyle faaliyette bulunan yurt dýþýnda kurulu bankalarýn Türkiye'deki yönetim merkezlerinde, yönetim kurulu yetki ve sorumluluklarýný taþýyan, merkez þube müdürünün de dahilolduðu en az üç kiþilik bir müdürler kurulu oluþturmalarý zorunludur. Bu Kanunun uygulanmasýndamüdürler kurulu yönetý1i1 kurulu hükmündedir. Ýç kontrol, risk yönetimi ve iç denetim sistemlerinin ilgili mevzuata uygun olarak tesis edilmesi, iþlerliðinin, uygunluðunun ve yeterliliðinin saðlanmasý, fýnansal raporlama sistemlerinin güvence altýna alýnmasý, banka içindeki yetki ve sorumluluklarýn belirlenmesi, yönetim kurulunun sorumluluðundadýr. Denetim komitesi Madde 24- Bankalarýn, yönetim kurullannca yönetim kurulunun denetim ve gözetim faaliyetlerinin yerine getirilmesine yardýmcý olmak üzere denetim komitesi oluþturulur. Denetim komitesi en az iki üyeden oluþur. Denetim komitesi üyeleri icra! görevi bulunmayan yönetim kurulu üyeleri arasýndan seçilir. Türkiye'de þube olarak faaliyet gösteren bankalarda ise kendisine baðlý icra! mahiyette faaliyet gösteren bir birim bulunmayan müdürler kurulu üyelerinden biri görevlendirilir. Ana ortaklýk niteliðinde bir kuruluþ bulunmasi halinde; denetim komitesinin ana ortaklýk niteliðindeki kuruluþ çatýsý altýnda oluþturulmasý yeterlidir. Denetim komitesi üyelerinin, Kurulca belirlenen niteliklere sahip olmalarý þarttýr. Buna iliþkin bilgi ve belgeler atamanýn yapýlmasýný müteakiben en geç yedi iþ günü içinde Kuruma bildirilir. Denetim komitesi, yönetim kurulu adýna bankanýn iç kontrol, risk yönetimi ve iç denetim sistemlerinin etkinliðini ve yeterliliðini, bu sistemler ile muhasebe ve raporlama sistemlerinin bu Kanun ve ilgili düzenlemeler çerçevesinde iþleyiþini ve üret,ilen bilgilerin bütünlüðünü gözetmek, baðýmsýz denetim kuruluþlanmn yönetim kurulu tarafýndan seçilmesinde gerekli ön deðerlendirmeleri yapmak, yönetim kurulu tarafýndan seçilen ~~,~ii'ô~~c ~ "~~:' $ r, ili ý!"~- 'l Q, ~...w..,.." '«..f~,j;.t ~~ '\,' 11 1" cr""""".ý:.~":" 'i'..','r'~~ý;/'"","')\,,/ '. '!ý~, ',:1 '~~~~; 'f"'! ':;\..-;';1 k'~".
baðýmsýz denetim kuruluþlarýnýn faaliyetlerini düzenli olarak izlemek, bu Kanun kapsamýnda ana ortaklýk niteliðinde ki kuruluþlarda, konsolide denetime tabi kuruluþlarýn iç denetim iþlevlerinin konsolide olarak sürdürülmesiný ve eþgüdümünü saðlamakla görevli ve sorumludur. Denetim komitesi, iç kontrol, iç denetim ve risk yönetimi sistemleri kapsamýnda oluþturulan birimlerden ve baðýmsýz denetim kuruluþlarýndan; görevlerinin ifasýyla ilgili olarak düzenli raporlar almak ve bankanýn faaliyetlerinin sürekliliði ve güven içinde yürütülmesi ni olumsuz etkileyebilecek hususlar veya mevzuata ve iç düzenlemelere aykýrýlýklar bulunmasý halinde bu hususlarý yönetim kuruluna bildirmekle yükümlüdür. Denetim komitesi, altý aylýk dönemleri aþmamak kaydýyla icra ettiði faaliyetlerin sonuçlarý ile bankada alýnmasý gereken önlemlere, yapýlmasýna ihtiyaç duyulan uygulamalara ve bankanýn faaliyetlerinin güven içinde sürdürülmesi bakýmýndan önemli gördüðü diðer hususlara iliþkin görüþlerini yönetim kuruluna bildirmekle yükümlüdür. Denetim komitesi, bankanýn tüm birimlerinden, anlaþmalý destek hizmeti kuruluþlarý ve baðýmsýz denetim kuruluþundan bilgi ve belge almaya, bedeli banka tarafýndan karþýlanmak suretiyle konularýnda ihtisas sahibi kiþilerden yönetim kurulunun onayýna baðlý olarak danýþmanlýk hizmeti saðlamaya yetkilidir. Denetim komitesinin görev, yetki ve sorumluluklarý ile çalýþma usul ve esaslarý yönetim kurulu tarafýndan düzenlenir. Genel müdür ve yardýmcýlarý Madde 25- Banka genel müdürlerinin hukuk, iktisat, maliye, bankacýlýk, iþletme, iþletme mühendisliði, kamu yönetimi ve dengi dallarda lisans veya lisansüstü düzeyinde öðrenim görmüþ olmalarý ve bankacýlýk veya iþletmecilik alanýnda en az on yýllýk mesleký deneyime sahip olmalarý þarttýr. Genel müdür yardýmcýlarýnýn en az yedi yýllýk mesleki deneyime sahip ve asgari üçte ikisinin birinci fýkrada belirtilen alanlarda en az lisans düzeyinde öðrenim görmüþ olmasý þarttýr. Baþka unvanlarla istihdam edilseler dahi, yetki ve görevleri itibarýyla genel müdür yardýmcýsýna denk veya daha üst konumlarda icra! nitelikte görev yapan diðer yöneticiler de bu Kanunun genel müdür yardýmcýlarýna iliþkin hükümlerine tabidir. Genel müdürlüðe ve yardýmcýlýklarýna atanacaklarýn, bu maddede aranan þartlarý taþýdýklarýný gösteren belgelerle birlikte Kuruma bildirilmesi þarttýr. Bildirimden itibaren yedi iþ günü içinde Kurumca olumsuz görüþ bildirilmemesi durumunda ilgili kiþilerin atamalarý yapýlabilir. Herhangi bir nedenle görevden ayrýlan genel müdür ve yardýmcýlarýnýn görevden ayrýlma nedenleri, ilgili banka ve görevden ayrýlan tarafýndan yedi iþ günü içinde Kuruma bildirilir. Bu madde uygulamasýnda, genel müdür ve genel müdür yardýmcýlarýnýn sahip olmasý gereken nitelikler ve atanýnalarýna veya görevden ayrýlmalarýna iliþkin yükümlülükler bakýmýndan, yurt dýþýnda kurulu bankalarýn Türkiye'deki merkez þubesi müdürü, genel müdür gibi deðerlendirilir. Genel müdür ve genel müdür yardýmcýlarý, konsolide denetime tabi ortaklýklar hariç baþka bir ticari kuruluþta tam veya yarý zamanlý olarak görevalamaz. 12 ~1 i::: ~,:;,:"
Çalýþmasý yasak olanlar Madde 26- Bu Kanun hükümlerine aykýrý hareketlerinden dolayý hapis veya para cezasý ile cezalandýrýlanlar ile bu Kanunun 8 inci maddesinin birinci fýkrasýnýn (a), (b), (c), (d) ve (t) bentlerinde belirtilen þartlarý taþýmayan kiþiler, bankalarda; genel müdür, genel müdür yardýmcýsý veya imza yetkisini haiz görevli olarak çalýþtýrýlamazlar. Bankalar, bu kimselerin imza yetkilerini derhal kaldýrmak zorundadýrlar. Kurum denetirtýleri sonucunda, bu Kanun veya ilgili diðer mevzuat hükümlerini ihlal ettikleri ve bankanýn emin bir þekilde çalýþmasýný tehlikeye düþürdükleri tespit edilen ve haklarýnda kanuni kovuþturma talep edilen banka mensuplarýnýn, imza yetkileri Kurul kararý ile geçici olarak kaldýrýlýr. Bu kimseler, Kurulun izni olmadýkça imza yetkisini haiz personel olarak hiçbir bankada çalýþtýrýlamazlar. Yem Ýn ve mal beyaný Madde 27- Bankalarýn yönetim kurulu üyeleri ile müdürler kurulu baþkan ve üyeleri, seçilmeleri veya atanrnalarýndan sonra yerel ticaret mahkemesi huzurunda yemin etmedikçe göreve baþlayamazlar. Bu kiþiler ile genel müdür ve yardýmcýlarý ve imza yetkisine sahip mensuplarýndan, bölge müdürleri, þube müdürleri ve genel müdürlük merkez teþkilatýnda yer alan bölüm, kýsým, grup ve bunlara eþdeðer isimler altýnda faaliyet gösteren birimlerin yöneticileri 3628 sayýlý Mal Bildiriminde Bulunulmasý, Rüþvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu hükümlerine tabidirler. Yemin ve mal beyanýna iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir. Karar defteri Madde 28- Yönetim kurulu, denetim komitesi ve kredi komitesi ile müdürler kurulu kararlarý, aralarýnda açýklýk býrakýlmamak ve satýr aralarýnda çýkýntý olmamak þartýyla, tarih ve numara sýrasýyla 6762 sayýlý Türk Ticaret Kanununun defterlerle ilgili hükümleri gereðince onaylanmýþ müteselsil sayfa numaralý ayrý birer deftere metnin doðruluðundan hiçbir þekilde þüpheyi davet etmeyecek þekilde günü gününe kaydedilir ve her kararýn altý üyeler tarafýndan karar tarihinden itibaren en geç bir ay içinde imza olunur. Ýþ hacimleri büyük olan bankalarda Kurulun izni ile ve yýl sonlarýnda ciltlettirilmeleri kaydýyla karar defterleri yerine yapraklarý noterce tasdikli ve müteselsil sýra numaralý ayrý kalamoza kullanýlabilir. ÝKÝNCÝ BÖLÜM Ýç Sistemler Ýç sistemlere iliþkin yükümlülükler Madde 29- Bankalar, maruz kaldýklarý risklerin izlenmesi, kontrolünün saðlanmasý, faaliyetlerinin kapsamý ve yapýsýyla uyumlu ve deðiþen koþullara uygun, tüm þube ve konsolidasyona tabi ortaklýklarýný kapsayan yeterli ve etkin bir iç kontrol, risk yönetimi ve iç denetim sistemi kurmak, iþletmek ve idame ettirmekle yükümlüdürler. Ýç kontro.l, risk yönetimi ve iç denetim sistemlerinin kuruluþuna, iþleyiþine, yeterliliðine, oluþturulacak birimlere, icra edilecek faaliyetlere, üst yönetimin görev ve sorumluluklan ile Kuruma yapýlacak raporlarnalara iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir.,~">---'*~""""./,.,'1'~.~ni'~~ '.,.~~ 13 '""
Ýç kontrol sýstemý Madde 30- Bankalar, iç kontrol sistemi kapsamýnda, faaliyetlerinin mevzuata, iç düzenlemelerine ve bankacýlýk teamüllerine uygun olarak yürütülmesini,. mtihasebe ve raporlama sisteminin bütünlüðünü, güvenilirliðini ve bilgilerin.zamanýnda elde edilebilirliðini her seviyedeki personeli tarafýndan uyulacak ve uygulanacak sürekli kontrol faaliyetleri ile saðlamak, görevlerin fonksiyonel ayrýmlarýný, yetki ve sorumluluklarýn paylaþýmýný, fon ödcmelcrini, banka iþlemlerinin mutabakatýný, varlýklarýn korunmasýný ve yükümlülüklcrin kontrol altýnda tutulmasýný temin etmek, maruz kalýnan he! türlü riskin tanýnmasý, deðerlendirilmesi ve yönetimi için gerekli ah yapýyý hazýrlamak ve yeterli iletiþim aðýný oluþturmak zorundadýr. Ýç kontrol faaliyetleri yönetim kuruluna baðlý olarak çalýþacak iç kontrol birimi ve personeli tarafýndan yürütülür. Risk yönetimi sistemi Madde 31- Bankalar risk yönetimi sistemi kapsamýnda, risk politikalarýili Kurulca belirlenen esaslar çerçevesinde oluþturmak, uygulamak ve raporlamak zorundadýr. Risk yönetimi faaliyetleri yönetim kuruluna baðlý olarak çalýþacak risk yönetimi birimi ve personeli tarafýndan yürütülür. Ýç denetim sistemi Madde 32- Bankalar bütün birim, þube ve konsolidasyona tabi ortaklýklarým kapsayan bir iç denetim sistemi kurmak zorundadýr. Bu çerçevede, faaliyetlerin mevzuata, ana sözleþmeye, Ýç düzenlemelere ve bankacýlýk ilkelerine uygunluðu, tahkikat da yapmak suretiyle, banka müfettiþieri tarafýndan yerine getirilir. Ýç denetim faaliyetleri, tarafsýz ve baðýmsýz bir þekilde, gerekli mesleki özen gösterilerek, yeterli sayýda müfettiþ tarafýndan yerine getirilir. Ana ortaklýk bankanýn iç denetiminde görevalanlar konsolidasyona tabi ortaklýklarda iç denetim görevini ifa edebilir. Ýç denetimle görevli birimce veya yetkili müfettiþlerce bu Kanunun 29 uncu maddesinin ikinci fýkrasý kapsamýnda düzenlenecek iç denetim raporunun, en az üçer aylýk dönemler itibarýyla ve denetim komitesi aracýlýðýyla yönetim kuruluna tevdii zorunludur. ÜÇÜNCÜBÖLÜM Yetkili Kuruluþlar Baðýmsýz denetim kuruluþlarý Madde 33- Baðýmsýz denetim kuruluþlarýnýn kurulmasýna, çalýþmalarýna, faaliyetlerinin geçici veya sürekli olarak durdurulmasýna iliþkin esaslar Türkiye Muhasebe Standartlarý Kurulu, Merkez Bankasý ve kuruluþ birliklerinin görüþü alýnarak Kurulca düzenlenir. Baðýmsýz denetim kuruluþlarý, bu Kanun uyarýnca yaptýklarý faaliyetler dolayýsýyla üçüncü kiþilere verecekleri zararlardan sorumludurlar. Baðýmsýz denetim kuruluþlarý denetim esnasýnda, bankanýn varlýðýný tehlikeye sokabilecek veya yöneticilerin Kanun veya esas sözleþmeyi ihlal etmiþ olduklarýný gösteren hususlarý tespit ederse, durumu derhal Kuruma bildirir. Bu bildirim, mesleki gizlilik prensiplerinin ve anlaþmalarýnýn veya bankacýlýk sýrlarýna iliþkin yükümlülüklerin ihlal edildiði anlamýna gelmez. 14,. "" Jt-.. i$.~ ~,..,. ~i, ". ;!, ;..,~, ~ J'~ ijf~ 'r~~.~,-,., ~'.".',,;j:<,! "~"'~'~~ý:" :;"":;f :\'~, ~-::~::, ::;! ~ + ~:t~'<.p '~._,..-
Deðerleme kuruluþlarý Madde 34- Bankalar, Kurulca belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde bu Kanun ve bu Kanuna istinaden çýkarýlan düzenlemelerde öngörülen deðerlemeleri, deðerleme kuruluþlanna yaptýrmak zorundadýr. Destek hizmeti kuruluþlarý Madde 35- Bankalar, destek hizmetinden doðabilecek riskler i.ýe bunlarýn yönetilmesine, beklenen fayda ve maliyetin deðerlendirilmesine iliþkin hazýrlayacaklarý programý Kuruma ibraz etmek zorundadýr. Destek hizmeti, bankalarýn yasal yükümlülüklerini yerine getirmelerini, ilgili düzenlemelere uymalarýný ve etkin biçimde denetlenmelerini engelleyici nitelikte olamaz. Destek hizmeti kuruluþlarýna, hizmet alýmlarýna ve hizmet alýnabilecek konulara iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir. Bankalararasý Takas Odalarý Merkezi ile Merkez Bankasý nezdinde faaliyet gösteren Risk Merkezi ve Sermaye Piyasasý Kurulunun denetiminde bulunan takas hizmeti kuruluþlarý tarafýndan sunulan destek hizmetleri bu madde hükümlerine tabi deðildir. Sorumluluk sigortasý Madde 36- Baðýmsýz denetim kuruluþlarý, deðerleme kuruluþlarý ve destek hizmeti kuruluþlarý, verdikleri hizmetlerden doðabilecek zararlarý karþýlamak amacýyla sorumluluk sigortasý yaptýrmak zorundadýr. Sigorta þirketinin seçimindeki esaslar da dahilolmak üzere, bu maddenin uygulanmasýna iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir. DÖRDÜNCÜBÖLÜM Finansal Raporlama Muhasebe ve raporlama sistemi Madde 37- Bankalar, kuruluþ birliklerinin ve Türkiye Muhasebe Standartlan Kurulunun görüþü alýnmak suretiyle Kurul tarafýndan uluslararasý standartlar esas alýnarak belirlenecek usul ve esaslara uygun olarak, muhasebe sistemlerinde tekdüzeni saðlamak; tüm iþlemlerini gerçek mahiyetlerine uygun surette muhasebeleþtirrnek; fýnansal raporlanný fýnansal bilgi edinme ihtiyacýný karþýlayabilecek biçim ve içerikte, anlaþýlýr, güvenilir ve karþýlaþtýnlabilir, denetime, analize ve yorumlamaya elveriþli, zamanýnda ve doðru þekilde hazýrlamak ve sumýýak zorundadýr. Bankalar, kanuni ve yardýmcý defter ve kayýtlarýný, þubeleri, ~ içi ve ~ dýþýndaki muhabirieri ile hesap mutabakatý saðlamadan bilançolarýný kapatamazlar. Yayýmlanan finansal tablolarýn gerçeðe aykýrý olduðunun tespiti halinde Kurul gerekli tedbirleri almaya yetkilidir. Konsolide finansal raporlar Madde 38- Ana ortaklýk banka, finansal durum ve faaliyet sonuçlarý hakkýnda bir bütün olarak bilgi vermek amacýyla 37 nci maddeye istinaden Kurulca düzenlenen usul ve esaslar çerçevesinde konsolide fýnansal raporlar hazýrlamak zorundadýr. Konsolide finansal rapor kapsamýnda bulunan kuruluþlar, kendilerinden konsolide finans.al raporlarýn hazýrlanmasýna iliþkin olarak istenecek her türlü bilgi ve belgeyi ilgili ana ortaklýk bankaya vermekle yükümlüdür..;.~ ",.~"!", ~ );J ~ );i",",,~i» "\-.~ ~ C t."". i.') -;f i' ;:,'O ~~ (t1'q -Ý~:~""'.~,,;,,'..,, ~~t;:,, '~. 1,. ~1\~j5~~:j,;, -{:;.:
Finansal raporlarýn imzalanmasý, sunulmasý, ilaný vc dcnctimi Madde 39- Bankalar tarafýndan hazýrlanan finansal raporlardan Kurulca belirlenecek olanlarýn, yönetim kurulu baþkaný, denetim komitesi üyeleri, genel müdür ile finansal raporlamadan sorumlu genel müdür yardýmcýsý ve ilgili birim müdürü veya bu unvanlara eþdeðer kiþiler tarafýndan ad, soyad ve unvan belirtilmek suretiyle, finansal raporlamaya iliþkin düzenlemelere vc mulýascbc küyýtlürýýýü uygun olduðu belirtilerek Ýmzalall1uüsý zorunludur. Ýmza yükümlülüðü, Türkiye'de þube açmak suretiyle faaliyette bulunan bankalarda müdürler kurulu üyelerince yerine getirilir. Bankalarýn genel kurullarýna sunacaðý yýllýk finansal raporlarýn baðýmsýz denetým kuruluþlarýnca onaylanmasý þarttýr. Bankalar, düzenleyecekleri finansal raporlarýný, Kurulun belirleyeceði usul ve esaslar çerçevesinde ilgili mercilere sunmak ve ilfu1 etmek zorundadýrlar. Yýllýk faaliyet raporu Madde 40- Bankalar, statülerine, yönetim ve organizasyon yapýlarýna, insan kaynaklarýna, faaliyetlerine, finansal durumlarýna, yönetimin deðerlendirmeleri ve geleceðe yönelik beklentilerine iliþkin bilgileri, finansal tablolarýný, özet yönetim kurulu raporunu ve baðýmsýz denetim raporunu da içeren yýllýk faaliyet raporu hazýrlamak zorundadýrlar. Faaliyet raporunun hazýrlanmasýna, ilgili mercilere bildirilmesine ve kamuya açýklanmasýna iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir. Sorumluluk Madde 41- Yönetim kurulu, bu Kanunun 37 nci maddesi uyarýnca faaliyetlerin muhasebeleþtirilmesi, finansal tablolarýn hazýrlanmasý, onaylanmasý, denetlenmesi, yetkili mercilere sunulmasý ve yayýmlanmasý dahil finansal raporlama sistemini, görev, yetki ve sorumluluklarý belirlemek, bilgi sistemlerini yeterli hale getirmek ve uygulamayý gözetmekle yükümlüdür. Belgelerin saklanmasý Madde 42-213 sayýlý Vergi Usul Kanunu hükümleri saklý kalmak kaydýyla, alýnan yazýlar ve faaliyetler ile ilgili belgelerin asýllarý veya bunun mümkün olmadýðý hallerde sýhhatlerinden þüpheye mahal vermeyecek kopyalarý ve yazýlan yazýlarýn makine ile alýnmýþ, tarih ve numara sýrasý verilerek düzenlenecek suretleri, usulleri çerçevesinde ilgili banka nezdinde on yýl süreyle saklanýr. Bu belgelerin mikrofilm, mikrofiþ þeklinde veya elektronik, manyetik veya benzeri ortamlarda saklanýnalarý mümkündür. Bu maddenin uygulani)1asýna iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir. DÖRDÜNCÜ KýsýM Koruyucu Hükümler BÝRÝNCÝ BÖLÜM Özkaynaklar ve Standart Oranlar Koruyucu düzenlemeler Madde 43- Kurul, bankalarýn varlýklarý, alacaklarý, özkaynaklarý, borç, yükümlülük ve taahhütleri, gelir ve giderleri arasýndaki ilgi ve dengelerin ve malý bünyeyi etkileyen diðer tüm unsurlarýn ve maruz kalýnan risklerin tespiti, tahlili, izlenmesi, ölçülmesi ve deðerlendirilmesi ""~~~~~.,,"; ~J:,,~~. " 16 If' ~ ",,"'~."""'-. I.~ ;~'"'"' "" ~. "1 ~ lift.':\...;.., " ~"""
amacýyla sýnýrlamalar ve standart oranlar da belirlemek suretiyle, gerekli düzenlemeleri yapmaya ve bunlar hakkýnda her türlü tedbiri almaya yetkilidir. Bu hüküný, 38 inci madde gereðince konsolide mali tablo hazýrlama yükümlülüðü bulunan ana ortaklýk bankalar için Kurulca belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde konsolide ve konsolide olmayan bazda uygulanýr. Bankalar, yapýlan düzenlemelere uymak, belirlenen sýmrlamalarý ve standart oranlarý konsolide baz da dahilolmak Üzere hesaplamak, tutturmak ve idame ettirme\c ve bunlara iliþkin olarak Kurum tarafýndan istenen tedbirleri belirlenen süreler içinde almak ve uygulamakla yükümlüdür. Kurul, kurumsal yönetim hükümleri ile koruyucu hükümlerin uygulanmasýný da dikkate alarak, her bir banka ya da banka grubu içýn belirlenen asgari veya azami standart oranlar ve sýnýrlardan farklý daha ihtiyatlý bir oran veya sýnýr tesis etmeye veya hesaplama ve bildirim dönemlerini farklýlaþtýnnaya veya genelolarak belirlenmemiþ oran ve sýnýrlar tespit etmeye yetkilidir. Bu Kanun kapsamýnda öngörülen sýnýrlamalara ve standart oranlara iliþkin eþiklere eriþilmesi veya aþýrnlarýn oluþmasý halinde, ilgili banka durumu derhal Kuruma bildirmek zorundadýr. Ödenmiþ sermaye, yedek akçeler ve özkaynak Madde 44- Ödenmiþ sermaye, bankalann fiilen ve her türlü muvazaadan ari olarak ödenmiþ veya Türkiye'ye ayrýlmýþ ve ödenmiþ sermayelerinden, bilançoda görülen zararýn yedek akçelerle karþýlanamayan kýsmý düþüldükten soma kalan tutardýr. Yedek akçeler, bankalarýn 6762 sayýlý Türk Ticaret Kanunu ve ilgili kanunlar ile ana sözleþmelerine göre ayýrdýklarý yedek akçelennden varsa bilanço zararýnýn düþülmesinden soma elde edilen tutardýr. Özkaynak, ana sennaye ve katký sennaye toplamý ile bu toplamdan sennayeden indirilecek deðerlerin düþülmesi sonucu bulunacak tutarý ifade eder. Konsolide özkaynak, konsolide esasa göre uygulanacak kredi sýnýrlarý ile standart oranlarýn hesaplanmasýnda bu maddenin üçüncü fýkrasý hükmüne göre hesaplanarak dikkate alýnýr. Bu madderiin uygulanmasýna iliþkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir. Sermaye yeterli.liði Madde 45- Bu Kanunun uygulanmasýnda maruz kalýnan riskler nedeniyle oluþabilecek zararlara karþý yeterli özkaynak bulundurulmasý sermaye yeterliliðini ifade eder. Bankalar, Kurum tarafýndan düzenlenecek yönetmelikte öngörülen usul ve esaslara göre yüzde sekiz oranýndan az olmamak üzere belirlenecek sermaye yeterliliði oranýný hesaplamak, tutturmak, idame ettirmek ve raporlamak zorundadýr. Bankalarýn iç sistemleri, aktif ve mali yapýlarý dikkate alýnarak asgari sermaye yeterliliði oranýný artýrmaya, bankalar bazýnda farklýlaþtýrmaya Kurul yetkilidir. 17
Likidite yeterliliði Madde 46- Bankalar, Merkez Bankasýnýn uygun görüþü alýnmak suretiyle Kurulca belirlenecek usul ve esaslara göre asgarý likidite düzeyini hesaplamak, tuttum1ak, idame ettirrnek ve raporlamak zorundadýr. Aþýrnlarýn giderilmesi Madde 47- Bu Kanun ve bu Kanuna istinaden çýkarýlan düzenlemelerde yer alan sýnýrýama ve oranlara iliþkin aþýrnlarýn Kurulca belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde giderilmesi zorunludur. Özkaynaklarda meydana gelebilecek düþüþler nedeniyle, özkaynaðýn belirli bir oraný ile iliþkilendirilen sýnýrlama ve oranlarda aþýrnlarýn oluþmasý ve þartlarýn gerektirmesi halinde, bu aþýrnlar Kururnca belirlenecek bir süre içinde giderilir. Aþýrnlarýn giderilmesi için belirlenen süre içinde bu Kanunun idari para cezalarýna iliþkin hükümleri uygulanmaz. ÝKÝNCÝ BÖLÜM Krediler ve Risk Grubu Krediler Madde 48- Bankalarca verilen nakdi krediler ile teminat mektuplarý, kontrgarantiler, kefaletler, aval, ciro, kabul gibi gayrinakdi krediler ve bu niteliði haiz taahhütler, satýn alýnan tahvil ve benzeri sermaye piyasasý araçlarý, tevdiatta bulunmak suretiyle ya da herhangi bir þekil ve surette verilen ödünçler, varlýklarýn vadeli satýþýndan doðan alacaklar, vadesi geçmiþ nakdi krediler, tahakkuk etmekle birlikte tahsil edilmemiþ faizler, gayrinakdi kredilerin nakde tahvilolan bedelleri, ters repo iþlemlerinden alacaklar, vadeli iþlem ve opsiyon sözleþmeleri ile benzeri diðer sözleþmeler nedeniyle üstlenilen riskler, ortaklýk paylarý ve Kurulca kredi olarak kabul edilen iþlemler izlendikleri hesaba bakýlmaksýzýn bu Kanun uygulamasýnda kredi sayýlýr. Birinci fýkrada belirtileniere ilave olarak, kalkýnma ve yatýrým bankalarýnýn finansal kiralama yöntemiyle saðladýðý finansmanlar ile katýlým bankalarýnýn taþýnýr ve taþýnmaz mal ve hizmet bedellerinin ödenmesi suretiyle veya kar ve zarar ortaklýðý yatýrýmlarý, taþýnmaz, ekipman veya emtia temini veya finansal kiralama, mal karþýlýðý vesaikin finansmaný, ortak yatýrýmlar veya benzer yöntemlerle saðladýklan finansmanlar da bu Kanun uygulamasýnda kredi sayýlýr. Risk grubu Madde 49- Bir tüzel kiþi veya bir gerçek kiþi ile eþi ve velayeti altýndaki çocuklarý, bunlarýn birlikte veya tek baþlarýna, doðrudan ya da dolaylý olarak konttol ettikleri ya da sýnýrsýz sorumlulukla katýldýklarý ortaklýklar veya yönetim kurulu üyesi veya genel müdürü olduklarý ortaklýklar bir risk grubunu oluþturur. Risk grubu, ayrýca, bu fýkrada belirtilenlerle aralarýnda birinin ödeme güçlüðüne düþmesinin diðer bir veya birkaçýnýn ödeme güçlüðüne düþmesi sonucunu doðuracak boyutta kefalet, garanti veya benzeri iliþkiler bulunan gerçek ve tüzel kiþileri de kapsar. Bir banka ile bu bankanýn nitelikli pay sahipleri, yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürü, bunlarýn birlikte veya tek baþýna, doðrudan ya da dolaylý olarak kontrol ettikleri ya da bunlarýn sýnýrsýz sorumlulukla katýldýklarý ortaklýklar veya yönetim kurulý:ý üyesi ya da genel müdürü olduklarý ortaklýklar bankanýn dahilolduðu risk grubunu oluþturur. Risk grubu, ayrýca, bu fýkrada belirtilenlerle aralarýnda birinin ödeme güçlüðüne düþmesinin diðer bir veya!,,"i&"~ 18..;" ~C ~~"'~"'",t:"" ;,;~;..~.j '" ""Ý:ý-,ý; f' if,t~ ~;~~:7.7' ~