İZMİT ATIK VE ARTIKLARI ARITMA YAKMA VE DEĞERLENDİRME A.Ş.
Sayfa 2 İZAYDAŞ
KLİNİK ve TEHLİKELİ ATIK YAKMA & ENERJİ ÜRETİM TESİSİ Sayfa 3
İZAYDAŞ İzmit Atık ve Artıkları Arıtma Yakma Ve Değerlendirme A.Ş. İzmit Büyükşehir Belediyesi tarafından, İzmit Çevre Entegre Projesi kapsamında 1996 yılında kurulmuş ve 1997 yılından itibaren atık kabul etmeye başlamıştır. %100 Kocaeli Büyükşehir Belediyesi iştirakidir. Sayfa 4
KLİNİK ve TEHLİKELİ ATIK YAKMA ve ENERJİ ÜRETİM TESİSİ Açılış Tarihi : 05.04.1997 Yakma Kapasitesi : 35 000 ton/yıl Elektrik Üretimi : 5.2 MW/h(max) Sayfa 5 17.07.2010
Belgelerimiz İZAYDAŞ, 2006 yılında ilk defada ve en kısa sürede, üç ayrı Yönetim Sistemi Belgesi ni aynı anda almıştır. 2009 yılında yapılan belgelendirme denetimi başarı ile geçmiş ve üç yıl daha bu belgelere sahip olma hakkı elde etmiştir. Sayfa 6 İZAYDAŞ
A Grubu Emisyon İzin Belgemiz Sayfa 7 İZAYDAŞ
Tehlikeli Atık Yakma Lisansımız Sayfa 8 İZAYDAŞ
Tehlikeli Atık Depolama Lisansımız Sayfa 9 İZAYDAŞ
EPDK ENERJİ ÜRETİM LİSANSI Sayfa 10 İZAYDAŞ
Sayfa 11 İZAYDAŞ
Sayfa 12 İZAYDAŞ
Sayfa 13 YAKMA TESİSİ AKIŞ ŞEMASI
TEHLİKELİ ATIK GÜVENLİK KONTROLÜ Tesise tehlikeli atık getiren araçların güvenlik noktasında araç lisans kontrolleri yapılmaktadır. Sayfa 14 İZAYDAŞ
TEHLİKELİ ATIK RADYASYON KONTROLÜ Tesise tehlikeli atık getiren araçların araç lisans kontrolleri yapıldıktan sonra radyasyon cihazından geçirilerek radyoaktif madde kontrolleri yapılmaktadır. Sayfa 15 İZAYDAŞ
KANTARDA TARIM İŞLEMLERİ Radyasyon cihazından geçen araçların, kantarda tartım işlemleri yapılarak kayıt formları hazırlanmaktadır. Sayfa 16
NUMUNE ALMA VE ANALİZ Tartım işlemi sonrasında numune alma noktasında, araçlarda bulunan atıklardan deklarasyon numunesi ile karşılaştırılmak üzere, atık kabul numuneleri alınmaktadır. Araçlarda bulunan her atık tipi için ayrı ayrı alınan numuneler, laboratuvarda analiz edilir. Sayfa 17
NUMUNE ALMA, ANALİZ VE İLGİLİ ALANA SEVK Atık kabulü ve yönetimi çerçevesinde tesise kabul edilen atıklar; tartılarak kaydedilmekte, numuneleri alınmakta ve analizleri yapılarak ilgili ara depolama alanlarına sevk edilmektedir. Sayfa 18
ARA DEPOLAMA / BUNKER Katı atıklar bunker kasetlerinde geçici olarak depolanmakta ve yakmaya hazır hale getirilmektedir. Bunkerin toplam kapasitesi 2500 m³ tür ve üç kasetten oluşmaktadır. Depolanan katı atıklardan kaynaklanan gazlar hava fanları ile yakma odalarına beslenmektedir. Sayfa 19
YAKMA TESİSİ BUNKER PARÇALAYICI Tesise gelen büyük ambalajlı atıklar parçalayıcıdan geçirilir. Parçalama işlemi sonunda küçük ebatlara bölünen atıklar diğer atıklarla daha düzgün karışmaktadır. Bu şekilde atıkların homojen olarak beslemeye hazırlanması ve yanma veriminin artması sağlanır. Sayfa 20
BUNKER Bunker alanına alınan atıklar vinç yardımıyla karıştırılarak homojen hale getirilir. Ön hazırlık işlemleri gerçekleştirildikten sonra kreyn vasıtasıyla döner fırına beslenmektedir. Sayfa 21
TANK ÇİFTLİĞİ Tanker içerisinde gelen sıvı özellikteki tehlikeli atıklardan da, atık kabul numunesi alınır ve analiz sonuçları doğrultusunda yakma tesisi, ilgili stok alanlarına boşaltılır. Yanabilir sıvı atıkların depolanması için dizayn edilmiş olan tank çiftliği her biri 50 m³ kapasiteli 4 adet yanabilir sıvı tankı, 2 adet sulu sıvı tankı, 2 adet karıştırma tankı ve 2 adet yardımcı yakıt tankından oluşmaktadır. Sayfa 22
ÖZEL SIVI İSTASYONU Potansiyel tehlike oluşturmaları, toksik olmaları ya da diğer sıvı atıklarla depolanmaya elverişli olmayan özel sıvı atıklar ara depolama yapılmadan Döner Fırın ya da İkinci Yakma Odası lenslerinden beslenmektedir. Özel Sıvı Atık İstasyonunda iki adet 5 m³ kapasiteli, özel olarak tasarlanmış konteyner bulunmaktadır. Sayfa 23
FIÇI DEPOLAMA Katı ve toz özellikte olup da diğer atıklar ile karıştırıldığında reaksiyon veren, kirlilik parametreleri yüksek olan atıklar, ambalajları ile birlikte yakılarak bertaraf edilmektedir. Fıçı deposu, fıçılarla getirilen atıklar için geçici bir ara depo olarak görev yapmaktadır. Fıçı deposu aşağıdaki alanlardan oluşmaktadır. Sayfa 24
FIÇI DEPOLAMA A Numune Alma Alanı B Ara Depolama Alanı (kapasite: 86 palet) C Tutuşabilir ve Yanabilir Atık Deposu(kapasite: iki kat halinde 658 palet) D Toksik Atık Deposu (kapasite: iki kat halinde 336 palet) E Fıçı Boşaltma Alanı Fıçı deposunun zemini çelik plaka ile sızdırmaz haldedir. Dökülme ve yıkama suları pit depoda toplanmakta ve laboratuar analizleri yapılarak Tank Çiftliğindeki ilgili depolama tanklarına alınmaktadır. A dan E ye kadar olan alanların üstünde yağmura karşı yan duvarları olmayan bir çatı bulunmaktadır. Böylece doğal havalandırma sağlanmaktadır. Sayfa 25
YAKMA KONTROL SİSTEMİ Mümkün olan en alt düzeyde emisyon ve en üst düzeyde bertaraf etkinliği sağlamak amacıyla uygulanan yakma proses kontrolü; atıkların kabulü, atık bildirimi, laboratuvar analizleri, ara depolama ve diğer atık işlemleri faaliyetleri arasında koordinasyonu sağlayacak detaylı bir planlama sistemiyle gerçekleşmektedir. Bu planlama dahilinde yakma prosesinin kontrolü ve izlenmesi Kontrol Odasında gerçekleştirilmektedir. Sayfa 26
DÖNER FIRIN Döner Fırının ana tahrik ünitesinde, yakma hızının ayarlanabilmesini sağlayan dişli mekanizmaya sahip bir elektrik motoru bulunmaktadır. Elektrik kesintileri ve ateşe dayanıklı kaplamanın değiştirilmesi sırasında kullanılmak üzere dizel motorlu ikinci bir tahrik ünitesi de yer almaktadır. Döner Fırının ön duvarında atık besleme mekanizmaları ve ateşleme sistemleri bulunmaktadır. Ön duvar içten ateşe dayanıklı tuğla ile kaplı, kaynaklı, çelik saçtan bir yapıdadır. Döner Fırın haznesi kontrollü bir şekilde fırın ekseni boyunca hareket etmektedir. Döner Fırın ekseni İkinci Yakma Odasına doğru %2 lik bir eğim ile çalışmaktadır. Sayfa 27
Sayfa 28 DÖNER FIRIN
İKİNCİ YAKMA ODASI Döner Fırının arka kısmı ikinci yakma odasına doğru uzanmaktadır. Döner Fırındaki yakma işlemi sonucu açığa çıkan gazların içindeki organik maddeleri daha iyi yakıp imha etmek için yanma gazları yüksek sıcaklıkta yeterli süre (en az 2.5 sn) bekletilmektedir. Sayfa 29
İKİNCİ YAKMA ODASI İkinci Yakma Odası ateşe dayanıklı kaplaması bulunan silindirik bir hazne şeklindedir. Cüruf boşaltma deliği Döner Fırın çıkış- İkinci Yakma Odası giriş bölümünün altında yer almaktadır ve İkinci Yakma Odasının tabanında geniş, uzun yarık halindedir. Döner Fırından dökülen cüruf ve küller bu boşaltma deliğinden ıslak tip cüruf konveyörüne boşalmaktadır. İkinci Yakma Odasında sıcaklığın alt sınırın altına düşmesi durumunda otomatik olarak devreye giren bir brülör ve Döner Fırını terk eden gazların sıcaklığını yükseltmek için iki brülör olmak üzere toplam üç brülör bulunmaktadır. Sayfa 30
Sayfa 31 İKİNCİ YAKMA ODASI
CÜRUF TOPLAMA SİSTEMİ Döner fırında yakma sonucu oluşan cüruf, döner fırın ile ikinci yakma odasının birleşim yeri altından ıslak cüruf konveyörlerine alınır ve yapılan analiz sonucuna göre depolama alanlarında depolanarak bertaraf edilir. Sayfa 32
ATIK ISI KAZANI İkinci Yakma Odasının arkasında tabii sirkülasyonlu, buharlaştırıcı, kızdırıcı ve ekonomizer bölümlerinden oluşan 2500 m² ısıtma yüzeyli Atık Isı Kazanı bulunmaktadır. Atık Isı Kazanında yatay bölümde kızdırıcı konveksiyon ısıtma yüzeyleri ve düşey bölümde besleme suyu ön ısıtması için ısıtma yüzeyleri bulunmaktadır. Sayfa 33
ATIK ISI KAZANI Buharlaştırıcı ısıtma yüzeyleri, gaz altı kaynağı ile imal edilmiş boru konstrüksiyonludur. Isıtma yüzeyleri işletme sırasında otomatik olarak çalışan yüzey temizleme sistemleri ile temizlenmektedir. Yatay bölümde ısıtıcı yüzeyler çekiçleme sistemleri ile temizlenirken, düşey ekonomizer ısıtıcı yüzeyleri bilyalama sistemi ile temizlenmektedir. Sayfa 34
Islak Kül Konveyörü KÜL ve CÜRUF TOPLAMA SİSTEMİ Atık ısı kazanının buharlaştırıcı bölümünden alınan küller, ıslak kül konveyöründe toplanır; analiz sonuçlarına göre düzenli depolama alanlarının ilgili lotunda depolanarak bertaraf edilir. Sayfa 35
TÜRBİN - GENERATÖR Atık ısı kazanında elde edilen 21.7 ton / h, 40 bar ve 350 C lik buhar Türbin Generatöre girerek 5.2 MW/h elektrik enerjisi üretilmektedir.tesis ihtiyacı 1.3MW olup üretilen fazla enerji enterkonnekte sisteme verilmektedir. Enerji kesilmelerinde ise Türbin Generatör grubu tesisi beslemeye devam eder ve elektrik enerjisi kesintisiz sağlanmış olur. Sayfa 36
Sayfa 37 TÜRBİN - GENERATÖR
TÜRBİN - GENERATÖR SEDAŞ tan elektrik kesintisi olduğunda ve Türbin Generatör ün devrede olmadığı durumlarda 1000kVA lık Dizel Jeneratör otomatik olarak devreye girerek acil olarak beslenmesi gereken noktaları beslemektedir. Ayrıca PLC ve bilgisayarları besleyen 20 ve 10 kva lık kesintisiz güç kaynakları sayesinde tesisin otomasyonunun kesintisiz enerji beslemesi sağlanmaktadır. Sayfa 38
GAZ TEMİZLEME SİSTEMLERİ Gaz temizleme sistemi, yakma prosesi sonucu açığa çıkan atık gazın yönetmelikte belirtilen emisyon değerlerini sağlayacak şekilde kirleticilerden arındırılması için dizayn edilmiştir. Baca gazı ; bir elektrostatik filtre ve ilk kademesinde bir venturi yıkayıcı, ikinci kademesinde bir kireç püskürtmeli yıkayıcı ve dioxin furan kontrol ünitesi bulunan sistem ile temizlenmektedir. Temizlenen baca gazı bir indüktif çekiş fanı yardımıyla bacadan atmosfere verilir. Sayfa 39
ELEKTROSTATİK FİLTRE Baca gazının toz içeriğini kontrol etmek için iki elektrik alanlı bir sıcak gaz elektrostatik filtre bulunmaktadır. Gaz içinde askıdaki toz partiküllerine elektrik yüklemesi yapılarak ve güçlü bir elektrik alanı oluşturularak toplama elektrodunda birikmesi sağlanmaktadır. Sayfa 40
ELEKTROSTATİK FİLTRE Maksimum toplama verimini elde etmek için baca gazının tüm filtre boyunca homojen olarak dağılması büyük önem taşımaktadır. Bunun için elektrostatik filtre giriş kanalı ile gaz yönlendirme ve dağıtma plakaları özel olarak tasarlamıştır. Toplayıcı elektrodlarda biriken toz tabakası periyodik aralıklarda çalışan çekiçleme sistemi ile toz toplama hunisine dökülmektedir. Sayfa 41
VENTURİ YIKAYICI Elektrostatik filtrede tozdan arındırılan baca gazı, yıkama sistemlerine girmektedir. İlk aşama venturi yıkayıcısıdır. Yıkayıcıya giren baca gazı yıkama sıvısı ile temas ederek doyma sıcaklığına kadar soğuyacaktır. Bu bölümde gaza uygulanan yıkama işlemi sonucunda atık gazdaki halojenler ve ağır metaller yıkama çözeltisi tarafından absorbe edilir. Sayfa 42
VENTURİ YIKAYICI Ortam ph aralığını ayarlamak ve kirleticilerden arındırma işleminin daha etkili gerçekleşmesini sağlamak için sisteme %10 konsantrasyona sahip kireç sütü çözeltisi beslenmektedir. Sayfa 43
KİREÇ PÜSKÜRTMELİ YIKAYICI Venturi yıkayıcısından geçen atık gaz ikinci yıkama aşaması olan kireç püskürtmeli yıkayıcıya gelmektedir. Burada baca gazında bulunan SO2 ve kalan kirleticilerin giderimi sağlanmaktadır. Baca gazı sisteme üst kısımdan girmekte ve yıkama sıvısı ile değişmeli olarak absorbsiyon bölgesinden geçmektedir. Sayfa 44
KİREÇ PÜSKÜRTMELİ YIKAYICI Kireç Püskürtmeli yıkayıcı ya %10 luk kireç sütü beslemesi yapılarak ortam ph ı 5.5 6 civarında tutulmak suretiyle atık gaz içindeki SO2 giderimi sağlanmaktadır.baca gazı yıkama sıvısı ile temas ettiğinde optimum kütle transfer koşulları gerçekleşmektedir. Sayfa 45
DİOXİN FURAN KONTROL ÜNİTESİ ElektrosatatikFiltre ve yıkayıcılardan geçen baca gazı,son aşama olarak Dioxin Furan Kontrol Ünitesinden geçmektedir. Dioxin Furan Kontrol Ünitesi baca gazı içinde bulunabilecek Dioxin ve dibenzofuran izomerleri ve tehlikeli olabilecek organik maddelerin tutularak baca gazı emisyonlarının minimize edilmesi için dizayn edilmiştir. Sayfa 46
FİZİKSEL KİMYASAL ARITMA ÜNİTESİ F/K Atık Su Arıtma Ünitesinde venturi yıkayıcıdan deşarj edilen yıkama çözeltisi, filtre presde filtrasyon sonucu oluşan süzüntü suyu (filtrat) ve sisteme ait atık sular arıtma işlemine tabii tutularak atık su kirlilik yükü alıcı ortam giriş parametrelerine indirgenir.depolama tanklarında homojen hale getirilen atık sular sırasıyla TMT-15, FeCl3 ve Polielektrolit kimyasallarının dozajlandığı reaktörlerden geçirilir.ayrıca ortam ph değerinin ayarlanması için %10'luk kireç çözeltisi beslenmektedir.reaktörlerden geçen atık su durultucuda çöktürme işlemine tabii tutulur. Uygun konsantrasyona ulaşan çamur çamur depolama tankından susuzlaştırılmak üzere fitre pres ünitesine gönderilmektedir.oluşan kekler yapılan laboratuar analizleri sonuçlarına göre bertaraf edilmektedir. Temizlenmiş su tankta bulunan savaktan tesis bünyesindeki DAF sisteminden geçerek atık su arıtma tesisine gönderilmektedir.. Sayfa 47
Sayfa 48 FİZİKSEL KİMYASAL ARITMA ÜNİTESİ
ÇAMUR SUSUZLAŞTIRMA Çamur çamur depolama tankında depolanan çamur yüksek basınçlı çamur pompası ile filtre pres bölümüne gönderilmektedir. Oluşan kekler yapılan laboratuar analizleri sonuçlarına göre bertaraf edilmektedir. Sayfa 49
UÇUCU KÜL STABİLİZASYON Elektrostatik filtre ve atık ısı kazanında oluşan uçucu küller kapalı bir konveyör sistemi ile kül silosunda depolanmaktadır. Kül silosunda depolanan uçucu kül kapalı bir konveyörle fiziksel/kimyasal arıtma ünitesine transfer edilerek arıtma sistemlerinden geçirilmekte ve depolama kriterlerine uygun hale getirilmektedir. Sayfa 50
BACAGAZI EMİSYON PARAMETRELERİ Baca gazı emisyon ölçüm cihazlarımız TS EN 14181 standardına uygun cihazlarla değiştirilmiştir. Sayısal çıkış özelliği ile güvenilirliği artırılan cihazlarımız, 2011 yılı Şubat ayı başında devreye alınmıştır. Sayfa 51
Ölçüm cihazlarımız BACAGAZI EMİSYON PARAMETRELERİ CO,CO2,SO2,02,NOX parametrelerin ölçüldüğü çoklu gaz analizörü, Toplam hidrokarbon analizörü, HCL analizörü, HF ve H2O nun ölçüldüğü HF analizörü, Toz analizörü, HCL analizörü ve bu analizörlerin kalibrasyonu için Dinamik Gaz Kalibratörü ve Sıfır Hava Kaynağıdır. Sayfa 52 26.12.2009
Sayfa 53 BACAGAZI EMİSYON PARAMETRELERİ
Emisyon Ölçümü Dioksin-Dibenzo Furan emisyonlarında doğru değerlere ulaşabilmek için ise, TÜBİTAK tarafından yürütülen çalışma ile alınan atık baca gazı numuneleri, bağımsız ve akredite laboratuvarlara gönderilmektedir. Yapılan analiz sonuçları TÜBİTAK tarafından periyodik olarak raporlanmaktadır. Sayfa 54
TEŞEKKÜR EDERİZ. İZMİT ATIK VE ARTIKLARI ARITMA YAKMA VE DEĞERLENDİRME A.Ş. Tel : 0 262 316 60 00 Faks: 0 262 316 60 50 Web : www.izaydas.com.tr e-mail: info@izaydas.com.tr Sayfa 55 İZAYDAŞ