TÜRK YE B L MSEL VE TEKNOLOJ K ARAfiTIRMA KURUMU E TSEL B L M OYUNLARI VE OYUNCAKLARI YÖNERGES (*) B R NC BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tan mlar Amaç ve Kapsam Madde 1. Bu Yönerge ile Baflkanl k, Marmara Araflt rma Merkezi ve TÜB TAK Enstitülerince yürütülen, bilim kültürünü yayma, bilimsel bilgi verme ve toplumda bilim okuryazarl n art rmaya yönelik her türlü oyuncak, oyun, oyun yöntemi, oyun materyali, oyun tarifi, tasar m, flekil, resim, rapor vs. gibi her türlü ç kt n n ve k lavuzlar n haz rlanmas, bu ç kt ve k lavuzlar n tasar m, üretimi, ambalajlanmas, depolanmas, sat fl, da t m, reklâm ve tan t m ve bunlar için hizmet al m, eser üzerindeki haklar ile benzeri konulardaki ifllemler düzenlenmektedir. Dayanak Madde 2. Bu Yönerge 10.10.2006 tarihli ve 26315 say l Resmi Gazete de yay mlanan, TÜB TAK Taraf ndan Desteklenen veya Yürütülen Bilim ve Toplum Proje ve Etkinliklerine liflkin Yönetmelik hükümlerine dayan larak haz rlanm flt r. Tan mlar Madde 3. Bu Yönerge de geçen tan mlardan; Kurum Bilim Kurulu : Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araflt rma Kurumu nu (TÜB TAK), : Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araflt rma Kurumu Bilim Kurulu nu, (*) Bilim Kurulu nun 18.11.2006 tarih ve 147 say l toplant s nda kabul edilmifltir, VII/5 ESASLAR 1
Baflkan Baflkanl k : Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araflt rma Kurumu Baflkan n, : Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araflt rma Kurumu Baflkanl n, Baflkan Yard mc s : Bilim ve Toplum Daire Baflkanl n n ba l bulundu u Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araflt rma Kurumu Baflkan Yard mc s n, Daire Baflkanl Yönerge çerik Tasar m Ekibi Fikri Ürün/Eser Eser Sahibi/ Eser Sahipleri : Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araflt rma Kurumu Baflkanl Bilim ve Toplum Daire Baflkanl n, : Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araflt rma Kurumu E itsel Bilim Oyunlar ve Oyuncaklar Yönergesi ni, : Oyuncak üretimi öncesi endüstriyel ve grafik tasar ma temel oluflturacak ve gerekti inde fikir verecek olan ön çal flmay üretecek olan müflterek eser sahipleri (Üniversite ö retim üyeleri, sektörden uzman kifli ve kurumlar, vb.) ve ilgili TÜB TAK personelinden oluflan ekibi, : Burada say lanlarla s n rl olmamak üzere çerik Tasar m Ekibi taraf ndan vücuda getirilecek olan veya haz r olan her türlü oyuncak, tasar m, flekil, resim, rapor, kullan m k lavuzlar, bulufl, patent, faydal model vb. gibi her türlü ç kt ve fikri ürünü, : Eser üzerinde mevzuat n ve hususiyetle 5846 say l Kanunun bahfletti i tüm haklara 2 ESASLAR VII/5
sahip olan ve bu haklar üzerinde her türlü taahhüt ve tasarruf yetkisini elinde bulunduran gerçek ya da tüzel kifliyi, Eser Üzerindeki Haklar : Mevzuat n eser sahibine eser üzerinde tan d tüm haklar, Mali Haklar : 5846 say l Kanunun 20, 21, 22, 23, 24, 25. maddelerinde belirtilen iflleme, ço altma, temsil, bas m, yay m, da t m, umuma iletim haklar n, Manevi Haklar : 5846 say l Kanunun 14, 15, 16, 17. maddelerinde belirtilen ad n belirtilmesi, eserde de ifliklik yap lmas n men, eser sahibinin malik ve zilyede karfl haklar n, Oyuncak Haz r Eser : Burada say lanlarla s n rl olmamak üzere her yafltan insan n kullan m na yönelik, toplumda bilim merak, bilim sevgisi ve ilgisini art racak nitelikte oyun, oyun yöntemi, oyun materyali, oyun tarifi, deney setleri, e itici / bilgilendirici hediyelik eflyalar, bilgisayar / web uygulamalar vb. ürünleri, : Fikri ve içerik tasar m TÜB TAK d fl nda gerçek ve/veya tüzel kiflilerce oluflturulmufl ve vücuda gelmifl bilim oyun ve oyuncaklar, deney setleri vb. ürünleri, ifade eder. VII/5 ESASLAR 3
K NC BÖLÜM Oyuncak De erlendirme Komisyonu Görev ve Yetkileri Oyuncak De erlendirme Komisyonu Madde 4. Oyuncak De erlendirme Komisyonu, dokuz üyeden oluflur. Baflkan Yard mc s ve Bilim ve Toplum Daire Baflkan Komisyonun do al üyeleridir. Komisyonun di er yedi üyesi, Baflkan taraf ndan bir y l için seçilir. Görev süresi sona eren üye tekrar seçilebilir. Oyuncak De erlendirme Komisyonu, Bilim ve Toplum Daire Baflkanl n n ça r s üzerine toplan r. Baflkan Yard mc s Komisyona baflkanl k eder. Komisyon toplant yeter say s befltir ve kat lanlar n ço unlu unun bir fazlas ile karar al n r. Oyuncak De erlendirme Komisyonunun Görev ve Yetkileri Madde 5. Oyuncak De erlendirme Komisyonu nun görev ve yetkileri flunlard r: a) Kendilerine sunulan oyuncaklar n içeriklerini ve yap sal özelliklerini, do ruluk, tutarl l k yasalara uygunluk ve güncellik aç s ndan ve Daire Baflkanl nca belirlenecek de erlendirme kriterleri do rultusunda incelemek, b) Bu oyuncaklar n Kurum Taraf ndan Desteklenen veya Yürütülen Bilim ve Toplum Proje ve Etkinliklerine liflkin Yönetmelik te belirtilen amaçlara, hedef kitleye ve oyuncak projesinin genel kavramsal tasar m na uygunlu unu kontrol etmek, c) Oyuncaklar n, öngörülen fayday sa lay p sa layamayaca n de erlendirmek, d) Sunulan oyuncak önerisinin üretilebilirli ine yönelik fikirler sunmak, e) Gerekli görüldü ü durumlarda, söz konusu oyuncak için çerik Tasar m Ekibi ne içerik aç s ndan önerilerde bulunmak, 4 ESASLAR VII/5
f) Haz r eser ücreti de erlendirme kriterleri belirlemek ve bu ücreti önermek, g) Baflkan Yard mc s n n talep etti i flekilde belirlenen toplant gündemi çerçevesinde görüflülecek di er konular ile ilgili görüfl bildirmek, h) De erlendirme Sonuç Raporu haz rlayarak Baflkanl a sunmak. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Oyuncak çeriklerinin Haz rlanmas, Oyuncaklar n Endüstriyel Tasar m, Grafik Tasar m, llüstrasyon Çal flmalar, Metin Yazarl Oyuncak çeriklerinin Haz rlanmas Madde 6. Daire Baflkanl hangi konularda, hangi içerikte oyuncak üretilece ine karar verir. Konusu ve içeri i belirlenen oyuncaklar gelifltirmek ve üretime haz r hale getirmek için ilk aflama olan içerik tasar m aflamas na geçilir. çerik Tasar m Ekibi nde bulunan üniversite ö retim üyeleri, sektörden uzmanlar vb. Kurum d fl üyeler ile Vücuda Getirilecek Eserler Üzerindeki Haklar n Devrine liflkin Taahhüt Sözleflmesi imzalan r. Oluflturulan çerik Tasar m Ekibi sözleflme kapsam nda bir araya gelerek gelifltirilecek oyuncaklar n içeriklerini belirlerler. Haz r eser sahipleri ile de Eser Üzerindeki Haklar n Devri Sözleflmesi imzalan r. Gerekli durumlarda üretim, endüstriyel tasar m, grafik tasar m, illüstrasyon çal flmalar vb. için hizmet al nabilir. Al nacak hizmete yönelik teknik flartnamelerin haz rlanmas için çerik Tasar m Ekibi veya haz r eser sahipleri ön çal flma yaparlar. VII/5 ESASLAR 5
çerik Tasar m Ekibi veya haz r eser sahipleri ile yap lacak sözleflme Baflkan taraf ndan imzalan r. Baflkan bu yetkisini Baflkan Yard mc s ya da Daire Baflkan na devredebilir. çerik Tasar m Ekibi veya haz r eser sahipleri tasar ma veya üretime temel oluflturacak olan ön ürün çal flmalar n elektronik ortamda ve bilgisayar ç kt s olarak, e er varsa flekil ve foto raflar yla birlikte Kurum a teslim ederler. Oyuncaklar n Endüstriyel Tasar m Madde 7. Oyuncak içeri inin haz rlanmas çal flmalar n n tamamlanmas n müteakip, gerekiyorsa endüstriyel tasar m aflamas na geçilir. Endüstriyel tasar m uzmanlar ile birlikte Daire Baflkanl nca oyuncaklar n teknik özellikleri ve bilinen tüm detaylar içeren üretim teknik flartnamesi haz rlan r. Endüstriyel tasar m uzmanlar, tasar m çal flmalar n elektronik ortamda ve bilgisayar ç kt s olarak, üretime uygun kalitede flekil ve foto raflar yla birlikte Daire Baflkanl na teslim ederler. Grafik Tasar m Çal flmalar Madde 8. Grafik tasar m çal flmas, genel bir kavramsal tasar m ve/veya ürün baz nda çal flmalar fleklinde Kurum ca yap l r/yapt r l r. Grafik tasar m uzmanlar, tasar m çal flmalar n elektronik ortamda ve bilgisayar ç kt s olarak, üretime uygun kalitede flekil ve foto raflar yla birlikte Kurum a teslim ederler. Grafik tasar m uzmanlar yla birlikte Daire Baflkanl nca üretim ve/veya bas m için gereken teknik flartname haz rlan r. llüstrasyon Çal flmalar Madde 9. Gerekli görüldü ü durumlarda, illüstrasyon çal flmas kapsam nda logo, amblem, kahraman tasar mlar, kavramsal ö elerin flekillenmesi vb. çal flmalar Kurum ca yap l r/yapt r l r. 6 ESASLAR VII/5
llüstratörler, çal flmalar n elektronik ortamda ve bilgisayar ç kt s olarak, üretime uygun kalitede flekil ve foto raflar yla birlikte Daire Baflkanl na teslim ederler. Metin Yazarl Madde 10. çerik tasar mlar yla ayn zamanda haz rlanan oyuncak k lavuzlar n n, oyuncakla ilgili her türlü yaz l, sözlü veya görsel materyalin hedef kitlenin ilgisini çekecek flekilde düzenlenmesi ve yaz n n teknik detaylar n n daha kolay anlafl l r hale getirilebilmesi için, gerekli görüldü ü durumlarda metin yazarl çal flmas Kurum ca yap l r/yapt r l r. Metin yazarlar, çal flmalar n elektronik ortamda ve bilgisayar ç kt s olarak, e er varsa üretime uygun kalitede flekil ve foto raflar yla birlikte Daire Baflkanl na teslim ederler. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Eser Üzerindeki Haklar, Eser Üzerindeki Haklar n Kurum a Devri Eser Üzerindeki Haklar Madde 11. Endüstriyel tasar m, grafik tasar m, illüstrasyon ve metin yaz m çal flmalar sonucunda ortaya ç kan her türlü ürün/fikri ürün üzerindeki haklar Kurum a aittir. Eser Üzerindeki Haklar n Kurum a Devri Madde 12. Vücuda getirilecek eserler ve haz r eserler üzerinde mevzuat n eser sahibine tan d tüm haklar eser sahipleriyle Kurum aras nda yap lacak sözleflmelerle devral n r. VII/5 ESASLAR 7
çerik Tasar m Ekibi ile Kurum aras nda, eser için içerik çal flmalar n n bafllamas ndan önce, Vücuda Getirilecek Eserler Üzerindeki Haklar n Devrine liflkin Taahhüt Sözleflmesi, çal flma bitiminde Eser Üzerindeki Haklar n Devri Sözleflmesi imzalan r. Haz r eser sahipleri ile Kurum aras nda ise yaln zca Eser Üzerindeki Haklar n Devri Sözleflmesi imzalan r. BEfi NC BÖLÜM Üretim ve Üretim Adetleri Ambalajlama, Depolama, Sat fl, Da t m ve Di er Çal flmalar Oyuncaklar n Üretimi Madde 13. Oyuncak De erlendirme Komisyonu nun görüflleri do rultusunda, Baflkanl k, oyuncaklar n üretilip üretilmemesi yönünde bir karar verir. Üretilmesine karar verilen oyuncaklar için, geliflim sürecinde yer alan bütün paydafllar ve haz r eser sahiplerinin katk s yla oyuncaklar n üretimi için gerekli teknik özellikleri ve tüm detaylar içeren teknik flartnameler haz rlan r. Sat nalma sürecinde üretilmesi planlanan oyunca n bir prototipinin Kurum a sunulmas istenebilir. Kurum, üretimi yapacak olan firmadan, laboratuarda ve/veya müflteride denenmek üzere belirledi i say da pilot üretim talebinde bulunabilir. Pilot üretim sonuçlar n n olumlu bulunmas yla beraber Kurum un tabi oldu u mevzuat çerçevesinde seri üretime geçilir. Üreticiler oyuncaklar n h zl bir flekilde, kaliteli ve uygun maliyetle, ilgili teknik flartnameler ve 17.05.2002 tarih ve 24758 say l Resmi Gazete de yay mlan p, 17.11.2003 tarihinde yürürlü e giren Oyuncaklar Hakk nda Yönetmelik ile Oyuncak Standartlar uyar nca üretilmesini sa layacaklard r. 8 ESASLAR VII/5
Eser Üretim Adetleri Madde 14. Yap lacak her üretim öncesinde, oyunca n üretim ve lojistik maliyeti, raf ömrü, piyasa koflullar, oyuncaklar n hitap etti i hedef kitlenin tercihleri gibi etkenler göz önünde bulundurularak ve Oyuncak De erlendirme Komisyonu nun görüflleri al narak, üretim adedi, Daire Baflkanl n n önerisi ve Baflkanl k onay ile gerçekleflir. Oyuncaklar n Paketlenmesi, Ambalajlanmas ve Depolanmas Madde 15. Oyuncaklar n paketlenmesi, ambalajlanmas ve sat fl öncesi depolama çal flmalar Kurum ca yap l r/yapt r l r. Oyuncaklar n Sat fl ve Da t m Madde 16. Üretilen oyuncaklar, aksi Baflkanl k taraf ndan kabul edilmedikçe ücret karfl l sat l r. a) Oyuncaklar n ücretli, ücretsiz, toptan ve perakende, iflletmecilik gere i indirimli, indirimsiz da t m ve sat fl iflleri, Daire Baflkanl n n önerisi ve Baflkanl k onay ile gerçekleflir. b) Oyuncaklar n da t m ve sat fl yöntemleri, kanallar ve müflterileri, mevcut piyasa koflullar na göre Daire Baflkanl n n önerisi ve Baflkanl k onay ile belirlenir ve uygulan r. Defolu ve/veya kusurlu görülerek da t mdan geri dönen oyuncaklarla, da t m flirketinden iade olarak gelen oyuncaklar, TÜB TAK Taraf ndan Desteklenen veya Yürütülen Bilim ve Toplum Proje ve Etkinliklerine liflkin Yönetmelik te belirlenen amaçlara uygun olarak, Daire Baflkanl n n önerisi üzerine Baflkanl k onay ile indirimle sat labilir ve bu oyuncaklar n, ücretsiz da t m yap labilir. Di er Çal flmalar Madde 17. Reklâm, tan t m, marka yönetimi, pazarlama, sat fl, perakendecilik, iletiflim gibi konularda gerekli görüldü ü takdirde ve kapsamda çal flmalar yap l r/yapt r l r. VII/5 ESASLAR 9
ALTINCI BÖLÜM Mali Konular çerik Tasar m Ücretinin Hesaplanmas ve Ödenmesi Madde 18. çerik Tasar m Ekibi üyelerine yap lacak ödemelerde Bilim Kurulu nca her y l Araflt rma Grubu Yürütme Komitesi üyelerine ödenecek huzur hakk tutarlar temel al n r. Ancak bu huzur hakk tutar n n ödenebilmesi için ekip üyesinin haftada en az bir toplant olmak üzere ayl k en az dört toplant ya kat lm fl olmas flart aran r. Oyuncak De erlendirme Komisyonu karar ve Baflkanl k onay ile TÜB TAK taraf ndan üretilmesine veya ürettirilmesine karar verilen oyuncaklar n eser sahiplerine, Araflt rma Grubu Yürütme Komitesi üyelerine ödenecek huzur hakk tutarlar temel al narak, bir defaya mahsus olmak üzere bir ayl k üretim ikramiyesi ödenir. çerik tasar m faaliyetleri sonucu ortaya ç kacak eserler üzerindeki haklar n Kurum a devri sonucunda Kurum personeli olmayan her bir eser sahibine eserin vücuda getirilmesi çal flmalar esnas nda düzenlenen toplant lar için ayl k belirlenen ücret ile çal fl lan ay miktar çarp larak hesaplanan ücret, varsa ikramiyeler de eklenerek, Eser Üzerindeki Haklar n Devri Sözleflmesi nin imzalanmas ndan 15 gün sonra toplu olarak, çerik Tasar m Ekibi üyelerinin bildirecekleri banka hesap numaralar na yat r larak ödenecektir. Haz r Eser Ücretinin Hesaplanmas ve Ödenmesi Madde 19. Haz r eserler için ödenecek ücretler, her eser için Oyuncak De erlendirme Komisyonu nun ve Daire Baflkanl n n önerisiyle Baflkanl k taraf ndan belirlenir. Ücretlendirmede flu esaslar göz önünde bulundurulur: a) Haz r eser sahibi birden fazla kifli ise hesaplanan ücret, bu kiflilerin bildirecekleri paylar nispetinde paylaflt r l r. 10 ESASLAR VII/5
b) Haz r eser ücreti Eser Üzerindeki Haklar n Devri Sözleflmesi nin imzalanmas ndan sonra sözleflme ile belirlenecek süre içerisinde, haz r eser sahiplerinin bildirecekleri banka hesap numaralar na yat r lacakt r. Oyuncak De erlendirme Komisyonu Üyelerine Ödenecek Ücret Madde 20. Kurum d fl ndan görevlendirilen Oyuncak De erlendirme Komisyonu üyelerine, kat ld klar toplant lar için her y l Yay n Kurulu üyeleri için belirlenen tutarlar esas al narak ücret ödenir. Ücretlerin Belirlenmesi Madde 21. çerik Tasar m Ekibi üyelerine, haz r eser sahiplerine ve Oyuncak De erlendirme Komisyonu üyelerine ödenecek ücretler Daire Baflkanl n n önerisiyle Baflkanl k taraf ndan belirlenir. Mal ve Hizmet Sat n Al mlar Madde 22. Kurum oyuncaklar n n endüstriyel tasar m, grafik tasar m, illüstrasyon ve metin yaz m çal flmalar, üretim, paketleme, ambalajlama, depolama, da t m, sat fl ve gerekli görülebilecek di er çal flmalar kapsam ndaki mal ve hizmetler Kurum un tabi oldu u Mevzuat hükümleri çerçevesinde, birlikte veya ayr ayr sat n al n r. Oyuncak Maliyetinin Belirlenmesi Madde 23. Üretilen oyuncaklar n maliyet hesab Daire Baflkanl nca afla daki hususlar göz önünde bulundurularak hesaplan r. Fikri mülkiyet haklar ile ilgili harcamalar, Mal ve hizmet al mlar, Üretim, paketleme ve ambalaj maliyeti, Depolama maliyeti, Da t m ve sat fl maliyeti, VII/5 ESASLAR 11
Reklâm ve pazarlama maliyeti, Personel maliyeti, Üretilecek adet, Di er maliyetler Sat fl Fiyat n n Belirlenmesi Madde 24. Kurum un sat lan oyuncaklar için sat fl fiyat saptan rken flu esaslar göz önünde bulundurulur: a) Kurum un sat lan oyuncaklar n n fiyat, gerçek maliyeti üzerine Kurum pay eklenerek bulunur. Ancak araflt rmay ve e itimi özendirici oyuncaklar için maliyetin alt nda da bir fiyat belirlenebilir. b) Y llar itibariyle oyuncaklar n gerçek maliyet giderleri de iflti inde, yeni üretim paketlerinde oyuncaklar n sat fl fiyatlar o günkü gerçek maliyetler dikkate al narak yeniden belirlenebilir. Bu de erlendirmeler sonucunda belirlenen sat fl fiyatlar Baflkanl k onay ile kesinleflir. YED NC BÖLÜM Son Hükümler Yürürlük Madde 25. Bu Yönerge Bilim Kurulu taraf ndan kabul edildi i tarihte yürürlü e girer. Yürütme Madde 26. Bu Yönerge hükümlerini Baflkan yürütür. 12 ESASLAR VII/5