Ö RENME FAAL YET 7 Ö RENME FAAL YET 7

Ö RENME FAAL YET 7 Ö RENME FAAL YET 7 AMAÇ Bilgisayar ve elektronik tablolama yaz l m sa land nda veri türüne uygun grafik türünü seçerek grafik i lemlerini hatas z yapabileceksiniz. ARA TIRMA Grafiklerin günlük ya amda kullan ld alanlar ara t r n z. Bir tablo ve bu tabloya uygun grafik haz rlayarak hangisinin kullan c taraf ndan daha çabuk anla ld n ara t r n z. 7. GRAF K LEMLER nsanlar, her zaman gördükleri ekilleri, resimleri yaz lardan daha h zl anlar ve daha uzun süre akl nda tutabilir. Say larla dolu tablolar anlamak, hem daha zor hemde daha çok vakit alan bir i lemdir. Kullan c lara haz rlad n z tablolar, h zl yoldan anlatmak için grafiklerle destekleyebilir, gereksiz bilgileri vermeden kullan c lara daha h zl ula abilirsiniz. 7.1. Grafik Olu turma Do ru bir grafik, do ru bir tabloyla olu ur. Öncelikle haz rlad n z tablonun, do ru veriler içerdi inden emin olmal s n z. Daha sonra tablo içerisinden hangi verileri, tabloya yans taca n z belirlemelisiniz. Bir tabloda, birden çok türde veri bulunabilir. Grafiklerin anla labilir olmas için çok fazla ve birbiriyle ilgisi olmayan verilerin grafi e dâhil edilmemesi gerekmektedir. Grafik eklemek için öncelikle grafi i olu turacak verilerin bulundu u hücreler seçilir. Daha sonra ekle menüsünden grafik kategorisinde yer alan grafik türlerinden size uygun olan seçilir. Bu i lemden sonra çal ma sayfan zda, seçti iniz verilerden olu turulan grafik görüntülenecektir (Resim 7.1). Daha sonra grafik seçeneklerini kullanarak grafi iniz üzerinde de i iklik yapabilirisiniz. 64

Resim 7.1: Grafik ekleme 7.2. Grafik Türleri Elektronik tablolama program nda, iste inize uygun birçok grafik türü bulunmaktad r. Bunlardan en çok kullan lan grafik türleri, pasta ve sütun grafikleridir. Resim 7.2 de görebilece iniz gibi di er grafikler seçene iyle daha detayl grafiklere de ula abilirsiniz. 7.3. Grafik Seçenekleri Resim 7.2: Grafik türleri Elektronik tablolama program nda, bir grafi i etkinle tirdi inizde sekmelerin en sa na grafik araçlar bölümü eklenir. Bu sekmede tasar m, düzen ve biçim olmak üzere 3 sekme yer al r. 7.3.1. Tasar msekmesi Bu sekmede grafi inizin görünümüyle ilgili seçenekler yer al r: Grafik türünü de i tir: Bu seçenekle grafi inizin türünü de i tirebilirsiniz. 65

ablon olarak kaydet: Bu seçenekle grafi inizi ablon olarak kaydederek daha sonra da kullanabilirsiniz. Sat r/sütun de i tir : Grafikte kullan lan verilerin yerlerini de i tirilebilirsiniz. Grafik düzenleri: Grafi inizin türüne ba l olarak düzenlerini de i tirebilirsiniz. Grafik stilleri: Grafiklerinizde bulunan renk ve görünüm düzenlerini, burada bulunan haz r stillerle de i tirebilece iniz gibi kendi renk düzenlerinizi de belirleyebilirsiniz. 7.3.2. Düzen Sekmesi Grafi iniz üzerinde yer alan metinleri ve grafik düzenlerini, düzen sekmesinden ayarlayabilirsiniz. Ekle : Grafi inize resim, ekil veya metin kutusu ekleyebilirsiniz. Etiketler: Grafik ba l n z veri etiketlerinizi, aç klama etiketleri gibi grafi inizde bulunan metinleri düzenleyebilirsiniz. Arka plan: Grafi inizin arka plan n düzenleyebilirsiniz. 7.3.3. Eksenler Grafiklerde, dikey ve yatay olmak üzere iki eksen bulunur. Standart olarak bu eksen ve etiketleri grafi inizde görüntülenecektir. Eksenler kategorisinden bu eksenlerin görünümünü seçebilir, dilerseniz kald rabilirsiniz. 7.3.4. E im Çizgisi Grafi inizin daha anla l r olmas için grafi i olu turan verilerin art n, azal n veya dönem ortalamalar n çözümleme kategorisinde bulunan e im çizgilerini kullanarak sa layabilirsiniz. Bu çizgiler, grafi i olu turan verilerin birbiriyle olan ili kilerini görmede kullan c ya kolayl ksa layacakt r. 66

7.4. Grafikleri Biçimlendirme Grafi inizi daha görsel hâle getirmek için grafi inizin eklini ve metinlerini daha renkli, daha vurgulay c hâle getirebilirsiniz. Bu, kullan c lar n dikkatini grafik üzerinde toplamas n sa layacakt r. 7.4.1. Grafik ekli Resim 7.3 te gösterilen grafik araçlar sekmesinin biçim menüsünde yer alan ekil stillerini kullanarak grafi inizin eklini de i tirebilirsiniz. Grafi inizi seçtikten sonra, ekil stilleri üzerinde gezindi inizde ön izlemesini grafik üzerinde görebilirsiniz. Ayr ca ekil dolgusu, ekil anahat ve ekil efektleri gibi seçeneklerle grafik eklini kendinize özgü de i tirebilirsiniz. 7.4.2. Grafik Metni Resim 7.3: Grafik ekilleri Resim 7.3 te gösterilen biçim sekmesinin wordart stilleri kategorisiyle de grafi inizde kulland n z metinleri biçimlendirebilir, ayr ca dolgu anahat ve metin efektklerini kendinize özgü tasarlayabilirsiniz. Bu sekmenin aktifle mesi için grafi inizin seçili olmas gerekti ini unutmay n z. 7.4.3. Grafiklerin Yerle imi ve Boyutu Biçim sekmesinden grafi inizin boyutunu, hizalamas n ve yerle imini ayarlayabilirsiniz. Ayr ca grafi inizin kenarlar nda bulunan tutamaçlar yard m yla boyutunu fare yard m yla ayarlayabilir, sürükleyerek sayfan z n istedi iniz konumuna da ta yabilirsiniz. 67

UYGULAMA FAAL YET UYGULAMA FAAL YET lem Basamaklar Haftal k ders saatlerinizin yaz l oldu ubir tablo olu turunuz. Olu turdu unuz tabloda derslerin toplam ders saati içinde da l m n gösteren bir grafik olu turunuz. Grafi inizin eklini ve metin stillerini de i tirerek görselle tiriniz. Öneriler Uygun grafik türünü seçmeye özen gösteriniz. KONTROL L STES Bu faaliyet kapsam nda a a da listelenen davran lardan kazand n z beceriler için Evet, kazanamad n ziçinhay r kutucu una (X) i areti koyarak kendinizi de erlendiriniz. De erlendirme Ölçütleri Evet Hay r 1. Grafik olu turma i lemlerini yapt n zm? 2. Olu turulacak grafi in türünü seçtiniz mi? 3. Grafik biçimlendirme i lemlerini yapt n zm? DE ERLEND RME De erlendirme sonunda Hay r eklindeki cevaplar n z bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsan z ö renme faaliyetini tekrar ediniz. Bütün cevaplar n z Evet ise ÖlçmeveDe erlendirme ye geçiniz. 68

ÖLÇME VE DE ERLEND RME ÖLÇME VE DE ERLEND RME ÖLÇME SORULARI A a daki cümlelerin ba nda bo b rak lan parantezlere, cümlelerde verilen bilgiler do ru ise D, yanl ise Y yaz n z. 1. ( ) Grafik eklemek için sayfa düzeni sekmesi kullan l r. 2. ( ) Grafiklerde sadece yatay eksen bulunur. 3. ( ) Grafik eklini, ekle sekmesinden de i tirebilirsiniz. 4. ( ) Grafik araçlar bölümü, sadece grafik seçili iken görüntülenir. 5. ( ) Grafi in daha kolay anla labilmesi için e im çizgileri kullan l r. DE ERLEND RME Cevaplar n z cevap anahtar yla kar la t r n z. Yanl cevap verdi iniz ya da cevap verirken tereddüt etti iniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dönerek tekrarlay n z. Cevaplar n z n tümü do ru ise bir sonraki ö renme faaliyetine geçiniz. 69

Ö RENME FAAL YET 8 Ö RENME FAAL YET 8 AMAÇ Bilgisayar ve elektronik tablolama yaz l m sa land nda elektronik tablolar, di er tablolarla ili kilendirebileceksiniz. ARA TIRMA Bir tablo incelenirken kar la lan zorluklar ara t r n z. Verilerin daha kolay anla labilmesi için nas l düzenlemeler yap labilece ini ara t r n z. 8. VER ANAL Z Elektronik tablolar, zamanla çok uzay p anla lmas zor listeler hâline dönü ebilir. Bir listedeki en dü ük de eri veya de erlerinin yerini tespit etmek zorla abilir. S ral olmayan listelerden arad n z bulmak çok zaman alabilir. Bu gibi durumlarda, verilerin analizlerini yaparak bu karma kl a bir son verebilirsiniz. Elektronik tablolama program nda, sizi bu karma adan kurtaracak birçok özellik mevcuttur. 8.1. S ralama Bütün tablolar bir s raya göre haz rlan r. Kimi zaman alfabetik kimi zaman s ra numaras kimi zaman da küçükten büyü e s rlan r. Bu, bizim verilere ula man z h zland r r, ayn zamanda tablonun daha anla l r olmas n sa lar. Tablonuzda bulunan verileri s ralamak için s ralamak istedi iniz tabloyu seçtikten sonra veri sekmesinden s rala ve filtre uygula kategorisi bölümü seçilir. Resim 8.1 de gösterilen s ralama simgesi seçilerek s ralama i lemi seçilen i leme göre gerçekle tirilir. 8.1.1. Birden Fazla Alana Göre S ralama Birden fazla s ralama ölçütü belirlemek için s rala simgesi t klanarak Resim 8.1 de gösterilen s rala penceresi aç l r. Bu pencereden düzey ekleyerek s ralama ölçütünü artt rabilirsiniz. Bu sayede birden fazla alanda s ralama yapt rabilirsiniz. Örne in önce I. yaz l ya göre sonra II. yaz l ya göre s ralatabilirsiniz. 70

8.2. Filtreleme Filtreleme i lemi ile uzun listeleri istedi iniz kriterlere göre k saltabilir, gereksiz verileri göz önünden uzakla t rabilirsiniz. Bu sayede sadece istedi iniz verilerle daha k sa zamanda i lemlerinizi gerçekle tirebilirsiniz. Filtreleme i lemi ile veriler silinmez sadece görüntülenmesi engellenir. 8.2.1. Otomatik Filtre Resim 8.1: S ralama Otomatik filtre özelli i sayesinde seçti iniz tablonun bütün alanlar na, filtre i lemi uygulayabilirsiniz. Filtre uyguland ktan sonra her sütunun ba na Resim 8.2 de gösterildi i gibi bir aç l r liste eklenir. Bu listeyi açarak uygulayaca n z filtreyi seçebilirsiniz (örne in ilk yaz l s 60 olanlar gibi). Bu i lemden sonra tabloda sadece ilk yaz l s 60 olanlar listelenecektir. Resim 8.2: Otomatik filtreleme 71

8.2.2. Geli mi Filtre Tablolara geli mi filtre uygulayarak filtreleme sonuçlar n n tablo d nda görüntülenmesini sa layabilir, böylece di er tablo verileriyle kar la t rmal de erlendirebilirsiniz. 8.3. Alt Toplam Tablolar n zda bulunan say sal de erlerin toplam n, otomatik olarak toplatabilirsiniz. Bütün sütunlar toplatabilece iniz gibi istedi iniz sütunlar n alt toplamlar n da veri sekmesinde yer alan alt toplam özelli iyle gerçekle tirebilirsiniz. 8.3.1. Birden Çok Alana Göre Alt Toplam Tablolarda yer alan ayn verilerin toplam n ayr ayr alarak genel toplamlar n alabilir, toplamlar n z s n fland rabilirsiniz. Resim 8.3 te gösterildi i gibi toplamlar s n fland rarak i lemlerinizi kolayla t rabilirsiniz. Bunun için tablonuzu seçtikten sonra alt toplam özelli ini uygulaman z yeterlidir. 8.4. Verileri Do rulama Resim 8.3: Alt toplam Veri do rulamay, kullan c lar n hücreye girdi i verilerin türünü veya de erleri denetlemek için kullan rs n z. Örne in veri giri ini belirli bir tarih aral yla k s tlayabilir, liste kullanarak seçenekleri s n rland rabilir veya yaln zca pozitif tamsay lar n girilmesini sa layabilirsiniz. 8.4.1. Do rulama Ko ullar Veri do rulama ko ullar ndan herhangi birini belirleyerek do rulama yapt rabilirsiniz. Veri sekmesinden verileri do rula seçene ini seçerek Resim 8.4 te gösterilen veri do rulama penceresini aç n z. Buradan izin verilen listeden bir ko ul belirleyerek hücrelerdeki verileri do rulayabilirsiniz (örne in al nan ücertin 10 lira ile 10,000 lira aras nda olup olmad n do rulamak gibi). 72

8.4.2. Onaylanan De er Listesi Resim 8.4: Veri do rulama Veri do rulama penceresinde, en az ve en çok de erlerini belirleyerek onaylanan de erleri belirleyebilirsiniz. 8.4.3. Girdi letisi Hücreye geçersiz veri giren kullan c lar n ne görece i, veri do rulamay nas l yap land rd n za ba l d r. Kullan c hücreyi seçti inde bir girdi iletisi görüntülemeyi seçebilirsiniz. Girdi iletileri, genel olarak hücreye girilmesini istedi iniz verilerin türü konusunda kullan c lara yol göstermek için kullan l r. Bu tür iletiler, hücrenin yak n nda görüntülenir. sterseniz bu iletiyi ta yabilirsiniz. Ba ka bir hücreye geçene veya Esc tu una bas lana kadar ileti ekranda kal r. 8.4.4. Hata Uyar s Bir çal ma sayfas hücresine veri girmeye veya buradaki verileri de i tirmeye çal t n zda veri do rulama hatas uyar s görürsünüz. Bu uyar ; çal ma kitab n n sahibinin, kullan c lar n geçersiz veri girmesini önlemek amac yla hücreye uygulad n ve girdi iniz verilerin geçersiz oldu unu size bildirmek için hata uyar s n uygulamaya koydu unu belirtir. Veri do rulamas uygulanm hücrelere, yaln zca geçerli verileri girebilirsiniz. 73

8.4.5. Geçersiz Verileri aretleme çine daha önce veri girilmi olan hücrelere, veri do rulamas uygulayabilirsiniz. Bununla birlikte elektronik tablolama program var olan hücrelerde geçersiz veri bulundu unu, size otomatik olarak bildirmez. Bu durumda, çal ma sayfas ndaki geçersiz verileri daire içine almas n isteyerek bu verileri vurgulayabilirsiniz. Geçersiz verileri belirledikten sonra, daireleri yeniden gizleyebilirsiniz. Geçersiz girdiyi düzeltirseniz daire otomatik olarak kald r l r. 8.5. Özet Tablo Özet tablo raporu, büyük miktarda veriyi h zl ekilde birle tiren ve kar la t ran etkile imli bir tablodur. Kaynak verilerin farkl özetlerini görmek için sat rlar n n ve sütunlar n n yerlerini de i tirebilir ve ilgilendi iniz alanlar n ayr nt lar n görüntüleyebilirsiniz. Özet tablo olu turmak için ekle sekmesinden özet tablo (pivot table) sihirbaz n çal t r n z. Sihirbazda, çal ma sayfas listenizden veya d veritaban ndan istedi iniz kaynak veriyi seçiniz. Sihirbaz, çal ma sayfas nda rapor için bir bölüm açar ve kullan labilir alanlar listeler. Alanlar listele penceresinden çerçeveli bölümlere sürükledi inizde elektronik tablolama program, Resim 8.5 te gösterildi i gibi raporu otomatik olarak özetler ve hesaplar. Resim 8.5: Özet tablolar 74

8.5.1. Özet Tabloyu S ralama ve Filtreleme Özet tabloda yer alan sat r etiketleri aç l r kutusunu t klayarak etiketlerden istedi inizi filtreleyebilir, ayr ca verilerin s ralamas n da yapt rabilirsiniz (Resim 8.6). 8.5.2. Veri Alan Hesaplama Ayarlar Resim 8.6: Özet tablo s ralama ve filtreleme Resim 8.5 te gösterilen özet tablo alan listesinden raporunu almak istedi iniz alanlar seçerek tabloyu daraltabilir veya geni letebilirsiniz. Ayr ca özet tablo üzerinde yap lan hesaplamalar de i tirebilir, hesaplamalar üzerinde de de i iklikler yapabilirsiniz. 8.5.3. Özet Tabloyu Gruplama Özet tabloda bulunan verileri grupland rabilirsiniz. Örne in, tabloda meyve ve sebzeleri ayr grupland rabilirsiniz. Grupland rma i lemi için özet tablo araçlar nda yer alan seçenekler sekmesinden grupland r simgesini kullanabilirsiniz. Daha sonra grubu çöz simgesi ile gruplar kald rabilirsiniz. 8.5.4. Özet Tabloyu Biçimlendirme Özet tablo araçlar ndan tasar m sekmesini kullanarak özet tablonuzu biçimlendirebilirsiniz. Resim 8.7 de görebilece iniz gibi tasar m sekmesinden tablo stilinizi belirleyebilir, üst bilgi ve sat r ayarlamalar n yapabilirsiniz. Resim 8.7: Özet tablo biçimlendirme 75

8.5.5. 3 ten Fazla Alana Göre Özet Tablo Olu turma Elektronik tablolama program nda çal ma sayfas verilerini, gereksinim duydu unuz yan tlar bulmak için geli mi filtreleri ve s ralamay kullanarak düzenleyebilirsiniz. Örne in, art kverilerirengegöreveya3'tenfazla(enfazla64)düzeyegöres ralayabilirsiniz. Veriler için renge veya tarihe göre filtre uygulayabilir, otomatik filtre aç l r listesinde binden fazla ögeyi görüntüleyebilir, filtre uygulamak için birden çok öge seçebilir ve özet tablolarda verilere filtre uygulayabilirsiniz. 8.5.6. Alt Toplam ve Genel Toplamlar Düzenleme Özet tablo araçlar nda bulunan tasar m sekmesinde yer alan genel ve alt toplamlar simgelerini kullanarak tabloda gösterilen genel ve alt toplamlar düzenleyebilirsiniz. Burada bulunan seçeneklerle sat r ve sütunlar için açabilir veya kapatabilirsiniz. 8.5.7. Özet Grafik Olu turma Özet tablo olu turmak için veri aral n seçtikten sonra ekle menüsünden özet grafik seçene i seçilir. Ayr ca olu turdu unuz özet tablo seçili iken ekle menüsünden grafik eklerseniz Resim 8.8 de gösterildi i gibi tablonuzun özet grafi ini olu turur. Özet grafi iniz, seçti iniz grafik türüne göre ekillenir. Grafik ekledikten sonra özet tablo araçlar na, çözümle sekmesi gelecektir. Buradan grafi inizle ilgili ayarlamalar yapabilirsiniz. Resim 8.8: Özet grafik 8.6. Verileri Grupland rma Özet tablolarda oldu u gibi verilerinizi grupland rabilirsiniz. Bunun için grupland rmak istedi iniz verileri seçtikten sonra veri sekmesinden gruplan r seçene ini seçerek i lemi tamamlayabilirsiniz. Yine ayn sekmeden grubu çöz simgesi ile grupland r lm verileri çözebilirsiniz. 76

8.7. Veri Tablosu Veri tablolar, veri araçlar da denilen komut tak m n n birparças d r. Veri tablosu, belirli de erleri de i tirmenin formül sonuçlar n nas l etkiledi ini gösteren bir hücreler aral d r. Veri tablolar, biri lemde birden fazla sürüm hesaplamak için bir k sayol ve çal ma sayfan zdaki de i ik çe itlemelerin tümünün sonuçlar n birlikte görüntülemek ve kar la t rmak için bir yöntem sa lar. Tek de i kenli ve iki de i kenli veri tablosu olu turulabilir. Veri tablosu olu turmak için veri sekmesinin veri araçlar grubunda olas l k çözümlemesini ve sonra da veri tablosunu t klat n z. Aç lanpenceredensat r veya sütun giri ini belirleyerek veri tablosu olu turabilirsiniz. 8.8. Yinelenen Verileri Kald rma Yinelenen de er, sat rdaki tüm de erlerin ve ba ka bir sat rdaki tüm de erlerin bire bir ayn s oldu u durumdur. Yinelenen de erler, hücrede görüntülenen de eregöresaptan r ve bunun hücrede depolanan de er olmas gerekmez. Yinelenen de erleri kald rd n zda yaln zca hücre aral nda veya tabloda bulunan de erler etkilenir. Hücre aral n n veya tablonun d nda kalan ba ka hiçbir de er de i tirilmez veya ta nmaz. Verileri kal c olarak silece iniz için yinelenen de erleri kald rmadan önce, özgün hücre aral n veya tabloyu ba ka bir çal ma sayfas na veya çal ma kitab na kopyalayabilirsiniz. lemi uygulayaca n z tablo aral n seçtikten sonra Resim 8.9 da gösterilen veri sekmesinden yinelenenleri kald r simgesini t klayarak yinelenen verileri kald rabilirsiniz. 8.9. Verileri Birle tirme Resim 8.9: Yinelen verileri kald rma Farkl aral ktaki verileri, tek bir aral kta bir i lem seçerek birle tirebilirsiniz. Bunun için Resim 8.10 da gösterilen birle tir simgesi kullan larak verileri birle tir penceresi aç l r. Bu pencereden birle tirmek istedi iniz aral klar seçerek ekle dü mesine t klay n z. lev seçene inden birle tirme s ras nda yap lacak i lemi seçiniz. Resim 8.10 da gösterildi i gibi tamam dü mesi t kland nda aral ktaki veriler birle tirilerek hedef aral a yaz lacakt r. 77

Resim 8.10: Veri birle tirme 8.10. Metni Sütunlara Dönü türme Haz rlad n z tablolarda yer alan metinleri, daha sonra sütunlara dönü türebilirsiniz. Örne in tam bir ismi, ad ve soyad olarak iki sütun hâline dönü türebilirsiniz. Nokta, virgül veya sizin belirleyece iniz bir karakterle nerelerden sütunlara bölünece ini de belirleyebilirsiniz. Dönü türme i lemini, Resim 8.9 da gösterilen metinleri sütunlara dönü tür simgesiyle yapabilirsiniz. 8.11. D Veri Alma Elektronik tablolama program nda,dahaöncefarkl ortamlarda olu turulmu verileri alarak kullanabilir ve düzenleyebilirsiniz. 8.11.1. Metin Dosyalar ndan Veri Alma Bir metin dosyas ndan çal ma sayfas na veri almak için veri sekmesinden metinden simgesini t klayarak metin alma sihirbaz ba lat l r. Metin alma sihirbaz, almakta oldu unuz metin dosyas n inceler ve verilerin istedi iniz ekilde al nmas n sa lamaya yard mc olur. Ard ndan, metin dosyas al ileti im kutusunda, almak istedi iniz metin dosyas n çift t klat n z. Almak istedi iniz verinin ilk sat r n belirtmek için sat r numaras n yaz n z veya seçiniz. Bir sütunu, istedi iniz biçime dönü türmezse verileri ald ktan sonra elektronik tablolama program nda düzenleyebilirsiniz. 8.11.2. Veri Taban Verilerini Alma Access veri taban ndan veya di er kaynaklarda yer alan di er veri taban seçeneklerinden verileri alabilirsiniz. Veri kayna n seç penceresinden veri alaca n z dosyay seçtikten ve veri taban nda bulunan tablo seçimini yapt ktan sonra tablodaki verileri, elektronik tablolama program na aktarabilirsiniz. 78

8.11.3. Web Sitesinden Veri Alma Web sitesinden veri almak için webden simgesi t klan r. Yeni web sorgusu penceresinden veri almak istedi iniz web sayfas n n adresi girilir. Daha sonra al dü mesi t klan r ve web sayfas ndaki veriler, belirledi iniz hücreye yazd r l r. 8.11.4. Verileri Yineleme Hücre aral, özet tablo raporu, özet grafik raporu, metin dosyas ve web sorgusu ögelerinin tümü d veri kayna na ba l olabilir. Bu d veri kayna ndan verileri güncelle tirmek için verileri yenileyebilirsiniz. Verileri her yenileyi inizde veri kayna ndaki bilgilerin, verilerde yap lan son de i iklikler de içinde olmak üzere en yeni sürümlerini görürsünüz. Güvenlik, bilgisayar n zda d veri ba lant lar n devre d b rakm olabilir. Çal ma kitab n açt n zda verileri yenilemek için güven merkezi çubu unu kullanarak veri ba lant lar n etkinle tirmeniz veya çal ma kitab n güvenilir bir konuma yerle tirmeniz gerekir. 8.12. Senaryolar Senaryo, elektronik tablolama program n n kaydetti i ve çal ma sayfan z üzerinde otomatik olarak de i tirebildi i bir de erler kümesidir. Çal ma sayfas nda farkl veri gruplar olu turup bunlar senaryo olarak kaydedebilir ve sonra de i ik sonuçlar görmek için bu senaryolar aras nda geçi yapabilirsiniz. Senaryo eklemek için veri sekmesinin veri araçlar grubunda durum çözümlemesini ve sonra da senaryo yöneticisini t klat n z. Ekleyi t klat n z ve senaryo ad kutusuna senaryo için bir ad yaz n z. De i en hücreler kutusuna, senaryonuzda belirtmek istedi iniz hücrelerin ba vurular n giriniz. Örne in B1 ve B2 hücrelerindeki de erlerin de i mesinin, bu hücrelere dayal formülün sonucunu nas l etkiledi ini görmek istiyorsan z B1, B2 giriniz. Koruman n alt nda, istedi iniz çal ma sayfas korundu unda senaryonun düzenlenmesini engellemek için de i iklikleri engelleyi seçiniz ve tamam t klat n z. Senaryo de erleri ileti im kutusuna, bu senaryo için de i en hücrelerde kullanmak istedi iniz de erleri yaz n z ve tamam t klat n z. 8.12.1. Senaryolar Düzenleme Resim 8.11 de gösterildi i gibi senaryo yöneticisini kullanarak yeni senaryolar ekleyebilir, daha önce olu turadurdu unuz senaryolar silebilir veya birle tirebilirsiniz. 79

8.12.2. Senaryo Özeti Olu turma Resim 8.11: Senaryo düzenleme Veri sekmesinin veri araçlar grubunda durum çözümlemesini ve sonra da senaryo yöneticisini t klat n z. Aç lanpenceredenözetit klat n z. Senaryo özeti seçene ini veya senaryo özet tablo raporu seçene ini t klat n z. Sonuç hücreleri kutusuna, de erleri senaryolar taraf ndan de i tirilen hücrelere, ba vuran hücrelerin ba vurular n girerek senaryo özetini olu turabilirsiniz. Sonuç hücreleri, senaryo özet raporu olu turmak için gerekli de ildir, ancak senaryo özet tablosu raporu olu turmak için gereklidir. 8.13. Hedef Arama Hedef ara özelli ini kullanarak formül olan bir hücreye istedi iniz sonucu yazd rmak için kaynak hücrenin hangi de eri almas gerekti ini bulabilirsiniz. Bunun için durum çözümlemesi simgesinden hedef ara seçene ini seçersiniz. Hedef ara penceresinde ayarlanacak hücreye formülün yaz l oldu u hücreyi, sonuç k sm na i lem sonras istedi iniz sonucu ve de i ecek hücreye ise formüle kaynakl k eden ve de i mesini istedi iniz sonucu yazars n z. Daha sonra gerekli sonucun al nabilmesi için kaynak hücre, istenilen de ere gelecektir. 80

UYGULAMA FAAL YET UYGULAMA FAAL YET lem Basamaklar Öneriler Bir haftada harcad n zparan nbirlistesini olu turunuz. Bu listeye özet tablosu olu turunuz. Özet tablonun grafi ini olu turarak en çok para harcad n z kalemi ve toplam tutar n tespit ediniz. KONTROL L STES Bu faaliyet kapsam nda a a da listelenen davran lardan kazand n z beceriler için Evet, kazanamad n ziçinhay r kutucu una (X) i areti koyarak kendinizi de erlendiriniz. De erlendirme Ölçütleri Evet Hay r 1. Verileri ihtiyaca uygun ekilde analiz ettiniz mi? 2. Elektronik tablolar, ba ka yaz l mlarda kullan l r hâle getirdiniz mi? 3. Farkl yaz l mlardantablolaralarakelektroniktablolama yaz l mlar nda kulland n zm? DE ERLEND RME De erlendirme sonunda Hay r eklindeki cevaplar n z bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsan z ö renme faaliyetini tekrar ediniz. Bütün cevaplar n z Evet ise ÖlçmeveDe erlendirme ye geçiniz. 81

ÖLÇME VE DE ERLEND RME ÖLÇME VE DE ERLEND RME ÖLÇME SORULARI A a daki cümlelerde bo b rak lan yerlere do ru sözcükleri yaz n z. 1. Tablodan belirledi iniz verileri listelemek için kullan l r. 2. Elektronik tablolama program n n veri analizleri sekmesinden yap l r. 3. Tablolarda haz r veri analizleri yapmak için.. kullan l r. 4. Verileri birle tirmek için. sekmesinden.. seçilir. 5. D ardan metin almak için.. sekmesinden.. seçene i kullan l r. DE ERLEND RME Cevaplar n z cevap anahtar yla kar la t r n z. Yanl cevap verdi iniz ya da cevap verirken tereddüt etti iniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dönerek tekrarlay n z. Cevaplar n z n tümü do ru ise bir sonraki ö renme faaliyetine geçiniz. 82