ÜÇGEN KAPALI ORTAMDA DÜŞEY YÜZEYE YERLEŞTİRİLEN ENGEL EĞİMİNİN DOĞAL TAŞINIMLA ISI TRANSFERİ ÜZERİNE ETKİSİNİN SAYISAL OLARAK İNCELENMESİ



Benzer belgeler
DUBLEKS EV GEOMETRİSİNE SAHİP KAPALI ORTAMLARDA FARKLI ISITMA YÖNTEMLERİNİN DOĞAL TAŞINIMLA ISI TRANSFERİ ÜZERİNE ETKİLERİNİN SAYISAL ANALİZİ

Varol, A., Öztop, H., F., Varol, A. Gözenekli Ortamla Dolu Dik Üçgen Oyuklarda Doğal Taşınım İle Isı Geçişi, UHUK 2006, ODTÜ, Eylül 2006, Ankara

ÇATI ARALARINDA MEYDANA GELEN DOĞAL TAŞINIMLA ISI TRANSFERİNİN ÇATI KATINDAKİ ISIL KONFORA ETKİSİNİN SAYISAL ANALİZİ

Tabandan Isıtılan Kapalı bir Hacim İçerisine Yerleştirilen Açılı Plakanın Doğal Taşınım ısı Transferine Etkisi

GÜN İÇERİSİNDEKİ GÜNEŞ IŞINIMININ KAPALI ORTAMLARDAKİ DOĞAL TAŞINIMLA ISI TRANSFERİ ÜZERİNE ETKİLERİNİN SAYISAL İNCELENMESİ

ÇİFT CAMLI PENERELERDE ISI GEÇİŞİNİN İNCELENMESİ

SINIR ŞARTLARININ KAPALI ORTAMLARDAKİ DOĞAL TAŞINIMLA ISI TRANSFERİ VE SICAKLIK DAĞILIMINA ETKİSİNİN SAYISAL ANALİZİ

Bir Kenarı Açık Kanal İçerisinde Bulunan Elektronik Elemanın Soğutulmasının Sayısal Olarak İncelenmesi

T. C. GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK VE DOĞA BİLİMLERİ FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ DENEYLER 2

HAVALANDIRMALI BİR KANALDAKİ ELEKTRONİK ELEMANIN DOĞAL KONVEKSİYONLA SOĞUTULMASININ SAYISAL OLARAK İNCELENMESİ

BİR YÜZEYİ AÇIK KÜBİK BOŞLUKTA ENGELLERİN DOĞAL TAŞINIMIN ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

TUĞLA İÇ GEOMETRİSİNİN ISI TRANSFERİ ÜZERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Anahtar Kelimeler: Doğal taşınımla ısı transferi, Engel, Periyodik olarak değişen sıcaklık profili.

İKİ LEVHA ARASINDAKİ LAMİNER AKIŞTA DEĞİŞKEN DUVAR KALINLIĞININ ISI TRANSFERİNE ETKİSİNİN SAYISAL ANALİZİ

KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI

RADYATÖR ARKALARINA YERLEŞTİRİLEN YANSITICI YÜZEYLERİN RADYATÖR ETKİNLİĞİNE ETKİSİ

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ISI TRANSFERİ LABORATUARI

Radyatör Arkalarına Yerleştirilen Yansıtıcı Yüzeylerin Radyatör Etkisi

Dış Yüzey Sıcaklığı Periyodik Olarak Değişen Kapalı Ortamlarda Birleşik Doğal Taşınım: Duvar Isı İşletimi Etkisi

Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği (HAD)

TAŞINIMIN FİZİKSEL MEKANİZMASI

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY 4

YATAY KAPALI BİR ORTAMDA AYRIK ISI KAYNAKLARINDAN OLAN DOĞAL TAŞINIM AKIŞIN SAYISAL İNCELENMESİ

ISI TRANSFERİ. Doğal Taşınım

Yrd. Doç. Dr. Tolga DEMİRCAN. Akışkanlar dinamiğinde deneysel yöntemler

YARI-KÜRESEL ENGEL KONULAN BİR KANAL İÇERİSİNDE ISI GEÇİŞİ VE AKIŞIN SAYISAL İNCELENMESİ

BİR YÜZEYİNDEN SOĞUTULAN KÜBİK BOŞLUKTA DOĞAL TAŞINIM

BİR YÜZEYİNDEN ISITILAN KÜBİK BOŞLUKTA DOĞAL TAŞINIMIN İNCELENMESİ

Abs tract: Key Words: Meral ÖZEL Nesrin İLGİN

KARARSIZ HAL ISI TRANSFERİ

İKİ SABİT ISI KAYNAĞIYLA ISITILMIŞ EĞİK KARE BİR KAPALI BÖLGEDE DOĞAL KONVEKSIYONLA ISI TRANSFERİ

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

EŞANJÖR (ISI DEĞİŞTİRİCİSİ) DENEYİ FÖYÜ

TAŞINIM VE IŞINIMLA BİRLEŞİK ISI TRANSFERİ DENEYİ

FARKLI TİPTE MODELLENMİŞ GÜNEŞ DUVARLARININ ISIL PERFORMANSININ SAYISAL OLARAK İNCELENMESİ

Corresponding author: Özet. Bu çalışmada yamuk kesit alanına sahip bir kanal içerisindeki hidrodinamik olarak

ISI DEĞĠġTĠRGEÇLERĠ DENEYĠ

BİR KÖŞE AKIŞI ETRAFINDAKİ ZORLANMIŞ TAŞINIMLA ISI TRANSFERİNE ISIL IŞINIMIN ETKİSİ THE EFFECT OF RADIATION ON FORCED CONVECTION FLOW AROUND A WEDGE

Numerical Investigation of the Effect of Needle Tilting Angle on Irrigant Flow Inside the Tooth Root Canal

KARE KESİTLİ YATAY BİR KANALDA LAMİNER KARIŞIK KONVEKSİYON AKIŞIN İNCELENMESİ Abuzer ÖZSUNAR

ÇİFT CİDARLI CEPHELERDEKİ AKIŞ VE ISI TRANSFERİNİN SAYISAL ANALİZİ

Numerical investigation of flow structure and temperature distribution of cavities with different shapes

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

Key words: Double-glazed windows, triple-glazed windows, optimum air-layer thickness

GÖZENEKLİ ORTAMLA DOLU YATAY BİR KANALDA BİRLEŞİK TAŞINIMIN SAYISAL ANALİZİ

YAMUK KESİTLİ KANAL İÇERİSİNDE LAMİNER AKIŞTA HİDRODİNAMİK VE ISIL OLARAK GELİŞMEKTE OLAN ISI TRANSFERİ PROBLEMİNİN SAYISAL OLARAK İNCELENMESİ

KAPALI TERMOSİFON DÖNGÜSÜNDE AKIŞ VE ISI TRANSFERİNİN TEORİK VE DENEYSEL İNCELENMESİ

T.C. TRAKYA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

7. BÖLÜMLE İLGİLİ ÖRNEK SORULAR

YERDEN ISITMA SİSTEMİYLE İLGİLİ PARAMETRİK BİR ÇALIŞMA

BOYUTSUZ SAYILAR VE FİZİKSEL ANLAMLARI

HAVA ARAÇLARINDAKİ ELEKTRONİK EKİPMANLARIN SOĞUTULMASINDA KULLANILAN SOĞUTMA SIVILARININ PERFORMANSA BAĞLI SEÇİM KRİTERLERİ

Alınan Puan NOT: Yalnızca 5 soru çözünüz, çözmediğiniz soruyu X ile işaretleyiniz. Sınav süresi 90 dakikadır. SORULAR ve ÇÖZÜMLER

GERİ BASAMAK AKIŞININ NÜMERİK ANALİZİ

Mekân İçerisindeki Radyatörlerin Etrafındaki Engellere Göre Isıl Veriminin İncelenmesi

ÖZGEÇMİŞ. Yardımcı Doçent Makine Mühendisliği Çukurova Üniversitesi Doçent Makine Mühendisliği Çukurova Üniversitesi

Gözenekli ortamda ikili geçirgenli yapının doğal taşınımla ısı ve kütle geçişine etkisi

KLİMA SANTRALLERİNDEKİ BOŞ HÜCRELER İÇİN TASARLANAN BİR ANEMOSTAT TİP DİFÜZÖRÜN AKIŞ ANALİZİ

İ çindekiler. xvii GİRİŞ 1 TEMEL AKIŞKANLAR DİNAMİĞİ BERNOULLİ DENKLEMİ 68 AKIŞKANLAR STATİĞİ 32. xvii

İçindekiler 1 GENEL KAVRAM ve TANIMLAR 2 TEMEL YASALAR ve KORUNUM DENKLEMLERİ vii

İÇERİSİNDE GÖZENEKLİ BLOKLAR BULUNAN KANALDA KARIŞIK KONVEKSİYONLA ISI TRANSFERİNİN SAYISAL OLARAK İNCELENMESİ

ÇIKINTILI AYRIK ISITICILAR ÜZERİNDEKİ LAMİNAR KONVEKSİYON İLE ISI TRANSFERİNİN İNCELENMESİ

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi

Dikdörtgen Kesitli Kanallarda Laminer Akış ve Isı Transferinin Sayısal Olarak İncelenmesi

İlk olarak karakteristik uzunluğu bulalım. Yatay bir plaka için karakteristik uzunluk, levha alanının çevresine oranıdır.

Uluslararası Yavuz Tüneli

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi

BİR OFİS İÇİN TERMAL KONFOR ANALİZİNİN HESAPLAMALI AKIŞKANLAR DİNAMİĞİ YÖNTEMİ İLE MODELLENMESİ VE SAYISAL ÇÖZÜMÜ

AKIŞKANLAR MEKANİĞİ-II

Bölüm 8: Borularda sürtünmeli Akış

ORİFİS TİPİ BLOKAJIN BORULARDA TÜRBÜLANSLI ISI TRANSFERİNE ETKİSİ. Öğr. Gör. Burhan CANLI. S.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

Yrd. Doç. Dr. Fatih TOSUNOĞLU Erzurum Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü

R1234YF SOĞUTUCU AKIŞKANININ FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ İÇİN BASİT EŞİTLİKLER ÖZET ABSTRACT

HELİSEL BORULARDA AKIŞ VE ISI TRANSFERİNİN İNCELENMESİ. Fırat Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makina Eğitimi Bölümü, 23119, Elazığ

Bina Cephelerinde Yalıtım Yerine Trombe Duvar Kullanımının İncelenmesi

ISI TRANSFERİ PROBLEMLERİNİN ANSYS WORKBENCH İLE HIZLI ANALİZİ VE KAYDIRILMIŞ LEVHADA ÖRNEK UYGULAMA

HİDROLİK. Yrd. Doç. Dr. Fatih TOSUNOĞLU

Isı transferi (taşınımı)

ÇARPAN OSİLASYONLU JETLERDE OSİLASYON KARAKTERİSTİKLERİNİN VE ÇARPMA MESAFESİNİN AKIŞ VE ISI TRANSFERİNE ETKİLERİNİN SAYISAL OLARAK İNCELENMESİ

1. HAFTA Giriş ve Temel Kavramlar

ÇEV207 AKIŞKANLAR MEKANİĞİ KİNEMATİK-1. Y. Doç. Dr. Güray Doğan

ALÜMİNYUM KÖPÜK ISI KUYUSUNUN ISIL VE AKIŞ DAVRANIŞLARININ FARKLI GÖZENEKLİLİK DEĞERLERİ İÇİN ANALİZİ

TÜRBÜLANSLI AKIŞTA ISI TRANSFERİNİN BLOKLU YÜZEYLER İLE ARTTIRILMASI

BATMIŞ YÜZEYLERE GELEN HİDROSTATİK KUVVETLER

1. Aşağıda verilen fiziksel büyüklüklerin dönüşümünde? işareti yerine gelecek sayıyı bulunuz.

Yerden Isıtma Uygulamalarında Boru Mesafesi ve Su Sıcaklığının Zemin Yüzey Sıcaklığı Üzerindeki Etkisi

3. AKIŞKANLARDA FAZ DEĞİŞİKLİĞİ OLMADAN ISI TRANSFERİ

LAMİNER ZORLANMIŞ KONVEKSİYON ŞARTINDA İKİ PARALEL LEVHA ARASINA YERLEŞTİRİLEN ENGELLERİN AKIŞ VE ISI TRANSFERİNE ETKİSİNİN SAYISAL OLARAK İNCELENMESİ

AKM 205 BÖLÜM 8 - UYGULAMA SORU VE ÇÖZÜMLERİ

TAŞINIMLA ISI AKTARIMI DENEYİ

Çeşitli Eğimlerdeki Yüzeylere Gelen Güneş Işınımı Şiddetinin Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerindeki Bazı Đller Đçin Analizi

Gözenekli Malzemelerde Isı İletim Katsayısının ve Kritik Yarıçapın Değişimi. Change of Thermal Conductivity and Critical Radius In Porous Media

NÖ-A NÖ-B. Şube. Alınan Puan. Adı- Soyadı: Fakülte No: 1. Aşağıda verilen fiziksel büyüklüklerin eşit olduğunu gösteriniz. 1/6

BİR SOĞUK DEPOLAMA TANKI İÇERİSİNDEKİ SİLİNDİR POZİSYONLARININ BUZ OLUŞUMUNA ETKİSİNİN SAYISAL OLARAK İNCELENMESİ

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

İdeal Akışkanların 2 ve 3 Boyutlu Akımları

GÜNEŞ ENERJİLİ TABİİ SİRKÜLASYONLU ENDİREKT SICAK SU HAZIRLAMA SİSTEMLERİNDE KANATÇIK KULLANMANIN ISIL ANALİZİ

BİNA DIŞ YÜZEYLERİNİN GÜNEŞ IŞINIMINI YUTMA ORANLARININ ISI AKISI AÇISINDAN ARAŞTIRILMASI

Transkript:

205 ÜÇGEN KAPAI ORTAMDA DÜŞEY YÜZEYE YEREŞTİRİEN ENGE EĞİMİNİN DOĞA TAŞINIMA ISI TRANSFERİ ÜZERİNE ETKİSİNİN SAYISA OARAK İNCEENMESİ Buğra SARPER Kemal KUVVET Birol ŞAHİN ÖZET Bu çalışmada, yalıtılmış düşey yüzeyine engel yerleştirilen üçgen şeklindeki çatı içerisinde doğal taşınımla ısı transferi sayısal olarak incelenmiştir. Üçgen kapalı ortamın tabanı eğimli yüzeyden daha sıcak olup, düşey yüzey ve engel adyabatik sınır koşuluna sahiptir. Engel yüksekliği h * =0.5, engel uzunluğu l * =0.25 iken, farklı engel eğimlerinin (-45 φ 45 ) doğal taşınımla ısı transferine etkileri 10 3 ile 10 6 Rayleigh sayısı aralığında çalışılmıştır. Sonuçlar eş sıcaklık eğrileri, akım çizgileri ve ortalama Nusselt sayısının Rayleigh sayısı ile değişim grafiği şeklinde sunulmuştur. Sonuç olarak, engelin eğiminin doğal taşınımla ısı transferi üzerinde önemli etkisinin olduğu ve üçgen şeklindeki çatı içerisinde ısı kaybını azaltmada önemli bir parametre olduğu belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Üçgen şeklindeki çatı, Doğal taşınım, Engel kullanımı, Engel eğimi. ABSTRACT In this study, natural convection heat transfer in a triangular attic space with baffle mounted on vertical adiabatic surface is investigated numerically. Horizontal surface of the triangular enclosure is hotter than inclined surface while vertical surface and baffle have adiabatic boundary condition. Effects of the inclination of baffle with horizontal surface (-45 φ 45 ) on natural convection heat transfer is studied between the range of Rayleigh numbers 10 3 and 10 6 when baffle height h * =0.5 and baffle length l * =0.25. Results are represented as temperature isotherms, streamlines and mean Nusselt number variation with Rayleigh number. As a result, it is determined that inclination of baffle has a considerable effect on natural convection heat transfer and it is a significant parameter to reduce the heat loss in attic shape space. Key Words: Triangular attic space, Natural convection, Usage of baffle, Inclination of baffle. 1. GİRİŞ Doğal taşınımla ısı transferi elektronik elemanların soğutulması, kapalı ortamlarda ısı transferi ve ısıl konforun sağlanması, yapıların doğal yollardan ısıtılması ve havalandırılması, güneş enerjisi kollektörü tasarımı, nükleer reaktörlerin soğutulması gibi birçok konuda kendine uygulama alanı bulmaktadır. Son yıllarda doğal kaynakların azalmasına bağlı olarak doğal taşınımın önemi artmış, bu durum enerji

206 etkin bina tasarımı gibi mühendislik uygulamalarında doğal taşınımın daha çok dikkate alınmasını gerekli kılmıştır. Üçgen kapalı ortamlarda yapılan çalışmalarda ilk olarak Flack [1], ikizkenar üçgen şeklindeki kapalı ortamda doğal taşınımla ısı transferini deneysel olarak incelemiştir. Sonrasında Akinsete ve Coleman [2], Poulikakos ve Bejan [3,4] düşey yüzeyi yalıtılmış olan üçgen kapalı ortamlarda doğal taşınımı sayısal olarak incelemişlerdir. Salmun [5,6], dik üçgen şeklindeki kapalı ortamda doğal taşınımla ısı transferini sayısal olarak zamana bağlı ve sürekli rejimde incelemiştir. Sonrasında Asan ve Namlı [7,8], Tzeng vd. [9], farklı yükseklik-uzunluk oranları ve farklı sınır koşullarında, dik üçgen kapalı ortamda doğal taşınımı sayısal olarak çalışmışlardır. Ridouane ve Campo [10], farklı boy-en oranları için dik üçgen, ikizkenar üçgen ve dikdörtgen kapalı ortamlarda doğal taşınımla gerçekleşen ısı transferini karşılaştırmalı olarak analiz etmişlerdir. Varol vd. [11], Koca vd. [12] farklı ısıtıcı geometrileri ve pozisyonlarında dik üçgen kapalı ortamlarda doğal taşınımı incelemişlerdir. Arıcı ve Şahin [13], dubleks ev geometrisine sahip kapalı ortamda, kullanılan engelin farklı pozisyon ve uzunluklarının doğal taşınımla ısı transferine etkilerini araştırırken, Küçük ve Gedikli [14], eğimli yüzeyinde gün içerisindeki sıcaklık dağılımını temsil eden farklı sabit ısı akısı sınır koşulu kullanılan üçgen şeklindeki çatı içerisinde doğal taşınım problemini çalışmışlardır. Bununla birlikte literatürde üçgen kapalı ortamda doğal taşınımla ısı transferi üzerine yapılan çok sayıda çalışma mevcuttur [15,16,17,18]. Doğal taşınımla ısı transferi daha çok dikdörtgen kapalı ortamlarda çalışılmakta olup, üçgen kapalı ortamlar ve üçgen şeklindeki çatı içerisinde engel kullanımının doğal taşınımla ısı transferi üzerine etkisini inceleyen çalışmalar sınırlı sayıdadır. Yapılan çalışmanın amacı ise, düşey yüzeyi yalıtılmış olan dik üçgen şeklindeki kapalı ortamda yalıtılmış engelin eğim açısının akım alanı ve ısı transferi üzerine etkilerini incelemektir. 2. PROBEMİN TANIMI VE FİZİKSE MODE Şekil 1 de kapalı ortamın geometrisi ve kullanılan sınır koşulları görülmektedir. Üçgen kapalı ortam tabandan sabit sıcaklıkta ısıtılırken, eğimli yüzeyinden sabit sıcaklıkta soğutulmaktadır. Düşey yüzey ve engel mükemmel derecede yalıtılmış olup, engelin doğal taşınımla ısı transferi üzerine etkileri, 10 3 Ra 10 6 Rayleigh sayısı ve engelin -45 φ 45 eğim açısı aralığında sayısal olarak incelenmiştir. Üçgen kapalı ortamın yüksekliği H ve taban uzunluğu olup, uzunlukları birbirlerine eşittir. Engelin düşey yüzey üzerindeki yüksekliği h*=0.5 ve uzunluğu l*=0.25 dir. Şekil 1. Kapalı Ortamın Geometrisi ve Kullanılan Sınır Koşulları

207 Çalışılan Rayleigh sayısı aralığında akımın 2 boyutlu, sıkıştırılamaz ve laminer olduğu kabulü ile y- momentum denkleminde akışkanın yoğunluk dışındaki özelliklerinin sıcaklıkla değişmediğini varsayan Boussinesq yaklaşımının kullanılmasıyla birlikte, akışkan hareketini tanımlayan diferansiyel korunum denklemleri aşağıdaki şeklini alır: Süreklilik denklemi: U V + = 0 (1) X-momentum denklemi: U U U + V P = U U + Pr( + ) (2) Y-momentum denklemi: V V P V V U + V = + Pr( + ) + Ra Prθ (3) Enerji denklemi: θ U + V θ θ θ = + (4) Denklemleri boyutsuzlaştırmada kullanılan parametreler şu şekildedir: x X =, y Y =, u U =, α v V =, α T T p P =, 2 c θ =, 2 Th Tc ρα υ Pr =, α 3 gβ ( Th Tc ) Ra = (5) αυ Kullanılan sınır koşulları ise şu şekildedir: U=V=0 (bütün yüzeylerde) θ=1 (tabanda) θ=0 (eğimli yüzeyde) θ n = 0 (düşey yüzey ile engel yüzeyinde) Üçgen kapalı ortam içerisinde doğal taşınımla ısı transferi üzerine engelin eğim açısının etkileri incelenirken, engel kullanılmayan durum ile farklı eğim açılarındaki engel kullanılan durumlarda sıcak taban boyunca yerel ve ortalama Nusselt sayılarının değişimi aşağıdaki şekilde hesaplanabilir: Nu x θ = Y =0 (6) Nu = 1 0 Nu x dx (7)

208 Diferansiyel korunum denklemlerinin çözümü gerçekleştirilirken ticari bir hesaplamalı akışkanlar dinamiği yazılımı olan Fluent 14.5. programı kullanılmıştır. Sonlu hacimler yöntemine göre ayrıklaştırılmış cebirsel denklemler, SIMPE algoritması [19] kullanılarak lineerleştirilmiştir. Ayrıca momentum ve enerji denklemlerinin çözümünde ikinci dereceden akış yönlü fark yöntemi kullanılmıştır. 50 40 Yapılan Çalışma Akinsete ve Coleman (1982) Asan ve Namlı (2000) Tzeng vd. (2005) Küçük ve Gedikli (2010) 30 Nu x 20 10 0 0,0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0 X Şekil 2. Yürütülen Çalışma ile iteratürdeki Mevcut Sonuçların Karşılaştırılması Rayleigh sayısının 2772 değeri ve düşey yüzeyin yüksekliği ile taban uzunluğu oranının 0.25 olduğu durumda, sıcak taban boyunca elde edilen yerel Nusselt sayısı dağılımının literatürdeki sonuçlar ile karşılaştırması yapılmış, elde edilen sonuçların literatür ile uyumlu olduğu görülmüştür. Şekil 2'de, sıcak taban boyunca Yerel Nusselt sayısının değişimi incelendiğinde, sıcak taban ve soğuk eğimli yüzeylerin kesişim noktasına yaklaşıldıkça yerel Nusselt sayısı değerlerinin yükseldiği görülmektedir. İncelenen problemin çözümünde, korunum denklemleri belirtilen sınır koşullarıyla çözülmüş ve sonuçlar aşağıda belirtilen şekilde sunulmuştur. 3. BUGUAR Dik üçgen şeklindeki çatı geometrisi içerisinde düşey yalıtılmış yüzeyin orta noktasına yerleştirilen l*=0.25 uzunluğundaki yalıtılmış engelin eğim açısının doğal taşınım üzerine etkileri 10 3 Ra 10 6 Rayleigh sayısı ve -45 φ 45 eğim açısı aralığında incelenmiştir. Hesaplamalarda kullanılan havanın Prandtl sayısı 0.71 olup, sonuçlar eş sıcaklık eğrileri, akım fonksiyonu grafikleri ve ortalama Nusselt sayısının Rayleigh sayısı ile değişim grafikleri şeklinde sunulmuştur. Şekil 3 te, farklı Rayleigh sayıları ve engelin farklı eğim açıları için eş sıcaklık eğrileri görülmektedir. Taban, eğimli yüzeyden daha sıcak olup, düşey yüzey adyabatik sıcaklık koşuluna sahiptir. Bu durumda eş sıcaklık eğrileri sıcak taban ile soğuk eğimli yüzey arasında uzanmaktadır. Engel kullanılmayan durumda, Rayleigh sayısının 10 3 değerinde eş sıcaklık eğrileri sıcak ve soğuk yüzeyler arasında düzenli bir hal almaktadır. Rayleigh sayısının 10 4 e çıkmasıyla birlikte eş sıcaklık eğrilerinde az da olsa dalgalanmalar başlamakta, bu durum Rayleigh sayısının 10 5 değerinde daha belirgin hale gelmektedir. 10 6 Rayleigh sayısında ise eş sıcaklık eğrilerindeki dalgalanmalar artmakta, sıcak ile soğuk yüzeyin kesişim bölgesinde, yüksek sıcaklık gradyanına bağlı olarak yüksek hızlar meydana gelmekte ve bu durum eş sıcaklık eğrilerinde ani değişimler şeklinde ortaya çıkmaktadır. Rayleigh sayısındaki artışla birlikte eş sıcaklık eğrilerindeki dalgalanmaların arttığı ve eş sıcaklık eğrilerinin

209 yoğunluk farklarının yüksek olduğu sıcak ve soğuk yüzeylere yakın bölümlerde yoğunlaştığı görülmektedir. Ayrıca 10 6 Rayleigh sayısında kapalı ortamın merkezinde sabit sıcaklıkta ılık bölge oluşmaktadır. θ 10 3 10 4 10 5 10 6 Engelsiz Durum φ=0 φ=-30 φ=30 Şekil 3. Farklı Rayleigh Sayıları ve Engel Parametrelerinde Eş Sıcaklık Eğrileri Kullanılan engelin eş sıcaklık eğrilerinin kapalı ortamın üst kısmına ulaşmasını engellediği ve üst kısımda sabit sıcaklıktaki soğuk bölge oluşumuna sebep olduğu görülmektedir. Sunulan eğim açılarında, eş sıcaklık eğrilerinin engel ile taban arasında yoğunlaştığı, engelin eğiminin + yönde artışıyla birlikte eş sıcaklık eğrilerinin yükseldiği görülmektedir. Engel kullanılmayan durumla benzer şekilde Rayleigh sayısındaki artışla birlikte eş sıcaklık eğrilerinde dalgalanmalar görülmekte, engelin alt bölümünde sabit sıcaklıkta ılık bölgenin oluştuğu görülmektedir.

210 ѱ 10 3 10 4 10 5 10 6 Engelsiz Durum φ=0 φ=-30 φ=30 Şekil 4. Farklı Rayleigh Sayıları ve Engel Parametrelerinde Akım Çizgileri Şekil 4 te, farklı Rayleigh sayıları ve engelin farklı eğim açıları için akım çizgileri görülmektedir. Çalışılan tüm Rayleigh sayılarında, engel kullanılmayan durumda tek bir sirkülasyon hücresinin oluştuğu, sıcak tabanda ısınan akışkanın adyabatik yüzey boyunca yükseldiği ve soğuk yüzeyde soğuyarak sirkülasyonu tamamladığı görülmektedir. Rayleigh sayısı 10 3 iken, sirkülasyon hücresinin merkezi tabana daha yakındır. Rayleigh sayısındaki artışla birlikte, akışkana etkiyen kaldırma kuvvetinin etkisinin artmasıyla, hücre merkezi yükselmekte ve genişlemektedir. Akım çizgilerinden, kullanılan engelin akımın şiddetini düşürdüğü ve ısınan havanın kapalı ortamın üst bölümüne yükselmesini engellediği görülmektedir. Bu durum Rayleigh sayısındaki artışla birlikte daha belirgin hale gelmekte, akım şiddetinin en yüksek ve en düşük değerleri daha çok azalmaktadır. Ayrıca -30 'lik eğime sahip engelin akımın şiddetini, 0 ve 30 'lik eğime sahip engellere oranla daha fazla düşürdüğü belirlenmiştir.

211 16 14-45 o -30 o 0 o 30 o 45 o Engelsiz Durum Nu 12 10 8 10 3 10 4 10 5 10 6 Ra Şekil 5. Farklı Engel Eğimlerinde Ortalama Nusselt Sayısının Rayleigh Sayısı İle Değişimi Engel kullanılmayan durum ve farklı engel eğimlerinde sıcak taban için ortalama Nusselt sayısının Rayleigh sayısı ile değişimi Şekil 5 te sunulmuştur. Kullanılan engelin eğiminin ısı transferi üzerine etkisini incelemek amacıyla, engel kullanılmayan durumda elde edilen ortalama Nusselt sayıları ile karşılaştırmalar yapılmıştır. Engel kullanılmayan durumda, Rayleigh sayısı 10 3 iken ortalama Nusselt sayısı en düşük değerini almaktadır. Rayleigh sayısının 10 4 e çıkmasıyla ortalama Nusselt sayısında belirgin bir artış gözlemlenmemekte, bu durum belirtilen Rayleigh sayılarında düşük akışkan hızlarına bağlı olarak iletimle ısı transferinin baskın olmasından kaynaklanmaktadır. Rayleigh sayısı 10 5 ve 10 6 değerini aldığında, akışkana etkiyen kaldırma kuvvetinin etkisi artmakta, taşınımın baskın hale gelmesiyle birlikte ortalama Nusselt sayısında hızlı bir artış meydana gelmektedir. Engel kullanımı ortalama Nusselt sayısında, dolayısıyla ısı transferinde düşüşe sebep olmaktadır. Farklı Rayleigh sayılarının engelin etkinliğine etkisi incelendiğinde, 10 3 ve 10 4 Rayleigh sayılarında ortalama Nusselt sayılarının birbirine çok yakın değerler aldığı ve engelin fazla bir etkinliğinin olmadığı görülmektedir. Fakat Rayleigh sayısındaki artışla birlikte taşınımın etkin hale gelmesiyle, engelin ısı transferini daha fazla düşürdüğü görülmektedir. Farklı engel eğimlerinde ortalama Nusselt sayıları farklı değerler almaktadır. -45 ve -30 lik eğime sahip engel kullanımında, ortalama Nusselt sayıları birbirine çok yakın değerler almakta ancak -30 lik eğime sahip engel ısı transferinde daha fazla düşüşe sebep olmaktadır. -30 lik eğime sahip engel kullanımında, Rayleigh sayısının 10 3 değerinde, ısı transferindeki net düşüş en fazla %1.5 oranında, Rayleigh sayısının 10 6 ya çıkmasıyla ise en fazla %13.6 olmaktadır. SONUÇAR Çalışılan parametreler ve elde edilen sonuçlar ışığında, ortalama Nusselt sayısının Rayleigh sayısından oldukça etkilendiği ve Rayleigh sayısındaki artışla birlikte doğal taşınımla ısı transferinin arttığı gözlemlenmiştir. Kullanılan engelin, tabanda ısınan havanın kapalı ortamın üst kısmına ulaşmasını engellediği, akışkan hızlarında azalmaya sebep olduğu ve sonuç olarak ısı transferini oldukça düşürdüğü belirlenmiştir. Engelin etkinliği Rayleigh sayısının artmasıyla birlikte yükselmekte ve eğim açısından oldukça etkilenmektedir. -30 'lik eğime sahip engelin ısı kaybını azaltmada daha etkin olduğu ve ısı transferinde %13.6 oranında düşüşe sebep olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak yalıtılmış düşey yüzey üzerinde konumlandırılan engelin, üçgen şeklindeki çatı geometrisinde ısı kaybını azaltmada önemli bir parametre olarak kullanılabileceği belirlenmiştir.

212 SEMBOER h * H l * k Nu x Nu p,p Pr Ra T T h, T c u,u v,v x,x y,y engel yüksekliği üçgen kapalı ortamın yüksekliği engel uzunluğu üçgen kapalı ortamın uzunluğu akışkanın ısı iletim katsayısı taban boyunca yerel Nusselt sayısı tabanda ortalama Nusselt sayısı basınç, boyutsuz basınç Prandtl sayısı Rayleigh sayısı sıcaklık sıcak ve soğuk yüzey sıcaklıkları x doğrultusunda hız bileşeni, x doğrultusunda boyutsuz hız bileşeni y doğrultusunda hız bileşeni, y doğrultusunda boyutsuz hız bileşeni yatay mesafe, boyutsuz yatay mesafe düşey mesafe, boyutsuz düşey mesafe Yunan Harfleri α β ρ ν ψ θ ϕ ısıl yayılım katsayısı hacimsel genleşme katsayısı akışkanın yoğunluğu akışkanın kinematik viskozitesi akım çizgisi boyutsuz sıcaklık engelin yatay eksenle yaptığı eğim KAYNAKAR [1] FACK, R.D., The Experimental Measurement of Natural Convection Heat Transfer in Triangular Enclosures Heated or Cooled From Below, Journal of Heat Transfer, 102, 770-772, 1980. [2] AKINSETE, V.A., COEMAN, T.A., Heat Transfer by Steady aminar Free Convection in Triangular Enclosures, International Journal of Heat Mass Transfer, 25, 991-998, 1982. [3] POUIKAKOS, D, BEJAN, A., Natural Convection Experiments in a Triangular Enclosure, Journal of Heat Transfer, 105, 652-655, 1983. [4] POUIKAKOS, D, BEJAN, A., The Fluid Dynamics of an Attic Space, Journal of Fluid Mechanics, 131, 251-269, 1983. [5] SAMUN, H., The Stability of Single-Cell Steady-State Solution in a Triangular Enclosure, International Journal of Heat Mass Transfer, 18, 363-369, 1995. [6] SAMUN, H., Convection Patterns in a Triangular Domain, International Journal of Heat Mass Transfer, 38, 351-362, 1995. [7] ASAN, H., NAMI,., aminar Natural Convection in a Pitched Roof of Triangular Cross-Section: Summer Day Boundary Conditions, Energy and Buildings, 33, 69-73, 2000. [8] ASAN, H., NAMI,., Numerical Simulation of Buoyant Flow in a Roof of Triangular Cross-Section Under Winter Day Boundary Conditions, Energy and Buildings, 33, 753-757, 2001. [9] TZENG, S.C., IOU, J.H., JOU, Y., Numerical Simulation-Aided Parametric Analysis of Natural Convection in a Roof of Triangular Enclosures, Heat Transfer Engineering, 26(8), 69-79, 2005. [10] RIDOUANE, E.H., CAMPO, A., Relationship Between Thermal Convection Intensity and Aspect Ratio of Two Triangular Cavities Inscribed in Horizontal Rectangular Cavities, International Journal of Numerical Methods for Heat and Fluid Flow, 16(3), 338-355, 2006.

213 [11] VARO, Y., OZTOP, H.F., YIMAZ, T., Natural Convection in Triangular Enclosures with Protruding Isothermal Heater, International Journal of Heat and Mass Transfer, 50, 2451-2462, 2007. [12] KOCA, A., OZTOP, H.F., VARO, Y., The Effects of Prandtl Number on Natural Conveciton in Triangular Enclosures with ocalized Heating from Below, International Communications in Heat and Mass Transfer, 34, 511-519, 2007. [13] ARICI, M.E., SAHIN, B., Natural Convection Heat Transfer in a Partially Divided Trapezoidal Enclosure, Thermal Science, 13(4), 213-220, 2009. [14] KUCUK, H., GEDIKI, H., Natural Convection in A Triangular Cross Section Roof Under Daylight Conditions, Isı Bilimi ve Tekniği Dergisi, 30(1), 99-110, 2010. [15] SAHA, S.C., PATTERSON, J.C., EI, C., Natural Convection and Heat Transfer in Attics Subject to Periodic Thermal Forcing, International Journal of Thermal Sciences, 49, 1899-1910, 2010. [16] KAURI R.S., ANANDAAKSHMI, R., BASAK, T., Bejan s Heatline Analysis of Natural Convection in Right-Angled Triangular Enclosures: Effects of Aspect-Ratio and Thermal Boundary Conditions, International Journal of Thermal Sciences, 49, 1576-1592, 2010. [17] KENT, E.F., aminar Natural Convection in Isosceles Triangular Roofs in Wintertime Conditions, Heat Transfer Engineering, 31(13), 1068-1081, 2010. [18] WANG, S., SHEN, Z., INXSIA, G., Numerical Simulation of Buoyancy-Driven Turbulent Ventilation in Attic Space Under Winter Conditions, Energy and Buildings, 47, 360-368, 2012. [19] PATANKAR, S.V., Numerical Heat Transfer and Fluid Flow, McGraw Hill, New York, 1980. ÖZGEÇMİŞ Buğra SARPER 1988 yılında Konya da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Konya da tamamladı. 2010 yılında, Erciyes Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü nde isans, 2013 yılında Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Makine Mühendisliği Anabilim Dalı'nda Yüksek isans eğitimini tamamladı. Halen Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Makine Mühendisliği Anabilim Dalı'nda doktora eğitimini sürdürmektedir. 2011 yılından beri Gümüşhane Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü nde araştırma görevlisi olarak çalışmaktadır. İngilizce bilmektedir. Evlidir. Kemal KUVVET 1972 yılında Trabzon da doğdu. İlk, orta ve öğrenimini Trabzon da tamamladı. 1992 yılında Karadeniz Teknik Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü'nde isans, 1995 yılında K.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Makina Mühendisliği Anabilim Dalı'nda Yüksek isans, 2002 yılında ise Doktora eğitimini tamamladı. 1993-2000 yılları arasında K.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü'nde Araştırma Görevlisi olarak çalıştı. 2000-2009 yılları arasında K.T.Ü. Beşikdüzü Meslek Yüksekokulu'nda Öğretim Görevlisi ve Öğretim Üyesi olarak çalıştı. 2009 yılından itibaren Gümüşhane Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü'nde öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır. Birol ŞAHİN 1977 yılında Trabzon ilinin Arsin ilçesinde doğdu. İlk ve orta öğrenimini Erzurum ilinde, lise öğrenimini Denizli ilinde tamamladı. 1998 yılında Karadeniz Teknik Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü'nde isans, 2002 yılında K.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Makina Mühendisliği Anabilim Dalı'nda Yüksek isans, 2008 yılında ise Doktora eğitimini tamamladı. 2000-2007 yılları arasında K.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü'nde Araştırma Görevlisi olarak çalıştı. 2007-2010 yılları arasında K.T.Ü. Beşikdüzü Meslek Yüksekokulu'nda Öğretim Görevlisi olarak çalıştı. 2010 yılından itibaren Gümüşhane Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü'nde öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır.