> 21 Erbil Kalesi ve çevresindeki çarşılarda Türkmen yoğunluğu görülmektedir. > Bilgay DUMAN ORSAM Ortadoğu Uzmanı bilgayduman@orsam.org.tr IRAK IN KUZEYİNDEKİ TÜRKMENLERİN SİYASAL DURUMLARI: SAHA ÇALIŞMASINA DAYALI BİR ANALİZ The Political Status of the Turkmens in Northen Iraq: An Analysis Based on Field Study Abstract The Kurdish dominancy which came into prominence particularly in the post-2003 era in Iraq has abolished the other ethnic and religious group s influence in the region. The Turkmens are the second largest community in the region after the Kurds. The change in the post-2003 era has re-shaped politics in Iraq as well, therefore, it became more important to study the status of the Turkmens in the region; both because of their cognation with Turkey and their participation in the political process in Northern Iraq. This field study based paper tries to analyze the political status of Turkmens in region, their political behaviors, political groups, the KRG s attitude towards the Turkmens and the Turkmen s participation in the political process in Northern Iraq.
22 > 2003 ten sonra Irak ın kuzeyindeki bölgesel yönetimin Irak ın Anayasasına göre resmen tanınması, Türk firmalarının bölgede yoğun faaliyet göstermesi, 2007 den sonra Türkiye nin Irak ın kuzeyindeki bölgesel yönetimle gelişen ilişkiler, Türkmenleri rahatlamasına imkan sağlamış ve yönetim de Türkiye ile yakınlaştıkça Türkmenlere de yakınlaşmaya başlamıştır. Giriş Irak ın kuzeyindeki bölgesel yönetimin mevcut sınırları hemen hemen, 1991 de yaşanan Körfez Krizi nin ardından Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından alınan 688 No lu karar doğrultusunda oluşturulmuş ve 36. paralelin kuzeyinin güvenli bölge olarak ilan edilmesinin ardından bölgeden nüfus ve güç yoğunluğu açısından en etkin grup olan Kürtler bölgenin yönetimini ele geçirmiştir. Ancak 36. paralelin kuzeyi güvenli bölge olarak ilan edilirken paralelin geçtiği noktanın kuzeyinde bulunan Musul paralelin dışında bırakılırken, dışında olan Süleymaniye içeriye alınmış ve bölgede Kürt hakimiyetinin oluşması sağlanmıştır. Bu otonom durum günümüzde bölgesel bir yapılanmaya dönüşmüş ve 2003 sonrasında Irak Anayasasında da tanınarak, federal bir birim halini almıştır. Bölgede Kürt grupların hakimiyeti ön plana çıkarken, Irak ta yaşayan diğer etnik ve dini grupların etkisi kalmamış, bu da bölgede yaşayan diğer halkalara zarar vermiştir. Özellikle bölgedeki Türkmen varlığı Kürtlerin ardından ikinci büyük yoğunluktur. Ancak Türkmenlerin bölgede etkinlik açısından oldukça zayıf durumda olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. 2003 ten sonra Irak ta yaşanan değişimle birlikte siyaset yeniden şekillenmiştir. Bu nedenle Türkmenlerin bölgedeki durumunun incelenmesi, hem Türkiye nin soydaşları olması sebebiyle hem de Irak ın kuzeyindeki siyasete katılımları açısından önem arz etmektedir. Bu makalede de bölgeye yönelik yapılan saha çalışmasında elde edilen bilgilere dayanarak Irak ın kuzeyinde yaşayan Türkmenlerin siyasal durumları, siyasal davranışları, siyasi grupları, Irak ın kuzeyindeki bölgesel yönetimin Türkmenlere yaklaşımı ve Türkmenlerin Irak ın kuzeyindeki siyasete katılımı incelenmeye çalışılacaktır. Kuzey Irak ta Türkmen Varlığı Türkmenlerin Irak ın kuzeyindeki bölgesel yönetim sınırları dahilinde bulunan Erbil, Süleymaniye ve Duhok arasında en kalabalık Türkmen nüfusunu barındıran vilayet Erbil dir. Bu noktada diğer şehirlerden farklı olarak Erbil de Türkmen varlığının ve aktif siyasetin daha fazla hissedildiğini söylemek yanlış olmayacaktır. Türkmen kuruluşların Erbil de yoğunlaştığı görülmüştür. Ancak bölgedeki üç vilayette de yönetimin Türkmenlerin çoğu tarafından kabullenildiği görülmektedir. Bölgede yaşayan diğer halklarla birlikte yaşamak konusunda pek de fazla sorunu olmayan Türkmenler, 2003 ten sonra yavaş yavaş Irak ın kuzeyindeki sisteme entegre olmaya başlamıştır. Bölgenin 1991 de fiili oluşumunun Irak ın bütün muhalefet gruplarına olduğu kadar Türkmenlere de fayda sağladığı söylenmektedir. Bu noktada bölgedeki yoğun Türkmen varlığı, Türkmen kuruluşların taban sağlaması anlamında bir avantaj olarak ortaya çıkmıştır. Bu tarihten sonra Irak ın kuzeyinde yaşayan Türkmenler hem siyasi oluşumlar kurabilmiş hem de ana dilde eğitim yapan okullar açabilmiştir. Ancak ABD nin Irak işgali ve Kürt bölgesinin resmen kurulmasıyla birlikte Irak Türkmen Cephesi (ITC) nin genel merkezini Kerkük e taşıması sonrasında Türkmenlerin kabuğuna çekildiğini söylemek yanlış olmayacaktır. Mesela Saddam döneminde Süleymaniye de 1 Türkmen Kültür Merkezi, 1 Türkmenevi, 5 Akıncı (Türkmen koruma güçlerine verilen ad) Birliği ile ITC çatısı altında bulunan Türkmeneli Partisi, Milli Türkmen Partisi ve Türkmen Bağımsızlar Hareketi nin birer bürosu varken, Saddam düştükten sonra hepsi kapanmış ve sadece ITC nin irtibat bürosu kalmıştır. Diğer taraftan Duhok ta ise oldukça iyi bir eğitim veren Türkmen okulu Saddam sonrasında sonra kapatılmış, sadece imkansızlıklar ve yönetim baskısından dolayı hiç-
> 23 İhsan Doğramacı Erbil Vakfı Türkmen Kardeşlik Ocağı - Erbil ITC Duhok İrtibat Bürosu ITC Süleymaniye İrtibat Bürosu ve Türkmeneli Radyosu bir faaliyeti olmayan ITC nin bir irtibat bürosu kalmıştır. Diğer taraftan Erbil de dokuzu ilkokul, ikisi ortaokul ve ikisi de lise olmak üzere, 13 Türkmen okulu bulunmaktadır. Erbil deki Türkmenlerin sayısı göz önünde bulundurulduğunda, buradaki Türkmenlerin etkileme ve aktif hale getirilme kapasitesi çok daha büyüktür. Tam bir nüfus sayımı yapılamadığı için Erbil deki Türkmen nüfusu tam olarak belirlenememektedir. Erbil de 250 ila 400 bin arasında Türkmen yaşadığı bilinmektedir. Bu rakam yönetim tarafından da teyit edilmektedir. Erbil deki yoğun Türk eserleri vilayetin geçmişini hatırlatır niteliktedir. Zira bölgedeki Türkmen ağırlığı çok ciddi bir şekilde hissedilmektedir.erbil de Türkçe oldukça geçerli bir dil olarak karşımıza çıkmaktadır. Diğer taraftan bu durumun gelişmesinde bölgeye son zamanlarda yatırım yapan Türk firmalarıyla birlikte, Ortadoğu yu kasıp kavuran Türk dizilerinin de etkisi olduğu bir gerçektir. Özellikle Erbil deki küçük esnafların birçoğu Türkmendir. Erbil kalesi ve çevresinde görülen Türkmen yoğunluğu esnafta hissedilse de yerleşim yerleri bakımından aynı olguyu ortaya koymak mümkün değildir. Türkmenlerin eskisi gibi
24 > Irak ın kuzeyindeki bölgesel yönetim sınırları dahilinde 2009 yapılan seçimlerle birlikte bölgede yaşayan Türkmen siyasetçilerin sisteme entegre olmaya çalıştıkları söylenebilir. Burada Irak ın kuzeyindeki bölgesel yönetimi kabul etmeden bölgede siyaset yapılamayacağı gerçeği çok açık bir şekilde ortaya çıkmaktadır. bir arada yaşamadığı ve Erbil in çeşitli mahallelerine dağıldığı görülmektedir. Birçok Türkmen Erbil e yaşanan göçle birlikte şehrin dışındaki yerleşim yerlerine göç etmek zorunda kalmıştır. Şehir geliştikçe yaşam standartlarının yükselmesi ve buna bağlı olarak hayatın pahalılaşması, ekonomisi güçlü olmayan Türkmenlerin şehrin dışındaki mahallelere ve hatta köylere göç etmesine sebep olmuştur. Burada önemli olan Türkmen nüfus yoğunluğundan çok bu nüfusun niteliğidir. Yani bu nüfusta Türkmen milli kimlik bilincinin ne kadar geliştiğidir. Bu konuda bir eksiklik gözlemlenmektedir. Geçmişten günümüze kadar gelen yönetim baskısı kendini açıkça hissettirmektedir. Türk izi taşıyan birçok mekânın tahrip edildiği görülmektedir. Mesela Erbil Kalesi nin Osmanlılar tarafından yapılan giriş kapısı yıkılmış, Kale nin hemen yakınında bulunan Türk mezarlığının üzerine çok büyük bir alışveriş merkezi inşa edilmiş, Kayseri Çarşısı nın yıkılması çalışmaları yapılmış ama çarşı esnafının direnmesi ve bazı önde gelen Türkmen şahsiyetlerin başvuruları üzerine bu karardan vazgeçilmiştir. Ancak özellikle 2003 ten sonra Irak ın kuzeyindeki bölgesel yönetimin resmen tanınması, Türk firmalarının bölgede yoğun faaliyet göstermesi, 2007 den sonra Türkiye nin Irak ın kuzeyindeki bölgesel yönetimle gelişen ilişkileri, Türkmenlerin rahatlamasına imkan sağlamış ve yönetim Türkiye ile yakınlaştıkça Türkmenlere de yakınlaşmaya başlamıştır. Bu yüzden Irak ın kuzeyinde yaşayan Türkmenlerin çoğu, diğer bölgelerde yaşayan Türkmenlerden farklı olarak Türkiye nin Irak ın kuzeyi ile geliştirdiği ilişkilerden oldukça memnun gözükmektedir. Diğer taraftan Süleymaniye ve Duhok taki Türkmen nüfus oldukça azdır. Duhok şehir merkezide yaklaşık 15 Türkmen ailesi yaşamakta, 30-35 aile ise dağınık halde köylerde yaşamaktadır. Burada Duhok a ayrı bir parantez açılmalıdır. Duhok Telafer deki çatışmalar sonrasında ortaya çıkan Şii-Sünni ayrımının ardından birçok Telaferli Türkmen in hizmet aldığı vilayet olmuştur. Özellikle Şii Türkmenler, Musul a gitmekten korkmakta ve ihtiyaçlarını Duhok üzerinden yürütmektedir. Ancak Duhok a giden Türkmenlerin de ihtiyaçlarını tam anlamıyla karşılayamadığı ifade edilebilir. Süleymaniye de yaklaşık 150-200, Süleymaniye ye bağlı olan Kifri ilçesinde ise 700 kadar ailenin yaşadığı bilinmektedir. Kifri nin özelliği ilçenin çoğunluğunun Türkmen olmasıdır. Ancak Kifri nin Süleymaniye ye uzak olması (araba ile 2,5-3 saat) Süleymaniye de ortak bir bilincin oluşmasını engellemektedir. Ayrıca Süleymaniye deki Türkmen ailelerin de hepsinin bir arada yaşamadığı, dağınık halde farklı mahallelerde yerleştikleri görülmektedir. Saddam ın devrilmesinin ardından Irak ın kuzeyindeki bölgenin resmen Irak Anayasası tarafından kabul edilmesi ve ITC nin 2003 te yaptığı kurultayda genel merkezini Kerkük e taşıması, bölgede yaşayan Türkmenleri olumsuz yönde etkilediğini söylemek yanlış olmayacaktır. 1991 den 2003 e kadar fiili olarak otonom bir yönetim kuran Kürt gruplar, 2003 ten sonra Irak Anayasası nın kabul edilmesi ve Kürt bölgesinin tanınmasıyla birlikte oldukça rahatlamış gözükmektedir. Bu rahatlığın bölgede yaşayan halka da yansıdığını söylemek yanlış olmayacaktır. Özellikle bölge içi yönetimde bu daha fazla dikkat çekmektedir. Bununla birlikte bölge yönetimini elinde bulunduran Kürt grupların, yönetimin
> 25 resmi olarak Irak Anayasasında tanınmasına ve ABD nin desteğine bağlı olarak kendilerine daha fazla güvendiği, kontrollü olarak bölgede yaşayan halka belli oranda serbestlik tanıdığını ifade etmek mümkündür. Ancak madalyonun diğer tarafına da bakmakta yarar vardır. Irak ın kuzeyindeki bölgesel yönetim, sınırları dahilinde yaşayan halklara serbestlik tanırken, bunu sadece yönetime entegre olan/olmak isteyen gruplara tanımaktadır. Bu anlamda bölgesel yönetimin muhalefete tahammülü olmadığını söylemek mümkündür. Zira hem Irak Kürdistan İslami Birliği hem de Goran Hareketi ile yaşananlar buna örnektir. ITC dahilinde yaşanan olaylar da bu kapsamda değerlendirilmelidir. Irak ın Kuzeyindeki Türkmen Siyaseti Bölgede birçok Türkmen kuruluşunun faaliyet göstermesi, Türkmenler arasındaki dağılmışlığı gösterirken, kuruluşların birçoğunda şahıs ve çevre menfaatlerinin ön planda tutulduğu görülmüştür. Türkmen siyasetçiler arasında bazı partilerin KDP ve KYB yle çalışmaları nedeniyle önyargılar varken bu farkındalığın halka yansımadığını söylemek yanlış olmayacaktır. Abdülkadir Bezirgan Başkanlığında Türkmen Reform Hareketi Sami Şebek Başkanlığında Türkmen Liberal Hareketi Dilşad Çavuşlu Başkanlığında Kürdistan Demokratik Türkmen Partisi Kerhi Altıparmak Başkanlığında Kürdistan Türkmen Demokrasi Hareketi Erbil Türkmenleri Bağımsız Listesi Vedat Arslan Başkanlığındaki Türkmen Kardeşlik Ocağı Cevdet Naccar Başkanlığındaki Kürdistan Türkmen Kültür Merkezi Kenan Şakir Üzeyirağalı Başkanlığındaki Türkmen Bağımsızlar Hareketi Seyfettin Demirci Başkanlığındaki Türkmen Birlik Partisi Ayrıca Irak Türkmen Cephesi eski Başkanı Sanan Ahmet Ağa nın çevresinde toparladığı bir gruptan da söz etmek mümkündür. Bölgeyi benimseyen birçok Türkmen kuruluşu bölgede faaliyet gösterirken, Erbil de kurulmuş olan ITC nin Süleymaniye ve Duhok ta irtibat bürosu bulunmasına rağmen, Erbil de siyaseten temsil edilememektedir. Ancak ITC nin Erbil ve kuzey bölgesi sorumlusu Nezhet Abdülgani nin bölge dahilinde siyaset yapmadığı ilişkilerini Kerkük üzerinden yürüttüğü söylenebilir. Saddam ın devrilmesinin ardından ITC nin Erbil de bulunan 17 bürosu ya kapanmış ya da başka partiler tarafından devralınmıştır. ITC yetkilileri bölgede hareket etmekte oldukça zorlanmaktadır. Yönetimin bizi kabul etmeyeni biz de etmeyiz mantığıyla yaklaştığı ve bu anlamda ITC ye hareket imkanı sağlamadığı görülmektedir. Yani ITC nin Irak ın kuzeyindeki sürecin dışında kaldığı söylenebilir. Ancak bu politikanın Irak ın kuzeyinde yaşayan halkın gerçeğini yansıtmadığı görülmektedir. Zira ITC, Kürt Bölgesindeki politikasını Irak siyaseti üzerinden yürütmeye çalışsa da Irak ın kuzeyinde yaşayan halkın (Türkmenler de dahil olmak üzere) Irak siyasetinden oldukça uzak olduğu gözlemlenmiştir. Özellikle Irak ın kuzeyindeki bölgesel yönetim sınırları dahilinde 2009 da yapılan seçimlerle birlikte bölgede yaşayan Türkmen siyasetçilerin sisteme entegre olmaya çalıştıkları söylenebilir. Burada Irak ın kuzeyindeki bölgesel yönetimi kabul etmeden bölgede siyaset yapılamayacağı gerçeği çok açık bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Diğer taraftan Irak ın kuzeyinde ITC nin taban kaybetmesinin bir diğer nedeni de partinin genel merkezinin Kerkük e taşınması ve Kerkük merkezli politika izleyerek, diğer bölgelerdeki Türkmenlere daha az yer vermesi olmuştur. Bunun tabanı küstürdüğü açık olarak gözlemlenmektedir. Özellikle genel merkez Kerkük e taşındıktan sonra ITC de çalışan bazı kişilerin ayrı birer oluşum kurdukları ifade edilmektedir. Irak ın kuzeyinde çok sayıda kuruluş olsa da taban bakımından zengin olmadıklarını kabul etmektedirler. Irak ın kuzeyinde 350-400 bin Türkmen yaşadığı Kürt gruplar tarafından da kabul edilirken bu nüfus seçimlerde ortaya çıkmamaktadır. Bunun ilk açıklaması seçimlere olan inancın düşüklüğüdür. Halkın seçimlere
26 > Son dönemde Türkiye nin bölgeye yönelik izlemiş olduğu politikanın Türkmenleri rahatlattığı görülmekte ve Irak ın diğer bölgelerindeki Türkmenlere nazaran, bölgeye Türkiye nin daha fazla el atması gerektiği düşünülmektedir. Türkmenlerin en büyük talebi Türkiye nin bölgesel yönetimle ilişkilerini geliştirirken, kendilerinin de hesaba katılmasıdır. inanmadığı, bölgedeki yönetimi değiştirmenin seçimlerle mümkün olmadığı ortak kanı olarak ortaya konmaktadır. Bu yüzden Türkmenlerin birçoğunun seçimlerde oy kullanmadığı bilinmektedir. Diğer taraftan seçimlere olan inançsızlıkla birlikte çok sayıda Türkmen kuruluşun siyasette yer alması da bunda etkili olmaktadır. Bu dağınıklık ve Türkmenlerin birlikte hareket edememesi de Türkmenlerin sandığına gitmemesinde bir etken olarak ortaya çıkmaktadır. Önemli bir diğer faktör de kamuda görev alan Türkmenlerin görevlerini kaybetmemek adına KDP ve KYB ye oy vermesidir. 1991 den bu yana birçok Türkmen in Irak ın kuzeyindeki bölgesel yönetim idaresindeki kuruluşlarda çalıştıkları bilinmektedir. Özellikle çok sayıda memur, öğretmen, doktor, öğretim görevlisi bulunmaktadır. Türkmenlerin dağınık yaşaması nedeniyle de yapılan seçim propagandaları istenildiği düzeye ulaşmamakta ve belirli noktalarda yapılabilmektedir. Özellikle Erbil de çok sayıda siyasi kuruluş faaliyet gösterse de hemen hemen bütün kuruluşlar tabanlarının dar olduğunu itiraf etmektedir. Tabanın dar olmasının yanı sıra liderler ve taban arasında da oldukça büyük bir kopukluk yaşanmaktadır. Halk siyasetle ilgilenmediği için siyasete fazla girmemekle birlikte, Türkmen siyasi kuruluşlarının liderleri de halkla bütünleşememektedir. Diğer taraftan bu siyasi kuruluşlara kendilerine Türkmenler adına ne yaptıkları sorulduğunda da net bir cevap verememektedirler. Yine de bölgede Türkmen varlığını ortaya koymaları açısından önemli oldukları söylenebilir. Bunu bölgede yaşayan Türkmen halkın çoğunluğu da doğrulamaktadır. Yani Türkmen halkı, bölgede Türkmen adı geçen her şeye olumlu yaklaşmakta, bunları bölgede Türkmen varlığının kanıtı olarak görmektedir. Türkmenlerin Irak ın kuzeyindeki dağınık görüntüleri her kesim tarafından olumsuz olarak değerlendirilmektedir. Yine de bu dağınıklığın en büyük sebeplerinden biri de Irak ın kuzeyinde yaşanan iç sıkıntılar olduğu söylenmektedir. Yani KDP ve KYB arasında yaşanan ve çatışmaya varan gerginlikler, bölgedeki Türkmen siyasetini de etkilemiş gözükmektedir. Irak ın kuzeyinde faaliyet gösteren siyasi oluşumlarla yapılan görüşmelerde, bölgesel yönetim içindeki Türkmenlerin birlikte hareket etmesi gereği herkes tarafından ortaya konmuştur. Irak ın kuzeyindeki aktif olarak siyaset yapan 3 oluşumdan söz etmek mümkündür. Son dönemde İhsan Doğramacı nın desteğiyle önemli işler yapan Erbil Vakfı, son seçimlerde siyasete de müdahil olmuş ve bir liste hazırlayarak seçimlere katılmıştır. Bunun sonucunda yönetimin kota olarak verdiği 5 milletvekilinin birini kazanmıştır. Parlamentoda Türkmenlere ayrılan kotadan 4 milletvekilinin birini Abdülkadir Bezirgan ın listesi kazanırken, 3 ünü Kerhi Altıparmak kazanmıştır. Her ne kadar Irak ın kuzeyinde yaşayan halk Irak siyaseti ile çok fazla ilgilenmese de Türkmenler Kerkük konusu ve özel durumları nedeniyle Irak seçimlerine daha ciddi bakmaktadır. Türkmenler öncelikle Irak taki varlıklarını ispatlamaya çalışmaktadır. Bu noktada Türkmenlerin son dönemde oldukça pragmatist ve aktif davrandığı gözlemlenmektedir. Irak ın kuzeyindeki Türkmen siyasi kuruluşların bir araya gelme yönünde bazı çalışmalar yapılmaktadır. Irak ın kuzeyindeki Kürt yönetiminin de Türkmenlere yakınlaşmak istemesini bir avantaj olarak değerlendirilmektedir. Burada bu yakınlaşmanın üç sebebi olduğundan bahsetmek mümkündür: Türkiye ile gelişen ilişkilerin Türkmenlerle ilişkilere yansıması
> 27 Türkiye nin iç politikasındaki gelişmeler Bölgesel Yönetimin antidemokratik bir yönetim gösterdiğine yönelik uluslararası algılamaların bertaraf edilmesi. Bu noktada eski bir ITC Başkanı olmasına rağmen siyasetten çekilmiş olan Sinan Çelebi nin bakan olarak atanması önemli bir adımdır. Diğer taraftan Irak ta yapılacak olan genel seçimler için görüşmeler de devam etmektedir. Seçimlere Irak ın kuzeyinden tek liste olarak katılmak isteyen Barzani, birçok Türkmen grubu ile görüşmektedir. Son noktada Barzani nin Erbil Türkmenleri Listesi ile seçimlere girmek konusunda anlaştığı gelen haberler arasındadır. Ayrıca Sami Şebek liderliğindeki Türkmen Liberal Hareketi de Kürt Listesi ile seçimlere katılacaktır. Irak ın kuzeyindeki seçimlerde şaşırtıcı bir çıkış yapan Goran Hareketi nin de Türkmenler e yönelik bazı çalışmalar yaptığı bilinmektedir. Bu bağlamda Goran Hareketi nin Erbil Türkmenleri Listesi ve ITC ile görüşmeler yaptığı bilinmektedir. Burada Kürt Parlamentosunda Türkmenlere ayrılan 5 kotanın dışındaki tek Türkmen milletvekilinin Goran Listesinde olduğunu hatırlatmakta fayda görülmektedir. Değerlendirme Irak ın kuzeyindeki bölgesel yönetim dahilinde Türkmen siyasetinin canlanmaya başladığı görülse de birlikte hareket etme imkanının şimdilik mümkün olmadığı ortaya çıkmaktadır. Henüz bir söylem birliği oluşturulamadığı görülmektedir. Söylem birliği oluşturulamamakla birlikte kuzeydeki Türkmen siyasetinin Irak siyasetinden kopuk olması da önemlidir. Bunun Irak taki siyasi kuruluşların Irak ın kuzeyindeki bölgede siyasete katılımının olmaması ve Irak ın kuzeyindeki siyasi ortamın başlı başına Irak siyasetinden farklılık arz etmesinden kaynaklandığını söylemek yanlış olmayacaktır. Zira Irak parlamentosundaki hiçbir partinin Irak ın kuzeyinde etkin olmadığı bilinmektedir. Irak İslam Yüksek Konseyi nin yeni açılan bürosunun dışında bölgede hiçbir Iraklı siyasi partinin bürosu bulunmamaktadır. Bu nedenle Irak ın kuzeyindeki Türkmen siyasi kuruluşların Kürt gruplarla hareket etmekten başka şansı kalmadığı değerlendirilmektedir. Bu durumun Irak ta 2010 da yapılması planlanan seçimlere de yansıyacağı düşünülmektedir. Ancak seçimlerin açık listeyle yapılacak olması ve bu nedenle her vilayetin bir seçim bölgesi olarak kabul edilerek, kendi özel şartları dahilinde seçim yapılması, Türkmenlere avantaj sağlayacağı gibi dezavantajları da olacaktır. Öncelikle Türkmen halkı tanıdığı isimlere oy verecek ve böylece partiler üzerindeki etiket biraz olsun zayıflayacaktır. Ancak tüm Türkmen siyasi kuruluşların Irak ın kuzeyinde aldığı oy oranı (yaklaşık 36 bin. Bu da ancak bir milletvekili çıkarmaya yetebilir) göz önünde bulundurulduğunda, tek liste halinde katılan bir Türkmen listesinin milletvekili çıkarma şansının çok az olduğu gözlemlenmektedir. Sonuç olarak Türkmenler Irak ın kuzeyindeki siyasete müdahil olsalar da artık başka şanslarının kalmadığı, yönetime rağmen bölgede faaliyet göstermenin mümkün olmadığı gerçeğinden hareket ettikleri görülmüştür. Dışarıda kalarak elde edemediklerini içeride elde etmek için çabalayacaklardır. Ancak bu duruma da şüphe ile yaklaştıkları bir gerçektir. Siyasete dahil olan kesim bile bunun yönetimin bir oyunu olduğunu, Türkmenlerin kontrol altına alınmaya çalışıldığını ve bunun başka noktalarda sonuçları olacağını düşünmektedir. Bu noktada Türkmenler arasındaki yönetime olan güvensizliğin devam ettiğini söylemek mümkündür. Yine de son dönemde Türkiye nin bölgeye yönelik izlemiş olduğu politikanın Türkmenleri rahatlattığı görülmekte ve Irak ın diğer bölgelerindeki Türkmenlere nazaran, bölgeye Türkiye nin daha fazla el atması gerektiği düşünülmektedir. Türkmenlerin en büyük talebi Türkiye nin bölgesel yönetimle ilişkilerini geliştirirken, kendilerinin de hesaba katılmasıdır. Türkiye nin son dönemde Irak ın kuzeyindeki bölgesel yönetimle geliştirdiği ilişkilerin Türkmenlere olumlu yansımaları olduğu bir gerçektir. Bu noktada Irak ın kuzeyindeki Türkmen siyasetinin geleceğe umutla baktığını söylemek yanlış olmayacaktır.