ALGORİTMİK URUM MAKİNALARI (AM) [ ALGORITHMIC TAT MACHIN (AM ) ] AMAÇ: İŞLM AKIŞI BLİRLNMİŞ BİR PROBLMİN AYIAL TAARIMININ GRÇKLŞTİRİLMİ AYIAL İTMLR AKLANAN BİLGİLR VRİ : ARİTMTİK, LOJİK, ÖTLM,... İŞLMLRİ GİBİ İŞLMLR KAYNAK TŞKİL RLR. KONTROL : İTNN VRİ İŞLM GÖRVİNİ YRİN GTİRMK AMACIYLA KOMUT İŞARTLRİ AĞLARLAR (İTM URUM BİLGİİ V ZAMANLAMA İŞARTLRİ) URUM KOŞULLARI KOMUTLAR KONTROL VRİ VRİ GİRİŞİ VRİ İŞLMCİİ VRİ ÇIKIŞI ŞKİL: KONTROL V VRİ İŞLYİCİ TKİLŞİMİ KONTROL VRİ: İŞLMLRİ V IRAINI NTLYN KONTROL VRLRİ VRİ İŞLMCİİ: VRİ İŞLMLRİNİ YRİN GTİRN AYIAL VR TANIMLAR ONANIM ALGORİTMAI: * AYIAL İTMLR KONTROL IRAI V VRİ İŞLM GÖRVLRİ ONANIM ALGORİTMAI İL BLİRLNİR. * BU ALGORİTMALAR BİR PROBLM ÇÖZÜM ÜRTMK İÇİN İZLNCK PROÜRÜ V KULLANILACAK AYGITI ORTAYA KOYAN ONLU AYIA AIMAN OLUŞUR. ALGORİTMİK URUM İYAGRAMI: * AYIAL ONANIM ALGORİTMALARINI TANIMLAMAK İÇİN GLİŞTİRİLMİŞ ÖZL BİR AKIŞ İYAGRAMI TÜRÜÜR. * OLAYLARIN IRAINI, ARIŞIL NTLYİCİNİN URUMLARINI, BİR URUMAN BAŞKA BİR URUMA GÇRKN OLUŞAN OLAYLAR ARAINAKİ ZAMAN İLİŞKİİNİ ORTAYA KOYAR.
ALGORİTMİK URUM İYAGRAMI 3 TML LMANAN OLUŞUR. URUM KUTUU : KONTROL IRAINAKİ BİR URUMUR. İİM İKİLİ KO YAZICI İŞLMİ VYA ÇIKIŞ İKİLİ KO İİM : URUMU BLİRTMK İÇİN KULLANILIR. : MBOLİK İİM İKÖRTGNİN İÇİN YAZICI İŞLMLRİ V BU URUMA İKN ÜRTİLN ÇIKIŞ İŞARTLRİ ÖZ KONUUUR. T3 R İTM T3 URUMUNA İKN "R" YAZICIININ İÇİN IFIR YÜKL KARAR KUTUU : TT İLMİ GRKN BİR KOŞUL URUMUNA BAĞLI OLARAK İŞLMİN NAIL YÖNLNİRİLCĞİNİ ORTAYA KOYAR. KOŞUL ÇIKIŞ YOLU ÇIKIŞ YOLU KOŞUL KUTUU : LİTLNN YAZICI İŞLMLRİ VYA ÇIKIŞLARI, GİRİŞ KOŞULUNU AĞLAYAN BLİRLİ BİR URUM ÜRİNC ÜRTİLİR. KARAR KUTUUNUN ÇIKIŞ YOLUNAN YAZICI İŞLMLRİ VYA ÇIKIŞ 2
ÖRNK T BAŞLA urum kutusu KONTROL T URUMUNA İKN * BAŞLA ÇIKIŞ İŞARTİ ÜRTİLİR * URUMU KONTROL İLİR. ĞR = İ R= ĞR = İ R ĞİŞMZ * URUMUNA GÇİLİR Karar kutusu Koşul kutusu R AM (ALGORITMIK URUM MAKİNAI BLOĞU) F urum kutusu AM BLOĞU: * BİR URUM KUTUU, ÇIKIŞ HATTINA BAĞLI TÜM KARAR V KOŞUL KUTULARINAN OLUŞAN BİR YAPIIR. * AM İYAGRAMINAKİ HR BLOK AAT ARBİ ÜRİNC İTMİN URUMUNU ORTAYA KOYAR. * AŞAĞIAKİ ÖRNKT KOYU RNKLİ BÖLÜM BİR AM BLOĞUUR. ŞİMİKİ URUM "T" ONRAKİ URUM "", "T3", "T4" T BAŞLA ALGORİTMİK URUM İYAGRAMI, ARIŞIL İŞLM URUM İYAGRAMINA BNZR. HR AM BLOĞU BİR ARIŞIL VR URUMUNA KARŞILIK ÜŞR. URUM İYAGRAMINA VRİ İŞLMLRİ İFA İLMZ. R F= = F T3 T4 F= 3
İŞLM MBOLLRİN ÖRNKLR A B R F A A + A A - A A + B B YAZICIININ İÇRİĞİNİ A YAZICIINA AKTAR R YAZICIINI IFIRLA F FLIP_FLOP'UNU BİRL ( YÜKL) A YAZICIININ İÇRİĞİNİ ARTTIR A YAZICIININ İÇRİĞİNİ KİLT A+B İŞLMİNİ GRÇKL, ONUCUNU A YAZICIINA AKTAR ÖTLM V İĞR YAZICI İŞLMLRİ YAZI İL İFA İLBİLİR ÖRNK: İTM İÇRİİN "", "F" İİMLİ FLİPFLOPLAR, 4 BİTLİK "A" AYICII BULUNMAKTAIR (AYICI ÇIKIŞLARI A4, A3, A2, A). "" BAŞLANGIÇ İŞARTİ (= İKN ) "A" AYICIINI V "F" FLIPFLOP' UNU IFIRLAYARAK İTMİN ÇALIŞMAINI BAŞLATIR. AYICI BİR ONRAKİ AAT ARBİNN BAŞLAYARAK "" ARTIRILIR V İŞLM URUNCAYA KAAR ARTMAYA VAM R. A3 V A4 AYICI BİTLRİ İŞLMLRİN IRAINI BLİRLR A3= İKN V AYMA VAM R A3= İKN V A4= İKN AYMA VAM R A4= İKN BİR ONRAKİ AAT ARBİN F V AYMA URUR T BAŞLANGIÇ URUMU AM BLOK A F AM İYAGRAMI: 3 AM BLOĞU 3 URUM T A=A+ İÇRMKTİR AM BLOK2 A3 A4 AM BLOK3 F 4
VRİ İŞLYİCİ:,F FLIPFLOPLARININ ÇIKIŞLARINI V 4 BİTLİK AYICININ URUMUNU ÜZNLYN VR. KONTROL T T F İÇİN T= AN = İKN RT (J=, K=) = İKN T (J=, K=) J K _ İĞR URUMLARA AKLAMA ONUÇ J= K=T. J K _ F İÇİN T= AN A3= İKN RT (J=, K=) T= AN A3= İKN T (J=, K=) İĞR URUMLARA AKLAMA A4 A3 A2 A ONUÇ J=T.A3 K=T.A3 AYMA MÜAİ 4 BİTLİK AYICI CLR CLK KONTROL VRİNİN TAARIMI KONTROL VRİ: T, T, ZAMANLAMA İŞARTLRİNİ OLUŞTURAN V 2 AT FF LRN OLUŞAN BİR ARIŞILVRİR. ŞİMİKİ URUM GİRİŞLR ONRAKİ URUM ÇIKIŞLAR + + G G2 A3 A4 G G2 T T T T T T T KULLANILMAYAN URUM () KONTROL VRİN İLİŞKİN URUM TABLOU 5
FF LR KULLANARAK KONTROL VRİNİN TAARIMI + G= A4.A3.G.G2= A4.A3.T + G2= G'.G2'. +G'.G2.A3' +G'.G2.A4.A3 +G'.G2.A4.A3 = G'.G2'. + G'.G2= T + T A3 A4 + G + G2 G G2 I 24 KO ÇÖZÜCÜ 2 I 3 T T NOT: KO ÇÖZÜCÜ YRİN KOMBİ NAYONL VR TAARLANABİLİR. JKFF LR KULLANARAK KONTROL VRİNİN TAARIMI JKFF' LR İÇİN URUM GÇİŞ TABLOU HAZIRLANIR V BAİTLŞTİRM İŞLMİ ONRAIINA JK GİRİŞLRİ İÇİN FONKİYONLAR L İLİR. JG = G2.A3.A4 KG= JG2 = KG2= G J G2 K _ G2' T A3 A4 J K _ G G' T 6
URUM BAŞINA FF KULLANARAK KONTROL VRİ TAARIMI HR URUM BAŞINA FF KULLANILMAI VRNİN URUM V UYARMA TABLOU GRKMN OĞRUAN URUM İYAGRAMINAN L İLMİNİ AĞLAR. = A3= A3A4= T T = A3A4= T= '.T + T=.T + T.A3' + T.A3.A4' = T.A3.A4 T= '.T + T T CLK T=.T + T.A3' + T.A3.A4' T T CLK = T.A3.A4 2 CLK 2 CLK 7
ÖRNK T YAZICI İŞLMLRİNN BAĞIMIZ OLARAK AC KONTROL IRAI İL İLGİLNİLİĞİNN URUM KUTULARININ İÇLRİ BOŞ BIRAKILMIŞTIR. W 4 URUM (T, T,, T3) 4 KARAR KUTUU W,, Y, Z T G G2 T T T3 T3 Y Y Z Z KONTROL VRİNİN VRİ ÇİCİLR İL TAARIMI ŞİMİKİ URUM ONRAKİ URUM + + G G2 G G2 MU MU2 W= W= I= I=W = = I= I=' Y= Y= V Z= Y= V Z= I2=Y I2=Y. Z Y= Y= V Z= Y= V Z= I3=Y+Y'. Z' I3=Y' = Y + Z' 8
KONTROL VRİNİN VRİ ÇİCİLR İL TAARIMI (VAM) Y Y+Z' I I MU I2 I3 G I I T T W ' Y.Z Y' I I I2 I3 MU2 G2 2 3 24 KO ÇÖZÜCÜ T3 ÖRNK AYIAL İTM "R" V "R2" AKLAYICILARINAN V "" İİMLİ BİR FLIP FLOP'TAN OLUŞMAKTAIR. İTM "R" AKLAYICIININ İÇİNKİ "" LRİ AYACAK V BU ĞRİ "R2" ÜZRİN AKLAYACAKTIR. T BAŞLANGIÇ URUMU R N R2 TÜM BİTLR "" BU İŞLM "R" AKLAYICIININ İÇRİĞİNİN "" FF ÜZRİN ÖTLNMİ İL V "" NİN İÇRİĞİNİN "" OLMAI URUMUNA "R2" NİN İÇRİĞİNİN "" ARTTIRILMAI İL GRÇKLNİR. İŞLM "R" AKLAYICIININ İÇRİĞİNİN "" OLMAI İL ONA RR. T R2 = R2 + Z R= HIFT R T3 9
Z T T T3 R= İKN Z= KOMBİNAYONL VR R =? Rİ G İR İŞ = ÖTLMLİ YAZICI R G İR İŞ VRİ İ OLA KAY YÜKL AYICI "R2" ÇIKIŞ AYMA Ğ Rİ AYMA YÜKL TÜM BİTLR "" + + G G2 Z G G2 Z' ' I I I2 I3 MU G I I T T I I I2 I3 MU2 G2 24 KO ÇÖZÜCÜ T3