TÜRKİYE nin ELEKTRİK ÜRETİM STRATEJİSİ

TÜRKİYE nin ELEKTRİK ÜRETİM STRATEJİSİ MEVCUT DURUM - ÜRETİM BİRİNCİL KAYNAKLARA GÖRE YILLIK ELEKTRİK ÜRETİMİ 2004 2005 TWh % TWh %_ DOĞALGAZ 62.3 %41.3 70.7 %43.8 DİĞER TERMİK 19.8 %13.2 18.5 %11.5 İTHAL YKT. TOPLAM 82.1 %54.5 89.2 %55.3 LİNYİT 22.5 %14.9 32.7 %20.2 HİDROLİK 46.1 %30.6 39.6 %24.5 TOPLAM 150.7 %100 161.5 %100 1

%70 1997 YILINDAKİ PLANLAMAYA GÖRE TÜRKİYE'DE KAYNAĞA GÖRE ELEKTRİK ÜRETİMİ PROJEKSİYONU ve 2005'te FİİLİ DURUM %60 %50 Hidrolik Yerli Yakıtla Termik İthal Yakıtla Termik %65,0 %55,3 %40 %51,0 %30 %20 %10 %38,5 %33,2 %28,3 %24,6 %24,4 %16,6 %18,4 %24,5 %20,2 %0 1997 2010 2020 2005 Fiili MEVCUT DURUM - ÜRETİM ELEKTRİK ÜRETİMİNDE PAYLAR (2005) ÜRETİCİ TWh % ÜRETİCİ TWh % EÜAŞ 61.63 %38.1 Otoprodüktör 17.24 %10.6 Bağlı Ortk. 5.30 %3.3 Serb.Ürt.Şrkl. 10.60 %6.5_ Özellş.Kaps. 6.53 %4.0 Toplam 161.98 %100 YID 13.89 %8.6 YI 41.81 %25.8 Kamu Knt.. 134.14 %82.8 İşletm.H.Dvr. 4.12 %2.6 Reel Sekt.. 27.84 %17.2 Mobil Santr. 0.85 %0.5 2

MEVCUT DURUM-TÜKETİM ELEKTRİK TÜKETİMİ DAĞILIMI (2005) TÜKETİCİ TWh %_ 49.39 % 41.6 30.14 % 25.4 Ticaret 16.54 % 13.9 Resmi Kr. 5.62 % 4.7 Aydınlatma 4.17 % 3.5 T. Sulama 2.77 % 2.3 Diğerleri 10.17 % 8.6_ Toplam 118.77 %100 Mesk.&Tic. Diğerleri %41.6 %39.3 %19.1 MEVCUT DURUM -TOPTAN FİYAT Fiyatlar : Ykr/kWh kwh EÜAŞ TETAŞ (Elektrik Arzının %82.4 ü) Trakya Körfez 10.41 10.07 Kayseri 8.18 Boğaziçi 9.06 BEDAŞ 9.59 TEDAŞ 8.27 Meram 9.91 3

Ocak : Nisan 2006 PERAKENDE FİYAT TEK TERİMLİ NORMAL TARİFE ye GÖRE NİHAİ TÜKETİCİ FİYATLARI Dağıtım Şirketleri 12.78 7.99 12.78 Ykr/kWh 7.99 Euro- İLETİM HATTINA DİREK BAĞLI 11.98 7.49 11.98 Ykr/kWh 7.49 Euro- 10.56 6.60 10.56 Ykr/kWh 6.60 Euro- AĞUSTOS 2006 PERAKENDE FİYAT TEK TERİMLİ NORMAL TARİFE ye GÖRE NİHAİ TÜKETİCİ FİYATLARI Dağıtım Şirketleri 12.78 6.73 12.78 Ykr/kWh 6.73 Euro- İLETİM HATTINA DİREK BAĞLI 11.98 6.31 11.98 Ykr/kWh 6.31 Euro- 10.56 5.56 10.56 Ykr/kWh 5.56 Euro- 4

AĞUSTOS 2006 Saatlik Yükler ve Fiyatlar 26.000 160 Saatlik Yük (MW) SMF (YTL/MWh) 150 24.000 140 Saatlik Yük (MW) 22.000 20.000 18.000 130 120 110 100 90 80 Sistem Marjinal Fiyatı (YTL/MWh) 70 16.000 00:00-01:00 01:00-02:00 02:00-03:00 03:00-04:00 04:00-05:00 05:00-06:00 06:00-07:00 07:00-08:00 08:00-09:00 09:00-10:00 10:00-11:00 11:00-12:00 12:00-13:00 13:00-14:00 14:00-15:00 15:00-16:00 16:00-17:00 17:00-18:00 18:00-19:00 19:00-20:00 20:00-21:00 21:00-22:00 22:00-23:00 23:00-24:00 60 Saat Dilimi AĞUSTOS 2006 Dengesizlik Miktarı ve SDF 3500,00 3000,00 Dengesizlik (MW) SDF(YTL/MWh) 170 150 Dengesizlik (YAL-YAT)(MW) 2500,00 2000,00 1500,00 1000,00 500,00 130 110 90 70 50 Sistem Dengesizlik Fiyatı(YTL/MWh) 0,00 00:00-01:00 01:00-02:00 02:00-03:00 03:00-04:00 04:00-05:00 05:00-06:00 06:00-07:00 07:00-08:00 08:00-09:00 09:00-10:00 10:00-11:00 11:00-12:00 12:00-13:00 13:00-14:00 14:00-15:00 15:00-16:00 16:00-17:00 17:00-18:00 18:00-19:00 19:00-20:00 20:00-21:00 21:00-22:00 22:00-23:00 23:00-24:00 30 Saat Dilimi 5

Ağustos 2006 Dengesizlikten Kaynaklanan Maliyet Gündüz (06:00-17:00) Puant (17:00-22:00) Gece (22:00-06:00) AĞUSTOS 2006 - GÜNLÜK ORTALAMA Dengesizlik Miktari (MW) YAL 22115 5116 6332 YAT 1476 310 1093 SDF (YTL/MWh) 141,29 132,56 111,34 TEDAŞ Satış fiyatı (YTL/MWh) 119,8 119,8 119,8 MALİYET / GÜN ( YTL) YAL*(SDF-119.8) Gündüz (06:00-17:00) 475250 Puant (17:00-22:00) 65279 Gece (22:00-06:00) -53572 TOPLAM 486957 YAT*SDF 208585 41113 121727 371425 AB Ülkelerinde Elektrik Fiyatları (Ocak 2006) 16,00 Elektrik Fiyatı (euro-cent / kwh) 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 8,65 12,08 11,36 10,11 9,94 9,69 9,57 8,95 8,63 8,22 8,17 8,01 7,73 7,61 7,57 7,49 7,31 7,11 6,68 6,51 6,33 5,93 5,78 5,63 5,11 4,98 4,09 0,00 EU25 İTALYA KIBRIS İRLANDA ALMANYA BELÇİKA HOLLANDA LÜKSEMBURG AVUSTURYA İNGİLTERE PORTEKİZ DANİMARKA SLOVAKYA MACARİSTAN İSPANYA TÜRKİYE* ÇEK CUMH. MALTA YUNANİSTAN SLOVENYA POLONYA İSVEÇ FRANSA FİNLANDİYA ESTONYA LİTVANYA LETONYA AB Ülkeleri Kaynak: Eurostat 6

AB Ülkelerindeki Konut Elektrik Fiyatları (Ocak 2006) 30,00 Konut Elektrik Fiyatı (euro-cent/kwh) 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 14,16 23,62 21,08 20,87 18,32 16,03 14,90 14,48 14,42 14,35 14,31 14,10 13,40 12,05 11,90 11,47 10,78 10,75 10,49 10,20 9,85 9,49 8,29 7,99 7,31 7,18 7,01 0,00 EU25 DANİMARKA İTALYA HOLLANDA ALMANYA LÜKSEMBURG İRLANDA SLOVAKYA BELÇİKA İSVEÇ KIBRIS PORTEKİZ AVUSTURYA FRANSA POLONYA İSPANYA FİNLANDİYA MACARİSTAN SLOVENYA İNGİLTERE ÇEK CUMH. MALTA LETONYA TÜRKİYE* ESTONYA LİTVANYA YUNANİSTAN AB Ülkeleri Kaynak: Eurostat AB Ülkelerinde Konut / Elektrik Fiyatı Oranları (Ocak 2006) 3,50 3,00 2,95 2,50 2,00 1,50 1,00 1,64 2,42 2,18 2,08 2,03 1,91 1,88 1,87 1,84 1,79 1,75 1,73 1,61 1,55 1,52 1,49 1,47 1,44 1,43 1,41 1,35 1,33 1,26 1,24 1,07 1,05 0,50 0,00 EU25 DANİMARKA İSVEÇ HOLLANDA FRANSA LETONYA FİNLANDİYA POLONYA SLOVAKYA ALMANYA LÜKSEMBURG İTALYA PORTEKİZ SLOVENYA AVUSTURYA Konut / Elektrik Fiyat Oranı İSPANYA BELÇİKA İRLANDA LİTVANYA ESTONYA MACARİSTAN ÇEK CUMH. MALTA KIBRIS İNGİLTERE TÜRKİYE* YUNANİSTAN AB Ülkeleri Kaynak: Eurostat 7

OECD Ülkelerinde 2005 Yılı Elektrik Fiyatları ( Kaynak : IEA Key World Statistics 2005 ) 16,00 14,00 14,44 Elektrik Fiyatı (cent/kwh) 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 11,42 9,16 8,85 8,82 8,64 8,56 8,03 7,97 7,49 7,18 6,62 6,43 6,34 6,33 6,25 5,89 5,29 5,20 5,10 4,92 4,75 4,46 3,61 3,60 2,00 0,00 İTALYA JAPONYA TÜRKİYE İRLANDA MACARİSTAN PORTEKİZ AVUSTURYA DANİMARKA SLOVAKYA İSVİÇRE ÇEK CUMH. İNGİLTERE ALMANYA FİNLANDİYA POLONYA MEKSİKA YUNANİSTAN İSPANYA ABD YENİ ZELANDA KORE KANADA FRANSA NORVEÇ AVUSTURALYA OECD Ülkeleri OECD Ülkelerinde 2005 Yılı Konut Elektrik Fiyatları ( Kaynak : IEA Key World Statistics 2005 ) 30,00 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 25,73 21,14 17,46 17,26 17,10 16,05 15,97 15,86 14,02 13,49 12,99 12,97 12,59 12,45 11,86 11,44 10,86 10,52 10,15 9,95 9,36 8,70 7,20 6,64 6,20 5,96 5,69 0,00 DANİMARKA HOLLANDA JAPONYA ALMANYA İTALYA PORTEKİZ İRLANDA AVUSTURYA LÜKSEMBURG İSPANYA MACARİSTAN İNGİLTERE FRANSA İSVİÇRE SLOVAKYA Konut Elektrik Fiyatı (cent/kwh) YENİ ZELANDA FİNLANDİYA POLONYA TÜRKİYE YUNANİSTAN ÇEK CUMH. ABD KORE MEKSİKA AVUSTURALYA KANADA NORVEÇ OECD Ülkeleri 8

MEVCUT DURUM - KAÇAKLAR TÜRKİYE GENELİ Kentlerde Kayıp - Kaçak Yüzdesi (2004) Bursa %5.0 Bilecik %5.7 İzmir %7.0 Diyarbakır %61.7 Hakkari %67.1 Şırnak %71.1 Mardin %71.6 YIL KAYIP-KAÇAK KAÇAK 2002 %23.2 2004 %19.6 2005 %17.8 Kentlerde En Yüksek Kayıp - Kaçak Miktarları (2004) Boğaziçi 3.165 TWh %19.3 Şanlıurfa 2.007 TWh %58.3 Diyarbakır 1.810 TWh %61.7 Mardin 1.447 TWh %71.6 25% 23.2% OECD ÜLKELERİ KAYIP-KAÇAK ORANLARI (2002) 20% 18.1% Kayıp-Kaçak Oranı 15% 10% 5% 13.2% 13.1% 12.0% 9.6% 9.1% 9.1% 9.0% 9.0% 8.8% 8.7% 8.3% 8.2% 7.7% 7.6% 7.2% 6.8% 6.7% 6.6% 6.6% 5.7% 5.2% 5.0% 5.0% 4.7% 4.5% 4.0% 3.6% 3.5% 0% TÜRKİYE MEKSİKA MACARİSTAN POLONYA YENİ ZELANDA KANADA ÇEK CUMH. İRLANDA İSPANYA İNGİLTERE NORVEÇ İSVEÇ PORTEKİZ YUNANİSTAN FRANSA AVUSTRALYA İSVİÇRE İTALYA DANİMARKA KORE ABD AVUSTURYA İZLANDA JAPONYA ALMANYA BELÇİKA SLOVAKYA HOLLANDA FİNLANDİYA LÜKSEMBURG 9

NE YAPMALI? DAHA UCUZ ve KALİTELİ ELEKTRİK ARZI İÇİN ATILMASI GEREKEN ADIMLAR 1 2 3 ATILACAK ADIM DAĞITIM ÖZELLEŞ. FİYATLARIN RASYONALİZ. ARZ FAZLASI VE YERLİ KAYNAKLARA YATIRIM HEDEFLENMELİ NE SAĞLAYACAK Kayıp-Kaçak oranları OECD Ülkelerindeki seviyelere indirilerek %10 - %15 Ucuzluk ve ye verilecek elektriğin fiyatları ayarlanarak, sanayinin daha ucuz elektrik alması sağlanacak Nükleer ile Hidrolik, Rüzgar ve Linyit santralları yatırımları da hızlandırılırsa, hem arz fazlası ve hem de ucuz yakıt maliyeti ile elektrik fiyatları düşürülür NE YAPMALI; 1. ADIM TEK TERİMLİ NORMAL TARİFE ye GÖRE NİHAİ TÜKETİCİ FİYATLARI Ocak - Nisan 2006 ❶Dağt. Özel. Dağıtım Şirketleri 12.78 7.99 12.78 Ykr/kWh 7.99 Euro- 11.98 7.49 11.98 Ykr/kWh 7.49 Euro- 11.50 7.19 11.50 Ykr/kWh 7.19 Euro- 10.78 6.74 10.78 Ykr/kWh 6.74 Euro- 10

NE YAPMALI; 2. ADIM TEK TERİMLİ NORMAL TARİFE ye GÖRE NİHAİ TÜKETİCİ FİYATLARI Ocak - Nisan 2006 ❶Dağt. Özel. ❷Fiyat Ras. Dağıtım Şirketleri 12.78 7.99 12.78 Ykr/kWh 7.99 Euro- 11.50 7.19 11.50 Ykr/kWh 7.19 Euro- 13.75 8.59 13.75 Ykr/kWh 8.59 Euro- 11.98 7.49 11.98 Ykr/kWh 7.49 Euro- 10.78 6.74 10.78 Ykr/kWh 6.74 Euro- 8.40 5.25 8.40 Ykr/kWh 5.25 Euro- 12.78 7.99 NE YAPMALI; 3. ADIM TEK TERİMLİ NORMAL TARİFE ye GÖRE NİHAİ TÜKETİCİ FİYATLARI Ocak-Nisan 2006 11.98 7.49 11.50 7.19 12.78 Ykr/kWh 7.99 Euro- 11.50 Ykr/kWh 7.19 Euro- 10.78 6.74 11.98 Ykr/kWh 10.78 Ykr/kWh 7.49 Euro- 6.74 Euro- ❶Dağt. Özel. ❷Fiyat Ras. 13.75 8.59 13.75 Ykr/kWh 8.59 Euro- 8.40 5.25 8.40 Ykr/kWh 5.25 Euro- 13.06 8.16 7.98 4.99 7.98 Ykr/kWh 4.99 Euro- ❸Arz Fazl. Yerli Kaynak 13.06 Ykr/kWh 8.16 Euro- 11

TÜRKİYE DE HİDROELEKTRİK 1993 te Kurulu Güç : 9,682 MW 2003 de Kurulu Güç : 12,579 MW Bu Hızla; DSİ ce Hesaplanan Kapasiteyi ancak 80 Yılda Bizim Hesapladığımız Kapasiteyi ise 150 Yılda Geliştirebiliriz. TEAŞ Verileri ve Elektrik Üretim Planlama Çalışmasına Göre: 1997 de 2010 da 2020 de Yerli Yakıtla Üretim % 33.2 % 24.4 % 18.4 İthal Yakıtla Üretim % 28.3 % 51.0 % 65.0 Hidroelektrik Üretim % 38.5 % 24.6 % 16.6 AB de Toplam Yeşil Enerji % 13.9 % 22.0 % 22.0 29 AĞUSTOS 2006 İTİBARIYLA SU KULLANIM HAKKI ANLAŞMASI ve LİSANS İÇİN HES MÜRACAATLARI DSI ve EIE Kaynaklı Projeler (Tablo 2+Tablo 4) Özel Sektörce Geliştirilen Projeler (Tablo 3) Diğer Özel Sektör HES Lisansları Tüm HES Projeleri Hangi Safhada Adet Kurulu Güç (MW) Üretim (GWh) Toplam Müracaat 241 8.320 32.400 Lisans Değerlendirme 65 2.917 12.004 Lisans Alanlar 32 1.579 6.171 Toplam Müracaat 565 7.670 23.470 Lisans Değerlendirme 98 1.324 3.946 Lisans Alanlar 33 455 1.486 40 1.026 2.417 Genel Toplam 846 17.016 58.287 Lisans Değerlendirme 163 4.240 15.950 Lisans Alanlar 105 3.060 10.074 12

ÇOK MAKSATLI PROJELER YAP-İŞLET MODELİ İLE ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİM TESİSLERİNİN KURULMASI VE İŞLETİLMESİ İLE ENERJİ SATIŞININ DÜZENLENMESİ HAKKINDA KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN KANUN Kabul Tarihi: 1/7/2006 Kanun no: 5539 GEÇİCİ MADDE 4 Çok maksatlı projeler ile bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce İkili İşbirliği Anlaşmaları kapsamında yer alan projeler ve önceki yıllar yatırım programlarında yer alan projeler, lisans alınmasına gerek olmaksızın, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yedi yıl içinde yapılabilir veya yaptırılabilir. Bu projelerin hidroelektrik üretim tesislerinin yapımı aşamasında, elektrik üretim tesisleri, 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu kapsamında faaliyet göstermek üzere özel sektör başvurularına açılır. Dört ay içerisinde başvuru olmaması halinde, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilebilir. ÇOK MAKSATLI PROJELER 3 1 m su Katma Değer enerji 1 sulama 10 içme suyu 100 Çok maksatlı projelerde Özel Sektör yatırımlarının başlayabilmesi için DSİ nin özel sektör görüşünü de dikkate alarak acilen bir Yönetmelik hazırlaması gerekmektedir. 13

AVRUPA ile BAĞLANTI ve YEŞİL ENERJİ DENGESİ Mevcut Bulgaristan Bağlantısı : 1,250 MW (400kV) Planlanan Yunanistan Bağlantısı : 750 MW Bu Bağlantılarla 10-15 15 TWh/Yıl Elektrik İhracatı Yapılabilir. AB ÜLKELERİNİN 2010 YILI YEŞİL ENERJİ AÇIĞI : 200 TWh/Yıl (2020 de 300 TWh/Yıl) TÜRKİYE NİN HENÜZ GELİŞTİREMEDİĞİ HİDROELEKTRİK (YEŞİL) KAPASİTESİ : 150 TWh/Yıl (Ekonomik Değeri 9.0 Milyar Dolar) YEŞİL ENERJİ YATIRIM DENGESİ TÜRKİYE DEKİ BAKİYE HİDROELEKTRİK POTANSİYEL 150 TWh / Yıl TÜRKİYE DEKİ BAKİYE RÜZGAR POTANSİYEL 50 TWh / Yıl BU POTANSİYELİ GELİŞTİRMEK İÇİN GEREKEN KAYNAK 75 MİLYAR DOLAR BAĞLANTI ve KAYNAK TRANSFERİ İÇİN ARAÇLAR UCTE ÜYELİĞİ, AB BAĞLANTISININ KAPASİTESİNİ ARTIRMAK KYOTO PROTOKOLU MEKANİZMALARINDAN YARARLANMAK AB de YEŞİL ENERJİ AÇIĞI 2010 da 200 TWh / Yıl 2020 de 300 TWh / Yıl AVRUPA BİRLİĞİNİN BU AÇIĞI KAPATMAK İÇİN 2010 YILINA KADAR YAPILACAĞINI TAHMİN ETTİĞİ YATIRIM TUTARI 165 MİLYAR EURO 14

CO2 Emisyonlarına na İli lişkin Bazı Teme emel Göstergeler 1990 1997 1999 2000 2001 2002 2003 Toplam CO2 Dünya 20,662 22,587 22,815 23,395 23,684 24,102 24,983 Emisyon. OECD 11,012 12,074 12,163 12,449 12,511 12,554 12,794 (milyon ton) Türkiye 129 181 181 204 188 193 203 CO2/Enerji Dünya 2.37 2.35 2.32 2.33 2.33 2.32 2.36 Arzı (ton OECD 2.44 1.37 2.33 2.35 2.35 2.35 2.37 CO2/tep) Türkiye 2.43 2.54 2.55 2.63 2.59 2.60 2.57 CO2/kişi Dünya 4.0 3.9 3.8 3.9 3.9 3.9 4.0 (ton/kişi) OECD 10.6 11.0 10.9 11.9 11.0 11.0 11.1 Türkiye 2.3 2.8 2.8 3.0 2.7 2.8 2.9 AB ÜLKELERİNDE GERÇEKLEŞEN TOPLAM SERA GAZI SALINIMLARI (Baz Yılın Yüzdesi Olarak) 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2010 AB (15 ülke) 99 97.3 97.8 96.2 96.3 97.6 97.1 92 Belçika 108.4 102.1 105.5 100.9 101.8 101.6 102.1 92.5 Danimarka 130.8 116.9 109.6 105.1 98.2 100.4 99.2 79 Almanya 89.3 86.3 84.3 81.4 81.1 82 81.1 79 Yunanistan 106.7 111.7 116.2 115.6 121.2 126.1 126.5 125 İspanya 108 115.2 118.8 129.1 134.3 133.7 139.4 115 Fransa 102.1 100.7 103.2 99.9 98.8 99.5 98.1 100 Irlanda 110.9 116.1 120 124 127.8 131.1 128.9 113 Italya 101.8 103 105.4 106.4 107.1 109.1 109 93.5 Luksemburg 79.9 73.8 65.1 71 74.8 76.9 84.9 72 Hollanda 110.2 102.6 105.3 100.1 100.4 101.7 100.6 94 Avusturya 106.1 105.6 105.1 102.7 103.4 108.2 108.5 87 Portekiz 111.7 116.8 124.6 137.4 134.6 135.4 141 127 Finlandiya 106.5 105.1 101.8 100.9 97.7 105 106.8 100 İsveç 106.8 100.7 101.7 96.9 93.4 94.5 96.3 104 Birleşik Krallık 94.9 91.7 91.1 86.9 86.8 88 85.1 87.5 ABD 109.1 110.4 110.8 111.8 114.8 112.3 113.1 93 Japonya 109.3 109.8 105.6 107.4 108.1 105.3 107.6 94 15

SONUÇ ve ÖNERİLER Türkiye nin Elektrik Üretim Stratejisinde Birinci Öncelik Dağıtım Özelleştirmelerinin Acilen Gerçekleştirilmesi Olmalıdır., Ticarethane ve Elektrik Fiyatları arasındaki oran, OECD Ülkelerindeki Oranlara Uyarlanmalıdır. Elektrik Üretiminde Öncelik Genel Olarak Yerli Kaynakların, Özellikle de Hidroelektrik Potansiyelin Geliştirilmesi Olmalıdır Türkiye de Hiçbir Teşvik Olmadan da Yapılabilecek Ekonomik Verimlilikte Birçok Hidroelektrik Tesis Vardır. Hidroelektrik Tesislere Yatırım Yapmayı Arzu Eden Özel Teşebbüsün Önündeki İdari ve Bürokratik Engeller Kaldırılmalı, Yatırım İçin Güven Ortamı Yaratılmalıdır. SONUÇ ve ÖNERİLER Çok maksatlı projelerin yatırımlarının bir an önce başlaması için, DSİ özel sektörle işbirliği içerisinde bir yönetmelik hazırlamalıdır. TOBB bu konuda katkı yapmaya hazırdır. AB Ülkelerine Yeşil Enerji İhracatı için İletim ve Dağıtım AB Standartlarına Getirilmeli (UCTE), Avrupa Bağlantılarının Kapasite ve Kalitesi Artırılmalıdır BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesinin Uygulanmasına İlişkin Hazırlanacak Ulusal Bildirim de, Kyoto Protokolu Mekanizmalarından Yararlanabilmek ve Bu Yolla Türkiye nin Hidroelektrik Kapasitesinin Geliştirilmesine Daha Fazla Dış Kaynak ve Dış Finansman Sağlamak En Önemli Hedeflerden Biri Olmalıdır (Bunun İçin Kyoto Protokoluna Taraf Olmak Gerekecektir). 16