Sayaç Okumalarında Mobil Uygulama Kullanımı ve E-Abone Uygulamaları



Benzer belgeler
Sayaç Okumalarında Mobil Uygulama Kullanımı ve E-Abone Uygulamaları

Sayaç Okumalarında Mobil Uygulama Kullanımı ve E-Abone Uygulamaları

Erkut KIRMIZIOĞLU Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

A S T E K AKILLI ŞEBEKELER ELEKTRİK SAYAÇLARI UZAKTAN OKUMA SİSTEMİ SMART GRID SMART ENERGY SYSTEMS FOR PLANET S FUTURE

AB AKADEMİK BİLİŞİM KONFERANSI. 4-6 Şubat 2015 ANADOLU ÜNİVERSİTESİ ESKİŞEHİR

Entegre Elektrik Dağıtım Bilgi Sistemi V2.0 Ahmet DABANLI Genel Müdür Yardımcısı

ABONE YÖNETİM SİSTEMİ MART

PLC (Programlanabilir Kontrol Cihazı) TABANLI SİSTEMLERİN İNTERNET ÜZERİNDEN İZLENMESİ

TÜRK TELEKOM COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ PROJESİ (TTCBS)

ETA Work İLE ETA CEBİNİZDE

Doğal Gaz Akıllı Şebeke Uygulamaları & Sayaç Kalibrasyon Kazanımları. Dr. Cevat ÖZARPA Teknik İşler ve Onarım Müdürü cozarpa@igdas.com.

Taşınabilir Teknolojiler

ARGUS Plus Version ERP Sistemi

NUBİS; Numarataj Şube Müdürlüğü tarafından sunulan; Numarataj belgesi verme işlemleri, Keşif işlemleri, Direk Tabela işlemleri, Numarataj plaka

Yeni Nesil Abone Yönetim Sistemi

BİLGİ TEKNOLOJİLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI. Coğrafi Bilgi Teknolojileri LOREM İPSUM Şubesi Müdürlüğü ANKARA 2015 LOREM İPSUM

InspireIT Abone Yönetim Bilgi Sistemi (AYBS)

BÖLÜM-11 BİLGİ YÖNETİM SİSTEMİ ÇALIŞMALARI 44.DÖNEM ÇALIŞMA RAPORU

UHeM ve Bulut Bilişim

KONUMSAL VERİNİN ELDE EDİLMESİNDE MOBİL CBS OLANAKLARI: GELENEKSEL YÖNTEMLERLE KARŞILAŞTIRMA. Fatih DÖNER

BÖLÜM-11 BİLGİ YÖNETİM SİSTEMİ ÇALIŞMALARI 45.DÖNEM ÇALIŞMA RAPORU

VARLIK YÖNETİMİ ÇÖZÜMÜ AKILLI. KOLAY. ENTEGRE

Sistem kullanıcısına hangi geçiş noktalarında hangi zaman aralıklarında geçebileceği gibi yetki atamaları tanımlanabilir.

Bulut Bilişim. Ege Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Web Servisleri

ZM R KEMALPA A ORGAN ZE SANAY BÖLGES

GEOVISION GROUP ÇÖZÜMLERİ

ArcGIS ile Elektrik Dağıtımı Uygulamaları Eğitimi

Güç Parmaklarınızın Ucunda

SU KALITE SİSTEMİ. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu

Android Telefonlarla Yol Bozukluklarının Takibi: Kitle Kaynaklı Alternatif Çözüm

Sade ve tam ekran masaüstü kullanımının temel çıkış noktası, aranılan özelliğe çabuk erişimi sağlayan yenilikçi kullanıcı deneyimidir.

Farklı Mobil Platformlar Üzerinde Servis Tabanlı Mimari(SOA) Yaklaşımı: Elektronik Uçuş Çantası Vaka Çalışması

Yüksek Öğretimde Mobil Eğitime Geçiş İçin Yol Haritası: Atılım Üniversitesi Örneği

YENİ NESİL IP PBX ÇAĞRI MERKEZİ

Mobil cihazlar insanlar için hayatı kolaylaştırıp; evde, ofiste ya da günlük yaşamda ihtiyaç duyulan her türlü bilgi, içerik ve uygulamaya istenilen

Mobil Cihazlardan Web Servis Sunumu

Sistem Nasıl Çalışıyor: Araç İzleme ve Filo Yönetim Sistemi

CENG 302 Yazılım Mühendisliği Yazılım Mimarisi - Devam. Alper UĞUR

Devletin Kısayolu: e-devlet Kapısı Tuğan AVCIOĞLU e-devlet ve Bilgi Toplumu

TARİHÇE. KOSBİ, 1993 yılında 410 Hektar alanda kuruldu ve sonraki yıllardaki genişlemeler ile 1300 hektara ulaştı.

Şeffaf İnsan Kaynakları. Aktif personel. Etkin yönetici

AKADEMEDYA YAZILIM BİLGİSAYAR EĞİTİM VE DANIŞMANLIK TİC. SAN. LTD. ŞTİ Kocaeli Üniversitesi Yeniköy Teknopark Yerleşkesi Başiskele / Kocaeli Tel Faks

RESTORANINIZDA HIZ VAR, HATA YOK

El Tipi Faturalandırma Bilgisayarları için Hatalı Giriş Önleme Yazılımı Algoritması

Tarih Saat Modül Adı Öğretim Üyesi. 01/05/2018 Salı 3 Bilgisayar Bilimlerine Giriş Doç. Dr. Hacer Karacan

Araş. Gör. Feriştah Dalkılıç Araş. Gör. Yunus Doğan Yard. Doç. Dr. Derya Birant Prof. Dr. R. Alp Kut. İzmir Mobil Seyahat Planlama Sistemi

Coğrafi Bilgi Sistemi Temelli, Mobil Cihaz Entegrasyonu Olan Dağıtım Varlık Bütünlüğü Yönetim Sistemi. Ali Kemal DEMİRCİ Genel Müdür

Yasal Ticaretin Kolaylaştırılmasında e(n)-kolay Yasadışı Ticaretin Önlenmesinde e(n)-zor Gümrük İdaresi

IT-515 E-Devlet ve e-dönüşüm Türk Hava Kurumu Üniversitesi Bilişim Teknolojileri Yüksek Lisans Programı 2014

KoçSistem. İK Uygulaması

Selahattin Esim CEO

Onaylı Ar-ge Projeleri Ve Elektronik Sayaçların Optik Port Aracılığı İle Haberleşmeli Sayaçlara Dönüştürülerek Uzaktan Okunmasına Sağlanması Projesi

Hızlı ve Güvenli Vale Hizmeti

2000 li yıllardan itibaren teknolojinin hızlı gelişiminden belki de en büyük payı alan akıllı telefon ve tabletler gibi kablosuz iletişim olanağı

BİLGİ TEKNOLOJİSİNİN TEMEL KAVRAMLARI. 1-Bilgisayar, donanım ve yazılım kavramları 2-Bilgisayar çeşitleri 3-Bilgisayarlar arsındaki farklılıklar

YUNUS EMRE AKDOĞAN BİLGİ TEKNOLOJİLERİ MÜDÜRLÜĞÜ COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ ŞEFİ

Hızlı ve Güvenli Vale Hizmeti

Restoran, cafe, bar, pastane ve oteller için güvenli ve hızlı işletme sistemi

6. MapInfo Kullanıcılar Konferansı

Bilişim Sistemleri. Modelleme, Analiz ve Tasarım. Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU

Akıllı telefonlar, avuçiçi bilgisayarlar ile taşınabilir (cep) telefonların özelliklerini birleştiren cihazlardır. Akıllı telefonlar kullanıcıların

Bilişim Teknolojilerine Giriş

E-DÖNÜŞÜM ÇÖZÜMLERİ Gelir İdaresi Direk Entegrasyon Sistemi

ELDER Ar-Ge ÇALIŞTAYI 2015 SUNUMU Aydem EDAŞ Elder Ar-Ge Çalıştayı 2015 Sunumu Sayfa 1

Çözümleri KONTROL MERKEZİ. İSBAK A.Ş., İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştirakidir.

Sanal Santral A.Ş. Çözümleri

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI DERS KATALOĞU

CBS de Kocaeli Modeli. Yusuf Ziya DEMİRCİ Harita Y. Mühendisi

Alakart ve Aktivite Rezervasyon

w w w. a n k a r a b t. c o m


Dağıtım Sistemlerinde Sayaç Otomasyonu

Lojistik Bilgi Teknolojileri ÖĞR. GÖR. MUSTAFA ÇETİNKAYA

Alçak Gerilim PV Sistemler için Akıllı Şebeke Kontrolcüsü

Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Bilgi Portalı Android Uygulaması

ESRI Türkiye Konferansı BULUT BİLİŞİM İLE TURİZM HARİTALARININ YAYIMLANMASI: TRABZON İLİ ÖRNEĞİ

FIRAT ÜNİVERSİTESİ SMS - WAP OTOMASYONU UNIVERSITY OF FIRAT SMS - WAP OUTOMASION

STRATEJİK PLAN, AMAÇ, HEDEF VE FAALİYET TABLOSU

Nagios XI Günümüzün talep gören kurumsal gereksinimleri için en güçlü BT altyapısı gözetim ve uyarı çözümüdür.

Yaşanmış Tecrübe Paylaşımı Önce Test Et Sonra Kodla XP Pratiği

CEO - Yönetim Raporlama Sistemi

Elbistan Meslek Yüksek Okulu Güz Yarıyılı

Yaratıcı Sistemler, Akılcı Çözümler. Nubis

ARiL Veri Yönetim Platformu Gizlilik Politikası

08225 AĞ TEMELLERĠ. Elbistan Meslek Yüksek Okulu GÜZ Yarıyılı. Öğr. Gör. Murat KEÇECĠOĞLU. 20 EKi Salı, Çarşamba

LOGO İş Zekası çözümü ile kurumsal raporlama ve analizler. Cem Yılmaz Genel Müdür LOGOBI Yazılım

ServisCell Okul Servisi Çağrı ve Bilgilendirme Sistemi Nedir?

2023 ve Ötesi KAMU VERİSİ KULLANILARAK GELİŞTİRİLEN AKILLI UYGULAMALAR

HASTA TAKİP SİSTEMLERİNDE RFID UYGULAMASI

S.O.S Günışığı Lojistik Saha Operasyon Sistemi

Hoşgeldiniz DİBBYS. Yeni Özellikler ve Faydaları

OpenScape 4000 V7. Kurumsal Çözümler Her Zaman Fark Yaratır Ocak 2014

Akıllı Ortamlarda Sensör Kontrolüne Etmen Tabanlı Bir Yaklaşım: Bir Jadex Uygulaması

EDM Bilişim 2010 yılında kurulmuş olup,

Transkript:

Sayaç Okumalarında Mobil Uygulama Kullanımı ve E-Abone Uygulamaları Derya Birant 1, Gözde Bakırlı 2, Dilşah Çetin 2, Erol Mutlu 2, Levent Denktaş 2, Alp Kut 1 1 Dokuz Eylül Üniversitesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, İzmir 2 Olgu Bilgisayar Sistemleri, İzmir derya@cs.deu.edu.tr, gozde.bakirli@olgu.com.tr, dilsah.cetin@olgu.com.tr, erol.mutlu@olgu.com.tr, levent.denktas@olgu.com.tr, alp@cs.deu.edu.tr Özet: Su, doğalgaz ve elektrik dağıtım kurumları, sahada çalışan personelleri ile belirli periyotlarla sayaç okuma işlemi yaparak abonelerinin tüketim miktarlarını belirlemektedir. Mevcut abone yönetim sistemlerinde, sayaç okuma hizmetlerinde saha ekipleri tarafından el terminalleri kullanılmaktadır. Bu çalışmada, sayaç okuma işlemlerinde el terminalleri yerine yeni mobil cihazların (akıllı cep telefonu, tablet vb.) kullanılması önerilmektedir. Geliştirilen sayaç okuma mobil uygulaması ve E-Abone web, mobil web ve kiosk uygulamaları sunulmaktadır. Önerilen sistemin mimari yapısı verilmekte ve otomasyon sisteminin geliştirilmesi için gerekli teknik bilgiler anlatılmaktadır. Mevcut sistem ile önerilen sistem karşılaştırılmakta ve yeni sistemin sağlayacağı avantajlar belirtilmektedir. Anahtar Sözcükler: Mobil Uygulamalar, Sayaç Okuma, Su ve Doğal Gaz Dağıtım, E-Devlet, İnternet Üzerinden Abone İşlemleri. Abstract: Water, gas and electricity distribution agencies determine the amount that their subscribers consume in certain periods, via meter reading process that is done with staff working in the field. In the existing subscriber management systems, handheld terminals are used by meter readers. In this study, the usage of new mobile devices (smart phone, tablet, etc.) is recommended for the meter reading process, instead of the usage of handheld terminals. Developed mobile application for meter reading and E-Subscriber web, mobile web and kiosk applications are presented. The architecture of proposed system is given and technical information necessary for the development of the system is described. The proposed system is compared with the current system and the advantages of the new system are explained. 1. Giriş Günlük yaşantımızda; su, doğalgaz ve elektrik önemli yer tutmakta, dağıtım kuruluşlarına abone olunarak ev ve işyerlerinde kullanılmaktadır. Abonelerin tüketim miktarlarının belirlenebilmesi için kullanılan sayaçlar belirli zaman aralıklarında dağıtım kuruluşuna ait görevliler tarafından okunmakta ve iki okuma işlemi arasında harcanan miktara göre faturalandırma işlemi sayaç mekanında gerçekleştirilmektedir. Mevcut Abone Yönetim Sistemlerinde, sayaç okuma hizmetlerinde saha ekipleri tarafından el terminalleri kullanılmaktadır. El terminalleri, çeşitli programları kullanarak sahadan veri toplamayı sağlayan taşınabilir mobil cihazlardır. El terminallerinin kullanım amacı online veya offline bilgi transferidir. Sayaç okuma için görevlendirilen personelin el terminali kullanmasında bazı zorluklar ve problemler yaşanabilmektedir. Bu zorluklar,

el terminalinin teknik yapısına bağlı olarak farklılık göstermektedir. Ama genel olarak gözlemlenen zorlukların başında; ekranlarının küçük olması, yavaş işlem yapması, ağır olması, kalem kullanma gereksinimi, konum bilgisi alınmaması, şarj süresinin az olması, fotoğraf çekmemesi ve pahalı olması gelmektedir. Bu bildiride, sayaç okuma işlemlerinde el terminalleri yerine yeni mobil cihazların (akıllı cep telefonu, tablet vb.) kullanılması önerilmektedir. Yeni nesil teknolojilerin kullanılmasıyla geliştirilen sayaç okuma mobil uygulaması ve E-Abone uygulamaları sunulmakta, önerilen sistemin mimari yapısı verilmekte ve otomasyon sisteminin geliştirilmesi için gerekli teknik bilgiler anlatılmaktadır. Mevcut sistem ile önerilen sistem karşılaştırılmakta ve yeni sistemin sağlayacağı avantajlar belirtilmektedir. Bildirinin ikinci bölümünde, sayaç okuma teknolojileri ve geliştirilen yazılımlar konusunda daha önce yapılmış çalışmalar ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, mobil uygulamalar konusunda temel kavramlar ve teknik bilgiler verilmektedir. Dördüncü bölümde, yeni önerilen sistem ve mimari altyapı anlatılırken, beşinci bölümde geliştirilen mobil uygulama tanıtılmakta, altıncı bölümde ise internet üzerinden gerçekleştirilen abone işlemlerinden bahsedilmektedir. Yedinci bölümde, mevcut sistem ile önerilen sistem karşılaştırmış, sekizinci bölümde sonuçlar değerlendirilmiş, önerilerde bulunulmuş ve ileriki çalışmalar hakkında bilgi verilmiştir. 2. Önceki Çalışmalar Su, doğal gaz ve elektrik şebekelerinde tam otomasyona geçme çalışmaları uzun yıllardan beri adım-adım yürütülmektedir. Ülkemizin 2023 stratejik vizyonu doğrultusunda akıllı şebekeye geçilmesi için öneriler sunulmakta [1], şebekedeki teknik kayıpları ve usulsüz enerji kullanımlarını anlık olarak tespit etmeye yönelik yöntemler önerilmektedir [2]. Ancak devlet yönetimi seviyesinde gelecekteki hedefler tamamlanıncaya, gerekli altyapı çalışmaları yapılıncaya ve uygulanabilir hale gelinceye kadar, yazılımların şu anki günümüz altyapısına ve takılı sayaç teknolojisine uygun geliştirilmesi gerekmektedir. Bu bildiride, mevcut su ve doğal gaz sistemlerine uygun bir çözüm önerilmektedir. Otomatik Sayaç Okuma (AMR) sistemlerinin sağlayacağı avantajlar belirtilmiş [3], bazı pilot çalışmalar yapılmaya başlanmıştır [4]. İlk aşamada çalışmalar; sadece sayaçların otomatik olarak okunması yönünde yapılmış, daha sonrasında ise, sayaç okumaya bazı yeni yan fonksiyonlar (sayaçların açılması / kapatılması gibi) eklenerek sayaç yönetimi sağlanmaya çalışılmıştır [5]. Mobil Uzaktan Sayaç Okuma Sistemlerinde, içerisine bilgisayar destekli sistem yerleştirilmiş motorlu aracın mahallede dolaşmasıyla veya saha elemanlarının kullandıkları el terminalleri ile Radyo Frekansı kullanılarak okuma işlemi yapılabilmektedir. GPRS ile Uzaktan Sayaç Okuma Sistemlerinde ise, sayaçlardan otomatik olarak okunan bilgiler GPRS aracılığıyla iletilir ve idareler tarafından kayıt altına alındıktan sonra tüketim miktarlarına göre faturalandırma yapılır. Uzaktan sayaç okuma sistemlerinde kullanılabilecek iletişim ağ alternatifleri dört ana grup olarak belirlenmiştir, bunlar: (i) Enerji hatları üzerinden iletişim, (ii) Telefon hatları üzerinden iletişim (PSTN, ISDN, ADSL), (iii) Özel kablosuz veri ağları (Radyo Frekanslı Dalgalar, Bluetooth, ZigBee, Wireless LAN) ve (iv) Halka açık kablosuz veri iletişim ağlarıdır (GSM, Mobitex, LEO uyduları, ISM bandı) [3][5]. Otomatik sayaç okuma sistemlerinde çeşitli problemlerle (sayaçların tümüne ulaşılamaması, hatalı okumaların olabilmesi, enerji tüketimi, altyapı eksikliği, güvenlik, maliyet vb.) karşılaşılmaktadır. Tüm bu problemlerin aşılması, ülkemizdeki tüm takılı sayaçların çözüme uygun yenilenmesi ve altyapının uygun hale getirilmesi zaman alacaktır. Bu bildirideki çalışmada ise, mevcut su ve doğal gaz sistemlerine uygun bir çözüm geliştirilmekte, hemen

kullanılmaya başlanabilecek bir mobil uygulama önerilmektedir. Libati ve Makombo, faturalandırma amaçlı su sayaçlarını okuyan kişilere yardımcı olmaya yönelik web tabanlı bir uygulama geliştirmiştir ve bu uygulama ile kağıt tabanlı formların kullanılma ihtiyacını ortadan kaldırmayı önermektedir. Ayrıca yöneticiler için geliştirdikleri masaüstü uygulaması ile sayaç okuyacak personeli ekleme, yürüyüş yolları belirleme gibi işlemleri yapabildiklerini belirtmişlerdir [6]. Bazı doğalgaz dağıtım şirketleri, sayaç okuma ve faturalandırma işlemlerini, coğrafi verilerin analiz edilmesi ile belirlenen güzergahlar / rotalar doğrultusunda yapabilmektedir [7]. Yerinde sayaç okuma ve faturalandırma işlemlerinde, nadiren de olsa, sayaç okuma ve veri girişi sürecinde personel hata yapabilmektedir. Personelin yapabileceği hataları algılayıp uyarı sinyali verebilen bir algoritma geliştirilmiştir [8]. Geliştirilen yönteme göre, eğer sayaçtaki değer, abonenin genel kullanım tarzından çok farklıysa, yani istatistiksel olarak belli bir güvenirlik aralığında (ortalama aylık tüketim değerleri ve bu değerlerin standart sapma değerine göre 1 Sigma (%65) ve 2 Sigma (%95) aralığında) değilse uyarı verilmektedir. Bazı çalışmalarda ise, sayaç okuyanların kullanmasına yönelik mobil uygulama geliştirildiği görülmüş, bu uygulama ile mobil cihazın sayaç üzerine tutulmasıyla resim çekilmesi, Görüntü İşleme ile resmin önişlemden geçirilmesi, özellik çıkarımının yapılması ve ardından Optik Karakter Tanıma (OCR) ile sayaçta yazan değerin çıkartılması sağlanmıştır [9][10][11][12]. Ayrıca Bluetooth modülü ile Android mobil uygulamasına ulaşılmasını ve elektrik güç yedek ölçer yönetiminin yapılmasını sağlayan çalışmalar da bulunmaktadır [13]. Bazı çalışmalarda da ön ödemeli akıllı sayaç sistemlerinin tasarlanmasına ilişkin bilgiler sunulmuştur [14]. Bu bildiride önerilen sistem, tüm bu mevcut çalışmalardan farklı teknik özellikler içermektedir. 3. Mobil Uygulamalar Mobil uygulamalar; günümüzde yaygın olarak kullanılan akıllı telefonlar, tablet bilgisayar gibi mobil cihazlarda çalışması için tasarlanmış yazılımlardır. Günümüz internet altyapısı ve 3G teknolojileri, mobil uygulamalar kullanabilmek için yeterli seviyeye ulaşmış ve bu sayede gün geçtikçe artan sayıda mobil uygulamalar geliştirilmeye başlanmıştır. Mobil uygulamaların başlıca avantajları: her zaman her yerde kullanılabilmesi, insanlarla kolayca iletişim sağlanması, hızlı çalışması ve ekonomik olması, kağıtsız ortama geçilip verilerin kolayca saklanabilmesi, konum bilgisi alma / fotoğraf ekleme gibi özelliklerden faydalanılabilmesidir. Mobil uygulamaların tüm bu avantajlarından sayaç okuma işlemlerinde de yararlanabilmek için bu çalışmada yeni bir sistem önerilmektedir. Günümüzde mevcut olan ve yakın gelecekte de var olmaları muhtemel başlıca mobil işletim sistemleri Android, ios ve Windows Phone'dur. Bu çalışmada, ülkemizde en yaygın kullanıma sahip olması nedeniyle Android mobil uygulama geliştirilmiştir. Yakın gelecekte, el terminalleri yerine artık perakendede her türlü işlemin akıllı cep telefonları ve tablet bilgisayarlarla yapılacağı öngörülmektedir. Bu nedenle, bu bildiride, personelin sahada sayaç okuması işlemlerinde de yeni nesil mobil uygulamaların kullanılması önerilmektedir. 4. Yeni Nesil Sayaç Okuma Sistemi Bu bildiride, sayaç okuma işlemlerinde el terminalleri yerine yeni nesil mobil cihazların (akıllı cep telefonu, tablet vb.) kullanıldığı ve abonelerin çeşitli işlemlerini internet üzerinden gerçekleştirebildiği bir sistem önerilmektedir.

Mimari Yapı Bazı çalışmalarda akıllı sayaç sistemlerinin geliştirilmesine yönelik çeşitli mimari yapılar önerilmiştir [15][16][17]. Ancak bu çalışmada geliştirilen mimari yapı, servis odaklı ve özel bulut bilişim modeline uygun olduğu için önceki çalışmalardan farklıdır. Şekil 1 de, bu bildiride önerilen sistemin mimari yapısı sunulmaktadır. Mimari yapı; servislerin kullanıldığı, özel bulut bilişim teknolojisine dayalı ve çok katmanlı olarak tasarlanmıştır. Bulut tabanlı sistem olması ucuz, performansı yüksek, erişim kolaylığı olan, yazılım güncelleme kolaylığı içeren ve güvenli bir çözümün sağlanmasını, kaynakların ihtiyaç olduğu kadar arttırılabilmesini destekleyecektir. Mimaride belirlenmiş olan katmanlar: Uygulama Katmanı, Servis Katmanı, İş Mantığı Katmanı, Veri Erişim Katmanı ve Veri Katmanıdır. Aboneler akıllı telefon, PC, tablet ve dizüstü bilgisayar kullanarak abonelikle ilgili işlemlerini internet ortamından gerçekleştirebilmektedir. Saha çalışanı Android işletim sistemi yüklü mobil cihaz ile sayaç okuma işlemlerini yapabilmekte, abonenin ödemesi gereken tutar otomatik ve offline olarak hesaplanmakta, fatura oluşturulmakta ve veriler ilgili kuruma aktarılabilmektedir. Şekil 1. Sistemin mimari yapısı Saha çalışanlarının kullanımı için geliştirilen Android mobil uygulaması ile toplanan tüketim verileri, su / doğal gaz / elektrik dağıtım işletmesinin veritabanında saklanmaktadır. Tahakkuk İşlemleri ile tüketim miktarlarına göre fatura oluşturulmakta, abonelerden Tahsilat İşlemleri gerçekleştirilmekte, Gelir Takibi yapılmakta ve gerektiği durumlarda da İcra İşlemleri başlatılabilmektedir (Şekil 2). Şekil 2. Abone Yönetim Sisteminin temel faaliyetleri 5. Sayaç Okuma Mobil Uygulaması Proje kapsamında, Android Yazılım Geliştirme Kiti (SDK) kullanılarak, sayaç okuma işlemlerini gerçekleştirebilmeye yönelik Android mobil uygulama geliştirilmiştir. Sayaç okuma işleminden önce aboneyle ilgili bilgiler (abone sicil numarası, son endeks, sayaç durumu, tesisat bilgisi gibi) geliştirilen HTTP servislerinden alınır. Bu bilgilerle birlikte ücret tarife bilgileri de gönderilir, bu sayede sahadaki kişi bina içerisindeyken, internetin olmadığı yerlerde, sadece son endeks ve ek tüketim bilgisini girerek ücreti hesaplayabilmekte, geçici lokal veritabanını kullanarak ihbarnameyi oluşturup çıktısını alıp aboneye iletebilmektedir. Daha sonra bağlantı sağlandığında ihbarname bilgileri sunucudaki servise iletilerek kaydedilmekte ve tahakkuk işlemi yapılmaktadır. Uygulamaya ilişkin birkaç ekran görüntüsü Şekil 3 te verilmektedir. Tüketim bilgisine göre ücret hesaplanırken farklı tarifeler ve hesaplama türleri uygulanmaktadır. Ücret hesaplamasını abonelik türü, kullanım miktarı, KDV nin dahil olup olmaması, hesaplama türü gibi

parametreler etkilemektedir. Tüm bu hesaplamalar servis kısmında gerçekleştirilip, sahadaki çalışana iletilmekte, böylece offline kullanım sağlanmaktadır. Geliştirilen mobil uygulama ile çeşitli kriterlere göre arama yapılabilmekte, görsel olarak grafikler sunulabilmekte, gerektiği durumlarda kanıt olması açısından fotoğraf çekilebilmekte ve harita üzerinde veriler gösterilebilmektedir. Ayrıca GPS konum bilgisi alınabilmekte, ekibin adreste bulunduğunu doğrulama işlemleri (böylece doğru endeks okunması) sağlanabilmektedir. ortamdan (ev, ofis, tatil mekânı vb.) internet üzerinden güncel fatura bilgilerine ulaşabilmekte, ödeme yapabilmekte, geçmiş ve anlık bilgilerini görebilmekte ve çeşitli isteklerde / bildirimlerde (şikayet, arıza bildirimi vb.) bulunabilmektedir. Hizmet sektöründe çalışan kurum ve kuruluşlar için, müşterilerinin işlerini kolay gerçekleştirilebilmesi müşteri memnuniyeti açısından büyük öneme sahiptir. E-Abone uygulamaları; su, doğalgaz ve elektrik dağıtım sektöründe kurum ile abone arasındaki iş ve sosyal işbirliğini geliştirebilecektir. Kurumlar için abonelerin ödemelerini düzenli yapması önemli bir konudur ve kurumun gelirlerinin arttırılabilmesi için önemli bir gereksinimdir. Bu çalışmada önerilen sistem ile tahsilatların daha hızlı ve düzenli yapılabilmesi mümkün olabilecektir. Şekil 4 de aboneler için sunulabilecek tahsilat seçenekleri gösterilmektedir. Aboneler; PTT banka veya kurum veznesine giderek fatura ödemesi yapabileceği gibi, kiosk, web veya mobil web uygulamalarıyla da internet üzerinden ödeme yapabilmektedir. Şekil 3. Sayaç okuma mobil uygulaması ekran görüntüleri 6. Internet Üzerinden Abone İşlemleri Bildiride önerilen sistem ayrıca E-Abone web, mobil web ve kiosk uygulamalarını içermektedir. Bu uygulamalar sayesinde aboneler kuruma gitmeden herhangi bir Şekil 4. E-Abone tahsilat seçenekleri Çalışmada, E-Abone uygulamaları; Visual Studio platformunda, C# ve javascript dilleri ile, DB2 veritabanı bağlantılı olarak, HTTP servisleri kullanılarak geliştirilmiştir. Kullanıcı dostu olan ve güzel görünümlü arayüzler Telerik Kendo bileşenleri ve

HTML5 teknolojisi kullanılarak oluşturulmuştur. mobil cihazların kullanılmasının daha avantajlı olacağı görülmektedir. Çalışmada sunulan E-Abone uygulamaları, hem ön ödemeli kartlı hem de standart sayaç uygulamalarına uygun yapıda geliştirilmiştir. 7. Deneysel Çalışmalar ve Karşılaştırmalar Çalışmada geliştirilen uygulamalar gerçek verilerle pilot çalışmalar yapılarak test edilmiştir. Deneysel çalışmalar, mevcut sisteme göre daha etkin bir çözümün geliştirildiğini ortaya koymaktadır. Fiyat Ağırlık İşlemci Hızı El Terminalleri 3G özellikli el terminalleri 3000-4500 TL civarındadır. Bazı büyük el terminalleri genelde 500-600 gr. olmaktadır. Orta düzey bir el terminalinin işlemci hızı 624 MHZ dir. Mobil Cihazlar Android işletim sistemli mobil cihazlar 400-500 TL civarındadır. Mobil cihazların ağırlığı genellikle 100-130 gr. olmaktadır. Mobil cihazlar 1900 MHZ ve üzerinde olabilmektedir. Çalışmada sağlanmış olan başlıca avantajlar: Bilgi teknolojilerindeki gelişen/değişen ihtiyaçların karşılanması Abonelerin işlemlerini daha kolay yapabilmesi, böylece abone memnuniyetinin arttırılması Bulut tabanlı sistem gereksiniminin karşılanması, böylece kurumların maliyetlerinin azalabilmesi Hızlı ve düzenli tahsilat yapılabilmesi, böylece kurumun gelir durumunun artabilmesi Mevcut sistemlere göre ekstra özellikler önermesi Faklı cihaz (web, mobil, kiosk) desteği Saha ekiplerinin daha etkin çalışabilmesi Mevcut sayaç altyapısına ve hem ön ödemeli (kartlı) hem de kontrollü sayaç uygulamalarına uygun yapıda olması El terminalleri yerine yeni mobil cihazların kullanılabilmesi Yeni bilişim teknolojilerinin sektörde kullanılabilmesi Yazılımın yurt içinde üretilmesi Gelecek projelere altyapı oluşturulması Servis bazlı çözümler içermesi E-devlet uygulamaları ile uyumlu olunmasıdır. Tüm bu kazanımlar daha çağdaş kentler oluşturulmasına katkı sağlayacaktır. Tablo 1'de mevcut sayaç okuma sistemlerinde kullanılan el terminalleri ile bu bildiride kullanılması önerilen mobil cihazlar karşılaştırılmaktadır. Araştırmalar sonucu elde edilen karşılaştırma sonuçlarına göre Ekran Boyutu Konum Bilgisi Kullanım Şekli Navigasyon Ekran boyutlarının büyüklüğü fazla olmamaktadır. Konum bilgisi ekstra maliyet ile sağlanabilmektedir Genellikle kalem ile kullanılmaktadır. Yeni nesil işletim sistemlerini desteklemediği için navigasyon yazılımı yüklemek zordur. Büyük ekranlı mobil cihazlar mevcuttur. Konum bilgisi kullanım desteği bulunmaktadır. Parmakla dokunulması daha pratik bir kullanım sağlamaktadır. Mobil cihazlar üzerindeki navigasyon ile saha ekibinin adrese daha kolay gidebilmesi mümkün olabilecektir. Tablo 1. Sayaç okuma işlemlerinde el terminalleri ile mobil cihazların karşılaştırılması Çalışmada önerilen sistemle; daha büyük ekranlı, ucuz, hafif, taşınması kolay, hızlı, konum bilgisinin alınabildiği, kalem yerine parmakla dokunulabilen, şarj süresi daha iyi olan, kanıt için resim çekilebilen bir cihazın saha hizmetlerinde kullanılacak olması çok büyük kolaylık sağlayacaktır. Bu çalışma ile yeni bilişim teknolojilerinin (bulut bilişim, Android mobil uygulama, Servis Odaklı Mimari, harita, HTML5 vb.) su, doğalgaz ve elektrik dağıtım sektöründe kullanılması sağlanmaktadır. 8. Sonuçlar ve Gelecek Çalışmalar Bu çalışmada, su, doğalgaz ve elektrik dağıtım sektöründeki sayaç okuma işlemlerine yönelik yeni bir sistem

önerilmekte, el terminalleri yerine yeni mobil cihazların kullanılması tavsiye edilmekte, E- Abone uygulamaları sunulmakta, önerilen sistemin mimari yapısı ve geliştirilmesi için gerekli teknik bilgiler anlatılmaktadır. Gelecek çalışma olarak sisteme "Süreç Yönetimi" eklenmesi planlanmaktadır. Süreç yönetimi ile abone faaliyetleri ile ilgili iş emirlerinin oluşturulması, görevlerin atanması, süreçlerin anlık olarak izlenmesi (başlatılma, onaylanma, tamamlanma vb.) sağlanabilecektir. Böylece kurumların süreçlerini bir iş akış mantığı ile sürdürmesine, anlık olarak izlemesine, süreçlerini analiz etmesine ve iyileştirmesine olanak tanınacak, sonuç olarak da müşteri memnuniyetinin arttırılması sağlanabilecektir. İş emirleri; sayaç okuma, açma, kapama, arıza gibi nedenlerden dolayı başlatılabilecektir. Android mobil uygulaması ile personel kendilerine atanmış olan görevleri görebilecek ve gereğini yaptıktan sonra bunu mobil cihazda tamamlandı olarak işaretleyecektir. Süreç yönetimiyle, saha ekiplerinin mevcut iş emirlerinin izlenmesi, görevlerinin bunlara uygun atanması, acil durumlarda hızlı bir şekilde adrese sevk edilmesi, gerçekten adreste bulunduğunun teyit edilmesi mümkün olabilecektir. Gelecek çalışma olarak sisteme, Karar Destek modülünün eklenmesi de planlanmaktadır. Bu modül ile abone bilgilerini profilleme, tüketim alışkanlıklarını, abonelerin ödeme durumlarını ve kuruluşun gelir durumlarını analiz etme gibi veri madenciliği çalışmaları yapılacak, karar verme süreçlerinin kolaylaştırılması sağlanabilecektir. Abonelik faaliyetleri ile ilgili büyük veri yığınlarındaki gizli olan örüntüler, ilişkiler, değişimler, düzensizlikler ve kurallar keşfedilebilecektir. Bu çalışma sayesinde elektrik, su ve doğal gaz kurumları, karar verme süreçlerini daha akılcı, doğru ve hızlı yapabileceklerdir. 9. Teşekkürler Bu bildiri, TÜBİTAK TEYDEB tarafından desteklenen 7130729 nolu proje kapsamında elde edilen bilgilerden yararlanarak, üniversite - sanayi işbirliği ile hazırlanmıştır. Kaynaklar [1] Kırmızıoğlu, E., 'Ülkemizin 2023 Stratejik Vizyonu Doğrultusunda Akıllı Şebekeye Geçilmesi için Öneriler', İkinci Uluslararası İstanbul Akıllı Şebekeler Kongre ve Fuarı, 8-9 Mayıs 2014, pp 143-147. [2] Bayındır, R., Demirtaş, K., 'Smart Grids: Applications of Electronic Meters', Journal of Polytechnic, vol. 17, no 2, 2014, pp 75-82. [3] Erkal, B., 'Automatic Meter Reading (AMR) Systems and Their Applications in Distribution Systems', 5th International Advanced Technologies Symposium, 2009, pp 711-714. [4] Özdemir A.T., Danışman K., 'GPRS Üzerinden Web Tabanlı Bölgesel Enerji Takip Sistemi', III. Otomasyon Sempozyumu ve Sergisi, 2005, pp 63-67. [5] Usta, Ö., Sonsuz, K., Ekşi, S., 'Akıllı Sayaç Okunma Sistemleri için Alternatif İletişim Ağlarının Değerlendirilmesi', Elektrik - Elektronik - Bilgisayar ve Biyomedikal Mühendisliği 13. Ulusal Kongresi ve Fuarı, 2009. [6] Libati, H.M., Makombo, B., 'A Web Based Water Utility Service Assistant', Proceedings of the 17th World Multi- Conference on Systemics, Cybernetics and Informatics (WMSCI 2013), vol. 2, 2013, pp 229-233. [7] Bilgen, S.G., 'İzmir Doğalgaz Bilgi Paylaşım ve Yönetim Sistemi (NGISS)', TMMOB Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi, 2009. [8] Kul, R.H., 'El Tipi Faturalandırma Bilgisayarları için Hatalı Giriş Önleme Yazılımı Algoritması', Akademik Bilişim 2008, pp 707-713.

[9] Dayama, R., Chatla, A., Shaikh, H., Kulkarni, M., 'Android Based Meter Reading Using OCR', International Journal of Computer Science and Mobile Computing, vol.3, issue.3, 2014, pp 536-539. [10] Gindi, S.A., Ahmed, A.M.S., Ahmed, A.A.S, Shoeb, S.A., 'Smart Metering', International Journal of Computer Science Trends and Technology, vol. 2, issue 2, 2014, pp 16-19. [11] Rathnayaka, M.R.M.S.B., Jayasinghe, I.D.S., EnitJayanth, Swarnajith, S.I., Manamendra, M.A.S.C., Wimalaratne G., 'Mobile Based Electricity Billing System (MoBEBIS)', International Journal of Scientific and Research Publications, vol. 3, issue 4, 2013. [12] Thara, M.K., Suresh, M., Sheela, L., 'Android based Measurement System with Optical Character Recognition', Automation and Autonomous System, vol. 4, no 5, 2012, pp 194-202. [13] Rodelas, N.C., Guia, A.D., Rosario, A.P.D., 'Electric Power Substitute Meter Management via Mobile Application', Asia Pacific Journal of Multidisciplinary Research, vol. 2, no. 5, 2014, pp 132-137. [14] Coaster, M., 'Smart Metering Implementation Programme: Statement of Design Requirements', Ofgem E-Serve Supporting Document, 2010. [15] Djukic Petromanjanc, L., Momcilovic, O., Scepanovic, I., 'Suggested Architecture of Smart Metering System', Proceedings of The Romanian Academy, series A, vol. 13, number 3/2012, pp 278-285. [16] Tram, H., 'Technical and Operation Considerations in Using Smart metering for Outage Management', IEEE Transmission and Distribution Conference and Exposition, 2008, pp 1-3. [17] Vukmirovic, S., Lukovic, S., Erdeljan, A., Kulıc, F., 'A Smart metering Architecture as a step towards Smart Grid realization', IEEE Energy Conference EnergyCon, 2010, pp 2307-2311.