İHRACATTA KDV DESTEĞİ 22.12.2004 Swiss Otel - İstanbul PwC
İhracatçılara KDV Yönünden Sağlanan Kolaylıklar KDV istisnası Tecil -Terkin uygulaması İhraç kaydıyla mal teslimi Dahilde işleme ve geçici kabul rejimleri kapsamında mal teslimi KDV iade ve mahsup imkanı 2
İHRAÇ KAYDIYLA MAL TESLİMİ Swiss Otel İstanbul 14.05.2004 PwC
Tecil-Terkin Uygulaması Uygulama; a) KDVK nun 11/1-c maddesi uyarınca, ihraç edilmek üzere imalatçılar tarafından teslim edilen mamüller b) KDVK nun Geçici 17. Maddesi uyarınca, dahilde işleme ve geçici kabul rejimleri kapsamında ihraç edilecek malların üretiminde kullanılacak maddelerin, teslimlerinde olmak üzere iki grupta sınıflandırılabilir. 4
İhraç Kaydıyla Mal Teslimi Düzenleme KDVK nun 11/1-c maddesinde yapılmıştır. İmalatçılar tarafından teslim edilen mallarla ilgili hesaplanan KDV ihracatçılar tarafından ödenmez Ancak hesaplanan vergi satıcı tarafından ilgili dönem beyannamesinde beyan edilecek ve vergi dairesi tarafından tecil edilecektir Malların ihracatçıya tesliminden itibaren 3 ay içinde ihracatçı tarafından ihraç edilmesi gerekli, tecil edilen KDV terkin edilir İhracatçı 3 ay içinde ihraç edemez ise tecil edilen KDV gecikme zammıyla tahsil edilir(4342 sayılı kanunla değişen hali). Mücbir sebep halinde tecil faizi hesaplanır. 15 gün içinde başvurulması halinde bakanlığın onayla 3 aylık ek süre verilir. 5
Tecil Terkin Uygulamasından Yararlanacaklar İmalatçılar İmalatçı Olmayanlar Diş Ticaret Sermaye Şirketleri ve Sektörel Dış Ticaret Sermaye Şirketlerine ihraç kaydıyla mal teslim edenler Özel Finans Kurumları DİİB ve Geç.Kab. izin belgelerine sahip olanların DTSŞ veya SDTSŞ ne mal teslimi 6
İmalatçının Tanımı Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca yapılan tanıma göre imalatçının; Sanayi siciline kayıtlı ve sanayi sicil belgesini haiz olması, Sanayi Odası, Ticaret Odası ve Esnaf ve Sanatkar Derneklerine kayıtlı bulunması, İmalat işinde en az 5 işçi çalıştırması, Sanayi sicil belgesinde yer alan üretim konusunda gerekli araç parkına sahip olması, 7
Henüz Sanayi Sicil Belgesi Verilmemiş Olanlar Sanayi ve Ticaret Bakanlığına başvuran ve bu Bakanlıktan söz konusu belgenin verileceğine ilişkin olumlu görüş alanlar da, sanayi sicil belgesi verilmesi beklenilmeden tecil - terkin uygulamasından yararlandırılabilecektir. 8
Fason imalat -I Bu şartları topluca taşıyan imalatçıların kendi üretimine ilave olarak aynı zamanda fason imalat da yaptırmaları halinde, a) Fason imalatı sadece, sanayi sicil belgesinde yazılı üretim dallarında yaptırmaları, b) Fason olarak yaptırılan imalatta işin riskini ve organizasyonu üstlenmeleri, c) Fason olarak imal ettirilen mallarla ilgili ham madde ve yardımcı maddeleri temin etmeleri, gerekmektedir. 9
Fason İmalat -II İşletme organizasyonunu ve işin riskini üstlenerek, ihraç edilen nihai ürünün imalat safhalarının bir bölümünü fason ücreti ödeyerek başka firmalara yaptırılması Kapasite yetersizliği nedeniyle üretim konusu malların bir bölümünü, kendi üretimine ilave olarak işletme Organizasyonunu ve İşin Riskini Üstlenerek, fason ücreti ödeyerek başka firmalara yaptırılması 10
Fason İmalat -III Hammadde KDV siz Fason İmalatçı İmalatçı İhracatçı Yurtdışı İşçilik faturası KDV li Tecil-Terkin İhracat faturası KDV istisnası 11
İmalatçının ÜrettiğiMallar İmalatçılar, ihracatçıya ihraç kaydıyla teslim ettikleri malların bir kısmını piyasadan hazır olarak satın alabilirler. Bu durumda, imalatçıların bizzat ürettikleri mallar için tecil - terkin uygulaması yapılacak, Piyasadan hazır olarak alınıp, satılan mallar için tecil - terkin işlemi uygulanmayacaktır. Ücret karşılığı fason iş yapanlar, yaptıkları bu iş dolayısıyla imalatçı sayılmayacaklar ve tecil-terkin uygulamasından yararlanamayacaklar 12
İmalatçının ÜrettiğiMallar Mamül Mamül İmalatçı İhracatçı Yurtdışı Tecil-Terkin KDV İstisna Satıcı (İmalatçı Değil) Mamül Tecil-Terkin DTSŞ veya SDTSŞ Mamül KDV İstisna Yurtdışı 13
Tecil-Terkin Uygulamasında Zorunluluk KDVK nun 11/1-c maddesinde düzenlenen ihraç kayıtlı mal teslim uygulması ihtiyaridir Sektörel dış ticaret şirketlerinin ihraç edeceği malları, 27 Seri No lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinde tanımı yapılan imalatçı vasfını haiz olmayan ortakları ile imalatçı olup olmadığına bakılmaksızın ortakları dışındaki firmalardan alımında tecil-terkin uygulanması zorunludur Buna göre Sektörel Dış Ticaret Şirketlerinin KDV ödeyerek mal satın aldığı ortaklarının imalatçı olup olmadığının tespit edilmesi gerekmektedir (İç genelge 2001/3) 14
Satıcının Beyanı ve Vergi Dairesince Aranacak Belgeler -I İhraç kaydıyla satışlarda; Gümrük beyannamesi (aslı veya noter, gümrük idaresi ya da yeminli mali müşavirce onaylı örneği), (86 nolu tebliğle değişen haliyle) ihraç kayıtlı teslimin gerçekleştiği döneme ilişkin olarak indirilecek katma değer vergisi listesi, İhraç kaydıyla satışlara ilişkin fatura fotokopisi veya liste, 15
Satıcının Beyanı ve Vergi Dairesince Aranacak Belgeler -II İmalatçıların ihraç kaydıyla satmış oldukları malların, başka imalatçıların aynı türdeki malları ile birlikte ihraç edilmesi halinde, söz konusu mallara ait tecil edilen verginin terkini için imalatçılar, vergi dairesine yapacakları müracaatta, kendileri tarafından teslim edilen malların ihraç edildiğini gösterir, ihracatçı firmadan alacakları bir belgeyi de gümrük çıkış beyannamesine ekleyeceklerdir. (KDVK 27 nolu GT) 16
Tecil-Terkin Esasları ve İade Alınacak KDV hesaplaması Tecil edilen verginin terkin edilmesi işleminde teminat, inceleme raporu veya YMM KDV iade tasdik raporu aranılmaz. Mükellefin gerekli belgeleri ibraz etmesi üzerine terkin işlemi yapılır İhraç kaydıyla yapılan satışlar için tahsil edilmeyen KDV den tecil edilen KDV düşüldükten sonra kalan müsbet farktır 17
Örnekler Beyannamedeki Yeri Örnek 1 Örnek 2 Örnek 3 Teslim ve Hizmetler Karşılığı 6 250.000 350.000 200.000 İhraç Kayıtlı Teslim KDV 54 100.000 200.000 190.000 Toplam KDV 21 250.000 350.000 200.000 İndirimler Toplamı 26 100.000 200.000 500.000 Tecil Edilebilir KDV 62 100.000 150.000 - Tecil Edilecek KDV 63 100.000 150.000 - Ödenecek Kdv 27 50.000 - - İhracatın Gerçekleştiği Dönemde İade alınacak KDV 64/29-50.000 190.000 Devreden KDV 28 - - 300.000 18
Özellikli Durumlar İmalatçılar tarafından dövize endeksli fatura düzenlenmesi halinde; oluşan kur farkları için düzenlenecek faturasında KDV hesaplanmayacaktır İhraç edildikten sonra geri gelen mallar için İhracatçı firma teminat mektubu veya KDV tutarını ödeyecek, buna istinaden tecil edilen KDV terkin edilebilecek İmalatçının ünvanının Gümrük Beyannamesinde olmaması halinde, imalatçının durumu ispat etmesi gerekli, incelemeyle tespit edilmeli, ayrıca bu tespit YMM raporuyla da yapılabilir. 19
DAHİLDE İŞLEME VE GEÇİCİ KABUL REJİMLERİ KAPSAMINDA HAMMADDE ve YARDIMCI MADDE TESLİMİ PwC
Dahilde İşleme ve Geçici Kabul Rejimleri Kapsamında Mal Tesliminde Tecil-Terkin Uygulaması KDVK Geçici 17. Maddesi; dahilde işleme ve geçici kabul rejimi kapsamında ihraç edilecek malların üretiminde kullanılacak maddelerin 1-31/12/2008 tarihine kadar tesliminde KDVK nun 11/1-c bendi hükümlerine göre, bölgeler, sektörler veya mal grupları itibariyle işlem yaptırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir 2- Bu maddenin uygulanmasında ihracat süresi olarak anılan bentteki süre yerine bu rejimlerle öngörülen süreler esas alınır 3-İhracatın şartlara uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde zamanında alınmayan vergi, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte alıcıdan tahsil edilir 21
BKK ile Bölge, Sektör ve Mal Gruplarının Belirlenmesi 10.09.1998 tarih 98/11766 sayılı BKK; Tekstil konfeksiyon sektörü 31.07.2000 tarih 2000/1162 sayılı BKK; Demir çelik, otomotiv, otomotiv yan sanayi 16.04.2001 tarih 2001/2325 sayılı BKK; Sınırlama olmadan tüm sektörler 22
Uygulamadan Yararlanacaklar KDV mükellefi olması Dahilde işleme ve Geçici Kabul İzin Belgesine sahip olması İmalatçı olmak şart değil Belge sahibi alıcının ihraç kayıtlı olarak satın aldıkları maddelerle ürettikleri malları doğrudan ihraç ederlerse Sektörel dış ticaret veya dış ticaret şirketlerine ihraç kayıtlı olarak satarlarsa İmalatçı olmak şart SDT veya DT şirketleri dışındaki ihracatçı şirketlere ihraç kaydıyla teslimde 23
Tecil-Terkin Uygulaması -I Sadece belgede yazan hammadde ve yardımcı maddeler için mümkün İmalatçılar belgeyi incelemeli ve teslimin belgeye uygunluğunu araştırmalıdır. Belgeye şerh koyarak imzalamalılar Bu kapsamda teslimler için düzenlenecek faturada her bir mal türüne ilişkin KDV hariç bedel 2.5 Milyar TL (tekstil-konfeksiyon sektöründe pamuk, yün, iplik ve kumaş dışındaki mallarda 500 MilyonTL) Aracı ihracatta da ihracatçı ihracat taahhüdü bölümüne şerh koyarak imzalayacaktır. Bu şekilde şerh düşülen belgelerin bir fotokopisi, belge sahibi tarafından imza ve kaşe tatbik edilmek suretiyle onaylanacak ve satıcıya ya da ihracatçıya verilecektir. Satıcı bu fotokopiyi dönem beyannamesinin ekinde beyan edecektir 24
Tecil-Terkin Uygulaması -II Tecil-terkin uygulaması kapsamında teslim edilen mallar için düzenlenen faturaya; KDVK nun Geçici 17. maddesi hükmü gereğince katma değer vergisi tahsil edilmemiştir ibaresi yazılacaktır. Kapsama giren ve girmeyen teslimlerin birlikte yapılması halinde, tecil-terkin uygulanabilecek ve uygulanamayacak olan mallar için ayrı ayrı fatura düzenlenecektir. 25
İmalatçının ÜrettiğiMallar KDVK Geçici 17. Madde kapsamında ihraç kayıtlı mal tesliminde bulunan satıcının imalatçı olması gereklidir. İmalatçı Hammadde veya Yardımcı madde Tecil-terkin DİİB veya GKİB imalatçı Mamül KDV yok Yurtdış ı İmalatçı Hammadde veya Yardımcı madde Tecil-terkin DİİB veya GKİB Alıcı Mamül KDV Var İmalatçı İhracatçı Yurtdışı 26
Aracı İhracatçı Uygulaması -I DİİB ve GKİB haiz imalatçılar ihracat taahhütlerini aracı ihracatçılar vasıtasıyla gerçekleştirebilirler ve tecil terkin uygulamasından yararlanabilirler DİİB veya GKİB sahibi bir imalatçı tecil-terkin kapsamında aldığı malları kullanarak imal ettiği malları yine DİİB veya GKİB olan başka bir alıcıya ihraç edecekleri malların üretiminde kullanılmak üzere tecil-terkin kapsamında teslim edebilir 27
Aracı İhracatçı Uygulaması -II İmalatçı Hammadde veya yardımcımadde Tecil-terkin DİİB veya GKİB imalatçı Mamül Tecil-terkin DTSŞ veya SDTSŞ KDV İstisna Yurtdışı 28
Aracı İhracatçı Uygulaması -III Hammadde veya yardımcımadde Hammadde veya yardımcımadde İmalatçı Tecil-terkin DİİB veya GKİB imalatçı Tecil-terkin DİİB veya GKİB Alıcı veya KDV istisnası Yurtdışı DİİB veya GKİB İmalatçı 29
DİİB veya GKİB Kapsamında Tecil- Terkin Uygulamasında Zorunluluk DİİB ve GKİB sahibi mükelleflere belge kapsamındaki hammadde ve malzemelerin tesliminde tecil-terkin uygulanması ihtiyaridir Ancak Dİ veya GK izin belgesini haiz SDTŞ KDVK 27 nolu GT tanımı yapılan imalatçı vasfını haiz olmayan ortakları ile imalatçı olup olmadığına bakılmaksızın ortakları dışındaki firmalardan ihraç edilmek üzere mal alımlarında tecil-terkin uygulaması zorunludur 30
Terkin ve İade İşlemleri -I İmalat kayıtlarındaki bilgiler esas alınarak üretim analizi ve randıman hesapları da yapılmak suretiyle YMM raporu düzenlenecek ve tecil-terkin kapsamında alınan mallarla imal edilen malların süresinde ihraç edildiğinin tespiti yapılacaktır. 31 Bu raporlarda en az; Dİ veya GK izin belgesinin tarih ve sayısı, Belgenin geçerlik süresi, İhracata ilişkin gümrük beyannamesinin tarih ve sayısı, Fiili ihracat tarihi, İhraç edilen malların cinsi, miktarı ve tutarı, İhraç edilen malların üretiminde kullanılan maddelerin satıcılar itibariyle ayrı ayrı olmak üzere cins, miktar ve tutarı, İhracatın süresi içinde yapılıp yapılmadığı, Teyidi alınan gümrük beyannamesinin onaylı bir örneği
Terkin ve İade İşlemleri -II Raporlar ihracatın gerçekleştiği dönemler için ayrı ayrı düzenlenecektir İhracatı takip eden 3 ay içinde satıcılara 2 nüsha halinde verilecektir Makul bir sebep ileri sürülürse bu sürenin en çok 2 katı kadar ek süre Vergi Dairesince verilebilir Süresinde verilmeyen YMM raporları için müeyyidenin ne olacağı konusunda açıklık yok. Verilmesi gereken süreyle ibraz edildiği süre arasında gecikme zammı olacağı yönünde mukteza mevcut. 32
KDV İADESİNDE GENEL UYGULAMA PwC
İhracat İstisnası KDVK 11/1-a maddesinde; İhracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetler ile yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler ve karşılıklı olmak şartıyla uluslararası roaming anlaşmaları çerçevesinde yurt dışındaki müşteriler için Türkiye'de verilen roaming hizmetleri vergiden muaf tutulmuştur. 34
İade Hakkı Doğuran İşlemler İhracat İstisnası Deniz, hava ve demir yolu araçlarına ilişkin teslim ve hizmetler Petrol arama faaliyetlerine ilişkin teslim ve hizmetler Teşvik belgeli makina ve techizat teslimleri Uluslararası taşımacılık Diplomatik istisnalar İndirimli orana tabi mal ve hizmetlerden teslimleri 35
KDV İadesinde Kolaylıklar İnceleme raporu ve teminat aranılmadan yapılan iadeler Mahsup yoluyla iade talepleri, Maliye Bakanlığınca belirlenen sınırı aşmayan nakden iade talepleri, Yeminli mali müşavir tasdik raporuna dayalı nakden iade talepleri, Kamuya ait kuruluşların iade talepleri, Teminat karşılığı iade Vergi inceleme raporuyla iade 36
İnceleme Raporu ve Teminat Aranılmadan Yapılan İadeler Mahsup yoluyla yapılan iade KDV iade alacağının; 1- Hak sahibi mükellefin kendisinin, ortaklarının veya mal ya da hizmet satın aldığı kişilerin vergi borçlarına, 2- İthalat sırasında uygulanan vergilere, 3- Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) prim borçlarına mahsubu talepleri miktarına bakılmaksızın inceleme raporu ve teminat aranılmadan yerine getirilir 37
Mahsup Yoluyla Yapılan İadeler İthalde Alınanlar Dışındaki Vergi Borçlarına Mahsup Kendilerinin, ortaklarının veya mal ya da hizmet satın aldıkları mükelleflerin ithalde alınanlar dışındaki vergi borçlarına mahsup edilir Mahsup için aranan belgelerin ibraz edilmiş olması şarttır Kendi vergi borcuna mahsup talebinde bulunan mükelleflerin işlemleri 15 gün içinde tamamlanır. 38
Mahsup Talep Edilebilecek Borçlar Hak sahibi iade alacağının öncelikle kendisinin ithalde alınanlar dışında vergi borçlarına mahsup edebilir Artan kısım hak sahibi mükellefin; Ortaklarının vergi borçlarına Ortaklarının mal ve hizmet satın aldıkları kişilerin Vergi borçlarına İthalat sırasında uygulanan vergilere Kendisinin, ortaklarının ve mal ve hizmet satın aldığı kişilerin SSK prim borçlarına 39
İthalde Alınan Vergilere Mahsup Mahsup için ilgili gümrük idaresinden mükellefin vergi dairesine hitaben yazılan ve ithalde alınan vergiler ile varsa gecikme faizi, zam ve ceza tutarlarıyla ödemenin yapılacağı Gümrük saymanlığı hesap numarası belirtir bir yazı alınır. 40
SSK Prim Borçlarına Mahsup Mahsup, Sigorta primi, İşsizlik Sigortası primi, Eğitime Katkı Payı, Özel İşlem Vergisi, İdari Para Cezası, TTK katkı payı, Konut edindirme Yadımı ile benzeri ferilerine yapılabilir. Mükellef SSK dan alacağı, mahsubu talep edilecek prim borçlarını ve varsa gecikme zammı tutarlarını gösterir belgeyi mahsup dilekçesine ekler. Vergi dairesi yazıda belirtilen tutarı ilgili SSK şubesine yapar, VD nin ödemesinde gecikme olması halinde 6183 sayılı AATUHK gereğince Gecikme Cezası hesaplanacaktır. 41
Mahsup Talebi Talebinin geçerlik kazanabilmesi için talebin bir dilekçe ile yapılması şarttır. İade alacağının sonraki dönemlerde muaccel hale gelecek vergi borçlarına mahsubunun da talep edilmesi mümkündür. Mahsup dilekçesi ve iade için aranan belgelerin KDV beyannamesi ile birlikte vergi dairesine ibraz edilmiş olması kaydıyla, vergi dairelerince yapılan işlemler sırasında meydana gelen gecikme nedeniyle zamanında mahsubu yapılamayan vergiler için gecikme zammı uygulanmaz. 42
Nakden veya Mahsuben iadede Aranan Belgeler Dilekçe Gümrük beyannamesi (aslı veya noter, gümrük idaresi ya da yeminli mali müşavirce onaylı örneği), Beyannamelerin aslı veya örneği yerine bunların listesinin verilmesi de yeterlidir. Bu takdirde listede beyannamenin tarihi, sayısı, ihraç edilen malın cinsi, miktarı ve tutarı, gümrük kapısının ismi, varış ülkesi, imalatçının adı-soyadı veya unvanı, intaç ve çıkış tarihlerine yer verilir. Satış faturalarının fotokopisi veya listesi, İhracatın gerçekleştiği döneme ilişkin olarak indirilecek katma değer vergisi listesi ile ihraç edilen malın bünyesine giren vergi miktarına ilişkin hesaplamaları gösterir tablo. 43 DTSŞ ve SDTSŞ, ihracatına aracılık ettikleri mükelleflerin indirilecek katma değer vergisi listesini de verirler.
YMM KDV İadesi Tasdik Raporuna Dayalı Nakden İade Süresinde imzalanmış Tam tasdik sözleşmesi olması halinde sınırsız, aksi halde 2004 yılı için 188 Milyar TL( 2002 yılı için 92 Milyar, 2003 yılı için 146 Milyar TL) ile sınırlanmıştır. 44
Teminat Karşılığı İade Teminat banka teminat mektubudur. Teminatın miktarları Normal Teminat; İade talep edilen KDV nin tamamı için İndirimli Teminat; % 4 oranlı % 8 oranlı 45
% 4 Oranında Teminat Aranılan Mükellefler Haklarında SMİYB düzenlediği veya kullandığı konusunda rapor bulunmayan, Son 5 yıl içinde adlarına tahakkuk eden gelir, kurumlar ve katma değer vergilerini ödeyen İade hakkı doğuran işlemlerin bulunduğu birbirini izleyen son 5 vergilendirme döneminde hakkında olumlu rapor yazılmış bulunan, DTSŞ ve SDTSŞ nin nakit olarak talep ettikleri iade miktarının 4 Milyar TL yi aşan kısmının % 4 ü kadar teminat verirler. 46
% 8 Oranında Teminat Aranılan Mükellefler % 4 oranında teminat veren mükelleflerin sahip olduğu tüm şartları sağlayan; 1- İmalatçılar ve imalatçı-ihracatçılardan; Sanayi siciline kayıtlı olan, Ödenmiş sermayelerinin veya son bilançolarında kayıtlı amortismana tabi iktisadi kıymetlerinin (gayrimenkuller hariç) amortisman düşülmeden önceki toplam tutarı 80 milyar lirayı aşan İşletmenin sahip olduğu amortismana tabi iktisadi kıymetler ve bu kıymetlerin kayıtlı olduğu defterlerin noter onayları ve numaraları ile kaç yıldır amortismana tabi tutuldukları kapasite raporlarında açıkça belirtilen, İmalat işinde 20 veya daha fazla işçi çalıştıran 47
% 8 Oranında Teminat Aranılan Mükellefler 2- Özel Finans Kurumları; % 4 oranında teminat veren mükelleflerin sahip olduğu tüm şartları sağlayan özel finans kurumları % 8 oranında teminat mektubu aranacaktır 3- Diğer İhracatçılar; % 4 oranında teminat veren mükelleflerin sahip olduğu tüm şartları sağlayan - Son üç takvim yılı itibarıyla ihracatları her bir yıl için beş milyon ABD Dolarını, veya - Son beş takvim yılı itibarıyla ihracatları her bir yıl için bir milyon ABD Dolarını, 48 geçen ihracatçılar, burada öngörülen ihracat tutarını gerçekleştirdikleri son yılı izleyen takvim yılı başından itibaren nakit olarak talep ettikleri iade miktarının 4 Milyar TL yi aşan kısmının % 8'i kadar teminat verirler.
Vergi İnceleme Raporuyla İade Teminat verilmemesi veya YMM KDV iade raporu hazırlanmaması Özel esaslara göre münhasıran inceleme raporu ile iadesi öngörülenler Haklarında SMİYB düzenleme raporu bulunanlar Haklarında SMİYB kullanma raporu bulunanlar Haklarında olumsuz tespit bulunanlar 49
pwc