İdari Dava Daireleri Kararları T.C. D A N I Ş T A Y Esas No : 2014/6630 Karar No : 2014/8309 SEKİZİNCİ DAİRE KARARLARI Anahtar Kelimeler : Orman, Hazine Özeti : İlgilileri adına kayıtlı iken, orman olduğu gerekçesi ile tapuları iptal edilen, 2/A ya da 2/B uygulaması yapılmak suretiyle hazine adına orman sınırları dışına çıkarılmayan ve halen orman vasfını muhafaza eden taşınmazların 6292 sayılı Yasa nın 7. maddesi kapsamında iadeye konu edilemeyeceği hakkında. Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) : İzmir Defterdarlığı Milli Emlak Dairesi Başkanlığı Karşı Taraf (Davacı) : İstemin Özeti : İzmir 4. İdare Mahkemesinin 19/12/2013 gün ve E:2012/1614, K:2013/1932 sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanun un 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir. Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır. Danıştay Tetkik Hakimi : Nadir KARAHAN Düşüncesi : İstemin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Hüküm veren Danıştay since, dosyanın tekemmül ettiği anlaşıldığından yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmeyerek işin esasına geçilip gereği görüşüldü: Dava, davacı tarafından, İzmir İli, Narlıdere İlçesi'nde bulunan ve tapunun pafta, ada, parselinde kayıtlı taşınmazın, 6292 sayılı Kanun un 7. maddesinin 4. fıkrası kapsamında değerlendirilmesi yolundaki 290 Danıştay Dergisi Yıl : 2015 Sayı : 138
İdari Dava Daireleri Kararları başvurunun reddine ilişkin 04.09.2012 gün ve 217/350 sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır. İdare Mahkemesince, söz konusu taşınmazın tapuda davacı adına kayıtlı iken, orman vasfında olduğu gerekçesiyle açılan dava sonucunda İzmir 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce verilen E:1981/591, K:1984/270 sayılı kararla tapusunun iptal edildiği ve orman olarak Hazine adına tapu kaydının yapıldığı, taşınmazın orman sınırları dışına çıkarılmadığı ve orman vasfını koruduğu, bu nedenle 6292 sayılı Kanun un 7/4. maddesi kapsamında değerlendirilmek suretiyle davacıya rayiç bedelinin veya emsal Hazine arazisi verilmesi gerekirken davacının başvurusunun reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir. 26.04.2012 günlü ve 28275 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6292 sayılı Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi Ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi İle Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanun un Amaç ve Kapsam başlıklı 1. maddesinde; kanun un amacının; 31/08/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu nun 2. maddesi gereğince, Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan yerlerin değerlendirilmesi, yeni orman alanlarının oluşturulması, nakline karar verilen Devlet ormanları içinde veya bitişiğinde bulunan köyler halkının yerleştirilmesi ve orman köylülerinin kalkındırılmasının desteklenmesi ile Hazineye ait tarım arazilerinin satışına ilişkin usul ve esasların belirlenmesi olduğu ve bu Kanun un, 6831 sayılı Kanun un 2. maddesine göre Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan yerler ile Hazineye ait tarım arazileri hakkında uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. Aynı Kanun un, Tanımlar başlıklı 2. maddesinde, bu Kanun un uygulanmasında 2/A alanlarının, 6831 sayılı Kanunun 2. maddesinin birinci fıkrasının (A) bendine göre Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan ve çıkarılacak yerleri; 2/B alanlarının da, 6831 sayılı Kanun un 20/06/1973 tarihli ve 1744 sayılı Kanunla değişik 2. maddesi ile 23/09/1983 tarihli ve 2896 sayılı, 5/6/1986 tarihli ve 3302 sayılı kanunlarla değişik 2. maddesinin birinci fıkrasının (B) bendine veya kesinleşmiş mahkeme kararlarına göre Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan ve çıkarılacak yerleri ifade ettiği belirtilmiş, "tasarrufa geçme" başlıklı 3. maddesinde de, "(1) Orman kadastro komisyonlarınca Hazine adına orman sınırları dışına çıkartılan yerlerden; a) 2/A alanları, nakline karar verilen Devlet ormanları içinde veya bitişiğinde bulunan köyler halkının kısmen veya tamamen yerleştirilmesi için Danıştay Dergisi Yıl : 2015 Sayı : 138 291
İdari Dava Daireleri Kararları Devlet eliyle ihya edilerek bu halka devri ve yararlandırılması amacıyla Orman Genel Müdürlüğünün, b) 2/B alanları, bu Kanun kapsamında değerlendirilmek üzere Maliye Bakanlığının, tasarrufuna geçer. (2) 2/A ve 2/B alanlarında bulunan taşınmazların tapu kütüklerinde 6831 sayılı Kanun un 2 nci maddesi ile aynı maddenin birinci fıkrasının (A) ve (B) bentlerine göre orman sınırları dışına çıkartıldığı yönünde yer alan belirtmeler, ilgisine göre Orman Genel Müdürlüğünün veya Maliye Bakanlığının ya da idarenin talebi üzerine tapu idarelerince terkin edilir." hükmü getirilmek suretiyle Orman kadastro komisyonlarınca Hazine adına orman sınırları dışına çıkartılan yerlerin hangi idarenin tasarrufuna geçeceği düzenlenmiştir. Yine aynı Kanun un, 2/A veya 2/B Belirtmelerinin Terkini ve İade Edilecek Taşınmazlar başlıklı 7. Maddesininde (1) İlgililer tarafından idareye başvurulması ve idarece bu başvuru üzerine veya resen yapılan inceleme ve araştırma sonucunda doğruluğu tespit edilmesi hâlinde; a) Tapu ve kadastro veya imar mevzuatına göre ilgilileri adına oluşturulan ve tapuda halen kişiler adına kayıtlı olan taşınmazlardan Hazine adına orman sınırı dışına çıkarıldığı gerekçesiyle tapu kütüklerine 2/A veya 2/B belirtmesi bulunan veya konulan taşınmazların tapu kayıtları bedel alınmaksızın geçerli kabul edilir ve tapu kütüklerindeki 2/A veya 2/B belirtmeleri terkin edilerek tescilleri aynen devam eder, aynı gerekçeyle bu nitelikteki taşınmazlar hakkında dava açılmaz, açılan davalardan vazgeçilir, açılan davalar sonucunda tapularının iptaliyle Hazine adına tesciline karar verilen, kesinleşen ve tapuda henüz infaz edilmeyen taşınmazlar hakkında da aynı şekilde işlem yapılır. Ancak bu kararlardan infaz edilerek tapuda Hazine adına tescil edilen taşınmazlar ise, ilgilileri tarafından bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl içinde idareye başvurulması hâlinde, bedelsiz olarak önceki kayıt maliklerine veya kanuni mirasçılarına iade edilir. b) Özel kanunları gereğince Devlet tarafından kişilere satılan, dağıtılan, trampa edilen, bedelli veya bedelsiz olarak devredilen veya iskânen verilen ya da özelleştirme suretiyle satılanlar ile hisseleri devredilen özel hukuk tüzel kişileri adına kayıtlı olan ancak daha sonra Hazine adına orman sınırı dışına çıkarıldığı gerekçesiyle tapu kütüklerine 2/A veya 2/B belirtmesi konulan taşınmazların tapu kayıtları geçerli kabul edilir, aynı gerekçeyle bu nitelikteki taşınmazlar hakkında dava açılmaz, açılan davalardan vazgeçilir, açılan davalar sonucunda Hazine adına tescil edilenler ise, bu Kanun un yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl içinde ilgilileri tarafından idareye başvurulması hâlinde önceki maliklerine veya kanuni ya 292 Danıştay Dergisi Yıl : 2015 Sayı : 138
İdari Dava Daireleri Kararları da akdî haleflerine bedelsiz olarak iade edilir. Ancak, bu kişilerden taşınmazlarına karşılık daha önce yer verilenlere veya bedeli ödenenlere iade işlemi yapılmaz. c) Bu fıkra kapsamında kalan taşınmazların kullanıcılarının kayıt maliklerinden farklı kişiler olmaları ve kayıt maliklerinin bu fıkradan yararlanmak istemeleri hâlinde, kullanıcılar bu Kanunda belirtilen şartları taşısalar dahi doğrudan satış hakkından yararlanamazlar. (2) Birinci fıkra kapsamında kalan taşınmazlardan orman sınırı dışına çıkartılacak yerlerde bulunan ve Hazine adına orman sınırı dışına çıkarıldığı gerekçesiyle tapu kütüklerine 2/B belirtmesi konulması gereken taşınmazların tapu kütüklerine 2/B belirtmesi konulmaz ve bunlar hakkında dava açılmaz. (3) Birinci fıkra kapsamında kalan taşınmazlardan tapuda Hazine adına tescilli olan taşınmazlar hakkında aynı fıkrada belirtilen süre içerisinde idareye başvurmayan ilgililerin hakları bu süre sonunda sona erer, bu kişiler idareden başkaca talepte bulunamazlar, hak ve tazminat talep edemezler ve dava açamazlar. Bu taşınmazlardan Hazine adına tescilli olanlar idarece satış dâhil genel hükümlere göre değerlendirilir. (4) Bu maddeye göre ilgililerine iade edilmesi gereken taşınmazlardan orman olduğu iddiasıyla Orman Genel Müdürlüğünce açılan davalar sonucunda orman niteliğiyle Hazine adına tescil edilen, fiilen orman niteliğinde olan veya bu nedenle dava açılması gereken, ağaçlandırılmak üzere Orman Genel Müdürlüğüne tahsis edilen, kamu hizmetlerine ayrılan veya bu amaçla kullanılan, özel kanunlar gereğince değerlendirilmesi gereken veya Maliye Bakanlığınca belirlenen taşınmazlar ilgililerine iade edilmez. Bu taşınmazların yerine, idarece belirlenen ve ilgililerince itiraz ve dava konusu edilmeksizin kabul edilen rayiç bedelleri ödenebilir veya rayiç bedellerine uygun taşınmazlar verilebilir." hükmüne yer verilmiştir. Dosyasının incelenmesinden, İzmir İli, Narlıdere İlçesi, pafta, ada, parselde bulunan taşınmazın, orman idaresince orman olduğu gerekçesiyle açılan tapu iptal davasında İzmir 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce verilen E:1981/591, K:1984/270 sayılı kararla tapusunun iptal edildiği ve kararın 09.02.1989 tarihinde kesinleştiği, taşınmaza ilişkin tapu kaydının orman olduğundan Hazine adına tescil edilmeyerek kapatıldığı, söz konusu taşınmazın sonradan da 2/A ya da 2/B çalışmasına konu edilmediği ve halen orman vasfında olduğu, davacının 6292 sayılı Kanun un 7. maddesinin 4. fıkrası uyarınca 11.05.2012 tarihinde davalı idareye yapmış olduğu başvurunun dava konusu işlem ile reddedilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır. Danıştay Dergisi Yıl : 2015 Sayı : 138 293
İdari Dava Daireleri Kararları 6292 sayılı Yasanın, 7. maddesinin 4. fıkrasındaki, iade edilemeyen taşınmazların yerine, idarece belirlenen rayiç bedelin ödenmesi veya rayiç bedele uygun taşınmaz verilmesi düzenlemeden ilgililerin yararlanabilmesi için, öncelikle anılan taşınmazın, Kanun un 7. maddesi uyarınca ilgililerine iade edilmesi gereken taşınmazlardan olması gerekmekte olup, Yasanın, 7. maddesinin, 1. fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde hangi taşınmazların iadeye konu edilebileceği düzenlenmiş ve (a) bendinde, tapu ve kadastro veya imar mevzuatına göre ilgilileri adına oluşturulan ve tapuda halen kişiler adına kayıtlı olan taşınmazlardan Hazine adına orman sınırı dışına çıkarıldığı gerekçesiyle tapu kütüklerine 2/A veya 2/B belirtmesi bulunmakta iken açılan davalar sonucunda tapularının iptaliyle Hazine adına tesciline karar verilen taşınmazlar; (b) bendinde de, özel kanunları gereğince Devlet tarafından kişilere satılan, dağıtılan, trampa edilen, bedelli veya bedelsiz olarak devredilen veya iskânen verilen ya da özelleştirme suretiyle satılanlar ile hisseleri devredilen özel hukuk tüzel kişileri adına kayıtlı olan ancak daha sonra Hazine adına orman sınırı dışına çıkarıldığı gerekçesiyle tapu kütüklerine 2/A veya 2/B belirtmesi konulan taşınmazlardan, açılan davalar sonucunda Hazine adına tescil edilenlerin iadeye konu edilebileceği öngörülmüştür. Bu düzenlemeden, ilgilileri adına kayıtlı iken, orman olduğu gerekçesi ile tapuları iptal edilen, 2/A ya da 2/B uygulaması yapılmak suretiyle Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılmayan ve halen orman vasfını muhafaza eden taşınmazların 7. madde kapsamında iadeye konu edilemeyeceği sonucuna varılmaktadır. Öte yandan, 6292 sayılı Kanun un, 1. maddesinin, 2. fıkrasında bu Kanun hükümlerinin, 6831 sayılı Kanun un 2. maddesine göre Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan yerler ile Hazineye ait tarım arazileri hakkında uygulanacağı hüküm altına alınmış olduğundan, 6292 sayılı Kanun un, Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılmamış orman alanlarına yönelik herhangi bir başvuru hakkı tanımadığı da açıktır. Olayda; davacıya ait tapunun, uyuşmazlık konusu taşınmazın orman olması nedeniyle 1989 yılında kesinleşen yargı kararı iptal edilerek tapu kaydının kapatıldığı, 2/A ya da 2/B çalışmasına konu edilmek suretiyle Hazine adına orman sınırı dışına da çıkarılmadığı ve halen orman vasfında olduğu, dolayısıyla 6292 sayılı Yasanın 7. maddesi uyarınca ilgililerine iade edilecek taşınmazlardan olmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda, 2/A ya da 2/B çalışmasına konu edilmek suretiyle Hazine adına orman sınırı dışına çıkarılan ve 6292 sayılı Yasanın 7. maddesi uyarınca ilgililerine iade edilmesi gereken taşınmazlardan olmadığı anlaşılan 294 Danıştay Dergisi Yıl : 2015 Sayı : 138
İdari Dava Daireleri Kararları söz konusu taşınmaza ilişkin olarak davacı tarafından 6292 sayılı Kanun un 7. maddesinin 4. fıkrasına göre yapılan başvurunun reddine dair dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle; İzmir 4. İdare Mahkemesi'nin temyize konu kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 07/11/2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi. T.C. D A N I Ş T A Y Esas No : 2014/912 Karar No : 2014/8705 Anahtar Kelimler : Maden, İşletme Ruhsatı Özeti : Davacı şirketin maden işletme ruhsat alanının 25 hektardan büyük olduğu dikkate alındığında, birinci sınıf gayrisıhhi müessese ruhsatına ve ÇED prosedürüne tabi olduğu, dolayısıyla ikinci sınıf gayrisıhhi müessese ruhsatı verilmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine dair işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi gerekeceği hakkında. Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı) : Madencilik Enerji Mühendislik İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi Karşı Taraf (Davalı) : Kocaeli İl Özel İdaresi İstemin Özeti: Kocaeli 1. İdare Mahkemesinin 01/11/2013 gün ve E:2012/796, K:2013/1120 sayılı kararının; hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Yasanın 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir. Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir. Danıştay Tetkik Hakimi : Nadir KARAHAN Düşüncesi : İdare Mahkemesince, davacı şirketin maden işletme ruhsat alanının 25 hektardan büyük olduğu dikkate alındığında, birinci sınıf gayrisıhhi müessese ruhsatına ve ÇED prosedürüne tabi olduğu, dolayısıyla Danıştay Dergisi Yıl : 2015 Sayı : 138 295