SİFİLİZ Prof.Dr.Server Serdaroğlu
Etken: Treponema pallidum Çok hareketli bir spiroket SİFİLİZ=FRENGİ En iyi karanlık saha mikroskobunda görülür Kültürü yapılamamıştır Çok duyarlı (suda, kurulukta, sabun, deterjan, kimyasal maddeler vs. ile kolaylıkla ölür)
SINIFLAMA EDİNSEL SİFİLİZ 1- Erken sifiliz (I. ve II. devir) 2- Latent sifiliz (erken ve geç) 3- Geç sifiliz (III. devir ) KONGENİTAL SİFİLİZ 1- Erken (syphilis congenita praecox) 2- Geç (syphilis congenita tarda)
ERKEN SİFİLİZ-I. DEVİR İnkübasyon: Ortalama 3 hafta (10-90 gün) Klinik özellikler: - Şankr sifilitik - Bölgesel lenfadenopati
ŞANKR SİFİLİTİK %95 genital yerleşimli Genellikle tek Bol Treponema pallidum içerir Yuvarlak veya oval düzgün kenarlı 1-3 cm çaplarında yüzeyel ülserasyon Zemini sert (kartone) Canlı kırmızı, ağrısız, cerahatsiz 6-8 haftada kendiliğinden iyileşir Sikatris bırakmaz
ŞANKR SİFİLİTİK AYIRICI TANI Ulkus molle, ulkus mikstum Herpes simpleks Büllü eritem fiks Lenfogranüloma venereum Granüloma inguinale Primer tüberküloz Behçet hastalığı Uyuz şankrı Karsinomlar
BÖLGESEL ADENOPATİ Şankrdan bir hafta kadar sonra Bilateral Ağrısız Sert ve tek tek yerleşmiş Deriye fistülize olmaz Bol treponema pallidum içerir (Hoffman metodu)
ERKEN SİFİLİZ-II. DEVİR Etken kan ve lenf yolları ile tüm organlara ve deriye yayılır Deri belirtileri ve organlarda çok sayıda Treponema pallidum bulunur En bulaştırıcı devirdir
II. DEVİR MAKÜLER LEZYONLAR Roseola syphilitica Postinflamatuar leucomelanodermi (Leucoderma universalis, Venüs gerdanlığı)
ROSEOLLERİN AYIRICI TANISI Kızamık, kızamıkçık, kızıl, tifo, tifüs gibi infeksiyonlar İlaç ve gıda alerjileri Birinci derece güneş yanıkları Pitiriyazis rozea
SİFİLİZ II. DEVİR PAPÜLLÜ BELİRTİLERİ Syphilis papulosa (Milier, lentiküler, numuler) - Syphilis peripilaris - Corona veneris - Syphilis papulosa sirsinata - Certificat de Verol - Syphilis papulo-squamosa (psoriasiform) - Syphilis papulo-erosiva - Syphilis papulo-vegetan Kondiloma lata Plak müköz
II. DEVİR MUKOZA BELİRTİLERİ Özellikle ağız, farinks, larinks, genital İleri derecede bulaştırma özelliği Maküler: 5 mm çapında, kırmızı Papüler: - Plak müköz - Plak müköz hipertrofik - Plak lisses - Plak fouchees Angina syphilitica zive specifica
II. DEVİR PAPÜLLÜ BELİRTİLER AYIRICI TANI Küçük papüller - Liken planus - Likenoid ilaç erüpsiyonu -Psoriasis - Pitiriyazis likenoides Orta büyüklükte papüller -Psoriasis - Seboreik dermatit - Pitiriyazis rozea Kondiloma lata - Viral kondilomlar
II. DEVİR SAÇLI DERİ BELİRTİLERİ Alopecia specifica areolaris - Sign de omnibus Alopecia specifica diffusa - Sign de Saboraud
II. DEVİR LENFADENOPATİ Polilenfadenopati tarzında Hemen hemen tüm olgularda mevcut 5-10 mm çapında Sert ve elastik Tek tek (birleşmez) Fistülize olmazlar Özellikle boyun, ense, kulak arkası
II. DEVİR VİSERAL BULGULAR Dolores osteocopi Sifiliz menengitis serebrospinalis (Gece gelen baş ağrıları) Sifilitik iritis Sifilitik nefrit Splenomegali
III. devir sifiliz GEÇ SİFİLİZ Primer infeksiyondan 5-20 yıl sonra
III. DEVİR SİFİLİZ DERİ BELİRTİLERİ Yüzeyel tip - Nodüler - Nodülo-ülseratif - Tüberküllü Derin tip - Gommöz
GEÇ DERİ SİFİLİZİ ÖZELLİKLERİ Lezyonlar tek tek / küçük gruplar halinde Asimetrik dağılım Ağrı yokluğu ve indürasyon Lezyonlar şekiller oluşturur Lezyonlar lokal yıkım yapar Antibiyotik tedavisine hızlı yanıt Serolojik testler reaktif Bulaştırıcı değil
III. DEVİR SİFİLİZ AYIRICI TANI Deri tüberkülozu Epitelyoma Lepra Sporotrikoz Blastomikoz
GEÇ SİFİLİZDE VİSSERAL BELİRTİLER Osteomyelit, periostit Periostitis gummosa Aortit, anevrizma MSS tutulumu
KONGENİTAL SİFİLİZ Erken dönemde anneden bulaşma büyük olasılık İlk 3 aydan sonra bulaşır (plasentanın olgunlaşmasıyla) Düşük, canlı veya ölü doğum Klinik formlar - Erken kongenital sifiliz - Geç kongenital sifiliz
ERKEN KONGENİTAL SİFİLİZ BULGULARI Rhinitis syphilitica (Coryza syphilitica) Pemfigus syphiliticus Osteochondritis syphilitica (Parrot un pseudoparalizisi) Iritis syphilitica Generalize lenfadenopati Hepatosplenomegali Menengit ve meningoensefalit Erişkin II. Devir belirtileri
GEÇ KONGENİTAL SİFİLİZ BELİRTİLERİ Frontal çıkıntı Kısa maksilla Hutchinson dişleri İnterstisyel keratit VIII. sinir sağırlığı Semer burun Higoumenakis belirtisi Kılıç kını tibia Erişkin geç devir belirtileri Triad
NONSPESİFİK SİFİLİZ SEROLOJİK TESTLERİ Kompleman birleşme reaksiyonları Wasserman Kolmer Flokulasyon testleri VDRL (titrasyon) RPR ART
SPESİFİK SİFİLİZ SEROLOJİK TESTLERİ TPI (Treponema Pallidum İmmobilisation Test) TPHA (Treponema Pallidum Hemagglutination Test) FTA / FTA-ABS / IgM FTA-ABS / IgG FTA-ABS (Flourescent Treponemal Antibody Test) HATTS (Hemaglutination Treponemal Test for Syphilis) SPHA (Syphilis Protein Hemadsorption Test) ELISA (Ensyme Linked İmmunosorbent Assay) MHA-TP (Micro Hemagglutination Assay Treponema Pallidum
ERKEN EDİNSEL SİFİLİZDE TEDAVİ İlaçlar Doz Tedavi Süresi Total Doz Benzatin Penisilin 2.4 mil Ü/hafta IM 3 hafta 7.2 mil Ü Prokain Penisilin 1.2 mil Ü/gün IM 10 gün 12 mil Ü Klemizol Penisilin 1 mil Ü/gün IM 14 gün 14 mil Ü Kristalize Penisilin Kullanılmaz Tetrasiklin 2 g/gün oral 15 gün 30 g Doksisiklin 2x100 mg/gün oral 15 gün Seftriakson 1 g/gün IM/IV 5 gün
GEÇ EDİNSEL VE KONGENİTAL SİFİLİZDE TEDAVİ İlaçlar Doz Tedavi Süresi Total Doz Benzatin Penisilin 2.4 mil Ü/hafta IM 3 hafta 7.2 mil Ü Prokain Penisilin 1.2 mil Ü/gün IM 20 gün 24 mil Ü Klemizol Penisilin 1 mil Ü/gün IM 21 gün 21 mil Ü Kristalize Penisilin Kullanılmaz Tetrasiklin 2 g/gün oral 30 gün 50 g Doksisiklin 2x100 mg/gün oral 30 gün Seftriakson 1 g/gün IM/IV 14 gün Amoksisilin 3 g + Probenesid 0.5 g/gün oral 15 gün