Eritemli skuamlı hastalıklar

Transkript

1 Dr. Nihal Kundakcı

2 Eritemli skuamlı hastalıklar Psoriasis Liken Planus Pitriasis rosea Seboreik dermatit Pitriasis rubra pilaris Sifiliz Mikozis fungoides Tinea korporis....

3 Pitriasis rozea Psoriasis

4 Seboreik dermatit Psoriasis

5 Liken planus Psoriasis

6 Kontakt dermatit Psoriasis

7 Allerjik ekzematöz kontakt dermatit Psoriasis

8 Numuler dermatit Psoriasis

9 Mikozis fungoides Psoriasis

10 Atopik dermatit Psoriasis

11 Psoriasis MF Kontakt dermatit

12 Sifiliz Psoriasis

13 Psoriasisin klinik tipleri 1. Püstüler psoriasis 2. Nonpüstüler psoriasis ( psoriasis vulgaris) Eritrodermik psoriasis Artropatik psoriasis 13

14 Psoriasis vulgaris MORFOLOJĐK TĐPLER LOKALĐZASYONA GÖRE G TĐPLER Plak tip/numuler psariasis Guttat psoriasis Saçlı deri psoriasisi Đnvers tip psoriasis Palmoplanter psoriasis 14

15 Psoriasis vulgaris klinik özellikleri Elementer lezyon Lokalizasyon Subjektif yakınma Kronisite 15

16 Psoriasis vulgaris klinik özellikleri Elementer lezyon: Canlı parlak kırmızı renkte eritemli,lamellöz skuamlı, keskin sınırlı, değişik büyüklük ve şekillerde papül ve plaklar Mum lekesi fenomeni + Auspitz fenomeni + Köbner fenomeni + 16

17 Psoriasis vulgaris klinik özellikleri Lokalizasyon: Tüm vücut alanlarına lokalize olabilir. Predileksiyonu: Dizler, dirsekler, sakral bölge ve saçlı deri 17

18 Psoriasis vulgaris klinik özellikleri Subjektif yakınma: Kaşıntı +,- Kronisite: Nüks ve remisyonlarla yaşam boyu devam eder 18

19 Guttat psoriasis / Eruptif psoriasis Genellikle çocuklarda ve genç erişkinlerde 1 cm ye kadar büyüklükte, damla şeklinde ( guttat: gutta:damla) papüloskuamöz lezyonlar Genellikle streptokokkal farenjit ile birlikte 19

20 Guttat psoriasis Ayırıcı Tanı Pitriasis rosea Liken planus Sifiliz II devir papüloskuamöz lezyonları Seboreik dermatit Dijitat dermatoz Pitriasis likenoides kronika Đlaç erupsiyonları 20

21

22 Liken planus Psoriasis

23 Psoriasis vulgaris Liken planus

24 Guttat psoriasis Liken Planus

25 Psoriasis vulgaris Liken planus

26 Psoriasis vulgaris Liken planus

27 Pityriasis rosea Guttat psoriasis Psoriasis

28 Sifiliz II dönem

29 Plak tip psoriasis En sık rastlanan form (%80-90) Keskin sınırlı eritemli skuamlı plaklar Herhangi bir yerde veya daha çok predileksiyon bölgelerinde ya da predileksiyon bölgeleriyle birlikte 29

30 Plak tip psoriasis 30

31 Plak tip psoriasis 31

32 Plak tip psoriasis 32

33 Plak tip psoriasis

34 Plak tip psoriasis - Ayırıcı tanı Seboreik dermatit Atopik dermatit Numuler dermatit Liken planus Liken simpleks kronikus Mikozis fungoides 34

35 Psoriasis vulgaris Seboreik dermatit

36

37

38 Psoriasis vulgaris Numuler dermatit

39 Psoriasis vulgaris Tinea korporis

40 Psoriasis vulgaris MF plak

41 Psoriasis vulgaris Mikozis fungoides

42 Psoriasis Dijitat dermatoz

43 Psoriasis vulgaris Mikozis fungoides 43

44 Psoriasis vulgaris Mikozis fungoides 44

45 Đnvers psoriasis Kıvrım bölgelerini/ intertriginöz bölgeleri tutar Perspirasyon, friksiyon, gram negatif bakteri ve kandida albikans kolonizasyonu hazırlayıcı faktörler Obezlerde daha fazla Seboreik yapılı bireylerde daha sık Bölge özelliğinden dolayı keskin sınırlı canlı eritemli bir plak var fakat skuamlar izlenemiyor. 45

46 Đnvers psoriasis 46

47 Đnvers psoriasis

48 Đnvers psoriasis - Ayırıcı tanı Tinea inguinalis Eritrazma Seboreik dermatit Kontakt dermatit Đntertriginöz kandidiasis Đntertrigo 48

49 Psoriasis Seboreik dermatit

50 Psoriasis Liken simpleks kronikus

51 Psoriasis vulgaris Tinea inguinalis

52 Psoriasis vulgaris Liken planus

53 Saçlı deri psoriasisi Olguların yarısından fazlasında saçlı deri tutulumu var Pityrosporum ovale kolonizasyonu ve mekanik travma hazırlayıcı sebepler Tutulum Saçlı deride plaklar Korona psoriatika Saçlı deriyi tamamen tutabilir 53

54 Saçlı deri psoriasisi Seboreik dermatit Kontakt dermatit Tinea kapitis superfisyalis Sy II, korona veneris 54

55 Saçlı deri psoriasisi Tinea kapitis superfisyalis

56 Seboreik dermatit Tinea kapitis superfisyalis

57 Palmoplantar psoriasis Palmar, Plantar, palmoplantar lokalizasyonda Beraberinde predileksiyonda veya başka bir vücut alanında psoriasis lezyonu, tırnak ya da eklem tutulumu olabilir/olmayabilir Eritem, hiperkeratoz,ragadlar mevcut, skuamasyon belirgin değil Mesleki veya hobi ile ilgili travmalar 57

58 Palmoplantar psoriasis Ayırıcı tanı Kontakt dermatit Tinea pedis et manum Liken planus Herediter ve edinsel palmoplanter keratodermalar Keratoderma klimakterikum Reiter hastalığının keratoderma blenorejikası Sifiliz II devir palmoplanter papüloskuamöz lezyonları Arsenik keratozları Palmoplanter verrukalar 58

59 Psoriasis palmaris Tinea pedis

60 Tinea pedis Psoriasis plantaris 60

61 Psoriasis Kontakt dermatit

62 HPPK Palmoplanter psoriasis Herediter palmoplanter keratoderma

63 Sifiliz Psoriasis 63

64 Mikozis fungoides Psoriasis MF

65 Eritrodermik psoriasis Lezyonların vücudun % 80 den fazlasını kaplaması Hipotermi,Hipertermi, Ateş Hipoalbuminemi Ödemler Kalp yetmezliği Demir eksikliği anemisi 65

66 Eritrodermik psoriasis 66

67 Eritrodermik psoriasis- Ayırıcı tanı Diğer eritrodermiler Dermatozlara bağlı Đlaçlara bağlı Malignitelere bağlı 67

68 Eritrodermi - dermatozlar- Dermatitler Atopik dermatit Seboreik dermatit Staz dermatiti Allerjik kontakt dermatit Psoriasis Pitriazis rubra pilaris Liken planus Pityriasis rosea Pemfigus foliaseus Dermatofitozlar Norveç uyuzu Đktiyozis Toksik epidermal nekrolizis Stafilokokal haşlanmış deri sendromu

69 Sezary sendromu

70 Eritrodermik MF

71 Eritrodemik psoriasis

72 Psoriasisi nasıl tanıyalım? Öykü Dermatolojik muayene Laboratuvar 72

73 SOR : LOKALĐZASYONU? ÖYKÜ Psoriasis ekstensor yüzeyleri, simetrik olarak seçer Predileksiyonu: Diz, dirsek,saçlı deri ve sakral bölgedir. SOR: SEMPTOMATĐK MĐ? Hastaların % 80 kadarı değişik şiddette kaşıntıdan yakınır. Bir kısmında yanma hissi olabilir. SOR: AĐLE ÖYKÜSÜ VAR MI? Hastaların 1/3 kadarında birinci derece yakınlarında en az bir tane psoriasis vardır. SOR: EKLEM AĞRISI VAR MI? Hastaların %7-21inde psoriatik artrit vardır. Asimetrik veya simetrik periferal eklem tutulumu veya aksiyel tutulum 73

74 DERMATOLOJĐK MUAYENE PLAKLARIN SAYI, KALINLIK VE DEMARKASYONUNA DĐKKAT ET! Psoriasis; genellikle ; üzeri sedef rengi skuamla kaplı, kalın, eritematöz, keskin sınırlı papül ve plaklarla karakterizedir. TÜM DERĐ ALANLARINI MUAYENE ET! Psoriasis, herhangi bir alanda yerleşebilir, en çok saçlı deri, diz, dirsek, sakral bölgeyi seçer. TIRNAKLARA BAK! Yüksük tırnak, oily spots, subungual hiperkeratoz, splinter hemorajiler görülebilir. DAHA ÖNCEDEN MĐNÖR TRAVMAYA UĞRAMIŞ BÖLGELERE DĐKKAT ET! Skarlar, kaşıma izleri, Köbner fenomeni nedeniyle bu bölgelerde Psoriasis gelişebilir. 74

75 LABORATUVAR TESTLER Psoriasis tanısında kullanılan rutin laboratuvar testleri yoktur Eritrosit sedimentasyon hızında yükselme Anemi Ürik asit yüksekliği Psoriasis klinik olarak tipik ise histopatoloji de tipiktir. Psoriasis klinik olarak atipik ise histopatoloji de yardımcı olmayabilir. Biyopsi bazı durumlarda ( ekzema, pitiriasis rosea, kutanöz T hücreli lenfoma ve sekonder sifilizden ayırt etmek için ) yardımcı olabilir. HĐSTOPATOLOJĐ: epidermal tabakada düzenli kalınlaşma, parakeratoz, perivasküler inflamatuvar infiltrat, epidermiste nötrofil lökosit kümeleri 75

76 Radyolojik testler Psoriatik artrit için semptomatik eklemlerin direkt radyografisi Radyolojik bulgular Terminal falankslarda erozyonlar, pencil in cup deformitesi, ankiloz ve eklem aralığında daralma 76

77 TANI KRĐTERLERĐ KARAKTERĐSTĐK MORFOLOJĐ VE DAĞILIM 77

78 PĐTRĐAZĐS ROZEA Akut seyirli Genellikle 8-12 hafta içinde spontan olarak gerileyen, Karakteristik bir döküntüsü olan Viral kökenli olduğu düşünülen papüloskuamöz bir hastalıktır.

79 PĐTRĐAZĐS ROZEA EPĐDEMĐYOLOJĐ % 013- %014 K/E 1.4 / 1 Çocuklar ve genç erişkinlerde sıklıkla yaş

80 PĐTRĐAZĐS ROZEADA KLĐNĐK GÖRÜNÜM Prodrom: Olguların %5 kadarında iştahsızlık, bulantı, kusma, ateş, lenfadenopati, eklem ağrısı gibi prodromal belirtiler olabilir Öncü plak gövde, boyun yada ekstremite köklerinde yerleşen, 2-5 cm çapında, oval yada yuvarlak, ortası buruşuk görünümde, periferi daha koyu eritemli ve periferde yakalık şeklinde ince kepeklenme gösteren eritematöz bir maküldür. Öncü plak PR lı hastaların %50 sinden fazlasında görülür, birden fazla olabilir ve atipik lokalizasyonlara yerleşebilir.

81 PĐTRĐAZĐS ROZEADA KLĐNĐK GÖRÜNÜM Öncü plağın çıkışından ortalama 1-2 hafta sonra, gövdede ve proksimal ekstremitelerde, uzun eksenleri deri çizgilerine paralel düzenlenmiş, öncü plağın minyatür benzerleri şeklinde, cm çapında, çok sayıda küçük plak ortaya çıkar. Özellikle çocuklardaki PR da plaklar papüler yada urtikaryel nitelikte de olabilirler.

82 PĐTRĐAZĐS ROZEADA KLĐNĐK GÖRÜNÜM Plakların bir bölümü santral kepeklenme gösterirken, bir bölümünde ise periferde yer alan skuamların dışa bakan kenarları deriye yapışık, içe bakan kenarları ise serbesttir.bu tür kepeklenmeye yakalık şeklinde kepeklenme adı verilir. Hastaların %75 inde kaşıntı vardır, %25 olguda ise şiddetlidir. Kaşıntı irritasyon oluşturan tedavi yöntemleri ile ortaya çıkabilir yada alevlenebilir.

83 PĐTRĐAZĐS ROZEADA KLĐNĐK GÖRÜNÜM Dissemine sekonder erüpsiyondaki oval plakların uzun eksenleri deri çizgilerine ve kaburgalara paralel olduğu için, PR nın noel ağacına benzeyen bir oryantasyonu vardır.

84 PĐTRĐAZĐS ROZEADA LOKALĐZASYON PR çoğunlukla gövde, kalçalar, boyun ve ekstremitelerin 1/3 proksimal bölgelerine yerleşir. Özellikle çocuklarda yüz ve saçlı deri yerleşimi de olabilir. Oral lezyonlar (%10-16) Plak, papül,peteşi,bül,ülser şeklinde görülebilir.

85 PĐTRĐAZĐS ROZEADA KLĐNĐK SEYĐR Genellikle 6-8 haftada kendini sınırlar, fakat 3-6 ay da devam edebilir Lezyonlar gerilediğinde deri normal görünümdedir Postinflamatuvar dönemde hipo veya hiperpigmentasyon görülebilir Rekürrens enderdir

86 PĐTRĐAZĐS ROZEADA AYIRICI TANI Đlaç erüpsiyonları Sekonder sifiliz makülleri Sekonder sifiliz papülleri HIV infeksiyonu ekzantemi Guttat psoriazis Liken planus Eritema anulare sentrifigum Pitriazis likenoides Seboreik dermatit Tinea korporis Tinea versikolor

87 PĐTRĐAZĐS ROZEADA LABORATUAR Sekonder sifilizden ayırmak için VDRL yada RPR Anti HIV Tinea korporisten ayırmak için direkt mikroskopik inceleme Kuşkulu olgularda tanıya katkı sağlamak için dermatopatolojik inceleme

88 LĐKEN PLANUS; Saçlı ve saçsız deri, Mukoz membranlar, Tırnaklarda yerleşen Viyolase renkte Poligonal şekilli Parlak, bazen ince skuamları olan Kaşıntılı papüller ile karakterize Đdiopatik inflamatuvar bir hastalıktır

89 Epidemiyoloji Erişkin popülasyonda % %1 Her yaşta görülebilir Hastaların 2/3 si yaş K = E

90 Liken planus klinik: Elementer lezyon 1 mm den 1 cm çapa kadar değişik büyüklüklerde, poligonal, yüzeyi düz, morumsu, parlak papüller ve plaklarla karakterlidir.

91 Liken planus lokalizasyon /predileksiyon Ön kol ve bileklerin fleksör yüzeyleri Bacakların ekstensör yüzeyleri Lumbosakral böge Oral mukoza Glans penis Vulva Tırnaklar Saçlı deri

92 Liken planusta subjektif yakınma Kaşıntı hemen her zaman var olan bir semptomdur. Dayanılmayacak kadar şiddetli kaşıntının yanısıra, nadiren kaşıntısız olgular da bulunur Hipertrofik lezyonlarda daha şiddetlidir. Oral LP lezyonları da kaşıntısızdır.

93 Liken planusta kronisite Kutanöz LP lezyonları hastaların % 50 sinde 6 ay içinde, % 85 inde 18 ay içinde iyileşir. Oral liken planusun ortalama devam süresi 5 yıldır. Büyük, anüler, hipertrofik ve oral LP un kronikleşme eğilimi daha yüksektir.

94 FOLĐKÜLER LĐKEN PLANUS (LĐKEN PĐLANOPĐLARĐS) Foliküler ve perifoliküler yerleşim gösteren, kepekli ve kaşıntılı, menekşe renginde papüllerle karakterli Sıklıkla bir foliküler açıklıktan birden fazla saçın çıkar (Şişe fırçası görünümü). Erkeklerde kadınlara oranla daha ender Tırnak ve eroziv oral mukoza tutulumu daha sık En çok saçlı deride yerleşir ve atrofik lokalize skatrisli alopesiye yol açar.

95 Liken planusta mukozal tutulum Kutanöz LP olguların % 75 inde mukozal tutulum Olguların %25 inde sadece mukozal lezyonlar Oral LP olguların %10-20 sinde daha sonra kutanöz tutulum Oral mukoza Konjunktival mukoza Larinks Özofagus Tonsiller Genital mukoza Mesane Anus

96 Oral Liken planus OLP, oral mukozada Retiküler (ağ şeklinde) (beyaz çizgiler Plak (beyaz plaklar) Atrofik, (mukozada eritemli alanlar atrofi), Papüler ( beyaz papüller) Eroziv (yüzeyel ülser) Büllöz /veziküler Pigmante En sık bukkal mukoza, dil ve gingivada yerleşir. Deskumatif gingivit yapar OLP lu erkek hastaların % 2-4 ünde, kadın hastaların ise % 25 inde, birlikte genital liken planus da bulunur.

97 Oral Likenoid Kontakt Dermatit Çeşitli kontakt allerjenler oral likenoid kontakt dermatite yol açabilirler. Bunlar arasında en sık rastlanılanlar amalgam dolgulardaki civa diş macunlarındaki sinnamatlar

98 Genital Liken planus Kutanöz liken planusu olan erkek hastalarda genital tutulum daha sıktır Glans peniste sıklıkla anüler papüller, daha nadiren de lineer beyaz çizgiler şeklindedir. Vulvada retiküler papüllerden şiddetli erozyonlara kadar değişen LP lezyonları vardır. Disparani, yanma ve kaşıntı ile sık karşılaşılır. Vulvar ve üretral stenoz gelişebilir.

99 Liken planusta tırnak bulguları LP li olguların %10 unda tırnak tutulumu Tırnak plağında incelme Onikoreksi (longitudinal sırt / oluk oluşumu) Pterjium Anonişi (kalıcı tırnak kaybı) Subungual hiperkeratoz Hiperpigmentasyon Longitudinal melanonişi Onikolizis (tırnak plağının tırnak yatağından ayrılması) Onikoşizi (distal ayrılma)

100 LĐKEN PLANUSTA AYIRICI TANI Guttat psoriazis Pitriasis rosea Sekonder sifiliz Pitriazis likenoides kronika Liken amiloidozis Liken sitriatus Liken nitidus Verruka plana Keratozis likenoides kronika Graft-versus- host hastalığı Likenoid ilaç erüpsiyonu