MEKANSAL ANALİZ YÖNTEMLERİ KULLANILARAK KURUMLARIN ADRES VERİTABANLARININ ULUSAL ADRES VERİTABANI (UAVT) İLE İLİŞKİLENDİRİLMESİ



Benzer belgeler
05 Kasım 2015 Mövenpick Hotel

Gerçek (True) Ortofoto ve Coğrafi Veri Üretimi Projesi

Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü

Mekansal Adres Kayıt Sistemi. T.C. İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü

ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI CBS ÇALIġMALARI

MEKANSAL ADRES KAYIT VE ÇEVRİMİÇİ EMLAK VE İNŞAAT İZİNLERİ PROJESİ

CBS de Kocaeli Modeli. Yusuf Ziya DEMİRCİ Harita Y. Mühendisi

SEC 424 ALTYAPI KADASTROSU. Yrd. Doç. Dr. H. Ebru ÇOLAK

Copyr i g ht 2015, SAS Ins titut e Inc. All rights res er ve d. ADRES DOĞRULAMA VE ZENGİNLEŞTİRME

KÖYDES PROJESİ COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİ REHBERİ TEMMUZ-2012

KONUMSAL VERİ ENTEGRASYONU VE PAYLAŞIMI. Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Adres Bilgi Sistemi Güncelleme Projesi

İGABİS. İGDAŞ Altyapı Bilgi Sistemi

Altındağ Kent Bilgi Sistemi Projesi A L B İ S. 6. MapInfo Kullanıcılar Konferansı

DSİ kapsamında oluşturulan dağınık durumdaki verilerinin düzenlenmesi, yeniden tasarlanarak tek bir coğrafi veri tabanı ortamında toplanması,

Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü Çalışmaları

1. ANALİZ ÇALIŞTAYI DEĞERLENDİRMESİ

VERİTABANI Veritabanı Tasarımı


Köylerin Altyapısının Desteklenmesi Yatırım İzleme Bilgi Sistemi Projesi - KÖYDES T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI MAHALLİ İDARELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

KARABAĞLAR BELEDİYESİ COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİ UYGULAMA YAZILIMI VE ENTEGRASYON ÇALIŞMALARI BAKIM ve TEKNİK DESTEK HİZMETİ İŞİ TEKNİK ŞARTNAMESİ

Yaratıcı Sistemler, Akılcı Çözümler. Nubis

TÜRKİYE İÇİN KONUMSAL VERİ TABANLI SAĞLIK BİLGİ SİSTEMİ ÖNERİSİ

SAMGAZ ve SelÇukGAZ DOABİS CBS UYGULAMALARI

Volkan YILDIRIM (*) ve Tahsin YOMRALIOĞLU (**)

ONDOKUZMAYIS İLÇESİ NDE (SAMSUN) AFETE YÖNELİK CBS ÇALIŞMALARI

BĠLGĠ ĠġLEM DAĠRESĠ BAġKANLIĞI COĞRAFĠ BĠLGĠ SĠSTEMLERĠ ġube MÜDÜRLÜĞÜ TEġKĠLAT YAPISI VE ÇALIġMA ESASLARINA DAĠR YÖNERGE

SUNUM KAPSAMI INSPIRE PROJESİ TEMEL BİLGİLERİ

ADRES KAYIT SİSTEMİ NİN KENT BİLGİ SİSTEMİ İLE BÜTÜNLEŞTİRİLMESİNİN GEREKLİLİĞİ

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Adres Bilgi Sistemi Projesi. İstanbul Metropolitan Municipality Address Information System Project

Yaratıcı Sistemler, Akılcı Çözümler. Ruhsat

Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü

NUBİS; Numarataj Şube Müdürlüğü tarafından sunulan; Numarataj belgesi verme işlemleri, Keşif işlemleri, Direk Tabela işlemleri, Numarataj plaka

Numarataj Çalışması. 1 of 16

BUSKĐ SU VERĐLERĐNĐN GELĐŞMĐŞLĐK DÜZEYĐNE GÖRE COĞRAFĐ BĐLGĐ SĐSTEMLERĐ ĐLE ANALĐZĐ

BELEDİYEDE YAPILAN CBS ÇALIŞMALARINDAN ELDE EDİLEN 2 BOYUTLU VE 3 BOYUTLU TEMATİK HARİTALARIN SUNUMU

T.C. İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü

ADRES BİLGİ SİSTEMİ UYGULAMASI PELİTLİ BELEDİYESİ ÖRNEĞİ

TİCARİ CBS DE HARİTA KULLANIMI VE MEKANSAL ANALİZLER: BİREYSEL BANKACILIK ÖRNEĞİ

TEMATİK COĞRAFİ HARİTALARIN VERİMLİLİK AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

MİLLİ EMLAK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

6. MapInfo Kullanıcılar Konferansı

ULUSAL ADRES NUMARASI NEDİR?

MapCodeX Numarataj KBS Kullanım Kılavuzu

ESRI Türkiye Konferansı BULUT BİLİŞİM İLE TURİZM HARİTALARININ YAYIMLANMASI: TRABZON İLİ ÖRNEĞİ

CBS TABANLI-ÇOK KRİTERLİ ENERJİ VERİ ARŞİVİ & ANALİZ LABORATUARI PROJESİ ÖN ÇALIŞMASI

İçindekiler 1 ULUSAL ADRES NUMARASI NEDİR?... 2

Dr. Emin BANK NETCAD Kurumsal Temsilcisi

MTA Genel Müdürlüğü Tarafından Yürütülen TUCBS ve INSPIRE Standartları Çalışmaları

KENT BİLGİ SİSTEMİ KAPSAMINDA GRAFİK VERİLERLE NÜFUS VERİLERİNİN EŞLEŞTİRİLMESİ

«GEOKODLAMA» PROJESİ

İklim verisi kullanıcılarının karşılaştığı zorluklar ve çözüm önerileri. Ömer Lütfi Şen, Ozan Mert Göktürk ve Hasan Nüzhet Dalfes

HAZİ HAZ NE ARAZİLERİ LER YÖNETİ YÖNET M

Yaratıcı Sistemler, Akılcı Çözümler. Yönetim Bilgi Sistemi

ESRI Türkiye Konferansı

TARBİL Kapsamında Uydu ve Yersel Veri Tespit, Kayıtçı İşlem Yönetim Sistemi Geliştirilmesi

Yıldız Teknik Üniversitesi Bilgi Sistemi AutoCAD Map İle Gerçekleştirilen Bir Uygulama

Harita Mühendisleri için ArcGIS Eğitimi

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ FAALİYET VE PROJELERİ

3.2. Raster Veriler. Satırlar. Sütunlar. Piksel/hücre büyüklüğü

MAPINFO PRO TEMEL VE İLERİ SEVİYE EĞİTİM İÇERİĞİ

ÜCRET BORDROSUNDA DEĞĐŞEN SAHALAR

BİTİRME RAPORU. Ömer Furkan ARI Yıldız Teknik Üniversitesi

Doküman No.: P510 Revizyon No: 00

MİLLİ EMLAK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. BİLGİ İŞLEM DAİRESİ BAŞKANLIĞI Coğrafi Bilgi Sistemleri Uygulamaları

VERİ TABANI OLUŞTURULMASI VE WEB SAYFASININ HAZIRLANMASI (İP 6)

KENT BİLGİ SİSTEMLERİ DOÇ. DR. VOLKAN YILDIRIM ARŞ. GÖR. ŞEVKET BEDİROĞLU. Kent Bilgi Sistemlerinde Veritabanı Organizasyonu Ders 3

Yapı Malzemesi Enformasyon Sistemi - YMES. Y.Doç.Dr. Elçin TAŞ Y.Doç.Dr. Leyla TANAÇAN Dr. Hakan YAMAN

Bölgesel İzleme Uygulama ve Araştırma Merkezi MERSİN 2015

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİNİN İNŞAAT ALANINDAKİ UYGULAMALARI

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ ARCGIS GİRİŞ EĞİTİMİ

TAPU VE KADASTRO BİLGİ SİSTEMİ

Mekânsal Adres Kayıt Sistemine (MAKS) Geçişte Yaşanabilecek Numarataj ve Geokodlama Sorunları ve Çözüm Önerileri

DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI BİLGİ TOPLUMU DAİRESİ BAŞKANLIĞI. e-yazışma Projesi. Paket Yapısı

w w w. a n k a r a b t. c o m

10-Veri Tabanları.

KIRGIZİSTAN CUMHURİYETİ ORMANCILIK COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİ TEKNOLOJİSİ

ADRES BİLGİ SİSTEMİ TASARIMI VE AĞ ANALİZLERİ UYGULAMALARI

Pilot Bölge Çalışması Raporu

EMNİYET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DİJİTAL HARİTA PROJESİ

Jeo-Demografi ile Doğu u Karadeniz Bölgesi Sosyo-Ekonomik Gelişim. im Dengelerinin İrdelenmesi

{ } Benzer yol ismi veya komşu bölge eşleşmesi. Parentezlerin anlamı çevrelediği coğrafi veya beşeri bileşenlere göre değişir.

Avlanmaya Açık ve Kapalı Alanlara İlişkin Coğrafi Bilgi Sistemi Projesi

CBS AÇISINDAN ADRESE DAYALI NÜFUS KAYIT SİSTEMİ PROJESİNE BAKIŞ VE NUMARATAJ ÇALIŞMALARINDAKİ SORUNLARA ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

1. MİCROSOFT EXCEL 2010 A GİRİŞ

ESİS Projesi. Kaynaklar Bakanlığı

e KAYIT UYGULAMASI KILAVUZU

Bilgi Nedir? İnsan aklının erişebileceği olgu, gerçek ve ilkelerin tümü. Bilginin Sınıflandırılması

UZAKTAN EĞİTİM MERKEZİ

ULUSLARARASI BANKA HESAP NUMARASI HAKKINDA TEBLİĞ (Sayı: 2008/6) (10 Ekim 2008 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır)

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ ORMAN FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ LİSANS DERS BİLGİ FORMU COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ

Veritabanı Yönetimi Bilgisayarların. Keşfi Hedefler. Veritabanı, Veri ve Bilgi. Veritabanı, Veri ve Bilgi. Veritabanı, Veri ve Bilgi

Niğde İli Köydes ve CBS çalışmaları

Mühendislikte Veri Tabanları Dersi Uygulamaları (MS-Access)

COĞRAFĐ BĐLGĐ SĐSTEMĐ TEKNOLOJĐLERĐ KULLANILARAK KARAYOLU BĐLGĐ SĐSTEMĐ OLUŞTURULMASI

1. Temel Tanımlar. 1.1 Şematron Kontrolü Nedir? 1.2 Zarf Nedir? 1.3 Uygulama Yanıtı Nedir? 1.4 Sistem Yanıtı Nedir? 1.5 Durum Kodu Nedir?

MAPINFO PROFESSIONAL TEMEL VE İLERİ SEVİYE KURS İÇERİĞİ

TRABZON. Pilot Bölge Çalışması Raporu. Altlık Veri Katmanlarının Oluşturulması Ön Hazırlık Çalışması Raporu

a. Müracaatın aşamasında Sistem hatası - TAREKS sistemine giriş yapılırken karşılaşılan hatalar sonucu Başvurunun yapılamaması Sistemin gün

Transkript:

MEKANSAL ANALİZ YÖNTEMLERİ KULLANILARAK KURUMLARIN ADRES VERİTABANLARININ ULUSAL ADRES VERİTABANI (UAVT) İLE İLİŞKİLENDİRİLMESİ Özlem YAVUZ 1, Can AYDIN 1, Vahap TECİM 1 1 DEÜ, Dokuz Eylül Üniversitesi, Yönetim Bilişim Sistemleri Bölümü, 35160 İzmir, ozlem.yavuz@deu.edu.tr ÖZET Son yıllarda kurumlar gelişen bilgi teknolojilerine ayak uydura bilmek ve sunduğu hizmet kalitesini arttırabilmek amacıyla planlama, yönetim ve raporlama özelliklerine sahip Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) teknolojilerini kullanmaya yönelmişlerdir. Gelişen bu yeni teknolojiye bir an önce sahip olmak isteyen kurumlar etkin bir CBS nin oluşturulabilmesi için ihtiyaç duyulan mekansal adres verilerini kendi bünyelerinde üretip kullanmaya başlamıştır. Ancak bu durum, her kurumun farklı veri standartlarına göre üretmiş olduğu bu verilerin kurumlararası bilgi alışverişinde kullanılamamasına yol açmıştır. Bu olumsuzluğun kaldırılması ve birlikte çalışabilirliğin sağlanması amacıyla T.C. İçişleri Bakanlığı tarafından Ulusal Adres Veri Tabanı (UAVT) oluşturulmuştur. Ancak kurum adres veritabanlarının yeni belirlenen standartlara göre üretilmemesi dolayısıyla UAVT 'de yer alan kodların mevcut veritabanı ile tam ve eksiksiz bir şekilde ilişkilendirilmesi mümkün olamamaktadır. Bu çalışma ile ilişkilendirmenin doğru ve hızlı bir şekilde yapılabilmesi için mekansal analiz yöntemlerinin ele alındığı bir metodoloji geliştirilerek veri dönüşümü gerçekleştirilmiştir.veri dönüşümünde karşılaşılan hata payı güvenilirlik testi uygulanarak hesaplanmıştır. Anahtar Sözcükler: Adres/Numarataj, Birlikte çalışabilirlik, Standartlar, Mekansal analiz, UAVT kodu ABSTRACT ASSOCIATING ADDRESS DATABASE OF FOUNDATIONS WITH NATIONAL ADDRESS DATABASE USING SPATIAL ANALYSIS METHODS Recent years institutions started to use Geogragraphical Informations Systems (GIS) Technologies which has planning, management and reporting features for keeping pace with evolving information technologies and improving the quality of services. Institutions who want to take these new developing technology as soon as possible, produce needed spatial data on their own for constituting efficient GIS. However, this situation lead to data heterogenity between institutions because of the spatial data which is produced different standard. In order to ensure data interoperability, National Address Database was created by ministry of interior. But instutions have not produced address database in new standards hence UAVT code and address database is not possible to associate in fully and complete. In this study,we performed data transformation with developing new methodology comes up spatial analyses method for making association in swiftly and accurately way. We calculated error prone encountered in data transformation with reliability test. Keywords: Address/Numbering, Interoperability, Standards, Spatial Analysis, UAVT Code 1. GİRİŞ Bilginin verimli hale dönüşebilmesinde kurumlararası bilgi alışverişi ve birlikte çalışabilirlik önemli rol oynamaktadır (Yavuz, 2009). Kurumlar bilgiyi verimli bir şekilde kullanabilmek, gelişen bilgi teknolojilerine ayak uydura bilmek ve sunduğu hizmet kalitesini arttırabilmek amacıyla planlama, yönetim ve raporlama özelliklerine sahip CBS teknolojilerini kullanmaya yönelmişlerdir. Her verinin dünya üzerinde coğrafi bir değerle ilişkili halde bulunduğu düşünüldüğünde doğru, güvenilir, eksiksiz verilerin konumsal olarak ifade edilebilinen öğeleriyle ilişkilendirilebilmeleri ve verimli birer coğrafi bilgiye dönüşebilmelerinde CBS'nin öneminden bahsedilebilir (Yavuz, 2009). Ancak kurumlarda etkin bir CBS'nin oluşturulabilmesi için ise mekansal adres verilerine ihtiyaç duyulmaktadır. Bilgi paylaşımı ve birlikte çalışabilirlik konularının önem kazandığı 1990'lı yıllar ve sonrasında ise konumsal verilerin etkin bir şekilde kurumlararası bilgi alışverişinde kullanılabilmesi ve paylaşılabilmesi için 50'den fazla ülke ulusal coğrafi veri altyapısı geliştirme çalışmalarına başlamıştır (Masser, 2002). Bu kapsamda 1995 yılında ISO Teknik Komitesi tarafından coğrafi verilerin gösterimlerine ilişkin veri katalogları üretilmeye başlanmıştır. Ancak yayınlanan bu veri katalogları sözel veriler ile desteklenen konumsal verilerin içerikleri hakkında standartları kapsamadığı için adres verilerinin paylaşımı esnasında karmaşalar yaşanmaktadır. Bu durum, her kurumun farklı veri standartlarına göre üretmiş olduğu bu verilerin kurumlararası bilgi alışverişinde kullanılamamasının yanı sıra adres verilerinin her kurum tarafından tekrarlı üretimi ulusal işgücü, zaman ve para israfının kaçınılmaz olmasına yol açmıştır. Bu olumsuzluğun kaldırılması ve farklı kaynaklardan elde edilen adres verilerinin sorunsuz bir şekilde birleştirilebilir ve tüm kullanıcılar ve uygulamalar ile paylaşılabilir olmasının sağlanması amacıyla ülkemizde adres veri standardizasyonu oluşturulması ihtiyacı doğmuştur.

Bu kapsamda 2005 yılında Türkiye Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi (TUCBS) projesine başlanmıştır. Proje ile CBS projelerinin en temel ihtiyaç duyduğu adres verilerinin bir kere toplanması, her ölçekte paylaşılabilmesi, kolay erişebilir ve kullanılabilir olması için harita üzerinde ifade edilebilecek en küçük coğrafi birime ait verilerin standartlaştırılmasına ilişkin düzenlemelerden bahsedilmektedir (URL 1). Adres verilerine ilişkin gerçekleştirileek olan düzenlemeler T.C. İçişleri Bakanlığı nın sorumluluğunda yürütülmektedir (URL 2). Bu bağlamda, adrese dayalı bilgilerin her alanda yönetilebilir ve kullanılabilir olması ve önemi gün geçtikçe artan kurumlararası bilgi paylaşımının etkin bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için Adres Kayıt Sistemi (AKS )projesi adı altında Ulusal Adres Veri Tabanı (UAVT) oluşturulmaya başlanmış ve çalışma Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yürütülmüştür. Adres ve Numaralamaya İlişkin Yönetmelik maddelerinde belirtilen adres bileşenlerine (bina numarası, cadde/bulvar/sokak isimleri, mahalle, bucak, köy, ilçe ve il isimleri) uygun olarak gerçekleştirilen çalışma ile ülke sınırları içerisindeki tüm il, ilçe, mahalle, köy, yol ve binaların her birinin tekil olarak ifade edilmesini sağlayacak tanıtım kodları verilmeye başlanmıştır. 2007 yılının sonuna gelindiğinde ise kişilerin yerleşim yeri adresleri ile T.C. kimlik numaraları eşleştirmesi gerçekleştirilerek çalışma Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü'ne devredilmiştir (URL 2). Bilgi alışverişinin etkin bir şekilde sağlanabilmesi için verilerin doğru, eksiksiz ve paylaşılabilir olması gerekmektedir. Ancak kurum adres veritabanlarının önceden belirlenen ortak standartlara göre üretilmemesi dolayısıyla UAVT 'de yer alan kodların adres veritabanları ile tam ve eksiksiz bir şekilde ilişkilendirilmesi mümkün olamamaktadır. Bu çalışma ile bahsedilen ilişkilendirmenin doğru ve hızlı bir şekilde yapılabilmesi için İzmir ili örneğinde yol ve bina ölçeğinde bu veri dönüşümlerinin etkin ve verimli bir şekilde gerçekleştirilebilmesine ilişkin yöntemler araştırılmıştır. Çalışma alanı İzmir ili sınırları içerisinde kalan 789 mahalle, 37.850 adet cadde/sokak, 859.495 bina olmak üzere ilçe belediyelerinin tümünü kapsamaktadır. Yapılan araştırmalara dayanarak kurum adres veri tabanlarında bulunan sözel bilgiler kullanılarak yapılacak olan UAVT kodu ilişkilendirmesi için birden fazla mekansal analiz yöntemlerinin belli bir sistematik içerisinde ele alındığı bir metodoloji geliştirilerek veri dönüşümü gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda yapılan mekansal analiz çalışmalarında tampon bölge, en yakın mesafe, kapsama, kesişim, eşleştirme, ilişkilendirme ve mekansal sorgulama yöntemlerinden yararlanılarak kurum adres verilerine UAVT kodu atanmıştır. Veri dönüşümün başarılı olup olmadığının belirlenmesi için veriler üzerinde güvenilirlik testi gerçekleştirilmiştir. Güvenilirlik testi yapılırken bütün veri içerisinden belli bir sayıda örneklem alınmıştır. Örneklem, çalışma kapsamında tüm veriyi temsil edebilecek şekilde grup içerisinden belli sayıda verinin, araştırmacıya tüm veri hakkında genellemeler yapabileceği bilgiyi sağlamaktadır. Çalışma kapsamında yapılan güvenilirlik testi sonuçlarına göre çalışmanın hata payı % 5 olarak hesaplanmıştır. Güvenilirlik testleri sonucu ortaya çıkan hata payı kurumun yapacağı saha çalışmaları ve belediyelerin internet üzerinden sunduğu konumsal adres veritabanı hizmetlerinden yararlanılarak yapılacak kontrollerle azaltılabilir. Kurum adres veritabanlarının UAVT ile ilişkilendirilmesi esnasında kullanılan yöntemler izlenerek her kurum kendi adres veritabanlarını UAVT ile ilişkilendirebilecektir. 2. MATERYAL VE YÖNTEM Projenin amacı İçişleri Bakanlığı tarafından yürütülen projenin tamamlanmasının ardından adres verilerini kullanacak olan tüm kamu/özel kurum ve kuruluşların kendi kurumsal verilerine AKS projesi ile oluşturulan UAVT kodlarının atanmasıdır. Bu çalışma ile İçişleri Bakanlığı'ndan elde edilen standardı oluşturulmuş adres verileri ile tüzel bir kuruma ait coğrafi verilerin ilişkilendirilmesi esnasında yaşanan problemler ve düşük hata payı ile doğru bir eşleştirmeyi sağlayan yöntemler paylaşılmıştır. Çalışma kapsamında İçişleri Bakanlığı'ndan her biri ayrı ayrı tablo verisinden oluşan il, ilçe, köy, mahalle, sokak ve binalara ilişkin ad ve tanıtım kodlarının yer aldığı dosyalar elde dilmiştir. Coğrafi veri olarak ise CBS teknolojileri kullanılarak hazırlanmış İzmir iline ait ilçe ve mahalle sınırları ile sokak ve bina konumları ad bilgisini içerecek şekilde İzmirGAZ'dan sayısal olarak elde edilmiştir. Çalışma ile amaçlanan Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürülüğü tarafından yürütülen AKS projesi kapsamında oluşturulan UAVT tanıtım kodlarının İzmirGAZ mevcut sayısal verileri ile ilişkilendirilmesidir. UAVT tanıtım kodlarının sayısal veri ile ilişkilendirmesinin yapılabilmesi için elde edilen veri ile mevcut veri arasında ortak bilgiler içeren veri sütunlarının bulunması gerekmektedir. Bu çalışmada her iki veri kaynağında yer alan ortak sütun olması dolayısyla ad sütunu eşleştirme yapılacak sütun olarak seçilmiştir. Ancak farklı ilçelerde aynı mahalle adına sahip veriler olduğu gibi farklı mahallelerde aynı sokak adına, farklı sokaklarda ise aynı bina numarasına sahip veriler bulunmaktadır. Bunların dışında iki farklı veri kaynağından elde edilen veriler arasındaki ilişki sözel veri sütunu üzerinden kurulacağı için yazımsal açıdan farklılıklar barındıran verilerin eşleştirilmesi mümkün olmayacaktır. Bu durumda doğru ve etkin bir eşleştirmenin sağlanabilmesi için çalışmada takip edilen adımlar şekil 1'de belirtilmiştir.

Şekil 1: Çalışma metodolojisi Çalışma verileri elde edildikten sonra tüm veriler açık kaynak kodlu PostgreSQL mekansal veritabanına aktarılmıştır. Veri ilişkilendirmesine öncelikle üst ölçek verilerden başlanmıştır. Yukarıda bahsedilen aynı numarataja sahip binaların farklı sokaklarda da bulunması vb. durumlarda doğru binaya doğru tanıtım kodu ataması yapılabilmesi için öncelikle o binanın hangi sokakta yer aldığının bilinmesi gerekmektedir. Farklı ilçelerde aynı mahalle isimleri, farklı mahallelerde de aynı sokak isimleri bulunduğundan bahsi geçen sokağın hangi mahallede ve hangi ilçede yer aldığının tespit edilmesinin önemi büyüktür. Bu kapsamda gerçekleştirilen çalışmaya ilçe tanıtım kodlarıın atanması ile başlanmıştır. 2.1 İlçe Tanıtım Kodu Ataması İzmir ili 11'i merkez olmak üzere 30 ilçeden oluşmaktadır. Bu ilçelere İçişleri Bakanlığı'ndan elde edilen ilçe tanıtım kodları her iki veri kaynağında ortak olan ilçe adına göre ilişkilendirilmiştir. Veri ilişkilendirmesi yapılırken yazımsal açıdan farklılık gösteren ilçe adları İçişleri Bakanlığı'ndan elde edilen veriler baz alınarak düzenlenmiş ve ilçe tanıtım kodu atamaları gerçekleştirilmiştir. 2.2 Mahalle Tanıtım Kodu Ataması Mahalle tanıtım kodu ataması yapılırken ilçe tanıtım kodu ataması yapılmış olan sayısal verilerden yararlanılmıştır. Sayısal olarak elde edilen 789 adet mahalle verisine öncelikle konumsal olarak içerisinde yer aldığı ilçe tanıtım kodu ataması yapılmıştır. Mahalle verilerine yapılan ilişkilendirme esnasında yazımsal açıdan farklılık gösteren veriler düzenlendikten sonra hem ilçe tanıtım kodu hem mahalle adı aynı olanlara mahalle tanıtım kodu ataması gerçekleştirilmiştir. Böylece aynı ada sahip mahalleler bulundukları ilçelere göre doğru tanıtım kodu atamasına sahip olmuşlardır. 2.3 Yol Tanıtım Kodu Ataması Sayısal olarak elde edilen 45.280 adet yol verisine yol tanıtım kodu ataması yapılırken ilçe ve mahalle verilerine yapılan düzenlemelere ek olarak; sayısal veri içerisinden yol tanıtım kodu ataması mümkün olmayan refüj, yaya yolu vb. yol çizgilerinin veriden temizlenmesi, farklı mahalle sınırları boyunca devam eden ancak sayısal olarak elde edilen verilerde tek bir çizgi ile ifade edilen yolların (Şekil 2a) her mahalle sınırına göre ayrıştırılması (Şekil 2b), sözel verinin yol adı sütununda sokak, cadde, meydan gibi kelimelerin veri satırından temizlenmesi, Yol adı sütunundaki tüm harflerin büyük harf ve türkçe karakter olacak şekilde düzenlenmesi, ayrık yazılan birleşik kelimelerin doğru yazılması, kullanılan kısaltma varsa açık şekilde yazılması,

gibi düzenlemeler gerçekleştirilmiştir. Örneğin; sayısal verilerde sokak adı "Ş. Kamil Özdemir Sokak" olarak kaydedilmiş veri "ŞEHİT KAMİL ÖZDEMİR" olarak düzenlemiştir. Bahsi geçen yolun türü ise ayrı bir sütunda belirtilmiştir. Şekil 2: Yol verilerinin düzenlenmesi Bu düzenlemeler ışığında yol parçalarının konumsal olarak içerisinde yer aldığı mahalle ve ilçelerin tanıtım kodları atanmıştır. Böylece yol verisinde temizlenen veriler üzerinden 37.850 adet yol verisinden 36.834 adedine yol tanıtım kodu ataması yapılmıştır. İçişleri Bakanlığı'ndan elde edilen yol verisinin sözel olması dolayısıyla konumsal bilgi olarak sadece hangi mahalle ve ilçeye bağlı olduğunu gösteren verilerden oluşmaktadır. Bu yüzden yol tanıtım kodu ataması yapılamayan 1.016 adet yolun hangi mahalle sınırında oldukları bilinmesine rağmen lokasyon olarak yeri bilinmediği için kod atamaları yapılamamıştır. Bu duruma en çok adı değişen yollarda karşılaşılmıştır. İçişleri Bakanlığı verisinde yeni yol ismi ile kayda geçen verinin karşılığı sayısal veride eski adı ile yer aldığı için bulunamamıştır. 2.4 Bina Tanıtım Kodu Ataması Diğer tüm verilerde olduğu gibi sayısal bina numarataj verileri de İçişleri Bakanlığı'ndan elde edilen bina dış kapı numarası verileri ile birebir örtüşecek şekilde düzenlenmiştir. Çalışma verileri için numaratajın yazımına ilişkin bir standart belirlenmiştir. Bu standarda göre bina ana giriş numarası ile yan giriş numaraları arasında bir boşluk bırakılarak numaratajın düzenlenmesi gerekmektedir. Bu kapsamda numaratajda yer alan -, /, _, \ vb. farklı kullanımların birarada aynı veri tablosunda yer alması önlenmiş olmaktadır. Sonuç olarak numarataj verileri her iki veri kaynağında da 110 A, 1 1A şeklinde düzenlenmiştir. Böylece bina girişlerine yol tanıtım kodlarının atanması ile veri ilişkileri kurulacak hale gelmiştir. Ancak bina tanıtım kodları ataması yapılırken izlenecek yöntem yukarıda anlatılanlardan farklılaşmaktadır. İlçe, mahalle ve yol verisi için genel olarak yazımsal hatalar düzeltildikten sonra verinin mekansal olarak içinde yer alma özelliği kullanılarak yolların ait olduğu mahalleler, mahallelerin ait olduğu ilçelerin tespiti kolaylıkla sağlanmıştır. Ancak bina girişleri konumsal olarak yol verisinin içinde yer alan bir yapıya sahip değildir ve bina girişlerinin numarataj verisini aldığı yol adı bilinmiyorsa tanıtım kodu ataması gerçekleştirebilmek için öncelikle bina numaratajının ait olduğu yol verisine erişmek gerekmektedir. Bu kapsamda çalışma için MapBasic yazılımı kullanılarak CBS programı içerisine bir araç geliştirilmiştir. Bu araç ile üç seçim işlemi sonunda bina girişlerine istenilen yol tanıtım kodu atanabilmektedir (Şekil 3). Şekil 3: Bina girişlerine yol tanıtım kodu ataması

İlk seçim işlemi ile yol kodu ataması yapılması istenen bina girişleri seçilmektedir (Şekil 3a). İkinci seçim işlemi ile bu bina girişlerinin numaratajının verildiği yol seçilmektedir (Şekil 3b). Son araç çubuğu kullanılarak bina tablosunda seçimi yapılan bina girişi nesnelerine yine seçimi yapılan yol tanıtım kodunun değeri önceden belirlenen sütuna atanmaktadır (Şekil 3c). Böylece tüm İzmir'in numarataj verilerinin bağlı olduğu yollar şekil 3'te gösterildiği gibi belirlenmiş ve yol tanıtım kodları bina verisine eklenmiştir. Geliştirilen yöntem ile bina girişlerine yol tanıtım kodu atama işlemi kolaylaştırılmıştır. Ancak işlem gerçekleştirilirken manuel olarak herbir bina girişinin tek tek seçiliyor olması hata payını azalmasına rağmen zaman alıcı bir süreç oluşturmaktadır. Örneğin; tek ve çift olmak üzere yolun sol ve sağında ardışık halde sıralı bulunması gereken numarataj verileri sayısal haritalarda görsel olarak doğru konumlandırılmış olmasına rağmen şekil 4 te yuvarlak içerisine alınan bina girişine ilişkin yol tanıtım koduna İçişleri Bakanlığı verilerine göre Yıldız sokakta rastkanamamıştır. Yapılan araştırma sonucunda şekilde yer alan bina girişinin yol kodunu kesişiminde bulunduğu Hercai sokaktan alabildiği tespit edilmiştir. Benzer şekildeki az sayıda hata yukarıda bahsedilen yöntemin kullanılması dolayısıyla önlenmiştir. Şekil 4: Zaman açısından performansı düşük olan bu yönteme alternatif olarak bir başka yöntem daha geliştirilmiştir. Bu yöntem ile bir kısım bina girişine yol kodu atamasıın otomatik olarak yapılması sağlanmıştır. Bunun için şekil 5'de görselleştirildiği gibi her bir cadde ve bulvara 20, sokağa ise 10 metre genişliğinde tampon bölgeler çizilmiştir. Şekil 5: Tampon bölgeler içerisinde kalan bina girişlerine bulunduğu tampon bölgedeki yol tanıtım kodu bina giriş verilerine atanmıştır. Böylece bina giriş yönleri dikkate alınmadan önce bir kısım veriye mekansal özellikleri kullanılarak yol tanıtım kodu atanmış olmaktadır. Tampon bölge kesişiminde kalan bina girişleri ise listelenerek yukarıda bahsedilen Mapbasic kodu vasıtasıyla manuel olarak yol kodu ataması yapılmıştır. Tampon bölge dışında kalan bina girişi

verilerine ise en yakın mesafe analizi yöntemi kullanarak UAVT yol kodu ataması gerçekleştirilmiştir. Böylece veri ilişkilendirme işlemi ilk uygulanan yönteme göre % 70 daha hızlı ve otomatik olarak gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen düzenlemeler sonunda bina numarataj ve yol kodu ile sağlanan veri ilişkilendirilmesi ile bina girişlerine bina tanıtım kodları atanmıştır. Sonuç olarak İzmir ilinde yer alan toplam 859.495 adet binadan 742.381'ine bina tanıtım kodu ataması yapılmıştır. 3. SONUÇ Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen proje ile TÜİK tarafından oluşturulan adres tanıtım kodlarının tüm adres verisi kullanan kamu/özel kurum ve kuruluşları tarafından kendi adres verilerine aktarılması T.C. İçişleri Bakanlığı tarafından zorunlu hale getirilmektedir. Bu kapsamda iki farklı veri kaynağında yer alan verilerin ilişkilendirilmesi gerekmektedir. İki veri kaynağını ilişkilendirmenin 3 farklı yolu vardır: sözelden sözele, sözelden mekansala ve mekansaldan mekansala. Çalışmada veri güncellemesi sağlanacak veriler İzmirGAZ tarafından sayısal ortamda ve kurum bünyesinde saklanan adres verilerinden oluşmaktadır. Adres tanıtım kodları ise TÜİK tarafından sözel tablo formatında oluşturularak kurumlarla paylaşılmıştır. Veri kaynaklarından birinin sözel diğerinin ise sayısal verilerden oluşması çalışma veri ilişkisinin 2. yönetem kullanılarak gerçekleştirilmesine olanak sağlamıştır. Sözelden mekansala veri ilişkisi kurabilmek için her iki veri kaynağında ortak bulunan ve tekil değere sahip veri sütunu bulunması gerekmektedir. Çalışmada kullanılan tekil değer tüm veriler için ad sütunu olmuştur. Ancak farklı kaynaklardan elde edilen bu veriler arasında ilişki kurulabilmesi için verilerin bazı düzenlemelerden geçmesi gerekmiştir. Bu kapsamda en kısa mesafe, tampon bölge, kesişim, eşleştirme gibi mekânsal yöntemler kullanılmıştır. Ayrıca veri ilişkilendirme esnasında doğruluğu yüksek sonuçlar elde edebilmek için ise bir yazılım aracı oluşturulmuştur. Tek Yönlü Varyans analiz testi ANOVA ile iki ana kütle ortalaması test edilmiş ve çıkan sonuçlara göre %95 güven seviyesinde iki veri setindeki değerlerin birbirleriyle tutarlı olduğu ortaya konmuştur. Çalışmada belirtilen adımlar izlenerek her kurum/kuruluş kendi bünyesindeki veriyi UAVT kodları ile ilişkilendirebilecektir. TEŞEKKÜR İstatistik yöntemler hakkında detaylı bilgi sağlayan Uzman L. Özge Oral ve Uzm. Emre Karagöz e teşekkür ederiz. Ulusal adres Veritabanı verilerini sağlayan İzmirgaz Altyapı Bilgi Sistemleri şefliği ne teşekkür ederiz. KAYNAKLAR Masser, I., 2002. Report on a Comperative Analysis of NSDI s in Australia, Canada and the Un,ted States. GINIG, IST 2000-29493. URL 1, NVİ İnternet sitesi, Adres Kayıt Sistemi (AKS) Projesi Eylem Planı, 24 Haziran 2013, http://www.nvi.gov.tr/hakkimizda/projeler,aks.html?pageindex=2. URL 2, NVİ İnternet sitesi, Adres Kayıt Sistemi (AKS) Projesi Sorumlu Kurumlar, 24 Haziran 2013, http://www.nvi.gov.tr/hakkimizda/projeler,aks.html?pageindex=7. URL 3, TurksatGlobe İnternet sitesi, Türkiye Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi (TUCBS) Politika ve Strateji Dökümanı - Eylem Planı 36, 20 Mayıs 2013, http://www.turksatglobe.com.tr/views/projects/contents/files/eylem36_raporu.pdf. Yavuz, Ö., 2009. Türkiye de Coğrafi Veri Standardizasyon Sorunu: Adres Verileri Örneği, DEUCBS Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu, CBS ve Bilgi Teknolojileri Bildiriler Kitabı, 10-11 Aralık, İzmir.